nx دارای 84 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : سوختهای فسیلی فصل 1 : مولدهای بخار با سوختهای فسیلی مولدهای بخار نیروگاه كه در نیروگاههای تولید برق به كار می‌روند موضوع اصلی این كتاب را تشكیل می‌دهند. مولدهای بخار نیروگاهی مدرن اساساً دو نوع هستند:1 – نوع استوانه‌ای لوله آبی زیر بحرانی2 – نوع یكبار گذر فوق بحرانی. واحدهای فوق بحرانی معمولاً در فشار MPa24 و بالاتر كار می‌كنند كه بالاتر از فشار بحرانی آب Mpa 09ر22 ، است. مولد بخار استوانه‌ای زیر بحرانی معمولاً در حدود Mpa 13 یا Mpa 18 كار می‌كند. بسیاری از مولدهای بخاری كه در دهه 1970 و 1980 خریداری شده‌اند از نوع استوانه‌ای لوله آبی هستند كه در Mpa 18 كار می‌كنند و بخار فوق گرم با دمای 540 تولید می‌كنند و دارای یك یا دو مرحله بازگرمایش بخار هستند. این مولدها قابلیت سوزاندن زغال پودر شده و سوختهای نفتی را دارند، هر چند كه سوختهای نفتی به علت افزایش قیمت و مشكلات مربوط به تامین آنها به تدریج كنار گذاشته می‌شوند. گاز طبیعی، هر چند كه هنوز در برخی از نقاط دنیا در نیروگاهها مصرف می‌شود، با این همه به خاطر گرانی آن اكنون در ایالات متحده آمریكا بیشتر در مصارف خانگی مورد استفاده است. به هر حال، گاز طبیعی یك سوخت تمیز سوز و نسبتاً بدون آلودگی است. ظرفیت بخاردهی مولدهای بخار نیروگاهی مدرن بالاست، و مقدار آن از 125 تا 1250 می‌تواند تغییر كند. قدرت نیروگاهها نیز بین 125 تا 1300 مگاوات است. از سوی دیگر، مولدهای بخار صنعتی آنهایی هستند كه در شركتهای صنعتی و موسسات دیگر كاربرد دارند و انواع مختلفی را شامل می‌شوند. این مولدها می‌توانند همانند مولدهای بخار نیروگاهی از نوع لوله آبی و با سوخت زغال پودر شده باشند، اگر چه در آنها از زغال كلوخه‌ای، نفت یا گاز طبیعی، و غالباً تركیبی از آنها، و همچنین از زباله‌های شهری، انرژی پسماندهای پردازشی یا فرآورده‌های فرعی دیگر نیز می‌توان استفاده كرد. در برخی از آنها حتی از گرمایش الكتریكی استفاده می‌شود. برخی از نوع بازیابنده گرما هستند كه در آنها از گرمای پسماند فرآیندهای صنعتی استفاده می‌شود این مولدها همچنین می‌توانند از نوع لوله آتشی باشند. مولدهای بخار صنعتی معمولاً بخار فوق گرم تولید نمی‌كنند، بلكه بخار اشباع یا حتی فقط آب گرم تولید می‌كنند ( در این صورت آنها را می‌توان مولد بخار نامید) كار این مولدها در فشارهای از چند كیلوپاسكال تا Mpa5/10 انجام می‌شود، و ظرفیت بخاردهی (یا آب گرم) آنها از كمتر از 1 تا 125تغییر می‌كند. مولدهای بخار با سوختهای فسیلی غالباً با توجه به برخی اجزا یا ویژگی‌هایشان به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:1 – دیگهای لوله آتشی2 – دیگهای لوله آبی3 – دیگهای گردش طبیعی4 – دیگهای گردشی كنترل شده5 – دیگهای جریان یكبار گذر6 – دیگهای زیربحرانی7 – دیگهای فوق بحرانی دیگ لوله آتشیدیگهای لوله آتشی از اواخر قرن هیجدهم با اشكال اولیه گوناگونی برای تولید بخار جهت مصارف صنعتی مورد استفاده بوده‌اند. امروزه دیگر از این نوع دیگها در نیروگاههای بزرگ استفاده نمی‌شود. در این فصل، این نوع دیگ به دلایل تاریخی گنجانده می‌شود، در مقابل دیگهای لوله آبی مدرن مورد تاكید خواهند بود. دیگهای لوله آتشی هنوز در صنایع به كار می‌روند و در آنها بخار اشباع با فشار حداكثر Mpa 8/1 و ظرفیت 3/6 تولید می‌شود. هر چند كه اندازه آنها بزرگتر شده است ولی طرح كلی آنها در طی 25 سال گذشته به طور چشمگیری تغییر نیافته است. دیگ لوله آتشی شكل خاصی از دیگ نوع پوسته‌ای است. دیگ نوع پوسته‌ای عبارت است از ظرف یا پوسته‌ای بسته و معمولاً استوانه‌ای كه محتوی آب است و بخشی از پوسته، مثلاً قسمت پایینی آن، به طور ساده در معرض گرمای شعله یا گازهای حاصل از احتراق خارجی قرار می‌گیرد. دیگ پوسته‌ای امروزه به اشكال نوتری مانند دیگ الكتریكی تكامل یافته است، كه در آنها گرما توسط الكترودهای مستقر در آب تامین می‌شود. در نوع دیگری از این دیگها، گرما به وسیله انباره و بدین ترتیب تامین می‌شود كه بخار تولید شده در یك منبع خارجی از داخل لوله‌های درون پوسته عبور می‌كند. در هر دو نوع این دیگها، پوسته در معرض گرمای مستقیم نیست. دیگ لوله آتشی صورت تكامل یافته دیگ پوسته‌ای است كه در آن به جای بخار، گازهای گرم از داخل لوله‌ها عبور می‌كنند. به دلیل بهبود انتقال گرما، بازده دیگ لوله آتشی خیلی بیشتر از دیگ پوسته‌ای اولیه است و مقدار آن به حدود 70 درصد می‌رسد. در دیگهای لوله آتشی، لوله ها به صورتهای افقی، عمودی، یا مایل قرار می‌گیرند، اما لوله‌های افقی بیشتر متداول هستند. كوره و آتشدان در زیر انتهای جلویی پوسته واقع هستند. گازها به طور افقی از قسمت زیرین می‌گذرند و سپس تغییر جهت می‌دهند و آنگاه از لوله‌های افقی عبور می‌كنند و در قسمت جلو وارد می‌شوند. دیگهای لوله آتشی بر دو نوع‌اند: (1) دیگ با جعبه آتش (2) دیگ كشتی اسكاچ . در دیگ با جعبه آتش، كوره یا جعبه آتشی همراه با لوله‌های آتشی در داخل پوسته قرار می‌گیرند. در دیگ كشتی اسكاچ احتراق در داخل یك یا چند محفظه احتراق استوانه‌ای كه معمولاً در داخل و نزدیك به ته پوسته اصلی قرار دارند، انجام می‌گیرد. گازها از قسمت عقب محفظه‌ها خارج می‌شوند و پس از تغییر جهت از داخل لوله‌های آتشی به طرف جلو می‌آیند و از طریق دودكش خارج می‌شوند. در دیگهای كشتی اسكاچ معمولاً از سوختهای مایع یا گاز استفاده می‌شود. دیگ لوله آبی: نمونه های اولیهپیشرو مولدهای بخار مدرن، دیگ لوله آبی بود كه توسط جورج بابكوك و استفن ویلكاكس در سال 1867 ساخته شد. آنها این دیگ را دیگ لوله آبی ((غیرانفجاری)) نامیدند كه اشاره‌ای بود به انفجارهای فاجعه‌آمیز دیگها كه در آن هنگام فراوان روی می‌داد. به هر حال، ساخت تجارتی دیگ لوله آبی تا اوایل قرن بیستم تحقق نیافت تا اینكه توربین بخار كه نیازمند بخار با فشار و جریان بالاست اختراع شد. دیگهای لوله آتشی برای داشتن چنین فشارها و ظرفیتهای بالایی نیازمند پوسته‌ای با قطر بزرگ بودند. پوسته‌ای با چنین قطر بزرگی نیز می‌بایست بتواند تحت تنشهای دمایی و فشاری بسیار بالایی كار كند كه لازمه آن ضخامت بیش از اندازه پوسته بود. افزون بر آن، این نوع دیگها در معرض رسوب بندی و انفجار نیز بودند و هزینه آنها به طور غیرقابل قبولی بالا بود. در مقابل، فشار بخار در دیگ لوله آبی به لوله‌ها و به استوانه‌های نسبتاً كم قطر وارد می‌شود و بدین ترتیب فشارهای بسیار بالای مولدهای بخار مدرن امروزی قابل تحمل است. دیگهای لوله آبی اولیه از لحاظ ظاهر بسیار شبیه دیگهای لوله آتشی بودند با این تفاوت كه آب و بخار با فشار بالا در داخل لوله‌ها و گازهای حاصل از احتراق در خارج لوله‌ها قرار داشتند. دیگ لوله آبی مراحل متعددی را تا تكامل خود گذرانده است. دیگ لوله مستقیماولین دیگ لوله مستقیم بود كه در آن لوله‌های مستقیم با قطر خارجی 3 تا 4 اینچ تحت زاویه 15، به فاصله 8 اینچ از یكدیگر بین دو مقسم عمودی قرار می‌گرفتند. یكی از مقسم‌ها پایین آورنده بود كه آب تقریباً اشباع را به لوله‌ها تغذیه می‌كرد. در این لوله‌ها آب به طور جزئی بخار می‌شد. مقسم دیگر بالا برنده بود كه مخلوط مایع و بخار را دریافت می‌كرد. چگالی آب در پایین آورنده بیشتر از چگالی مخلوط دوفازه در بالا برنده بود و این اختلاف بین چگالی‌ها موجب گردش طبیعی آب در جهت عقربه ساعت می‌شد. با افزایش ظرفیت دیگ، از هر مقسم بیش از یك شاخه و از لوله‌ها بیش از یك دسته به كار رفت. مخلوط دو فازه به استوانه بالایی كه به موازات لوله‌ها (استوانه طولی) یا عمود بر آنها (استوانه عرضی) قرار می‌گرفت، وارد می‌شد. این استوانه‌ها آب تغذیه را از آخرین گرمكن آب تغذیه دریافت می‌كردند و بخار اشباع را از طریق جدا كننده بخار داخل استوانه، كه بخار را از آب حبابها جدا می‌كرد، به فوق گرمكن می‌دادند. انتهای پایینی پایین آورنده‌ها به استوانه گل‌آلود وصل می‌شد كه رسوبات آب گردشی را جمع میكرد. استوانه طولی منفردی با قطر معمولاً ft4 (تقریبا m2/1 ) تنها می‌توانست به تعداد محدودی لوله مجهز شود و از این رو سطح گرمایش محدودی داشت. دیگهای استوانه افقی، بسته به ظرفیتی كه داشتند دارای یك یا چند استوانه موازی بودند. این دیگها با سطح گرمایش 93 تا m2 930 ساخته می‌شدند و فشار آنها به فشارهای پایینی بین 2/1 تا Mpa 3/2 و ظرفیت بخاردهی آنها به 63/0 تا 10 محدود می‌شود. در دیگهای استوانه عرضی، به دلیل شكل هندسی‌شان می‌توان از لوله‌های بسیار بیشتری در مقایسه با استوانه‌های طول استفاده كرد. این دیگها با سطح گرمایش 93 تا m2 2300، فشارهای 2/1 تا Mpa10 ، و بخاردهی 63/0 تا 63 ساخته می‌شدند. برای تامین حداكثر گرماگیری لوله‌ها از گازهای احتراق گرم و به حداقل رساندن نقاط كور گاز، تیغه‌هایی در طول لوله‌های هر دو نوع دیگ قرار داده می‌شد تا تعداد مسیر عبور گاز را تا سه مسیر برساند. دیگ لوله خمیدهانواع متعددی از دیگهای لوله خمیده متداول بوده است. به طور كلی، در دیگ لوله خمیده به جای لوله‌های مستقیم بین استوانه‌ها یا بین استوانه و مقسم‌ها، از لوله‌های خمیده استفاده می‌شد. لوله‌ها طوری خم می‌شدند كه به طور شعاعی به استوانه‌ها وارد و یا از آن خارج شوند. تعداد استوانه‌ها معمولاً بین دو تا چهار عدد بودند. به طوری كه در بالا اشاره شد، با نصب تیغه‌های گاز یك یا چند مسیر عبور گاز به وجود می‌آمد. در اینجا كافی است كه به نمونه‌ای از دیگهای لوله خمیده كه دیگ استرلینگ چهار استوانه‌ای نامیده می‌شود اشاره كنیم، این دیگ در اوایل دهه 1890 ابداع شد و پس از آن تغییرات اندكی پیدا كرد. این دیگ، برخلاف سایر دیگهای لوله خمیده، دارای سه استوانه بالایی و یك استوانه پایینی ( كه استوانه گل ‌آلود هم نامیده می‌شود) بود كه به ترتیب محتوی مخلوط دو فازه و آب بودند. دیگ چهار استوانه‌ای استرلینگ به ترتیبی كه در زیر بیان می‌شود كار می‌كرد. گاز حاصل از احتراق از قسمت راست ته كوره به طرف بالا جریان می‌یافت. در این دیگ، استوانه بخار مستقیماً در بالای استوانه آب قرار داشت و دارای یك ردیف لوله‌های خمیده در جلو، یعنی در طرف گازهای ورودی، و یك ردیف لوله در عقب بود. در طرحهای بعدی دیگ در استوانه‌ای استرلینگ، تنها از یك مسیر گاز استفاده شد. در طرحهای اخیر كوره دیگ استرلینگ، از دیوارهای خنك شونده استفاده می‌شود، به این ترتیب كه سطوح داخلی كوره با لوله‌هایی كه حامل همان آب دیگ است و از نیروگاه می‌آید پوشانده می‌شود. این لوله‌ها، سطوح جذب گرما را افزایش می‌دهند و پوشش نسوز درونی دیوارها را در مقابل دماهای بالا محافظت می‌كنند كه نتیجه آن افزایش آهنگهای احتراق و جریان بخار است. دیگ استرلینگ به طور كلی می‌تواند خود را با شرایط بارهای به شدت متغیر هماهنگ كند و در جایی كه نگهداری كیفیت بالای آب مشكل است، یك دیگ مناسب به شمار می‌رود و با انواع سوختها هم سازگاری دارد. این دیگ هم در كشتیها و هم در موارد مستقر در سطح زمین كاربرد پیدا كرده است. دیگ لوله آبی: پیشرفتهای اخیرظهور كوره با دیوارهای خنك شونده با آب كه دیوارهای آبی نامیده می‌شود، بالاخره منجر به ادغام كوره، صرفه جو، دیگ، فوق گرمكن، بازگرمكن، و پیش خنك كن هوا در مولد بخار مدرن شد. برای خنك كردن دیوارهای محل قرار گیری صرفه جو، فوق گرمكن و اجزای دیگری مانند جدارهای حائل و دیوارهای مقسم نیز از آب استفاده می‌شود. استفاده از تعداد زیادی گرمكنهای آب تغذیه ( تا هفت یا هشت دستگاه) به معنی صرفه جوی كوچكتر، و فشار بالا به معنی دیگی با سطح كمتر است، زیرا گرمای نهان تبخیر با افزایش فشار به شدت كاهش می‌یابد. بدین سان مولدهای بخار فشار بالای مدرن نسبت به واحدهای قدیمی‌تر نیازمند فوق گرمكن و بازگرمكنی با سطح بیشتر و دیگی با سطح كمتر هستند. فراتر از فشارهای Mpa 10، لوله‌های آبی كل سطح دیگ را می‌پوشانند و برخلاف آنچه در طرحهای قدیمی‌تر در دو بخش پیشین دیدیم، نیازی به وجود لوله‌های دیگر نیست. آب در دمای 230 تا 260 از گرمكن فشار بالای آب تغذیه خارج و سپس وارد صرفه جو می‌شود و آن را به صورت مایع اشباع یا مخلوط دو فازه با كیفیت پایین ترك می‌كند و آنگاه از قسمت میانی وارد استوانه بخار می‌شود. آب از طریق لوله‌های عایق پایین آورنده كه در خارج كوره قرار می‌گیرند، از استوانه بخار به مقسم جریان می‌یابد. مقسم به لوله‌های آبی كه دیوارهای كوره را می‌پوشانند و به عنوان لوله‌های بالابرنده عمل می‌كنند مربوط می‌شود. آب در این لوله‌ها گرما را از گازهای حاصل از احتراق دریافت می‌كند و به مقدار بیشتری تبخیر می‌شود. اختلاف چگالی بین آب لوله‌های پایین آورنده و لوله‌های آبی، به گردش آب كمك می‌كند. در استوانه، بخار از مایع در حال جوش جدا می‌شود و به فوق گرمكن و سپس به قسمت فشار بالای توربین می‌رود. بخار پس از خروج از این توربین به بازگرمكن باز می‌گردد و سپس به قسمت فشار پایین توربین می‌رود. هوای جو پس از خروج از دمنده با جریان اجباری، درست پیش از آنكه گازها در جو تخلیه شوند، توسط گاز پیش گرم می‌شود. پس از آن هوا وارد كوره می‌شود و در آنجا با سوخت آمیخته می‌شود و می‌سوزد و دما به حدود 1700 می‌رسد. گازهای حاصل از احتراق بخشی از انرژی خود را به لوله‌های آبی و سپس به فوق گرمكن، بازگرمكن و صرفه جو می‌دهند و آنگاه آن را در دمایی در حدود 300 ترك می‌كنند. از آن به بعد، گازها هوای جو ورودی را در پیش گرمكن هوا گرم و آن را در دمایی در حدود 150 ترك می‌كنند. یك دمنده با جریان مكشی، گازها را از درون كوره بیرون می‌كشد و به دودكش می‌فرستد. اینكه گازها با دمایی در حدود 150 بیرون می‌روند به معنی اتلاف قابلیت انجام كار در نیروگاه است. به هر حال، این مساله به نظر می‌رسد كه قابل قبول باشد زیرا (1) گازها باید در دمایی بسیار بیشتر از دمای نقطه چگالش بخار آب موجود در گازها قرار داشته باشند (دمای نقطه چگالش برابر است با دمای اشباع فشار جزئی بخار آب) تا از چگالش بخار، كه موجب تشكیل اسید و خوردگی اجزای فلزی در مسیر جریان گازها می‌شود، جلوگیری شود؛ و (2) گازهای حاصل از احتراق باید دارای نیروی بالابر كافی جهت گذشتن از مقدار زیادی دود كه در بالای دودكش قرار دارد باشند تا به خوبی در جو پراكنده شوند. فصل 2 :سوختها و احتراق سوختهای فسیلی در نتیجه تجزیه هوا و آلی و تبدیل شیمیایی آنها در زمین بوجود می‌آید.30 درصد با مصرف نفت و گاز طبیعی به وجود می‌آید. بقیه نیز عمدتاً در نیروگاههای آبی و هسته‌ای تولید می‌شود. در ایالات متحده، مصرف گاز طبیعی در نیروگاهها، به خاطر ضرورت استفاده از آن در مصارف خانگی و صنعتی به تدریج كنار گذاشته می‌شود. سوختهای سنتزی در شمار سوختهای احتراقی جدیدی هستند كه به صورتهای مایع یا گازند و عمدتاً از زغال سنگ، صخره‌های نفتی، و شنهای قیری به دست می‌آیند. امروزه، محصولات فرعی صنعتی، پسماندهای خانگی و صنعتی ، وبیوماس درصد بسیار كوچكی از سوختهای مصرفی را به خود اختصاص می‌دهند. در این فصل سوختهای احتراقی طبیعی (فسیلی) با سنتزی كه در نیروگاهها مورد استفاده قرار می‌گیرند و نیز مراحل آماده سازی و سیستمهای احتراق آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. زغال سنگزغال سنگ در اصطلاح عمومی به تعداد زیادی از مواد معدنی جامد آلی با تركیبات و خواص متفاوت اطلاق می‌شود، اما همه آنها اساساً دارای مقدار زیادی عنصر كربن به صورت بی‌شكل (بدون ساختار منظم) هستند. زغال سنگ به صورت رسوبات لایه‌ای در اعماق متفاوت و غالباً زیاد یافت می‌شود، هر چند كه گاهی در نزدیكی سطح زمین نیز پیدا می‌شود. ذخایر قابل بهره‌برداری زغال سنگ در ایالات متحده در حدود 270000 میلیون تن تخمین زده می‌شود. (اینها شامل ذخایری هستند كه استخراج آنها در آینده قابل پیش‌بینی اقتصادی است) كه در 36 ایالت از 50 ایالت این كشور وجود دارند. ذخایر زغال سنگ در ایالات متحده در حدود 30 درصد كل ذخایر جهانی زغال سنگ است. زغال سنگ را با توجه به خواص فیزیكی و شیمیایی آن می‌توان از دیدگاههای گوناگون تقسیم‌بندی كرد. پذیرفته‌ترین روش تقسیم‌بندی، روشی است كه انجمن آمریكایی آزمون و مواد (ASTM ) آن را ارائه داده است و طبق آن زغال، براساس میزان متامورفیسم (تغییر شكل و ساختار در اثر گرما، فشار، و آب) به درجات مختلف تقسیم‌بندی می‌شود. در پایین‌ترین مرتبه این تقسیم‌بندی زغال قهوه‌ای و در بالاترین مرتبه آن آنتراسیت (388 ASTM D ) قرار دارد. ذیلاً این تقسیم بندی به ترتیب درجات نزولی و به اختصار معرفی می‌شود. آنتراسیت. آنتراسیت در میان زغالها بالاترین درجه را دارد و 86 تا 98 درصد جرم آن را در حالت خشك و عاری از مواد معدنی، كربن ثابت (كربنی كه به حالت عنصری است) و درصد اندكی یعنی از 2 تا 14 درصد جرم آن را مواد فرار (عمدتاً متان CH4 ) تشكیل می‌دهد. آنتراسیت به رنگ سیاه درخشان، دارای چگالی زیاد، و حالت سخت و شكننده است. آنتراسیت با حداكثر درصد كربن ثابت به صورت گرافیت است. آنتراسیت به آرامی می‌سوزد و بیشترین ارزش گرمایی را پس از زغال قیری دارد. از آنتراسیت عمدتاً در مولدهای بخار دارای سوخت انداز استفاده می‌شود، و به ندرت آن را به صورت پودر می‌سوزانند. در ایالات متحده، بیشترین معادن آن در پنسیلوانیا قرار دارد. زغال آنتراسیت با توجه به مقدار كربن ثابت آن به سه زیرگروه تقسیم می‌شود كه عبارت‌اند از:متا آنتراسیت كه دارای بیش از 98 درصد كربن، آنتراسیت كه دارای 92 تا 98 درصدكربن، و نیمه آنتراسیت كه دارای 86 تا 92 درصد كربن ثابت است. زغال سنگ قیری. زغال سنگ قیری به عنوان بزرگترین گروه، طیف وسیعی از زغالها را كه دارای 46 تا 86 درصد جرمی كربن ثابت و 20 تا 40 درصد ماده فرار است، شامل می‌شود. نام آن از كلمه قیر گرفته می‌شود كه همان ماده آسفالتی است كه در تقطیر برخی از سوختها به دست می‌آید. ارزش گرمایی آن در محدوده 25600 تا 32600 قرار دارد. زغال قیری به ویژه اگر به صورت پودر باشد به آسانی می‌سوزد. گروه زغال سنگهای قیری به پنج زیرگروه تقسیم می‌شود كه عبارت‌اند از: زغال قیری كه ماده فرار آن كم، متوسط، و زیاد است كه نوع آخر آن نیز شامل انواع الف، ب و ج است. هر چه ماده فرار كمتر باشد، ارزش گرمایی زغال بیشتر است. زغال قیر كه محتوی ماده فرار اندكی است به رنگ سیاه خاكستری است و ساختار دانه‌ای دارد، در حالی كه گروههای با ماده فرار زیاد همگن یا ورقه‌ای هستند. زغال سنگ زیرقیری. این نوع زغال سنگها گروهی را تشكیل می‌‌دهند كه عموماً دارای ارزش گرمایی كمتری از زغال‌سنگ قیری هستند. ارزش گرمایی آنها در محدوده 19300 تا 26750 قرار دارد. این نوع زغال محتوی درصد بالایی، 15 تا 30 درصد، رطوبت است ولی غالباً درصد گوگرد آن اندك است. رنگ آن سیاه یا سیاه مایل به قهوه‌ای است و ساختار همگنی دارد. زغال سنگ زیرقیری را معمولاً به صورت پودر می‌سوزانند. این گروه از زغال سنگ هم به سه زیرگروه الف، ب، و ج تقسیم می‌شود. زغال سنگ چوب گونه. این نوع زغال در پایین‌ترین مرتبه طبقه‌بندی زغال سنگها قرار دارد و اسم Lignite آن از یك كلمه لاتینی كه به معنی چوب است گرفته شده است. این زغال به رنگ قهوه‌ای و دارای ساختار ورقه‌ای است، و غالباً در آن باقیمانده رگه‌های چوب را می‌توان دید. منشاء پیدایش آن غالباً گیاهانی با رزین فراوان است و از این رو محتوی رطوبت بالای 30 درصد، و ماده فرار زیاد است. ارزش گرمایی آن در محدوده تقریباً 14650 تا 19300 است. از آنجا كه رطوبت این نوع زغال زیاد و ارزش گرمایی آن كم است، انتقال آن به مسافتهای دور جهت مصرف، اقتصادی نیست و معمولاً در نیروگاههایی از آن استفاده می‌شود كه در نزدیكی معادن آن ساخته می‌شوند. گروه زغالهای چوب‌گونه به دو زیرگروه الف و ب تقسیم می‌شود. زغال سنگ نارس. این نوع زغال در طبقه‌بندی ASTM قرار ندارد. با وجود این، آن را می‌توان از دیدگاه زمین‌شناسی اولین مرحله تشكیل زغال‌سنگ تلقی كرد. زغال سنگ نارس، ماده ناهنگنی است كه شامل مواد گیاهی تجزیه شده و مواد معدنی غیرآلی است. میزان رطوبت آن تا 90 درصد می‌رسد. زغال نارس به عنوان سوخت نیروگاهی چندان جالب نیست. ولی در بسیاری از نقاط جهان فراوان یافت می‌شود. در ایالات متعددی از كشور آمریكا معادن بزرگی از آن وجود دارد. به خاطر وفور آن، در چند كشور (ایرلند، فنلاند، اتحاد شوروی) از آن در نیروگاههای مولد برق و گرمایش منطقه‌ای استفاده می‌شود. تجزیه زغال سنگدو روش برای تجزیه زغال سنگ وجود دارد: روش مستقیم و روش تجزیه كمی عناصر، كه هر دو روش مبتنی بر درصد جرمی است. هر دو روش ممكن است براساس زغال دریافتی استوار باشند كه برای محاسبات احتراقی مناسب است، یا براساس بدون رطوبت كه در آن از تغییرات مقدار رطوبت در یك محموله زغال و حتی در مراحل مختلف پودر كردن صرف نظر می‌شود، یا براساس بدون ماده معدنی خشك كه در آن از این مساله كه اجزای خاكستر از همان مواد معدنی موجود در زغال نباشند احتراز می‌شود. تجزیه مستقیماین روش از روش دیگری كه برای تجزیه زغال وجود دارد ساده‌تر است و روشی است كه به آسانی اطلاعات مهمی را برای مصرف زغال در مولدهای بخار فراهم می‌كند. روش پایه تجزیه مستقیم در ANSI/ASTM Standards D3172 معرفی شده است. با این روش درصدهای جرمی كربن ثابت، ماده فرار، رطوبت، و خاكستر تعیین می‌شود. درصد گوگرد به طور جداگانه تعیین می‌شود. كربن ثابت همان عنصر كربن است كه در زغال وجود دارد. در روش مستقیم، مقدار آن تقریباً معادل اختلاف بین جرم نمونه اصلی و مجموع جرمهای ماده فرار، رطوبت، و خاكستر در نظر گرفته می‌شود. ماده فرار كه شامل بخار آب نمی‌شود، قسمتی از زغال را گویند كه به هنگام گرمایش نمونه در غیاب اكسیژن در ضمن یك آزمون استاندارد (تا دمای 955 و به مدت 7 دقیقه ) ، از آن جدا می‌شود. ماده فرار شامل هیدروكربنها و گازهای دیگری است كه در نتیجه تقطیر و تجزیه به دست می‌آیند. مقدار رطوبت در ضمن یك آزمون استاندارد و در نتیجه خشك كردن نمونه در یك گرمخانه تعیین می‌شود. این مقدار شامل همه آب موجود كه شامل آب تركیبی و آب هیدراتی است نمی‌شود. اصطلاحات متعدد دیگری برای رطوبت زغال به كار می‌رود كه یكی از آنها رطوبت ذاتی است كه در حالت طبیعی زغال وجود دارد و به عنوان بخشی از ماده معدنی محسوب می‌شود. در این مورد البته آب سطحی در نظر گرفته نمی‌شود. خاكستر عبارت از نمكهای غیرآلی است كه در زغال وجود دارند. مقدار آن در عمل با اندازه‌گیری مواد غیرقابل احتراق باقیمانده از احتراق زغال خشك در ضمن یك آزمون استاندارد (در 750 ) تعیین می‌شود. گوگرد به طور جداگانه در ضمن یك آزمون استاندارد، مطابق ANSI/ASTM Standards D2492 تعیین می‌شود. گوگرد چون قابل احتراق است، در ارزش گرمایی زغال هم سهیم است. در اثر احتراق آن اكسیدهایی تشكیل می‌شوند كه در نتیجه تركیب با آب به صورت اسید در می‌آیند. این اسیدها در صورتی كه دمای گازهای احتراق به كمتر از دمای نقطه شبنم آنها برسد، موجب بروز مسائل خوردگی در قسمت انتهایی مولد بخار می‌شوند، علاوه بر آن موجبات آلودگی محیط زیست را نیز فراهم می‌كنند. روش تجزیه كمی عناصراین روش نسبت به روش قبلی روش علمی‌تری است كه توسط آن درصد جرمی عناصر شیمیایی تشكیل دهنده زغال تعیین می‌شود. این عناصر شامل كربن، هیدروژن، نیتروژن، اكسیژن و گوگرد هستند. مقدار خاكستر نیز به طور كلی تعیین می‌شود كه گاهی تعیین مقدار آن در تجزیه جداگانه‌ای انجام می‌گیرد. این روش تجزیه در ANSI/ASTM Standards D3176 معرفی شده است. ارزش گرماییارزش گرمایی سوخت كه واحد آن است ممكن است براساس زغال دریافتی، خشك، یا خشك و بدون خاكستر تعیین شود. ارزش گرمایی عبارت است از مقدار گرمای انتقال یافته وقتی كه محصولات ناشی از احتراق كامل نمونه زغال یا هر سوخت دیگری تا رسیدن به دمای اولیه مشتعل شود. سوخت ‌اندازهای مكانیكیتقریباً تمام زغال‌سنگ‌ها را می‌توان در سوخت‌اندازها سوزاند. احتراق در سوخت انداز، به استثنای احتراق دستی، نسبت به بقیه روش‌ها كارآیی كمتری دارد. از این روش به خاطر بازده كمی كه دارد معمولاً در دیگهایی استفاده می‌شود كه ظرفیت پایینی دارند و مقدار بخار تولیدی آنها كمتر از 50 است، هر چند كه طراحان در صددند كه موارد كاربرد سوخت‌اندازها را به دیگهایی با بخاردهی حدود 6/12 محدود كنند. این ظرفیتهای كم، نتیجه محدودیتهای عملی در رابطه با اندازه سوخت‌اندازها و آهنگ نسبتاً پایین احتراق در آنهاست كه برای تولید مقدار معینی بخار به كوره عریضی نیاز دارند. از طرف دیگر، احتراق پودر زغال و سیكلون دارای آهنگ‌های احتراق بالایی هستند و از لحاظ طراحی انعطاف پذیری بیشتری دارند به طوری كه می‌توانند در هر ساعت میلیونها كیلوگرم زغال را كه خوراك مولدهای بخار مدرن است، در كوره‌های بلندتر و باریكتر بسوزانند. با وجود این، سوخت اندازها، در حد خود، به عنوان بخش مهمی از سیستمهای مولد بخار نقش خود را حفظ می‌كنند. سوخت‌اندازهای مكانیكی معمولاً به چهارگروه عمده تقسیم‌بندی می‌شوند. این گروهها با توجه به نحوه تغذیه زغال به كوره عبارت‌اند از سوخت اندازهای پخش كننده، سوخت اندازهای تغذیه كننده از زیر، سوخت اندازهای با آتشدان در حال نوسان، و سوخت اندازهای با آتشدان متحرك. سوخت انداز پخش كننده متداولترین سوخت انداز برای ظرفیت‌های بخار 5/9 تا 50 است. این نوع سوخت انداز می‌تواند انواع زغال‌سنگها، از زغال قیری كه مرتبه بالایی دارد تا زغال چوب گونه، و حتی بعضی سوختهای پسمانده فرعی مانند ضایعات چوبی، خمیرچوب، پوست درختان، و غیره را بسوزاند، و نسبت به تغییرات سریع بار جوابگو باشد. در سوخت انداز پخش كننده، زغال از یك قیف به واحدهای توزیع كننده تغذیه می‌شود و هر واحد دارای صفحه تغذیه رفت و برگشتی است كه زغال را از قیفی روی صفحه پخش كن قابل تنظیم به چرخانه مجهز به پره‌های خمیده منتقل می‌كند. تعدادی از این مكانیسمهای توزیع كننده وجود دارند كه زغال را به داخل كوره وارد می‌كنند و روی آتشدان سوخت انداز به طور یكنواختی پخش می‌كنند. هوا در ابتدا از طریق جریان هوایی كه در زیر آتشدان قرار دارد به داخل كوره تغذیه می‌شود و به طرف بالا جریان می‌یابد. این هوا را هوای زیرآتشدان می‌نامند. ذرات ریز زغال كه در حدود 25 تا 50 درصد زغال تزریق شده را تشكیل می‌دهند همراه هوا بالا می‌روند و در حالی كه معلق هستند می‌سوزند. ذرات درشتتر روی آتشدان می‌افتند و در لایه‌ای نسبتاً باریك می‌سوزند. بخش دیگری از هوا كه هوای روی آتش نامیده می‌شود، از قسمت بالای محل تزریق زغال به داخل كوره دمیده می‌شود. برای دمیدن هوای زیر آتشدان و هوای روی آتش از دمنده‌های با جریان اجباری استفاده می‌شود. این سوخت انداز، مجهز به دستگاههایی برای جمع‌آوری و تزریق دوباره گرد زغال و نیز كنترل مقدار زغال و جریان هوا است تا مقادیر آنها متناسب با تقاضای بار روی مولد بخار باشد. مساله‌ای كه در مورد با سوخت‌اندازهای پخش‌كننده ساكن وجود داشت انتقال خاكستر بود، كه در ابتدا با دست صورت می‌گرفت، بعداً این كار با بستن بعضی از قسمتهای آتشدان و قطع هوای تغذیه شده از آن قسمت انجام می‌گرفت بدون اینكه قسمتهای دیگر آتشدان تحت تاثیر قرار گیرند. سوخت انداز پخش كننده، تنها پس از به كارگیری سوخت انداز با آتشدان متحرك و تخلیه پیوسته خاكستر در اواخر دهه 1930، به طور گسترده‌ای متداول شد. سوخت اندازهای با آتشدان متحرك، به عنوان یك گروه، شامل سوخت انداز با آتشدان زنجیری هم می‌شود. این سوخت‌اندازها شامل آتشدان، مفصلها، یا وسایل اتصال هستند كه به صورت تسمه‌ای بی‌انتها به یكدیگر مربوط می‌شوند و به وسیله یك چرخ دندانه دار محرك در یك انتها و یك مكانیسم چرخ دندانه‌دار با محور ثابت در انتهای دیگر راه‌اندازی می‌شوند. زغال سنگ ممكن است به طریق فوق تزریق شود یا مستقیماً از یك قیف و از طریق یك روزنه قابل تنظیم بر روی آتشدان متحرك تغذیه شود كه این روزنه ضخامت لایه زغال را تنظیم می‌كند. خاكستر نیز در چاله خاكستری كه با توجه به جه حركت آتشدان در یكی از دو انتها قرار می‌گیرد تخلیه می‌شود. آتشدانهای تمیز شونده پیوسته كه به صورت رفت و برگشتی و یا در حال نوسان طرح می‌شوند نیز ابداع شده‌اند. اینها هم مانند سوخت‌اندازهای تغذیه كننده از زیر، برای احتراق انواع خاصی از زغال سنگها مناسب هستند. اما، سوخت انداز با آتشدان متحرك و تخلیه پیوسته خاكستر، آهنگ احتراق بالایی دارد و همچنان به عنوان یك سوخت انداز برتر مورد استفاده است. اشتعال زغال تازه وارد شده در سوخت اندازها و نیز احتراق ماده فرار آن، كه در نتیجه تقطیر حاصل می‌شود، در اثر انتقال گرمای تابشی گازهای سوزان انجام می‌گیرد. احتراق بستر زغال ادامه می‌یابد و همچنانكه سوخت انداز به انتهای دیگر حركت می‌كند بستر نازكتر می‌شود و هنگامی كه سوخت انداز دور می‌زند خاكستر به چاله می‌ریزد. گاهی هم طاقهایی در داخل كوره ساخته می‌شوند تا با انعكاس گرما بر روی بستر زغال، فرآیند احتراق بهتر انجام گیرد. احتراق پودر زغالتوسعه روشهای تجارتی برای احتراق زغال پودر شده، نقطه عطفی در تاریخ تولید بخار به شمار می‌رود. این روشها، امكان ساخت مولدهای بخار و نیروگاههای بزرگ، پربازده و قابل اطمینان را فراهم كرد. مفهوم احتراق زغال ((پودری)) كه قبلاً با این عنوان نام برده می‌شد، به زمانهای كارنو، دیزل، و توماس ادیسون و بسیاری از اشخاص دیگر برمی‌گردد، به طوری كه كارنو ایده استفاده از آن را در چرخه كارنو مطرح كرد. دیزل در اولین تجربه خود در موتوری كه اكنون به نام و نامیده می‌شود از پودر زغال استفاده كرد و توماس ادیسون با به كارگیری آن احتراق در كوره‌های سیمان را بهبود بخشید و بدین گونه بازده و تولید آنها را افزایش داد. اما، پودر زغال تنها پس از كوششهای راهگشایانه جان اندرسن و همكارانش و پیش آهنگی شركت برق ویسكانسین به طور موفقیت آمیزی در نیروگاههای این شركت مورد استفاده قرار گرفت. انگیزه كوششهای اولیه برای احتراق پودر زغال از این عقیده سرچشمه می‌گرفت كه اگر زغال به صورت ذرات ریزی در بیاید، به خوبی و به آسانی گاز خواهد سوخت. بعداً عوامل تشویق كننده دیگری مانند افزایش بهای نفت و وجود منابع وسیع زغال برای استفاده از پودر زغال مطرح شدند، به طوری كه امروزه در مورد مصرف زغال می‌توان گفت كه تاریخ دوباره تكرار می‌شود. بسیاری از كارهای نظری در مورد مكانیسم احتراق پودر و زغال در اوایل دهه 1920 آغاز شدند. مكانیسم خرد كردن و پودر كردن از دیدگاه نظری به خوبی شناخته شده نیست و امروزه به عنوان یك موضوع قابل بحث مطرح است. احتمالاً پذیرفته‌ترین قانون در این مورد قانونی است كه در سال 1867 در آلمان منتشر شد كه به نام قانون ریتینگر نامیده می‌شود و مطابق آن كار مورد نیاز برای تبدیل اندازه یك جسم به اندازه كوچكتر متناسب است با مساحت سطح جسم یا ماده تبدیل شده. با وجود این، این قانون و قوانین دیگر، بسیاری از فرآیندهایی را كه در پودر كردن زغال دخالت دارند مورد ملاحظه قرار نمی‌دهد، و بسیاری از پیشرفتهای به عمل آمده در مورد كوره‌های پودر زغال شدیداً متكی بر همبستگی‌ها و طرح‌ها تجربی هستند. برای احتراق رضایتبخش پودر زغال در یك كوره، دو شرط لازم است: (1) وجود مقدار زیادی ذرات بسیار ریز زغال به طوری كه بتوانند از الك با توری شماره 200 بگذرند. این امر اشتعال آسان زغال را به دلیل نسبت بالای سطح به حجم این ذرات، فراهم می‌كند.(2) وجود كمترین مقدار ممكن از ذرات درشتتر كه موجب افزایش بازده احتراق می‌شود. این ذرات درشتتر باید شامل مقدار بسیار كمی از ذراتی با اندازه‌های بیشتر از حد معین باشند به طوری كه معمولاً نتوانند از الك با توری شماره 50 بگذرند. اینگونه ذرات موجب تشكیل سرباره و افت بازده احتراق می‌شوند. در شكل 4 . 1 ، خط A نوعاً محدوده پودر زغال را نشان می‌دهد. این خط نشان می‌دهد كه 80 درصد زغال از الك با توری شماره 200 كه دارای سوراخهایی به اندازه mm 074/0 است می‌گذرند و 99/99 درصد از الك با توری شماره 50 كه اندازه سوراخهای آن mm297/0 است عبور می‌كنند، یعنی فقط 1/0 درصد ذرات درشتتر از mm 297/0 هستند. اندازه زغال قیری كه پس از استخراج از معدن آماده حمل می‌شود و اصطلاحاً آن را زغال درآمده از معدن می‌نامند در حدود 8 اینچ است. كلوخه‌هایی كه بزرگی آنها بیش از اندازه است شكسته می‌شوند ولی زغال ر از الك نمی‌گذرانند. اندازه‌های دیگر زغال با اسامی معینی نامیده می‌شوند، مانند كلوخه (in 5 ) كه در احتراق دستی و مصارف خانگی به كار می‌رود، تخم‌مرغ (in 2 × 5 ) ، گردو (in × 2 ) ، سوخت انداز ( ) ، و ریزه ( ، به معنای یا كمتر) . زغال آنتراسیت هم مطابق 310 ASTM D دارای انواع مشابهی است كه عبارت‌اند از: شكسته ( ) ، گندم سیاه ( ) و برنج ( ) زغال سنگ معمولاً قبل از حمل به محل نیروگاه، به اندازه مناسبی كه مورد نیاز آسیاب پودر كننده با كوره سیكلون است تبدیل می‌شود. اگر زغال سنگ بیش از اندازه بزرگ باشد، باید از خرد‌كننده‌ها بگذرد كه بخشی از سیستم انتقال زغال را تشكیل می‌دهند و معمولاً در نقطه مناسبی در سیستم انتقال دهنده زغال قرار داده می‌شوند. اندازه زغالی كه به آسیاب پودر كننده تغذیه می‌شود برابر ، و اندازه زغال لازم برای كوره‌های سیكلونی برابر است. ماشینهای خرد كنماشینهای خرد كن زغال سنگ دارای انواع تجارتی متعددی هستند كه برخی از آنها در موارد ویژه‌ای به كار گرفته می‌شوند. ماشین خرد كن حلقوی، یا سنگ شكن و آسیاب چكشی دو نوع از آنها هستند كه برای آماده ساختن زغال جهت پودر شدن بیشتر به كار برده می‌شوند. زغال از بالا تغذیه می‌شود و در نتیجه عمل حلقه‌ها كه به كمك چرخانه‌ای به طور خارج از مركز می‌گردند یا به وسیله ضربات چكشها كه به چرخانه متصل هستند خرد می‌شود. میله‌های قابل تنظیمی كه مانند یك سرند عمل می‌كنند اندازه بیشینه زغال تخلیه شده را تعیین می‌كنند. چوب و مواد خارجی دیگر نیز خرد می‌شود، ولی معمولاً برای جمع‌آوری تكه‌های آهن زاید (فلزات و سایر موادی كه قابل خرد شدن نیستند) تله‌ای تعبیه می‌شود. از ماشینهای خرد كن حلقوی و آسیابهای چكشی می‌توان در داخل یا خارج نیروگاه استفاده كرد این ماشینها اندازه زغال معدنی را به اندازه تقلیل می‌دهند. بدین ترتیب، در آنها مقدار زیادی خاكه زغال كه برای پودر شدن بعدی مناسب است تهیه می‌شود، ولی این خاكه برای احتراق در كوره سیكلونی مناسب نیست. چرخ گردان زغال به اختلاط سوخت با هوای اولیه كمك می‌كند و درهای مماسی كه در داخل محفظه بادگیر ساخته می‌شوند هوای اولیه احتراق و هوای ثانویه را متلاطم می‌سازند كه این كار موجب اختلاط بهتر هوای ثانویه با مخلوط سوخت و هوای اولیه خارج شده از چرخ گردان می‌شود. نسبت كل هوا به سوخت بیشتر از نسبت استوكیومتری (نسبت لازم برای احتراق كامل به لحاظ شیمیایی) و در عین حال به اندازه‌ای است كه از احتراق كامل سوخت اطمینان حاصل شود بدون اینكه انرژی به هدر رود، یعنی بدون اینكه گرمای محسوس هوا بیش از اندازه افزایش پیدا كند. جدول 1 – هوای اضافی لازم جهت سیستم احتراق برخی از سوختهاسوخت سیستم هوای‌اضافی، درصدزغال: پودر، كوره كاملا خانك شونده با آب 15 – 20 پودر، كوره نسبتاً خنك شونده با آب 15 – 40 سوخت انداز پخش كننده 30 – 60 آتشدان زنجیری و سوخت انداز متحرك 15 – 50 خرد شده، كوره سیكلونی 10 – 15سوخت نفتی: مشعلهای نفتی 5 – 10 مشعلهای سوخت چندگانه 10 – 20گاز: مشعلهای گاز 5 – 10 مشعلهای سوخت چندگانه 7 – 12 جدول 1 محدوده هوای اضافی لازم برای احتراق مطلوب برخی سوختها را به صورت درصدی از هوای نظری نشان می‌دهد. اشتعال اولیه مشعلها به روشهای گوناگون، از جمله با پاشیدن سوخت سبك نفتی كه آن هم در اثر جرقه مشتعل می‌شود، انجام می‌گیرد. برای حصول اطمینان از خود پایداری شعله، فندك معمولاً برای مدت كافی به صورت فعال باقی می‌ماند. كنترل ممكن است با دست و یا از راه دور عملی شود. فندكها در مورد سوختهای نفتی و گازی فقط برای چندثانیه روشن نگهداشته می‌شوند. ولی در مورد با پودر زغال، فندكها معمولاً برای مدتی طولانی كه گاهی به چند ساعت هم می‌رسد روشن باقی می‌مانند تا دمای ناحیه احتراق به اندازه كافی افزایش یابد و از خود پایداری شعله اطمینان حاصل شود. همچنین ممكن است این ضرورت پیش آید كه فندك در بارهای بسیار كم، به ویژه هنگامی كه ماده فرار زغال مصرفی كم باشد، فعال شود. چرخه گردان بخشی از مشعل را تشكیل می‌دهد كه مسائل تعمیراتی حادی دارد و معمولاً سالی یكبار و یا بیشتر باید تعویض شود. كوره‌های سیكلونیاحتراق در كوره سیكلونی كه در سالهای دهه 1940 تحقق یافت، مهمترین گام در احتراق زغال سنگ پس از عملی شدن احتراق پودر زغال در سالهای دهه 1920 به شمار می‌رود. اكنون از این نوع احتراق به طور گسترد‌ه‌ای برای سوزاندن زغالهای مرتبه پایینتر كه محتوی درصد بالایی خاكستر، بین 6 تا 25 درصد، و ماده فرار زیاد كه معمولاً بیش از 15 درصد است، استفاده می‌شود. در چنین شرایطی است كه می‌توان به آهنگهای بالای احتراق كه مورد نیاز است دست یافت. از زغالهایی كه درصد رطوبت زیادی دارند نیز می‌توان به شرط پیش گرم كردن استفاده كرد. تنها محدودیتی كه وجود دارد این است كه خاكستر نباید محتوی درصد بالایی از گوگرد یا نسبت بالای باشد. با استفاده از این نوع زغال، ممكن است موادی با دمای ذوب بالا مانند آهن و آهن سولفید در سرباره تشكیل شوند كه در این صورت مزیت اصلی احتراق سیكلونی خنثی می‌شود. مزیت اصلی این نوع احتراق، انتقال مقدار زیادی از خاكستر، در حدود 60 درصد، به صورت سربار÷ مذاب است كه در دیوارهای سیكلون در اثر نیروی مركز گریز جمع می‌شود و به مخزن مجزای سرباره كه در زیر قرار دارد تخلیه می‌شود. از این رو، فقط 40 درصد خاكستر همراه گازهای دودكش بیرون می‌رود و این در حالی است كه در احتراق پودر زغال مقدار آن به حدود 80 درصد می‌رسد. این امر موجب می‌شود كه سایش و كثیف شدن سطوح مولد بخار به طور چشمگیری كاهش بیابد و نیز اندازه صافیهای گردگیر با محفظه صافیها در قسمت خروجی مولد بخار كوچك شود. مزیت دیگر كوره سیكلونی این است كه فقط زغال مورد استفاده قرار می‌گیرد و از این رو دیگر به وسایل پودر كردن زغال نیازی نیست، و اندازه دیگ نیز كاهش می‌یابد. در كوره سیكلونی زغالهایی با چنان اندازه‌هایی مصرف می‌شوند كه به طور متوسط 95 درصد آنها می‌توانند از الك با توری شماره 4 بگذرند. معایب این نوع كوره عبارت‌اند از فشار بالا در دمنده با جریان اجباری و بنابراین نیاز به توان مصرفی بیشتر، عدم امكان مصرف زغالهای مذكور در بالا تشكیل اكسیدهای نیتروژن بیشتر در فرایند احتراق (Nox) كه آلودگی هوا را افزایش می‌دهد. سیكلون اساساً عبارت است از یك استوانه افقی خنك شونده با آب كه در خارج از كوره دیگ اصلی قرار می‌گیرد، زغال خرد شده به آن تغذیه می‌شود و در آن با آهنگ گرمای بسیار بالا می‌سوزد. احتراق زغال، پیش از آنكه گازهای گرم تولید شده وارد كوره دیگ شوند، كامل می‌شود. زغال خرد شده در قسمت چپ و همراه با هوای اولیه كه تقریباً 20 درصد هوای احتراق یا هوای ثانویه را تشكیل می‌دهد، وارد مشعل سیكلون می‌شود. هوای اولیه به طور مماسی وارد مشعل می‌شود و در نتیجه یك حركت مركز گریز به زغال می‌دهد. هوای ثانویه نیز با سرعت زیاد به طور مماسی از بالای سیكلون وارد می‌شود و حركت مركز گریز دیگری را به زغال اعمال می‌كند. مقدار كمی هوا به نام هوای سوم نیز از مركز وارد سیكلون می‌شود. حركت چرخشی هوا و زغال، چگالی حجمی آهنگ گرمای آزاد شده را به حدود 4700 تا 8300 افزایش می‌دهد و دمای احتراق را به بیش از 1650 می‌رساند. این دماهای بالا موجب ذوب خاكستر به صورت سرباره مایع كه سطح سیكلون را می‌پوشاند می‌شود. بالاخره، سرباره از طریق شیر سرباره به مخزن سرباره كه در ته كوره دیگ قرار دارد تخلیه و در آنجا منجمد می‌شود و پس از قطعه قطعه شدن انتقال می‌یابد. لایه‌ای از سرباره كه بر روی دیوارهای سیكلون تشكیل می‌شود، مثل یك عایق عمل می‌كند و از اتلاف بیش از اندازه گرما از طریق این دیوارها جلوگیری می‌كند و از این رهگذر به بهبود بازده احتراق سیكلونی یاری می‌رساند. در این دماهای بالا Nox بیشتری در گازهای حاصلی از احتراق تشكیل می‌شود. این گازها سیكلون را از طریق دهانه‌ای كه در سمت راست قرار دارد ترك می‌كنند و وارد كوره اصلی دیگ می‌شوند. بنابراین احتراق در یك سیكلون نسبتاً كوچك انجام می‌گیرد و تنها وظیفه كوره اصلی دیگ، انتقال گرما از گازها به لوله‌های آبی است. كوره‌های سیكلونی برای احتراق سوختهای نفتی و گازی نیز مناسب هستند. اشتعال اولیه به وسیله مشعلهای كوچك و نسوز گازی یا نفتی كه در دریچه‌های هوای ثانویه قرار می‌گیرند عملی می‌شود. سیستمهای احتراق سیكلونی مانند سیستمهای پودر زغال ممكن است از نوع جازغالی یا ذخیره‌ای، یا از نوع احتراق مستقیم باشند. سیستم نوع جا زغالی، به ویژه برای زغالهای قیری در احتراق سیكلون، در مقایسه با سیستم پودر زغال، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سیستم سیكلونی هم احتراق در یك دیواره و هم احتراق در یك دیواره ‌های متقابل متداول است. ولی روش دوم در مولدهای بخار بزرگ ترجیح داده می‌شود. اندازه و تعداد سیلكونها برای هر دیگ بستگی به اندازه دیگ و جواب‌دهی مطلوب به بار دارد، زیرا محدوده متداول تغییر بار برای هر سیكلون با عملكرد خوب، از 50 تا 100 درصد ظرفیت اسمی آن است . اندازه قطر سیكلونها از 2 تا 3 متر و آهنگ گرمای آزاد شده در آنها به ترتیب از 47000 تا kW 125000 متغیر است. فصل 3 :توربینهــا مقدمه : اندیشه استفاده از بخار برای تولید كار مكانیكی احتمالا برای اولین بار در رابطه با پمپ كردن آب از معادن زغال سنگ مطرح شد . اولین كار موفق در این مورد یك ‹‹ موتور پمپ ›› بود كه توسط توماس ساوری ( 1650 – 1715 ) در انگلستان ساخته شد . در موتور ساوری بخار مستقیماً با فشاری بین 5/4 تا 8 بار بر سطح آب واقع در محفظه ای اعمال می شد و آن را در لوله ای بالا می برد . در این موتور یك شیر یكطرفه مانع از جریان معكوس آب می شد . پس از خالی شدن آب از محفظه، جریان بخار به طور دستی قطع و آب خنك وارد محفظه می شد تا با چگالش بخار داخل و ایجاد خلاء در محفظه، آب بیشتری وارد آن شود . در این موتور در نتیجه تماس مستقیم بین آب و بخار، اتلاف بخار در نتیجه چگالش زیاد بود، و فقدان شیرهای اطمینان انفجارهای زیادی را موجب می شد . تقریباً همزمان با ساوری، دنیس پاپین ( 1647-1712 ) كه مخترع شیر اطمینان نیز بود ، فكر جداسازی بخار و آب را به وسیله یك پیستون مطرح كرد، و توماس نیوكامن ( 1663-1729 ) چنین موتور پیستون داری را طراحی كرد و سپس ساخت . در این موتور ، بخار با فشار كم به سیلندری قائم وارد و در آنجا موجب حركت یك پیستون به طرف بالا می شد . آنگاه بخاری كه در سیلندر باقی می ماند از خارج به وسیله جهت آب خنك به صورت مایع در می آمد و از این رو خلائی در سیلندر ایجاد می شد . فشار جو بیرونی ، پیستون را در مرحله كار به عقب می راند ، به این دلیل آن را ‹‹ موتور جوی ›› می نامیدند . پیستون به یك انتهای میله ای كه در وسط تكیه گاهی داشت متصل بود . پیستونی نیز در سیلندر جداگانه پمپ به انتهای دیگر آن متصل می شد . قطر این پیستون پمپ كوچكتر از پیستون بخار بود و در نتیجه فشار آب بیشتر از فشار بخار می شد . شیرهای متعددی كه در موتور نیوكامن وجود داشتند در ابتدا به طور دستی كار می كردند . فكر خودكار كردن شیرها ، در ابتدا توسط یك نوجوان كه برای تنظیم شیرها استخدام شده بود ارائه شد . این نوجوان ، طبق روایت ، با وجود كه این كه نسبت به دیگران كوچكتر و تنبل تر بود، متوجه الگوی منظم كاركرد میله و شیر شد و یك مكانیسم ریسمانی ابداع كرد كه به میله امكان می داد شیرها را تنظیم كند . موتور نیوكامن یك سوم كمتر از موتور ساوری زغال مصرف می كرد . پس از گذشت 60 سال ، جیمزوات فكر موتور رفت و برگشتی ‹‹ مدرن ›› را مطرح كرد . او به عنوان تعمیركار وسایل ، روزی در سال 1764 جهت تعمیر موتور نیوكامن فرا خوانده شد و به این ترتیب او به اتلاف بخار مایع شده در سیلندر پی برد . او در سال 1765 به فكر یك چگالنده جداگانه افتاد ، و سپس در مورد مرحله كار ناشی از انبساط بخار ، سیلندر دو كاره ، تنظیم كننده خفانشی به وزنه های آویزان،تبدیل حركت رفت و برگشتی به حركت دورانی(در سال 1781 )، و ایده های مهم دیگر نظرات بدیعی ابراز كرد . امروزه موتور معروف او به عنوان اختراعی كه سهم برجسته ای در انقلاب صنعتی داشت تلقی می شود . موتور وات از موتور نیوكامن 60% و از موتور ساوری 75 درصد كمتر زغال مصرف می كرد . پیشرفت مهم دیگر به وسیله كورلیس ( 1817 – 1888 ) به عمل آمد . او شیرهای ورودی را كه سریعاً بسته می شدند ساخت . این شیرها كه به نام خود او نامیده شدند ، خفانش را در ضمن بسته شدن كاهش می دادند . موتور كورلیس به اندازه نصف موتور وات زغال مصرف می كرد كه به وجود این ، همین مقدار مصرف هم چهار یا پنج برابر مصرف زغال در نیروگاههای مدرن توربین بخار بود . گام بعدی را استامف ( 1863 – ؟ ) برداشت و هم ویود كه ‹‹ موتور تك جریانی ›› را ساخت . در طرح این موتور كاهش اتلاف چگالشی باز هم بیشتری مورد توجه قرار گرفت . بزرگترین موتور رفت و برگشتی بخار در اوایل قرن بیستم جهت راه اندازی یك مولد برق 5 مگاواتی كه در مقیاس آن زمان خیلی بزرگ بود ساخته شد . پس از آن هرگز موتور بزرگتر دیگری ساخته نشد، هرچند كه بهبود عملكرد آن به ویژه با موتور تك جریانی ادامه یافت . البته در همان ایام نیاز به وجود مولدهای برق بزرگتری احساس می شد بدون اینكه موتورهای رفت و برگشتی به قدر كافی بزرگ جهت راه اندازی شان موجود باشد . وارد شدن توربین بخار به صحنه ابداً یك فكر تازه نبود ، بلكه نیاز به آن به وسیله مخترعین زیادی در اواخر دهه اول 1800 پیش بینی شده بود . توربین بخار نیز مانند بسیاری از اختراعات مهم هنگامی ساخته شد كه دنیا به آن نیاز پیدا كرد . در واقع ، اولین توربین بخار ثبت شده در تاریخ، توربین بخاری است كه توسط هرواسكندرانی در حدود قرن اول میلادی ساخته شد . این توربین از یك كره توخالی تشكیل می شد كه قادر بود حول یك محور افقی ، در فاصله بین دو لوله ثابت كرد كه كره را به یك دیگ بخار مربوط می كردند بچرخد . بخار تولید شده در دیگ وارد كره می شد و به طور مماسی از طریق دو عدد شیپوره در هوای جو تخلیه می شد . شیپوره ها در صفحه عمود بر محور دوران و در دو جهت مخالف هم قرار داشتند . بخار خروجی از شیپوره ها ، مانند خروج آب از یك آبپاش دوار چمن زارها ، موجب دوران كره میشد. از این رو ، توربین هرو بر اساس اصل عكس العمل كار می كرد. پس از گذشت مدت زمانی مدیدی ، در حدود سال 1629 ، توربین بخاری ساخته شد كه در آن از جت بخار كه به پره های یك چرخ برخورد می كرد و موجب دوران آن میشد استفاده شد. این توربین بر اساس اصل ضربه كار می كرد . پس از آن ، در سال 1831 ، ویلیام آوری آمریكایی اولین توربین بخاری را كه به طور تجارتی در كارگاههای چوب بری مورد استفاده قرار گرفت ساخت. حداقل در یك مورد سعی شد كه از آن در لوكوموتیو نیز استفاده شود. توربین اوری همانندیهایی با تقریباً 075 متر استفاده میشد، بازوها تحت زاویه قائم به محور متصل بودند و در انتهای هر كدام روزنه كوچكی وجود داشت كه بخار در جهت مخالف از آنها خارج می شد . بخاری كه وارد محور توخالی می شد از طریق روزنه ها خارج و موجب دوران محور میشد . بخاری كه وارد محور توخالی می شد از طریق روزنه ها خارج و موجب دوران محور می شد . از این رو ، توربین آوری نیز مانند توربین هرو یك توربین عكس العملی بود . هر چند ادعا می شد كه بازده این توربینها شبیه به بازده موتورهای بخار رفت و برگشتی معاصرشان است ، ولی به دلیل بالا بودن سروصدا در آنها ، مشكل بودن كنترل ، و خراب شدنهای مكررشان ، از آنها استفاده نشد . به هر حال ، توربین بخاری كه جایگزین موتور بخار رفت و برگشتی شد ، در نتیجه كوششهای افرادی چند در اواخر قرن نوزدهم پا به عرصه وجود گذاشت . پیشتاز این افراد گوستاودولاوال سوئدی و چارلز پارسون انگلیسی بودند . دولاوال در ابتدا یك توربین كوچك عكس العملی با سرعت بالا ( ) طرح كرد ولی چون آنرا یك طرح عملی نمی دانست ، توجه خود را به طراحی یك توربین ضربه ای تك طبقه معطوف كرد ، این نوع توربین امروزه نیز به نام او نامیده می شود . همچنین استفاده از شیپوره همگرا – واگرا را در توربین برای نخستین بار به او نسبت می دهند . این نوع توربین امروزه نیز به نام او نامیده می دهند . این نوع توربین برای اولین بار در سال 1890 مورد آزمایش قرار گرفت ، و در سال 1891 توربینی با قدرت 15 اسب بخار كه دارای دو چرخ بود ، جهت استفاده در كشتیها ساخت . یكی از چرخها جهت حركت كشتی به جلو و دیگری برای حركت آن به عقب بود . پارستونز یك توربین پارسونز در سال 1884 ساخته شد . اولین كشتی كه از توربین به عنوان موتور محرك استفاده می كرد ، در سال 1895 به آب انداخته شد و طبیعی بود كه آن را ‹‹ توربینییا ›› بنامند . در این كشتی نیز از دو چرخ توربین یكی برای حركت به جلو و دیگری برای حركت به عقب استفاده می شد . بعداً از توربینهای بخار متعدد ، چه در كتیها و چه در نیروگاهها ، استفاده شد . علاوه بر دولاوال و پارسونز ، راتو فرانسوی توربین چند طبقه ای ضربه ای ( با تركیب طبقات فشار )، چارلزكورتیس امریكایی توربین ضربه ای با تركیب طبقات سرعت را ابداع كردند ، و جورج وستینگهاوس امریكایی نیز اولین توربین پارسونز را در آمریكا با ظرفیت 400kw در كارخانه وستینگهاوس در پنسیوانیا ساخت . اندكی پس از آغاز این قرن ، استفاده از توربینهای بخار به جای موتورهای رفت و برگشت بخار در نیروگاههای برق شروع شد . پیشرفت سریعی كه در این زمینه به عمل آمد ، ساخت یك واحد 12MW و نصب آن در نیروگاه فیسك در شیكاگو بود . عملكرد و بازده توربین بخار نیز از موتور رفت و برگشتی فراتر رفت و در توربینها از بخار فوق گرم به طور گسترده ای استفاده شد كه لازمه آن استفاده از فولاد به جای چدن در توربینها بود . ظرفیت توربینها به طور پیوسته افزایش می یافت . در سال 1929 یك واحد 208MW در نیویورك ساخته شد . در سال 1937 از مولدهای برق كه با هیدروژن خنك می شدند استفاده شد . در اواخر دهه 1950 ظرفیت توربینهای بخار به 450MW رسید . در دوران پس از جنگ جهانی دوم ظرفیت توربین بخار از 1000MW نیز فراتر رفت و واحدهای فشار بالا با سرعت در آمریكا كه فركانس برق استاندارد در آنجا 60Hz است متداول شد ( در بسیاری از كشورهای دیگر از واحدهای كه با فركانس 50Hz كار می كنند استفاده شد ) . واحدهای فشار پایین نیز با سرعت در نیروگاههای هسته ای خنك شوده با آب در آمریكا ( و واحدهای در كشورهای دیگر ) مورد استفاده قرار گرفتند . امروزه توربین بخار نقش اصلی را در تولید انرژی الكتریكی به عهده دارد و پیش بینی می شود كه این نقش را در آینده قابل پیش بینی نیز حفظ كند . توربینهای گازی همان قدمت آسیابهای بادی را دارند زیرا آسیاب بادی را اساساً می توان به عنوان یك توربین گاز ( هوا ) تلقی كرد . اولین دستگاه گازی كه طراحی این دستگاه توسط لئوناردو داوینچی انجام شده باشد و بعداً جان ویل كینز كه یك روحانی انگلیسی بود ، آن را در سال 1648 در كتاب خود به نام جادوی ریاضی توصیف كرده است . كوششهای دیگری به عمل آمد كه از جمله آنها كار جان بار بر انگلیسی بود كه او دستگاه اختراعی خود را در سال 1871 به ثبت رساند . دردستگاه او هوای فشرده و گاز تولید شده در یك سیلندر سوخته می شد و مخلوط از طریق شیپوره ها به چرخ توربین هدایت می شد. اولین گام مهم در زمینه ساخت توربین گازی به وسیله استولتس آلمانی برداشته شد . توربین او از قسمتهایی مشابه توربینهای گازی امروزی ، یعنی از یك اتاق احتراق جداگانه و یك كمپرسور چند طبقه با جریان محوری كه مستقیما با یك توربین چند طبقه ای عكس العملی ارتباط داشت ، تشكیل می شد . با وجود این ، بازده كمپرسور و توربین و دمای گازها به اندازه ی پایین بودند كه دستگاه او با موفقیت رو به رو نشد . اولین توربین گازی موفق در سال 1903 در فرانسه ساخته شد . این توربین شامل یك كمپرسور رفت و برگشتی چند مرحله ای ، اتاق احتراق ، و توربین ضربه ای دو ردیفی بود . بازده گرمایی این توربین در حدود 3% بود . پیشرفتهای بعدی با كندی صورت می گرفتند . در دوران جدید و طی جنگ جهانی دوم ، سازندگان سوئیسی كه كشورشان بر اثر جنگ منزوی شده بود ، تكنولوژی تولید قدرت با توربینهای گازی را تكامل بخشیدند . سرفرانك ویتل انگلیسی از جمله افرادی بود كه امكان استفاده از توربینهای گازی را برای رانش هواپیما تشخیص داد . چنین كوششهایی بالاخره ، منجر به ساخت هواپیمانی جت جنگنده و بعدا هواپیمای جت مسافربری در كشورهای مختلف شد . اكنون از توربین گازی در نیروگاهها عمدتاً برای تامین بار قله ای ( تامین قدرت اضافی به هنگام افزایش تقاضا ) ، برای تامین انرژی الكتریكی مناطق دورافتاده و خطوط انتقال نفت ، و اخیرا در نیروگاههای چرخه تركیبی گاز و بخار استفاده می شود . اصل ضربه : قبل از ورود به بحث توربین ضربه ای ، بد نیست كه اصل ضربه را مورد بررسی قرار دهیم . جت شاره ای را در نظر بگیرید كه به طور افقی در جهت +x به یك صفحه قائم ثابتی برخورد می كند . شاره روی صفحه پخش خواهد شد و سرعت آن در جهت جت به صفر كاهش خواهد یافت و در نتیجه یك نیروی افقی در جهت +x به صفحه وارد خواهد كرد . این نیرو را ضربه می نامند و مقدار آن برابر است با تغییر اندازه حركت جت در جهت +x . كه در آن F = نیرو یا ضربه ، N = آهنگ جرمی جریان جت ، = سرعت در جهت افقی ، اصطكاك شاره اصطكاك شاره مهمترین عامل اتلافها در توربین به شمار می رود . اصطكاك در سراسر توربین ، از جمله در شیپوره ها و پره های متحرك وجود دارد . به طوری كه قبلا توضیح داده شد ، با كاهش سرعتهای بخار به وسیله روش ‹‹ تركیب ›› و غیره می توان مقدار اصطكاك را كاهش داد . همچنین هنگامی كه پره ها در بارهایی غیر از بار طراحی عمل می كنند و زاویه ورود مناسب نیست نیز هنگامی كه پره ها در بارهایی غیر از بار طراحی عمل می كنند و زاویه ورود مناسب نیست نیز تلاطمهایی در پره ها به وجود می آید . بین بخار و قرصهای چرخانه كه پره ها روی آن قرار دارند نیز اصطكاك وجود دارد ، و طراحی چرخانه نیز به همین دلیل حائز اهیمت است . به علاوه ، دوران اصطكاك وجود دارد و طراحی چرخانه نیز به همین دلیل حائز اهمیت است . به علاوه ، دوران چرخانه و پره نیروی مركز گریزی بر بخار اعمال می كند كه موجب می شود بخشی از آن به طور شعاعی جریان یابد و در طول پره های متحرك كشیده شود . هنگامی كه پذیرش بخار به پره های متحرك كمتر از پذیرش كامل است ، مانند طبقه ضربه ای ، در پره های متحرك وضعیتی چرخشی پدید می آید كه اتلاف ناشی از آن را اتلاف پروانه ای می نامند . تلفات ناشی از اصطكاك شاره می تواند از 10 درصد انرژی داده شده به توربین فراتر رود . نشت نشت بخار در داخل و خارج توربین اتفاق می افتد . در داخل توربین بخار می تواند از فاصله بین نوك پره های متحرك و پوسته ، در صورتی كه مانند پره عكس العملی افت فشار در پره وجود داشته باشد ، نشت كند . هر چقدر افت فشار و نسبت فاصله نوك پره به ارتفاع پره بیشتر باشد نشت بخار نیز بیشتر است ، كه نمونه ای از آن مورد طبقات فشار بالاست . بخاری كه نشت می كدن به علت خفانش موجب اتلاف قابلیت انجام كار می شود . در توربین ضربه ای فشاری مركب ، نشت بخار بین پایه دیافراگمهای ثابت كه شیپوره ها روی آن قرار دارند و محور صورت می گیرد . نشت بخار در خارج توربین نیز در محل یاتاقانهای مختلف محور صورت می گیرد . این نوع نشت را می توان با استفاده از آب بندی مناسب ، مانند پوشش پیچ در پیچ ، به حداقل رساند . اتلاف ناشی از نشت ، بالغ بر حدود 1 درصد انرژی كل داده شده به توربین است . اتلاف ناشی از رطوبت بخار افزون بر تلفاتی كه در نتیجه پدیده فوق اشباع در منطقه دو فازه روی می دهدحضور ذرات مایع نیز موجب اتلاف بیشتر انرژی می شود . توزیع اندازه و توزیع سرعت این ذرات بی شباهت به توزیع افشانه مایع از یك شیپوره نیست . ذراتی كه دارای سرعت كم هستند روی پره های متحرك ریخته می شوند ، یعنی تحت زوایایی غیر از زوایای طراحی شده با پره ها برخورد می كند و موجب كاهش كار مكانیكی چرخانه می شوند . سرعت ذرات دیگر نیز به وسیله بخار افزایش می یابد و در نتیجه تبادل اندازه حركت ، مقداری از انرژی بخار گرفته می شود . در نتیجه آن قسمت از توربین كه در منطقه دو فازه كار می كند اساساً ، نسبت به قسمتی كه در منطقه فوق گرم كار می كند ، بازده كمتری دارد . معمولاً توربینها طوری طراحی می شوند كه مقدار رطوبت بخار خروجی بیشتر از تقریباً 12 درصد نباشد ( حداقل كیفیت 88% ) . رطوبت بالا ( كه غالباً توام با درصد بالای اكسیژن در رآكتورهای آب جوشان است ) در نتیجه برخورد ذرات مایع با پره ها ، موجب سایش پره ها می شود . رطوبت زیاد همچنین باعث تر شدن سطوح و ایجاد باریكه های بسیار طویلی از جریان آب می شود كه به سرعت در حركت اند . علاوه بر آن اكسیژن نیز باعث خوردگی می شود . اگر انبساط بخار منجر به مقدار رطوبتی بیشتر از 12 درصد شود ، استخراج رطوبت از برخی طبقات توربین برای نگهداشتن مقدار رطوبت درحد معمول ضرورت پیدا می كند . این همان كاری است كه برای نمونه در توربینهای نیروگاههای هسته ای با رآكتور آب جوشان انجام می شود . استخراج رطوبت به معنی كاهش آهنگ جرمی جریان از توربین و از این رو اتلاف كار توربین است، هر چند كه این اثر را می‌توان با ادغام آن با بخار زیركش شده از توربین جهت گرمایش آب تغذیه به حداقل رساند. استخراج رطوبت با تعبیه شیارهایی در پشت پره‌های متحرك كه محل تجمع قطرات آب است امكان پذیر می‌شود. در این صورت، قطرات آب در نتیجه نیروی مركز گریز پره‌های متحرك به طور شعاعی به پایین سرازیر می‌شوند و در محفظه‌ای كه در پوسته برای جمع‌آوری آنها وجود دارد جمع می‌شوند و سپس آب جمع شده وارد گرمكن آب تغذیه یا چگالنده می‌شود. از نقطه نظر عملی، آلاینده‌های غیراكسیژن موجود در بخار آب، مانند مواد معلق و مواد شیمیایی مثل سدیم و كلر كه طی عملیات تصفیه آب وارد سیستم می‌شوند موجب ترك خوردگی ناشی از تنش و خوردگی می‌شوند. این مسائل، كنترل شیمیایی دقیقتر، نظارت مستمرتر و نگهداری بهتر آب را طلب می‌كند. اتلاف ناشی از خروج بخارقبلاً به سرعت بخار در خروج از طبقات توربین اعم از ضربه‌ای و عكس‌العملی اشاره شد. انرژی جنبشی بخار خروجی معمولاً در طبقات بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد مگر انرژی جنبشی بخار به هنگام خروج از آخرین طبقه توربین. سرعت خروج از این طبقه ، به دلیل پایین بودن فشار بخار و حداكثر بودن حجم ویژه بخار و با توجه به انرژی جنبشی بخار، نوعی اتلاف انرژی محسوب می‌شود. این سرعت، تقریباً عمود بر صفحه دوران در بار اسمی ولی دارای مولفه افقی بزرگی در بارهای سبكتر است. طراح می‌تواند مقدار سرعت بخار خروجی را با انتخاب تركیب مناسبی از ارتفاع پره‌های ردیف آخر، سرعت، و مساحت كانالهای خروجی بخار به طرف چگالنده، تغییر دهد. هر چند كه سرعتهای خروجی بزرگ موجب اتلاف انرژی می‌شوند، استفاده از سرعتهای بسیار كم نیز سبب افزایش نامتعارف ارتفاع پره‌ها، كانالهای خروجی بزرگ، و افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری می‌شود. سرعتهای خروجی متداول بین 270 تا 300 است كه اتلافهایی در حدود 2 تا 3 درصد را موجب می‌شود. سطح مقطع كانالهای خروجی كه بخار را به طرف چگالنده می‌برد تدریجاً مانند یك پخش كننده افزایش می‌یابد و در نتیجه سرعت بخار به هنگام ورود به چگالنده كاهش و فشار آن افزایش پیدا می‌كند. این كانالها باعث می‌شوند كه فشار خروجی توربین اندكی كمتر از فشار چگالنده باشد ( فشار چگالنده توسط دمای آب خنك‌كنی كه در دسترس است تعیین می‌شود) و از این رو كار توربین زیاد می‌شود این كار در مورد توربینهای 3000 و 3600 دور در دقیقه در مقایسه با توربینهای 1500 و 1800 دور در دقیقه بیشتر متداول است. زیرا توربینهای اخیر دارای پره‌های بلندتر و كانالهای خروجی بزرگتری هستند. اتلاف بر اثر انتقال گرمااتلاف انرژی ناشی از انتقال گرما طبق معمول به سه صورت، رسانش، همرفت و تابش صورت می‌گیرد. رسانش در داخل توربین و بین طبقات آن انجام می‌گیرد و به وسیله همرفت كه عمدتاً ناشی از سرعتهای بالای بخار است تقویت می‌شود. رسانش همچنین بین پوسته توربین و پایه آن نیز صورت می‌گیرد. اتلاف ناشی از همرفت و تابش كه از طریق پوسته توربین به محیط پیرامونی یا سالن استقرار توربین می‌رسد، در مورد توربینهای فشار بالا محسوستر است چرا كه دمای بخار در آنا زیادتر است. توربینهای فشار بالا قطر كوچكتری دارند و معمولاً به خوبی عایق‌بندی می‌شوند. توربینهای فشار پایین كه دمای بخار در آنها چندان بالاتر از دمای محیط نیست، معمولاً عایق بندی نمی‌شوند. هر چند كه سالن توربین گرم به نظر می‌رسد، ولی كل اتلاف گرما به ازای هر واحد جرم جریانی كه از توربینهای بزرگ می‌گذرد بسیار كوچك است و می‌توان از آنها چشم‌پوشی كرد. با وجود این، در مورد توربینهای كوچك مكانیكی، اتلاف ناشی از انتقال گرما معمولاً چند درصد انرژی توربین را به خود اختصاص می‌دهد. اتلاف مكانیكی و الكتریكیتوربین كار تولیدی را به یك مولد برق تحویل می‌دهد. در جریان این كار، با اتلافهای اصطكاكی در یاتاقانها، مكانیسم كنترل كننده، جعبه دنده كاهنده ( در صورتی كه وجود داشته باشد) مواجه می‌شویم. همچنین مقداری از كار توربین نیز صرف تامین كار مكانیكی اجزای فرعی مانند پمپهای روغن و غیره می‌شود. تلفات مكانیكی عملاً ثابت و مستقل از بار است، و از این رو درصد آن با كاهش بار افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، درصد آن برای توربینهای بزرگتر كمتر است. به طور كلی، مقدار تلفات مكانیكی نسبتاً كوچك است و یك درصد انرژی توربین یا كمتر از آن را به خود اختصاص می‌دهد. چون معمولاً جهت معرفی توان توربین از توان خروجی مولد برق استفاده می‌شود، لذا اطلاع از مقدار تلفات مولد برق ضروری است. مولدهای برق مدرن و بزرگ كه به وسیله هیدروژن خنك می‌شوند و به خوبی طراحی شده‌اند، بازده بسیار خوبی دارند. بازدههایی در حدود 98 تا 99 درصد برای آنها متداول است. بازده آنها با افزایش بار اندكی افزایش می‌یابد و بازده مولدهای 1500 و 1800 دور در دقیقه كمی بیشتر از مولدهای 3000 و 3600 دور در دقیقه است. بازده توربینبه طوری كه قبلاً تذكر دادیم، خطوط تك فشار روی نمودار مویر واگرا هستند (در مورد گازها نیز این مطلب صحیح است)، لذا مجموع افتهای آنتالپی آیزونتروپیكی برای طبقات یك توربین از افت آنتالپی آیزونتروپیكی كل توربین بیشتر است. در نتیجه، بازده طبقه كوچكتر از بازده توربین است. نسبت مجموع افتهای آنتالپی آیزونتروپیكی طبقات یك توربین به افت آنتالپی آیزونتروپیكی یك قسمت توربین یا كل توربین را ضریب بازگرمایش Rh می‌نامند. واضح است كه Rh بزرگتر از یك است و مقدار آن، بسته به محدوده فشار، از كمی بیشتر از یك تا شاید 065/1 تغییر می‌كند. در صورتی كه طراح بخواهد كار طبقات با هم مساوی باشد، این كار با تقسیم افت آنتالپی آیزوتروپیكی كل توربین به قسمتهای مساوی امكان‌پذیر نمی‌شود. چون به خاطر واگرایی خطوط فشار، كار واقعی در طبقات با هم مساوی نخواهند شد. برای اینكه كار واقعی بین طبقات مساوی یكدیگر باشند، طراح باید واگرایی خطوط تك فشار را در نظر بگیرد. قبلاً اشاره كردیم كه طبقاتی از توربین كه در ناحیه فوق گرم عمل می‌كنند نسبت به طبقاتی كه در ناحیه دو فازه كار می‌كنند، بازده بیشتری دارند. بدون شك، عمكرد و بازده طبقات و یا كل توربین بخار تابعی از متغیرهای متعدد است. به عنوان مثال، در تجزیه و تحلیل چرخه بخار كه دارای توربین بازگرمایشی یا توربین با زیركش بخار است، باید منحنی شرایط توربین را كه بیشتر تحت تاثیر بازده تك‌تك طبقات است تا بازده كل توربین، در دست داشت. روشهایی كه برای پیش‌بینی عملكرد و بازده انواع توربینهای بخار مورد استفاده قرار می‌‌گیرند، غالباً در اختیار سازندگان توربین قرار دارند، هر چند كه برخی از آنها را می‌توان در مراجع یافت . با استفاده از یكی از این روشها می‌توان عملكرد توربینهای بزرگی را كه در نیروگاههای مدرن هسته‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند و با بخار فوق گرم پایین یا بخار اشباع كار می‌كنند پیش بینی كرد. ادامه خواندن مقاله سوختهاي فسيلي

نوشته مقاله سوختهاي فسيلي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : شیمی مولکولی موضوع: دانش ها و فنون مرتبط با نانو آیا تا به حال هوا را داخل سرنگی محبوس کرده‌اید تا آن را تحت فشار قرار دهید؟چه اتفاقی می‌افتد وقتی پیستون سرنگ را فشار می‌دهید؟هوا چگونه متراکم می‌شود؟ چگونه در یک فضای کوچکتر جا می‌گیرد؟ یک تکه اسفنج را می‌توان در فضای کوچکتری متراکم کرد. علت تراکم اسفنج این است که در آن سوراخهای ریزی وجود دارد، وقتی اسفنج را فشار می‌دهیم هوای داخل این سوراخها خارج می‌شود و ماده جامد اسفنج به هم نزدیکتر می‌گردد. درست مثل زمانی که یک تکه اسفنج خیس را فشار می‌دهید؛ آب از سوراخهای اسفنج خارج و اسفنج متراکم می‌شود. “بویل”، دانشمند انگلیسی در سال 1662 میلادی مقداری جیوه – که فلزی مایع است- را در یک لوله شیشه‌ای پنچ متری ریخت. این لوله خمیده به شکل حرف انگلیسی U و یک سمت آن مسدود بود. بویل مشاده کرد که با افزودن جیوه هوای به دام افتاده در سمتی که بسته است، متراکم می‌شود و فضای کمتری اشغال می‌کند. بویل نتیجه گرفت که هوا باید از ذرات بسیار کوچک، یعنی اتمهای ریز، تشکیل شده باشد. میان اتم‌ها فضایی است که در آن هیچ چیز نیست. وقتی هوا متراکم می‌شود، اتم‌ها به هم نزدیکتر می‌شوند. بویل همان سال‌ها در کتابی نوشت: “عنصرها را باید با آزمایش کشف کرد. شیمیدانها باید بکوشند تا هر چیزی را به مواد ساده‌تر تجزیه کنند، آن ماده یک عنصر است.” دانشمندان بر مبنای این توصیه بویل، تا اواخر قرن هجدهم حدود 30 عنصر گوناگون کشف کردند و مواد مرکب زیادی را که از این عناصر ساخته شده بود را بررسی کردند. بسیاری از مواد مرکب بررسی شده تا آن زمان از مولکول‌های ساده ساخته شده بودند و هر کدام بیش از چند اتم نداشتند. کافی بود فهرستی از انواع گوناگون اتمها تهیه شده و گفته شود که در هر ماده مرکب از هر نوع اتم چند عدد وجود دارد. در سال 1824 میلادی (1203 شمسی) “یوستون لیبینگ” و “فردریخ وهلر”، شیمیدان آلمانی درباره دوماده مرکب متفاوت تحقیق می‌کردند. هریک از آنها برای ماده مرکب خود فرمولی بدست آورد و نشان داد که در آن چه عناصری و از هر عنصر چند اتم وجود دارد. وقتی آنها نتایج کار خود را اعلام کردند معلوم شد که هر دو ماده دارای فرمول یکسانی هستند. با اینکه این دو ماده با هم متفاوت بودند و از هر جهت خواص گوناگونی داشتند، مولکولهای آنها از عناصر یکسان تشکیل شده و حتی عده اتمهای هر عنصر در هر دو ماده یکسان بود. به این ترتیب مشخص شد که تنها جمع کردنِ عده اتمهای موجود در یک مولکول کافی نیست. و این اتمها باید آرایش ویژه‌‌‌ای داشته باشند. بنابراین، آرایش متفاوت سبب تفاوتِ مولکولها می‌شود و خواص مواد با هم فرق خواهند داشت. با توجه به اینکه هم مولکولها و هم اتمها به قدری کوچک هستند که دیده نمی‌شوند، شیمیدانان چگونه می توانند نوع آرایش اتم‌ها را در مولکولها بیابند؟نخستین گام را در این راه، “ادوارد فرانکلندِ” انگلیسی برداشت. او مولکول‌های آلی را با برخی از فلزات ترکیب کرد و دریافت که اتمِ یک نوع فلزِ، همیشه با تعداد مشخصی از مولکول‌های آلی ترکیب می‌شود. او نتیجه گرفت که هر اتم توانایی و ظرفیت خاصی برای ترکیب با عناصر دیگر دارد. او اسم این خصلت را “والانس” گذاشت. “والانس” کلمه‌ای لاتین به معنای “ظرفیت” یا “توانایی” است. برای مثال وقتی می‌گوییم:”ظرفیت هیدروژن «یک» است”، یعنی اتم هیدروژن تنها با یک اتم دیگر می‌تواند ترکیب شود. ظرفیت اکسیژن «دو»، نیتروژن «سه» و کربن «چهار» است. اسکات کوپرِ اسکاتلندی، نیز در 1858 میلادی نظریه “پیوندهای شیمیایی” را مطرح کرد. او معتقد بود که اتمها با “قلاب” یا “پیوند” به یکدیگر متصل می‌شوند و مولکولهای مختلف را تشکیل می‌دهند. طبق نظریه او، هر اتم به اندازه “ظرفیت” یا “والانس” خود می‌تواند با اتمهای دیگر پیوند بدهد. کوپر همچنین پیشنهاد کرد که اتم‌ها را با توجه به ظرفیتشان و تعداد پیوندهایی که می‌توانند با سایر اتمها داشته باشند، به صورت ذیل نمایش دهند: به این ترتیب می‌توانیم مولکول‌ها را با رسم پیوندهای میان اتم‌ها، به شکل زیر نشان بدهیم: استفاده از روش فوق برای نشان دادن ساختمان مولکول‌های کوچک و غیر آلی، به راحتی مقدور بود، اما در مورد مولکول‌های بزرگتر و مواد مرکب آلی، مشکلاتی وجود داشت که گاه باعث گمراهی می‌شد. از اینرو “ککوله” تلاش کرد تا مشکل ظرفیت را در موردِ مواد مرکب آلی برطرف کند. “فردریش آگوست ککوله” با توجه به این مسأله که هر اتم کربن ظرفیت اتصال به چهار اتم دیگر را دارد، توانست مسایل مربوط به تعداد زیادی از مولکول‌ها -که ساختمان آنها تا آن زمان معمّا به نظر می‌رسید- را حل کند.امروزه نیز از همین مدل برای نشان دادن مولکولها و همچنین توضیح خواص آنها استفاده می‌شود. اما شیمی‌دانان ها چگونه می‌توانند بین ساختار مولکول و خواص آن ارتباط برقرار کنند؟مواد مختلف بسته به این‌که از چه عناصر تشکیل شده‌اند و دارای چه آرایشی هستند، خواص مختلفی دارند. برای مثال موادی که خاصیت اسیدی از خود نشان می‌دهند در ساختار مولکولی خود اتم هیدروژنی دارند که به اکسیژن متصل است و آن اتم اکسیژن هم با یک عنصر نافلز مانند گوگرد، فسفر و; پیوند دارد. حال اگر به جای اتم نافلز، یک اتم فلز مانند سدیم، کلسیم یا ; قرار گیرد، ترکیب به جای “خصلت اسیدی”، “خاصیت قلیایی” خواهد داشت. در داروها و مولکول‌های بزرگ، خواص ترکیب به عوامل متعددی بستگی دارد. در نانو فناوری که هدف ساختن مولکولی جدید با رفتاری خواص است، یک دانشمند شیمی مولکولی با استفاده از تخصص خود، آرایشی از اتم‌ها را پیشنهاد می‌کند که خواصیت مورد نظر ما را داشته باشد. از سوی دیگر باید بدانیم مولکولها صرفاً آنچه ما روی کاغذ رسم می‌کنیم نیستند. مولکول‌ها دارای بعد هستند و فضا اشغال می‌کنند. یک مولکول در فضا آرایشهای مختلفی را می‌تواند اختیار کند. درحال حاضر با استفاده از یک سری فنون خاص و به کمک کامپیوتر می‌توان آرایش‌های مختلف را پیش‌بینی کرده و چگونگی قرار گرفتن اتمها را در کنار یکدیگر را بررسی کرد. همچنین می توان حدس زد که هر آرایش مولکولی چه خواصی را موجب می‌شود. این کار نیز به واسطه اطلاعاتی که یک دانشمند شیمی مولکولی از مطالعه ساختارهای مختلف مولکولها بدست آورده است، امکان پذیر می‌باشد. شاخه‌ای از نانوفناوری که با بهره‌گیری از شیمی مولکولی و روشهای محاسباتی فیزیکی و مکانیک کوانتومی، آرایشهای متنوع مولکولها را بررسی می‌کند را نانوفناوری محاسباتی می‌نامند. فناوری نانو چیست؟ نانوتکنولوژی، فناوری جدید است که تمام دنیا را فرا گرفته است و به تعبیر دقیقتر “نانوتکنولوژی بخشی از آینده نیست بکله همه آینده است” . در این نوشتار بعد از تعریف نانوتکنولوژی و بیان کاربردهای آن دلایل و ضرورتهای توجه به این فناوری آورده شده است: تعریف نانوتکنولوژی و آشنایی با آن نانوتکنولوژی، توانمندی تولید مواد، ابزارها و سیستمهای جدید با در دست گرفتن کنترل در سطوح ملکولی و اتمی و استفاده از خواص است که در آن سطوح ظاهر میشود. از همین تعریف ساده برمیآید که نانوتکنولوژی یک رشته جدید نیست، بلکه رویکردی جدید در تمام رشته هاست. برای نانوتکنولوژی کاربردهایی را در حوزه های مختلف از غذا، دارو، تشخیص پزشکی و بیوتکنولوژی تا الکترونیک، کامپیوتر، ارتباطات، حملونقل، انرژی، محیط زیست، مواد، هوافضا و امنیت ملی برشمرده اند.کاربردهای وسیع این عرصه به همراه پیامدهای اجتماعی، سیاسی و حقوقی آن، این فن آوری را بهعنوان یک زمینه فرا رشتهای و فرابخش مطرح نموده است. هر چند آزمایشها و تحقیقات پیرامون نانوتکتولوژی از ابتدای دهه 80 قرن بیستم بطور جدی پیگیری شد، اما اثرات تحول آفرین، معجزه آسا و باورنکردنی نانوتکنولوژی در روند تحقیق و توسعه باعث گردید که نظر تمامی کشورهای بزرگ به این موضوع جلب گردد و فناوری نانو را به عنوان یکی از مهمترین اولویتهای تحقیقاتی خویش طی دهه اول قرن بیست و یکم محسوب نمایند . استفاده از این فنآوری در کلیه علوم پزشکی، پتروشیمی، علوم مواد، صنایع دفاعی، الکترونیک، کامپوترهای کوانتومی و غیره باعث شده که تحقیقات در زمینه نانو بهعنوان یک چالش اصلی علمی و صنعتی پیش روی جهانیان باشد. لذا محققین، اساتید و صنعتگران ایرانی نیز باید در یک بسیج همگانی، جایگاه، موقعیت و وضعیت خویش را در خصوص این موضوع مشخص نمایند و با یک برنامهریزی علمی دقیق و کارشناسانه به حضوری فعال و حتی رقابتی سالم در این جایگاه، عرضاندام و ابراز وجود نمایند و برای چنین کاری طراحی یک برنامه منسجم، فراگیر و همه جانبه اجتناب ناپذیر است. نانوتكنولوژی و كاربردهای آن علوم و فناوری نانو، عنصر ی اساسی در درك بهتر طبیعت در دهه‌های آتی خواهد بود. از جمله موارد مهم در آ ی نده، همكاریهای تحقیقاتی میان‌رشته‌ا‌ی، آموزش خاص و انتقال ایده‌ها و افراد به صنعت خواهد بود. بخشی از تأثیرات و کاربردهای نانوتکنولوژی به شرح زیر می‌باشد: 1 – تولید ، مواد و محصولات صنعتی : نانوتكنولوژی تغییر بنیانی مسیری است كه در آینده، موجب ساخت مواد و ابزارها خواهد شد. امكان سنتز بلوك‌های ساختمانی نانو با اندازه و تركیب به دقّت كنترل‌شده و سپس چیدن آنها در ساختارهای بزرگتر، كه دارای خواص و كاركرد منحصربه‌فرد باشند، انقلابی در مواد و فرآیندهای تولید آنها، ایجاد می‌كند. محقّقین قادر به ایجاد ساختارهایی از مواد خواهند شد كه در طبیعت نبوده و شیمی مرسوم نیز قادر به ایجادشان نبوده‌است. برخی از مزایای نانوساختارها عبارتست از: مواد سبك‌تر، قوی‌تر و قابل برنامه‌ریزی ؛ كاهش هزینه عمر كاری از طریق كاهش دفعات نقص فنّی ؛ ابزارهایی نوین بر پایه اصول و معماری جدید ؛ بكارگیری كارخانجات مولكولی یا خوشه‌ا‌ی كه مزیّت مونتاژ مواد در سطح نانو را دارند. 2- پزشکی و بدن انسان: رفتار مولكولی در مقیاس نانومتر، سیستمهای زنده را اداره می‌كند. یعنی مقیاسی كه شیمی، فیزیك، زیست‌شناسی و شبیه‌سازی كامپیوتری، همگی به آن سمت درحال گرایش هستند. • فراتر از سهل‌شدن استفاده بهینه از دارو، نانوتكنولوژی می‌تواند فرمولاسیون و مسیرهایی برای رهایش دارو ( Drug Delivery ) تهیه كند، كه به‌نحو حیرت‌انگیزی توان درمانی داروها را افزایش می‌دهد. • مواد زیست‌سازگار با كارآیی بالا، از توانایی بشر در كنترل نانوساختارها حاصل خواهدشد. نانومواد سنتزی معدنی و آلی را مثل اجزای فعّال، می‌توان برای اعمال نقش تشخیصی (مثل ذرات كوانتومی كه برای مرئی‌سازی بكار می‌رود) درون سلولها وارد نمود. • افزایش توان محاسباتی بوسیله نانوتكنولوژی، ترسیم وضعیت شبكه‌های ماكرومولكولی را در محیط‌های واقعی ممكن می‌سازد. اینگونه شبیه‌سازی‌ها برای بهبود قطعات كاشته‌شده زیست‌سازگار در بدن و جهت فرآیند كشف دارو، الزامی خواهدبود. 3- دوام‌پذیری منابع: كشاورزی، آب، انرژی، مواد و محیط زیست پاك: نانوتكنولوژی چنان چ ه ذكر شد، منجر به تغییرات ی شگرف در استفاده از منابع طبیعی، انرژی و آب خواهد شد و پس ا ب و آلودگی را كاهش خواهدداد. همچنین فنّاوری‌های جدید، امكان بازیافت و استفاده مجدد از مواد، انرژی و آب را فراهم خواه ن د كرد. در زمینه محیط زیست ، علوم و مهندسی نانو، می‌تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ا‌ی ، در درك مولكولی فرآیندهای مقیاس نانو كه در طبیعت رخ می‌دهد ؛ در ایجاد و درمان مسائل زیست‌محیطی از طریق كنترل انتشار آلاینده‌ها ؛ در توسعه فنّاوری‌های “سبز” جدید كه محصولات جانبی ناخواسته كمتری دارند و ی ا در جریانات و مناطق حاوی فاضلاب، داشته‌باشد. لازم به ذكراست، نانوتكنولوژی توان حذف آلودگی‌های كوچك از منابع آبی (كمتر از 200 نانومتر) و هوا (زیر 20 نانومتر) و اندازه‌گیری و تخفیف مداوم آلودگی در مناطق بزرگتر را دارد. در زمینه انرژی ، نانوتكنولوژی می‌تواند به‌طور قابل ملاحظه‌ا‌ی كارآیی، ذخیره‌سازی و تولید انرژی را تحت تأثیر قرار د ا د ه مصرف انرژی را پایین بیاورد . به عنوان مثال، شركتهای مواد شیمیایی، مواد پلیمری تقویت‌شده با نانوذرات را ساخته‌اند كه می‌تواند جایگزین اجزای فلزی بدنه اتومبیلها شود. استفاده گسترد ه ازاین نانوكامپوزیت‌ها می‌تواند سالیانه 5/1 میلیارد لیتر صرفه‌جویی مصرف بنزین به ‌همراه داشته‌باشد . یا انتظار می‌رود تغییرات عمده‌ا‌ی در فنّاوری روشنایی در 10 سال آینده رخ دهد. می‌توان نیمه‌هادی‌های مورد استفاده در دیودهای نورانی ( LED ها) را به مقدار زیاد در ابعاد نانو تولید كرد. در ا مریکا ، تقریبا” 20% كل برق تولیدی، صرف روشنایی (چه لامپهای التهابی معمولی و چه فلوئورسنت) می‌شود. مطابق پیش‌بینی‌ها در 10 تا 15 سال آینده ، پیشرفتهایی از این دست می‌تواند مصرف جهانی را بیش از 10% كاهش دهد كه 100 میلیارد دلار در سال صرفه‌جویی و 200 میلیون تن كاهش انتشار كربن را به‌همراه خواهدداشت .4 – هوا و فضا : محدودیت‌های شدید سوخت برای حمل بار به مدار زمین و ماورای آن، و علاقه به فرستادن فضاپیما برای مأموریتهای طولانی به مناطق دور از خورشید ، كاهش مداوم اندازه، وزن و توان مصرفی را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. مواد و ابزارآلات نانوساختاری، امید حل این مشكل را بوجود آورده‌است. “نانوساختن” ( Nanofabrication ) همچنین در طرّاحی و ساخت مواد سبك‌وزن، پرقدرت و مقاوم در برابر حرارت، موردنیاز برای هواپیماها، راكت‌ها، ایستگاههای فضایی و سكّوهای اكتشافی سیّاره‌ا‌ی یا خورشیدی، تعیین‌كننده است. همچنین استفاده روزافزون از سیستمهای كوچك‌شده تمام خودكار، منجر به پیشرفتهای شگرفی در فنّاوری ساخت و تولید خواهدشد. این مسأله با توجه به اینكه محیط فضا، نیروی جاذبه كم و خلأ بالا دارد، موجب توسعه نانوساختارها و سیستمهای نانو – كه ساخت آنها در زمین ممكن نیست- در فضا خواهدشد.5- امنیت ملّی: برخی کاربردهای دفاعی نانوتکنولوژی عبارتند از: تسلط اطّلاعاتی از طریق نانوالكترونیك پیشرفته بعنوان یك قابلیت مهم نظامی ، امكان آموزش مؤثّرتر نیرو، به كمك سیستمهای واقعیت مجازی پیچیده‌تر حاصله از الكترونیك نانوساختاری ، استفاده بیشتر از اتوماسیون و رباتیك پیشرفته برای جبران كاهش نیروی انسانی نظامی، كاهش خطر برای سربازان و بهبود كارآیی خودروهای نظامی ، دستیابی به كارآیی بالاتر (وزن كمتر و قدرت بیشتر) موردنیاز در صحنه‌های نظامی و در عین‌حال تعداد دفعات نقص فنّی كمتر و ه ز ینه كمتر در عمر كاری تجهیزات نظامی ، پیشرفت در امر شناسایی و در نتیجه مراقبت عوامل شیمیایی، زیستی و هسته‌ا‌ی ، بهبود طرّاحی در سیستمهای مورد استفاده در كنترل و مدیریت عدم تكثیر سلاحهای هسته‌ا‌ی ، تلفیق ابزارهای نانو و میكرومكانیكی جهت كنترل سیستمهای دفاع هسته‌ا‌ی . در بسیاری موارد، فرصتهای اقتصادی و نظامی مكمّل هم هستند. كاربردهای درازمدت نانوتكنولوژی در زمینه‌های دیگر، پشتیبانی كننده امنیت ملّی است و بالعكس. 6- کاربرد نانوتکنولوژی در صنعت الکترونیک ذخیره‌سازی اطلاعات در مقیاس فوق‌ العاده کوچک، با استفاده از این فناوری می‌توان ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات را در حد 1000 برابر یا بیشتر افزایش دهد و نهایتاً به ساخت ابزارهای ابرمحاسباتی به کوچکی یک ساعت مچی منتهی شود. ظرفیت نهایی ذخیره اطلاعات به حدود یک ترابیت در هر اینچ ربع برسد، و این امر موجب می‌شود که ذخیره‌ سازی 50 عدد DVD یا بیشتر در یک هارد دیسک با ابعاد یک کارت اعتباری شود. ساخت تراشه‌ها در اندازههای فوقالعاده کوچک به عنوان مثال در اندازههای 32 تا 90 نانو متر، تولید دیسک‌های نوری 100 گیگا بایتی در اندازههای کوچک نیز میباشد. تاریخچه فناوری نانو در جهان چهل سال پیش Richard Feynman ، متخصص کوانتوم نظری و دارنده جایزه نوبل، درسخنرانی معروف خود در سال 1959 با عنوان ” آن پایین فضای بسیاری هست “( Ther is plenty of room in the bottom ) به بررسی بعد رشد نیافته علم مواد پرداخت. وی درآن زمان اظهار داشت : “اصول فیزیک، تا آنجایی که من توانایی فهمش را دارم، بر خلاف امکان ساختن اتم به اتم چیزها حرفی نمیزنند.” او فرض را بر این قرار داد که اگر دانشمندان فرا گرفتهاند که چگونه ترانزیستورها و دیگر سازهها را با مقیاسهای کوچک بسازند، پس ما خواهیم توانست که آنها را کوچک و کوچکتر کنیم. در واقع آنها به مرزهای حقیقیشان در لبههای نامعلوم کوانتوم نزدیک خواهند بود بهطوری که یک اتم را در مقابل دیگری بهگونهای قرار دهیم که بتوانیم کوچکترین محصول مصنوعی و ساختگی ممکن را ایجاد کنیم. با استفاده از این فرمهای بسیار کوچک چه وسایلی میتوانیم ایجاد کنیم؟ Feynman در ذهن خود یک “دکتر مولکولی” تصور کرد که صدها بار از یک سلول منحصربه فرد کوچکتر است و میتواند به بدن انسان تزریق شود و درون بدن برای انجام کاری یا مطالعه و تایید سلامتی سلولها و یا انجام اعمال ترمیمی و بهطور کلی برای نگهداری بدن در سلامت کامل به سیر بپردازد. در بحبوبه سالهای صنعتی کلمه “بزرگ” از اهمیت ویژهای برخوردار بود. مثل علوم بزرگ، پروژههای مهندسی بزرگ و غیره حتی کامپیوترها در دهه 1950 تمام طبقات ساختمان را اشغال میکردند. ولی از وقتی Feynman نظرات و منطق خود را بازگو کرد، جهان روندی بهسوی کوچک شدن در پیش گرفت. Marvin Minsky تفکرات بسیار باروری داشت که میتوانست به اندیشههای Feynman قوت ببخشد. Minsky پدر یابنده هوشهای مصنوعی دهه 70-1960 جهان را در تفکراتی که مربوط به آینده میشد، رهبری میکرد. در اواسط دهه 70 ، Eric Drexler که یک دانشجوی فارغ التحصیل بود، Minskey را بهعنوان استاد راهنما جهت تکمیل پایاننامهاش انتخاب کرد و او نیز این مسئولیت را بر عهده گرفت. Drexler سبت به وسایل بسیار کوچک Feynman علاقهمند شده بود و قصد داشت تا در مورد تواناییهای آنها به کاوش بپردازد. Minskey نیز با وی موافقت کرد. Drexler در اوایل دهه 80، درجه استادی خود را در رشته علوم کامپیوتر دریافت کرده بود و گروهی از دانشجویان را به صورت انجمنی به دور خود جمع نموده بود. او افکار جوانترها را با یک سری ایدهها که خودش “نانوتکنولوژی” نامگذاری کرده، مشغول میداشت. Drexler اولین مقاله علمی خود را در مورد نانوتکنولوژی مولکولی (MNT) در سال 1981 ارایه داد. او کتاب Engin of Creation:The Coming Era of Nanotechnology را در سال 1986 به چاپ رساند. Drexler تنها درجه دکتری در نانوتکنولوژی را در سال 1991 از دانشگاه MIT دریافت داشت. او یک پیشرو در طرح نانوتکنولوژی است و هماکنون رئیس استیتو Foresight و Research Fellow میباشد. تعیین بودجههای کلان در کشورهای صنعتی برای تحقیقات در زمینه نانوتکنولوژی بسیاری از كشورهای توسعه‌ یافته و در حال توسعه (در حدود 30 كشور)، برنامه‌هایی را در سطح ملی برای پشتیبانی از فعالیتهای تحقیقاتی و صنعتی نانوتكنولوژی تدوین و اجرا می‌نمایند. زیرا نانوتكنولوژی به عنوان انقلابی در شرف وقوع، آینده اقتصادی كشورها و جایگاه آنها در جهان را تحت تأثیر جدی قرار خواهد داد و این مس أ له در این كشورها توسط صاحب‌نظران و محققان تبیین‌شده و برای مدیران اجرایی به صورت یك امر شفاف و قطعی درآمده است. در بخشی از این كشورها، در یكی دو سال اخیر تحركات شدیدی از طرف دولتها برای سرعت بخشیدن به توسعه نانوتكنولوژی صورت گرفته و فعالیتهایی كه تا قبل از این به صورت خودجوش توسط محققان انجام می‌گرفته است، با تشویق و حمایتهای مستقیم دولت ادامه یافته‌اند كه در این قسمت نمودار ستونی میزان سرمایه گذاری دولتها آورده شده است: اهمیت مطرح شدن طرح همانگونه كه اشاره شد بسیاری از كشورهای پیشرفته و در حال پیشرفت، برنامه‌هایی را برای پشتیبانی از فعالیتهای تحقیقاتی و صنعتی نانوتكنولوژی تدوین و اجرا می‌نمایند. اما یك سوال مهم برای كشور ما و بسیاری از كشورها كه هنوز به نانوتكنولوژی به عنوان تمدن آینده علمی توجه كافی نكرده‌اند، این است كه آیا باید با این روند همراه شد یا نه؟ توجه به فضای بسیار بزرگ و در حال ایجاد نانوتكنولوژی و حجم وسیع فعالیتهای مربوط به آن در دنیا، این باور را به انسان القاء می‌كند كه دیر یا زود باید آینده را دید و برای ورود به آن اقدام نمود. 11) ورود كشورها به عرصه نانوتكنولوژی اجتناب‌ناپذیر است. بسیاری از صاحب‌نظران و محققان، نانوتكنولوژی را مساوی آینده دانسته‌اند. به عنوان نمونه كمیته مشاوران رئیس‌جمهور آمریكا در علوم و فناوری در تأیید برنامه ملی نانوتكنولوژی برای سال 2001، از نانوتكنولوژی به عنوان محور آینده جهان یاد می‌كند. به دلیل تأثیرات این فناوری بر اكثر فناوریهای موجود، عقیده صاحب‌نظران این است كه متخصصان رشته‌های مختلف بدون گرایش به مباحث مقیاس نانو در دهه‌های آینده فرصتی برای رشد نخواهند داشت و شكوفایی بسیاری از فناوریهای مهم ازجمله فناوری اطلاعات و بیوتكنولوژی به عنوان دو دستاورد بسیار عظیم قرن بیستم بدون بهره‌گیری از نانوتكنولوژی دچار اختلال خواهند شد. از این جهت این مسئله برای دانشگاهیان، محققان و مسؤولان هر كشور امری حیاتی است. 22) دلایل اساسی ضرورت ورود كشور به عرصه نانوتكنولوژی علاوه بر موضوع فوق، می‌توان دلایل زیر را برای اجتناب‌ناپذیری ورود كشورهایی چون ایران اقامه نمود: 12-21) تاثیر اساسی نانوتكنولوژی در رشد و پیشرفت بسیاری از فناوریها ماهیت فرارشته‌ای علوم و فناوری نانو به عنوان توانمندی تولید مواد، ابزارها و سیستمهای جدید با دقت اتم و مولكول، موجب تعریف كاربردهای بسیاری زیادی در عرصه‌های مختلف علمی و صنعتی شده است. برای نانوتكنولوژی كاربردهای بسیاری را در حوزه‌های دارو و غذا و بهداشت، درمان بیماریها، محیط‌زیست، انرژی، الكترونیك، كامپیوتر و اطلاعات، مواد، ساخت و تولید، هوافضا، بیوتكنولوژی و كشاورزی و امنیت ملی و دفاع برشمرده‌اند. به همین دلیل بر تمام فناوریها تأثیر گذاشته و دیر یا زود باید شاهد محصولات آنها بود. به عنوان نمونه در بخش پزشكی و بهداشت، یك زمینه كاری بسیار مهم، سیستم توزیع دارو در داخل بدن می‌باشد. مصرف دارو در حال حاضر به صورت حجمی است در حالی كه سلولهای خاصی از بدن نیازمند آن می‌باشند. در روش جدید دارو با وسایل ترزیق متفاوت با امروزه به صورت مستقیم به سمت سلولهای مشخص جهت‌گیری شده و دارو به محل نیاز تحویل داده می‌شود. با همین مكانیزم، بیماریهای بزرگ و كوچك در آغاز شكل‌گیری قابل تشخیص و درمان خواهند بود. یا در بخش مواد، پروژه‌هایی در دست كار می‌باشد كه موادی با وزن بسیار كم و خواص بسیار مناسب تولید شوند. كاربرد این مواد در ساختمان، خودرو، هواپیما و بسیاری از ملزومات زندگی انسانها دیده خواهد شد. بنابراین عرصه بسیار وسیع نانوتكنولوژی كه زندگی انسانها را نیز در برخواهد گرفت، خود القاءكننده این نتیجه خواهد بود كه نمی‌توان به روی آن چشم بست. 22-22) تأثیر نانوتكنولوژی بر امنیت جهانی از نظر دفاعی، نانوتكنولوژی برای كشورها، هم فرصت است هم تهدید. به لحاظ كاربردهای بسیار زیادی كه این فناوری می‌تواند در امور نظامی داشته باشد، گرایش زیادی در بخش دفاعی كشورها به تحقیق و توسعه نانوتكنولوژی صورت گرفته است. این كاربردها از لباسهای مانع خطر تا پرنده‌های بسیار كوچك، تجهیزات اطلاعاتی و بسیاری موارد دیگر است كه هم‌اكنون با حمایت وزارتخانه‌های دفاع كشورهایی چون آمریكا، ژاپن و برخی كشورهای اروپایی به صورت پروژه‌های تحقیقاتی در حال انجام هستند. از این جهت این فناوری برای كشورها یك تهدید محسوب می‌شود. اما برای كشورهایی كه بتوانند با استفاده از روند موجود، جایگاهی را در آینده امنیت جهانی برای خود در نظر بگیرند، یك فرصت خواهد بود. با توجه به اینكه این كاربردها بسیار متنوع هستند، هر كشوری می‌تواند زمینه‌ای را برای پیشگامی در جهان سهم خود نماید و در آینده رقابتهای بین‌المللی نقشی داشته باشد. 23-23) شكل‌گیری بازارهای بسیار بزرگ شواهد موجود نشان می‌دهد كه درصد بالایی از بازارهای محصولات مختلف متكی بر نانوتكنولوژی خواهد بود و به همین دلیل دولتها و شركتهای بزرگ و كوچك به دنبال كسب جایگاهی برای خود در این بازارها هستند. میهیل روكو، رئیس كمیته علوم و فناوری نانو در ریاست‌جمهوری آمریكا طی مقاله‌ای در ماه می سال 2001، پتانسیل نانوتكنولوژی برای تغییر چشمگیر در اقتصاد جهانی را یادآوری نموده است. بر مبنای پیش‌بینی وی و بخش دیگری از صاحب‌نظران در ده الی 15 سال آینده نانوتكنولوژی بازار نیمه‌هادی را به طور كامل تحت تأثیر قرار خواهد داد. خبرهایی نیز كه اخیراً از شركتهای اصلی سازنده پردازنده‌های كامپیوتر در آمریكا و ژاپن منتشر شده است، از ورود پردازنده‌های حاوی یك میلیارد نانوترانزیستور تا قبل از 10 سال آینده حكایت دارد. به عنوان مثال شركت اینتل اعلام نموده است كه در سال 2007 پردازنده‌های متكی بر نانوترانزیستور را با قدرت و سرعت بسیار بیشتر و مصرف كمتر نسبت به آخرین دستاوردهای امروزی نیمه‌هادی‌ها وارد بازار خواهد كرد. در بخش دارو نیز پیش‌بینی شده است تا 10 الی 15 سال آینده نیمی از این صنعت متكی بر نانوتكنولوژی خواهد بود كه خود نیاز به وسایل تزریق جدید و آموزشهای پزشكی روزآمد خواهد داشت یا در مورد موادشیمیایی، فقط ذكر بازار 100 میلیارد دلاری كاتالیستها كه تا 10 سال آینده به طور كامل متكی بر كاتالیستهای نانوساختاری خواهد بود برای نشان دادن اهمیت بحث كافی است. از هم‌اكنون بازار بزرگی برای بكارگیری مواد جدید در محصولات فعلی در حال شكل‌گیری است. موادی كه می‌توانند خواص جدید و فوق‌العاده‌ای به محصولات موجود بخشیده و موجب كاهش قیمت آنها شوند. به عنوان نمونه نانولوله‌های كربنی ( Carbon Nanotubes ) با وزن بسیار كمتر و استحكام بسیار بیشتر نسبت به موادی چون فولاد، بخش زیادی از صنایع را در آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد. در كنار این پیش‌بینی‌ها، این سؤال باید مطرح شود كه جایگاه كشورهایی كه به نانوتكنولوژی دسترسی ندارند، در بازارهای آینده و اقتصاد جهانی چه خواهد بود. با توجه به اینكه سهم هر كشور یا بنگاه در زمان شكل‌گیری یك بازار تثبیت می‌شود، زمان سرمایه‌گذاری برای رسیدن به جایگاه مناسب، همین امروز است. ماخذ: • سایت کمیته مطالعات سیاست نانوتکنولوژی. www.irannano.org • نانوتكنولوژی، آیئنه تکنولوژی آفرینش، انجمن علمی دانشجویی دانشکده فنی دانشگاه تهران. • سیاستگذاری علم و تکنولوژی (مطالعه موردی نانوتکنولوژی در ایران)، دکتر قاضی نوری. • مجموعه مقالات 0 اولین همایش نانوتکنولوژی، کمیته مطالعات سیاست نانوتکنولوژی. • پیام دکتر عارف به اولین همایش نانوتکنولوژی، اسفند 1380 باشگاه دانش آموزی نانو در یك نگاه رویکرد آموزشی باشگاه دانش آموزی نانو محتوای وب‌گاه1 مقالات2 فعالیت ـ مسابقه3 گزارش ـ مصاحبه4 واژه‌نامه زیرساخت‌های اینترنتی باشگاه نانوتولید محتوا در باشگاه مجازی نانو سوابق کاری تیم پروژه سایتِ باشگاهِ نانو• علیرضا منسوب بصیری• یاسر خوشنویس• سیامك دهبد• محسن مرادی همكاران باشگاه و اعضای شبكه تحریریه نانو به زبان ساده باشگاه دانش آموزی نانو پیشنهاد باشگاه نانو آذرماه 1383 از سوی بنیاد توسعه فردا در ستاد ویژه توسعه فناوری نانو مطرح گردید و مورد تصویب آن ستاد قرار گرفت، تلاش برای ایجاد وب‌گاه و باشگاه دانش‌آموزی نانو با درک این ضرورت صورت گرفت که حرکت بنیادین برای رشد و توسعه پایدار در یکی از زمینه‌های نوین و کلان علم و فناوری در کشور، نیاز به فرهنگ‌سازی و آشنایی ریشه‌ای دانش‌آموزان ــ که دانشگران و فناوران فردای جامعه ما هستند ــ با این مقوله نسبتاً پیچیده دارد. این ضرورت، جهت‌دهنده اهداف کلان این تلاش به شرح ذیل شده است:n افزایش سواد علمی، درک علمی و منش علمی در دانش‌آموزان نسبت به علوم و فناوری نانوn تشویق دانش‌آموزان به مطالعه و تحقیق در زمینه‌های مختلف علوم و فناوری نانو n تولید محتوای علمی ـ آموزشیِ فارسی و مستند در شبکه جهانی برای دانش‌آموزان و معلمانn چشاندن طعم پیشرفت و تقویت غرور ملی جامعه به وسیله اطلاع‌رسانی در مورد توسعه بومی این فناوری در نوجوانان (برگرفته از اهداف ستاد) رویکرد آموزشیبا توجه به ماهیت آموزشی طرح، و نیز ماهیت علوم و فناوری‌های نانو، یک راهبرد کلان آموزشی، فعالیت‌های وب‌گاه را هدایت می‌کند. این راهبرد، مبتنی بر این واقعیت است که در نانو، علوم مختلف در هم تنیده شده‌اند و نمی‌توان آن را فارغ از گرایش‌ها و زمینه‌های مختلف علمی دیگر آموزش داد. در طرح وب‌گاه و باشگاه نانو تلاش شده است، آشنا ساختن دانش‌آموزان با فناوری نانو به ارتقای سطح سواد علمی آنها در زمینه‌های‌ فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و علوم مواد در سطح مولکولی شود. به طور خلاصه، رویکرد آموزشی این طرح، آموزش درهم‌تنیده زمینه‌های مختلف علوم با تأکید بر کاربرد آنها در علوم و فناوری‌های نانو است. محتوای وب‌گاهمحتوایی که در وب‌گاه ارائه شده‌ است، این عناوین را دارد:1 مقالات2 فعالیت ـ مسابقه3 گزارش ـ مصاحبه4 واژه‌نامه 1 مقالات‌مقالات محتوای اصلی آموزشی وب‌گاه را تشکیل می‌دهند. روش‌های مختلفی برای تبیین مفهوم نانودانش و نانوفناوری وجود دارند. هر یک از این روش‌ها از یک موضوع برای شروع آموزش و انتقال مفاهیم اولیه آغاز می‌کنند. مثلاً تاریخچه شکل‌گیری نانوفناوری، یا امکانات فوق‌العاده‌ای که در اختیار ما خواهد گذاشت بهانه‌ای برای ورود به یک مبحث است. سپس مفاهیم، ابزارها و; ارائه می‌شوند. روشی که برای آموزش نانو و تولید مقالات وب‌گاه طراحی می‌شود، این مزیت را دارد که مجموعه نانودانش و نانوفناوری را به صورت یک شبکه به‌هم‌پیوسته تبیین می‌کند. 11 مباحث کلیدیوب‌گاه، مجموعه‌مقالاتی با عنوان «مباحث کلیدی» دارد. مفاهیم این مجموعه‌مقالات عبارتند از: توصیف مقیاس نانو، اهمیت مقیاس نانو و مفهوم دست‌کاری (manipulation) که یکی از مهمترین مفاهیم نانوفناوری است. 12 موضوعات اساسیبرای تبیین این مفاهیم، موضوعات اساسی دیگری به میان می‌آیند. این موضوعات عبارتند از:• مبانی تئوریک نانودانش: فیزیک کوانتوم، شیمی مولکولی و;• ابزار کسب اطلاعات از مقیاس نانو: میکروسکوپ ها و;• ابزار و روشهای دست کاری مواد و تولید در ابعاد نانو• ارتباط نانو با علوم و فناوری های پیشین: روشهای توده ای، فناوری های قدیمی با رویکرد نانومقیاس • گذشته، حال و آینده نانو: تاریخچه، اخبار و آینده نگری• نانومواد ونانوساختارها• نانوفناوری در ایران• محصولات و بازار نانوفناوریاین فهرست ممکن است با توجه به پیشنهادها و راهنمایی های نویسندگان مقالات و دیگر صاحبنظران تغییر کند.هنگامی که در مقاله کلیدی به یکی از این موضوعات اشاره شود، لینک به صفحه مرتبط داده می شود. در هریک از صفحات دیگر نیز لینک به مقاله کلیدی و همین طور لینک به صفحه دیگر موضوعات لیست بالا که به آنها اشاره می شود، ایجاد خواهد شد. این ساختار در شکل زیر نشان داده شده است: 2 فعالیت‌‌ ـ مسابقهبرای تعمیق مباحث آموزشیِ مقالات و نیز ایجاد آموزش تعاملی، فعالیت‌هایی طراحی و اجرا می‌شوند. این فعالیت‌ها بر مبنای تجربیات کارگاه‌های آموزشی و نیز جست‌وجو در وب‌گاه‌های مشابه تعریف می‌شوند. فعالیت‌ها در سه دسته قابل ارائه‌اند: 21 فرآیندهای راهنمااین فرآیندها شامل آزمایش‌ها و مشاهداتی در مقیاس بزرگ‌اند که می‌توانند راهنمای درک فرآیندهای ریز که قابل مشاهده نیستند، باشند. 22 شبیه‌سازی رایانه‌اییکی از بهترین روش‌های ممکن برای تعاملی کردن آموزش و تعمیق دانسته‌ها «شبیه‌سازی» است. شبیه‌سازی‌ها از ساده‌ترین مسائل مانند شبیه‌سازی برخورد صُلب مولکول‌ها آغاز می‌شود و تا حد امکان به سمت شبیه‌سازی رفتار شبکه مولکولی پیش می‌رود. 23سخت‌افزارهای کمک‌آموزشیبرای آنکه نانودانش و نانوفناوری از حد یک سری مفاهیم یا قوانین نظری و نرم‌افزاری فراتر رود و عینی شود، به روش‌های سخت‌افزاری کردن این موضوعات نیاز داریم. یکی از وسایل موجود که استفاده از آن کاملاً تجربه‌شده و بسیار مفید بوده، «لِگو» است. در این حالت فرض می‌کنیم که هر یک از آجرهای لِگو، یا مجموعه‌ای از آنها، بیانگر یک مولکول یا ساختار نانویی است. بدین وسیله مفاهیم نانودانش و نانوفناوری و خصوصاً امکان دست‌کاری مواد، عینی و مشاهده‌پذیر می‌شود.این امکان پیش‌بینی شده است که فعالیت‌ها به صورت مسابقه طراحی و ارائه شوند. 3 گزارش ـ مصاحبهدر این بخش گزارش‌هایی درباره وضعیت مطالعات و پژوهش در زمینه نانودانش و نانوفناوری در ایران ارائه می‌شود. همچنین مصاحبه‌هایی با استادان و محققان صورت می‌گیرد. اهمیت این بخش در این است که نشان می‌دهد مفاهیم و موضوعات عنوان‌شده در بخش‌های پیشین که ممکن است بسیار شگفت‌آور و غیر قابل دسترس تلقی شوند، هم‌اکنون در کشور خودمان در حال پیگیری هستند. 4 واژه‌نامهواژه‌نامه انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی برای محتوای وب‌گاه ایجاد می‌شود. باید به این نکته اشاره کرد که بخش عمده محتوای موجود در نانوفناوری، مانند سایر حوزه‌های فناوری، به زبان انگلیسی است. اگرچه تلاش ما در این طرح، تولید محتوای فارسیِ نانو برای دانش‌آموزان است، اما نمی‌توان اهمیت استفاده از مراجع به زبان اصلی را نادیده گرفت. طراحی و گسترش این واژه‌نامه قدم اولیه و اساسی برای آماده‌سازی و ترغیب مخاطبان به استفاده از متون مرجع است. زیرساخت‌های اینترنتی باشگاه نانویک باشگاه مجازی برای تعامل با مخاطبان خود در اینترنت، نیازمند یک درگاه (portal) قوی و ویژه است که امکانات خاصّ اداره یک باشگاه مجازی را داشته باشد. از آنجا که مدل مشخصی برای چنین درگاهی تا پیش از این طراحی نشده بود، درگاه باشگاه اینترنتی نانو پس از طراحی، در «دومین همایش ملی آموزش الکترونیک ایران» به صورت کارگاه ارائه شد. این درگاه شامل قسمت‌های ذیل است: 1 سیستم مدیریت محتوا n مدیریت مقالات و منابع آموزشیn مدیریت فعالیت‌های آموزشیn مدیریت گزارش‌هاn آرشیو محتواn ارتباط مقالات 2 سیستم مدیریت اخبار و اطلاعیه‌ها3 سیستم مدیریت کاربران 4 سیستم تالار گفت‌وگو5 سیستم مدیریت تولید محتوا6 سیستم برگزاری آزمون و مسابقه7 سیستم آمارگیری تولید محتوا در باشگاه مجازی نانوتولید محتوا برای دانش‌آموزان در عرصه‌ای که هنوز هیچ فعالیت جدی آموزشی صورت نگرفته است، دشواری‌های منحصربه‌فردی دارد. تعداد کمِ افراد حاذق و باتجربه در زمینه فناوری نانو، و افرادی که هم تجربه فعالیتِ آموزشی دارند و هم تجربه فعالیت در عرصه نانو، باعث شده است که مراحل مشخص و ویژه‌ای شامل انتخاب موضوع، نگارش مطلب، ویرایش و افزودن ملحقات آموزشی برای تولید محتوا و انتشار آن در اینترنت طراحی و اجرا گردد که شرح آن در ذیل آمده است: 1انتخاب موضوع و طراحی اولیهاین قسمت مرحله کلیدی فرایند تولید محتواست. در این بخش، موضوع و نحوه بیان آن طراحی می‌شود. باید تأکید کرد که تولید محتوای مناسب وابسته به طراحی دقیق آن در ابتداست. انتخاب موضوع و طراحی اولیه به سه شکل صورت می‌گیرد:11 بخش اصلی مطالب بر مبنای نقشه محتوا که در بخش محتوای وب‌گاه آمده است و با توجه به موضوعات مورد نیاز برای تعمیق آشنایی با مفاهیم نانوفناوری طراحی می‌شوند. با توجه به ارتباط بخش تولید محتوا با افراد مختلفی که در زمینه‌های متعدد نانودانش و نانوفناوری فعالیت دارند و نسبت به مقوله آموزش نانوفناوری نیز علاقه‌مندند، موضوعات مورد نیاز به این افراد پیشنهاد می‌شوند و پس از اعلام آمادگی از سوی نویسندگان، طراحی مفهومی صورت می‌گیرد. ادامه خواندن مقاله شيمي مولکولي

نوشته مقاله شيمي مولکولي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 63 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : چگونگی و روش فرایند طراحی و کاربرد آن برای طراحی فرایندهای تولید شیمیایی 11 مقدمهاین فصل مقدمه ای است برای چگونگی و روش فرایند طراحی و کاربرد آن برای طراحی فرایندهای تولید شیمیایی.12 چگونگی طراحی Nature of designدر این بخش مبحثی کلی از فرایند طرلحی ارائه میشود.موضوع این کتاب طراحی مهندسی شیمی است،اما روش توصیف شده در این بخش میتواند برای سایر شاخه های مهندسی کاربرد بیابد. مهندسی شیمی،بطور مستمر یکی از حرفه های مهندسی بسیار مورد توجه بوده است در قسمت های مختلف صنعت،همچون صنایع;;فرآوری همچون:مواد شیمیایی،پلیمرها،سوختها،مواد غذایی،داروسازی،کاغذ سازی و نیز بخش های دیگری همچون مواد و لوازم الکترونیکی،محصولات مصرفی،استخراج معادن و فلزات،القاو بیو درمانی و تولید برق همیشه مهتدسان شیمی مورد نیاز بوده است. دلیل اینکه شرکتهای موجود در چنین دامنه ی گسترده ای از صنعت،اینچنین نیازمند به مهندسین شیمی هستند،چنین است:مهندسین شیمی با پرداختن به مسائلی که دقیقاً تفهیم نشده اند،همچون نیاز مصرف کننده یا مجموعه ای از نتایج آزمایشی،قادر به دستیابی به ادراکی از علوم فیزیکی زیربنایی مهم مربوط به مسئله و استفاده از این ادراک برای طراحی برنامه عمل و مجموعه ای کامل از شرایط میشوند که در صورت اجراء منتهی به نتایج مالی پیش بینی شده ای میشوند. طراحی و خلق برنامه ها و شرایط و پیش بینی نتایج مالی،در ضورت اجرای برنامه،فعالییت و عمل طراحی مهندسی شیمی میباشد.طراحی،یک فعالییت خلاق است و میتوان از یکی از فعالییتهای باشد که بیشترین پاداش و رضایت را برای مهندس به دنبال می آورد. این طراحی در آغاز پروژه وجود ندارد.طراح با در نظر گرفتن هدف یا یک نیاز ویژه خریدار شروع به کار میکند و با طراحی و ارزیابی طرحهای احتمالی به بهترین شیوه دستیابب به آن هدف دست میابد-چه این هدف،صندلی ای بهتر،پلی جدید یا یک محصول جدید شیمیایی یا یک فرایند جدید تولید باشد. به هنگام در نظر گرفتن راههای احتمالی دستیابی به هدف،طراح به توسط عوامل مختلفی محدود میشود.که این امر تعداد طرحهای احتمالی را کاهش میدهد.به ندرت فقط یک راه حل ممکن برای یک مسئله وجود دارد،معمولاً راههای متعدد و متفاوتی برای دستیابی به هدف وجود دارد،حتی گاهی چند طرخ خوب،بسته به چگونگی محدودیتها وجود دارند.این محدودیت ها در زمینه راه حلهای احتمالی یک مسئله در طراحی با شیوه های مختلفی ظاهر میشوند. برخی از محدودیتها ثابت و نامتغیر میباشد،همچون موارد حاصل از قوانین فیزیکی،قوانین و استانداردهای دولتی.موارد دیگر کمتر انعطاف ناپذیر هستند و به عنوان بخشی از استراتژی کلی برای دستیابی به هبهترین محدودیتهای طراحی که توسط مهندس تعدیل میشود.این موارد حاشیه و مرز خارجی طرحهای احتمالی نشان داده شده در شکل 11 را تشکیل میدهد. در میان این مرزها تعدادی از طرحهای محتمل محدود شده به توسط سایر محدودیتها،محدودیتهای درونی که طراح کنترل اندکی بر آنها دارد،همچون انتخاب فرایند،انتخاب شرایط،مواد و لوازم فرایند وجود دارند.شرایط اقتصادی،آشکارا محدودیتی عمده در هر طرح مهندسی هستند:کارخانه ها باید سودآور باشند. هزینه های مربوط به فرایند و بعلاوه ی مقرون به صرفه بودن آن در فصل 6 بررسی شده اند.زمان هم یک عامل محدود کننده است.زمان موجود برای تکمیل یک طرح اغلب تعداد طرحهایی را که میتواند مورد توجه قرار بگیرد محدود میکند.مراحل موجود در ابداع یک طرح،از تشخیص اوله هدف تا طرح نهایی در قالب نمودار در شکل 12 نشادن داده شده اند. هر مرحله در بخشهای زیر بررسی میشود.شکل 12 طرح را به عنوان فرایندی تکراری نشان میدهد،با ایجاد طرح،طراح از احتمالات و محدودیتهای بیشتری آگاه میشود و دائماً در پی اطلاعات و ایده هایی جدید است و به ارزیابی راه حلهای احتمالی طرح میپردازد 121 هدف طراحی و نیازکل طرح با یک نیاز ادراک شده آغاز میشود.در طراحیه یک فرایند شیمیایی،نیاز عمومی برای محصول خلق یک فرصت تجاری،پیش بینی شده از طریق فروش و سازمان فروشنده است.در میان این هدف کلی طراح اهداف فرعی نیاز به واحدهای مختلفی که فرایند کلی را شامبل میشوند را مشخص میکند.طراح پیش از آغاز به کار باید تا حد امکان به بیان کامل و واضح از شرایط دست یابد.اگر شرایط و الزامات(نیاز)از خارج از گروه طراح باید از طریق بحث و بررسی و الزامات واقعی را تعدیل نماید. تمایز میان نیازهای که کاملاً الزامی هستند و انهایی که تا حدود الزامی میبشاند،بخشهایی از الزامات اولیه ای هستند که ممکن است دلخواه و مطلوب دانسته شود،اما در صورت نیاز با انجام یک طراحی میتوان آنها را تعدیل نمود. به عنوان مثال خصوصیات و الزامات ویژه یک محصول را میتوان از طریق بخش و حوزه فروش دلخواه دانست اما ممکن است دستیابب بدان دشوار و پرهزینه باشد،و تعدیل این ویؤگی برای تولید یک محصول ارزانتر و قابل فروش،ممکن است امکان پذیر باشد.در صورت امکان،طراح همیشه باید در مورد شرایط مربوط به طراحی(خصوصیات پروژه و لوازم)تجسس کنند و با پیشرفت طرح به بررسی مجدد بپردازد. رابطه کاری تر و یک میان مهندس طراح با بخش فروس یا با خریدار،برای دستیابی به ;.آشکار از نیازهای خریداران از اهمیت زیادی برخوردار است.مهندس طراح هنگام نوشتن خصوصیات و الزامات برای سایرین،همچون طراح مکانیکی و یا خرید قطعه ای از لوازم باید از محدودیتهای مربوط به طراحان دیگر آگاه کرد.خصوصیات جامع و کامل مربوط به قطعه ای از لوازم محدودیتهای خارجی را که سایر طراحان در حوزه آنها کار کند مشخص میکند. 122 تعیین پایه و اساس طراحیمهمترین مرحله در آغاز یک طراحی فرایند،تبدیل نیاز خریدار و مصرف کننده به پایه و اساس برای طراحی میباشد.پایه و اساس طراحی،بیاندقیقتر مسئله ای است که قرار است حل شود و معمولاً شامل خصوصیات خلوص و میزان محصول اصلی همراه با اطلاعات مربوط به محدودیتهای تاثیر گزار بر طرح همچون موارد زیر میشود:1سیستم واحدهای مورد استفاده.2رمزهای طراحی ملی،محلی شرکت که باید مورد پیروی قرار بگیرند.3جزئیات مواد خام موجود. 4اطلاعات در زمینه محلهایی که کارخانه را میتوان در آنجها بنا نمود،شامل اطلاعات مربوط به آب و هوا،شرایط مربوط به زلزله،امکان زیر ساختار،طراحی محل با ذکر جزئیات در فصل 14 بررسی میشود.5اطلاعات در زمینه شرایط امکان و قیمت وهزینه خدمات رفاهی همچون سوخت و گاز،بخار،آب خنک کننده،هوای فرایند،ب فرایند و برق مورد نیاز برای راه اندازی فرایند. پایه و اساس طراحی باید پیش از آغاز به کار به وضوح مشخص و معیین شود.اگر طراحی برای یک مشتری انجام شود،پایه و اساس طرح باید با وی در آغاز پروژه بررسی شود.بیشتر شرکتها فرمها یا پرسشنامه هایی استاندارد برای دستیابب به اطلاعات اساسی طراحی استفاده میکنند. یک جزوه نمونه در پیوست G داده شده و میتوان آن را در فرمت ms excel از اطلاعات درون خطی خطی online دریافت نمود.خلق و ایجاد مفاهیم احتمالی طراحی بخش خلاق فرایند طراحی خلق و تولید راه حلهای احتمالی برای مسائل به منظور تجزیه و تحلیل،ارزیابی و انتخاب میباشد. در این فعالیت بیشتر طراحان عمدتاً متکی بر تجربه پیشین تجربه شخصی آنها و تجربه سایرین هستند.در این که طراحی کاملاً جدید باشد،هیچ اطمینانی نیست.موارد مقدماتی بیشتر طرحها را میتوان به آنی ردیابی نمود.اولین اتومبیل های موتوری در واقع کالسکه های بدون اسب بودند و پیشرفت و توسعه طراحی اتومبیل مدرن را میتوان مرحله به مرحله از این نمونه های اولیه ردیابی نمود. در صنایع شیمیایی،فرایند های مدرن تقطیر از توسعه فولادهای قدیمی مورد استفاده برای تصفیه مشروبات الکلی و ستونهای دسته ای مورد استفاده برای جذب گاز از مومهای دسته ای سر شاخه ای((Brush wood اولیه ساخته شدند.بنابراین اغلب یک طراح با امر تولید طرحی برای یک فرایند یا قطعه ای از لوازم کاملاً جدید روبرو میشود. مهندسین با تجربه اغلب روشهای با تست و آزموده شده را بجای طرحهای جالبتر اما جدید و نا آزموده ترجیح میدهند.کار مورد نیاز برای طراحی یک فرایند جدید و هزینه های مربوطه اغلب کمتر از میزان واقعی براورد میشود. تجاری سازی تکنولوژی جدید دشوار و پرهزینه است و شرکتهای کمی مایل به سرمایه گزاری چندین میلیون دلاری در تکنولوژی هستند که کاملا تایید نشده اند(این امر معروف است به سندرم Me third).با این حال مطمئناً پیشرفت در مراحل کوچک انجام میپذیرد. هنگامی که خواستار نواوری میشویم،تجربه قبلی از طریق تعصب میتواند مانع از تولید و پذیرش ایده جدید بشود(معروف است به سندرم Not invented here).میزان کار و شیوه کار و شیوه انجام آن بستگی به درجه نوآوری در پروژه یک فرایند دارد.ابداء فرایند های جدید به شکل اجتناب ناپذیری نیازمند فعل و انفعال بیشتر با محققین و مجموعه اطلاعات لابراتورهای و طرحهای آزمایشی است. پروژه های مهندسی شیمی را میتوان بسته به نوآوری موجود در آنها به 3 نوع تقسیم نمود:A.انجام اصلاحات و افزودن مواردی به کارخانه ی موجود،که اغلب توسط گروه طراح کارخانه انجام میشود.B.ظرفیت جدید تولید برای رفع نیازهای مربوط به روش و فروش فرایندهای تثبیت شده توسط کنتاکتورها. تکرار طرحهای موجود،فقط با تغییراتی جزئی در طراحی شامل طراحی فرایندهای خرده فروشی و یا رقابتی میشود که برای دانستن هزینه بهتر تولید اجرا میشوند.C.فرایندهای جدید،طراحی شده از طریق تحقیق آزمایشگاهیی از طریق کارخانه های آزمایشی برای یک فرایند شیمیایی.حتی در اینجا،بیشتر فعالییت واحد و لوازم،فرایند طرحها را تثبیت میکنند. اکثر طراحی های فرایند،بر اساس طرحهایی هستند که از قبل موجود بوده اند.مهندس طراح بسیار به ندرت یک ورقه سفید را برای انجام یک طراحی جدید از نوار مغناطیسی(Scratch) در مقابل خود قرارمیدهد،فعالیتی که گاهی”ترکیب فرایند” نامیده میشود. حتی در صنایعی همچون صنایع داروسازی که تحقیق و تولید محصول جدید از اهمیت بسیاری برخوردار میباشد،انواع فرایندهای استفاده شده،اغلب بر اساس طرحهای قبلی برلی محصولات مشابه میباشد و از لوازم شناخته شده و فرایند انعطاف پذیر برای کسب تایید قانونی برای کارخانه ی جدید استفاده میکنند. مرحله اول در ابداع یک طرح فرایند جدید،طراحی یک نمودار غالب ناصاف(Rough block) است که نشان دهنده ی مراحل اصلی در فرایند و به منظور فهرست نمودن عملکرد اصلی و هدف او محدودیتهای عمده برای هر مرحله میباشد. پس تجربه نشان میدهد کدام نوع از فرایندها و لوازم واحد باید در نظر گرفته شود.مراحل مربوط به تعیین ترتیب فرایندهای واحد که شامل یک نمودار فرایند میشوند در فصل 4 توصیف شده اند.خلق ایده ایی برای براه حلهای احتمالی بری یک مسئله طراحی را نمیتوان از مرحله انتخاب فرایند طراحی جدا نمود،برخی از ایده ها به محض خلق شدن به دلیل یر عملی بودن مورد امتناء قرار میگیرند. 124 تست قابلیت سازگاری (Fitness) هنگامی که چندین طرح پیشنهاد میشوند باید به لحاظ مناسبت مقصود و هدف تست شوند.به عبارت دیگر مهندس طراح باید این را مشخص کند که ایده هر طرح چه هماهنگی ای با نیاز مشخص شده دارد. در حوزه مهندسی شیمی،پیریزی طرحهای مختلف برای دانستن اینکه کدامیک بهتر جواب میدهند،به طور بازدارنده ای پر هزینه است(عملی که معرف است به تهیه نمونه ای اولیه و در سایر رشته ای مهندسی متداول میباشد).بجای آن،مهندس طراح یک طراح یک الگو ریاضیاتی از فرایند را،اغلب به شکل شبیه سازیهای کامپیوتری از فرایند،راکتورها و سابر لوزام کلیدی تهیه میکند. در برخی از موارد ممکن است الگوی عملکرد شامل یک کارخانه ی آزمایشی یا سایر تاسیسات برای پیش بینی عملکرد کارخانه و جمع آوری اطلاعات ضروری طراحی باشد.در سایر موارد اطلاعات طراحی را میتوان از یک مورد از تاسیسات در مقیاس وسیع موجود جمع آوری نمود یا از طریق متون مهندسی شیمی بدست آورد. مهندس شیمی باید تمامیه اطلاعات لازم برای الگو سازی فرایند را برای پیش بینی عملکرد آن در برابر اهداف مشخص شده جمع آوری نماید.برای طراحی فرایند این مورد شامل اطلاعات در زمینه فرایندهای احتمالی،کار لوازم و اطلاعات مربوط به مایملک فیزیکی میشود. منابع اطلاعات فرایند و ویژگیهای فیزیکی در فصل 8 بررسی میشود.بسیاری از سازمانهای طراحی،یک راهنمای اطلاعات را شامل تمامیه چگونگیهای مربوط به فرایند که طراحی بر پایه آن است ،تهیه میکنند.بیشتر سازمانها دارای راهنماهای طراحی شامل روشها و اطلاعات ترجیح داده شده برای فرایند های طراحی متداول تر میباشند. استانداردهای ملی هم منابع روشها و اطلاعات طراحی هستند.آنها اغلب محدودیتهای طراحی نیز هستند،چرا که کارخانه ای جدید باید مطابق با استانداردهای ملی طراحی شوند.اگر اطلاعات و روشهای ضروری طراحی وجود نداشته باشند نیاز به کار تحقیقاتی و پیشرفت و توسعه آن برای جمع آوری اطلاعات و تهیه الگوهای جدید خواهد بود. هنگامی که اطلاعات جمع آوری شد و یک الگوی کاری از فرایند تثبیت شد،مهندس طراح میتواند شروع به تعیین اندازه ی لوازم و هزینه ها کند.در این مرحله،مشخص میشود کمه برخی از طرحهای غیر اقتصادی هستند و بدون نیاز به تجزیه و تحلیل بیشتر میتوان آنها را حذف نمود.اطمینان از اینکه تمایه طرحهای مورد نیاز برای خدمات مورد نظر مناسب هستند،یعنی مطابق با نیاز خریدار میباشند،اهمییت دارد. در بیشتر مسائل مربوط به طراحی مهندسی شیمی،این امر منتهی به تولید محصولاتی میشود که مطابق با شریط و ویژگیهای مورد نیاز میباشند.طرحی را که با هدف خریدار مطابقت ندارد میتوان اصلاح نمود، تا زمانی که چنین میباشد،اما این امر همیشه هزینه هایی اضافی را نیز به دنبال دارد. 125 ارزیابی اقتصادی،بهینه سازی و انتخابهنگامی که طاح چند طرح نمونه را مطابق با هدف خریدار اعلام نماید،فرایند انتخاب طرح میتواند آغاز بشود.حوزه ی عمده برای انتخاب طرح اغلب عملکرد اقتصادی است،اگر چه عواملی چون ایمنی و تاثیر محیطی هم میتواند نقش عمده ای را ایفا کند.ارزیابی اقتصادی اغلب شامل تجزیه و تحلیل هزینه های سریامه گزاری و عمل فرایند برای تعیین بازگشت سریامه مطابق با توصیف فصل 6 میباشد.تجزیه و تحلیل اقتصادی محصول یا فرایند را هم میتوان برای بهینه سازی طرح مورد استفاده قرار داد. هر طرح،تنوعهای احتمالی متعددی داراست که فضای اقتصادی را تحت شرایط خاصی قرار میدهد.به عنوان مثال میزان بازیابی گرمای فرایند،موازنه میان هزینه ی مزبوط به انرژی و هزینه مبدلهای گرمایی(اغلب محدوده مبدل گرمایی دانسته میشود)میباشد. در مناطقی که هزینه ای مربوط به انرژی بالا هستند،طرحهایی که از مقدار زیادی مبادله گرمایی سعی بالایی برای به حداکثر رساندن بازیابی گرمای هدر رفته برای استفاده مجدد در فرایند استفاده میکنند،جالب توجه میباشند.در مناطقی که هزینه های مربوط به انرژی پایین هستند ممکن است استفاده از سوخت بیشتر و کاهش دادن هزینه سرمایه گزاری کارخانه مقرون به صرفه تر باشد. تکنیکهای ریاضیاتی که برای کمک به بهینه سازی طرح و عملکرد کارخانه طراحی شده اند در بخش 19 بطور خلاصه بررسی میشوند.هنگامی که تمامی طرحهای مورد نظر بهینه سازی شده باشند،میتوان بهترین طرح را انتخاب نمود.اغلب واقع مهندس طراح در میابد طرحهای مختلفی دارای عملکرد اقتصادی بسیار نزدیک به هم هستند در ان موارد،ایمن ترین طرح یا موردی را که بهترین پیشینه تجاری را داشته اند انتخاب میکنند. در مرحله انتخاب،یک مهندس با تجربه در طرحههای مورد نظر برای اطمینان از ایمن عملی و مطمئن بودن و اطمینان از اینکه هیجچ هزینه ی قابل توجهی پیش از حد واقعی براورد نشده،دقت مینماید.126 جزییات مربوط به طراحی و انتخاب لوازمپس از انتخاب مفاهیم فرایند و محصول،پروژه در جهت جزیات طراحی پیش میرود.در اینجا ویژگیهای کامل لوازم همچون ظروف،مبدلها،پمپها و لوازم مشخص میشوند. مهندس طراح ممکن است با سایر رشته های مهندسی همچون مهندسین شهری برای آماده سازی محل،مهندسین مکانیک برای طراحی ظروف و سازه ها،مهندسین برق برای لوازم و کنترل کار کند.شرکتهای بسیاری از شرکتهای مهندسین متخصص،تهیه و تدارک،ساختمان(Epc)استفاده میکنند که در مرحله طراحی کامل معروفند به پیمان کار شرکتهای Epc دارای کارکنان طراحی زیادی هستند که قادر به اجرای سریع و کامل پروژه ها با هزینه ی نسبتاً پایین هستند. طی مرحله طراحی کامل،ممکن است تغییراتی در طرح داده شود و مطمئناً بهینه سازی به عنوان ایده بهتری از ساختار هزینه ی پروژه پس از آن انجام میپذیرد.تصمیمات مربوط به طراحی عمدتاً معطوف به انتخاب لوازم میشود تا تغییراتی در طرح فرایند بعنوان مثال ممکن است مهندس طراح نیاز به تصمیم گیری درباره ی استفاده از یک لوله ی U یا یک مبدل گرمایی شناور،انطور که در فصل 12 بررسی شد،یا استفاده از سینی یا وضیعت دسته ای برای یک ستون تقطیر آنطور که در فصل 11 توصیف شده داشته باشد. 127 Procurement ،Construction،Operation (تهیه و تدارک،ساختمان،بهره برداری)هنگامی که جزئیات طرح براورد مالی شد،میتوان لوازم را خریداری کرد و کارخانه را بنا نمود.تهیه و تدارک و کار ساختمان اغلب از طریق یک شرکت Epc انجام میشود،مگر آنکه پروژه بسیار کوچک باشد. بدلیل اینکه شرکتهای Epc سالیانه بر روی پروژه های متفاوت بسیاری کار میکنند،قادر به انجام سفارشهای کلی برای لوازمی چون لوله،سیم،سوپاپ و غیره بوده میتوانند از قدرت خرید خود برای گرفتن تخفیف برای بیشتر لوازم استفاده کنند.شرکتهای Epc همچنین دارای تجزیه ی زیادی بر ساخت و یاز،نظارت،تست و تاسیس و نصب لوازم هستند. بنابراین انها معممولاً بایستی قرار داد ساخت یک کارخانه برای مشتری میتوانند ارزان تر از خود مشتری و سریعتر از کارخانه را احداث و آماده کنند.در نهایت،هنگامی که کارخانه ساخته و آماده ی شروع به کارها شد میتواند شروع به فعالیت نماید.سپس اغلب از مهندس طراح خواسته میشود تا به حل مسائل شروع و به کار و شناخت مسائل کارخانه ی جدید کمک کند. 13 آناتومی یک فرایند تولید شیمیاییاجزاء اصلی یک فرایند شیمیایی معمول در شکل 13 نشان داده شده اند.شکل 13 یک فرایند تعمیم داده شده را نشان میدهد،نیاز به تمامی مراحل برای هر فرایند مجزا است و پیچیدگی هر مرحله بستگی به طبیعت فرایند دارد. طراحی مهنسی شیمی،مربوط به انتخاب و آرایش مراحل و انتخاب،تعیین ویژگی و طراحی لوازم مورد نیاز برای انجام عملکرد هر مرحله است.مرحله 1نگهداری مواد خام:باید اقداماتی صورت بپذیرد تا بتوان مواد را چندین روز یا هفته ذخیره نمود تا مشکل نوسان قیمت و وقفه در تهیه انجام نپذیرد مگر اینکه مواد خام(که خوراک یا مواد اولیه هم نامیده میشوند). به عنوان محصولات میانجی از یک کارخانه در مجاورت تهیه شوند.حتی زمانی که مواد از یک کارخانه در مهاجرت تهیه میشوند،اغلب باید به گونه ای باشند که بتوان آنها را چند ساعتی یا حتی چند روزی پیش از استفاده برای فرایند نگهداری نمود.عمل نگهداری بستگی به طبیعت و چگونگی مواد خام،روش ارسال و اطمینان و تضمین تداوم عرضه دارد. اگر مواد با کشتی ارسال شوند(در تانکر یا شرکتهای حملو نقل)نیاز به چندین هفته ذخیره سازی است،در حالی که اگر انقال از طریق جاده یا خطوط آهن در مقادیر کمتر صورت پذیرد نیتز به نگهداری کمتری است. مرحله 2 آمداه سازی خوراک:اغلب نیاز به مقداری تصفیه و آماده سازی مواد خام پیش از خلوص و مناسب شدن مواد برای ورود به مرحله ی واکنش است.به عنوان مثال استیلن تولید شده از طریق فرایند کاربید،حاوی ارکیبات آرسنیک و سولفور و سایر ناخالصی ها است که پیش از خراشیدن با اسید سولفوریک غلیظ شده(یا سایر فرایندها)پیش از اینکه به حد کافی برای واکنش با اسید هیدروکلرویک به منظور تولید دی کلرو اتان خالص شود،باید مورد بازیابی قرار بگیرد. آلاینده های خوراک که قادر به مسموم سازی کاتالیزورهای فرایند،یا آنزیمها و میگرو ارگانیزم ها هستند باید بازیابی شوند.خوراک های مایع باید پیش از اینکه وارد راکتورهای فاز گاز شوند تبخیر شوند و ممکن است نیاز به خرد کردن،آسیاب کردن و غربال کردن و جامدات باشد. مرحله3 واکنش: مرحله واکنش،قلب ک فرایند تولید شیمیایی.در راکتور،مواد خام تحت شرایطی بهم میرسند که تولید محصول دلخواه را افزایش میدهد،معمولاً برخی از محصولات فرعی نیز از طریق استوکیومتری واکنش توسط واکنشهای جانبی یا از طریق واکنش ناخالصی های موجود در خوراک تولید میشوند. مرحله 4 جداسازی محصول:پس از راکتورها محصولات اصلی و فرعی از هر ماده واکنش نداده جداسازی میشوند.در صورتی که در مقدار کافی باشند،این مواد را به مرحله واکنش یا برای مرحله تصفیه خوراک و آماده سازی برگشت میدهند.همچنین میتوان محصولات فرعی را از محصولات در این مرحله جداسازی نمود.در فرایند های شیمیایی ظریف اغلب چندین مرحله واکنش وجود دارد که از طریق یک یا چند مرحله جداسازی دنبال میشوند. مرحله 5تصفیه:پیش از فروش محصولات اصلی اغلب نیاز به تصفیه دارند تا با ویژگیهای مورد نظر محصول مطابقت بیابد.در صورتی که محصولات فرعی در مقادیری قابل توجه تولید شوند،ممکن است آنها را نیز برای فروش تصفیه کنند.مرحله 6نگهداری محصول:فهرست موجودی محصول نهایی باید برای مطابقت با فروش نگهداری میشود.همچنین نیاز به اقداماتی برای بسته بندی و انتقال محصول،بسته به طبیعت و چگونگی محصول است.مایه ها معمولا در شبکه ها و تانکرهای نگهداری و جاده ای،راه آهن و دریایی.جامدات در کیسه،کارتن یا عدلهایی بسته بندی میشوند. مقدار موادی که نگهداری میشوند بستگی به چگونگی محصول و فروش دارند.فرایندهای فرعی علاوه بر مراحل عمده فرایند نشان داده شده در شکل 13 برای عرضه خدمات و امکانات مورد نیاز همچون آب فرایند،آب سرد کننده هوای فشرده و بخار تسهیلاتی باید صورت بپذیرد.همچنین امکاناتی برای تعمیرات،اطفا حریق دفاتر و سایر موارد و لابراتور لازم میباشند،به فصل 14 مراجعه کنید. 131 فرایندهای پیوسته و بچفرایندهای پیوسته برای کار در 24 ساعت 7 روز در هفته در طول سال طراحی میشوند.زمانی نیز برای تعمیر و برخی از فرایندها،احیاء کاتالیزور در نظر گرفته میشوند.موفقیت کارخانه و میزان فعالیت درصد ساعات ممکن در یک سال است که کارخانه کاری کند و اغلب بین 95 و 90 درصد است.فرایندهای بچ به منظور کار به طور منقطع طراحی شده اند و برخی یا همه ی واحدهای فرایند اغلب روشن و خاموش میشوند.استفاده از ترکیبی از فرایندهای پیوسته و بچ کاملاً متداول است.بعنوان مثال ممکن است یک راتور بچ برای یک ستون تقطیر استفاده بشود. فرایندهای پیوسته برای تولید در مقیاس بالا بیشتر مقرون به صرفه میباشند،فرایندهای بچ زمانی استفاده میشوند که نیاز به مقدری انعطاف پذیری در میزان تولید یا خصوصیات محصول است.مزایای فرایند بچ چنین میباشد:A.فرایند بچ تولید محصولات مختلف یا تولید درجات مختلف یک محصول را در یک سری لوازم ممکن میسازد. B.در یک کارخانه ی بچ،تمامیت یک بچ با رفتن از فرایندی به فرایند دیگر حفظ میشود.این مورد میتواند برای اهداف کنترل کیفی بسیار مفید باشد.C.میزان تولید کارخانه های بچ بسیار انعطاف پذیر است،چرا که هنگام کار با محصول کم،هیچ گونه مسئله ی به برگشت وجود ندارد. D.تمیز سازی کارخانه های بچ و استریل نگه داشتن فرایند آسانتر میباشد.E.افرایش مقیاس فرایندهای بچ از دستور العمل شیمی دان آسان تر میباشند.F.کارخانه های بچ دارای سرمایه پایین تری حجمهای تولید پایین میباشند.قطعه ی مشابهب از لوازم اغلب برای چندین فرایند واحد میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. معایب فرایند بچ چنین هستند:A.مقیاس تولید محدود میشود.B.دستیابی به مقرون به صرفه بودن مقیاس،از طریق رفتن به سرعتهای بالای تولید دشوار است.C.کیفیت بچ-به-بچ میتواند تفاوت کندمنتهی به تولید بالای محصولات سپاپ یا محصول مضر میشود.D.احیای گرما سریعتر میباشد و این امر کارخانه ای بچ را به لحاظ انرژی نا کارامد میکند و بیشتر احتمال تولید محصولات سپاپ وجود دارد. E.در کارخانه های بچ بهره برداری از دارایی کمتر است،به دلیل اینکه در مقاطعی از زمان کارخانه تقریباً غیر فعال است.F.هزینه های ثابت تولید برای کارخانه های بچ در یک جرم واحد/دلار اساس محصول بیشتر است.انتخاب تولید پیوسته در برابر بچبا وجود هزینه ای ثابت بیشتر و اسفاده کمتر از فرایندهای بچ،فرآوری بچ اغلب فقط برای محصولاتی معنا میدهد که دارای ارزش بالایی بوده در مقادیر اندک تولید میشوند. کارخانه های بچ اغلب برای موارد زیر استفاده میشود:محصولات غذایی محصولات دارویی،واکسنها و هورمونها محصولات مراقبت فرد،موادی شیمیایی تخصصی حتی در این بخشها تولید پیوسته مطلوب نظر می باشد. اگر فرایند به خوبی شناخته شده باشد حجم تولید بالاست و بازا رقابتی باشد. 14سازمان یک پروزه مهندسی شیمیکار تحقیقاتی لازم در مهندسی یک فرایند تولید شیمیایی را میتوان به دو فاز گسترده تقسیم نمود.فاز یک: طراحی فرایند شامل مراحل ازانتخاب اولیه فرایند مورد استفاده تا تعیین طرحهای فرایندمیشود و در بر گیرنده انتخاب تعیین ویژگی و طراحی مهندسی شیمی لازم می شود. در یک سازمان نیرو، این فاز مسئول گروه طراحی فرایند است.و کار عمدت توسط مهندسین شیمی انجام می شود. گروه طراحی فرایند هم ممکن است مسئول آماده سازی لوله کشی و نمودارهای تاسیسات باشد. فاز 2: طراحی کارخانه شامل طراحی کامل مکانیکی لوازم ، طراحی ساختمانی، شهری و الکتریکی و تعیین ویژگی و طراحی خدمات فرعی می شود.این فعالیت ها مسئول گروههای طراحی ویژه با با تخصص در دامنه کامل از رشته های مهندسی خواهد بود. سایر گروه های متخصص مسول بر آورد هزینه و خرید و تهییه و آماده سازی لوازم و مواد خواهند بود.ترتییب مراحل ر طراحی،ساخت و ساز و شروع به کار کارخانه فرایند شیمییایی نمونه به شکل نموداری در شکل 14 نشان داده شده و سازمان یک گروه پروژه نمونه در شکل 15 نشان داده شده است. هر مرحله در فرایند طراحی به وضوح از سایر موارد آن طور که در شکل 14 نشان داده شده جدتسازی نمی شود و ترتیب وقایع به وضوح معین نمی شود. مبدله داعمی اطلاعات میان بخشهای مختلف طراحی با ابداع طرح ها صورت می پذیرد، اما آشکارا مراحتی در یک طراحی وجود دارند که باید به طور کامل پیش از آغاز به کار سایر موارد کامل شود.یک مدیر پروژه ،اغلب یک مهندس شیمیایی از طریق آموزش اغلب مسول هماهنگی پروژه آن طور که در شکل 15 نشان داده شده است . آن طور که در بخش 121 عنوان شد، طراحی پروژه باید با ویژگی واضحی برای تعیین فرایند ، مئاد خام، ضرفیت فرایند و محل ساختمان آغاز می شود. اگر پروژه بر ااس یک فرایند و محصول تعیین شده باشد، می توان در آغاز پروژه به طور کامل تعیین ویژهگی نمود. برای یک محصول جدید ، تعیین ویژگی از طریق یک ارزیابی اقتصادی از فرایندهای احتمالی ، بر اساس تحقیقات آزمایشگاهی ، قسمت های کارخانه آزمایشگاهی ، تحقیق دز بازار محصول صورت می پذیرد .برخ از شرکتها ی تولیدی شیمییایی بزرگتر دارای سازمانهای طراحی پروژه شخصی هستند و کل طراحی پروژه و مهندسی و ساخت احتمالی درون سازمان آنها را انجام میدهند.اغلب اوقات،طراحی و ساخت و احتمالاً همکاران در شروع به کار بر عهده یکی از مهندسین بین المللی آماده سازی و ساخت قرار داده میشود. “Know-how” فنی برای فرایند از شرکت فعال بدست می آید و می تواند توسط کنستانتور یا یک خرده فروش تکنولوژی مجوز داده شود.شرکت فعال،تهیه کننده تکنولوژی و کنتراتور در تمامی مراحل پروؤه بطور نزدیکی با یکدیگر کار میکنند. در پروژه های مدرن بسیاری ممکن است شرکت فعال یک فعالیت اقتصادی مشترک میان چندین شرکت باشد.این پروژه ممکن است میان شرکتهایی بر اساس بخشهای مختلفی کاربر یابد.بعنوان مثال جریان های میانگین بخار فرایند محاسبه شده از موازنه مواد اغلب از طریق یک عامل،معمولاً تا 10 درصد افزایش میابد تا موجب انعطاف پذیری در عمل فرایند بشود این عامل جریانهای حداکثر را برای طراحی لوازم تاسیسات و لوله کشی تعیین میکند هنگامی که عوامل طراحی به منظور احتمال در یک طراحی فرایند ارائه میشوند،باید با سازمان پروژه مطابقت داشته باشند و به وضوح در اسناد پروژه عنوان شوند. (طرحهای محاسبه و راهنما)در غیر این صورت،خطر این وجود دارد هرگروه طراحی متخصص،(عامل ایمنی)خود را اضافه کند که منتهی به ناخالصی و طراحی بیش از حد غیر صروری میشود.شرکتها اغلب عوامل طراحی را در راهنمای طراحی خود مشخص میکنند.هنگام انتخاب عامل طراحی،باید تعادلی میان تمایل به مناسب بودن طراحی و نیاز به طراحی در حدود و مرزهای دقیق برای رقابتی باقی ماندن برقرار شود .ابهام بیشتر در روشها و اطلاعات طراحی نیازمند استفاده از عوامل طراحی بزرگتر است.بیشتر مثالها و معادلات در این کتاب از واحدهای SI استفاده میکنند با این حال در عمل،روشها،اطلاعات و استانداردهای طراحی که طراح استفاده میکند اغلب فقط در واحدهای سنتی،علمی و مهندسی موجود میباشد. مهندسی شیمی همیشه از واحدهای مختلفی استفاده کرده که شامل استفاده از سیستهای علمیcgs و mhsو سیستم های مهندسی آمریکایی و بریتانیایی میشود.مهندسین صنایع قدیمی تر هم مجبور به پرداختن به برخی از واحدهای سنتی عجیب همچون درجات twaddle یا درجات API برای چگالی و شبکه های با کمییت مورد نظر خواهند شد،اگر چه تقریباً تمامی جوامع مهندسی به حمایت از واحدهای SI پرداخته اند احتمال نمی رود تا سالها بطور جهانی استفاده بشوند. علاوه بر این با بیشتر اطلاعات مفید تاریخی همیشه در واحدهای سنتی خواهند بود و مهندس طراح باید بداند که چطور این اطلاعات دریابد و ابدیل کند.در یک اقتصاد جهانی،انتظار میرود که مهندسین از سیستم های متفاوتی از واحدها حتی در یک شرکت استفاده کنند،خصوصاً در بخش منعقد کننده قرار داد که انتخاب واحدها به صلاح دید مشتری است. بنا براین مهندسین طراح باید با SI متریک و واحدهای مرسوم آشنایی داشته باشند.چند مثال و چندین تمرین در واحدهای مرسوم ارائه شده اند.اغلب بهترین عمل برای کار از طریق محاسبات طراحی در واحدهایی است که در آن نتایج قرار است ارائه بشود،اما اگر کار در واحدهای SI تولید و دامنه ی محدودی از اندازه های استاندارد بجای پرداختن به هر اندازه بعنوان یک کار ویژه انجام پذیرد اشکارا،مقرون به صرفه تر میباشد. برای طراح،استفاده از یک اندازه جزء استاندارد امکان ادغام آسان یک قطعه از لوازم را در غالب بقیه کارخانه میدهد.بعنوان مثال،اگر دامنه ی استانداردی از پمپ های سانتریوفاژی مشخص شود،ابعاد پمپ مشحص میشود و این امر طراحی صفحات فنداسیون،اتصالات لوله و ناتخاب موتورهای محرک:موتورهای الکتریکی استاندارد مورد استفاده را آسان میکند. برای یک شرکت فعال،استاندارد سازی طراحی و اندازه لوازم امکان مبادله را افزایش داده،زمانی را که باید صرف نگهداری در فروشگاهای تعمیراتی شود کاهش میدهد.اگر چه مزایای قابل توجهی در نتیجه استفاده از استانداردها در طراحی بدست می اید،معایبی نیز در این رابطه وجود دارند.استانداردها موجب اعمال محدودیتهایی برای طراح میشوند.نزدیکترین اندازه استاندارد معمولا در تکمیل یک محاسبه طراحی انتخاب میشود،اما این مورد لزوماً اندازه مطلوب نمیباشد.اگر چه اندازه استاندارد ارزان تر از از یک اندازه خالص است،اغلب بهترین انتخاب از منظر هزینه اولیه سرمایه گزاری میباشد.روشهای طراحی داده شده در کدها و استانداردها ذاتا تاریخی هستند و لزوما آخرین تکنیکها را ادغام می کنند . استفاده از استانداردها در طراحی در مبحث طراحی ظروف فشار در فصل 13 ارائه شده است .کدها و استانداردهای مربوطه در تمام کتاب ذکر شده است. 17 عوامل طراحی (مرزهای طراحی) طراحی یک هنر غیر دقیق است ، خطاها و موارد عدم اطمینان در نتیجه ابهامات در اطلاعات طراحی موجود و در تقریب های ضروری در محاسبات طراحی حادث می شود .طراحان با تجربه درجه ای از وقت بیشتر را در طراحی به عنوان یک ( عامل طراحی) (مرز و حاشیه طراحی) یا (عامل ایمنی) برای اطمینان از اینکه طراحی انجام شده مطابق با ویژگی های محصول بوده ، به شکل مطمئن و ایمنی کار می کند ، به کار می گیرند. در طراحی مکانیکی و ساختاری ،عوامل طراحی مورد استفاده موجب ابهاماتی در ویژگی های مواد، روشهای طراحی، تولید می شوند. به عنوان مثال ، یک عامل حدود 4 برابر قدرت قابل انبساط یا حدود 25 بر 0/1% فشار خلوص ، معمولا در طراحی ساختاری کلی استفاده می شود. عوامل طراحی تولید شده در کدها و استانداردها تعیین می شود. انتخاب عوامل طراحی در طراحی مهندسی مکانیک در مبحث طراحی ظروف فشار در فصل 13 تشریح شده است.عوامل طراحی ،همچنین در طراحی فرایند به منظور انعطاف پذیری در طراحی از جهان انجام می پذیرد . بنابراین گروه کاری خوب ، ارتباطات و مدیریت پروژه بسیار در تضمین اینکه پروژه به طور موفقیت آیزی اجرا می شود اهمیت دارد. 15اسناد پروژه : آن طور که در شکل 15 نشان داده شده و در بخش 14 توصیف شده، طراحی و مهندسی یک فرایند شیمیایی نیازمند مشارکت گروه های متخصص بسیاری است . مشارکت کار آمد بستگی به فعل و انفعالات موثر دارد و تمامی سازمانهای طراحی دارای فرایندهای رسمی برای تهیه اطلاعات و اسناد مربوط به پروژه هستند . اسناد پروژه چنین می باشد: 1- ارتباط با گروه طراحی و با بخشهای دولتی ، خرده فروشان لوازم ، پرسنل در محل ، مشتری .2- طرحای محاسباتی: محاسبات طراحی : محاسبات طراحی ، محاسبات هزینه، موازنه های مواد و انرژی .3- طرح ها: طرحای جریان فرایند ، نمودارهای لوله کشی ، و تاسیسات ،نمودارهای طراحی ، برنامه های محل و طرح ، جزئیات لوازم ، نمودارهای لوله کشی ، (ائزومتریک) ، طراحی معماری 4- طرح های تعیین ویژگی: پایه و اساس طراحی ، تعیین ویژگی خوراک و محصول ، فهرست لوازم، همچون مبدلهای گرمایی ، پمپ ها هیتر ها ، و غیره. 5- اطلاعات بهداشتی ، ایمنی و محیطی: طرحای اطلاعاتی ایمنی ( فرم های (msds اسناد hazopیا hazan (به فصل 9 مراجه کنید) ، ارزیابی آلاینده ها و مجوزها 6- سفارشهای خرید: نقل قولها ، فاکتور ها( صورت حسابها) به منظور سهولت ارجاع ، فایل بندی و باز یابی به تمامی اسناد یک شماره کد داده می شود. طرح های محاسباتی : مهندس طراح به گونهای اقدام به انجام محاسباتمی نمایند که این محاسبات به آسانی توسط سایرین ادراک و کنترل بشود. شمول طرح های محاسباتی ، اساس محاسبات و هر گونه فرضیات و تریب های انجام شده ، با جزئیات کامل برای روشها ، و وضعیت ریاضیاتی برای کنترل ، ضرورت دارد. محاسبات طراحی معمولا بر اساس طرح های استاندارد فرایند می باشد. عنوان بالای هر طرح شامل عنوان پروزه و تعداد شناسایی عدد و اطلاعات بازبینی ، مهمتر از آن امضای شخصی که محاسبات را کنترل نموده می باشد. یک طراح محاسبه الگو در پیوست g داده شده و می تواند در فرمت ms exel از اطلاعات در خط در http;;;. دریافت شود. تمامی طرح های پروژه معمولا بر طرح هایی با چاپ ویژه ، همراه با نام شرکت ، عنوان پروژه و نام ، عنوان طرح، و شماره شناسایی ، نام نویسنده و شخصی که طرح ها را کنترل می کند. به وضوح در گوشه سمت راست پایین جعبه رسم می شود . تمهیداتی باید برای ذکر تغییرات در این طرح ها صورت پذیرد . این طرح ها باید با موارد پیش از این پذیرفته شده ،ترجیحا مواردی که توسط استانداردهای ملی وضع شده مطابقت داشته باشد. علائم استفاده شده برای طرح های فرایند و لوله کشی و نمئدارهای لوازم در فصل 4 و 5 بررسی شده اند. در بیشتر دفاتر طراحی ،روش های طراحی کامپیونری ( cad) امروزه برای تولید طراحی استفاده می شوند که برای تمامی جنبه های یک پروژه لازم می باشد: طراحی فرایند ، لوله کشی و تاسیسات ، کار مکانیکی و شهری . در حالیکه نمونه های انتشار یافته از طراحی ها اغلب توسط یک متخصص ترسیم می شود ، مهندس طراح اغلب لازم است تغییراتی به طراحی یا اصطلاحاتی جزئی به طرح های فرایند بدهد. بنابراین داشتن مهارتهایی در ارتباط با نرم افزاز نویسنده مفید می باشد. طرح های تعیین ویژگی فرایند: طرح های تعیین ویژگی استانداردها معمولا برای انتقال اطلاعات لازم برای طراحی کامل، یا خرید لوازم، همچون مبدل های گرمایی ، پمپها، ستونها ، ظروف فشار و غیره استفاده می شوند.طرح های ویژگی استاندارد علاوه بر تضمیت اینکه اطلاعات به طور کامل و آشکار ارائه شده ، به منظور کنترل فهرست ها برای تضمین این هستند که تمامی اطلاعات لازم ذکر شده باشد. ادامه خواندن مقاله چگونگي و روش فرايند طراحي و کاربرد آن براي طراحي فرايندهاي توليد شيميايي

نوشته مقاله چگونگي و روش فرايند طراحي و کاربرد آن براي طراحي فرايندهاي توليد شيميايي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 43 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : آزمایشگاه شیمی آلی فهرست مطالب عنوان صفحه مقدمه و ایمنی در آزمایشگاه 2 شناسایی الکل ها 4 شناسایی آلدئید ها از کتون ها 6 تهیه صابون 10 تهیه آسپرین 14 تهیه نیترو بنزن 18تهیه آنیلین 20تهیه پارارد 24خالص کردن پارارد 28 استیله کردن آنیلین 31نیترو دارکردن استانیلید 34 کروماتوگرافی 37تهیه استر 40بعضی از وسایل آزمایشگاه شیمی آلی 47 منابع مقدمه بخش آزمایشگاهی یک دوره مقدماتی شیمی آلی مکمل قسمت درسی است ,در اینجا به طور مستقیم می آموزید که ترکیبها وواکنشهایی که در درس توصیف می شوند تنها علایم اختصاری نیستند.به علاوه حتی بسیاری از مفاهیم نظری را که دردرس مورد بحث قرار می گیرند می توان در سطح مقدماتی آزمایش کرد و متوجه خواهید شدکه جمع آوری و تفسیر نتایج به قالب نظری موضوع صورت واقعی می دهد. ولی به احتمال زیاد مهمترین هدف این آزمایشگاه ایجاد آشنایی به فنون عملی شیمیدان آلی با تجربه است. مسلما فراگیری طرز کار با مواد شیمیایی آلی و به کار بردن صحیح دستگاهها قسمت ضروری آموزش شیمیدان است. نکته ای که کمتر بدیهی ولی به همین اندازه اهمیت دارد آن است که آموزش تقرب علمی به کار آزمایشگاهی به آنچه فن خوب تجربی نامیده می شود منتهی می شود. در بندهای زیر بیشنهادهایی برای کمک به توسعه فن خوب می شود. هیچگاه آزمایشی را شروع نکنید مگر اینکه مفهوم کلی آن آزمایش و دلایل اعمال مبهم آن را درک کنید .این کار مستلزم آن است که آزمایشی را قبل از آمدن به آزمایشگاه مطالعه (نه فقط خواندن) کنید.به همین دلیل معمولا”تجربه های آزمایشگاهی را به جزدر شرایط غیر عادی چند روز قبل تعیین می کنند.در صورتی که خوب آماده باشید نه تنها کارتان در آزمایشگاه بهتر می شود بلکه از نظر معلومات و همچنین نمره نیز بهره بیشتری می برید . پاکیزگی قسمت مهمی از کار در آزمایشگاه به حساب می آید. عدم توجه در بکار بردن مواد شیمیایی نه تنها ممکن است به نتایج ناچیزی منجر شود بلکه اغلب مطمئن هم نیست همچنین بی دقتی در سوار کردن دستگاهها نه تنها به ظاهر ناخوشایند است بلکه خطرناک هم هست.دستور کارهایی که داده شده باید به دقت دنبال شوند .گرچه ممکن است در ابتدا دلیل این کار برای دانشجوی مبتدی روشن نباشد, ولی معمولا” دلیلی برای آن وجود دارد و باید هر تجربه را دقیقا” به همان روشی که توضیح داده شده انجام داد . بدین طریق امیدوارم احساس نکنید که دستور کتاب آشپزی را دنبال می کنید. با کسب تجربه بیشتر در فنون آزمایشگاه آلی حتی ممکن است روشهای دیگری را برای انجام آزمایش , خالص کردن محصول و; پیدا کنید. ولی از نظر ایمنی عاقلانه است که هر طرح تازه ای را با مربی خود در میان گذارید در دوره های پیشرفته تر می توانید انتظار داشته باشید ابتکار شیمیایی خود را آزادانه تر بکار برید.یکی از با ارزشترین خصایلی که می توانید به عنوان یک آزمایشگر نشان دهیدآن ا ست که در طی مراحل آزمایش مراقب باشید. وقتی قطره ای از معرف را به محلول اضافه می کنید ببینید که آیا تغییر رنگ زود گذری صورت می گیرد؟ آیا رسوبی تشکیل می شود؟ آیا واکنش گرمازایی می دهد؟ ممکن است هنگام عمل چنین مشاهداتی بی اهمیت به نظر آید ولی بعدا” ثابت می شود که برای تفسیر نتایج تجربی بسیار ضروری هستندباید تمام این مشاهدات را ثبت کرداین عمل ما را به موضوع دفترهای یاداشت می رساند.سبک نگارش تا حدودی قابل تغییر است ولی ثبت صحیح نتایج تجربی در دفتر یادداشت اجازه نمی دهد که چندان آزادی تحریر ادبی داشته باشیم. دقت,مشاهده و ثبت کامل شروطی اساسی یک توصیف تجربی خوب هستند.معمولا” باید نتایج را خلاصه کردو از هر آزمایشی نتیجه گیری کرد. عنوان آزمایش: شناسایی الکل هاشماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;;;;;..وسایل مورد نیاز: 1-جا لوله ای 2-لوله آزمایش (4 عدد) 3-پی پت (2 عدد:ساده و حباب دار)مواد مورد نیاز: 1-اسید هیدرو کلریک 2- 1-پروپانول3-ایزو پروپیل الکل4-ترسیو بوتانول 5- ید 6-پتاسیم یدید 7- سود 8- متانول نام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری:شناسایی الکلهاتست متداول برای الکلها یا اجسامی که دارای گروههای قابل اکسید شدن نظیر آلدئیدها می باشد تست اسید کرومیک است . تست لوکس و تست یدوفرم اطلاعات بیشتری راجع به ساختار الکل مورد نظر می دهند. شرح عملیدر سه لوله آزمایش 5/0 میلی لیتر از سه نوع الکل داده شده به طور جداگانه بریزید بسرعت 3 میلی لیتر از معرف لوکاس(مخلوط با نسبت برابر هیدرو کلریک اسید وروی کلرید )بیفزائید. سر لوله های آزمایش را با چوب پنبه بسته و محتویات آن را تکان بدهید. سپس مخلوط را به حال خود رها کنید . الکل های نوع سوم بسرعت کدر می شوند , الکل های نوع دوم پس از پنج دقیقه کدر می شوند وتشکیل امولسیون می دهند , والکل های نوع اول کمتر از یک ساعت جواب نمی دهند . آزمایش بعدی با هیدروکلریک اسید غلیظ (بجای معرف ) انجام دهید . این معرف فعالیت کمتری دارد . برای الکل های نوع سوم حدود 5 دقیقه زمان می برد . تست یدوفرماین آزمایش برای ساختارهای مولکولی خاص RCHOHCH3 که R نیز می تواند هیدروژن باشد, طرح ریزی می گردد. این آزمایش به اکسید شدن الکل به RCOCH3 در اولین مرحله بستگی داشته , که سپس قطع اتصال رخ داده ورسوب زرد روشن یدوفرم بدست می آید. درون یک لوله آزمایش 150 میلی لیتری 3 قطره ازمایع مورد نظر یا 50 میلی گرم از نمونه جامد بریزید وبه آن 2 میلی لیتر آب و 2 میلی لیتر سود 10% اضافه کنید . سپس قطره قطره محلول 10% ید در یدور پتاسیم را توام با بهم زدن مخلوط به آن بیفزائید تا اینکه رنگ قهوه ای پایدار که نشانه زیادی I2 است بوجود آید. با برخی از ترکیبات , بی درنگ رسوب یدوفرم در سرما تهیه می شود . اگر در مدت 5 دقیقه رسوب ظاهر نشد , محلول را تا 60 درجه سانتی گراد در حمام آب گرم حرارت رهید . برای ترکیباتی که بخوبی در آب حل نمی شوند جسم را درون متانول خالص حل کنید.یدوفرم بصورت کریستالهای زرد لیمویی بشکل هگزاگون بوجود می آید که دارای بوی مشخصه است.این جسم جامد را پس از صاف نمودن توسط صاف نمودن توسط صافی خلاء جمع آوری نموده و با گرفتن نقطه ذوب آنرا مشخص سازید . عنوان آزمایش: شناسایی آلدهیدو كتون از یكدیگر شماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;;;;;..وسایل مورد نیاز: 1-جا لوله ای 2-لوله آزمایش (4 عدد) 3-پی پت (2 عدد:ساده و حباب دار)مواد مورد نیاز: 1-معرف شیف 2-فر مالدهید3-استون4-استالدهید نام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری: آزمون تولنز: آلدهید ها به آسانی اكسید می شوندو به این ترتیب شنا سایی و از كتونها متمایز می شوند . آلدهید ها با شناساگرتولنز جواب مثبت می دهندولی كتون ها جواب مثبت نمی دهند . چند تركیب دیگر نیز كه به آسانی اكسید می شوند مانند بعضی از آمینها و فنولها در آزمایش تولنز جواب مثبت می دهند ولی این تركیبات در آزمایش با 2و4-دی نیترو فنیل هیدرازین جواب مثبت نمی دهند. آزمون شیف:آزمون شیف یك آزمون بسیار حساس میباشد(برای آلدهیدها)یك آلدهید با واكنشگر شیف واكنش می دهدویك محلول بنفش رنگ بوجود می آورد.وا كنش معرف شیف با آلد هید ها : آزمون یدوفرم :كتون تحت تاثیر ید و سدیم هیدروكسید قرار می گیرد وكتونی با ساختار RCOCI3 تولید می كند كه درآن R برابر H یا یك گروه آلكیل یا آریل است. که در نهایت منجر به تولید رسوب زرد یدفورم می شود. فرمول كلی آلدهید هاوكتون ها: CnH2nOدر جدول زیر نام و ساختار چند کتون وآلدئید ساده آورده شده است : كتون آلدهید CnH2nO nكتون یك كربنی نداریم فرمالدهید CH2O 1 كتون دو كربنینداریم استالدهید ‍‍ 4O‍C2H 2 C3H6O 3استون(پروپانون) پروپانال شرح عملی :4عدد لوله آزمایش تمیز را انتخاب نموده وآنها را شماره گذاری می كنیم و سپس در حمام آب یخ قرار می دهیم. درلوله شماره (1): 1mlاز معرف شیف ریخته وآن را به عنوان شاهد كنار می گذاریم. و در لوله های شماره 2و3و4نیز مقدار 1ml از معرف شیف اضافه می كنیم .درلوله شماره2: دو قطره كتون اضافه می كنیم وآن را از حمام آب یخ خارج می كنیم و تغییر رنگ را یادداشت می كنیم. درلوله شماره3:دو قطره فرمالدهید اضافه می كنیم وآن را از حمام آب یخ خارج می كنیم و تغییر رنگ را یادداشت می كنیم.درلوله شماره4:دو قطره استالدهید اضافه می كنیم وآن را از حمام آب یخ خارج می كنیم و تغییر رنگ را یاداشت می كنیم. سپس مشاهدات خود را در جدول زیر ثبت می کنیم. ماده درون لوله رنگ درسرما رنگ در دمای محیط شماره لوله 1 2 3 4 عنوان آزمایش: تهیه صابون شماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;وسایل مورد نیاز: 1- بشر شیشه ای 2 عدد 2-هم زن شیشه ای 3- چراغ گاز 4-سه پایه 5- توری 6- پی ست 7- پی پت مواد مورد نیاز:1_سود(سدیم هیدروكسید) 2- روغن نباتی مایع 3-آب مقطرنام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری:ساختار صابون:چرك به صورت لایه ای نازك از چربی ویا گریس یا روغن بر روی بدن یا لباس های ما می چسبد. برای زدودن این چرك ابتدا باید روغن را حل كرد . فراوان ترین و تنها ماده اقتصادی در زندگی روزمره آب است اما آب مایعی قطبی است چربی ها و روغن ها به علت داشتن زنجیره های دراز هیدروكربنی نا قطبی هستند .به لحاظ ساختاری صابونها قادرند این مشكل را حل كنند به خاطر داریم كه صابونها نمك های اسید های چرب دراز زنجیر می باشند . گروه طویل الكیل كه 12تا18 كربن دارد و كاملا ناقطبی است بنابراین در چربی ها حل می شود ولی در آب نامحلول است بنابراین صابون از نقطه نظر انحلال پذیری دو خاصیت عكس هم دارند : یك انتهای آبدوست (دوستدار آب)و محلول در آب و یك انتهای آبگریز(گریزان آب)كه در چربیها و روغن ها محلول است. انتهای قطبی محلول در زنجیره نا قطبی هیدروكربنی و طویل محلول در چربی ها و آب و نا محلول درچربی نا محلول در آب(انتهای آبگریز صابون) ها و روغن ها (انتهای آبدوست)صابون با حل شدن همزمان در آب و روغن,روغن را از لباس ها و سطوح كثیف جدا كرده وبه ریز قطره های امولسیونی در آب در می آورد . مكانیسم عمل صابون: اكنون با نگا هی دقیق تر می بینیم كه بر مبنای ملكولی در یك محلول صابون چه اتفاقی می افتد (شكل صفحه بعد )به محض اینكه صابون در آب حل میشود مولكولهای با انتهای یونی غوطه وردر آب به سطح آب جهتگیری می كند و زنجیره های هیدروكربنی ناقطبی همانند یك راهنمای شناور روی اقیانوس بالای سطح آب شناور می ماند . به این طریق مولكول های صابون ویژگی انحلال پذیری متضادش را نشان می دهد انتهای آبدوست آن در داخل آب است در آب حل می شود ولی انتهای آبگریز آن كه ناقطبی است در تماس با آب نیست . این جهتگیری مولكولی كشش سطحی آب را كمتر می كنند . سطح مایع از زنجیره های هیدروكربنی ناقطبی كه به هم متصل نیستند پوشیده شده است این ویژگی به آب قابلیت خیس كردن بهتری می دهد به جای اینكه روی سطح الیاف بماند درروی الیاف پخش شده به داخل آنها نفوذ كند. صابونها و یا شوینده ها را اغلب به علف كش ها اضافه می كنند تا ضمن امولسیون كردن بیشتر اجزای فعال در آب به انتقال بهتر محلول بر روی برگها كمك می كند. برای مولكول ها ی صابون كه در سطح آب نیستند چه اتفاقی می افتد ؟ آنها مجبورند طوری در زیر سطح جهت گیری كنند كه قسمت آب دوست مولكول ها كمترین تماس را با آب داشته باشد مولكول های صابون با گروه بندی به صورت خوشه های سه بعدی به این وضعیت می رسند به این صورت كه زنجیره های هیدروكربنی ناقطبی داخل خوشه را پر می كند و انتها ی یونی در آب سطح خارجی را تشكیل می دهند این اختلاط های مولكولی را مسیل می گویند . ویژگی انحلال پذیری ملكول های صابون به این خاطراست كه تمام زنجیره های هید روكربنی دور از مولكول های آب با هم گروه بندی می شوند و بخش های یونی در تماس با آب هستند. شرح عملی:Gr3 سود را درون ml10آب مقطر حل می كنیم (بشر شماره 1) سپس بشر شماره 2 مقدار gr10 روغن می ریزیم آن را حرارت می دهیم)تا گرم شود(اگر چربی جامد باشد آنها را تا نقطه ذوب حرارت می دهیم سپسml6 آب مقطر به آن می افزاییم (آرام آرام )محتویات بشر را آرام آرام به هم می افزاییم و به هم می زنیم (در مدت 30 دقیقه ) وعمل هم زدن را ادامه می هیم تا توده خمیری شكل ایجاد شود. نتیجه گیری: سوالات:1-اگر مقداری صابون را در آب حل می كنیم محدوده pH را مشخص كنید؟ 2-آزمایش تست شعله را بر روی صابون انجام دهید رنگ شعله و عنصر را مشخص كنید؟ 3-آیا صابون می سوزداز سوختن آن چه چیزی حاصل میشود ؟ عنوان آزمایش: تهیه آسپرینشماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;;;;;.. وسایل مورد نیاز: 1- بشر شیشه ای 2 عدد(cc50و100) 2-هم زن شیشه ای 3- چراغ گاز 4-سه پایه 5- توری 6- پی ست 7- پی پت8-دما سنج 9-هم زن 10-كاغذ صافی مواد مورد نیاز:1-اسید سالیسیلیك 2- انیدریداستیك 3-آب مقطر4-سولفوریك اسید نام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری:آسپرین ها و سایر مسكن ها(دردزداها)در زمره مهمترین موارد كاربردی دارویی مشتقات كربوكسیلیك اسیدها به شمار می آیند یكی از قدیمی ترین مسكن ها دارویی است كه به علت قدمت واثرات داروئی شگفت انگیز است آسپرین استیل سالیسیلیك اسیدو استر سالیسیلات استیك اسید است . آسپرین به عنوان تب بر تب را پایین می آورد ولی دمای طبیعی بدن را پایین نمی آورد خواص ضد درد آن در برابر دردها ی همراه با سرماخوردگی ها و آنفلانزا وفشار عصبی و رماتیسم و آرتریت موثر است شواهد اخیر حاكی از آن است كه مقادیر كم دوام در دوره های طولانی می تواند احتمال مشكلات قلبی را افزایش دهد . نام آسپرین از درخت بید salix spirea گرفته شده است مبلغین مسیح در قرون وسطی از پوست این درخت به منظور مقاصد دارویی استفاده می كردند .در قرن هفدهم پی بردند كه عصاره پوست درخت بید تب را پایین می آورددر سال 1826 جز فعال آن سالیسیلیك اسیداستخراج شد . حدود سال 1852 سالیسیلیك اسید به طور مستقل سنتز شد و حدود سال 1874 با تولید نسبتا زیاد در دسترس كلیه مردم قرار گرفت. سالیسیلیك اسید یك مولكول دو عاملی است كه از آن برخی از مواد شناخته شده مشتق می شوند خود سالیسیلیك اسید به عنوان ضدعفونی كننده در افشانه های كمك های اولیه و پمادها به كار می رودو متیل موضعی برای ماهیچه های دردناك به كار می رود گرچه سالیسیلیك اسید ضدتب موثری است در برخی از افراد موجب ناراحتی شدید معده می شودو به این دلیل جستجو برای مسكن های درد تا اواخر دهه 1800 ادامه یافت . فرض بر این بود كه اگر عامل اسیدی خنثی شود ناراحتی معده كاهش خواهدیافت.از این رو در سال 1875 سدیم سالیسیلات معرفی شد و متاسفانه مشخص شد كه از آسپرین بهتر نیست. سالول سدیم سالیسیلات متیل سالیسیلات سالیسیلیك اسید آسپرین(استیل سالیسیلیك اسید)سالول استر سالیسیلیك در سال 1886 معرفی شد و استفاده از آن منجر به كاهش شدید دردهای معده شد . این ماده در روده كوچك به سدیم سالیسیلات كه قبلا به عنوان مسكن به كار می فته آبكافت می شود.ا ماآزاد شدن همزمان فنول منجر به خطر مسمومیت با فنول می شد در سال های آخر قرن نوزدهم فلیكس هوفمن كه برای شركت بایر كار می كرد بر روی سایر مشتقات سالیسیلیك اسید پژوهش كردو استیل سالیسیلیك اسید را بر روی پدرش كه از آرتریت رنج می برد آزمایش كرد كه این آزمایش و آزمایش های دیگر خواص دارویی عالی این دارو را ثابت كرد و باعث كاهش سریع درد و ناراحتی معده گردید . استیل سالیسیلیك اسید یا همان آسپرین در سال 1899 از سوی شركت بایر به بازار عرضه گردید. متاسفانه حتی آسپرین در برخی از افراد موجب درد معده و مواردی موجب خونریزی جزئی معده و روده می شود درمواردی موجب خونریزی شدید تر می شودكه از نظر كلینینكی حائز اهمیت نیست فراورده های دیگری معرفی شده اند كه اثرات جانبی نا خوشایند را ندارند . شناخته ترین آنها استامینوفن است این ماده وفناستین (هر دو آمید و مشتقی از -p آمینو فنول است )اصولا از نظر تب بری و خواص مسكنی مشابه آسپرین هستند اما بر خلاف آسپرین اثر مهمی بر روی مفاصل ملتهب ناشی از آرتریت روماتیسمی ندارند.فناستین ظاهرا می تواند به كلیه ها آسیب برساند و اگر چه جز سازنده قرص های پرطرف دار APC (آسپرین و فناستین و كافئین)بود استفاده از آن عمدتا متوقف شده است.ایبوپروفن در مقادیركم قدرت به عنوان یك داروی ضد درد اخیرا به بازار ها ارائه شده است اگر چه قبلا به صورت تجویزی در دسترس بوده است. استامینوفن فناستین سالیسیل آمید ا یبو پروفن كافئینشرح عملی:مقدارgr4سالیسیلیك اسید را با cc10 انیدریك استیك دریك بشر می ریزیم سپس 4 الی 5 قطره اسید سولفوریك را به آن می افزاییم و حدود 5 دقیقه آن را به هم می زنیم سپس ظرف واكنش را بر روی حمام آب گرم 50 الی 60 درجه سانتی گراد حرارت می دهیم به مدت 30 دقیقه به هم می زنیم سپس ظرف واكنش را دردمای محیط قرار می دهیم تا سرد شود زمانی كه بلور های آسپرین توسط بلورها ی یخ تشكیل می شوند ظرف رادر حمام آب یخ قرار می دهیم تا تشكیل بلور با سرعت انجام شود. برای خالص كردن بلورهای محلول را توسط كاغذ صافی صاف می كنیم و آسپرین موجود بر روی كاغذ صافی را با 3 الی 4 میلی لیتر آب مقطر سرد شده می شوئیم سپس آن را در حداقل آب مقطر حل می كنیم. اگر محلول رنگی بود از زغال برای بی رنگ كردن آن استفاده می كنیم سپس ظرف واكنش را در محیطی سرد قرار می دهیم تا رسوب تشكیل شود . عنوان آزمایش: تهیه نیترو بنزنشماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;;;;;.. وسایل مورد نیاز: 1- پی ست 2- پی پت 3 -دما سنج 4-هم زن5- حمام آب گرم و یخ 6-ارلن مواد مورد نیاز:1-اسید نیتریك 2-آب مقطر3-سولفوریك اسید4- سود 5-بنزننام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری: تركیبهای نیتروزو به علت فعالیت شدید تر گروه كربونیل خود سریع تر از تركیب های نیترو هیدروژن دار می شوند به این دلیل آنها عموما قابل لمس نیستند در كاهش بوسیله فلزات در محلول اسیدی مرحله آخر واكنش آمین نوع اول است در محلول خنثی یا اسیدی ضعیف مثلا در واكنش تركیب نیترو با گرد روی در محلول آمونیوم كلرید آبی كاهش هیدروكسیل آمین آنقدر كند صورت می گیردكه این تركیب از طریق سنتز قابل دستیابی است . سرانجام درمورد تركیب های نیترو آروماتیك در محیط بازی هم كاهش تركیب نیتروزو و هم هیدروكسیل آمین آنقدر كند میشود كه یك واكنش رقابتی عامل تعیین كننده خواهد بود شرح عملی:در یك ارلن ml250 مقدارml 7 اسید نیتریك غلیظ وml9سولفوریك غلیظ را آرام آرام اضافه كنید و ضمنا باید از حمام آب یخ استفاده شود و ضمنا مخلوط را دائما به هم بزنیدپس از متوقف شدن واكنش گرمازا مخلوط را تا دمای محیط گرم كنید در یك ارلن دیگر مقدارml 6/6بنزن می ریزیم حدود ml 5/3 از مخلوط دو اسید را به آن اضافه كنید از دماسنج و حمام آبی استفاده شود ظرف را به آرامی بچرخانید دمای واكنش 50 الی60 درجه دو اسید را تا 40 درجه كاهش دهید سپس مخلوط را به قیف جدا كننده متصل كنید.لایه آبی را خارج كنید و آن را با ml 25 آب مقطر شستشو دهید وبا ml 25 سدیم هیدروكسید5/0 مولار وبار دیگر با ml 25 آب مقطر شستشو دهید محلول آلی شستشو را دور بریزید و نیترو بنزن تولید شده را باgr 5/2 كلسیم كلرید بدون آب در یك ارلن می ریزیم تا خشك شود سپس اگر نیترو بنزن تولید شده تیره رنگ بود آن را در حمام آبی قرار دهید تا شفاف شود برای خالص كردن نیترو بنزن باید آن را تقطیر كردسوال1- فاز آبی وفاز آلی شامل چه موادی است؟ 2- نقش اسید سولفوریک را مشخص کنید .3- سازوکار واکنش را بنویسید . عنوان آزمایش: تهیه آنیلین شماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;5 وسایل مورد نیاز: 1-ارلن 2-مبرد 3- چراغ گاز 4- بالن ته گرد 5- بشر 6- پی پت مدرج مواد مورد نیاز:1-اسید كلرید غلیظ 2-آب مقطر3-پودر آهن4- نیتروبنزننام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری:كاهش تركیبات نیترو با فلزات نانجیب (ترجیحا در محلو های اسیدی )به روش هیدروژن داركردن كاتا لیزی از طریق برقكافت و همچنین برخی از مواد كاهنده دیگر صورت می گیردمكانیسم واكنش كاهش با فلزات یا هیدروژن دار كردن كاتالیزی با هیدروژن مولكولی با كاهش تركیبات كربونیل مشابه است تركیب نیترو ابتدا به نیتروزو كاهیده می شود . تركیبهای نیتروزو به علت فعالیت شدید تر گروه كربونیل خود سریع تر از تركیب های نیترو هیدروژن دار می شوند به این دلیل آنها عموما قابل لمس نیستند در كاهش بوسیله فلزات در محلول اسیدی مرحله آخر واكنش آمین نوع اول است در محلول خنثی یا اسیدی ضعیف مثلا در واكنش تركیب نیترو با گرد روی در محلول آمونیوم كلرید آبی كاهش هیدروكسیل آمین آنقدر كند صورت می گیردكه این تركیب از طریق سنتز قابل دستیابی است . سرانجام درمورد تركیب های نیترو آروماتیك در محیط بازی هم كاهش تركیب نیتروزو و هم هیدروكسیل آمین آنقدر كند می شود كه یك واكنش رقابتی عامل تعیین كننده خواهد بود . آریل هیدروكسیل آمین آزاد شدیدا هسته دوست است و به این دلیل می تواند به راحتی با مشتق آریل نیترو زو تركیب شود این واكنش تركیبی با تشكیل گاز های با شیف مشابه است ومنجر به تركیبهای ازوكسی می شود كه میتوانند به آزونید ها و نهایتا به هیدرازو بنزن ها كاهیده میشوند محصولات نهایی كه ترجیها به اثر كاهش تركیب ها ی نیترو آروماتیك در شرایط متفاوت تشكیل می شوند درطرح واره صفحه بعد درج شده است همه محصولات میانی در كاهش تركیبات نیترو آروماتیك به استثنای نیتروبنزن و آزوبنزن پایدارند و می توانند به كمك اسید های قوی نوآرایی انجام دهند در این جریان متیل هیدروكسیل آمینp –آمینو فنل آزوكسی بهp-هیدروكسیل آزو بنزن و هیدرازو بنزن و بنزیدین تبدیل می شود این محصولات را فرمول بندی می كنیم. كاهش كاتالیزی تركیب های نیترو آروماتیك بسیار راحت انجام می شود و عموما تا آمین نوع اول پیش می رود به جای هیدروژن مولكولی میتوان از هیدرازین استفاده كرد كه این جریان تا نیتروژن مولكولی هیدروژن زدایی میشود.كاهش با هیدرازین به دلیل گزینش پذیری آن مزیت دارد گروه كربونیل دست نخورده باقی می ماند اثر گزینش پذیری در شرایط بازی و دماهای بالا از بین می رود كاهش آهن درهیدرو كلرید ریك اسید طبق روششان اهمیت صنعتی دارد (فلز ارزان مصرف جزئی اسید استفاده از آهن اكسید حاصل به عنوان رنگدانه ) شرح عملی: در بالن ته گرد ml250 مقدار 5 گرم پودر آهن و ml 6 نیترو بنزن و ml5 آب مقطر بریزید و آنرا به خنك كننده رفلاكس متصل كنید سپس ml5/2اسید كلریدریک به آن اضافه كنید مخلوط را به شدت تكان دهید چنانچه واكنش به سرعت شروع نشد (با شروع واكنش ظرف می شود)ظرف رابا شعله كوچكی حرارت دهید چنانچه واكنش شدید شد آن را در حمام قرار دهید پس از شروع واكنشml 5/2دیگر از اسید اضافه كنید بعد از فرو نشستن واكنش محلول رابه آرامی رفلاكس كنید پس از 15 دقیقه ml5/0اسید كلرید ریك به آن بیفزایید و عمل حرارت دادن را ادامه دهید (در حالت رفلاكس )حدود 45 دقیقه حرارت دهید (65 درجه) پس از پایان مدت رفلاكس ml5/2سدیم هیدركسید 6 مولار را مستقیما به آن بیفزائید و ظرف را برای تقطیر با بخار آب آماده می کنیم. به محلول تقطیر شده ml10اسید هیدور كلریك غلیظ بیفزائید و این مخلوط را دوباره تقطیر كنید تا از حالت كدری خارج شود باقی مانده اسیدی تقطیر را با محلول سدیم هیدروكسید 6 مولار قلیایی كنید و مخلوط را سرد كنید و آنرا به قیف جداكننده منتقل نمائید و محصول را به دو قسمت اتر صنعتی استخراج كنید. سوال: 1-نقش پودر آهن در این آزمایش چیست؟2- نقش کاتالیزگر را مشخص کنید؟3- چرا از سود برای آزمایش استفاده می كنیم ؟ عنوان آزمایش: تهیه پاراردشماره آزمایش: ;;;;;;;;;;;;;;;;;.. وسایل مورد نیاز: 1- پی ست 2- پی پت 3 – بشر 4-هم زن 5 – قیف 6- كاغذ صافی 7- ارلن مواد مورد نیاز:نام آزمایش كننده: نام همكاران: استاد مربوطه: شرح تئوری: همه تركیبات آزو در شرایطی كه كاهش تركیبات نیترو با آنها مطابقت دارند به آمین های نوع اول قابل تبدیل اند. بنابراین از طریق جفت شدن آزویی می توان یك گروه آمین نوع اول را به جز جفت شدن تبدیل كرد در این جریان –Oو-P و دی آمین ها یا آمینو فنول ها تولید می شود.كه در سایر روش ها دشوار تر بدست می آیند . جفت شدن آزویی در صنعت به مقیاس وسیعی برای تهیه رنگینه ها ی آزویی به كار می رود این رنگینه تقریبا شامل نیمی از سهم اصلی مجموع تولید رنگینه های آرویی به كار می رود این گروه رنگینه تقریبا شامل نیمی از سهم اصلی مجموع تولید رنگدانه هاست . به طریق جفت شدن نمك های دی آزونیوم تعداد بسیاری از آمین های آروماتیك (آنیلینهای استخلافی نفتیل آمین ها و;..)و اجزای جفت شدن مختلف تعداد زیادی از رنگینه های آزویی تهیه شده اند . مهمترین آنها رنگینه ها ی آزویی (عاری از فلز)آنیونی هستند آنها دارای یك یا چندین گروه سولفور بوده ودر نتیجه در آب محلول اند بر اثر تجزیه یك رنگینه آنیونی (نام)می دهند. رنگینه آزویی آنیونی روی انواع رنگ شوینده ها بر حسب رنگ پذیری متفاوتشان تفاوت ها ی محسوسی نشان می دهند واز این لحاظ به دو دسته تقسیم می شوند . رنگینه آزویی اسیدی مثلا نارنجی برای رنگ كردن تركیبات اولیه ای كه گروههای بازی دارند (پشم وابریشم و پلی آمیدو چرم)رنگینه آزوئی مستقیم برای رنگ كردن الیاف سلولزی غیر خورنده اولین رنگینه آزوئی كشنده مستقیم قرمز کنگو بوده ولی به علت خلوص جزئی آن از مدتها پیش به عنوان رنگ الیاف فاقد اهمیت شده است امروزه تولید همه رنگینه هایی كه از بنزیدین سرطان زا مشتق می شوند به شدت كاهش یافته یا متوقف شده اند. رنگینه مستقیم كوتونرول AB متعلق به رنگینه ها ی آزویی است كه در حجم وسیعی تولید می شوند رنگینه های آزویی كاتیونی (بازی ) محلول در آب برای رنگ كردن الیاف پلی آكرو یلونیتریل اهمیت روز افزون می یابنددر مقابل رنگینه های آزویی ظهور تركیبهای نامحلول در آب هستند كه در نتیجه جفت شدن مستقیم اجزا روی الیاف تهیه می شوند پارا قرمز در اینجا جاذبه تاریخی دارد امروزه تنها رنگینه نفتول AS كه در آنها آریل آمیدها 3-هیدروكسی نفتونیك اسید و سایر كربوكسیلیك اسید ها با گروه هیدروكسی مجاوز به عنوان اجزای جفت شدن به كار می رود هنوز اهمیت دارند. پارارد(رنگ قرمز ( نمك دی آزونیوم + 2- نفتول پارانیتروآمونیم هیدرو کلراید شرح عملی :دریک بشرml 250 مقدار gr5/0 سدیم هیدروكسید در ml100آب مقطر حل می كنیم سپس به آن مقدارml 57/4 تری سدیم فسفات اضافه می كنیم به عنوان بافرو 7/0 گرم 2-نفتول می ریزیم آنقدر مخلوط را هم بزنید تا حل شود سپس بشر را در حمام آب یخ قرار می دهیم (2-نفتول و تری سدیم فسفات به طور جداگانه در هاون سائیده شود). سپس برای تهیه محلول ها از نیترو فنیل دی آزونیوم كلراید به روش زیر عمل می شود در یك بشر 7/0 گرم پارا نیترو آنیلین را با مخلوط cc 5/1 اسید كلرید ریك و cc5/1 آب مقطر توسط حرارت دادن حل می كنیم سپس محلول را درون یك ارلن cc100حاوی5 گرم یخ خردشده می ریزیم مخلوط را آنقدر بچرخانید تا بلور های ریز پارا نیترو آنیلین هیدروكلراید ظاهر شود سپس به ارلن محلولی از 4/0گرم سدیم نیتریت حل شده در 2 گرم آب مقطر سرد شده می افزائیم مخلوط را آنقدر تكان دهید تابیشترین مقدار ماده حل شود سپس محتویات ارلن را به بشر 250 اضافه می كنیم ماده بدست آمده را چند دقیقه شدیدا هم می زنیم تا از كامل شدن واكنش اطمینان حاصل نمائیم سپسcc 5/2 اسید كلریدریک غلیظ به مخلوط واكنش بیفزایید ودر حمام بخار به مدت 30 الی 40 دقیقه و در دمای 30 درجه نگه دارید رنگ بدست آمده را توسط سیستم خلا جداسازی كنید از كاغذ صافی ضخیم یا دو عدد كاغذ صافی معمولی استفاده كنید برای خالص كردن پارارد آن رادرml 100آب مقطر حل كنید سپس بار دیگر توسط سیستم خلا صاف كنید محلول روی كاغذ صافی را با كمی آب بشوئید سپس آن را وزن كرده و بازده آن را حساب كنید. ادامه خواندن مقاله آزمايشگاه شيمي آلي

نوشته مقاله آزمايشگاه شيمي آلي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : منابع و صنایع دریایی نفش و تاثیر مهمی در زندگی انسان‌ها دارند. به همین دلیل مطالعه و بررسی بسیاری از مسائل مهندسی، زیست‌شناسی، تجاری و نظامی مرتبط با دریا، همواره مورد توجه محققان بوده‌است. با توسعه و گسترش صنایع دریایی و علوم مرتبط با دریا، امروزه برای انجام بسیاری از کاربردهای کشف و استخراج منابع زیرآبی، بازرسی و جمع‌آوری اطلاعات زیست محیطی و تحقیقاتی و نیز نصب، تعمیر و نگهداری‌ سازه‌های ساحلی و دریایی، به‌کارگیری تکنولوژیِ خاص و جدیدی برای پاسخ‌گویی به نیازهای روزافزون پیش آمده، ضروری می‌نماید. استفاده از وسائل و ابزارآلات مهندسی که قابلیت به کارگیری در اعماق آب را دارند و کاربری‌های متنوع در فضا و بستر دریا را ممکن می‌سازند، چنان در سال‌های اخیر توسعه و گسترش یافته که توانایی بشر را در بررسی‌، تحقیق و کار در اعماق دریا، به شدت متحول نموده‌است. در بسیاری از صنایع مختلف و گوناگون، استفاده از تجهیزاتی که بتوان آن‌ها را بدون حضور مستقیم نیروی انسانی و از راه دور هدایت و کنترل نمود، کاربردهایی فراوانی یافته‌اند و در بسیاری از موارد به جزء جدانشدنیِ کاربردهای تجاری و صنعتی بدل گشته‌اند، به گونه‌ای که انجام بسیاری از پروژه‌های مهندسی و تحقیقاتی بدون آن‌ها امکان‌پذیر نیست. این تجهیزات شامل ربات‌ها و بازو‌های مکانیکی هستند که قابلیت انجام عملیات‌ از پیش برنامه‌ریزی شده و نیز اجرای فرامین لحظه‌ای کاربر را به نحوی مناسب و دقیق، دارند. در صنایع زیردریایی بنا به دلایلی که گفته شد، استفاده از تکنولوژی رباتیک در سال‌های اخیر توسعه و گسترش فراوانی یافته و در بسیاری از شاخه‌های علوم و مهندسیِ دریا نقش مهم و اساسی پیدا نموده‌اند. بهبود و افزایش کارایی این تکنولوژی نیازمند افزایش مطالعات مهندسی بر روی تمامی انواع و اجزای سیستم‌ها و ربات‌های زیرآبی، جهت انجام عملیات‌ پیچیده‌تر و فرامین متنوع‌تر است. به این منظور حجم عظیمی از مطالعات و تحقیقات مهندسی در سراسر جهان و در رشته‌ها و تخصص‌های متفاوت بر این موضوع متمرکز شده‌اند. تعریف ربات زیرآبی(ROV)یک وسیله نقلیه پویش‌گرِ قابل کنترل از راه دور (ROV) زیردریایی، «ربات زیرآبی است که به اپراتور این امکان را می‌دهد که این وسیله‌ را در اعماق آب کنترل و هدایت کند و از طریق اعمال فرامین عملیات‌ مورد نظر را از طریق تجهیزاتِ ربات، انجام دهد»، که اختصارا «ربات زیرآبی» خوانده خواهد شد. ربات‌های زیرآبی در اندازه‌ها و ابعاد متفاوت و با گستره متنوعی از تکنولوژی‌ها و امکانات در سال‌های اخیر طراحی، ساخت، آزمایش و به‌کارگیری شده‌ و حتی در برخی موارد به تولید صنعتی رسیده‌اند. انواع این ربات‌ها از نمونه‌های کوچک و ساده‌ای که صرفا مجهز به دروبین فیلم برداری کوچکی هستند تا گونه‌های پیشرفته و بسیار پیچیده‌ای که در اعماق بیش از شش هزار متری دریا امکان انجام عملکردهای متنوع و متعددی را دارند، شامل می‌شوند. اجزای ربات زیرآبی که توسط کابل ارتباطی به اپراتور واقع در سطح دریا متصل است، عبارت‌اند از سیستم هدایتی جهت کنترل ربات، سیستم رانش، سیستم به آب‌انداختن ، منابع تامین قدرت و کابل ارتباطی که توان لازم جهت عملکرد پروانه‌ها و نیز دستورات و سیگنال‌های کنترلی را به ربات و داده‌های تولید شده توسط حسگرها را به اپراتور در سطح دریا منتقل می‌کنند. در اغلب موارد این کابل شامل غلاف مقاومی است که آن را در برابر بارهای وارده و نیز برخوردهای احتمالی با اجسام واقع در زیر آب و پارگی و خرابی ناشی از آن، محافظت می‌کند. ربات‌های زیرآبی، می‌توانند دارای تجهیزات متفاوتی باشند که از دوربین تلویزیونی کوچک، که جهت مشاهدات ساده به کار می‌روند تا مجموعه‌های پیچیده‌ای از ابزارآلات مانند بازو‌های مکانیکی ماهر متنوع و قدرت‌مند، دوربین‌های تلویزیونی و ویدئویی و دیگر ابزار و وسایل پیشرفته را در بر می‌گیرد. امروزه ربات‌های زیرآبی پیشرفته‌ای ساخته شده‌اند که بدون استفاده از کابل، امکان هدایت‌شان در اعماق دریا وجود دارد.این گونه از ربات‌های زیرآبی را «ربات خودکار زیرآبی(AUV)» می‌نامند که جهت جستجو در اعماق اقیانوس و انجام مطالعات اقیانوس‌شناسی و نیز مصارف‌ نظامی، کاربردهای فراوانی دارند. در عین‌ حال که اغلب تکنولوژی طراحی و ساخت ربات‌های زیرآبی با قابلیت‌ها و توانایی‌های متنوع، بسیار گران قیمت و پرهزینه‌است اما در سال‌های اخیر تلاش‌هایی نیز برای ساخت ربات‌های زیرآبی با صرف هزینه پایین صورت پذیرفته‌است. کاربردهای ربات‌های زیرآبیامروزه ربات‌های زیرآبی بخش جداناشدنی صنایع و علوم دریایی هستند. در حال حاضر این ربات‌ها بخش بسیار مهم و قابل اعتمادی از صنایع ساحلی و فراساحلی می‌باشند که توسط نهادهای تجاری، دولتی، نظامی‌ و دانشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند.ربات‌های زیرآبی مدرن، امروزه طیف متنوعی از وظایف محوله را، از بازرسیِ محیط‌های خطرناک درون راکتور هسته‌ای گرفته تا تعمیر تاسیسات *پیچیده زیردریاییِ صنایع نفت و گاز، به انجام می‌رسانند. عموما ربات‌های زیرآبی جهت انجام ماموریت‌های زیر به کار می‌روند: مشاهدات زیردریایی: جهت کمک و حصول اطمینان از ایمنی و سلامت غواص، مطالعات متنوع و جمع‌آوری اطلاعات مربوط به محیط زیست و شیلات، دریاشناسی و اقیانوس‌شناسی، • بازرسی سازه‌ها و سکوی دریایی و ساحلی: جهت بازرسی عینی از عملکرد وسایل و ابزارآلات و یا بازبینی اثرات خوردگی، رسوب، محل وقوع ترک‌ها، تخمین بیولوژیک رسوبات و غیره ، • بازرسی از خطوط لوله: دنبال‌کردن خطوط لوله زیردریایی جهت کنترل و بازبینی خطوط از نظر عدم وجود هرگونه نشتی و دیگر عیوب خطوط لوله و اطمینان از نصب صحیح آن‌ها، • نقشه‌برداری: انجام نقشه‌برداری‌های عینی و آکوستیک، که قبل از نصب سازه‌های ساحلی، سکوهای فراساحلی، خطوط لوله‌ کابل‌ها و هر گونه عملیات نصب سازه‌های دریایی، باید انجام گردند، • کمک در انجام عملیات حفاری: انجام بازرسی‌های عینی، بازبینی هم‌زمان عملیات نصب به‌کارگیری و تعمیر و نگهداری صنایع حفاری و استخراج در بستر دریا، • کمک به انجام عملیات ساخت: کمک به هدایت و کنترل بازو‌های مکانیکی و دیگر ابزارهای برشکاری، انتقال قدرت و نصب و ساخت در بستر دریا حین عملیات حفاری، ساخت و برپاکردن سازه‌های دریایی، نصب انواع وسائل و ابزارآلات اندازه‌گیری و نمونه‌برداری. • پاک‌سازی قطعات مخروبه: کمک به انجام ماموریت‌های ایمن‌سازی و پاک‌سازی فضا و بستر دریا در پیرامون اسکله‌ها، سکوها و تاسیسات ساحلی و فراساحلی که می‌توانند بستر دریا را به انبار بزرگی از مواد و مصالح مخروبه و مستعمل تبدیل کنند و ایمنی محیط کار و سلامت محیط زیست را به خطر بیاندازند، • تجهیزات زیردریایی: مشارکت در روند ساخت، کارکرد، بازرسی و تعمیر تجهیزات زیردریایی به خصوص در اعماق زیاد، نگهداری از سکوهای بارگذاری شده، برج‌های روشنایی و لنگرها، • کشف و نجات اجساد و اجسام زیر دریا: جستجو، شناسایی و انجام عملیاتی نظیر نجات اضطراری وسائل زیرآبی غرق شده ، بالاآوردن تجهیزات گم شده در بستر دریا و نیز کشف اجساد و اجسام به جای مانده از سوانح هوایی یا دریایی، • جایگزینی غواصان: مشارکت در بسیاری از ماموریت‌هایی که انجام آن به سبب وجود خطر بسیاز زیاد و یا حجم و گستره وسیع، برای غواصان مشکل یا غیرممکن باشد. موارد بالا فقط کاربردهای دریایی رایج را شامل می‌گردند در حالی که عملکرد این ربات‌ها به موارد بالا محدود نبوده و کاربردهای فراوان و متنوع دیگری را نیز شامل می‌گردند که در ادامه مورد بحث قرار خواهند گرفت. کاربردهای تجاری و فراساحلیاز آن‌جا که درصد بالایی از منابع نفت و گاز جهان در دریاواقع هستند، استفاده از ربات‌های زیرآبی در این زمینه کاربردهای فراوانی دارند، چنان که می‌توان گفت مهم‌ترین و وسیع‌ترین کاربرد ربات‌های زیرآبی در سراسر جهان، در صنایع نفت و گاز جهت انجام عملیات اکتشاف و استخراج نفت و گاز است. از اواسط دهه هفتاد تکنولوژی ربات‌های زیرآبی کمک‌های وسیعی به عملیات‌ جستجوی منابع انرژی زیرزمینی در دریا نموده‌اند. در حال حاضر چنین ماموریت‌هایی توسط ربات‌های زیرآبی با قدرت و اطمینان‌پذیری بالا در اعماق بیش از 2500 متری انجام می‌شوند. امروزه عملیات‌ حفاری جهت استخراج نفت و گاز در آب‌های کم‌عمق گرفته تا اعماق بسیار زیاد دریا – 1500 متری – صورت می‌پذیرند که ربات‌های زیرآبی امکان پشتیبانی از کلیه اجزای حفاری را داشته و در تمامی مراحل نصب و ساخت، بازرسی و نگهداری و نیز تعمیر و دیگر فعالیت‌های مربوطه به کار می‌روند. بیش از شصت درصد ربات‌های زیرآبی جهان در صنعت نفت و گاز فعالیت می‌کنند و اغلب در عملیات‌ حفاری مشارکت می‌کنند. سیستم‌های به کار گرفته شده در این پروژه‌ها قابلیت کار در عمق 30 متری تا 3000 متری را دارند. لذا امکان استفاده از تمامی‌ انواع ربات‌های زیرآبی موجود، در این صنعت وجود دارد. علاوه بر صنایع نفت و گاز، ربات‌های زیرآبی در نصب و نگهداری سکوها، سیستم‌های زیردریایی، نصب، حمل و نگهداری و به کاربری خطوط جریانی، سیم‌ها و کابل‌های‌های خطوط مخابراتی نیز نقش مهمی دارند. ربات‌های مشاهده‌گر نوعا در آب‌های کم عمق یا بسترهای پوشیده از درخت و گیاه کاربرد دارند. ربات‌های سنگین و قدرت‌مند اغلب در آب‌های عمیق‌تر، مناطقی با جریان‌های زیرآبی قوی و زیاد به خصوص هنگامی‌که استفاده از تکنولوژی و ابزارهای نوین و پیشرفته، بازو‌های مکانیکی ماهر و انتقال سیال یا حمل و نگهداری بار مد نظر باشد، به‌کار می‌روند. مشارکت در عملیات حفاری، نصب و ساخت تجهیزات صنعتی در اعماق دریا نیاز به اپراتور ماهر و دانش مهندسی پیشرفته در طراحی و ساخت ربات و نیز هدایت و ناوبری‌ِ ربات دارد. کاربردهای نظامی‌کاربرد نظامی‌ ربات‌های زیرآبی در آغاز به انجام عملیات‌ جستجو و بازیابی وسایل و تسلیحات غرق شده، محدود می‌گشت. به مرور با افزایش سرمایه‌گذاری بر روی این تکنولوژی در صنعت نظامی، قابلیت‌های ربات‌های زیرآبی در این زمینه‌ نیز افزایش جالب توجهی یافت. یکی از مهم‌ترین موارد کاربرد ربات‌های زیرآبی استفاده از آن‌ها در چیدمان و نیز خنثی‌سازی مین‌های جنگی است، که اغلب انجام آن با استفاده از شناورهای سطحی و یا غواصان سخت، مشکل و خطرناک است. استفاده از ربات‌های زیرآبی می‌تواند نقش مهمی‌ در طراحی استراتژی‌های جنگی و تدافعی و تامین امنیت مرزهای ساحلی در زمان صلح و نیز کشف و خنثی‌سازی محدوده آب‌های سرزمینی، از مین‌ها و هم‌چنین تسلیحات و ادوات مستعمل به جای مانده از دوران جنگ، داشته باشد. با توجه به گسترش ربات‌های زیرآبیِ خودکار، به نظر می‌رسد استفاده از این تکنولوژی در صنایع نظامی بسیار وسیع و مطلوب باشد. چرا که در کاربردهای نظامی اغلب مطلوب است ربات در گستره وسیع حرکت کند و از موانع متعدد گذر کند و لذا مطلوب است که ربات بدون کابل بوده و مجهز به تکنولوژی‌های پیشرفته کنترل و هدایت از راه دور باشند و ضمنا بتوانند به صورت خودکار مسیر مطلوب را یافته و نیازی به منبع انرژی خارج از ربات نباشد. کاربردهای علمی و تحقیقاتی‌ضعف تکنولوژی، محققان و دانشمندان را از تحقیق در اعماق دریاها و اقیانوس‌ها برای سال‌ها و تا اوایل سال 1870 محروم نگاه داشته بود. امروزه روش‌های متعددی برای تحقیق در زیر و بستر دریا فراهم آمده‌است که از سبدهای قابل یدک‌کشی توسط کشتی تا زیردریایی‌های نفربر، از آن جمله‌اند. اما ورود تکنولوژی ساخت و تولید ربات‌های زیرآبی مجهز به دوربین‌ها و بازوهای مکانیکی ماهر و قدرت‌مند به‌ این عرصه، امکانات قابل توجهی در اختیار محققان در زمینه‌های زیست‌شناسی و اقیانوس‌شناسی قرار داد. توانایی چنین ربات‌هایی در تهیه فیلم و عکس‌های با کیفیت بسیار بالا از مکان‌ها و محل‌هایی در اعماق دریا که پیش از این دست یافتن به آن غیر ممکن بوده‌است، کمک منحصر به فردی به محققان‌ این عرصه نموده‌است. نمونه‌های فراوانی از این گونه ربات‌های زیرآبی جهت انجام امور پژوهشی و تحقیقاتی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دنیا طراحی و ساخته شده‌اند که در فعالیت‌هایی نظیر : • پیمایش میدانی و مشاهدات عینی اعماق و بستر دریا جهت مطالعات زیست‌شناسی و بوم شناسی، • نمونه‌برداری از اعماق و بستر دریا، • نقشه‌برداری و تهیه عکس و فیلم از بستر دریا، • مطالعه و بررسی انواع ماهیان و آبزیان، • مطالعه و بررسی وضعیت زیست محیطی جانوران و گیاهان دریایی، • مشاهده رفتار آتشفشان‌های زیردریایی مشارکت می‌کنند. موارد دیگری از کاربردهای ربات‌های زیرآبیکاربردهای فراوان دیگری نیز برای ربات‌های زیرآبی در غیر از محیط دریا و اقیانوس وجود دارد که در این بخش به برخی از رایج‌ترین آن‌ها اشاره خواهد شد. چنان‌که گفته شد در بسیاری موارد ربات‌های زیرآبی برای دستیابی به اعماقی که ورود به آن توسط غواص خطرناک و در برخی موارد غیرممکن است، استفاده می‌شوند. این ربات‌ها در محل‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که باید به صورت مرتب مورد بازدید قرار گیرند و این امر برای غواصان سخت خسته‌کننده و خطرناک است. مناطقی که در معرض تابش اشعه‌های رادیواکتیو قرار دارند یا اماکنی که امکان دید در آن‌ها به طور کلی برای غواص وجود ندارد تونل‌های خطرناک و طولانیِ‌ آبی در اطراف سدهای برزگ و عظیم قرارگرفتن در جریان رودخانه‌های متلاطم و خروشان از جمله کاربردهای ربات‌های زیرآبی در خشکی است. از دیگر موارد کاربری ربات‌های زیرآبی در خشکی عبارت‌اند از:• بازرسی از پایه‌های پل‌ها، • بازدید از بدنه و دریچه‌های سد‌ها، • بازدید از مخازن ذخیره آب و دیگر مواد صنعتی جهت بازرسی نمونه برداری و پاکسازی، • تهیه فیلم و عکس و نیز نمونه‌بردای و انتقال اشیاء و اجسام قدیمی غرق شده، • بازدید و بررسی بستر رودخانه‌ها، • تهیه فیلم و اسناد ویدئویی، • بازرسی از درون خطوط لوله‌های با قطر زیاد، • بازرسی از راکتور هسته‌ای. ادامه خواندن مقاله کاربرد ربات‌ در دريا

نوشته مقاله کاربرد ربات‌ در دريا اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 16 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مقدمه : در ابتدای تشکیل سپاه پاسداران سه گروه به این نام وجود داشت و در پادگان‌های مختلف مثل مقر ساواک در سلطنت آباد (پاسداران فعلی) پادگان قصر فیروزه (اکنون در اختیار نیروی هوایی ارتش قراردارد) و در پادگان لویزان فعال بود که بادستور امام خمینی این سه سپاه در هم ادغام و یکی شدند که مقر اصلی آن به عنوان ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خیابان پاسداران قرار داشت.   اولین فرمانده سپاه پاسداران جواد منصوری از اعضای قدیمی حزب ملل اسلامی و گروه حزب الله پیش از انقلاب بود که بعدا از سپاه به وزارت خارجه رفت و اکنون سفیـر ایران در چین است. پس از او عباس آقازمانی مشهور به (ابوشریف) که او نیز از اعضای حزب ملل اسلامی و از مـوسسیـن و اعضای اصلی گروه حزب الله در ایران در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و دارای چندین سال سوابق مبارزاتی با رژیم پهلوی در داخل و خارج ایران بود، فرماندهی سپاه و فرماندهی عملیات آن را بر عهده گرفت . وی بعدها به سمت کاردار و سفیر ایران در کشور پاکستان منصوب شد و پس از اتمام دوران ماموریت در پاکستان و بازگشت از آن کشور ، به منظور تحصیل دروس حوزوی مدتی به قم رفت و بعد از آن در برخی کشورهای اسلامی اقامت گزید . بعد از ابوشریف، سپاه برای مدتی به شورای فرماندهی سپرده شد.   اولین فرمانده سپاه پس از شورای فرماندهی ، محسن رضایی است که در 28 سالگی توسط روح‌الله خمینی به این سمت منصوب شد (تا قبل از این انتخاب فرمانده سپاه با شورای انقلاب اسلامی بود) سرلشکر محسن رضائی (دبیر کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام) برای مدت 18 سال فرماندهی این نهاد را بر عهده داشت ولی در سال 1377 (1998 میلادی) از فرماندهی سپاه استعفا کرد و قائم مقام او سرلشگر سید یحیی صفوی مشهور به رحیم صفوی از سوی آیت الله سید علی خامنه‌ای به این سمت منصوب شد. در 10 شهریور ماه 1386 دوره مسئولیت 10 ساله وی در فرماندهی سپاه به پایان رسید و آیت الله سید علی خامنه‌ای به جای وی سرتیپ پاسدار محمدعلی جعفری فرمانده سابق نیروی زمینی سپاه را به فرماندهی سپاه پاسداران برگزید و او را از درجه سرتیپی به درجه سرلشگری ارتقا داد.   ساختار فرماندهی سپاه به شکلی است که در راس آن فرمانده کل قرار دارد پس از او جانشین یا قائم مقام قرار می‌گیرد و پس از او نیز رئیس ستاد مشترک حائز اهمیت است که به طور مستقیم با فرمانده کل در بالا و با فرماندهان نیروهای پنج گانه در پایین مرتبط است. فرمانده کل سپاه مستقیما توسط رهبری انتخاب می‌گردد و جانشین و فرماندهان ستاد مشترک و نیروها به پیشنهاد فرمانده کل و با تصویب و حکم رهبری انتخاب می‌شوند. دو ساختار دیگر در سپاه به نام‌های حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات وجود دارد که اولی کاملاً مستقل از ساختار فرماندهی و مستقیما زیر نظر رهبری قرار دارد و دومی نیز تقریباً مستقل از فرماندهی است و فرمانده آن را رهبری با پیشنهاد فرمانده سپاه انتخاب می‌کند و فرمانده آن مستقیما با دفتر عمومی حفاظت اطلاعات در دفتر رهبری و شخص رهبر مرتبط است و به او گزارش می‌دهد سپاه پاسداران نیرویی بود که بیشتر در زمینه نیروی نظامی زمینی فعالیت می کرد تا آنکه جناب محمد حسن خداوردی در جلسه شورای عالی سپاه بحث ایجاد یگان هوایی را برای اولین بار مطرح کرد و شهید کلاهدوز که در آن زمان قائم مقام سپاه بود گفت اگر سپاه نیروی هوایی داشته باشد باید نیروی دریایی نیز در اختیار داشته باشد و تصویب شد که یگان ترابری هوایی,دریایی,زمینی در سپاه ایجاد شود و جناب محمد حسن خداوردی در سال 1359 مسوولیت تشکیلات هوایی سپاه در را در اختیار گرفت. به دلیل اینکه نیروی هوایی بیشتر شبیه به یک یگان کوچک بود گوشه ای از فرودگاه مهرآباد را گرفت و در آنجا فعالیت می کرد.سپس هواپیماهایی سبکی مانند سسنا,توربو کماندو و چیفتن را که از آنها استفاده ای نمی شد در اختیار گرفتند و برای آموزش خلبان تعدادی از افراد را به مرکز آموزش علوم و فنون هوایی فرستادند که در زمینه خلبان و امور فنی آموزش ببینند.همچنین سپاه فاقد هواپیما بزرگ بود و به همین دلیل تعدادی از Falcon- 20 شرکت آسمان را گرفت همچنین تعدادی نیز از نیروی دریایی و هلال احمر در اختیار گرفت (البته به صورت موقت) که بعدها تعدادی از این هواپیما به ناوگان سپاه اضافه شد. تعدادی از هواپیماهای O-2 در ژاندارمری بودند با آمدن هواپیما پیشرفته که شاه ایران خریداری کرده بود این هواپیما از رده خارج شدن و سپاه آنها را در اختیار گرفت و سپاه تواست با کمک تکنسین هایی که از شرکت هما و آسمان گرفته بود آنها را اورهال کامل کند و سامانه های را روی این هواپیماها نصب کردند که می توانست در عملیات های هوایی از آن استفاده نمود. نیروی هوایی سپاه که رو به ترقی بود و علاقه مند به فعالیت های بالگردی هم بود و با موافقت فرمانده سپاه برای داشتن نیروی بالگردی این نیرو مجهز به بالگرد نیز شد که تعدادی از افرادی که خلبانی هواپیما را خوانده بودند و علاقه مند به خلبانی هلیکوپتر نیز بودند آموزش های لازم را برای خلبانی بالگرد نیز دیدند و سپاه با هماهنگی که با انرژی اتمی کرد توانست دو فروند بالگرد Bell-206 را از این سازمان بگیرد.همچنین وزارت نفت نیز در آن زمان دارای 4 فروند بالگرد Bell-206 بود که از آنها استفاده ای زیادی نمی کرد به همین دلیل سپاه این بالگرد ها را در اختیار گرفت. سپاه پاسداران نیرویی بود که بیشتر در زمینه نیروی نظامی زمینی فعالیت می کرد تا آنکه جناب محمد حسن خداوردی در جلسه شورای عالی سپاه بحث ایجاد یگان هوایی را برای اولین بار مطرح کرد و شهید کلاهدوز که در آن زمان قائم مقام سپاه بود گفت اگر سپاه نیروی هوایی داشته باشد باید نیروی دریایی نیز در اختیار داشته باشد و تصویب شد که یگان ترابری هوایی,دریایی,زمینی در سپاه ایجاد شود و جناب محمد حسن خداوردی در سال 1359 مسوولیت تشکیلات هوایی سپاه در را در اختیار گرفت. به دلیل اینکه نیروی هوایی بیشتر شبیه به یک یگان کوچک بود گوشه ای از فرودگاه مهرآباد را گرفت و در آنجا فعالیت می کرد.سپس هواپیماهایی سبکی مانند سسنا,توربو کماندو و چیفتن را که از آنها استفاده ای نمی شد در اختیار گرفتند و برای آموزش خلبان تعدادی از افراد را به مرکز آموزش علوم و فنون هوایی فرستادند که در زمینه خلبان و امور فنی آموزش ببینند.همچنین سپاه فاقد هواپیما بزرگ بود و به همین دلیل تعدادی از Falcon- 20 شرکت آسمان را گرفت همچنین تعدادی نیز از نیروی دریایی و هلال احمر در اختیار گرفت (البته به صورت موقت) که بعدها تعدادی از این هواپیما به ناوگان سپاه اضافه شد. تعدادی از هواپیماهای O-2 در ژاندارمری بودند با آمدن هواپیما پیشرفته که شاه ایران خریداری کرده بود این هواپیما از رده خارج شدن و سپاه آنها را در اختیار گرفت و سپاه تواست با کمک تکنسین هایی که از شرکت هما و آسمان گرفته بود آنها را اورهال کامل کند و سامانه های را روی این هواپیماها نصب کردند که می توانست در عملیات های هوایی از آن استفاده نمود. نیروی هوایی سپاه که رو به ترقی بود و علاقه مند به فعالیت های بالگردی هم بود و با موافقت فرمانده سپاه برای داشتن نیروی بالگردی این نیرو مجهز به بالگرد نیز شد که تعدادی از افرادی که خلبانی هواپیما را خوانده بودند و علاقه مند به خلبانی هلیکوپتر نیز بودند آموزش های لازم را برای خلبانی بالگرد نیز دیدند و سپاه با هماهنگی که با انرژی اتمی کرد توانست دو فروند بالگرد Bell-206 را از این سازمان بگیرد.همچنین وزارت نفت نیز در آن زمان دارای 4 فروند بالگرد Bell-206 بود که از آنها استفاده ای زیادی نمی کرد به همین دلیل سپاه این بالگرد ها را در اختیار گرفت. ناوگان هواپیمایی سپاه نیروی هوایی سپاه پاسداران که دیگر از یک یگان هوایی تبدیل شده بود به نیروی هوایی برای امور تهاجمی از هواپیماهای مانند SU-25 و F-6 و EMB – 312 Tucano استفاده می کرد و برخی منابع از ورود F-7N به نیروی هوایی سپاه نیز خبر می دهند.هواپیماهای SU-25 که در پایگاه شیراز در خدمت هستند به تعداد 7 فروند در جریان عملیات طوفان صحراDesert Strom از عراق به ایران پرواز کردند که به خدمت سپاه در آمدند همچنین سپاه 3 فروند نیز از روسیه خریداری کرده بود که برخی از منابع غربی تعداد SU-25 سپاه را در حدود 30 فروند تخمین می زنند.تعداد 16 فروند هواپیما F-6 مدل چینی Mig-19 در اختیار سپاه می باشد که اسکادران 132 در زاهدان از این هواپیما استفاده می کند. EMB – 312 Tucano به تعداد 15 فروند در اختیار سپاه می باشد که قابلیت های محدودی برای امور رزمی دارد.این نیرو برای آموزش خلبانان تازه وارد از هواپیماهای MFI-17B Mushak که به تعداد 15 فروند از پاکستان خریداری شده استفاده می کند همچنین این نیرو از هواپیماهای PC-7 نیز استفاده می کند که در ایران به نام S-68 ساخته می شود.سپاه برای امور ترابری از هواپیماهای AN-74 TK 200 به تعداد 12 فروند IL-76 احتمالا 12 فروند 9 فروند Y-12 و تعدادی Falcon 20 برخی آمار از خرید 24 فروند هواپیما Y-7 می گویند بعلاوه تعدادی نامعلوم F-27   ناوگان هلیکوپتری سپاه سپاه برای پشتیبانی از نیروی های زمینی بالگرد AH-1J را در اختیار دارد که از هوانیروز تعدادی را گرفته و توانسته به کمک شرکت هسا آنها را تحت پروژه 2091 ارتقاء دهد و مجهز به Canopy جدید Flat-Plate و نمایشگر دیجیتالی و ; کند.همچنین برای امور ترابری سبک از بالگردهای Bell – 205 (شباویز 275) Bell – 206 (شباویز 278) استفاده می کند.برای امور ترابری سنگین در حدود 60 فروند بالگرد MI-17 بهره می برد و در پایگاه فجر غرب تهران موجود هستند که در حدود 5 فروند در اختیار نیروی دریایی است و به نام هد هد شهرت دارند و قابلیت شلیک موشک نور را دارا می باشند بالگردهایی که در اختیار نیروی هوایی می باشند قابلیت شلیک موشک AT-6 Spiral دارا می باشند این نیرو برای مقاصد آموزشی از بالگرد Hughes- 300 که احتمالا به تعداد 5 فروند از سوئیس خریداری شده استفاده می کند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامیسپاه پاسداران انقلاب اسلامی سازمانی نظامی است که در نخستین روزهای پس از انقلاب ایران در سال 1357 به فرمان سید روح‌الله خمینی تشکیل شد. سید روح‌الله خمینی در دوم اردیبهشت سال 1358 طی فرمانی به شورای انقلاب اسلامی رسماً تأسیس این نهاد را اعلام کرد و شورای انقلاب با تأسیس شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گام اساسی را در جهت سازماندهی این نهاد برداشت. سپاه نهادی نظامی و بازوی مسلح برای پاسداری از نظام جمهوری اسلامی ایران است. ” سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی این انقلاب تشکیل شد، برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن پا برجا می‌ماند. حدود وظایف و قلمرو مسؤولیت این سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو مسؤولیت نیروهای مسلح دیگر با تأکید بر همکاری و هماهنگی برادرانه میان آنها به وسیله قانون تعیین می‌شود.[1]“سپاه پاسداران شامل 5 نیرو، با ماموریت‌های متفاوت است.1 نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 2 نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 3 نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 4 نیروی مقاومت بسیج 5 نیروی قدس • تاریخچهمحسن رضایی، نخستین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران پس از شورای فرماندهی.در ابتدای تشکیل سپاه پاسداران سه گروه به این نام وجود داشت و در پادگان‌های مختلف مثل مقر ساواک در سلطنت آباد (پاسداران فعلی) پادگان قصر فیروزه (اکنون در اختیار نیروی هوایی ارتش قراردارد) و در پادگان لویزان فعال بود که بادستور امام خمینی این سه سپاه در هم ادغام و یکی شدند که مقر اصلی آن به عنوان ستاد مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در خیابان پاسداران قرار داشت. اولین فرمانده سپاه پاسداران جواد منصوری از اعضای قدیمی حزب ملل اسلامی و گروه حزب الله پیش از انقلاب بود که بعدا از سپاه به وزارت خارجه رفت و اکنون سفیـر ایران در چین است. پس از او عباس آقازمانی مشهور به (ابوشریف) که او نیز از اعضای حزب ملل اسلامی و از مـوسسیـن و اعضای اصلی گروه حزب الله در ایران در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی و دارای چندین سال سوابق مبارزاتی با رژیم پهلوی در داخل و خارج ایران بود، فرماندهی سپاه و فرماندهی عملیات آن را بر عهده گرفت . وی بعدها به سمت کاردار و سفیر ایران در کشور پاکستان منصوب شد و پس از اتمام دوران ماموریت در پاکستان و بازگشت از آن کشور ، به منظور تحصیل دروس حوزوی مدتی به قم رفت و بعد از آن در برخی کشورهای اسلامی اقامت گزید . بعد از ابوشریف، سپاه برای مدتی به شورای فرماندهی سپرده شد. اولین فرمانده سپاه پس از شورای فرماندهی ، محسن رضایی است که در 28 سالگی توسط روح‌الله خمینی به این سمت منصوب شد (تا قبل از این انتخاب فرمانده سپاه با شورای انقلاب اسلامی بود) سرلشکر محسن رضائی (دبیر کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام) برای مدت 18 سال فرماندهی این نهاد را بر عهده داشت ولی در سال 1377 (1998 میلادی) از فرماندهی سپاه استعفا کرد و قائم مقام او سرلشگر سید یحیی صفوی مشهور به رحیم صفوی از سوی آیت الله سید علی خامنه‌ای به این سمت منصوب شد. در 10 شهریور ماه 1386 دوره مسئولیت 10 ساله وی در فرماندهی سپاه به پایان رسید و آیت الله سید علی خامنه‌ای به جای وی سرتیپ پاسدار محمدعلی جعفری فرمانده سابق نیروی زمینی سپاه را به فرماندهی سپاه پاسداران برگزید و او را از درجه سرتیپی به درجه سرلشگری ارتقا داد. ساختار فرماندهی سپاه به شکلی است که در راس آن فرمانده کل قرار دارد پس از او جانشین یا قائم مقام قرار می‌گیرد و پس از او نیز رئیس ستاد مشترک حائز اهمیت است که به طور مستقیم با فرمانده کل در بالا و با فرماندهان نیروهای پنج گانه در پایین مرتبط است. فرمانده کل سپاه مستقیما توسط رهبری انتخاب می‌گردد و جانشین و فرماندهان ستاد مشترک و نیروها به پیشنهاد فرمانده کل و با تصویب و حکم رهبری انتخاب می‌شوند. دو ساختار دیگر در سپاه به نام‌های حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات وجود دارد که اولی کاملاً مستقل از ساختار فرماندهی و مستقیما زیر نظر رهبری قرار دارد و دومی نیز تقریباً مستقل از فرماندهی است و فرمانده آن را رهبری با پیشنهاد فرمانده سپاه انتخاب می‌کند و فرمانده آن مستقیما با دفتر عمومی حفاظت اطلاعات در دفتر رهبری و شخص رهبر مرتبط است و به او گزارش می‌دهد.[2] [3] [4] ساختار سازمانیساختار فرماندهی سپاه به شکلی است که در راس آن فرمانده کل قرار دارد پس از او جانشین یا قائم مقام قرار می‌گیرد و پس از او نیز رئیس ستاد مشترک حائز اهمیت است که به طور مستقیم با فرمانده کل در بالا و با فرماندهان نیروهای پنج گانه در پایین مرتبط است. فرمانده کل سپاه مستقیما توسط رهبری انتخاب می‌گردد و جانشین و فرماندهان ستاد مشترک و نیروها به پیشنهاد فرمانده کل و با تصویب و حکم رهبری انتخاب می‌شوند. دو ساختار دیگر در سپاه به نام‌های حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات وجود دارد که اولی کاملاً مستقل از ساختار فرماندهی و مستقیما زیر نظر رهبری قرار دارد و دومی نیز تقریباً مستقل از فرماندهی است و فرمانده آن را رهبری با پیشنهاد فرمانده سپاه انتخاب می‌کند و فرمانده آن مستقیما با دفتر عمومی حفاظت اطلاعات در دفتر رهبری و شخص رهبر مرتبط است و به او گزارش می‌دهد.[2] [3] [4]فعالیت اقتصادی سپاه پاسداران پس ازجنگ ایران و عراق فعالیتهای اقتصادی خود را افزایش داد و موفق به انجام قرارداهای اقتصادی به ارزش میلیاردها دلار شده‌است که برخی از آنها رابدون مناقصه بدست آورده‌است. قرارداد یک میلیارد و300 میلیون دلاری احداث خط لوله گاز از منطقه عسلویه به ایرانشهر در استان سیستان و بلوچستان، بدون رعایت قوانین مربوط به برگزاری مناقصه برگزار و این امتیاز به طور ویژه به سپاه داده شده‌است.[5] سپاه مجری پروژه‌های بزرگ دیگری از جمله در زمینه‌های سد سازی و احداث اتوبان بوده‌است و در مواردی، تلاش برای اجرای برخی طرح‌های بزرگ، نظیر ساخت فرودگاه و احداث راه آهن با جنجال‌های بزرگ سیاسی همراه شد. گروه مهندسی سپاه، قرارداد 23 میلیارد دلاری توسعه یک میدان گازی را در خلیج فارس از آن خود کرد. سپاه همچنین توانسته قراداد 13 میلیارد دلاری ساخت لوله گازی میان ایران و پاکستان را تصاحب کند. هیچ گزارش مالی درباره فعالیت‌های اقتصادی سپاه منتشر نمی‌شود و بودجه آن نیز محرمانه‌است.[6] محمود احمدی نژاد در بهمن سال 1382 در مقام شهردار تهران چند قرارداد با سپاه بست و در پاسخ به خبرنگارانی که علت چنین تصمیمی را بدون برگزاری تشریفات مناقصه می‌پرسیدند گفت پیمان‌کاران دولتی به دلیل داشتن تجربه در کار و ارائه قیمت پایین، مورد قبول شهرداری هستند.[7]موسسه مالی و اعتباری مهر (با نام قبلی «موسسه مالی و اعتباری بسیجیان») نیز وابسته به سپاه است.[8]فعالیت سیاسی طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دستور امام خمینی و آیت الله خامنه ای سپاهیان تا هنگامی که در سازمان سپاه خدمت می‌کنند حق فعالیت در زمینه های سیاسی را ندارند. محمدباقر ذوالقدر معاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و در دولت نهم (محمود احمدی نژاد) به سمت معاونت وزارت کشور و معاون امنیتی انتظامی این وزراتخانه منصوب شد. روابط عمومی وزارت كشور اعلام كرد: چون سردار ذوالقدر با حكم فرمانده كل قوا و رهبر معظم انقلاب (علی خامنه‌ای) در سمت جانشین فرماندهی كل سپاه فعالیت داشت، با كسب مجوز از معظم له به سمت جدید منصوب شد.[9]حضور اعضای سپاه پاسداران در فدراسیون فوتبال ایران برخی از اعضای سپاه پاسداران در فدراسیون فوتبال ایران سمت‌های رسمی دارند، از جمله مهدی تاج نایب رئیس فدراسیون فوتبال و ناصر شفق عضو هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال که هر دو در سپاه فعال هستند و دو شغله محسوب می‌شوند. [10] سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با توجه به شرایط خاص انقلابی، مأموریت حفظ نظم عمومی را عهده‌دار شده بود و در مقابل ضد انقلاب و منافقان به مبارزه می‌پرداخت. با اوج‌گیری دسیسه‌های دشمنان و گروهك‌های ضد‌انقلاب در نقاطی چون كردستان، خوزستان و گنبد، سپاه پاسداران، برای مقابله با آن‌ها بسیج شد و خصوصاً در كردستان هنگامی كه شورش‌های مسلحانه متمركز شد‌، سپاه به طور جدی مقابل اشرار و ضدانقلاب ایستاد. با شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، سپاه پاسداران بزرگترین افتخار خود را رقم زد و به مقابله با ارتش متجاوز صدام پرداخت. پس از جنگ تحمیلی نیز سپاه علاوه بر فعالیت‌های رزمی و دفاعی و آموزشی در عرصه‌های مختلف سازندگی از جمله سدسازی، راهسازی، پروژه‌های كشاورزی و تولید قطعات صنعتی حضور فعال دارد.سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای با فصل الخطاب دانستن بیانات تاریخی و وحدت آفرین رهبر معظم انقلاب اسلامی اعلام كرد: در شرایط كنونی و درپی حوادث اخیر، برخورد قاطع و انقلابی با آشوبگران، اغتشاشگران و قانون گریزان راهبرد سپاه و نیروهای امنیتی و انتظامی در رویارویی با عوامل بر هم زننده نظم و امنیت عمومی و تهدیدات علیه انقلاب و نظام است به گزارش ایرنا به نقل از روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این بیانیه آمده است: خلق حماسه شكوهمند و بی‌نظیر 22خرداد 88و برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری اسلامی، همانند برگ زرینی در تاریخ پرافتخار انقلاب و نظام می‌درخشد. حادثه‌ای بسیار عظیم و حیرت انگیز كه سران استكبار جهانی و كانونهای فتنه را منكوب و دشمنان قسم خورده ملت ایران را مایوس و ناامید ساخت. -استكبار جهانی در راستای راهبرد خصومت و دشمنی با انقلاب اسلامی پس از جمعه حماسی و جشن مردم سالاری دینی ایرانیان در صدد انتقام از ملت عزیز و فهیم ایران اسلامی برآمد و با بهره برداری از فضا و فرصت بوجود آمده با طراحی سناریوهای شیطانی و تفرقه افكنانه به شكلی آشكار حمایت و هدایت خط تخریب و آشوب و مداخله معنادار در امور داخلی كشور را در دستور كار خود قرار داده است.> بیانیه در ادامه با اشاره به بیانات روشنگرانه و قاطعانه رهبر معظم انقلاب در قبال برنامه ریزی و تلاش سران استكبار و رسانه‌های صهیونیستی و امپریالیستی در گسترش بلوا و آشوب و انجام اعمال مجرمانه و تروریستی، تاكید كرده است: درشرا یطی كه شخصیت ها،نخبگان و گروههای مرجع با نصب العین قراردادن منویات و رهنمودهای مقام معظم رهبری در نماز جمعه، برگفتمان پای بندی به قانون و پرهیز از قانون گریزی بعنوان تنها راه حل برون رفت از چالشها و شبهات مطرح شده پیرامون انتخابات تاكید ورزیده اند، جای هیچ شك و تردیدی باقی نمی‌گذارد كه تداوم روند اقدامات غیرقانونی و ایجاد اغتشاش، آشوب، تخریب اموال عمومی و نیز تعرض به جان و مال مردم ازسوی اغتشاشگران حكایت از توطئه‌ای بزرگ علیه انقلاب و ملت ایران می‌كنند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با تشریح عرصه‌ها و مصادیق رویارویی آشكار فتنه آفرینان و آشوب طلبان با الزامات نظم و امنیت عمومی كشور، اصرار آنان برای عبور از خط قرمزها و پی‌گیری سناریوها و اقدامات فراتر از تشویش افكار عمومی را مصداق بارز اقدام علیه امنیت ملی و تهدید انقلاب و منافع نظام و ایران اسلامی معرفی كرد. -سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با محكومیت شدید حركت‌های فراقانونی و خلاف مشی حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری با درك عمیق از روند حوادث تلخ و ناگوار اخیر هشدار می‌دهد عناصر اصلی و عوامل فریب خورده آنان در مسیر عقلانیت و توجه به مصالح و منافع كشور حركت كرده و به فعالیت‌های خرابكارانه و آشوبگرانه خود كه موجبات سلب امنیت، آرامش و رفاه مردم و جامعه را فراهم ساخته اند، پایان بخشند، در غیر این صورت آماده برخورد قاطع و انقلابی فرزندان ملت ایران در سپاه پاسداران؟ بسیج و سایر نیروهای امنیتی و انتظامی باشند تا در چارچوب وظایف قانونی خود طومار فتنه و آشوب را درهم بپیچند.   در این بیانیه تصریح شده است: درشرایطی كه دعوت به تجمعات و اعتراضات غیرقانونی از سوی برخی كاندیداها و ناتوانی آنان در مهار تبعات آن در روزهای اخیر، منجر به ارتكاب اعمال مجرمانه و ایجاد بلوا، آشوب و اخلال در نظم و امنیت شده، بدیهی است نیروهای امنیتی و انتظامی و بسیج مردمی در برخورد با آشوبگران درنگ نخواهند كرد. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بخش دیگری از بیانیه خود سران استكبار جهانی، به ویژه آمریكا، انگلیس و رژیم صهیونیستی را مخاطب قرار داده و با تقبیح مواضع و گستاخی‌های اخیرشان، آنان را از دخالت در امور داخلی كشور وحمایت از قانون گریزان برحذر داشته است. -قدرت‌های زورگو بهتر است نگران وضعیت داخلی كشورهای خود و نیز شرایط شكنند؟ شان در كشورهای تحت اشغال و تجاوز به ویژه در منطقه خاورمیانه باشند. چرا كه ملت ایران به پشتوانه لطف و مدد الهی و التزام به ولایت فقیه و رهبری‌های داهیانه رهبر معظم انقلاب قادر خواهند بود به صیانت از دستاوردهای خود در حماسه 22خرداد ماه بپردازند.> در پایان بیانیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با توصیه به بازخوانی دقیق رهنمودهای مقام معظم رهبری توسط اقشار و آحاد مختلف ملت به ویژه خواص و نخبگان سیاسی كشور، بر محور قراردادن گفتمان قانون مداری و حفظ امنیت و آرامش در شرایط فعلی تاكید شده است. -پاسداران انقلاب اسلامی و بسیجیان غیرتمند و غیور همراه با نیروهای امنیتی و انتظامی با الهام از فرامین فرماندهی معظم كل قوا و تبعیت همه جانبه از معظم له مصصم هستند با اقتدار و صلابت محیط زندگی و كار مردم را از لوث وجود فتنه افروزان و اغتشاشگران پاك و با برقراری امنیت و نظم پایدار در سطح جامعه اجازه ندهند كام ملت حماسه ساز و نجیب ایران بیش از این تلخ گردد.   ادامه خواندن مقاله سپاه پاسداران انقلاب اسلامي

نوشته مقاله سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 37 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : طالبان و امنیت جمهوری اسلامی ایران ( 2001-1996 ) انتخاب موضوع پژوهشبعد از سقوط آخرین دولت کمونیستی در اواخر آوریل 1992 م ، و انتقال قدرت به مهاجرین(کسانی که در دهه های قبل یا خود یا پدرانشان به پاکستان عظیمت کرده بودند و حالا با برنامه ریزی منسجم برگشته بودند تا قدرت را در دست بگیرند این گروه طالبان نام داشتند) زیاده خواهی های بعضی احزاب جهادی ، دور شدن از اسلام و اصل مقدس جهاد ، نوگرائی و نژادپرستی افراطی ، عدم بلوغ سیاسی بسیاری از سران جهادی ، عدم برنامه ریزی و تربیت کادر متعهد و کاردان و ضعف شدید فرهنگی ، به خصوص در میان انقلابیون ، مضاعف بر نقشه های استعمار خارجی ، کشور افغانستان را وارد یکی از پیچیده ترین بحران های کنونی جهان نمود ، بحرانی که علیرغم ، تباهی ملت مظلوم افغانستان ، هویت اسلامی ، انقلابی نهضت مردم افغانستان و نیز امنیت منطقه ای کشورهای همسایه را با تهدید رو به رو ساخت. با ظهور جنبش طالبان در تابستان 1994 م ، بحران افغانستان وارد دور جدیدی شد. در زمان کوتاهی طالبان بر پایتخت کشور و اکثر استان های جنوبی و غربی سیطره یافت . طالبان بزودی مناطقی در جنوب افغانستان را که زیر تسلط دولت مجاهدین به رهبری برهان الدین ربانی بود اشغال نمودند. آنها یک ماه و دور روز پس از اعلام موجودیت ، ولایت قندهار چهارمین ولایت مهم افغانستان را تصرف کردند. طالبان به پیشروی های خود ادامه دادند و تعدادی از ولایات را بدون جنگ یکی پس از دیگری اشغال می نمودند که به ترتیب دیگر ولایات وردک ، لوگر ، خوست ، هرات ، جلال آباد و کابل را با اندک درگیری هایی تا تاریخ 26 سپتامبر 1996 به تصرف خود در آوردند. آنها به محض ورود به کابل ، پایتخت افغانستان ، دکتر محمد نجیب الله احمدزی ، رئیس جمهور سابق افغانستان و برادرش شاهپور احمدزی را کشتند و جنازه هایشان را چهار راه آریانا در نزدیکی ارگ ریاست جمهوری افغانستان به نمایش گذاشتند. سپس به تدریج سه چهارم خاک افغانستان را متصرف شدند. طالبان سپس نام حکومت خود را امارت اسلامی افغانستان گذاشتند و تشکیلات خود را از طریق رادیو افغانستان اعلام نمودند. در نهایت طالبان در عرض کمتر از پنج سال نود درصد خاک افغانستان را بدست آورد. به هر حال آنها بر افغانستان سلطه یافته بودند و از اواخر 1996 م توانسته بودند بر اریکه ی قدرت تکیه زنند اما سال 2001 م آخرین سال حکومت آنها بود و پس از پنج سال سلطه بر افغانستان سلطه خود را از دست دادند. ماجرا بدین شکل بود : با وقوع حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر و عدم تسلیم بن لادن به آمریکا از سوی طالبان بهانه حمله به افغانستان در اختیار آمریکا قرار گرفت. ایالات متحده به تاریخ 7 اکتبر 2001 به افغانستان حمله نمود طالبان با همکاری اعضای جبهه ی مخالف طالبان (مجاهدین سابق) شکست خوردند و حامد کرزای رئیس جمهور دولت موقت افغانستان گردید. طالبان پس از مدت کوتاهی مجدداً اعلان موجودیت نموده و با حاکمیت افغانستان مخالفت ورزیدند. طالبان در ظهور مجدد خویش بیشتر در مناطق جنوبی افغانستان ، با نیروهای بین المللی و افغان درگیر شدند. مناطق جنوبی افغانستان هم اینک صحنه نبردهای خونین میان شبه نظامیان و نیروهای ناتو و افغان است. نکته ای که نظر مرا در پاراگراف قبلی جلب کرده بود واژه ی پیدایش مجدد طالبان بود. چند صباحی بود که طالبان را به عنوان یک گروه نیمه منحل یاد می کردند اما با تحرکات جدید این گروه در افغانستان و مباحثی مربوط به مبارزه با تروریسم که پس از واقعه ی 11 سپتامبر بوقوع پیوست توجه مرا جلب کرد تا این که طالبان را که به عنوان یک گروه محرک تهدید کننده و همچنین به عنوان نماد بنیادگرایی در منطقه مطرح شدند و تهدیدی برای امنیت ایران تلقی می شدند را بررسی و کند و کاو کنم خود به خود به بحث امنیت ملی ایران کشاند. زیرا بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران امام خمینی (ره) بارها نکته ای را در محافل متذکر می شدند به این منوال که امکان ندارد در یک مکتب و در یک آئین دو فکر متضاد و رو درو وجود داشته باشد ، و باید این واقعیت روشن شود که کدام یک حقیقت را می گویند. منظور ایشان اسلام ناب محمدی از جانب انقلاب اسلامی و اسلام سنتی از سوی طالبان بود. به هر تقدیر بنده وارد مبحثی شده ام و داده هایی که برای پژوهش به آن نیاز دارم آن قدرها زیاد و قابل ملاحظه نیستند و کتب چاپ شده فقط درباره طالبان و امنیت ملی ایران کم به نظر می رسد. بنابراین من با توجه به همین کتب محدود و کتاب های دیگر که در محدوده افغانستان ، طالبان ، همسایگان و ایران نوشته شده و مقالات و روزنامه ها و سایت ها باید داده ها و اطلاعات را جمع آوری و جفت و جور کرده و با بررسی کند و کاو در آنها بتوانم مطلبی را در حد توانم ارائه کنم. با این اوصاف ذکر شده و کمی مقدمه چینی نقش طالبان را بر امنیت ملی ایران بررسی کنم. طرح مسئله ی پژوهش جمهوری اسلامی ایران پس از روی کارآمدن مجاهدین در افغانستان همسو با بسیاری از سازمان های بین المللی جهانی و در راستای سیاست خارجی خود برای کمک به برادران مسلمان همسایه از هرگونه مساعدت دریغ نورزید و در زمان جهاد علیه شوروی نیز پذیرای بخش عمده ای از افغان های آواره بود. ایران از نظر سیاسی ضمن احترام به استقلال داخلی افغانستان- که خود از مدت ها پیش در زمان مبارزه در کنار گروههای مجاهدین برای دست یابی به آن تلاش می کرد- خواستار یک دولت فراگیر بود و این امر را از طریق تعالیم اسلامی ممکن می دانست. اما شکل گیری طالبان ، یک باره همه چیز را دگرگون کرد و کشمکش های داخلی افغانستان برای کسب قدرت را تبدیل به یک بحران عمومی در سطح منطقه ای از آسیای میانه تا هند کرد. و همچنین فضای نظامی و اتکا به زور را دوباره جایگزین آن کرد و تمام تلاش های انجام شده برای استقلال و کسب وحدت ملی را از بین برد. در کلام ملا عمر و سمت او به عنوان رهبر «اجرا و تحقق دستورات اسلام» این پیام قابل درک بود که او می خواهد سرزمینی متحد پدید بیاید که حکومت آن براساس تفسیرهای سنت گرایانه و توأم با تعصب از قوانین اسلامی باشد. اگرچه در سراسر کشور تعهد عمیق نسبت به اسلام وجود داشت ، اغلب مردم رهبران افراط گرا را ، خواه گروه های مذهبی ، خواه از سایر گروهها ، تأیید نمی کردند ، زیرا این اشخاص آزادی های فردی را محدود می ساختند و در برابر هر نوع مخالفتی مجازات های سختی مقرر می داشتند. مناطق شمالی ، از جمله مزار شریف ، تا حد زیادی به مقاومت در برابر طالبان ادامه داد ، زیرا ساکنان این مناطق به پشتون ها- که اسم قوم طالبان بود- اعتماد نداشتند و معتقد بودند که آنها می خواهند «حکومت استبدادی عقب مانده ی پشتوان را بر افغانستان که مردمش از نژادها و اقوام مختلف هستند تحمیل کنند. مزار شریف پناهگاهی بود که تحت کنترل عبد الرشید دوستم و عبدالملک قرار داشت و ناحیه شمال شرقی کابل نیز تحت رهبری احمد شاه مسعود که از نژاد تاجیک بود ، در مقابل طالبان مقاومت می کرد. مزار شریف سرانجام در سال 1998 به کنترل طالبان درآمد ، ولی گروه های مقاومت در نود درصد خاک افغانستان که به تدریج تحت سلطه ی طالبان درآمده بود به مبارزاتشان ادامه می دادند. برای طالبان لازم بود که مخالفت ها را با ارعاب و خشونت مهارکند. قوم هزاره ، که شیعه مذهب بودند ، از نظر طالبان ، کافر به حساب می آمدند و به طور خاصی مورد آزار و اذیت قرار می گرفتند. حال باید توجه کرد که آن گروهی جمهوری اسلامی از آن حمایت می کرد ، در مقابل چه گروه یا حزبی عرصه را واگذار کردند. این حزب پیروز حزبی بود از اهل سنت که اندیشه ی وهابیت و سنتی را در سر خود می پروراند در حالی که در سمت غربی آن کشوری حضور داشت که خود را سردمدار شیعه ی عصر حاضر می دانست. با کمی بررسی آن چیزی که دیده خواهد شد این است که این دو مانند هوویی هستند که نمی توانند در کنارهم دوام بیاورند حتی شاید با حضور مرد و همسری قدرتمند ، پس اسلام دو گونه ی متفاوت ازتفکرات را مشاهده می کرد که هرگز نمی توانست این دو را در کنار هم نشاند. آن هم در حالی که مرزهای طولانی این دو را به هم وصل کرده و ضریب خطر و مناقشه را بالا برده. در نهایت باید به این ضرب المثل متمسک شد که «هرجا سراست صدام هم هست». دو سری که دقیقاً کنار هم در عین حال سر ناسازگاری هم دارند. با این تفاصیل این پرسش مهم برای من مطرح می شود که در سال 1996تا2001 که دوران قدرت مداری طالبان در افغانستان بود آنان از چند جنبه و چگونه امنیت ملی ایران را تهدید می کردند و کدام نوع از آن مخاطرات برای امنیت ملی ایران سهمگین تر بود؟ پیشینه ی موضوع پژوهش مهم ترین مشکلی که من در مسیر تهیه ی طرح پژوهش با آن مواجهه شدم محدود و کم بودن منابع در مورد این موضوع بود. اکثر کتاب های نگاشته شده یا در مورد تاریخ افغانستان و اقوام و گروههای حاکم در چند سده اخیر و یا سالهای حضور شوروی در افغانستان بوده و یا اینکه در مورد علل شکل گیری و سقوط طالبان و کشورهای همسایه ی افغانستان و شیوه های تعامل آنها با افغان ها و مقدار بسیار کمی کتاب فقط در مورد امنیت ملی ایران و تهدیدات طالبان نگاشته شده بودو کتاب هایی هم بودند که با موضوعاتی از قبیل طالبان و افغانستان کمی به ایران مربوط می شد و مقدار بیشتر هم به قدرت ها و همسایگان. حال کتاب هایی که از نظر گذرانده ام را به دو بخش تقسیم می کنم : کتب خارجیافغانستان عنوان کتابی است اثر (الف.اچ.ماگنوس- ادن نبیA.H.MAGNOUS-EDEN.BE او در این کتاب به مواردی اشاره می کند که اصلاً ربطی به موضوع پژوهش ندارد ولی در نصفه ی بعدی کتاب خود به طالبان ، جنبه های داخلی و بین المللی آن و چگونگی شکل گیری و سرانجام به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان و واکنش و عکس العمل منطقه ای و بین المللی نسبت به طالبان می پردازد. مهم ترین بخش و نزدیک ترین موضوع به پژوهش بنده همان واکنش های بین المللی بود که به مقدار کمی به تأثیرات آنها بر شیوه ی برخورد طالبان با ایران اشاره کرده است و بسیار هم کلی و سطحی از این مورد عبور کرده و مخصوصاً تأثیرات آمریکا نشان می دهد ولی به همسایگان دیگر و نقش آنها و شیوه های برخوردشان فقط در چند خط پرداخته است. افغانستان کشوری در تاریکی ، اثر کریس جانسون کتابی دیگر است که جدای از بحث های تاریخی و مسائل مربوط به دوران تسلط شوروی بر افغانستان ، او هم به ورود طالبان و اینکه طالبان از کجا تدارک می شود اشاره می کند ، همچنین به کمک ها و تسلیحات و سازمان های غیردولتی و سازمان ملل متحد و قانون و حقوق بشر و اسلام در افغانستان ، زنان ، مواد مخدر اقتصاد نابه سامان هم اشاره کرده است ولی به نقش ایران و عکس العمل طالبان پس از سلطه بر افغانستان نپرداخته است. ویلیام میلی هم کتابی نگاشته به نام افغانستان ، طالبان و سیاست های جهانی که غیر از نحوه ی شکل گیری طالبان به روابط و چگونگی تعامل پاکستان و طالبان اشاره دارد و و همچنین به ایالات متحده و تعامل آنها با طالبان پرداخته ، او ناتوانی های پاکستان در کنترل طالبان و آنچه آنها در افغانستان انجام می دهند را مطرح کرده و آسیب پذیری پاکستان از طالبان را و همچنین از عربستان و نقش آن در مسائل افغانستان و سیاست ها و رفتار ایران هیچ گونه اظهار نظری نکرده است کتاب طالبان نوشته پیتر مارسدن که در آن به بررسی ویژگی های طبیعی و تاریخی افغانستان ، مبارزات مردم ، شکل گیری احزاب افغانستان ، احزاب مجاهدین و همین طور ظهور طالبان و آئین آن پرداخته است همچنین این کتاب به بررسی علل اختلاف غرب و جهان اسلام پرداخته و وضعیت زنان و دختران در افغانستان را مورد بررسی قرار داد . او به چند مذهبی بودن جهان اسلام اشاره ای نکرده در حالی که در اسلام حداقل سه چهار شاخه از دو مذهب شیعه و سنی به وجود آمده که او باید جهان اسلام با در نظر گرفتن این شاخه ها و فرقه تحلیل می کرد نه اینکه کل جهان اسلام را که اصلاً هم سازش با هم ندارند را با غرب مواجهه کند. (البته بعضی فرقه ها) این نویسنده همانطور که مترجم ذکر کرده از بعضی ویژگی های تفضیلی نظام ارزشی اسلام در محورهای مختلف آگاهی های کافی ندارد ولی در عین حال این کتاب جزو منابع قابل قبول مجموعه نوشتارهای موجود در دانشگاههای انگلیس بود و حتی از طریق سیستم کتابخانه ی ماهواره ای نیز از جمع منابع کشورهای انگلیسی زبان ، منبع قابل ملاحظه ای از طالبان موجود نبود. کتب داخلیوحید مژده کتابی نگارش کرده به نام افغانستان و پنج سال سلطه ی طالبان که به طور خلاصه طالبان و محیط تربیتی آنان ، شریعت و سیاستشان را تشریح می کند و به اسامه بن لادن و القاعده و فعالیت های این دو اشاره می کند و به بخش های نظامی و قضاء و امنیت و تعلیم و تربیت و دیپلماسی ، اختلافات داخلی و فرجام آن می پردازد. این کتاب در مجموع کتابی است که به چگونگی روی کارآمدن و عقیده و شریعت طالبان و اختلاف آنها یعنی بعد داخلی توجه می کند و سپس به بعد خارجی آن یعنی کمک ها و حمایت های برخی کشورها به طالبان اشاره ای دارد اشاره ای دارد. در این بین او اصلاً به ایران که می توانست حداقل یکی از ابعاد خارجی آن باشد اشاره نکرده است. در کتاب جریان پرشتاب طالبان نویسندگان آن از جمله محمد هاشم عصمت الهی به بافت و ترکیب قومی ، سیاسی و مذهبی طالبان و زمینه های ظهور و نقش آمریکا در ظهور و رشد طالبان و نقش ژئوپولتیک افغانستان و عملکرد طالبان در عرصه های اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی می پردازد و سپس به روابط سیاسی طالبان با کشورها و سازمان های بین المللی از جمله روابط با آمریکا ، عربستان و پاکستان می پردازد ، و حتی به کشورهای دیگر غربی و آسیای میانه و روسیه و جایگاه آنها در قبال طالبان و موضع گیری های مقامات ایرانی اشاره می کند. هرچند اینها به موضوع بنده نزدیک است ولی نقش های اقتصادی و سیاسی و ایدولوژیک سه کشور پاکستان عربستان و آمریکا را در قضیه طالبان که به امنیت ملی ایران ربط می یابد را در بر نمی گیرد. کتاب تروریسم ، اثر حسن واعظی به طور کلی به نقش آمریکا در سیاست های جهانی ، بخصوص در مورد جهان اسلام می پردازد. کالبد شکافی عملیات 11 سپتامبر و نقش آمریکا در ایجاد رژیم تروریستی اسرائیل و ایجاد و تقویت طالبان و بن لادن و اهداف آمریکا از این امور مورد توجه قرار گرفته که او می خواسته بگوید موضوع به ایران مربوط می شود ولی در واقع به صورت دقیق همه ی جوانب را موشکافی نکرده است. افغانستان عصر مجاهدین و برآمدن طالبان عنوان کتابی است از آقای چنگیز پهلوان که جامعه و فرهنگ افغانستان و ورود طالبان به کابل و رویدادهای عمده ی در عصر مجاهدین را مورد توجه قرارداده ، در این بین یک مبحث به چشم می خورد که یکی از زوایای پژوهش بنده هست و آن مسئله ی افغانستان از زاویه منافع ملی و تمدنی می باشد که درباره ی سیاست های رهبری (استراتژیک) ایران در قبال افغانستان را بررسی کرده و در مجموع می خواسته بگوید که مراحل مختلف سیاست خارجی ایران به هم گره خورده و کارگزاران سیاست خارجی به ویژه در حوزه ی افغانستان اشتباهاتی مرتکب شده اند و می گوید که همه قبول دارند که ایران در قبال افغانستان در عصور مجاهدین و ورود طالبان معضلاتی را به وجود آورده و یا می گوید که مانورهای سپاه و ارتش براین پیچیدگی افزوده است. قتل دیپلمات ها و کشتار شیعیان در افغانستان ایران را در برابر معضلاتی چند بعدی قرارداده است. عده ای از امکان اقدام نظامی سخن می گویند و عده ای شروع کرده اند به مخالفت با هر گونه اقدام عملی. به هرحال ایران به گونه ای مخاطرات حوادث افغانستان و قضایای طالبان را متوجه شده بود. به هر تقدیر این کتاب در گوشه ای از مطالب خود مبحثی اشاره کرد که این مبحث یکی از زوایای پژوهش من می تواند باشد ، اما این نویسنده به طور منسجم و مجدانه ابعاد مختلف امنیتی و تهدیدات آن را مشخص ننمود و بحث را به طور کلی و در چند صفحه اجمالاً شرح داده است. نویسنده کتاب افغانستان و مداخلات خارجی ، آقای حق جو از ترکیبات قومی و کلیاتی درباره ی تاریخ افغانستان ، ارتش سرخ و حوادث دوران اشغال افغانستان توسط شوروی که قبل از طالبان را در برمی گیرد شروع کرده و آرام آرام به مباحثی می رسد که به طریقی به موضوع پژوهش من ربط می یابد ، که شامل این موضوعات است :پیدایش گروه طالبان و تشدید جنگ و تجاوز پاکستان به افغانستان که منشا شکل گیری هم جز همین دسته است. جایگاه آمریکا ، عربستان و امارات و پاکستان و قوم پشتون را بررسی می کند و سپس می گوید که پاکستان وارد صحنه ی عمل شده و طالبان ظهور کردند. خلاصه ، اگر این قضایا که نصفه ی بعدی کتاب را شامل می شود به ایران هیچ اشاره ای نمی شود اما از سخن هایی که مورد آمریکا و همسایگان افغانستان بیان شده می توان برداشت هایی را در مورد تهدید طالبان بر امنیت ملی ایران به عمل آورد ، البته نویسنده در دو مورد نقش ایران در قبال تحولات افغانستان و پیشینه ی روابط ایران و افغانستان را متذکر می شود و آنچه را که در مورد افغانستان و قدرت های خارجی و دیگر گروه ها جلوه داده برای ایران نمایان نساخته است. ;. و آخرین کتابی که بنده می خواهم به آن اشاره کنم اثر داود غرایاق زندی است که «طالبان و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران» نام دارد. این کتاب نزدیک ترین منبع به موضوع من است که حتی از نام آن بر می آید که این موضوع کار شده و بررسی شده است. بنابراین باید به داخل آن مراجعه کرد تا مطالب گنجانده شده را مشاهده کرد. کتاب با یک بررسی نظری از افغانستان شروع می شود ، ظهور طالبان ، تحولات نظامی طالبان ، علل و عوامل شکل گیری ، طالبان و کشورهای خارجی شامل : پاکستان ، عربستان سعودی ، ایالات متحده ، روسیه و آسیای مرکزی ، هند ، چین و ترکیه ادامه ی این فهرست هستند و مؤلف در آخرین بخش به تأثیر ظهور طالبان بر امنیت ملی ایران پرداخته که شامل : تعریف و تهدید قلمرو بحث امنیت ملی ،مروری بر سر فصل های عمده روابط ایران و افغانستان و سومین فصل کتاب که من بیشترین تمرکز خود را درا ین بخش قرارداده بودم تا نکند که موضوع من تکراری و یا از قبل کار شده از آب درآید که نتیجه ی آن را در ادامه خواهم گفت. فصل چهارم که آخرین فصل هم می باشد به فرآیندهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با افغانستان می پردازد. این نویسنده در مورد تأثیر طالبان بر امنیت ایران به چهار فصل اشاره کرده که بنده این قسمت ها که به موضوع پژوهش من و ادامه ی راهم شباهت زیادی دارند می پردازم یا در این قسمت متوجه خواهم شد که کار من بی فایده است و از همین قسمت پیشینه ، غزل خداحافظی را با این موضوع می خوانم و یا اینکه اگر مشاهده نمودم که نقایص و کمبود هایی در این زمینه است سعی در کامل کردن و یا بر طرف کردن نقص آن برآیم. 1- تهدید دینی و تمدنی طالبان 2- تهدید نظامی- سیاسی طالبان 3- تهدید اقتصادی- استراتژیک 4- تهدید ناشی از کشت و حمل و نقل مواد مخدر اولین و بزرگترین امیدی که به من تابیده این بوده که نویسنده ی محترم این 4 فصل بسیار با اهمیت را که هرکدامشان می توانند برای خود کتاب و یا مقاله ای سنگین باشند را در کمتر از 7 صفحه خلاصه کرده که هرگز در خورشأن نام این کتاب نیست که مطالب مربوط به اسم روی جلد 7 صفحه بیشتر باشد البته ایشان به مواردی دیگر از جمله آمریکا ، پاکستان و دیگر قدرت ها و خود طالبان پرداختند ولی باید بگویم که نام این کتاب بیشتر به همین 4 قسمت بالا که ذکر شد مربوط می شود در حالی که می توانست خیلی بیشتر از اینها مطلب بنویسدبه هر حال من موضوعی راانتخاب کرده ام که قبلا ایشان در مورد آن کتابی تالیف کرده اند ولی عملا مطالب درباره تهدیدات طالبان علیه امنیت ملی ایران بسیار کم می باشد ان تأثیر طالبان بر امنیت ملی ایران می تواند سئوال باشد که درا ین صورت فرضیه ی اصلی او هم یکی از آن 4 مورد و یا کل آن است. سپس نویسنده اصلاً به سئوال روی جلد کتاب توجه نکرده است. در نهایت و پایان این بخش کتاب های زیادی را در نظر گذراندم که خیلی ها را در این تفاصیل نیاوردم زیرا همه ی آنها یا اکثرشان دارای ماهیتی شبیه به هم بودند ولی کتابنامه منابعی را خواهم آورد که احتمالاً در مرحله بعدی تحقیق احتیاج پیدا خواهیم کرد. هدف پژوهش هنگامی که در پیشینه ی پژوهش به دنبال کتب و مقالات و منابع کافی برای طرح تحقیق و همچنین خود تحقیق اصلی خود در ترم بعد بودم ، متوجه نکته ای شدم و نکته این بود که هرچه برای منابع در مورد موضوع پژوهش خود تلاش می کردم فقط در مورد طالبان و چگونگی شکل گیری و گاهی تعاملات آنها با قدرت ها و گروههای خارجی و داخلی مطلب به دست می آمد و تنها یک کتاب در مورد تأثیر طالبان بر امنیت ملی ایران یافتم که آن هم ، پس از بررسی کردن خوب و کافی به نظرم نیامد بدین ترتیب به فکرم خطور کرد ، حالا که مطلب کافی و وافی در مورد پژوهش خودت پیدا نمی کنی سعی ات بر این باشد که بتوانی با وجود کمبود و سخت بودن پیداکردن منابع برای موضوع پژوهش مطلبی ارائه کنی که هم دقیق و موشکافانه تک تک مسائل حیطه ای پژوهش را به سرانجام برسانی و هم اینکه توانایی ای شود برای تحقیقات بعدی در این زمینه. شناسایی متغیرهای دخیلدر بررسی تهدیدات طالبان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران یک سری متغیرهایی وجود دارند که باید این متغیرها شناسایی و دراین قسمت آورده شود :شاید درباره ی تهدیدات طالبان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مطالعات و بررسی هایی انجام شده باشد و جنبه های مختلف امنیتی را مورد بررسی قرارداده باشند ، جنبه هایی که می توانند دو یا سه زمینه و یا چندین لحاظ دیگر ارائه شوند حال آن جنبه هایی که می توان تهدیدات طالبان را در آن زمینه مشاهده کرد به شرح ذیل می باشند : نقش طالبان در تهدید اقتصادی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نقش طالبان در تهدید امنیتی- نظامی جمهوری اسلامی ایران نقش طالبان در تهدید سیاسی- ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در این جنبه هایی که اشاره شده است یک متغیر مستقل تبیینی وجود دارد که این متغیر ، طالبان می باشد. امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در این پژوهش نقش متغیر وابسته را در اختیار دارد و در نهایت سه متغیر باقی می ماند. بعد اقتصادی ، بعد امنیتی- نظامی و بعد سیاسی- ایدئولوژیک که به آن ها متغیرهای واسطه اطلاق می گردد. در این پژوهش سعی می شود که بعد سیاسی- ایدئولوژیک را به عنوان بعد مهم و اصلی مورد بررسی قرارداد به این معنی که جنبه ی سیاسی- ایدئولوژیک جلوه ی بسیار مهمی در تهدیدات طالبان علیه ایران دارد.فرضیه های پژوهش با توجه به منابعی که مطالعه شده و اطلاعاتی که به دست آمده و همچنین تفاصیلی که ارائه شده و سئوال مطرح شده سه فرضیه را می توان ارائه داد که یکی فرضیه اصلی به حساب می آید و دو مورد دیگر امنیتی- نظامی و اقتصادی فرض می شوند. به عبارتی دیگر بدین گونه می توان فرضیه ها را از درجات اهمیت کمتر به مهم ترین فرض شرح داد :فرضیه مکمل : طالبان در عرصه اقتصادی در فاصله زمانی 2001-1996 امنیت ملی ایران را مورد تهدید قرارداده فرضیه مکمل : طالبان در عرصه امنیتی- نظامی در فاصله زمانی 2001-1996 امنیت ملی ایران را مورد تهدید قرارداده فرضیه اصلی : طالبان در عرصه سیاسی- ایدئولوژیک در فاصله زمانی 2001-1996 امنیت ملی ایران را مورد تهدید قرارداده. تعریف عملیاتیامنیت1- تضمین امینی ، یعنی قرارهای تنظیمی ، سیاسی برای کاهش احتمال بروز جنگ ، برقراری مذاکره به جای محاربه و قصد حافظت از صلح به عنوان شرط فی ما بین دولت ها 2- مصونیت از تعرض و تصرف اجباری و بدون رضایت و دور ماندن از مخاطرات و تعدیات به حقوق و آزادیهای مشروع. امنیت ملیحالتی است که ملتی فارغ از تهدید از دست دادن تمام یا بخشی از جمعیت ، دارایی ، یا خاک خود به سر برد. قوانین بین المللی ، امروزه حدود حقوق و آزادیهای دولتها را تعریف کرده اند و ضامن پیگیری تجاوز کشورها به حقوق یکدیگر شمرده می شوند. سیاست 1- علم کسب و حفظ قدرت 2- در معنی خاص علم هنز راهبری یک دولت و در معنی عام هرنوع روش اداره یا بهبود امور شخصی یا اجتماعی 3- هر حکومت بر نوع بشر از طریق فریفتن یا گول زدن آنان4- علم فرمانروایی دولت ها 5- متن حکومت کردن دولت و رهبری روابط آن با سایر دولت ها 6- بررسی کارکردهای حکومت یا دولت و مدیریت امور عمومی و احزاب سیاسی 7- خط مشی ، تعیین شکل ، وظیفه و مضمون فعالیت 8- بیان متراکم اقتصاد جامعه ، یعنی شکل مسلط مالکیت و مناسبات ناشی از آن. سیاست خارجی عبارت است از یک استراتژی یا یک رشته اعمال از پیش تعیین شده توسط طرح ریزان و تصمیم گیرندگان حکومتی که مقصود آن دستیابی به اهدافی معین در چارچوب منافع ملی و در محیط بین المللی است. سیاست خارجی شامل تعیین و اجرای یک سلسله اهداف و منافع ملی است که در صحنه ی بین المللی از سوی دولت ها انجام می پذیرد سیاست خارجی هم چنین می تواند ابتکار عمل یک دولت و یا واکنش آن در قبال کنش دیگر دولت ها باشد. طالبانبه معنای طلبه ها (جمع : طلاب) ، نام گروهی است از شبه نظامیان مخالف دولت افغانستان که دارای عقاید مذهبی متعصبانه و وابسته به مکتب حنفی و وهابی در دین اسلام است. طالبان در افغانستان و جهان عرب به کسانی گفته می شود که در مکاتب و مدارس دینی تعالیم اسلامی را فرا می گیرند. فرهنگ 1- استعدادهای فکری و اخلاقی پرورش یافته به وسیله ی آموزش 2- ذوق اعتلا و گسترش یافته از راه تربیت فکری و اخلاقی پرورش یافته به وسیله آموزش 3- ذوق و اعتقاد و رفتار انسان که تابع طرفیت فراگیری او و انتقال آگاهی ها به نسل های بعدی است 4- باورهای سنتی شکل های اجتماعی و ویژگی های مادی یک گروه نژادی ، دینی ، یا اجتماعی. اقتصاد به معنای میانه نگه داشتن و تعادل دخل و خرج است. اقتصاد علمی است که رفتار بشر را به منزله ی رابطه ای بین اهداف و وسایل کمیاب که موارد استفاده ی گوناگونی دارند را مطالعه می کند. اقتصادی علمی است مربوط به آن جنبه های رفتار انسان و سازمان ها که با استفاده از منابع کمیاب به تولید و توزیع کالاها جهت رفع نیازهای انسان ارتباط می یابند. آمریکاایالات متحده آمریکا که در بخش شمالی قاره آمریکا قرار گرفته ، وسیع ترین و پر جمعیت ترین کشور این قاره به شمار می آید. وسعت ایالات متحده 355/362/9 کیلومتر مربع و جمعیت آن به موجب آخرین سرشماری ها بیش از 250 میلیون نفر است. آمریکا از شمال به کانادا ، از شرق به اقیانوس اطلس ، از جنوب به دریای کارائیب و مکزیک و از غرب به اقیانوس کبیر محدود شده است. ایرانایران با 000/648/1 کیلومترمربع مساحت شانزدهمین کشور جهان از حیث وسعت و با بیش از 70 میلیون نفر جمعیت جزء 20 کشور پر جمعیت جهان است. 91 درصد از مردم ایران مسلمان شیعه و 8 درصد مسلمان سنی هستند و اقلیت های مذهبی بیش از 1 درصد کل جمعیت کشور را تشکیل نمی دهند. پاکستان کشوری در جنوب آسیا که از تقسیم شبه قاره هند به وجود آمده و از شرق با هند ، از شمال با افغانستان و از شرق با ایران همسایه است ، و ساحل جنوبی آن با اقیانوس هند بیش از 1000 کیلومتر طول دارد. وسعت این کشور در حدود 000/810 کیلومتر مربع است. پایتخت آن اسلام آباد است ولی بزرگترین شهر آن کراچی است. بیش از 97 درصد مردم پاکستان مسلمان هستند که یک سوم آنها شیعه و دو سوم آنها سنی می باشند. عربستان کشور عربستان سعودی در حدود چهار پنجم جزیره عربستان را در جنوب غربی آسیا دربرگرفته و از طریق خلیج فارس و بحر احمر به دریا راه دارد. همسایگان شرقی و جنوبی آن قطر ، امرات متحده عربی ، عمان و یمن هستند. سکنه ی عربستان سعودی عموماً مسلمان و اکثراً از وهابیت هستند. قومیت حالت گروهی از مردم که از درجه ای از پیوستگی و همبستگی برخوردارند و آگاه از اینکه اصل و منشأ و علایق مشترک دارند. روش آزمون فرضیه پژوهش الف- روش گردآوریبرای گردآوری داده و اطلاعات لازم و کافر به روش کتابخانه ای به دنبال منابع می گردم که باید از این منابع کتابخانه ای به سراغ کتب مربوطه و همچنین مقالات ، منابع الکترونیکی و سایت اینترنتی هم می تواند برای پژوهش من مفید باشد. البته در جاهای مشکل و گره دار می توان از اساتید بزرگوار به روش مصاحبه ای کمک خواست و نتایجی گرفت. ولی منابع اصلی برای تحقیق کتاب است.ب- روش آزمون فرضیه من برای بررسی و آزمون فرضیه ام از روش کتابخانه ای استفاده می کنم. اهمیت تأیید آزمون فرضیه در این تحقیق و فرضیه ای که ساختم طالبان تهدیدی بر امنیت ملی ایران است در زمینه ی طالبان و مراسم و عقیده شان و یا تعامل آنها با گروه ها و قدرت ها کتاب ها و مقالات زیادی نوشته شدند و در مورد تهدیدات طالبان بر امنیت ایران هنوز یک کتاب جامع و کامل بیرون نیامده است. حال اگر من توانستم یک پژوهش خوب فقط در مورد تهدیدات امنیتی طالبان علیه ایران بنویسیم. در واقع آن چیزی که بیشتر ذهن مرا به طرف طالبان برد واژه پیدایش مجدد طالبان بود. که باعث شد من بیشتر به این سو متمایل شوم و حداقل بتوانم با کارکردن جدی روی این تحقیق هم کنجکاوی خود را در این زمینه پاسخ داده باشم و هم اینکه یک مطلب جمع و جور و منسجم درباره تهدیدات طالبان بر امنیت ایران ارائه کنم و همین امر باعث می شود بتوانم فکرم را دراین موضوع بازتر کنم و اگر روزی دوباره طالبان بر اریکه ی قدرت نشست و احتمالاً تهدیداتی را به ایران تحمیل کرد من یا کسانی دیگر این توانایی را داشته باشیم که تهدیدات را به خوبی بشناسیم و بهترین واکنش ها را برگزینیم.حدود و نقطه تمرکز این طرح یا پژوهش از نظر موضوعی به تهدیدات طالبان و جنبه های تهدیدی از جانب طالبان بر علیه ایران مربوط می شود. تحقیق مورد نظر از لحاظ مکانی در محدوده جغرافیایی ایران و افغانستان قرار می گیرد. هرچند که در طی آن ممکن است نیاز به بررسی حضور طالبان در دیگر کشورهای خاورمیانه نیز باشد ، و این حیطه جغرافیایی را در برمی گیرد.در رابطه با زمان مورد تمرکز در این تحقیق هم باید به این اشاره شود که طالبان حدودا پنج سال (2001-1996) در افغانستان قدرت بلا منازع بوده اند و ایران نیز در این زمان تهدیدات جدی را به چشم دیده است و عکس المل های متفاوتی نسبت به سال های قبل در مورد افغانستان داشته است . بنابراین تصمیم گرفتم سال 1996 تا 2001 را که طالبان با توجه به قدرت داشتن کامل تهدیدات قابل ملاحظه ای را علیه ایران وارد کردند محدوده زمانی پژوهش قرار دهم . ادامه خواندن مقاله طالبان و امنيت جمهوري اسلامي ايران

نوشته مقاله طالبان و امنيت جمهوري اسلامي ايران اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 20 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : حرم امام رضا(ع) در دوره تیموریان نگاهى به ارزش هاى تاریخى وهنرى بارگاه على بن موسى الرضا(ع)12 قرن هنرومعمارى ایران درحرم رضوى• مجموعه بارگاه امام هشتم شیعیان كه پیدایى آن به پیش از شهادت آن حضرت بازمى گردد، اكنون 1233 سال قدمت دارد و این در حالى است كه شهادت امام رضا(ع) در 1223 سال پیش واقع شده است • ضریح مبارك شاهكارى است با طراحى «استاد محمود فرشچیان» و پنجمین ضریحى است كه مضجع شریف را در برگرفته استحمیدرضا حسینى«در بارگاه امام رضا(ع) هیچ یك از شبستان هاى وسیع و هیچ گوشه اى از صحن هاى مزینى كه در اطراف ضریح قرار دارد، خالى از هیجان نیست. با این همه در آنجا هر كسى احساس آرامش و انزوا مى كند و تنها جسم افراد است كه در یك جا گرد آمده است. یك زمزمه آسمانى خلأ میان گنبد رنگارنگ و دیوارهاى پوشیده از كاشى هاى سبك صفوى و پوشش مرمرین زمین را كه با قالى هاى گرانبها فرش شده است، آكنده مى سازد و انسان احساس مى كند كه در این مقدس ترین زیارتگاه ایران معجزاتى در شرف وقوع است و راه هایى در پیش پاى انسان به سوى بهشت قرار گرفته است.» مجموعه بارگاه امام هشتم شیعیان كه پیدایى آن به پیش از شهادت آن حضرت بازمى گردد، اكنون 1233 سال قدمت دارد و این در حالى است كه شهادت امام رضا(ع) در 1223 سال پیش واقع شده است. این مجموعه علاوه بر محوطه اصلى حرم و گنبد طلا در بر دارنده فضاهاى وسیع معمارى شامل 24 رواق، 10 صحن، 4 بست، 3 مدرسه و 2 مسجد است كه در این میان تنها یكى از مساجد آن یعنى «جامع گوهرشاد» یك صحن، چهار ایوان، هفت شبستان، بیست و دو غرفه و بیست و هشت ورودى دارد و 32 كتیبه تاریخى از سال 821 ه- . ق تا دوره معاصر را در خود جاى داده است. غیر از اینها مجموعه آستانه مشتمل بر گورستان هاى وسیعى است كه نامدارترین شاهان، امیران، دانشمندان و هنروران در آنها فرو خفته اند. نامدارانى چون شیخ بهایى، شیخ طبرسى، شیخ حر عاملى، شاه تهماسب صفوى، امیر علیشیر نوایى، عباس میرزاى قاجار، میرزا حسین خان سپهسالار و; موزه هاى آستانه با 11 گنجینه بزرگ، آنچنان كه «دكتر على شریعتى» به درستى تصریح مى كند؛ جایى است كه «در آن مى توان سهم تشیع را در عالم هنر، بخصوص هنر اسلامى به دقت مطالعه كرد.» و بالاخره كتابخانه آستانه با 30 هزار مترمربع زیربنا، 38 هزار كتاب خطى، 3 هزار قرآن خطى و 400 هزار كتاب چاپى، یكى از بزرگترین آرشیوهاى تاریخى در ایران و بلكه پهنه جهان اسلام به شمار مى آید. با وجود این، ارزش هاى تاریخى و هنرى نهفته در روضه رضوى در پرتو جنبه هاى قدسى و آداب زیارتى آن تا حد زیادى به فراموشى سپرده شده و موجب شده است پاره اى از برنامه ریزى ها و اقدامات در این مجموعه سترگ، خالى از دغدغه هاى مربوط به صیانت از میراث فرهنگى باشد. گفتار حاضر بر آن است تا با نگاهى گذرا به روند پیدایى و تكوین بارگاه هشتمین امام، برخى از جنبه هاى تاریخى و هنرى آن را مورد توجه قرار دهد. شاید همه ما كه چند بارى به زیارت قدسى ترین زیارتگاه ایران شتافته ایم با توجه به این جنبه ها دریابیم روضه رضوى جایى است كه به واقع آن را ندیده ایم و باید از نو بدان بنگریم! حرم مطهر؛ جایى كه پیش از امام رضا ساخته شدده سال پیش از شهادت على ابن موسى الرضا(ع)، «هارون الرشید» خلیفه عباسى براى سركوب شورش «رافع بن لیث» در ماوراءالنهر، از بغداد راهى خراسان شد؛ اما در میانه راه بیمار شد و در نزدیكى قریه سناباد توس در باغ «حمید بن قحطبه طایى» به استراحت پرداخت. حمید بن قحطبه (بر وزن مخمسه) سردار بزرگ جنگ هاى بنى عباس علیه بنى امیه بود كه بعدها به امارت خراسان رسید و مقر حكومتش باغ و عمارت باشكوهى میان سناباد و نوغان یعنى مشهد امروزى بود. هارون در همین باغ درگذشت و در آنجا به خاك سپرده شد (بهار 193 ه- . ق) اندكى بعد بقعه اى بر گور او برافراشتند تا تجلیلى از این بزرگترین خلیفه عباسى باشد. ده سال بعد، هنگامى كه مأمون فرزند هارون، همراه با امام رضا(ع) از مرو به بغداد آمد، در باغ حمید ابن قحطبه و كنار بقعه پدرش فرود آمد. او در همین باغ امام هشتم را مسموم كرد و در بقعه پدرش به خاك سپرد. (صفر 203 ه- . ق) از این رو آستانه كنونى امام رضا(ع) مطابق با باغ حمید ابن قحطبه است و محوطه اصلى حرم ایشان، حدود ده سال پیش از شهادتشان شكل گرفته است. اینكه امروزه مزار امام درست در میانه گنبدخانه قرار ندارد، شاید بدین سبب باشد كه بناى اولیه متناسب با گور هارون ساخته شده و در بازسازى هاى بعدى شكل كلى آن حفظ شده است. جالب آنكه هنوز هم دو متر از دیوار چینه اى بقعه نخستین یا همان بقعه هارون باقى است و بقایاى قناتى كه در باغ حمید بن قحطبه جارى بوده، در بخش هایى از حرم مانند رواق دارالذكر مشاهده شده است. گویا این قنات از زاویه جنوب غربى به طرف حرم مى آمده. «ابوالفرج اصفهانى» در «مقاتل» مى گوید: «مأمون هنگام حفر قبر على ابن موسى الرضا حضور داشت و گفت: صاحب این نعش به من مى گفت: هنگامى كه خواستید براى من قبرى حفر كنید، آب و ماهى در آنجا ظاهر خواهند شد، بعد از آنكه مشغول حفر شدند، آبى ظاهر شد و ماهى در آن پدید آمد و بعد آب خشك گردید و رضا(ع) را در آنجا به خاك سپردند.» این روایت به نوعى مؤید تاریخى قناتى است كه هنوز بخشهایى از آن در اطراف حرم و نیز پشت محراب مسجد گوهرشاد وجود دارد.خرابى و بازسازى؛ داستان همیشگى حرم از تاریخ آستانه در فاصله سال 203 تا نیمه دوم سده چهارم هجرى اطلاع دقیقى در دست نیست. اما به نظر مى رسد تغییر قابل توجهى در ساختمان بقعه به وجود نیامده. در ابتداى دوره غزنوى «سبكتگین» به گمان آن كه مبادا روضه رضوى جایى براى تجمع و همبستگى شیعیان باشد، حرم امام را ویران كرد، اما فرزندش «سلطان محمود غزنوى» گرچه صبغه اى كاملاً ضد شیعى داشت، از روى تدبیر به مرمت آن همت گمارد و آستانه را اندكى گسترش داد. گفته اند نخستین بار در همین زمان گنبد و مناره اى براى حرم افراشته شد. همچنین مسجد كوچك «بالاسر» از یادگارهاى دوره غزنوى است كه بانى آن «ابوالحسن عراقى» بوده است. بعدها در سال 510 ه- . ق و به روزگار حكومت سلجوقیان بر اثر نزاعى كه میان شیعیان و سنیان در مشهد و توس پدید آمد، بار دیگر حرم رضوى در روز عاشورا مورد حمله قرار گرفت و ویران شد. آثار خرابى پس از چند سال به وسیله یكى از علویان به نام «ابوالقاسم احمدبن على بن احمد علوى حسینى» از میان رفت. قدیمى ترین سنگ مزارى كه از بارگاه امام به دست آمده و از شاهكارهاى هنر سنگ تراشى در ایران است، نام همین فرد را به همراه تاریخ 516 ه- . ق در بر دارد. 32 سال بعد در یورش غزها (غز بر وزن لر، گروهى از تركان آسیاى مركزى) به خراسان، دوباره خساراتى به روضه رضوى وارد آمد كه توسط «شرف الدین ابوطاهربن سعد بن على قمى» از عمال حكومت سلجوقى به سال 556 ه- . ق ترمیم شد و ازاره حرم با كاشى هاى بسیار نفیس كه هنوز باقى هستند، زینت یافت. گفتنى است ریشه تاریخى داستان «ضامن آهو» به همین دوران راه مى برد و آن شكارچى كه آهوان از كمندش به حرم امام پناه بردند، فرزند بیمار سلطان سنجر سلجوقى بود. گفته اند او در این واقعه طى مكاشفه اى شفا یافت و از این رو پدرش امر به تجدید بناى حرم داد. از دوره خوارزمشاهیان (628 – 490 ه- . ق) دست كم سه محراب، یك كتیبه كاشى خشتى بر دیواره حرم و چند كتیبه دیگر در مجموعه بناهاى آستانه به جا مانده است. این آثار اگرچه از حیث عددى قابل توجه نیستند، اما به لحاظ نفاست از شاهكارهاى هزاسلاتى تلقى مى شوند. خصوصاً محراب كه تاریخ آن به سال 612 ه- . ق بر مى گردد. از ظریف ترین و چشم نوازترین محرابهاى موجود در ایران است. خوشبختانه در واقعه حمله مغول به ایران (616 ه- . ق) حرم رضوى از معدود بناهایى بود كه به ملاحظه احساسات عمومى ویران نشد و سالم ماندن بخشى از آثار دوره سلجوقى و خوارزمشاهى تا به امروز مؤید این مدعاست. حتى بعدها كه مغولان خوى انسانى گرفتند و آیین مسلمانى اختیار كردند، در رسیدگى به آستانه امام رضا (ع) كوششها به خرج دادند. چندان كه عده اى ساختمان گنبد امام را نه به دوره غزنوى كه به دوره «سلطان محمد خدابنده» از نوادگان چنگیز نسبت داده اند.سده نهم؛ شالوده اى از صلابت با وجود گسترش آستانه رضوى از دوره غزنوى تا مغول و ایلخانى (سده چهارم تا هشتم هجرى) شكوه چشمگیر این مجموعه در دوره تیموریان (سده هشتم) رخ داد. در اطراف حرم، سه رواق از بزرگترین رواقهاى آستانه یعنى دارالسیاده، دارالسلام و دارالحفاظ در این دوره ساخته شدند. بانى هر سه این رواقها «گوهرشاد آغا» همسر «شاهرخ» فرزند و جانشین «تیمور لنگ» بود. مسجد گوهرشاد به عنوان یكى از بزرگترین مساجد جامع در گستره سرزمینهاى اسلامى نیز از كارهاى اوست. این مسجد به دست معمارى به نام «قوام الدین زین الدین شیرازى طیان» ساخته و در سال 821 رسماً با حضور شاهرخ و گوهرشاد افتتاح شد. «بایسنقر میرزا» فرزند گوهرشاد كه بعدها به سلطنت رسید، در خلق این اثر سترگ نقش قابل توجهى ایفا كرد و به عنوان یكى از بزرگترین ثلث نویسان تاریخ ایران، كتیبه اصلى ایوان مقصوره را به یادگار گذارد. در عین حال شالوده صحن عتیق (انقلاب كنونى) در دوره تیمورى و به وسیله «امیر علیشیر نوایى» وزیر دانشمند و هنرپرور «سلطان حسین بایقرا» ریخته شد. ایوان طلاى این صحن كه بعدها توسط «شاه تهماسب صفوى» تذهیب و به سال 1146 ه- . ق به وسیله «نادرشاه افشار» طلاكارى شد از آثار امیر علیشیر است. نیز دو مدرسه «پریزاد» و «دودر» در همین دوره شكل گرفتند. اولى به سال 820 ه- . ق به همت «پریزاد خانم» از نوادگان «خواجه ربیع» و ندیمه گوهرشاد آغا ساخته شد و دومى به امر «غیاث الدین یوسف خواجه بهادر» از امراى خراسان و به سال 843 ه- . ق بنا گردید. همچنین «مدرسه بالاسر» كه براى ساخت «رواق دارالولایه» در دوره اخیر خراب شد، از آثار تیموریان بود. به هر روى میراث این سلسله در آستانه امام رضا (ع) بسیار حایز اهمیت است و هنوز هم پس از گذشت شش سده، سترگ ترین و نفیس ترین آثار مجموعه از آن تیموریان است. براى مثال، «رابرت بایرون» در مقاله هنر ایران درباره زیبایى هاى صحن مسجد گوهرشاد مى گوید: «براى تحسین كردن این حیاط آشنایى با سایر سبكهاى [معمارى] لازم نیست، چون زیباترین نمونه رنگ در معمارى است كه تاكنون پدید آمده است.» عصر صفوى؛ كمال ظرافتتا آغاز دوره صفویه گسترش روضه خوانى عمدتاً به دست خاندانهاى حكومتگرى رخ داد كه به تمامى سنى مذهب بودند و گاه نیز با تشیع ضدیت داشتند. البته قدرت و نفوذ تشیع در خراسان و نیز علاقه عموم مسلمانان به اهل بیت پیامبر در توجه خاندانهاى مزبور به آستانه رضوى بى تأثیر نبود. در این میان صفویه (سده دهم تا دوازدهم هجرى) نخستین سلسله اى بودند كه به تشیع امامیه در ایران رسمیت بخشیدند و بدیهى است كه در توسعه بارگاه تنها امام مدفون در قلمرو خویش از هیچ اقدامى فرونگذاردند. سه رواق حاتم خانى، الله وردى خان و توحید خانه از آثار دوره صفویه هستند كه از این سه، رواق هشت گوش الله وردیخان به سبب اسلوب معمارى و معرق كارى بسیار ظریف خود در زمره بهترین آثار دوره صفویه قرار مى گیرد، هر چند كه به علت قرار گرفتن در انبوهى از فضاهاى شاخص معمارى كمتر مورد توجه بوده است. در میان صحن هاى آستانه محورى ترین صحن، یعنى صحن عتیق با این كه شالوده اى تیمورى دارد، اما ساختار كنونى اش از دوره صفوى است. سه ایوان شمالى، شرقى و غربى این صحن به روزگار شاه عباس اول (1038-996 ه-.ق) بنا شدند و با بهترین آثار موجود در اصفهان برابرى مى كند. از این گذشته كتیبه هایى از «علیرضا عباسى» و «محمدرضا امامى» دو خوشنویس بزرگ عصر صفوى زینت بخش صحن عتیق است. همچنین طلاكارى گنبد و مناره كناره آن با كتیبه كم نظیرى از علیرضا عباسى و پى ریزى بست بالا و پایین به انضمام احداث چند مدرسه در اطراف آستانه از كارهاى صفویان است كه گویا در افزودن بر شكوه حرم به رقابتى پنهان با یكدیگر برخاسته بودند.«آرتور پوپ» در كتاب معمارى ایران میراث صفویه در آستانه هشتمین امام را چنین وصف مى كند: «فضا محدود و سخت فشرده شده و در عین حال سرشار از نسبت هاى هماهنگ و سازمان دهى دقیق است. هر زاویه و سطحى تأكیدى است بر موقعیت نشانه اى عارى از اشتباه [براى دورى] از مركزیت كه هم توجه و حركت را ناخودآگاه، به خود جلب مى كند. انسان در جهان پرشكوهى احاطه مى شود كه در آن دنیاى امور عادى دور از دسترس و به طرز شگفت انگیزى غیرواقعى مى نماید.»در جست وجوى صلابت و ظرافت از تاریخ چنین برمى آید كه آثار پس از تیموریان و صفویان، هرگز به ذروه شكوهى كه در این دوران آفریده شد، دست نیافتند. در دوره كوتاه زمامدارى تا «نادرشاه افشار» (1160-1148 ه-.ق) ایوان جنوبى صحن عتیق طلاكارى و یكى از دوست داشتنى ترین آثار موجود در آستانه یعنى «سقاخانه اسماعیل طلا» ایجاد شد. ضمن آن كه مناره طلاى دیگرى بر فراز ایوان شمالى صحن عتیق برافراشته شد. در دوره قاجار (سده سیزدهم و ابتداى چهاردهم) دو رواق «دارالسعاده» و «دارالضیافه» و نیز «صحن نو» (صحن آزادى) به مجموعه بناهاى آستانه افزوده شدند. تقریباً همه پژوهشگران هنر و معمارى متفق القولند، صحن نو كه در دوره «فتحعلیشاه» (1250-1212 ه-.ق) پى ریزى شد، با وجود چشم نوازى درخور توجه، عارى از صلابت و ظرافت صحن عتیق است. در دوره قاجاریه همچنین آیینه كارى هاى محوطه اصلى حرم و رواق هاى گذشته چون دارالسیاده، دارالحفاظ و دارالسلام انجام پذیرفت كه امروزه از ویژگى هاى بارز آستانه به شمار مى آید. اما این كار با مخدوش كردن تزئینات، كاشى كارها و تذهیبات ارزشمند دوره تیمورى، صفوى و افشارى صورت پذیرفت. در این جا نیز قاجاریه از سنت خلل ناپذیر خود در دستكارى كردن آثار گذشتگان عقب ننشستند! این رفتار با آثار گذشتگان از دوره پهلوى به بعد به صورت یك الگوى غالب درآمد. در فاصله سال هاى 1307 تا 1354 ه-.ش گرچه بناهاى بزرگى چون ساختمان موزه و كتابخانه، صحن موزه (امام خمینى)، رواق هاى دارالذكر، دارالشكر، دارالاخلاص، دارالعزه، دارالسرور، دارالزهد، دارالعباده و رواق شیخ بهایى، برج ساعت میان صحن نو و صحن موزه و برج جدید نقاره خانه ساخته شدند، اما ده ها اثر تاریخى مربوط به دوره تیمورى تا قاجار یكسره نابود گشتند. از سال 1353 تمام ساختمان هایى كه در شعاع 420مترى گنبد امام رضا(ع) قرار داشت (به استثناى بناهاى آستان) خراب و فلكه بزرگى به دور حرم ایجاد شد كه بخش عمده آن را فضاى سبز شكل مى داد. بدین ترتیب هكتارها از بافت تاریخى مشهد و آثار باستانى اش با خاك یكسان و حرم رضوى به تمامى از پیكره شهر جدا شد. در دوره بعد از این طرح كنار گذاشته شد و گسترش فضاهاى زیارتى به سبب افزایش روزافزون زایران مد نظر قرار گرفت. طى دو دهه اقداماتى به مراتب بیش از اقداماتى كه طى 1200 سال گذشته صورت پذیرفته بود، رخ نشان داد. براى مثال مجموع ساخت رواق هاى 18 گانه كه تا سال 57 بالغ بر 2838 متر مربع بود به 10715 متر مربع رسید و مساحت صحن ها از 19000 مترمربع به 71000 مترمربع بالغ شد، ضمن این كه 30 هزار مترمربع صحن دیگر در حال احداث است. در این جا نیز نظام تاریخى معمارى حرم چندان كه شایسته است مورد توجه قرار نگرفت و بویژه ساخت ایوان ها و مناره هاى بسیاربلند نه فقط چشم انداز رؤیایى گنبد و مناره هاى طلا را مخدوش ساخت، بلكه آن ها را به عنوان مركز همه نیروهاى قدسى در ارتفاعى كوتاه تر قرار داد. اما این دوره نیز خالى از آفرینش هاى هنرى نبود و پایه و مایه هنر معاصر و معطوف به گذشته را به روشنى بازتاباند. 12قرن هنر و معمارى در 139 متر فضابراى جمع بندى نهایى كافى است، تنها آثار موجود در محوطه اصلى حرم را در نظر آوریم. سرداب امام كه با ابعاد 2‎/30 متر در زیر ضریح قرار گرفته، ده سال پیش از شهادت آن حضرت ساخته شده است. ضریح مبارك شاهكارى است با طراحى «استاد محمود فرشچیان» و پنجمین ضریحى است كه مضجع شریف را در برگرفته است. كاشى هاى ازاره حرم متعلق به دوره سلجوقى و خوارزمشاهى است و بین 800 تا 900 سال قدمت دارد. از ازاره تا آیینه كارى زیر گنبد، كاشى هاى معرق دوره معاصر به چشم مى آید. پس از آن كتیبه «علیرضا عباسى» بزرگترین خوشنویس عصر صفوى با آیاتى از سوره جمعه زینت بخش حرم شده و تمام حفره گنبد در دوره قاجاریه مقرنس بندى و آیینه كارى شده است. زیر این آیینه گچ برى هاى ظریف دوره صفویه و تذهیب هاى افشاریه دفن شده اند! محراب هاى حرم كه از دوره خوارزمشاهى به یادگار مانده اند و اكنون براى حفاظت بیشتر به موزه منتقل شده اند، افزون بر 800 سال قدمت دارند. لایه زیرین گنبد حدود هزار سال پیش ساخته شده و لایه بیرونى آن كه در دوره شاه عباس اول ایجاد شده، در همان دوره طلاكارى و به كتیبه «علیرضا عباسى» و چند دهه بعد به خط «محمدرضا امامى» آراسته شده است. این چنین است كه افزون بر 12 قرن هنر و معمارى ایران را در فضایى به وسعت 139 متر مربع گردآورده اند! ادامه خواندن مقاله حرم امام رضا(ع) در دوره تيموريان

نوشته مقاله حرم امام رضا(ع) در دوره تيموريان اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 79 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : پیش مصاحبهثبت خاطرات شفاهی بعنوان منابع کتابخانه ای کمک ارزنده ای به تاریخ معاصر می کنند. در واقع نقطه قوت این خاطرات زمانی نمایان میشود که اسناد کتبی در بایگانی ها ی محرمانه اجازه انتشار نداشته باشند .اسناد شفاهی این امکان به محققین می دهند تا بررسی ارزنده ای پیرامون وقایع تاریخی داشته باشند. هر چند خاطرات به تنهایی نمی توانند تکمیل کننده تاریخ باشند ولی بعنوان یکی از منابع در کنار سایرمنابع مورد توجه باشندخاطرات دکتر مهدی فضلی نژاد در حکم برگ کوچکی از تاریخ محلی محسوب می شود که راوی درصدد است تا با انتقال خاطراتش به تاریخ مشهد کمک کند هر چند در برخی از سئوالها جوابی برای گفتن نیست اما نکاتی قابل توجه در این مصاحبه وجود دارد که مدخلی برای سایر پژوشگران حوزه تاریخ شفاهی خواهد بودتا با طرح مسائل جدید به یافته های نو برسند. در یکی از روزهای گرم اواخر تیرماه 1384 شماره تلفن یکی از پزشکان قدیمی گرفتم. تماس برقرار شد، آن سوی خط صدای رسا و قاطع مردی آمد. خودم را معرفی کردم و قرار دیداری حضوری با ایشان گذاشتم;. . روز یكشنبه دوم مردادماه1384، نگارنده به همراه دوستانم اکبر سفری مقدم و محمد نظرزاده برای اولین جلسه جهت مصاحبه شفاهی خدمت دکتر مهدی فضلی نژاد رفتیم.محل مصاحبه مطب ایشان واقع درمشهد خیابان خسروی نو روبروی کوچه خامنه ای قرار داشت.از پله هایی باریک ساختمان قدیمی بالارفتیم .اتاق کار دکتر خیلی ساده با یک میز کار و یکی دو صندلی جهت بیماران و روی دیوار قاب عکسی که طرح جلد کتابی پیرامون حافظ تداعی می کرد..همچنین روی میز دکتر ماهنامه حافظ و روزنامه خراسان نشان از محیطی فرهنگی بود .صدای آزار دهنده کولر قدیمی باعث می شد که تا حدی از کیفیت ضبط نوارها بکاهد. بنابراین آقای فضلی نژاد کولر خاموش کرد و مصاحبه شروع کردم. پس از یک احوال پرسی مختصر و نصب دوربین وآماده کردن ضبط ،دکتر فضلی نژاد می پرسد:من دلم می خواد ببینم انگیزه شما از اینكه سراغ من آمدین برای بیان شرح حال من و یا بیوگرافی یا از این حرفها چی بوده كه بتونم بر اون روال حركت كنم؟. چون ممكن بعضی مسائل به ذهنم برسه ،مورد پسند شما نباشه و ما نباید این كار را بكنیم كه كسی خواستار یك مطلبی هست آلوده به دید طرف شود. نباید این كار را بكنیم و آن اینقدر باید صادقانه باشه و آنقدر راست باشه كه طرف از انگیزه ای كه پیدا كرده برای سؤال خوشحال برگرده. من از شما می پرسم، چه انگیزه ای باعث شده كه شما مرا برای مصاحبه انتخاب کنید؟ ج: آرشیو تاریخ شفاهی مدیریت اسناد آستان قدس رضوی در راستای تدوین خاطرات پزشكی مشهد با تعدادی از پزشكان قدیمی مصاحبه انجام داده است ویك قضیه هم برمی گرده به خاطراتی كه پزشكان از پرفسور بولون در مشهد داشتند.با تحولی كه ایشان در جراحی مشهد بوجود آوردند با توجه به این انگیزه ما به سراغ اكثر پزشكان قدیمی مشهد رفته ایم كه خاطرات را ثبت و ضبط و پیاده سازی نمائیم .تا محققان در آینده بتوانند از این خاطرات به عنوان یك منبع تحقیقی استفاده كنند. خاطرات دکتر فضلی نژاد در واقع در برگیرنده سه مقطع اساسی از زندگی وی می باشند.1- دوران طفولیت و تحصیل2-شروع مبارزات سیاسی3- اقدامات پزشکی . ضبط خاطرات دکتر فضلی نژاد در 16 جلسه هفتاد دقیقیقه ای بیش از سه ماه طول کشید. اولین مصاحبه در تاریخ2/5/ 1384 و آ خرین جلسه در تاریخ22/8/84 انجام شد.البته در تدوین خاطرات دو جلسه از مصاحبه بخاطر همخوانی نداشتن با مطالب کتاب حذف شد .بیشتر سعی شده جاهایی که مصاحبه حساسیت دارد عین گفته های آقای فضلی نژاد بدون هیچ تغییری آورده شود.اصل نوار و اسناد درآرشیو تاریخ شفاهی، سازمان کتابخانه ها وموزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی نگهداری می شود. قابل ذکر است که کارتدوین این خاطرات به تنهایی میسر نبود و دوستان زیادی زحمت کشیدند تا این خاطرات آماده چاپ شود .بخصوص مساعدتها وراهنمایی های ارزنده جناب آقای ابوالفضل حسن آبادی سرپرست اسنادسازمان کتابخانه ها و موزه ها آستان قدس رضوی باعث شد تا این کار شروع شود ،جای سپاسگزاری دارد .همچنین از آقای محمد نظرزاده کارشناس مسئول آرشیو تاریخ شفاهی که اسناد و مدارک در اختیارم گذاشتند،آقای سنابادی عزیز کارشناس مصاحبه،آقای اکبر سفری مقدم که به نوعی همکاری نمودند سپاسگزاری می شود. زحت پیاده سازی نوارهای این مصاحبه بر عهده سرکار خانم مهشید عسکریان وخانم طاهره گمراتیان بود که کمال تشکر دارم،همچنین از خانم زهرا آخرتی که کار تایپ اولیه انجام دادند و خانم طاهره زیدانلو به خاطر نمایه سازی سپاسگزاری می شود. غلامرضا آذری خاکستر بهار 1386 [آغاز طرف A از نوار شماره 1646] س• . به عنوان اولین سؤال خواهش می كنم خودتون معرفی كنید و از سوابق خانوادگی تان بفرمایید؟ج :مهدی فضلی نژاد هستم ، متولد مشهد . س: متولد چه سالی ؟ج: 1305 ،گویا متولد 1307 بودم یك برادری داشتم كه شناسنامه برای اون گرفته بودن، فوت كرده بود. بعد شناسنامه بنام من كردند . س: در ارتباط با وجهه تسمیه فامیلتون توضیح دهید ؟ج: در اینجا یك مسئله پیش می یاد كه بعضی وقتها برخورد پیدا می شه بین من وعموهام. هر دو تا فامیلشون همین الان هم وجود دارند، زرافشانها تو بازار هستند .پدربزرگ2 من كه فامیلش فضلی نژاد بوده و انتخاب كرده حالا به هر علتی ما نمی دونیم! چرا فضلی نژاد انتخاب كرده؟ دو تا از سه تا یا چهار تا از دامادش را به اسم خودش فامیل می گیره. یعنی پسر خاله های من و دائی من همه فضلی نژاد هستند. بعدها به دایی می گفتم: بابا، بابات چكار كرد اسم زرافشان نگذاشت روی ما، فضلی نژاد گذاشت. ما نه به زر بابا رسیدیم و نه به فضل شما تونستیم نائل بشیم.علی الحاله ما را فضلی نژاد كه بدون اینكه خواسته پدرم باشه،پدربزرگم به اسم خودش فامیل فضلی نژاد انتخاب کرده .تقریباً می شه گفت: هفتاد و پنج درصد فامیل خانوادگی من در تهران زندگی می کردند و توشون از سرمایه دارهای خیلی گردن كلفت كه قبل از انقلاب از ایران رفتند. س: متولدكدام محله مشهد هستید؟ج: همین محله سرشور روبروی كوچه میلانی س:در رابطه با كوچه سرشور بیشتر بفرمائید؟ وجه تسمیه اش چه بود؟ ج: از من این سؤال نكنید چون من جستجوگر تاریخ و محله ام نبودم. نمی تونستم باشم .بلكه سر پرشوری داشتم.ما تا هفت سالگی در منزل پدربزرگم که بعد منزل مرحوم شیخ احمد شاهرودی گردید سکنی داشتیم. پدر من زرگر بود عموهای من هم زرگر بودند . در زندگی من فقط یك دفعه یادمه كه از اون همیشه لذت بردم و فقط یكدفعه پدر من را بغل كرد و در دكان بقالی یك خوشه انگور به من داد و این خوشه انگور آنقدر شیرین و لذیذ بود كه هنوز زیر زبان من مزه داره . پدر من بنا به علتی که من نتونستم تشخیص بدم. از خانواده ما جدا شدند ، نه به عنوان طلاقی و نه توانایی كار داشت .یك چیز بود كه ما نفهمیدیم بعد داستانش تو زندگی من اثر قاطعی داشت.س: در ارتباط با خانواده تون بیشتر توضیح دهید؟ شغل پدرتون؟ ج: همین را عرض می كنم وقتی كه پدر من زرگری داشت در دالان جنوبی صحن عتیق كه حالا صحن جمهوری است و آنجا مغازش به هم خورد ه و هیچی نه از امكانات مالیش و نه از چیز دیگه به دست ما نرسیده. یعنی من موندم دو تا خواهر و یك مادر تا كلاس دوم ابتدایی كه پدربزرگ بود جور ما را می كشید. پدربزرگ فوت می كنه، مادر بزرگ هم فوت می كند. امكانات مالیشون هم واقعاً عالی بود یك مرتبه اینها بخار می شه ،ما بچه بودیم نمی دونستیم چی شد، اینها رفت ،طلاها رفت، مغازش بالا خیابان بود رفت همه چیز رفت . آن چیزی كه برای من لذت بخش بود اینكه این پدربزرگ اینقدر دید وسیع داشت كه تمام لباسهای خودش، بچه هاش با كارگراش و نوكراش یك شكل بود.چنین نبود، پدربزرگ با توجه به قدرت مالیش برای خودش اسبی یراق بكنه وتشکیلاتی داشته باشد . من یك خاطره خوبی كه دارم همیشه لذت می برم با دائیم كه آن هم فضلی نژاد بود . یك روزعصر رفته بودیم سینما برای تماشای فیلم دختر لر تو سینما ایران. در آنجا وقتی برگشتیم پدربزرگ فهمید كه ما رفتیم سینما با شلاق همچی پشت هر دو تای ما رو می زد شماها می رین سینما كه واقعاً هنوز لذت می بریم از محل شلاقهای كه به هر چیزی آدم نباید آنی دل ببنده. پدر پزرگ فوت كرد 1314 جریان مسجد2پیش آمد شیخ معروف حالا اسمش;.س: بهلول؟ ج: بهلول، بله. آنجا ما سر و صداش و شنیدیم مغازه ها بسته شد. پدربزرگ كه فوت کرد.ما موندیم بی سر و پناه .پدر از یك طرف رفت پدربزرگ از یك طرف و همین مدرسه اینجا روبروی كوچه خامنه ای دست چپ مدرسه منوچهری بود و من واقعاً عجیب عشق داشتم به این مدرسه. هیچ فكر نمی كردم به خاطر تنگنای اقتصادی ما داریم و ما نباید درس بخونیم این به ذهن من در آن بچگی فرو نمی رفت و همون خواستن عاملی شد كه بعد بتونم تغییراتی تو زندگیم بدم بدون اینكه برنامه رفتن موفق باشه. خوب مادر كار می كرد، زحمت می كشید. واقعاً از شیره جانش به ما سه تا بچه ها می داد .ولیكن نمی رسید و من متوجه نبودم كه مادرم به علت تنگنای اقتصادی در فقر نبودیم ولیكن همچی زمینه برجسته رفاه ساده را هم نداشتیم مادرم گفت: بچم می خواد كاسب بشه نمی خوام بچم درس بخونه. این همه كه درس خوندن به كجا رسیدن كه تو می خوای برسی. بنابر این ما راآوردن تو همین ناحیه سرشور به یك مغازه اتوكشی كارگری گذاشتن . اتو کش به من گفت برو از حوض چهل پایه كه این قسمت شمالی بازار سرشور كه همین الان بازار قالی فروشها برو از حوض چهل پایه آب بیار. من آنقدر وقتم را تنظیم می كردم كه در زندگی من همچی وقت را تنظیم نمی‌كردم .بدو از مغازه می رفتم حوض چهل پایه واقعاً چهل تا پایه پله هم داشت و من بجای چهل بعد اینجا حمام سالار بهادر بود همین اول ورودی مسجد ملاحیدر اینجا حمام سالار بهادر بود از اونجا می دویدم و می اومدم و آب بر می داشتم و بعد به سرعت باد می دویدم می آمدم یك نگاه، نگاهی به مدرسه می كردم یكی دو قطره اشك می چكوندم دو بر می گشتم به اتوكشی تا استاد نفهمد كه من از وقتم صرف دیدن مدرسه كردم و این خوب مدتی طول كشید تا ما در اینجا بودیم بعد از اونجا اقوام من بیشتر گلدوز بودند شوهر دومین خواهرم اینها با امكانات گلدوزی كه داشتن گفتن گلدوزی یك هنر است. رفتم گلدوزری. س: چه مدتی در اتو کشی کار کردید؟ج: تقریبا دو سال، دو سال و نیم.س: پیرامون حوض چهل پایه بفرمائید؟ج: آب انبار پله می خورد می رفت پایین.حوض انبارهای بسیار بزرگ آب درست كرده بودن كه بعد از اونجا با شیرآب برمی داشتن .خاطره ای كه از اونجا دارم كه بعد در پزشكیم اتفاق افتاد . اینجا شاید مورد طرحش باشه. مردم می اومدن از آب انبارها آب بردارن چون می دیدن این تخم حشرات قرمز رنگه. می آوردن دستمال می گرفتن زیر شیر كه تو اونجا می گفتن توتو( به تخم حشرات) كه آب سالم باشه در حالی كه فارغ از اینكه میلیاردها میلیارد تخم ویروس و قارچ از اون رد می شه. این خاطره در پزشكیم در جایی نقش آفرینی بالایی بود. نه اینكه از نظر پزشكیم ندونیم ولیكن از نظر علمی بدونیم اصل برای خاطره انگیز است خوب وقتی كه سال 36 بود كه من 7 روز بود كه از اتوكشی این وضع برداشتن من را به گلدوزی گذاشتن، در گلدوزی امكاناتی كه بتونه آدم هنرمند بشه بود از جمله یكی از هنرمندان معروف گلدوز مشهد بنام آقای ولایتی كه پرچمهای بسیاری از آستان قدس پرچهای اداری زیرش ولایتی نوشته و این مرد خیلی دقیق، فعال و ماهر بود. و من هم چرخم كنار همون بود ولیكن حوصله ای كه بتونم به این هنر ازش سؤال كنم كه گاهی هم سؤال می كردم كه جوابهای آنچنانی هم نمی داد، فكر می كرد كه رقیبم. ولیكن به ذهن من نمی رسید كه بگم بابا من رفیق شما هستم ولی این طور برداشت بود. تا سال 1320 سه چهارسالی گلدوزی كردم. 1320 جنگ شروع شد . س:چرخ گلدوزی؟ج: این چرخهایی بود كه ما با كله چرخ را پاشنه می چرخوندیم دستگیره ای داشت كه با این دستگیره می كشیدیم حركت می كرد قلاب یا قیتون رو جانماز رو پرده رو لباس بچه می دوختیم مثل الان نبود كه اتوماتیك باشه. س: ببخشید، گلدوزی بیشتردر چه موضوعاتی بود یعنی با چه مضامینی بود؟ ج: همش مال ولایتی بود كلی شعار بود. یا ابوالفضل العباس (ع);..س: با توجه به وضعیت جامعه آن زمان( به هر حال دوره رضا شاه بود) برخوردی هم داشتن با افرادی كه مثلاً پرچمهای مذهبی را گلدوزی می كردند؟ ج: نه اون به طور كلی در نمادهای اجتماعی اون طوری كه من به نظرم می‌رسید مطرح بود . رضا شاه می خواست مدرنیسم را بوجود بیاره هنر بومیست اینها را تجلی بده، بالا بیاره یا مكتوب بكنه. همچی نبود كه اون بتونه در این رابطه كاری بكنه. این تابلو قشنگ كه آقای ولایتی می‌دوزه عقلش برسه كه این می تونه ذهن انسان را جلب بكنه. به شعارهای مذهبی عقلش نمی رسید چیزی كه من خاطرم از اون نظر مذهبی كه اینها بود سال 1317 روز كشف حجاب آذر بود مادر من در همچنین موقعی از خونه میاد بیرون پاسبانی میاد روسریش را ازسرش برمی داره .این میاد خونه بعد می گه تا وقتی این نظام هست من از خونه در نمی یام یعنی توان این كه آن حكومت بتواند در روابط اعتقادی و سنتی و بومی منطقه نقشی داشته باشه نبود. س: در صحبت های جنابعالی اشاره به واقعه گوهرشاد در سال 1314 ه ش.داشتید. در ارتباط با این موضوع بیشتر توضیح دهید؟ با توجه به اینكه شما در آن زمان سنی هم نداشتید اخبار به چه صورتی به شما می رسید؟ج: آن قدری كه من یادم می یاد تو خونه ها همین جا كه ما نزدیك مسجد گوهرشاد هستیم دیگه زیاد فاصله ای نیست اونجا سر و صدای آمد شلوغ شد مسجد به توپ بستن عده زیادی را كشتن یك شیخ بهلولی بود. معلوم نیست نوكر انگلیس هاست معلوم نیست چی ؟فرار كرده. من كه از خونه بیرون آمدم دیدم تمام آن منطقه سرشور اینها همه بسته، تعطیل هیچ جنبنده ای تكان نمی خوره در نتیجه این جریان چند روزی طول كشید كه بعد دیگه ما نه در سنی بودیم كه پیشگیر قضیه باشیم و نه چیزی ولیكن گاهی صدای تیری صدای توپی می رسید. س: از تعداد كشته شدگان این حادثه آن زمان چه اخباری بود؟ج: هیچ خبری هیچی آن چیزی كه فكر می كنم چون خانواده ها كلاً خیلی محافظه كار، ترسو و توخوا بودند .این عین واقعیت حالا هر كی هر چی می خواد بگه [خنده مصاحبه شونده] س: برگردیم به ادامه خاطرات جنابعالی ، واقعه شهریور 1320 و حضور روسها در مشهد؟ از خاطرات آن زمان بفرمائید؟ج : شوهر خواهر بزرگ من كه اون هم ابوالقاسم فضلی نژاد بود پسرخالم بود این مباشر املاك مؤید ثابتی در فریمان و كته شمیشیر و سفید سنگ آن ده ریگه بود. حالا آن كه برای من سوزاننده بود به من گفتن تو برو حالا دفتر جواهری توی سرای سودمند فلكه جمهوری كه حالا خراب شده در آنجا كار بكن. حاجی تقریباً نماینده تام الاختیار مؤید ثابتی در مشهد بود برای فروش اجناسی كه از دهات می آمد و چه من تو اون دفتر كار می كردم به كارهای ساده دفترداری قدیم چیزی كه برای من جالب بود اول و بعد آن خاطرات تلخ براتون عرض می كنم حاجی مجله نوبهار معروف ملك شعرای بهار را می خواند و من از این مختصر سوادی كه داشتم كه بعد از مدرسه درآمدم هر كتابی هر چیزی پیدا می كردم می‌خوندم و روزنامه نوبهار برای من فرصتی بود كه یك چیزی حالا گنگ یا روشنش نمی دونم در اینجا یك دو دفعه هم ملك شعرای بهار از تهران آمده بود و تو اون خیابون تهران اونجا خانه ای بود مال یكی از اقوامشان كه من عصری رفتم اونجا دیدم ملك شعرای بهار سال 22-1323 بود اونجا نشسته چه بهاری بود !چه هیبتی چه انسانی! كه من اصلاً نمی دونستم آن زمان فقط از طریق روزنامه نوبهار آن هم با اندك سوادی كه داشتم تحلیل می‌كردم این ملك شعرای بهار خیلی آدم بزرگی بود.در اون زمان جنگ شد در مشهد قحطی شد نون گیر نمی یاد به هیچ وجه. من در دفتر حاجی جواهری نماینده آقای مؤید ثابتی بودم یك روز حاجی رو كرد به من و گفت: آقا تو باید یك كار بكنی. چه كار؟ از مشهد باید كامیون بگیری ببرید سفید سنگ قلندرآباد گندم هایی را كه می یارن بار كنید بیارین ببرین ساخلوی روسها خوب ما رفتیم كامیونها را بار می زدیم آنجا نه جاده ای بود نه امكانات تفریحی بود نه خونه ای بود هر شب ما وقتی می رسیدیم تو دهات درست جای اصطبل حیوانات با كنه موریانه دمخور بودیم و با شكل عجیبی بر می‌گشتیم توی مشهد تقریباً یكی دو ماه فصل تابستان كار من در سال 1322 همین بود كه بعدها كه حالا می بینم این آقا شده سناتور آن بابا از مملكت غریبه آمدن اینجا مردم ما دارن از گرسنگی می میرن ایشون گندمهاش رو می بره می ده به روسها. س: ساختمان روسها كجا قرار داشت؟ج: کنار بانك صادرات، تو خیابون امام خمینی یك هتلی بود مركز اداریشون آنجا بود مركز ساختمونشون خود پادگان بود. س: از روزی كه روسها وارد مشهد شدند بفرمایید؟ ج: وا; آن چیزی كه من یادم آن خصلتی كه در طول تاریخ ما را نگه داشته هیچ ایده ای تفكری كه انسان بتواند با یك خارجی تماس داشته باشه تو مردم نبود یادم یك شعر ساخته بودن كه اون شعر “مرقع اسب تازی ما وقت دگر است” هر چنداز سال 1320 تا حالا شصت چهار سال می گذرد آنجا تو توده مردم تو مشهدی ها این غزل و یا قصیده هر چی باشه سرایده بشه نشان اینكه مردم اگر نمی تونن در مقابل دفاع بربیایند ولیكن از نظر ذهنی و روابط انسانی حاضر نیستن دم خور غریبه باشن غریبه هركی می خواد باشه .بنابراین روسها زیاد تو خیابانها ما می دیدم سربازاشون می رفتن بالا خیابان كه حالا اصلاً مردم رو بر می تافتن حالا چرا اون پدیده طولانی جامعه كه مغولها را مسلمان می كنند اعراب را چیز می كنند. ایران تنها كشوری كه اعراب حمله كرده بود و اسلام آورد ما معنویتش را پذیرفتیم ولیكن عربیست را نپذیرفته فارسی زبان ما دنباله همون فارسی زبان قبل از اعراب كه فردوسی حماسه ای آفریده و تنها حماسه ای در دنیاست كه به شكل نظم در آمده خیلی مشكل در حالی كه ایلیادو ادیسه هومر نظم نداره شرح حمله تروای هست ولیكن كلاً و كلاً آن مقداری كه من یادم مردم دم خور نبودن. علاوه بر این برای ایجاد دلهره و نگرانی و یا واقعیت داشتن كه من از نزدیك شاهد نبودم شایعاتی مطرح می شد كه اینها اینجوری اندو مردم بیشتر به اون شایعات گرایش پیدا می كردن و خودشون كنار می كشیدن. س: همین شایعات چی بود آن زمان؟ ج: دخترها را بردن برداشتن مشكل ایجاد كردن رفتن مجلس رقص دائر كردن رفتن شراب خواری راه انداختن رفتن الدنگی و مستی کردند. آن چیزی كه در رابطه بعد زندگی روسها را من دیدم كه بعد هم در شرایطی دیگر عملاًً متوجه شدم دنیای تفكر محدود بود انسان بیشتر ساختاری بود تا انسان اندیشمند و این را در ایران می تونیم لمس كنیم در حالی كه روسها لمس كنیم كه ساختار ذهنی انسان یك چیز خوراك و جنسیت اینها نیست آن چیزی كه من شاهد بودم آدمكها بودند. س: افراد روسی كه مشهد آمدن بیشتر از چه قشری بودن یعنی سربازهاشون زن هم داشتن نداشتن آن جوری كه توی اخبار اومده ظاهراً افسران زن هم داشتن آیا شما اطلاعاتی در این زمینه دارین؟ج: من نه اینكه زن روسی ندیده باشم تو خیابان چرا بود نه فراوان خودشم مسئله ای بود با جامعه ای كه ما نمی تونستیم بپذیریم برای هر كسی بالاخره در رابطه با برخوردش یك جانب گرایی می كنه كه زنهای روسها بودن ولیكن نه به تعداد سربازهای روسی. ولیكن از نظر اینكه اینها خانواده بودن با زن و بچشون بودن یا نبودن در اینجا ما به یك پدیده دیگری برمی خوریم در انسانی كه آن پدیده علاه بر اینكه مسئله مؤید در اونجا خطاً متوقف می شه پدیده رفوژیها یا آوازه های لهستانی به ایران پیدا می شد كه در اونجا من بعد می تونم ذكر خیری در ابتدا از دكتر شیخ بكنم. س: از لحاظ اقتصادی جامعه شهریور 1320 مشهد به چه صورتی بود؟ ج: فقط یك شهر مشهد بود با بیست هزار جمعیت واسطه بین ده و مشهد هیچ كارخانه‌ای هیچ امكانات برق، جاده، سیستم پزشكی كه خود من در مسیر زندگی حداقل نیمی از دهات كشور بودم برای كار بهداشتی. یعنی كار رساندن وسائل رفاهی فوق العاده در ایران مشكل داشت . یك عددی من برای شما بگم كه برین گران ترین جاده ای كه از مشهد به سیستان و بلوچستان می سرانه در دنیا بوجود آمد این جاده ایست بخاطر اینكه تراكم جمعیت كم ما جاده را برای خدمت رساندن درست كردیم .بنابراین در جامعه آنجا اقتصاد كشاورزی بود و آن هم كشاورزی سنتی نه به عنوان كشاورزی فنی و منحنی كه واقعاً در آنجا فقر مطلق در دهات حاكم بود هیچ نبود . یعنی نقش اینها در داشت و برداشت منحصر بود در كشت و برداشت آن طرف تر همش آفتاب نشین بود. به عنوان یك سرمایه انسانی كه از زمان آزادیش استفاده بكنه مطرح بود و این رگ و ریشه فئودالیسم بود كه نگذارد دهاتی و فئودالیسم از قبیل حاج حسین آقای ملك، قریشی ، كدیور ، ثابتی مؤید ثابتی چه و چه و اینها كه خود من با حسین آقای ملك در تماس بودم دیدم این فئودال چیزی نمی فهمید، كه اصلاً برم باهاش صحبت بكنم. آن وقت بعد صدها پارچه آبادی كه از جمله در شرایطی كه بعدها برای من پیش آمد تو بهداشت كار می كردم چون اسم حاج حسین آقای ملك پیش آمد این مطرح كنم كه اونجا ما زجری كه از فئودالیسم برای اقتصادمون در طول تاریخ كشیدیم این بود كه اینجا بعدها آن هم ادامه داد من در سال 1333 مأموریت بهداشت داشتم در روستاها كاری بكنیم كه یك كارهای انجام می شد یا نمی شد كاری نداریم ولیكن به این برخوردیم كه خودمون دیدیم كه باغ ملك آباد در آنجا مردم خیلیروز جمعه می رن برای استخرش . یك جریان فوق العاده كثیفی، نداشتن توالت در آنجا هركس هم می آمد اونجا برای هشت ساعت ده ساعت یك روز دو روز می آمد دیگه همچی نبود كه آنجا ساكن بشه ما به عقلمان رسید، بریم این را با حاج آقا حسین ملك مطرح كنیم كه آقا یك توالتی چیزی وقتی كه من رفتم با یكی دو تا از مأموران .خونشم روبروی دارایی بود همین الان هم آنجاست. رفتیم، نشستیم. عصری بود، كه حاج آقا وضع وكیل آباد این جوری. با یك لحن بی تربیتی: هر كس فلان كار را بكنه خودشم غلط كرده خودشم بره جهنم جمع بكنه من جمع كننده فضولات مردم نیستم; خوب یك فئودالی كه اینها اون كثافت با جون مردم بازی می كنه آلودگی ها و عفونت ها مرتب بیماری زا هستند و اینها عقلشون نرسیده كه چه ارزشی داره در مقابل توالت زدن خوب با اون سرمایه ; این پدیده اقتصاد ما در آن شرایط بود. س: گویا با حضور روسها در شهر کمبود کالا و گرانی حکم فرما می شود؟ج: وا.. شكر مطلقا نبود. قند بود. نان كه عرض كردم به چه شكلی بود وسائل گرمایی مطلقاً به عنوان نفت برای روشن كردن لامپها و یا چند چیز مطلقاً در دسترس نبود. س: آن زمان مشهد برق داشت ؟ج: برق در زمان یك برق بازاری داشت كه بعد تبدیل شد به برق برزنتی. من درست تدوین تاریخچه چیزی نمی دونم چون یك پسرخاله ای داشتم فامیلیش زرافشان بود. همین كارخانه برق سرشور ایشون به راه انداخت. حالا من درست نمی تونم كه تطبیق بكنم كه ولیكن آن چیزی كه من یادم روشنایی با لامیها بود و پیدا كردن نفت خیلی مشكل بود .و یا چراغ موشی من نمی دونم چراغ موشی اطلاعی در این رابطه شما دارین یا نه؟ در توالتها چراغهای موشی دو فتیله كه تو نفت یا روغن گنجه می گذاشتن كه فوق العاده بدبو بود كه برای روشنایی توالت در دستشویی كه آن زمان آب نبود یا آفتابه بود بنابراین یك همچی امكاناتی. دیگه، حالا كی برق آمد؟ شرایط آن را از نظر تاریخی دقیقاً نمی دانم. س: دولت برای اینكه مردم در رفاه باشند آیا اقداماتی انجام داد؟ ج: اولاً اینكه در موقع جنگ جهانی دوم اصلا دولت در فكر نبود؟س:بخاطر اینکه رضاشاه رفته بود؟ ج:بله.رضا شاه رفته بود و محمدرضا هم جا نیفتاده بود. روسها از این طرف و در شمال هم و از طرف جنوب هم انگلیسیها آمده بود بنابراین دولت به مفهوم اینكه كوپن بدهد اینها اصلاً وجود نداشت نقشی از دولت نبود آن چیزی كه ترس و واهمه مردم از پلیس بود و واقعاً هم همینطور از مأمور ژاندارم از مأمور دارایی از مأمور شهرداری و;. . س: از لحاظ فرهنگی روزنامه هایی كه بعد از شهریور 1320در مشهد منتشر می شد و كارهای فرهنگی كه انجام شد به چه صورتی بود؟ ج: وا.. در اینجا بنده عرض كنم كه آن چیزی كه من خاطرم هست ارتباط جامعه با نشریات كه حالا به شكلی عملاً شاهد هستیم خیلی محدود بود .مردم روزنامه نمی خوندن. مجله نمی خوندن .كتاب نمی خوندن. من مقدمتاً در شرح حال اوایل 1320 روزنامه نوبهار ملك الشعرای بهار مطرح کردم چون آن آقای حاجی جواهری دوست ملك شعرا و اینها بود روزنامه را می‌خوند و الا تمام سرای سودمند را مطلقاً خبری از نظری كه روزنامه ای مجله ای خوانده می شه وجود نداشت. تدریجاً با عدم سلطه كافی از نظر حكومت شاهی توی مردم طوری شده بود كه همه چیز را فكر می كردن به حال دولت نه به عنوان اینكه بشناسند محمدرضا شاه، رضا شاه كیه؟ ولیكن قدرتی كه قاجاریه در جامعه بوجود آورده بود سرپوش گذاشته كه خاطرات بس عجیبی از نظر تاریخی من دارم. و این ته دل مردم به شكلی ترس از دولت جا افتاده بود. كاری نداشتن دولت كیه؟ همون ترس حاكم بود. بنابراین در یك چنین شرایطی كه ترس حاكم باشد این محكوم نمی تونه انبساط پیدا كنه نسبت به جریان شهرش. نسبت به جریان محلش، نسبت به جریان حرفه ایش. اونجا از این نظر خیلی محدود بود تا تدریجاً به شرایطی رسیدیم كه خوب سال 25-1324 كه سر و صدای مجلس علیه حكومت پیدا شد افراد وارد شدند اینها خاطرات مبارزات مدرس را داشتند از زمان رضاشاه و خاطرات و مبارزات ملك المتكلمین و دهخدا و دیگران داشتن و اینها از چیزهایی بودن كه دهخدا هنوز در حیات بود و آن صور اسرافیل را چاپ كرده بود كه فوق العاده با قاسم خان تبریزی و آقای شیرازی كه اینها صور اسرافیل را چیز كرده بودن به استناد تاریخ معاصر ایران هر شماره كه صور اسرافیل كه منتشر می شد بلافاصله دم در روزنامه قلقله بود كه یا برای خرید خودشان یا برای فروش. اینها فقط توانسته بود روزنامه صور اسرافیل قبل ازشماره هجده دوره اول مجلس شورای ملی سابق منتشر شد. تا بعد می‌رسه به جنگ دوم جهانی این جریان روشنفكری صوراسرافیل و نسیم شمال كه اینها دو تا روزنامه منورالفكر به هر شكلی به هر چیزی روشنفكر كه اتیكت خاصی ندارم آن چیز كه ذهن من هست چون اینها واقعاً وقتی آدم زندگی دهخدا رو می بینه خود به خود آن تفكر دهخدا را می بینه .بعد كه اینها چه قدرتهایی بودند بنابراین در اونجا روزنامه های سانسور شده حكومت بود كه هر چی حكومت مطرح نه به عنوان اینكه روزنامه بتونه نام روز باشه و مردم را آگاه كنه. س: روسها از لحاظ تبلیغی، در جامعه مشهد چه كارهایی انجام می دادند؟ج: یكی از اون پدیده هایی كه بعدها ما تحلیل كردیم آزاد گذاشتن حزب توده بود. حزب توده در مشهد خیلی پر و بال داشت و مسائلی كه طرح می‌كردن باز از نظر جامعه قدرت درك این مفاهیم وجود نداشت ماتریالیستی یعنی چه؟ آنها مرتب روی ماتریالیستی مانیفست بحث می كردند مانیفست اول صلح جهانی نمی‌فهمیدن چی؟ جوانها بخصوص در حركت به سوی كمونیسم در حركت بودن و در مباحث در برخوردها در چیز كه حالا بعد می یاد در جریان فمنیست که نمی تونست جامعه سنتی ما در درونش حضم بكنه این یك تخته ای تلخ و شور و بدمزه ارائه می شد. تو كجا می خوای بری، اینها رو بیشتر علاقه داشتد. تا بیان برن ماتریالیست امپریالیسم چی یا فرض كنم نظریات هگل چیه؟ یا نظریات ماركس، انگلس چیه؟صادق چوبک می نویسد آمریكایی ها در تهران روزنامه دیلی نیوز انتشار داده یك جوانی را خواستن كه بیاد روزنامه را ببره بفروشه. بعد جوانی دیلی نیوز می گیره تو خیابان داد می زنه دیلی نیوز، دیلی نیوز، یكی میاد بجای دو قرانی یك تومان به هش می ده. پول نداره خورد بكنه، رو میكنه من خورده ندارم می ره این طرف آن طرف پول خورد می كنه بقیش به طرف می ده. بعد پیش خودش می گه اسم این روزنامه چی بود هی فكر می كنه یادش نمی یاد .یكدفعه پیدا كردم، پیدا كردم .داد می زنه پیری نیوز پیری نیوز [خنده مصاحبه شونده] جامعه ای نتونه اسم یك روزنامه رو بدونه بعد می تونه از محتوای فلسفی و دیالكتیك و ماتریالیست و نمی دونم جنبه های فوق العاده فنی هگل سیر بعد هگل كه تز آنتی تز سنتز می فهمه یعنی چه؟ این جریان در بطن جامعه ما وجود داره كه نمی تونه فرهنگ پذیری اون هم مولتی فرهنگ پذیری نه یك فرهنگ انگلیسی یا فرانسوی بلكه یك ملقمه ای از فرهنگها را در طول تاریخ داره ،نتونسته. خوشبختانه حالا كه می بینی اصلاً انگلیس بندهای شلوار كوتاه كفش پررنگهای جوانهای هلندی، خودم كه در هلند درس می خوندم از اینها زیاد بود .بنابراین ما می رسیم به 1320 و اپیدمی تیفوس به وسیله مهاجرین لهستانی كه مهاجر نبودن بلکه رانده شده بودند به اینجا فرستاده بودن چون در لهستان جنگ شده در یک کتاب هم پیرامون کوره های آدم سوزی مطالبی نوشته شده . س:کتاب روژه گارودی؟ج: نه! نه! حالا من اسم كتاب را نمی‌دانم. علی الحاله جامعه لهستانی كه به ایران آمدن، رانده شدند، هیچ حد و مرزی نداشت. دوستی نبود كه روادید، ویزایی چیزی باشه. اینها آمدن در اطراف مشهد سكنی گزیدن حالا به هر شكل . در مرحله اول به شكل این بود كه اینها بیشتر برای غذا برای سرپناه بود، ولیكن آن چیزی كه ما كنار و گوشه بودیم همراه با اینها فحشا و مسئله الكولیسم رواج زیادی داره در نتیجه تماس برمی‌گرده به زمستان سال 1322 در این حشر و نشر با آنها، مقدار زیادی با خودشون شپش‌های آلوده به انگل تیفوس ما می گیم انگل اسپروكت تیفوس عاملش میكروب نیست اسپروكتد سیفیلس و اسپاسپروكتد تیفوس اینهاست .اسپروكتد اولین تیفوس اولین تظاهراتش تظاهرات عصبی روحی روانی است و هزیان نیست و فوق العاده كشنده و اینجا ما فقط یادم كه مادر ما شب به شب موهای ما رو همه می گشت كه زیر بغلهامون كه باز تخم یا رشک نباشه! س: یعنی از قبل این بیماری نبود؟ج: نخیر! تخمهای شپش ها لابه‌لای درزهای لباسهای ما با اتو كشیدن می کشت .بعد سیماب یک ترکیبی از جیوه که به طور کلی همه جا معرفی می شد مقداری پیشگیری می کرد. تو جامعه ما با همین پزشكان حاضر دو سه تا یكی شیخ حسن خان عاملی جای دكتر هوشمند توی خیابان خسروی، آنها بودن و آنها هم توصیه می كردن كه از سیماب استفاده كنید . مرگ و میر بالا بود، هر روز تعدادی از خانواده ها بود كه بعضی ها هم تیفوس گرفته بودند. و در آنجا من یادم در زمستان سخت بود خانواده های ما هم تیفوس گرفته بودن و ما مجبور بودیم بریم سراغ تنها پزشكی كه در آن زمان تحصیل كرده خارج بود دكتر مرتضی شیخ كه همین الان بیمارستان شیخ را درچهاراه میدان بار بالا خیابان كه الان یك بیمارستان تخصصی اطفال، وقتی كه من مدیرعامل بهداری شدم نام گذاری شد. زیرا منزل دکتر شیخ خیابان سنایی بود. گفتن این بیمارستان به اسم شیخ بكنند. علی الحاله دكتر شیخ تنها پزشك كه تو زمستان در خدمت مردم بود بایک دوچرخه شب روز نمی شناخت مرتب از این محله به آن محله مرتب از این طرف به آن طرف می رفت بر بالین تیفوسیها .آنجا نه پنسیلین داشتیم الا كه سال 945 آنجا در یكی از كشورهای اروپایی فلیمینگ كشف كرده بود و ما هنوز نداشتیم داروی به آن عظمت كه مورد مصرف باشه و خاطراتی كه من دارم هیچ وقت فراموش نمی‌شه دكتر شیخ مطلقاً به كسی نه نمی گفت هر كس مراجعه می كرد در باز بود و با آغوش باز كه خوا من كه همه مریض شدم رفتم پیشش و بعدها با هم دیگه دوست شدیم. آغاز طرف A – از نوار شماره 1207س: لهستانی ها چه سالی وارد مشهد شدند،كجا ساكن شدند بفرمایید ؟ج: جریان لهستانی ها از تبعات جنگ دوم جهانی و حمله روس ها به ایران و بعد رانده شدن مقدار زیادی از لهستانی كه به وسیله هیتلر به تصرف درآمده بود چه در آشئیست یعنی كوره های آتش سوزی كه بعضی ها فرار كرده بودن ویا رانده شده بودند به ایران آمدند. همراه خودشون اسپروكت عامل تیفوس را با شپش به ایران آوردند و از عشق آباد تركمنستان از طریق مرز باجگیران وارد مشهد شدند. در اون جا محل خاصی برای این ها در نظر گرفته نشده بود كه این ها در اون جا سكنی بگزینند. در نتیجه در تمام شهر پراكنده شدند و همه گیری و اپیدمی تیفوس به وسیله اون ها در سطح شهر به شكل كه ما بتونیم رد پا پیدا بكنیم منتشر شده بود. این وضع تیفوس ادامه داشت تا زمستان سال 1321كه در اون جا سرمای سختی حكم فرما بود و مردم مجبور بودند در جاهایی به عنوان نگهداری افراد سالمند یا به عنوان متكدیان كه این ها همیشه در شرایط نامطلوبی می بودند. اون جا سامانی به كار نبود كه این ها منظم و برنامه ای تحت حفاظت نگهداری شدند به وسیله افراد خیّر چند جا این ها اون موارد خیلی از پا افتاده شون نگهداری می كردند آن چیزی كه در خاطرات من است ولیكن اپیدمی و همه گیر در سطح شهر پراكنده بود. دكتر شیخ كه پزشك تازه فارغ التحصیل شده از فرانسه و این جا مشهد آمده بود و فوق العاده فعال بود.شب و روز در آن زمان یادم كوچك بودم من حدود14،15 سال بیشتر سن نداشتم كه این جریان پیش آمد ولی فداكاری این مرد با یك دوچرخه تو كوچه های پر گل ولای یخ زده و خیلی پیچ در پیچ كه هنوز بقایاش تو سرشور و نوقان وجود داره حساب كنید نه برقی نه آب لوله كشی هیچی نبود كه ما خواسته باشیم بگیم در شرایط جای مسجد ملاحیدر محله ای بود به نام گوشله یعنی جایی كه عفونت‌ها زباله دان ها همه بود وقتی در این خسروی نو این طوری بود دیگه اون طرف های شهر دیگه نمی شد حساب كرد چه مقدار روابط پست و ابتدایی حكم فرما بود. من قبل از این كه به مدرسه منوچهری، اول كوچه آقای خامنه ای درس بخونم .مرا گذاشتند مكتب خانه.آن چیزی كه خاطرم است مردی مسن نه اینكه روحانی باشد،ولی به طور كلی عم جزء و چهل طوطی درس میداد. مرا گذاشتند كه برم عم جزء بخونم در اون جا تعداد زیادی بچه بود و من وروجك بودم و هیچ آرام و قرار نداشتم. یك روز یكی از بچه ها خلیفه اون جا گفت:فردا صبح تو یك كاری بكن كه ثواب داشته باشه،خوب باشه،من ساده لوح گفتم: چی؟ گفت:دو سه تا میخ می گیری و چپه زیر این پوست تخت ملا می ذاری كه این محكم بمونه تا خیز نخوره .ما اومدیم نفهمیدیم شروع كردیم4 تا میخ معكوس رأسش به بالا قرار دادیم این آقا كه آمد بشینه یك مرتبه میخ ها فرو رفت داد و فریاد بلند شد،گفت:كی كرده؟ معلوم بود وروجك كلاس منم. در هر حال بلافاصله به خلیفه همون كلاس كه من سركار گذاشته بودند دستور داد فلك بیارند فلك آوردند شروع به زدن پای من كرد .آش و لاش شده بود دیگه توان رفتن نبود راه چندانی به خونه نبود وقتی مادرم دید این جوری گفت:نمی خواد بری مكتب. دو تا خاطره در دبستان دارم كلاس دوم كه به جای تنبیه به من اعتماد نفس داد. خیلی عالی بود همیشه در اون جریان یادم می یاد معلم ریاضی ما آقای صبوری بود خیلی مرد شریفی بود كه دو تا پسرش این جا بعدها معلم انگلیسی شدند. ایشان صورت مسأله حساب كه می گفت من بلافاصله جواب می‌گفتم:تاجری 4متر پارچه خریده 2 مترشو فروخته ازاین مبلغ2مترش مونده این مبلغ این قدر سود كرده. این از بر می دونستم تا اون می گفت ما عددها را می نوشتیم و در نتیجه تا اون مجدداً صورت مسأله حل بكنه به پهلویی كه مهندس موسی بهار كه بعدها صاحب كارخانه زاگرس شد به او می دادیم بعد معلم تا می آمد شروع كنه به حل صورت مسأله می دید میز ما بیكار نشسته .سه دفعه،چهار دفعه،آمد دید همین شروع كرد گفت من با تو وروجك چه كنم تنبیه ات می كنم؟ تو نباید این كار را بكنی. آرام بگیر،بعد این تریبون من كه پشتش می ایستم تو همون جا جلوی تریبون بشینی یعنی من در كلاس مشخص شدم .مسأله دوم خطای انسانی بود میز ما نیمكت سه نفره بود میز جلو ما یك پسر جوانی بود دارای قلم فرانسه كه یك چوب تراشیده كه سرش نوك فلزی داشت اون در می آوردن تو دوات می زدند مركب در می آمد و می نوشتن . من عاشق این قلم شده بودم گفتم: خدایا من چه كار كنم قلم مال من بشه. این قلم خیلی برای من شوق انگیز بود. در زمانی كه زنگ كلاس زدند جلویی رفت و قلم بود برداشتمش یعنی قاپیدمش یعنی دزدیدم و بعد بردم تو مدرسه قایم كردم آخر زنگ برداشتمش آوردم،ظهر با چه ناز و نوازشی تو خونه پدر بزرگ من آشپزخانه پستویی داشتند اشكافی بود تو اشكاف قایمش كردم كه كسی متوجه نشه روز بعد آمدم دیدم جوان داره زار،زار، گریه می كنه قلب من ناراحت بود ولی نتیجه كه گرفتم برای او تلطیفی نشد ولی برای من سرنوشت ساز بود هیچی نگفتم كسی نتونست بفهمه پس از 2،3 روز او عادت كرد به بی قلمی .از این ماجرا گذشت. اوایل بهار شد،تابستان مدرسه تعطیل شد و من رفتم سر قلمم دیدم این قلم را موریانه ها خوردند پودر شد تو دست من گفتم:ای بشر این چه سرنوشتی آدم با این جریان او را گریه بندازه خودشت نتیجه نگیره این نتیجه اعمال خودمون پس مواظب باش در آینده چه خواهد آمد این می تونه تو رو راهنما باشه مبادا این كارها پودر بشه و تو حداقل اون همه زاری و ندبه اون بابا این جریان این جوری بود كه برای من جریمه خیلی جانكاهی داشت. از پدرم دو تا كتاب برای من مونده بود كه پدر من سواد چندانی نداشت یكی فوق العاده خوب بود به نام سیاحت نامه ابراهیم بیگ یكی زیاد جالب نبود به نام اسكندر نامه. این سیاحت نامه ابراهیم بیگ این بود كه رفته بود اروپا در سال 1312 یا 13 این حدوداً به ایران آمده بود و این سیاحت نامه چاپ شده بود ولیكن در او زمان سیاحت نامه ابراهیم بیگ مطلقاً مورد طرد بود، ممنوعه بود. این كتاب كه می خوندم خیلی برای من شگفت انگیز بود و جرقه هایی به ذهنم می زد. چرا مردم جاهای دیگه این جوری اند و ما این وضع داریم و عقلم نمی رسید كه باید حكومت بتواند زمینه حركت زیربنایی جامعه را پیدا كنه و این خودش عامل این شد كه ما یك گرایش های اجتماعی كه بعدا خواهد آمد پیدا كنیم. . س:حدوداً چه تعداد مهاجر لهستانی به مشهد آمدند؟ج: از نظر آماری نمی دونم بین 3هزار تا 5 هزار بودند شهر مشهد اون زمان 20 هزار،25 هزار نفر جمعیت داشت.س:تركیب جمعیتی این گروه چگونه بود؟ج: این ها كلاً خانوادگی بودند زن و مرد. این ها از مزارع و مسائل زندگی در لهستان هم رانده شدند هم فراری شدند به ایران آمده بودند. ولی آن چه من خاطرم تو این ها مسلمان نبود و یهودی زیاد بود به خاطر این جریان من در این عیدگاه كه از بچگی یادم می یاد به نام محله جدیدها و یهودی ها معروف بود كه هنوز بعضی ساختمان هاشون هست و از قدیم بودند بدون ارتباط به جنگ اون ها یك مقداری به هواداری اون ها تلاش می كردند. یهودی های اون زمان هیتلر كه لهستان گرفته بود اما اون طور كه می تونم نسبت به جمعیت بگم 2 تا 5 هزرا جمعیت رقم بالایی 10% جمعیت بنابراین در این سالیان كه تیفوس آمد و قحطی آمد سال 1321 و 1322 شد و كاملاً تحت شرایط زندگی اون زمان قرار گرفتیم پدر من در قید حیات بود ولی متكلف هزینه های زندگی ما نمی تونست بشه،از سال 1322 تا 1329 سال های پر اضطراب بود روس ها بعدازظهرها كه توی خیابان كاری داشتند بچه های مدرسه‌ای كه می دیدند اشكم سرازیر می شه چرا من نتونم درس بخونم. نمی شه اون مقدار كه امرار معاش می‌داشتیم كه من هم بتونم تحصیل كنم. در هر حال هرازگاهی شغلم عوض می كردم از این گلدوزی به اون گلدوزی از این بساط به اون بساط به اون بساط تا سال 1327 شد دیدم من خیلی دارم عقب می افتم رفتم مهدیه حاجی عابدزاده پشت باغ نادری اون جا ثبت نام كردم اون جا هم هزینه ای نداشت رفتم اون جا جامع المقدمات و صرف میر و تصریف می خوندم به صرف میر نرسیدیم آنجا هم نتونست من جذب كنه، باز آمدم بیرون با دوستانی بودیم تنها راه چاره این كه من روزهای آخر هفته حتی روز تعطیلی از صبح پنج شنبه تا ظهر جمعه یك سر كار كنم كه بتونم 2 برابر یا 3 برابر مزد روزانه دریافت كنم .تا عصر جمعه بتونم سینما برم این حداكثر تلاش من بود. ولی متأسفانه در شرایط بازار كه فعلاً هم حاكم است مقصر همیشه كارگر است و این برای خود من عاملی شد كه نسبت به نیروی كار و كارگر ، بنابراین این سال 1321 تا 1329 برای من كه هر سالش هر روزش خواسته باشن كه چه جریانی پیش آمد كه جریان عمومی این می‌تونه خودش شرح حالی بده كه انسان تحت شرایط قهرآمیزی كارگری می توان این كه بتونه جل و پلی بكنه نداره و من هم بالاخره با شرایط خیلی سخت پس اندازی پیدا كردم یك چرخ گلدوزی خریدم كهنه بعد این تو یك دكه تو بازار ساعت كار می كردم اون كه جنس می فروختن دو برابر به علت پول نقد نداشتم حساب می كردند اون جنسی كه من آماده می كردم برای فروش مغازه ها به علت كه چشم و هم چشمی بكنند حتی با من كه بضاعت وسیع اقتصادی نداشتم ولی حتی یك جانماز كه می فروختیم مورد چشم حسادت اون مغازه های بزرگ بود واقعاً كلافه بودم نمی دونستم چه كار كنم. یك روز تو دكه نشسته بودم دیدم،2،3 نفر آمدند بدو فرار كن پسر خاله ات حسین فضلی نژاد اول بازارچه ساعت گرفتند آمده اند برای سربازگیری. منم بلند شدم از بام یك مسافرخانه خودم پرت كردم تو فلكه و فرار كردم شب رفتم خونه فكر كردم از چی فرار می كنی تو این جا نشستی برو سربازی من فردا صبحش به مادرم گفتم :اون هم زار و زار گریه كرد كه چه جوری می شه،چی می شه؟ گفتم: من باید برم سربازی نمی تونم این شرایط تحمل كنم هر چه بادا باد. این جا ورق زندگی من برگشت رفتم صبح خودم به پادگان معرفی كردم گروهبان گفت:همه رو با زور می یارن این جا تو خودت آمدی ،خودت را معرفی كنی. گفتم:آمدم معرفی كنم، دیگه اسم من بنویس .نوشتند. گفتند:روز جمعه بیاین جای باغ ملی ( هنوز هم مال نیروهای مسلح هست) تا اون جا شما تقسیم بشین. من رفتم اون جا توزیع بشم دیدم گروهبان های مختلف هست یك دفعه شنیدم گروهبان مخابرات هم هست .شوق داشتم یك علمی یاد بگیرم. رفتم اون جا دیدم افسری بود به نام سروان غریب، تلاش می كرد سربازهای نخبه برای مخابرات اسم نویسی كنه. من تو چشماش نگاه می‌كردم بدون حرفی.(باخنده)گفت: تو هم بیا. اسم من را نوشت تو گروهان مخابرات،چه كیفی داشت چقدر ما خسته شدیم هر روز قدم آهسته تفنگ به دوش هر شب كشیك جاهایی كه سگ و گربه بود و ما نمی ترسیدیم شش ماه اول سربازی كه اون زمان می گفتن پاگون می دن به سربازها طی شد با توجه به نیمه سوادی كه از دوم ابتدایی داشتم با توجه به این جریان مهدیه رفتم نامه نوشتم برای فرمانده گروهان كه من توان این همه كار ندارم آقا یك كار دفتری بدین .نامه دادم به دفترش روز بعد سر گروهبان اون جا كه خیلی آدم عرق خور و تریاكی،و به تمام معنی اخمو،منو صدا زد . گفت: شما با دوستتان سبزواری آخر صف بیایید دفتر،من رفتم دفترش دیدم منقل بافورش دایر بطری عرقش پهلویه،قیافه اش چروكیده اخمو با یك بشكه عسل نمی شه خوردش این قدر این عجیب بود در طول6 ماه صابونش به جامعه ما خورده بود با این قیافه و این وضع ما رفتیم تو دفتر او، جناب سروان گروهان گفت: این ها سربازان خوبی هستند یك كاری براشون بكنید. اما یك اسبی تو گروهان مرده نمی خواهیم به فرمانده گروهان خبر بدیم می خواهیم یك اسب دیگه بخریم اون دوستمون با چنین شرایطی دوستمون گفت این اسبی كه مرده چند قیمتش؟گفت حدود 1000 تومان حالا شما 1000 تومان 2 تایی نمی تونید بدین 600 تومان بدین دوست ما كه آمدیم بیرون گفت من 300تومان كه سهل،30 تومان ندارم بدم منم دیدم همان 300 تومان برای من مسئله ساز،رقم كم نبود. نشد. حتماً باید خودت مستقیماً بری پیش فرمانده گروهان تا اون راه حل نشون بده. آدرس خونش گرفتم رفتم عصری در زدم گماشته اش آمد. گفتم:من با جناب سروان كار دارم گفت:ایشون اجازه نداده كه سربازها بیان در خونه اش. گفتم:حالا كار فوری دارم معطل كردم خود فرمانده گروهان از خونه آمد بیرون گفت:تو هستی،گفتم بله می خواست بره خارج از خونه منم در معیت او حركت كردم گفت:چیه گفتم: والا این فرمانده گروهان گفت:بله فرمانده گروهان كه گناه نكرده همه كاغذ دوات،از ابزار آلات، حتی اسب بمیره مشكل داره خودتون باید بدونید(باخند) گفتم: جناب سروان من كارگرم باید برم،گفت :خب یك هفته برو مرخصی بعد بیا فلان جا هفتم در گذشت پدر من است ما رفتیم 100 تومان جور كردیم تو پاكت گذاشتیم. رفتیم. دیدیم مجلس تعزیه است و فرمانده گروهان آمد و پاكت 100 تومان از ما گرفت و رفت سر گروهان یك هفته،10روز گذشت(با خنده) از جناب سروان خبری نشد. یك روز دیدم جناب سروان آمده تو دفترش .گفتم :این دفعه باید خودم معرفی كنم . خوابگاه ما طرف جنوب بود دفتر اون ها طرف شمال بود. یك تعظیم غرایی،یك سلام غرایی، با صدای پای محكم دادیم جناب سروان ما رو دید،دیدم 2،3 تا افسر نشسته 5 دقیقه نگذشت گماشته دفترش آمد گفت فلانی بیاد دفتر جناب سروان دیدم خوشحال هست به 2،3 تا افسر گفت: من از دست ادارات به تنگ آمدم مرتب از من سرباز می خوان ببین جناب سرهنگ او سروان بود من چه كار كنم جوان برو خودت به دادگاه عالی معرفی كن ما آمدیم امریه را گرفتیم طرف دادگاه این جا مركز اسناد بود. بهترین اسناد دنیا مال دزدها،كمونیست ها،جاسوس ها تو دادگاه لشكر بود. ما كه وارد شدیم صبح زود می آمدند قشنگ تمیز كارها را می كردم می نشستن پرونده ها را می خوندن دفتر حقوق جلوم گذاشته بودیم كه كدام ماده به كدام جرم می خورده، این ها یادداشت می كردم. سرهنگ نعیمیان رئیس دادگاه بود چهارراه لشكر دست راست یك حمام وقف كرده وقتی می دید من وروجك پرونده ها می خونم یادداشت برمی دارم كارهای دادگاه به من سپردند رأی بنویسم، رأی بخونم وكیل مدافع از زندان تعیین بكنم پرونده ها را مرتب كنم. یك جوان خیلی رعنا و آزادمنش افسری بود وظیفه كه حقوق خونده بود این جا آمده بود تو دادگاه سه، چهار روز كه گذشت دیدم به در و دیوار پوسترش از حافظ نصب كرده بود: ساقی به جام عدل بده باده تا گدا غیرت نیاورد كه جهان پر بلا كنداین بیت حافظ ارجال و حال ما بود. با حافظ قبلاً نیمه اختی بودیم در این شرایط پیش آمد وقتی رأی ها كه می خوندم اون ها كه تبرئه می شدند یك پولی به من می دادند چند دفعه ما این پول گرفتیم و تو شب خواب تو فكرم به كسی نمی گفتیم این پول ها صحیح یا نه .دیدم عقلم به جایی قد نمی ده یك روحانی بود تو بازارچه ساعت كه از صحافی اموراتش می گذشت عصر روزی رفتیم پیشش، نشستیم. جریان مطرح كردیم كه همچنین جریانی این پول ها مباح یا حلال كه من می گیرم یا نه. موضوع عوض كرد این سید روحانی ما مثل این كه اون قدرها وسواس نداشت. این جریان پی گیری کردم دوهفته گذشت روبرو دكه گلدوزی كه داشتم ،یك سماورسازی بود و یك كفش دوزی،كفش دوزی یك خاطره برام داره. دكتر كاظم سامی وزیر بهداری دولت موقت،عصرها می آمد تو كفش دوزی و من از پدرش عصر كه می رفت می پرسیدم:این كیه؟ گفت: این دبیرستان می خونه و در آینده مرد بزرگی می شه و من از دور كه بعدها كه خیلی نزدیك شدیم واقعاً واله و شیدا این شدیم اون طرفش دكان سماورسازی بود آقای شاكری دعاگو بود كه شاكری كه پسر خواهرش رئیس كتابخانه آستان قدس شد را تو بست بالا خیابان دید خیلی انسان معتقد و پاكی بود اون آقای شاكری كه بعد در قوچان معلم قرآن شد گفت: بیا كارت دارم. گفتم:چیه؟ گفت:آقای روحانی گفته: پیغام بدم به مهدی که آمده رشوه را این جا مباحش كنه. من از اون آقا هنوز ته دلم داره می سوزه .گفتم: خدایا این که نشد. یك هفته رفتم كارگری كار كردم پول ها كه گرفته بودم گذاشتم تو جیبم صبح شنبه از دادگاه زودتر از همه می آمدم سرهنگ نعیمیان خونه اش اینطرف پادگان بود با دوچرخه می آمد در زدم وارد شدم یك حالت دژم مغبونی به خودم گرفته بودم. گفت: چیه مهدی؟ گفتم: جناب سرهنگ من در دستگاه شما خطا كردم .زندانیم می كنی بكن،شلاقم می زنی بزن، بیرونم می كنی بكن،هر كار می خواهی بكن. گفت: آخه چی شده؟گفتم:ما این پول ها از این مردم می گرفتم. رفتم پرسیدم. گفتند: این ها حلال نیست و من نمی تونم مصرف كنم. آمدم به شما تحویل بدم حالا هر چی می خواهی تصمیم بگیری، بگیر.هیچ مدارا نكن با من. گفت :باشه. ظهر صدات می كنم. ظهر دادگاهها تمام شده بود ما رو صدا كردن تو سالن دادگاه تمام اعضا دادگاه دادستان،دادیار،وكلا مدافع منشی ها نشسته بودن سبیل در سبیل از راه كه آمدمرا صدا زد. من در باز كردم دیدم یك صندلی كوچك دم در گذاشتن سرهنگ نعیمیان به من اشاره كرد بشین روی اون صندلی .گفتم: چشم. سرباز وظیفه صفر جلوی این همه ارشد ها قابل قبول نبود. گفت:من حرفات شنیدم برای ما جالب بود كه تو خودت آمدی مسئله مطرح می كنی .این فیش اون مبلغی كه تو گفتی ما جمع كردیم ریختیم به حساب دولت از فردا تمام وكلا مدافع 10% حق وكاله شون مال تو. حالا این پائیز سال 1329 عجیب چه رقمی ماهی 200تومان پول طیب طاهر من همون روز گفتم :حالا كه پشتوانه دارم آتیه اش خدا كریم. رفتیم كلاس شبانه رازی آقای مستوفی تو خیابان خاكی ثبت نام كردیم . قرار بود ماه فلان مبلغ بدیم من برای 6 ابتدایی ثبت نام كردم دیگه هم چین می خوندم كه شب مادرم می آمد چراغ خاموش می كرد. صبح باز می رفتیم سركار و سربازی باید انجام می دادیم چون سربازی نصف روز بود بعدازظهرها كار گلدوزی و باید در این فاصله كلاس شبانه طی می كردم.چاره ای نیست ششم ابتدایی را من خرداد گرفتم بلافاصله سرباز بودم برای سه سال اول ثبت نام كردم قبول شدم. بهار سال 1331 رسید. سربازی تمام شد ماها بی پول شدیم .وبرای سیکل دوم دبیرستان ثبت نام کردم س:كدام دبیرستان؟ج: كلاس شبانه رازی. خاطره دارم از كلاس شبانه رازی. از 6 ابتدایی مرد بسیار خوبی بود آقای ادیب پور انشاء می گفت همیشه در انشاها باید مضمونی كوك كنم یك روز توی یك مجله یك مضمونی كوك كرده بود به نام له له آقا من تو انشاهام بعد لله آقام مطرح می كردم له له آقا حرف های خوبی می زد این مردم چه كار باید كرد این درس چطور خونده می شه درس بدون مشق و كتاب و تخته سیاه یاد گرفت . اون جا من به نام له له آقا معروف بودم و خیلی كار خوبی شد،آنجا برای من اندیشه كرد كه من بنویسم علاوه بر خوندن سیكل دوم دبیرستان شهریور ثبت نام كردیم سیكل اول قبول شدم،2،3 ماه گذشته بود ما نداشتیم شهریه بدیم عصر آمدم دفتر دیدم مش تقی را گذاشته دم دفتر اون هائیكه شهریه ندادند راهشون نده. ماوقتی دیدیم مش تقی اون جاست،ما رو راه ندادن گفتم بی پولی نمی شه مانع درس خوندن بشه باید راه حلی پیدا كنیم .آمدیم خونه و نشستیم. گفتم: هیمن جریان كتبی برای آقای مستوفی پست كن ازت كه نمی گیرند پست كردم از بچه ها پرسیدم گفتند: مش تقی نیست .گفتیم: ما میریم سر كلاس حالا هر چی می خواد بشه. رفتیم سر كلاس دیدیم وسط كلاس در باز شد و آقای مستوفی نگاه كرد گفت: تو بعد زنگ می آیی دفتر من. زنگ تمام شد ما رفتیم دفترش .در زدیم آمدیم و دیدم یك صندلی اون جا گذاشته گفت بشین روی صندلی .من كیف كردم حالا صندلی داغ نیست ولی برای ما خنك كننده بود. گفت :نامه‌ات رسید خیلی متأثر شدم كه برای پول درب مدرسه را بستند تا حالا هر چی طلبكارم از تو همش هیچی از حالا به اون طرف یك سوم شهریه. می خواستم بگم اگر رسید. گفت: زود برو كلاست دیر نشه،خلاصه پنجم دبستان تا كلاس‌11 دبیرستان من سه دوره را به 5/2 سال طی كردم و دیپلم دبیرستان گرفتیم. من چه كار كنم در اون جا آموزش و پرورش معلم استخدام می كرد ما رو استخدام كردند تو دبستان طاهری تو خیابان سنابادحالا اسمش را عوض كردند. ادامه خواندن مقاله خاطرات دکتر مهدي فضلي نژاد

نوشته مقاله خاطرات دکتر مهدي فضلي نژاد اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : تاریخچه رنگدنیایی که ما آن را نظاره می کنیم از دو عنصر مهم تجسمی تشکیل شده است این دو عنصر عبارتند از فرم (شکل) و رنگ که هر کدام لازم و ملزوم یکدیگرند. زیرا با برخورد نور به شیئی و انعکاس آن باعث دیدن رنگ می شود. هر موجودی که در این دنیا به چشم می خورد ابتدا از لحاظ شکل و اندازه احساس می گردد، سپس در حالی که دارای پوششی از رنگ است مورد توجه قرار می گیرد. در عین حال رنگ علامت مشخصه هر شیئی طبیعی است همانطور که گل سرخ به خاطر رنگش از دور جلب توجه می کند و نظر بیننده را به خود معطوف می دارد و یک میوه رنگی با رنگش اعلام می کند که رسیده است و یا نارس می باشد.- تاریخچه رنگ: اولین ملتی که اساس رنگ آمیزی موها را به وجود آوردند بنا به شواهد، چینی ها بودند که در سه هزار سال قبل از برگ و ریشه درختان رنگ تهیه کرده و جهت موها به کار می بردند و بعدها در کشورهای دیگر آسیا رنگ های گیاهی شناخته شد که امروزه هم از آن استفاده می شود مانند حنا، خضاب، بابونه و رتاس. معمای کشف رنگ در آغاز تاریخ بشریتبرخی ازباستان شناسان می گویند، به کاربردن رنگ به عنوان یک سمبل ممکن است در حدود دویست هزار سال پیش در آفریقا شروع شده باشد.مطالعه آثارکشف شده از منطقه ای در جنوب زامبیا در قاره آفریقا، فرضیه آغاز به کار بردن رنگ در ارتباطات میان انسانها در این منطقه را به وجود آورده است. لارنس بارهام پژوهشگر دانشگاه لیورپول با مطالعه ابزارها و اشیای به جا مانده از یکی از نخستین تمدن های بشری در زامبیا می گوید در میان یافته های باستان شناسی در این منطقه ترکیبی از رنگ های مایع یا جامد بدست آمده که احتمالا برای نقاشی یا نشانه گذاری روی بدن به کار می رفته است. تا کنون گفته می شد نخستین نمونه مشابه کاربرد رنگ به صدهزار سال پیش برمی گردد. در تاریخ تکامل بشر همواره زمان آغاز به کاربردن نشانه ها برای برقراری ارتباط یکی ازموضوعات مورد بحث باستان شناسان بوده است. زبان نمادین تا پیش از این، نقاشی های روی صدف در منطقه ای در خاورمیانه به عنوان قدیمی ترین سند به کار گیری رنگ توسط بشر شناخته می شد. اما دکتر بارهام می گوید چه بسا بشر زودتر از آنچه یافته های باستان شناسی نشان می دهد، به این قابلیت دست یافته باشد. او می گوید: “به عنوان یک باستان شناس، مشتاقم که دریابم چه وقت استفاده از رنگ به عنوان نماد آغاز شد زیرا نمادگرایی رنگ با به کار بردن زبان همراه بوده است.” دکتر بارهام در جشنواره انجمن علوم بریتانیا گفت: “استفاده از رنگ به عنوان نماد سرآغازی بر برقراری ارتباط کلامی بوده است، بنابراین ما در حال مطالعه برای کشف نشانه هایی از پیدایش زبان هستیم.” دکتر بارهام در طول ده سال گذشته در منطقه ای درجنوب زامبیا که “توین ریورز” (Twin Rivers) خوانده می شود و یک مجموعه غار قدیمی در آنجا وجود دارد، کار کرده است. گفته می شود بشر در حدود صد و هفتاد تا سیصد هزار سال پیش در این ناحیه سکنی گزیده است. ولی اینکه چه نوعی از انسان در آن منطقه زندگی می کرده است هنوز نامعلوم است. با این همه قسمت هایی از استخوان بشر در این منطقه کشف شده است که می تواند به انسان هایدلبرگی (جد انسان نئان درتال) متعلق باشد. این نوع انسان نیای بشر امروزی خوانده می شود و مانند انسان امروزی، مغزی بزرگ داشته است. كشف رنگدکتر بارهام می گوید انسان ساکن در این منطقه (زامبیا) از گل اخری برای به دست آوردن رنگ استفاده می کرده و با استفاده از این فن آوری، رنگ های مختلف می ساخته است. در این منطقه گل اخری به رنگهای قرمز، زرد، قهوه ای، صورتی، سیاه و حتی ارغوانی وجود دارد. به این ترتیب آنها می توانسته اند با ترکیب آن با چربی حیوانات رنگ به دست آورند. با این همه باستان شناسان می گویند هنوز به نشانه های بیشتری برای پذیرش اینکه که کاربرد رنگ از این منطقه آغاز شده بود، نیاز دارند.تهیه و ساخت رنگ هنری است که از دوران بسیار قدیم تاریخ با استفاده از مواد طبیعی بوجود آمده است . و اعجاب و حس تقدیر انسانها در مقابل رنگهای طبیعت زنده و بی جان یک حقیقت می باشد . آغاز ارتباط بین انسان و گیاهان نیز به زمانها بسیار قدیم بر می گردد . در کنار این مسئله که گیاهان منبع غذائی انسانها بوده ، احتیاجات پوششی انسانها اولیه را نیز برآورده ساخته و این انسانها از میوه و برگ و غیره گیاهان استفاده بسزائی نموده اند . انسانها دریافتنه اند که رنگ کردن الیاف نساجی در مواردی که در آب حل نمی شوند ممکن نیست بنابراین از گل ، برگ ، میوه ، ریشه و تنه گیاهان استفاده کرده اند . در کنار مواد رنگی گیاهی از بعضی از حیوانات نیز رنگهائی تهیه می گردد . در آناتولی در دوران عثمانی تا قرن نوزدهم مواد رنگی به خارج صادر شده است اما با پیدایش و تهیه رنگ های مصنوعی ، شیمیائی و ترکیبی صادرات نیز اهمیت خود را از دست داده است . امروزه در ترکیه در چند منطقه به مدیریت بعضی از موسسات آموزشی تهیه رنگ و رنگ آمیزی طبیعی ادامه دارد . در آناتولی خصوصا در مناطقی که قالی بافی رواج دارد در موضوع مواد رنگی اطلاعات کمی وجود دارد علت این مسئله مخفی نگه داشتن اطلاعات بوسیله خانواده هائی که با موضوع رنگ و رنگ آمیزی سرو و کار دارند . برای ثابت نگه داشتن رنگها از موادی که باعث ثابت ماندن رنگ می شود استفاده می کنند در ترکیه بیشتر از مازو استفاده می شود . براثر اطلاعاتی که از نتیجه حفاریها بدست آمده در زمانهای قدیم بیشتر از رنگهای قرمز ، سبز ، زرد و آبی استفاده می شده است . تاریخچه رنگ آمیزی در ایرانبا استفاده از آتش، ظروف گلی پخته به صورت سفال درمی آمده و در مجاورت درجات مختلف حرارت آفتاب و آتش، کم رنگ و پررنگ می شده است و رنگ آمیزی جدیدی در برابر چشمان مردم قرار می گرفته و الهام بخش سلیقه ها می گردیده است. رنگ آمیزی در میان مردم فلات ایران سابقه ای دراز دارد. «گل اخرا»ی سرخ و زردی که در باستان به کار تهیه ظروف سفالین می رفته، و یا گل تیره ای که از آن ظرف سفالی یکپارچه سیاه می ساخته اند، چشم جماعات اولیه را با ظروف یکپارچه رنگین طبیعی آشنا کرده بود. خاصه آنکه با استفاده از آتش، ظروف گلی پخته به صورت سفال درمی آمده و در مجاورت درجات مختلف حرارت آفتاب و آتش، کم رنگ و پررنگ می شده است و رنگ آمیزی جدیدی در برابر چشمان مردم قرار می گرفته و الهام بخش سلیقه ها می گردیده است. شاید برخورد به گیاهانی که دارای مواد و مایعات رنگین بوده اند، یکی از وسایل رنگ آمیزی پاره ای از لوازم زندگانی (چون رنگین کردن بافته های اولیه) بوده باشد. برخورد به خاک های معدنی «گچ و آهک» و همچنین گل اخرای قرمز که با آنها دیوار کومه ها را می آلودند و آنها را سفید یا قرمز می نمودند، احتمالاً شروع رنگ آمیزی بوده باشد که دیرتر زمینه وسیعی یافته است. آثار رنگین زیادی از دوره ماقبل تاریخ در دست نیست ولی با توجه به تاریخ تمدن و آشنایی با ویژگی های جوامع بدوی می توان علاقه نخستین جماعات را به خودآرایی (به کمک رنگ) دریافت. علاقه آدمی به رنگ آمیزی نه تنها در زمان زندگی او بوده بلکه تن و روی مردگان خود را نیز با «گل اخرا» زینت می بخشیدند و آنان را هرچه شکوهمندتر به جهان دیگر می فرستادند. بعید نیست که روی رغبت خاص جماعات بدوی به رنگ آمیزی لوازم زندگانی و همچنین خودآرایی به وسیله رنگ که جنبه خوشایندی و تشریفاتی و ابراز تشخص داشته یک قسمت عمده کوشش آنان، در راه به دست آوردن مواد رنگین صرف شده باشد. چند وقت طول کشید تا توفیقی در این راه حاصل شد معلوم نیست. زیرا برخورد تصادفی به ماده رنگین گیاهی یا معدنی و دانستن این که عصاره برگ ویج و پوست انار رنگی در زمینه زرد می دهند و عصاره گیاه اسکوتی زرد لیمویی خوشرنگ به دست می دهد یا از برگ درختان کول رنگ مشکی روشن و از پوست تنه درخت گردو، رنگ مشکی خوشرنگ به دست می آید، یا گیاهانی که بر سر خود قرمز دانه دارند و رنگ قرمز آنها در مجاورت هوا و آفتاب تیره می شود و یا برخورد به سنگ منگنز و دریافت خاصیت رنگ آن که مخلوطش با آب و رسیدن گرما به آن، رنگ تیره ای به دست می دهد. قاعدتاً با دنیای آن روز، وقت زیادی برای تجربه اندوختن لازم داشته است. برخورد آنان به براده های فلزات (که احیاناً در دسترس آنان بوده) چون مس، قلع، سرب، کبالت و سنگ لاجورد) و سنگ چخماق و; و اندیشمندی در اینکه می توان براده ها را زینت بخشیده و آنها را هرچه شکوهمندتر به صورت نرم با سنگ سائیده و آنها را خمیرمایه کرده به کار برد، برداشت های اولیه برای تهیه رنگ های لعابی بود که در هزاره سوم پیش از میلاد در ایران به ثمر رسیده است. بهره گیری از رنگ به صورت عملی در هنر ایران از سفال های آن دوران تا به امروز، همچنان در مسیرهای گوناگونی دنبال شده است ادامه خواندن مقاله تاريخچه رنگ

نوشته مقاله تاريخچه رنگ اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 59 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : ترکیبات: مهم ترین ترکیبات موجود در زعفران شامل ترکیبات زرد رنگ که به خوبی در آب محلول اند (مشتقات کروستین)، ترکیبات تلخ از جمله پیکروکروسین که به ویژه مقوی معده می‌باشند، مواد معطر (اسانس) که مهم ترین ترکیب آن سافرانال می‌باشد که گاهی تا 1درصد زعفران را تشکیل می‌دهد، روغن ثابت به میزان حداکثر 10درصد، رطوبت حدود 13ـ10 درصد و ترکیبات معدنی حدود 5درصد می‌باشد. مصارف غذایی و صنعتی:زعفران به جهت طعم، بو و رنگ زرد خاصی که دارد به وفور در غذاها (به ویژه همراه بابرنج) ، صنایع شرینی سازی، داروسازی و صنایع دیگر به مصرف می‌رسد.خواص درمانی:زعفران در کتاب رسمی داروسازی نامبرده شده و به شکل تنطوری با نام OpiiCrocata وجود دارد.همچنین عصاره آن به صورت محصولی به نام Bitters Swedish توسط کارخانجات مختلف تهیه و جهت مصارف دارویی مختلف عرضه می‌شود. بر حسب آزمایش‌هایی که در اروپا انجام شده‌است، زغفران خاصیت کاهش چربی وکلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن در پلاسما را درموش آزمایشگاهی از خود نشان داده‌است. در طب عوام نقاط مختلف جهان، زعفران به عنوان آرام بخش ، ضد اسپاسم، اشتها آور و مقوی معده استفاده می‌شود. در کشور آلمان زعفران به عنوان آرام بخش، درمان درد معده و شکم و آسم مصرف می‌شود. زعفران بدلیل رنگ شادی که دارد در غذاها باعث نشاط انسان می‌شودنگهداری: زعفران به ویژه بعد از آسیاب شدن باید دور از نور و رطوبت و در جام شیشه‌ای نگهداری شود. زیرا با توجه به این که اسانس (مواد معطر) زعفران قابل تبخیر شدن است در صورت نگه داری نامناسب، به مرور زمان اسانس آن تبخیر شده و از اثرات دارویی و طعم و مزه آن کاسته می‌شود و مرغوبیت آن از دست می‌رود.تقلب: چون زعفران بسیار گران قیمت می‌باشد، از قدیم سوداگران حقه باز در آن دستکاری می‌کردند و مجازات تقلب در زعفران گاهی حکم اعدام داشته ‌است. مهم ترین تقلبی که به عنوان زعفران صورت می‌گیرد گل رنگ می‌باشد که شباهتی به زعفران دارد و می‌تواند ایجاد رنگ زرد کند. گاهی برای اضافه شدن وزن به آن روغن یا آب نبات و عسل اسپری می‌کنند. بهترین نوع زعفران زعفرانی است که به آن دختر پیچ می‌گویند یعنی صد درصد طبیعی است و سر ریشه دست نخورده ‌است مانند رشته‌ای نخ قرمز است که پایین آن سفید و نیمه بالای آن قرمز است. نام:بیشتر منابع انگلیسی زعفران را از واژه الصفران و واژه‌ای عرب دانسته‌اند اما درستی این موضوع بعید به نظر می‌رسد چون کاربرد زعفران قدمتی بیشتر از ده هزار سال دارد و این گیاه بومی رشته کوههای البرز و آسیای میانه‌است. وزن این واژه نیز عربی نیست و اصولاً بیشتر نام‌هایی که در عربی به «ان» ختم می‌شوند ریشه فارسی دارند مانند مهرجان، جلجلان و; شاید زعفران در اصل زرپران بوده یعنی گلی که کلاله آن هم ارزش زر و طلا است و این واژه سپس به زعفران تبدیل شده. در زبان فارسی و ترکی زفرون (زفرو) و در عربی زعفران،در انگلیسی saffron در اسپانی (azafrn) در فرانسه ( (safraneدر ایتالیایی ((zaferano به هندی (zuffron) تلفظ می‌شود تولید زعــــفــران: زعفران گیاه گرمسیری است که در مناطقی با زمستانهای گرم و خشک رشد خوبی دارد. مقاومت زعفران در برابر سرما زیاد است (تا 20- درجه سانتیگراد) اما به دلیل اینکه طول دوره رشد آن از اواخر پاییز تا آغاز بهار است نیاز به آب و هوای معتدل در این دوره دارد.باران یا آبیاری در طول دوره استراحت تابستانه (دوره خواب) برای این گیاه مضر می باشد.در خاکهای رسی یا شنی بخوبی رشد نمی کند بهترین نوع خاک خاک شنی- رسی با مقدار کمی آهک و (PH 8-7) همچنین خاک باید عاری از علفهای هرز باشد و طی چند سال اخیر در آن زعفران کاشت نشده باشد. این گیاه به مقدار مختصری ترکیبات مغذی نیاز دارد و بهترین نوع کود کود گاوی بمیزان 15-10 تن در هکتار می باشد. در صورت استفاده از کودهای شیمیایی بمیزان 100 کیلوگرم کود فسفره و 200 کیلوگرم کود پتاسه فبل از کاشت و 200 کیلوگرم کود اوره به صورت سرک (در چند مرحله) در مراحل داشت و بعد از برداشت (و یا 500 کیلوگرم کود کامل در هکتار) کفایت می کند مقادیر یاد شده بسته به نوع خاک می تواند متغیر باشد.عملیات کاشت (سال اول): در فصل بهار زمین مورد نظر را در طی یک هفته دو بار شخم زده شود به طوریکه همه کلوخها خرد شده و کود به خوبی با خاک مخلوط گردد. پس از رشد علفهای هرز را وجین نموده و تا موقع کاشت رها شود. در اوایل پاییز چند روز قبل از کاشت زمین را آبیاری و برای سومین مرتبه زیر و رو کرده بعد از آنکه همه کلوخه ها خرد شدند پیازهای به روش فارویی یا کرتی کاشته شوند. طریقه کاشت پیازها: پیازها انتخاب شده باید سالم و عاری از هر گونه بیماری و یا آسیب دیدگی بوده و قبل از کاشت با سموم قارچ کش ضدعفونی شود.فاصله پیازها روی ردیف 20 سانتیمتر و فاصله بین ردیفها را 25 سانتیمتر است که در غیر این صورت پیازها رشد مناسب نخواهند کرد در هر هکتار به طور متوسط 3 تن پیاز کاشته می شود. بعد از کاشت پیازها بلافاصله مزرعه آبیاری شود و اگر 3-2 روز قبل از کاشت آبیاری صورت گرفته باشد می توان آبیاری را تا چند روز بعد از کاشت به تعویق انداخت بهترین زمان آبیاری مزرعه اواخر مهرماه می باشد اگر آبیاری زودتر از زمان مقرر انجام شود برگها قبل از گلها ظاهر می شوند که در این صورت عمل برداشت را با مشکل مواجه می سازد. بنابراین باید مراقب بود که در فاصله زمانی بین مرحله کاشت پیازها و زمان برداشت گل فقط یکبار آبیاری انجام شود. زعفران گیاهی است مخصوص مناطق خشک و آب چندانی نیاز ندارد اما اگر بعد از برداشت و طول زمستان چندین نوبت مزرعه آبیاری شود پیازها درشت تر خواهند شد و باعث می گردد که گیاهان قویتری ایجاد کند. آبیاری زعفران زمانی انجام می شود که محصولات دیگر به آب احتیاج ندارد. عملیات سال دوم(مراحل داشت مزرعه): کود دهی: در اواسط مهرماه در حدود 15 تن در هکتار کود دامی به زمین داده و شخم سطحی زده می شود. به طوریکه به پیازها آسیبی نرسد اگر در مزرعه علف هرز دیده شد باید وجین انجام گیرد.آبیاری: آبیاری در سال دوم همانند سال اول انجام می شود اگر بارندگی در حد متوسط باشد هر 20 روز یکبار آبیاری کفایت می کند(دور آبیاری به نوع خاک هم بستگی دارد و در خاکهایی با درصد شن بیشتر دور آبیاری کوتاهتر و در خاکهای رسی دور آبیاری بلندتر است)در سالهای خیلی سرد در ماههای دی و بهمن باید از آبیاری مزرعه خودداری نمود زیرا باعث یخ زدگی و فساد پیازها می گردد. آخرین آبیاری در اواسط فروردین است زمانی که برگهای زعفران رو به زردی می گرایند بعد از آن برگها را چیده و بعنوان خوراک دام استفاده گردد ولی دقت کنید که به هیچ وجه دام را برای چرانیدن در مزرعه رها نکنید چرا که به پیازها فشار آورده پیازها آسیب دیده و احتمال سبز شدن آن در سال آینده کاهش می یابد. کنترل علفهای هرز: بهترین روش کنترل علفهای هرز وجین دستی است که دو بار در سال انجام می شود. در صورت لزوم از علفها کشهای مناسب با توصیه کارشناسان مربوطه استفاده می شود.کنترل آفات: خرگوش و جوجه تیغی از جمله جانورانی هستند که از پیازهای زعفران تغذیه نموده و به مزرعه خسارت می زنند در صورت مشاهده آثار آن از طعمع مسموم طبق توصیه کارشناس مربوطه استفاده می شود.کشت زعفران فقط در سال اول ولی برداشت آن 7 سال می باشد. برداشت زعفران: مزرعه زعفران در سال اول محصول قابل توجهی ندارد و فقط پیازهایی که درشت تر بوده و تغذیه خوبی داشته اند به گل رفته و تولید زعفران می کنند.زمان گلدهی مزرعه معمولا آبانماه و دوره گلدهی 15 روز بطول می انجامد برداشت زعفران توسط دست و نیروی انسانی انجام می گیرد.بهترین زمان گل گیری در ساعات اولیه صبح و قبل از طلوع آفتاب می باشد بنابراین به تعداد نیروی کارگری زیادی نیاز است اگر گلها در معرض باد و نور خورشید قرار بگیرند کیفیت خود را از دست داده و عطر و رنگ آن کاهش می یابد.بعد از چیدن گلها رشته های زعفران را از گل جدا کرده و بر روی پارچه های تمیز در اطاقکی که سایه بوده و تهویه مناسبی داشته باشد پهن کرده تا کاملا خشک شوند. از هر هکتار مزرعه زعفران بطور متوسط سالانه 10 کیلوگرم زعفران خشک بدست می آید. در پایان سال هفتم باید پیازها را از زمین دیگری منتقل نموده قابل توجه است که پیازها را در سال اول را دارند پس در سال هفتم 5 هکتار زمین را با این مقدار پیاز می توان به زیر کشت برد.کاشت و برداشت زعفران به ماشین آلات سنگین نیاز ندارد. آب و هوای مناسب زعفران: زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که دارای زمستانهای ملایم و تابستان گرم و خشک باشد به خوبی می روید مقاومت زعفران در مقابل سرما زیاد است و لیکن چون دوران رشد آن مصادف با پائیز و زمستان و اوایل بهار است طبعا در این ایام به هوای مناسب و معتدلی نیاز دارد. در دوره خواب یا استراحت گیاه (تابستان) بارندگی یا آبیاری برای آن مضر است بنابراین کشت و کار آن در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمول نیست. اراضی آفتاب گیر و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نیز نباشد برای رشد زعفران مناسب است. با این وجود در برخی از روستاهای بیرجند و قاین در زیر سایه بوته های زرشک و درختان بادام که در تابستان کمتر آبیاری می شوند کاشته می شود. حداکثر دمای این گیاه بین 40 تا 35 درجه سانتی گراد و در ارتفاع بین 1300 تا 2300 متر از سطح دریا عملکرد خوبی را نشان داده است. خاک مناسب پرورش زعفران: از آنجاییکه پیاز زعفران مدت نسبتا زیادی (7 – 5 سال) در زمین می ماند. خاک زمین باید سبک یا ترکیبی از شن و رس باشد که پیاز بتواند در این مدت علاوه بر تامین مواد غذایی، در مقابل شرایط خاص منطقه ای نیز مقاومت نماید.بنابراین جهت رشد و نمو مناسب گیاه و تولید محصول مرغوب و مطلوب زمین های حاصلخیز و زهکشی شده بدون درخت با خاک(لومی، لیمونی، رسی و شنی) و آهک دار که PH آن بین 7-8 باشد بر زمین های شور، فقیر و مرطوب، اسیدی ترجیح داد.زعفران در زمین هایی که دارای قلوه سنگ یا علف های هرز یا مواد آلی پوسیده نشده باشد محصول خوبی نمی دهد. ] برداشت و فرآوری زعفرانگل زعفران معمولاً در اواسط پاییز برداشت می شود و روش متداول برداشت آن دستی است. پس از نخستین آبیاری گیاه زعفران شروع به رشد می كند. به محض پیدا شدن اولین گلها در مزرعه، برداشت محصول آغاز می شود. زمان برداشت زعفران بستگی به شرایط محیطی و زراعی دارد. عملیات برداشت گل در یك مزرعه حدود 20 روز به طول می انجامد. هر پیاز ممكن است یك تا سه گل از هر جوانه تولید نماید،كه عمر متوسط هر گل در صورت چیده نشدن 3 روز به طول می انجامد. یك كارگر در روزهای اوج در ظرف 5-4 ساعت می‌تواند 10-8 كیلوگرم گل بچیند. معمولاً یك نفر در روز 3-2 كیلوگرم گل را باز می‌كند. عمر مزرعه زعفرانعمر مزرعه زعفران به تعداد پیازهای كاشته شده در سال اول بستگی دارد. هر پیاز سالیانه پیازهای جدید تولید می‌نماید در نتیجه با گذشت چند سال به علت تراكم پیازها، نقصان مواد غذایی، پوكی برخی پیازها و كوچك شدن آنها از مقدار محصول كاسته می‌شود. اگر در یك چاله 3-2 پیاز كاشته شود در این صورت عمر مزرعه در حدود 10-8 سال می‌باشد و اگر 8-5 پیاز كاشته شود عمر مزرعه به 8-5 سال كاهش می‌یابد. نسبت وزن گل به زعفرانهر كیلوگرم در حدود 2700-2000 گل دارد. هر كیلو گل بین 5/17-5/12 گرم زعفران تولید می‌نماید. به طور متوسط هر 170-150 عدد گل یك گرم زعفران خشك تولید می‌نماید. (محمد كافی 1381) زمان برداشت برداشت گل بهتر است در ساعات اولیه بامداد انجام شود چرا كه در این زمان دمای هوا پایین است و گل ها هنوز باز نشده اند و در این صورت، احتمال صدمه مكانیكی به گل و آلودگی های ثانویه در حین جابه جایی كاهش خواهد یافت. همچنین در این حالت كیفیت محصول افزایش خواهد یافت. . بررسی نتایج آزمونهای شیمیایی نشان داده است كه برداشت گل به صورت غنچه میزان رنگ‌دهی، طعم و عطر بیشتری نسبت به نیمه باز و باز داردنكته قابل توجه این است كه كسی كه گل زعفران را برداشت می كند، باید تندرست بوده و به ویژه دست وی، بدون آلودگی و عاری از بیماری پوستی و عفونی باشد . همچنین برای گردآوری و جابه جایی گل زعفران باید از سبدهای مناسب (حصیری یا پلاستیكی) پاكیزه، تمیز و خشك استفاده شود. واز ریختن زیاد گلها روی هم و انباشته نمودن آنها به مدت طولانی می بایست اجتناب نمود.آذر ‍پرو‍‍ژه ( 1379) در بررسی نتایج آزمونهای شیمیایی نشان داد كه برداشت گل به صورت غنچه میزان رنگ‌دهی، طعم و عطر بیشتری نسبت به نیمه باز و باز دارد. جداسازی كلاله هابلافاصله بعد از برداشت گلها در مزرعه می بایست اقدام به جداسازی كلاله ها از گل نمود. هر چه این مدت زمان طولانی تر شود از كیفیت زعفران كاسته شده و احتمال آلودگی قارچی آن افزایش می یا بد. بعد از جداسازی زعفران ،كلاله ها به روشهای مختلفی روی هم قرار می گیرند. دسته ای یك سویهدر این حالت قسمت قرمزی كلاله ها در یك جهت قرار می گیرند و معمولا دسته ها پنجاه تایی می باشند و با نخهای ظریف گره زده می شوند.دسته ای دو سویه یا دختر پیچدر این روش بخش قرمز كلاله ها در دو سمت قرار می گیرند و از وسط با نخ گره زده می شوند.پوشالی یا درهمدر این روش كلاله ها بر روی هم بدون هیچ نظم خاصی ریخته می شوندو به دلیل گره نزذن روی هم متراكم نمی شوند. سرگلاین روش مشابه پوشالی می باشد با این تفاوت كه در تركیب قسمت سفیدی كاملا جدا می شود و فقط بخش قرمز استفاده می شود.هر چند میزان محصول كاهش می یابد اما به دلیل قیمت بالای زعفران سرگل، در موقع فروش جبران می شود. برخی از تولیدكنندگان زعفران را به صورت دسته جمع آوری می نمایند. كه این روش دارای معایبی به شرح زیر است:– مساعد شدن شرایط مورد نیاز برای رشد و تكثیر میكرو ارگانیزم ها و عوامل بیماری زا، پایین آمدن كیفیت زعفران و طولانی شدن زمان خشك كردنبرای تولید زعفران رشته ای (پوشالی) در مرحله جداسازی بایستی هر كلاله به همراه حداكثر 4-2 میلیمتر از خامه از دیگر بخشهای گل جدا شده و به صورت در هم درظروف مناسب و تمیز قرار گیرد. استفاده از این روش مزایایی نیز دارد كه به شرح زیر می باشد: كاهش آلودگی به علت تماس كمتر زعفران با دست،سرعت عمل در جداسازی،حفظ كیفیت زعفران و كاهش زمان خشك كردنلازم به ذكر است كه جداسازی هرچه سریعتر زعفران در بهبود كیفیت محصول تولیدی موثر است. بهترین دما برای نگهداری كلاله ها در فاصله زمانی جداسازی تا خشك كردن، دمای یخچال می باشد. با تولید زعفران به روش‌های علمیبرداشت آن تا دو برابر افزایش می‌یابد اشاره؛ زعفران یكی از محصولات كشاوری ارزشمند صادراتی ایران است كه در زمین‌های خشك و نیمه‌خشك جنوب خراسان و برخی نقاط كشور كشت می‌شود. ارزش اقتصادی فراوان زعفران در بازارهای جهانی و اشتغال و درآمد مناسبی كه پرورش این گیاه به دنبال دارد، بازده اقتصادی آن را قابل توجیه نموده است. با وجود آنكه بخش اعظم زعفران مصرفی جهان در ایران تولید می‌شود، اما موانعی برای كسب درآمد ارزی معقول از صادرات زعفران وجود دارد كه بررسی و یافتن راهكارهای مناسب برای برطرف ساختن این موانع می‌تواند در رشد درآمدهای ارزی، ایجاد اشتغال مناسب و; تأثیر بسزایی داشته باشد. خبرنگار نشریه «بررسی‌های بازرگانی» در گفت‌وگو با آقای دكتر رضا امیدبیگی، دانشیار و معاون پژوهشی دانشكده كشاورزی دانشگاه تربیت مدرس و متخصص تولید و فرآوری گیاهان دارویی كه كتاب‌های متعددی در این زمینه به رشته تحریر درآورده، مباحث مربوط به تولید و تجارت زعفران را در میان گذاشته است.ماحصل این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم. * تاریخچه كشت زعفران در ایران به چه زمانی برمی‌گردد؟كشت زعفران در ایران از زمان «مادها» آغاز شده است. این گیاه بسیار قدیمی با فرهنگ سرزمین ما عجین شده است.شغل زعفران‌كاری در جنوب خراسان از پدر به فرزند می‌رسد و طی سال‌های سال یك خانواده حرفه زعفران‌كاری را دنبال كرده و آن را یك فعالیت مقدس قلمداد می‌كنند و كسانی كه در كاشت و داشت و برداشت زعفران زحمت می‌كشند، حاضر به تقلب نیستند. ادامه خواندن مقاله زعفران قاينات

نوشته مقاله زعفران قاينات اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : تاریخچه و سیر تحولی عکاسی و تصویر برداری در سال 1727، “T.H.Schulze” با بعضی از ترکیبات نقره آزمایشهایی انجام داد. در حقیقت او می‌کوشید که تصویر صفحه مشبک را بر روی سطحی که پوشیده از مخلوط گچ ، نقره ، اسید نیتریک و سایر مواد شیمیایی بود، بوجود آورد. او دریافته بود که کلرور نقره ، یکی از مهمترین مواد در عکاسی ، بوسیله نور ، سیاه می‌شود. در سال 1802 ، “Humphrey Davy” و “T.Wedgewook” ، سعی کردند تصویر سایه واری را با استفاده از نور و روش شولز بوجود آوردند. آنها از محلول نیترات نقره که روی کاغذ مالیده بودند، استفاده کرده ، جهت ثبت تصویر از دوربینی به نام آبسکورا (جعبه تاریک) استفاده کردند. این وسیله ، جعبه بدون منفذ و بسته ای بود که فقط در قسمت جلوی آن ، یک سوراخ کوچک یا یک عدسی ساده قرار داشت که تصویر را روی کاغذ می‌انداخت و این اولین باری بود که با استفاده از عدسی‌ها و فعل انفعالات شیمیایی ، ضبط تصور ممکن شد. اما تصویر حاصل شده ، به علت آنکه که هنوز نمی‌دانستند چگونه املاح نقره اضافی را برای جلوگیری از سیاه شدن آن از بین ببرند، بعد از گذشت زمان تیره می‌شد. تا اینکه در سال 1837 توسط “J.B.Reade” خاصیت تیوسولفیت سدیم (هیپو) که مواد حساس به نور را در مناطق نور نخورده روی کاغذ زایل می‌ساخت، کشف شد. محلول هیپو با ترکیبات نقره ، ترکیباتی را بوجود می‌آورد که به راحتی در آب حل می‌شد و از روی فیلم و یا کاغذ ، زایل می‌گردید. اولین عکس رنگی اولین عکس رنگی نیز در تاریخ 17 مه سال 1861 ، بوسیله Clerk Maxwellدر انجمن سلطنتی انگلستان به نمایش گذاشته شد. البته نمی‌توان گفت که عکس رنگی خوب و ایده آلی ارائه شد، ولی به هر حال با این کار ، فرایند روش رنگی توضیح داده شد. در سال 1870 ، “دکتر مارکس” ، طریقه ساختن امولسیونی را که با استفاده از ژلاتین و مخلوط کردن آن با برومورنقره بدست می‌آمد، معرفی کرد. صفحات پوشیده از این امولسیون ، برای استفاده در دوربین به دست مصرف کنندگان می‌رسید. امروزه امولسیون تقریبا با همان روش قبلی آماده و مصرف می‌شود. فرایندهای عکاسی فرایندهای انجام شده برای ثبت تصویر در عکاسی ، عبارتند از: نوردهی ، ظهور ، ثبوت ، شستشو. نوردهی در نتیجه هدایت نور، خواه به وسیله دوربین عکاسی دلخواه و خواه بوسیله هر دستگاه عملی دیگر ، بر روی سطحی حساس ، تصویری دید آمده و ثبت می‌شود که “تصویر مخفی” نامیده می‌شود. تصویر مخفی ، قابل رویت نبوده و فقط با اعمال روشهای خاص بعدی یعنی عمل ظهور می‌توان آن را قابل رویت ساخت و در حقیقت ، زمانیکه مواد عکاسی (فیلم تخت ، فیلم حلقه‌ای ، کاغذ) در دوربین ، اگراندلسیور یا دستگاه چاپ ، نور می‌بیند، هالوژنهای نقره درون امولسیون آنها به وسیله نور متاثر شده، موجب بروز فعل و انفعالات شیمیایی می‌شود و در نتیجه تصویر مخفی بوجود می‌آورد که بعدها در اثر عمل ظهور قابل رویت می‌شود. امولسیون‌های عکاسی خمیر مایه حاصل از پخش یکنواخت هالوژنهای نقره (کلرور نقره یا برمورنقره یا یدورنقره) ژلاتین را “امولسیون عکاسی” می‌نامند. تهیه امولسیون یکی از کارهای دقیق و حساس در عکاسی است و مراحل تولید آن به شرح زیر می‌باشد: معادله شیمیایی که اساس تولید امولسیون عکاسی می‌باشد، عبارت است از: AgNO3 + KCl AgCl + KNO3 برای تهیه امولسیون به شکل ساده آن ، محلول ده درصد نیترات نقره را به محلولی که شامل ژلاتین و کلرورپتاسیم است، افزوده و آن را به شدت به هم می‌زنند، به این ترتیب ، بلورهای بسیار ریز کلرور نقره (AgCl) به تدریج و به مقدار زیاد بدست می‌آید. سپس امولسیون حاصل را تا میزان مشخصی که معمولا حدود 90 درجه فارینهایت (33 درجه سانتی‌گراد) است، برای چندین ساعت حرارت می‌دهند. طی این عمل بلورهای هالوژن نقره (کلرور نقره) که بسیار ریز و دارای حساسیت کم است در محلول حل شده ، به دانه های بزرگتر تبدیل می‌شوند که این دانه‌ها هم یکنواخت‌تر و هم نسبت به نور حساستر هستند. کلیه این اعمال فقط با وجود ژلاتین قابل اجراست. برای تکمیل امولسیون ، مواد شیمیایی دیگری نظیر عامل سخت‌کننده جهت جلوگیری از شل شدن و حل شدن امولسیون در مراحل مختلف ظهور ، عامل حساس کننده جهت افزایش حساسیت امولسیون به رنگهای مختلف طیف نور و غیره به آن می‌افزایند. سپس امولسیون آماده شده برای مصرف ، نسبت به نوع استفاده ای که از آن خواهد شد، روی سطوحی چون شیشه ، فیلم و کاغذ و غیره مالیده و بسته‌بندی می‌شود. حساسیت هالوژن‌های نقره به نور اگر در تهیه امولسیون ، به جای کلرورپتاسیم ، برمورپتاسیم بکار برده شود، برمورنقره (AgBr) و یا یدور نقره (AgI) تولید می‌شود که آنها نیز حساس به نور هستند. این سه ترکیب را هالوژنهای نقره می‌نامند که از اجزاء اصلی امولسیونهای مورد مصرف در غالب زمینه‌های عکاسی هستند و حساسیت هالوژنها به نور به ترتیب کلرور ، برمور و یدور نقره افزایش می‌یابد. به این ترتیب که برمورنقره حساس‌تر و یا سریع‌تر از کلرونقره است. در نتیجه می‌توان گفت که امولسیون مورد مصرف در ساختن فیلم‌ها ، بیشتر از برمور نقره و گاهی هم در صد کمی از یدور نقره تشکیل می‌شود. هالوژنهای نقره فقط قسمتی از طیف نور یعنی طول موجی در حدود 500 میلی میکرون را جذب می‌کنند و با افزودن مواد حساس کننده ، حساسیت امولسیون به نور بیشتر می‌شود. مثلا پاره ای از مواد آلی ، امولسیون را نسبت به اشعه ماوراء بنفش حساس می‌کنند و بعضی از این مواد حتی قادرند حساسیت فیلم را تا طول موجی برابر 1250 میلی میکرون گسترش دهند. بسیاری از این امولسیون های حساس به اشعه ماوراء بنفش در عکسبرداری هوایی ، ستاره شناسی و سایر تحقیقات علمی و فنی که نیاز به عکسبرداری دارند، حائز اهمیت بسیاری هستند. فرایند ظهور در عکاسی فرایندی که طی آن ، در اثر فعل و انفعالات شیمیایی محلولهای ظهور با املاح نقره نورخورده درون امولسیون ، تصویر مخفی به تصویر قابل رویت تبدیل می‌شود، عمل ظهور نامیده می‌شود. تصویر مخفی ، متشکل از بلورهای بسیار ریز نورخورده املاح نقره است و زمانی که در تماس با ظاهر کننده‌ها قرار می‌گیرد، هالوژنهای نقره به نقره آزاد ، احیا شده و از تجمع نقره آزاد ، تصویر شکل می‌گیرد و عامل ظهور نیز اکسید می‌شود. محلولهای ظهور عکاسی محلولهای ظهور ، امولسیونهای سیاه _ سفید بسیار متنوعی هستند و می‌توان گفت، برای هر منظوری ، از محلول ظهور خاصی استفاده می‌شود. ولی بطور کلی محلولهای ظهور ، حاوی مواد زیر می‌باشند: حلال برای مخلوط کردن مواد شیمیایی مختلف یک فرمول ظهور ، از آب بعنوان حلال استفاده می‌شود، از آن رو که محلول حاصله بتواند در امولسیون ، نفوذ کرده و جذب آن شود. در برخی از مواد خاص ، مثل بعضی از انواع ظاهر کننده‌های غلیظ ، مواد حل کننده دوم و یا سومی نیز لازم است تا مواد شیمیایی به صورت محلول بمانند. ماده ای مثل دی‌اتیلن گلیکول که به عنوان نگهدارنده مواد آلی بکار می‌رود. عامل ظهور عوامل ظهور ، ترکیبات شیمیایی پیچیده آلی هستند که وقتی در محلول ظهور حل می‌شوند، دارای قابلیتی می‌شوند که هالوژنهای نقره نورخورده را ظاهر می‌سازند. ولی با هالوژنهای نور نخورده هیچگونه فعل انفعالاتی انجام نمی‌دهند. به عبارت دیگر ، آنها احیا کننده های هستند که الکترونهای لازم جهت احیا شدن یونهای نقره و تبدیل آنها به فلز نقره را آزاد می‌کنند. بیشتر عوامل ظهور که بطور معمول از آنها استفاده می‌شود، از خانواده بنزن هستند که عبارتند از: هیدروکینون ، اِلون با نام شیمیایی پاراآمینوفنل ، کاتکول (C4H4(OH)4) ، دیانول ، دولمی ( (C6H3OH (NH3Cl2) ، کودورول (OH , C6H4.NH(CH3COOH) ، آمیدول ، گلیسین ، متول و; مواد نگهدارنده (محافظ) عامل نگهدارنده یا محافظ که معمولا سولفیت سدیم (Na2SO4 ) است. اکسیداسیون محلول ظهور را متوقف ساخته و از تیره شدن رنگ آن جلوگیری می‌کند. رنگ محلول ظهور اگر چه سرانجام در اثر استفاده تغییر می‌کند، لیکن وجود نگهدارنده در محلول باعث می‌شود که مقدار بیشتری امولسیون نور خورده در محلول ظاهر شده و رنگ آن هم دیرتر تغییر کند. مواد فعال کننده در محلولهای خنثی ، بسیاری از عوامل ظهور ، قادر به ظهور املاح هالوژنه نقره نور خورده نیستند. به همین دلیل ، در محلول ظهور از مواد قلیایی مخصوصی استفاده می‌شود تا عوامل ظهور را فعالتر سازند. افزایش فعالیت عامل ظهور با بکار بردن مواد قلیایی مختلف و میزان قدرت و ضعف آن ، کنترل می‌شود. معمولترین فعال کننده‌ها به ترتیب افزایش حالت قلیایی آنها عبارتند از: براکس (Na2B4O7,10H2O)، کدالک(NaBO4,4H2O)و کربنات سدیم (Na2CO3) و سود سوزآور (NaOH). سولفیت سدیم که به عنوان نگهدارنده هم مصرف می‌شود، دارای خاصیت قلیایی ضعیفی است و به همین دلیل در پاره ای موارد از ماده قلیایی دیگری استفاده نمی‌شود. مواد مانع شونده (ضد خفگی) ماده ضد خفگی ، ظهور هالوژنهای نقره نور نخورده را به تاخیر انداخته و یا از آن جلوگیری می‌کند. در حقیقت مانع از آن می‌شود که نقاطی در امولسیون که فاقد تصویر هستند، با ظهورشان سبب خفگی امولسیون شوند و معمولا از برمورپتاسیم بعنوان عامل خفگی استفاده می‌شود. یونهای برم حاصل از یونیزه شدن برمورپتاسیم به سطح بلورهای نقره جذب شده و باعث کاستن اثر محلول ظهور روی هالوژنهای نقره نور نخورده می‌شود و بنابراین از ظهور بی‌مورد آنها جلوگیری و در نتیجه ، حالت خفگی امولسیون هنگام ظهور کاملا از بین می‌رود. اجزای ترکیبی دیگر مواد متفرقه دیگری نیز گهگاه جهت مقاصد خاصی به محلول ظهور اضافه می‌شوند: • در مواقعی که محلول ظهور در درجه حرارتهای بیش از معمول مورد استفاده قرار گیرد، به آن سولفات سدیم (NaSO4) اضافه می‌گردد تا از حل شدن ژلاتین در محلول و از هم پاشیدگی امولسیون جلوگیری شود. • استفاده از تیوسولفات سدیم (NaCNS) برای از بین بردن و حل کردن جزئی از هالوژنهای نقره.• استفاده از ماده شیمیایی ضد کلسیم ، باعث سنگینی آب و ایجاد رسوبهای لجن مانند در محلولهای ظهور و کثیف شدن سطح کاغذ چاپ هنگام ظهور می‌شود.• در محلولهای ظهور رنگی نیز از مواد شیمیایی آلی پیچیده ای به نام “کوپلر جفتگر” استفاده می‌شود. فرایند ثبوت در عکاسی به دنبال عمل نوردهی ، فقط قسمتهایی از مواد حساس به نور ، تبدیل به تصویر مخفی شده که بعد از مرحله ظهور نمایان می‌شود. بخشی که تحت تاثیر نور قرار نگرفته و در مرحله ظهور تغییری نکرده است، با نور خوردن محدود ، سیاه می‌شود. برای جلوگیری از این امر ، از محلولهای شیمیایی خاصی به نام “حمام ثبوت” استفاده می‌شود. در واقع مقصود از به کار بردن حمام ثبوت این است که هالوژنهای نقره نور نخورده را از امولسیون جدا کرده و بدین وسیله تصویری ثابت و دایمی حاصل می‌شود. حمام های ثبوت حاوی ترکیبات زیر می‌باشد: تیوسولفات سدیم “هیپو” Na2S2O3,5H2O و تیوسولفات آمونیوم NH4)2S2O3 ) برای حل کردن هالوژنهای نقره ، اسید ضعیفی مانند اسید استیک برای خنثی کردن ماده قلیایی که ممکن است از محلول ظهور به محلول ثبوت انتقال یابد، سولفیت سدیم بعنوان ماده نگهدارنده یا محافظ ، زاجها به عنوان سخت کننده امولسیون جهت جلوگیری از بوجود آمدن آسیبهای احتمالی فیزیکی مانند خراش و غیره هنگام شستشو ، بافرها برای ثبت PH محلول. حل شدن هالوژنهای نقره نور نخورده تیوسولفات “هیپو” با یونهای نقره ، ترکیب ثابتی را بوجود می‌آورد که این ترکیب از تمرکز یا افزایش تعداد یونهای نقره آزاد به طور موثری در محلول جلوگیری می‌کند. این امر سبب می‌شود که برمورنقره و سایر هالوژنهای نقره ، به تدریج و دائما در محلول حل شده و درنتیجه ، سدیم و آمونیوم موجود در محلول ثبوت ، مانند حلال هالوژنهای نقره عمل کنند. فرایند شستشو در عکاسی در فرایند عکاسی ، از آب جهت زدودن مواد شیمیایی که در هر مرحله ، درون امولسیون بوجود می‌آید و به خاطر عدم انتقال آن مواد به مراحل بعدی که سبب آلوده شده آن می‌گردد، استفاده می‌شود. همچنین ، از آب جهت شستشوی نهایی استفاده می‌شود تا مواد شیمیایی باقیمانده در امولسیون از آخرین مرحله آن (مرحله ثبوت) نیز کاملا زایل شده و باعث خرابی تدریجی تصویر نشود. نگاتیف (تصویر منفی) تصویری که طی مراحل ذکر شده حاصل می‌شود، کاملا مانند “موضوع” نیست؛ یعنی آنچه که سفید و روشن است در تصویر ، تیره و آنچه تیره و سیاه است در تصویر ، سفید دیده می‌شود. این محصول را تصویر منفی “نگاتیف” می‌نامند که باید با عمل چاپ ، تصویری بدست آورد تا شبیه موضوعی دیده شود که از آن عکسبرداری شده است. (تصویر مثبت) ظهور مثبت (ریورسال) فرایند ظهور مثبت ، بوجود آمدن تصویری مثبت و یا به عبارت دیگر ، تصویری مانند موضوع اصلی مورد عکسبرداری می‌شود. از این فرایند در تولید فیلمهای آماتوری عکاسی ، عکسهای مثبت “اسلاید” سیاه – سفید برای استفاده در تلویزیون ، تولید و تکثیر نسخه‌های خطی و نظایر آن در امور گرافیک و طراحی و چاپ و در پاره ای موارد در فیلمهای رنگی سینمایی ، تکثیر و تولید اسلایدهای نمایش و نظایر آن استفاده بسیاری می‌شود. در فرایند ظهور مثبت ، برگردان (ریورسال) ، تصاویر منفی به طرق خاصی شستوش داده شده و از بین می‌روند و به بقیه مواد حساس نور نخورده ، مجددا تحت شرایطی نور داده شده و به جای آنکه عمل ثبوت روی آنها انجام گیرد، مرحله ظهور ادامه پیدا می‌کند. تصویر نهایی در این صورت شبیه موضوع اصلی خواهد شد. فرایند ظهور رنگی طی سال 1879 ، ملاحظه شد که بعضی از عوامل ظاهر کننده عکاسی ، هنگام ظهور تصاویر ، باعث سخت شدن ژلاتین نیز می‌شوند. ضخامت و میزان سخت شدن ژلاتین ، نسبت مستقیمی با مقدار نقره ای که هنگام ظهور مبدل به تصویر قابل رویت می شود، دارد. ژلاتین سخت نشده در قسمتهای بدون تصویر را می‌توان با آب گرمی در حدود 120 درجه فارینهایت شسته و از بین برد. نتیجه و حاصل کار ، به صورت تصویر برجسته ژلاتین به جا می‌ماند. این عمل را “ظهور برجسته” می‌نامند و اهمیت زیادی در برخی از فرایندهای ظهور چاپ رنگی دارد. در ظهور برجسته ، عمل اکسیداسیون باید آزاد باشد تا در نتیجه ، محلول ، عملیات لازم را روی ژلاتین انجام داده و آن را سخت کند. تصاویر برجسته ژلاتین تولید شده در عمل ظهور قادرند که نسبت به ضخامت خود ، اگر در محلولهای مناسب قرار گیرند، مقداری رنگ جذب کنند و رنگ جذب شده را به سطح مناسبی که در تماس کامل با خطوط برجسته تصویر قرار می‌گیرد، انتقال دهند. در ظهور رنگی ، نقره (در امولسیون) به نسبت نوری که به هالوژنهای نقره تابیده شده، آزاد می‌شود و همزمان با آن ، مواد فرعی تولید شده در اثر اکسیداسیون محلول ظهور با جفتگرهای رنگی “کوپلرها” فعل و انفعالاتی انجام می‌دهد و در نتیجه تصویر رنگی به نسبت مقدار نقره آزاد شده حاصل می‌شود. بنابراین ، هنگام عمل ظهور رنگی ، تصویری که حاصل می‌شود متشکل از نقره و مواد رنگی به نسبتی است که نور به هالوژن خورده است. این نکته لازم به تذکر است که قسمتی از مولکول جفتگرها در به وجود آوردن مواد رنگی و قسمت دیگر آن ، در تولید ماده ای قابل حل و نفوذ به طبقات مختلف امولسیون موثر است. نوع جفتگر و محلول ظهور ، در ثبات رنگ حاصله و حلال بودن آن تاثیر به سزایی دارند. آلفا- نفتول و کلرو- آلفا- نفتول دو نمونه ای از جفتگرهای رنگی هستند. محلولهای ظهور رنگی بطور کلی ، یک محلول ظهور رنگی دارای همان ترکیباتی است که یک محلول ظهور سیاه – سفید دارد. ترکیباتی چون عامل ظهور ، فعال کننده ، محافظ و عامل ضد خفگی و غیره. همچنین محلول ظهور دارای ترکیبات اضافی دیگری است، حتی اگر جفتگرهای رنگی در درون امولسیون باشند. عامل ظهور رنگی برای ظهور رنگی ، عامل ظهور به خصوصی مورد نیاز است که بتواند به واسطه عمل اکسیداسیون ، با جفتگیرهای رنگی ترکیب شده و تصویر رنگی را بوجود آورد. برای نمونه ، دی متیل- پارا- فنیلن دی آمین و 4- آمینو- ان- اتیل- ان- (بتا متان – سولفونامیدو اتیل)- ام- تولوییدن سسکوسولفات مونوهیدرات را می‌توان نام برد. عامل تشدید کننده از الکل بنزیلیک ، جهت تسریع نفوذ عامل ظهور به همه لایه های مختلف امولسیون رنگی استفاده می‌شود و برای حل کردن هالوژنهای نقره از سولفات اتیلن دی‌آمین استفاده می‌شود. عامل فعال کننده برای این منظور ، از دو ماده شیمیایی قلیایی ، سود سوزآور و فسفات تری سدیک استفاده می‌شود. عامل نگهدارنده (محافظ) اگر چه در محلولهای ظهور رنگی از سولفیت سدیم به عنوان ماده محافظ استفاده می‌شود، اما غلظت آن خیلی کمتر از آن است که در محلولهای ظهور سیاه – سفید بکار می‌رود. عامل ضد خفگی برومورپتاسیم یا یدورپتاسیم با غلظت کمتر از آنچه که در محلولهای سیاه- سفید بکار می‌رود، به عنوان عامل ضد خفگی به کار برده می شود. جفتگر کمکی در بسیاری از ظهورهای رنگی ، کنترل میزان کنتراست رنگها مشکل است. به همین جهت ، ترکیبات خاصی چون اسید سیترازینیک را می‌توان به محلول ظهور افزود تا با برخی از ترکیبات حاصله از اکسیداسیون درون محلول ترکیب شده و ماده بی‌رنگی تولید کند. این عمل ، میزان نقره و رنگهای حاصله از آن را در تصویر کنترل کرده و در نتیجه ، میزان کنتراست تصویر رنگی کنترل می‌شود. عکاسیتاریخچه عکاسیپیدایش عکاسی به اتاق تاریک بر می‌گردد. در حقیقت اتاق تاریک منجر به پیدایش عکاسی و دوربین عکاسی شد. اتاق تاریک عبارت از اتاقی است بی هیچ پنجره. هیچ نوری به آن راه ندارد مگر از طریق روزنه‌ای که بر یکی از دیوارهای اتاق تعبیه شده. تصاویر یا چشم‌اندازهای روبروی روزنه به صورت وارونه بر دیوار روبرویش بازتاب می‌یافت. بعضاً نگارگران از تصاویر بازتاب یافته به عنوان الگوی نقاشی‌شان استفاده می‌کردند. بعدها این اتاق تاریک در ابعاد کوچک‌تر تبدیل شد به دوربین عکاسی. یعنی در برابر روزنه‌ای که وجود داشت ماده حساس به نور قرار می‌دادند تا تصاویر بازتافته ثبت و ضبط شود. در روند تکاملی دوربین، از عدسی و لنز در جایی که روزنه قرار داشت استفاده شد. مواد حساس به نور به فیلم‌های عکاسی امروزین تبدیل شدند که در انواع سیاه و سفید و رنگی (نگاتیو) و اسلاید (پوزتیو) موجود است. نگاتیوها طی فرآیند دیگری در آزمایشگاه (لابراتوار) به عکس تبدیل می‌شوند. این روند ادامه یافت تا با پیدایش دوربین دیجیتال از حسگرهای حساس به نور به جای فیلم استفاده شد و دوربین‌های دیجیتال گسترش چشمگیری یافت اما فیلم‌های عکاسی هنوز جایگاه خود را دارند. افراد مهم در توسعه عکاسی• ابن هیثم – رساله فی صوره الکسوف • یوهان هاینریش شولتسه – اثبات حساس بودن املاح نقره به نور • نی یپس • داگر،لویی مانده – داگروتایپ • تالبوت ، هنری فاکس – کشف شیوه نگاتیو پزتیو ؛ نگاتیوهای کاغذی استفاده‌های عکاسیعکاسی موارد استفاده بسیار زیادی دارد .از جمله میتوان به عکاسی خبری ،علمی، تفریحی و ثبت خاطرات، ،مستند سازی اشاره کرد. عکاسی در ایران3 سال پس از پیدایش عکاسی این هنر-صنعت در دسامبر 1842 به ایران وارد شد. ناصر الدین شاه به این فن علاقه فراوانی داشت و خود نیز عکاسی می‌کرد. آلبومخانه کاخ گلستان تعداد بسیاری از عکسهای بسیار قدیمی ایران را در خود دارد. كوتاه زمانی پس از اختراع دوربین و رواج فن عكاسی در اروپا و پیش از آنكه این اختراع پر جاذبه و پر سر و صدا حتی در خود قارهء اروپا گسترش یابد، دوربین عكاسی به ایران وارد شد و فن عكاسی رواج یافت. عكاسی شاید تنها فنی باشد كه ما آن را از اروپائیان آموختیم و توانستیم پا به پای آنها پیش رویم. ظاهراً این نیز به بركت تبدیل فن عكاسی به ترکیبی از فن و هنر بود كه ایرانیان در این دومی بی هیچ دو دلی دستی بالاتر از دست دیگرملت ها داشته اند. البته نباید از عوامل دیگر در راه پیشبرد عكاسی چشم پوشید. دلبستگی ناصرالدین شاه به این پدیده نو و پرداختن خود او و برخی از شاهزادگان و درباریان او به عكاسی اسباب دیگر رواج و رونق آن در تهران و شهرهای دیگر از جمله اصفهان و تبریز و شیراز و رشت ; شد. ورود عكاسهای خارجی كه رده اول آنها بیشتر كارشناسان نظامی و یا معلمین دارالفنون بودند در آموزش و گسترش عكاسی كمك بسیار کرد. اما نقش بزرگی كه ناصرالدین شاه افزون بر رواج و رونق عكاسی بازی كرد و تأثیر این نقش كه امروزه پس از سالها مورد بحث و گفتگو و استفاده است، پایه گذاری آرشیو تصویری بزرگی است كه ما امروز آنرا به نام “آلبوم خانه كاخ گلستان ” می شناسیم. این آرشیو كه بیشترین بخش آن در پی علاقمندی و تشویق ناصرالدین شاه از هنر عكاسی و به روزگار خود او گرد آمده، امروز اگر بزرگترین مركز اسناد مصور تاریخی جهان به شمار نیاید بی تردید یکی از غنی ترین آنهاست. برای شناسائی و شناساندن این مركز اسناد كم نظیر تاریخی ایران كه نه تنها شامل مدارك مصور سدهء 13و14 ق ، بلكه دارای اسنادی چون تصاویر تخت جمشید، شوش، تیسفون، بیستون و جز آن است كه قدمت آنها به هزاره های پیشین می رسد، در گذشته كوشش در خور توجهی نشده است. كاخ گلستان برآن است كه در كنار دیگر فعالیتهای فرهنگی، به معرفی این مركز اسناد تاریخی نیز چنانكه باید و شاید بپردازد. در انجام این امر ضروری گامهائی در گذشته دور و نزدیك برداشته شده كهیکی از آنها اجرای یك پروژه آزمایشی زیر نام “پیش طرح ساماندهی آلبومهای كاخ گلستان ” بود. دست آورد اجرای این طرح شناسائی همه جانبه ای است از 2100 عكس از میان نزدیك به 40000 عكس و باسمه های رنگی، سیاه وسفید موجود در 1040 جلد آلبوم، آلبوم خانهء كاخ گلستان است كه به صورت 2100 شناسنامه عكس، 3222 عدد كارت اطلاعاتی و 56 جلد “آلبوم سایه” هم اكنون در دسترس پژوهشگران قرار دارد. برای آنكه حاصل كار انجام شده در اختیار همگان باشد و روش كار مورد نقد و بررسی صاحب نظران قرار گیرد،كاخ گلستان بر آن شد كه دست آورد “پیش طرح ” یاد شده را به صورت كتاب حاضر منتشر كند. امید است كه این گام، سرآغازی برای اجرای طرحی جامع در راه معرفی آلبوم خانهء كاخ گلستان باشد. عکاسان پیش کسوت ایران• مسیو ژول ریشار • شاهزاده ملک قاسم میرزا • مسیو کارلیان • ناصرالدین شاه • آقا رضا خان اقبال السلطنه • ژوزف پاپازیان • آنتوان سوریوگین عکاسی دیجیتالاستفاده از دوربین دیجیتال در بین عکاسان آماتور و حرفه‌ای هر دو رواج یافته‌است. آماتورها به خاطر سهولت استفاده و کم شدن هزینه‌ها به دلیل عدم نیاز به فیلم از آن بهره می‌گیرند اما حرفه ای‌ها خصوصا خبرنگاران عکاس دلایل دیگری برای استفاده از دوربین دیجیتال دارند.سرعت عمل در انتقال تصاویر به رسانه‌ای که برای آن کار می‌کنند به دلیل حذف مراحل ظهور و چاپ و ادیت یا ویرایش سریع آن در رایانه از مهم‌ترین این دلایل است. درصد کمی از آماتورها هنوز از فیلم استفاده می‌کنند اما بسیاری از حرفه ای‌ها آن جا که نیاز به انتقال سریع تصاویر ندارند فیلم را ترجیح می‌دهند. به اعتقاد ایشان هنوز حسگرهای دیجیتال نمی‌تواند همه کیفتی را که فیلم منتقل می‌کند عرضه کنند و نقایصی در این خصوص وجود دارد. اما با تحول سریع و چشمگیری که در عرصه دیجیتال شاهدیم این فاصله به سرعت رو به کاهش است . تمام‌نگاری نگاه اجمالیتمام‌نگاری از نظر ثبت اطلاعات مربوط به یک صحنه و منظره بر روی فیلم، به عکاسی شباهت دارد اما شیوه‌ها و وسایل کار برای ایجاد تصویر همچون خود مقادیر به دست آمده کاملاً متفاوتند. در عکاسی متعارف تصویری که از یک منظره و صحنه به دست می‌آید، چه عکس باشد یا اسلاید به هر حال تصویری است که نهایتا ایجاد می‌شود. اطلاعات مربوط به هر سه بند ثبت شده است و ناظر از تماشای تمام‌نگاشت احساس برجستگی در تصویر می‌کند. حتی بیش از آنچه در برجسته‌نمایی (استرئوسکوپی) معمول است بُعد در برجسته‌نمایی را با تعبیری می‌شود بعد کاذب نامید. چون فقط از یک زاویه یعنی همان زاویه‌ای که دوربین‌ها موقع عکسبرداری، مستقر بوده، می‌شود تصویر را مشاهده کرد. در حالی که در تمام‌نگاری منظره بازسازی شده را از زوایای متعدد می‌توان دید و ناظر با حرکت دادن سر خود اثر ناشی از اختلاف منظر معین جابجایی روشن نسبت به هم در اثر جابجایی ناظر را حس خواهد کرد. سیر تحولی و رشد در سال 1947 دنیس گابور دانشمند انگلیسی تمام‌نگاری را پیش‌بینی و پیشگویی کرد، ولی نتوانست این امر را به طور عملی به نمایش در آورد. این کار به اجبار تا اوایل سالها 1960 یعنی زمان اختراع نوع خاصی از منبع نور، لیزر به تعویق افتاد. تمام‌نگاری با نور همدوس لیزر • تهیه تمام‌نگاشت (هولوگرام) و ثبت تصویر مانند آنچه برای ثبت تصاویر متعارف عکاسی معمول است روی |فیلم عکاسی|فیلم حساس عکاسی انجام می‌گیرد اما برای درک تفاوت میان دو شیوه لازم است طبیعت نور بررسی شود. • نور مرئی : نور مرئی شکلی از تابش الکترومغناطیسی است و با سرعت 300 کیلومتر در ثانیه حرکت می‌کند. از سوی دیگر می‌دانیم که فاصله دو بر آمدگی در حرکت موجی را طول موج و تعداد برآمدگیهایی را که در هر ثانیه از یک نقطه معین می‌گذرد فرکانس یا بسامد حرکت موج می‌نامند. حاصلضرب بسامد در طول موج نیز سرعت انتشار خوانده می‌شود و چون سرعت انتشار ثابت است. بنابراین، می‌توان گفت که در فرکانس بالا طول موج‌ها کوتاهترند. • منابع نوری که در عکاسی متعارف از آنها استفاده می‌شود، نور خورشید روشنایی حاصل از چراغهای برق است. فرکانس این نوع منابع نور، بسیار گسترده است. و نورهای فرابنفش تا فروسرخ را در بر می‌گیرد. به دلیل ماهیت نا منظم نور سفید در این نوع نور نمی‌توان در ثبت اطلاعات مربوط به عمق منظره یا صفحه استفاده کرد. • برای ثبت اطلاعات مربوط به عمق منظره یا صفحه، منبع نور مورد استفاده باید از نوع تک فرکانسی باشد، یعنی تک رنگ باشد. و هر چه موج با موجهای دیگر هم فاز یا همدوس باشد، در چنین منبع نوری برآمدگی هر موج هم فاز با دیگر فیزیک امواج حرکت می‌کند و اضافه می‌کنیم که چنین تابش نوری را ابزار لیزری منتشر می‌کند. ثبت تمام‌نگاشت چون تابش لیزر منظم یعنی تکرنگ و همدوس است. جزئیات صحنه‌ای که چنین نوری بر آن می‌تابد، با دقت تمام روی فیلم عکاسی منتقل می‌شود. موجی که از بخش‌های دورتر صحنه به فیلم می‌تابد نسبت به موج مربوط به بخش‌های نزدیکتر صحنه تأخیر خواهد داشت. همین امر روی فیلم ثبت می‌شود. برای ثبت یک باریکه مبنا (reference beam) مورد نیاز خواهد بود تا روابط فازی باریکه ما با هم مقایسه شوند. این کار با تقسیم کردن پرتو لیزر به دو بخش به دست می‌آید. بخشی از باریکه به سمت صفحه مورد نظر هدف گیری می‌شود و باریکه منعکس شده از صفحه‌ با بخش دیگری از باریکه که مستقیما به فیلم عکاسی می‌تابد، مقایسه می‌شود. پرتوهای تابشی در محلی که به هم می‌رسند با هم تداخل خواهند کرد. هنگامی که شکمهای دو موج بر هم منطبق می‌شوند. شدت با دامنه انرژی موج افزایش می‌یابد. این حالت را تداخل می‌نامند. وقتی شکم یک موج بر حداقل وضعیت موج دوم تطبیق می‌کند. چگالی کاهش می‌یابد. تداخل سازنده وقتی رخ می‌دهد که هر دو موج به طور هم فاز نسبت به هم به یک نقطه برسند. تداخل ویرانگر هنگامی اتفاق می‌افتد که فیزیک امواج غیر فاز باشند. هر چند هر دو این فیزیک امواج که با یکدیگر برخورد می‌کنند با گذشت زمان تغییر می‌کنند. اما دامنه‌های به دست آمده در صفحه تمام‌نگاری با زمان تغییر نمی‌کنند این مسئله به این معناست که الگوی امواج ساکن به وجود می‌آید. و همین فیزیک امواج ساکن هستند که در فیلم عکاسی ثبت می‌شوند. علاوه بر این الگوی ثبت شده شامل اطلاعات دامنه و فاز باریکه تابشی است. در یک عکس متعارف فقط دامنه‌های نوری که به فیلم می‌رسند ثبت می‌شود. طرح تمام‌نگاشتفیلم تمام‌نگاری ظاهر شده یا تمام‌نگاشت، شباهتی به منظره اصلی یا موضوع اصلی ندارد. هرگاه موضوع مورد عکاسی، صفحه‌ای صاف و منعکس کننده نور باشد، تصویر روی فیلم مجموعه‌ای از رشته‌های روشن و تاریک خواهد بود. حال آنکه تصویر یک نقطه به صورت تعدادی دایره‌ هم مرکز خواهد بود و در واقع تمام‌نگاشت یک منظره به شکل دوایر تیره و روشن است است که با پیچیدگی خاصی بر روی هم قرار گرفته‌اند. بازسازی صحنهثبت تصاویر تمام‌نگاری شیوه‌های گوناگون دارد اما معمولاً تمام‌نگار به صورت شفافه (فیلمی مانند اسلاید) ثبت می‌شود برای ایجاد و بازسازی منظره اصلی باید پرتو نور همدوس مطابق باریکه مبنا که در ثبت تصویر مورد استفاده قرار گرفته است بر شفافه تاباند. هرگاه در پشت همین شفافه قرار بگیریم تصویرهای صحنه یا منظره را دوباره خواهیم دید. در واقع پرتو لیزری که تصویر را بازسازی می‌کند، باید عینا مانند پرتو اولیه نباشد. این پرتو به محض عبور از داخل شفافه تمام‌نگاشت از نظر دامنه و فاز تغییر می‌کند. و به این ترتیب تصویر مجازی از جسم ایجاد می‌کند که فقط ناظری که پشت تمام‌نگاشت قرار دارد، آن را می‌بیند. علاوه بر آن یک تصویر حقیقی نیز در سمتی که ناظر قرار دارد، ظاهر می‌شود. این تصویر را با چشم نمی‌توان دید و برای مشاهده آن باید پرده‌ای را در باریکه کانونی قرار دارد، تا تصویر بر روی آن تشکیل شود. چون رنگ به فرکانس نور بستگی دارد. بنابراین تمام‌نگاری که با استفاده از یک باریکه لیزر به وجود می‌آید تکرنگ خواهد بود. البته با استفاده از سه باریکه لیزر که بسامد آنها مطابق با بسامد نور (رنگهای اصلی قرمز، سبز و آبی باشد می‌تواند تصویری تمام رنگی ایجاد کرد. کاربردهای تمام‌نگاری• با توجه به خواص بی‌شمار تمام‌نگارها از آنها در صنعت و مهندسی بسیار سود می‌برند. یک خاصیت این است که می‌توان چندین تمام‌نگاشت را روی یک فیلم ثبت کرد. جهت باریکه مبنا یا مرجع نسبت به فیلم در عکسبرداریهای گوناگون متفاوت است. از این رو الگوهای تداخلی و ایجاد تصویر هنگامی امکان دارد که فیلم را پس از ظهور و ثبت در برابر تابش پرتو در باز سازنده قرار دهیم. این پرتو دقیقا در همان جهتی بر فیلم می‌تابد که باریکه مبنا در آن جهت بر آن تابیده است. در واقع به همین دلیل است که می‌توان با تغییر دادن زاویه تابش نور تصاویر متعددی را بر روی یک فیلم ثبت کرد. و ناظر می‌تواند با چرخاندن فیلم در برابر باریکه ثابت نور، کلیه تصاویر ثبت شده را یک به یک ببیند. بدین ترتیب از تمام‌نگاری در تمام زمینه‌هایی که به ذخیره و نگهداری اطلاعات مربوط می‌شود می‌توان استفاده کرد. • کاربرد دیگر تمام‌نگاری در بررسی اندازه اشیایی است که از روی آن مدل دیگری ساخته‌اند. در واقع اصل شیئ و نسخه بدل را طوری در معرض تابش شعاعهای لیزر قرار می‌دهند که تمام‌نگاشت ایجاد می‌کند. هرگاه اندازه‌ اصل و بدل با یکدیگر متفاوت باشند، الگوههای تداخلی به وجود می‌آورند. از روی این الگوها اختلافها را متوجه می‌شوند. در این شیوه اختلافی به اندازه 00003 میلیمتر قابل مشاهده و بررسی است. تمام‌نگار از کشفیات نسبتاً جدید است و موارد استفاده از آن در حال افزایش است. واژه تمام‌نگاری از برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی است.مطلب از دانشنامه رشد از کاربردهای تمام نگاری CDهای تمام نگاری است : تمام نگاری یعنی ایجاد یک تصویر کامل و سه بعدی از یک شی سه بعدی. این کار به‌وسیله پرتوهای لیزر انجام می‌شود. پرتوهای لیزر همدوس را به سمت هدف نشان می‌‌گیرند و در سر راه موانعی قرار می‌‌دهند. پرتوها پس از برخورد با مانع و منحرف شدن، جایی با هم تداخل می‌کنند. با قرار دادن مناسب منبع لیزر و مانع، می‌توان کاری کرد محل تداخل پرتوها کاملاً مشخص شود و در این محل تصویری از مانع بوجود می‌آید که شامل همه زوایای آن هم هست. اخیرا یک شرکت ژاپنی با نام اپتور (Optware) موفق به استفاده از این فناوری در تولید سی دی‌ها و دی وی دی‌های ذخیره اطلاعات شده است این شرکت پیشرو در تکنیک‌های تمام نگاری است و توانسته با استفاده از تمام نگاری دیسک‌هایی تولید کند که قادر به ذخیره یک ترابایت اطلاعات هستند و سرعت انتقال اطلاعات حدود یک گیگابایت در ثانیه است. کاری که دانشمندان شرکت اپتور انجام داده اند، قرار یک لایه بسیار نازک آینه‌ای در جلوی لایه اطلاعات است. نقش این لایه جلوگیری از پخش شدن پرتوها پس از بازتاب و محلی برای ایجاد تصویر تمام نگاری از اطلاعات است. همچنین برای ذخیره اطلاعات بر روی این دیسک ها، از صفحات اطلاعات (DATA Pages) استفاده می‌شود که دوبعدی و بصورت فایلهای Bitmap هستند و پس از قرار گرفتن بر روی هم نقشه‌ای را در اختیار دستگاه می‌‌گذارند که بر اساس آن تصویر تمام نگاری اطلاعات ایجاد می‌شود. پس از ایجاد نقشه سه بعدی، یک پرتو که شامل دو نوع لیزر مرجع و سیگنال است به سمت آن شلیک می‌شود و با برخورد با پستی بلندی‌های اطلاعات براساس نقشه سه بعدی، اطلاعات را بصورت تمام نگاری ذخیره می‌کند. این روش کاملاً عملی علاوه بر افزایش سرعت انتقال و میزان ذخیره اطلاعات، امتیاز دیگر هم دارد که تغییر نکردن ابعاد دیسک‌ها است. دیسک‌های تمام نگاری، ابعادی در حدود DVD معمولی دارند و از همه مهم‌تر عمل ضبط اطلاعات و خواندن آن توسط دستگاه‌های تمام نگاری، بسیار کم هزینه است و طبق پیش بینی شرکت اپتور، استفاده از این دیسک‌ها به زودی در میان کاربرها رایج خواهد بود. قطر این دیسک‌ها حدود 12 سانتی متر است که تفاوت چندان با قطر دی وی دی‌ها ندارد. اگر با دقت به سطح پشتی یکی از این دیسک‌های تمام نگاری نگاه کنید، می‌توانید ردیف‌های اطلاعات ضبط شده بصورت سه بعدی را در آن ببینید. انسل آدامز انسل آدامز 20 فوریه 1902 در سانفرانسیسكو به دنیا آمد. 12 ساله بود كه پدر و مادرش به استعداد او در موسیقی پی بردند و مشغول مشق پیانو شد. چند سال بعد با عكاسی آشنا شد. اولین گزارش تصویری‌اش را در 20 سالگی به چاپ رساند. اما هنوز آن قدر شیفته عكاسی نبود كه پیانو را رها كند، تا آن جا كه در23 سالگی هنوز مصمم بود یك پیانیست شود. 5 بعد با عكاس برجسته آمریكایی پل استراند ملاقات كرد. مصمم شد عكاس شود. از آن به بعد نمایشگاه‌های زیادی گذاشت و مجموعه‌ها و گزارش‌های تصویری متنوعی از آمریكا به چاپ رساند. چاپ كتاب مقدمه ای بر عكاسی، تأسیس بخش عكاسی موزه هنرهای مدرن نیویورك و برگزاری نمایشگاه انفرادی مكان آمریكایی از فصل‌های كارنامه عكاسی او هستند. موضوع عكس‌های انسل آدامز، بیشتر طبیعت و چشم اندازهای غرب آمریكا بود. فرم بیانی در تصویر برای آدامز اهمیت بیشتری از واقعیت داشت. او نگاتیو را مواد خام عكاسی می دانست و به چاپ به عنوان مرحله اجرا و به ثمر رساندن اثر، اهمیت بسیاری می داد. این حركت قبلا توسط استیگلیتز شروع شده بود و نگاه آدامز متأثر از آشنایی با او بود. آدامز دخل و تصرفی كه به قابلیت های اساسی نگاتیو آسیب نزند را در عكاسی پی می گرفت و در همین راستا ابداعات زیاد برای تحول در چاپ و دستكاری نور و قابلیت های بصری داشت. او خودش می گوید: من یك كنتراست و زمان نوردهی معینی را به عنوان پایه و اساس به دست آوردم بعد با تغییرات نور و عمل سوزاندن و بعضی اوقات با استفاده از فیلترهای گوناگون كنتراست، نگاتیو را چاپ كردم. ادامه خواندن مقاله تاريخچه و سير تحولي عکاسي و تصوير برداري

نوشته مقاله تاريخچه و سير تحولي عکاسي و تصوير برداري اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 61 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : زندگینامهتاریخ نشان داده است كه میان شرایط اجتماعی و تكامل اندیشه روشنفكران تاثیر متقابلی حكمفرماست. معمولاً یك روشنفكر حساس و صادق در یك محیط غیرانسانی احساس خفگی می‌كند و علیه نابرابری و استثمار دست به طغیان می‌زند. او با نیروی اندیشه‌اش كه از طریق سخن گفتن و نوشتن بیان می‌شود، علیه سیستم فاسد جامعه‌اش اعلان «جهاد» می‌كند. واضح است كه این وظیفه چندان ساده به نظر نمی‌رسد، چرا كه متضمن رویارویی شدید میان یك سیستم پرقدرت مادی و یك اندیشه به ظاهر ضعیف است. با همه اینها، صحیفه تاریخ پرصفحه بشریت نمونه‌های بسیاری را شاهد است كه در این رویارویی‌ها، یك اندیشه تنها، هنگامی كه قادر به بسیج توده‌ها گردد، همه سدها و موانع را از سر راه برداشته و بر بزرگترین قدرت مادی نهفته در یك انسان یا یك سیستم نیرومند، فائق می آید. تقریباً همه ملتها دارای یك چنین مردان بانفوذ اندیشمندی درمیان خود بوده‌اند. ایران با فرهنگ و تمدّن غنی و باشكوه خود، اندیشمندانی به جهان تقدیم كرده است كه نه تنها بر ایرانیان، بلكه بر اندیشه بشریت تاثیر عمیقی بجای گذاشته‌اند. دكتر علی شریعتی یكی از این روشنفكران چند بعدی است كه نامش در كنار بزرگانی چون فرانتس فانون، ژان پل سارتر، ژاك برك، گورویچ، آلبر كامو و لوئی ماسینیون كه بر قلمرو اندیشه‌های جهانیان حاكم بوده‌اند، ثبت است. دكتر شریعتی اساساً یك متفكر، یك معلم، یك مبلغ، و یك مبارز بود. او بعنوان محصول پاك و مؤمن عصر و زمان خود، كاشف راه و زندگی جدیدی بود كه تنها به ایران محدود نمی‌شد، و به همین دلیل از دیگر متفكرانی كه بر افكار عمومی در ایران تاثیر گذاشتند، متمایز بود. شریعتی در اوضاع اجتماعی ـ سیاسی معاصر خود یك شورشگر، یك اصلاح‌طلب و یك «مجاهد» بحساب می‌آمد، اما روحیه مخالفت و سركشی او از پوچگرایی و نیهیلیسم ناشی نمی‌شد، بلكه برعكس شناخت آگاهانه مشكلات واقعی ایرانیان و بویژه نسل جوان روح شریعتی را برانگیخت. برتر و بالاتر از هرچیز، او رنج عمیقی از بدبختی و سرنوشت مصیبت‌بار نوع انسان می‌كشید. سرمایه‌های او در این مسیر خوفناك ذهن فعال، دید و برداشت تشخیص‌گرایانه، و گنجینه آگاهی و شناختی بود كه از مكاتب فكری و عملی گوناگون گردآورده بود. شگفت‌انگیز نیست كه شریعتی با برخورداری از ان مواهب و استعدادات، در سه صحنه مذهب، جامعه‌شناسی و سیاست به منظور ارائه سنتزی میان ارزشهای سنتی و ارزشهای جدید، ظاهر شد، و شرافت انسانی و خیر اجتماعی را سرلوحه اهداف نهائی خود قرار داد. برای ارزیابی درست شخصیت و ماهیت اندیشه‌های شریعتی، باید نگاهی به محیط خانوادگی و اجتماعی او كه بدون شك در شكل‌گیری جریان فكری شریعتی جوان نقش برجسته‌ای داشت، بیفكنیم. او اولین نسل دانشمند تبار خود نبود، و تحت تاثیر سنتهای خانواده‌اش، بویژه پدرش محمدتقی شریعتی، قرار گرفت. پدربزرگش «آخوند حكیم» و عموی پدرش «عادل نیشابوری» از علماء و دانشمندان بسیار برجسته فقه، فلسفه و ادب بشمار می‌آمدند. خانودان او تنها یك ملای روضه‌خوان نبودند، بلكه مبارزان و مجاهدانی فعال بودند كه در راه ایمان و وجدان بشری مبارزه كرده‌اند. پدرش «كانون نشر حقایق اسلامی» مشهد را بنیان نهاد و از مبتكرین و آغازگران جنبش نوین اسلامی بحساب می‌آید. علی شریعتی در سوم آذرماه سال 1312 در مزینان، یك روستای سنتی كوچك، كنار كویر، در نزدیكی مشهد دیده به جهان گشود. گرچه پدرش نخستین معلم او بحساب می‌آمد، اما او در سیستم آموزشی جدید در دبیرستانهای ابن‌یمین و فردوسی مشهد هم تحصیل نمود، و در این مراحل زبان عربی و فرانسه را نیز آموخت. علی با داشتن گرایش تدریس، به دانشسرای تربیت معلم وارد شد و پس از دوسال مدرك مربی‌گری گرفت. بدین ترتیب در سن 18 سالگی شغل معلمی را آغاز نمود كه تا پایان عمر عاشق این شغل بود. در ادامه تحصیلات آكادمیك، در سال 1337 از دانشگاه مشهد با احراز رتبه ممتاز با مدرك لیسانس ادبیات فارغ‌التحصیل شد. عطش پایان‌ناپذیر او برای كسب دانش و آگاهی بیشتر هنگامی به اوج خود رسید كه توانست با استفاده از بورس تحصیلی، از دانشگاه سوربن پذیرش بگیرد. پنج سال بعدی اقامت او در پاریس شاید سازنده‌ترین و مهمترین دوران گسترش و تعمیق دانش و دیدگاه اجتماعی و فلسفی او بحساب می‌آمد. مطالعه اندیشه‌های گوناگون فیلسوفان و نویسندگان جدید و علاوه بر این همكاری شخصی‌اش با بعضی از آنها باعث شد تا به تفكر بپردازد و اندیشه‌های جدیدی از خود ابداع كند. در سال 1342، در جامعه‌شناسی و تاریخ ادیان، یعنی مهمترین موضوعات مورد علاقه‌اش دكتری گرفت. پس از آن او دانش و آگاهی خود را در راه تحلیل مشكلات سیاسی ـ اجتماعی مردم و كشورش بكار برد و راه حل جدیدی ارائه داد. علی شریعتی در دوران نوجوانی دردها، غم‌ها، رنجها، بدبختی‌ها و محرومیت‌های مستضعفین را احساس كرد و خود نیز آنها را تجربه نمود. محیط اجتماعی دوران نوجوانی‌اش با بی‌سوادی، خرافات، فقر، ستم، استبداد، سلطه خارجی و استثمار آمیخته بود. بی‌توجهی دولت نسبت به فقر، و ایجاد یك سیستم غیرعادلانه، تاثیر عمیقی بر ذهن اثرپذیر او بجای گذاشت و باعث شد نفرت عمیقی نسبت به این سیستم پیدا كند. علی شریعتی تا دوران جوانی‌اش شاهد اوضاع نابسامان دو پادشاه سلسله پهلوی بود كه اقداماتشان كشور را به جانب اسارت سوق می‌داد و مردم ایران را از سنتهای قومی، فرهنگی و ارزشهای خود بیگانه می‌كرد. تا این زمان، در نظام رسمی ارباب و رعیتی نسلی پرورش یافته بود كه به نحو عمیقی مجذوب غرب و برخی از ایدئولوژی‌های مسلط آن شده بود. جوانان تحصیلكرده در اثر همین گرایشات تماس خود را با مذهب قطع كرده بودند.در دهه 30، هنگامی كه شاه و دولت او در ایران برنامه اصلاحات وسیع را آغاز كردند و عمداً ایرانیان جوان و تحصیلكرده را با پیشنهاد مشاغل جدید و همكاری با سیستم، به غیر مذهبی بودن، تشویق می‌كردند، دكتر علی شریعتی با دانش و آگاهی عمیقی كه از گرایشات و اندیشه‌های جدید داشت، در جهت مخالف این جریان گام برداشت و اسلام را محور اصلی موضوع تعالیم خود قرار داد. او از همان آغاز دوران معلمی‌اش، و نیز در زمانی كه هنوز نوجوانی بیش نبود، نیروی خود را در راه تبلیغ منطقی، علمی و مترقی اسلام صرف كرد. این جنبه از زندگی او با تحولاتی همراه بود كه اولین و نخستین مرحله آن با دوران دكتر محمّد مصدق همزمان شد كه طی آن ایرانیان ناسیونالیست و ضدامپریالیست سر برافراشته و كوشش كردند برتری خود را به اثبات رسانند. علی به همراه پدرش در مشهد، فعالانه در نبرد سیاسی علیه نفوذ و سلطه بیگانه درگیر شد. آنها در كانون نشر حقایق اسلامی، تعالیم قرآنی را تفسیر می‌نمودند و عمیقاً مورد بحث و بررسی قرار می‌دادند. علی شریعتی یكی از معلمان كانون بود و سخنرانی‌ها و نوشته‌هایش توجه شدید توده‌ها و روشنفكران را جذب كرد. به دنبال سقوط و خلع دكتر مصدق، شریعتی از پیرامون به مركز مبارزه وارد شد و به شاخه مشهد نهضت مقاومت ملی به رهبری آیت‌الله سید محمود طالقانی، مهندس مهدی بازرگان و استاد یدالله سحابی پیوست. علی شریعتی یكی از سخنگویان و فعالان آتشین این نهضتعلیه سلطه و استثمار غرب در ایران بود. فعالیتهای بیدارگرانه‌اش باعث دستگیری او در سال 1336 و انتقال فوری‌اش به زندان قزل‌قلعه در تهران به مدت هشت ماه شد. پس از قبول شدن در بورس تحصیلی، علی شریعتی برای مدتی دست از فعالیتهای سیاسی كشید و برای ادامه تحصیلات عالیه به فرانسه رفت. او از این دوران برای مطالعه جدی و نیز فعالیت علنی سیاسی در راه احقاق حقوق بشر و آزادی دموكراتیك در ایران، بهره‌برداری خوبی كرد. وی اندكی پس از رسیدن به پاریس به گروه فعالان ایرانی نظیر ابراهم یزدی، ابوالحسن بنی‌صدر، صادق قطب‌زاده و مصطفی چمران پیوست و در سال 1338 سازمانی بنام «نهضت آزادی ایران» (بخش خارج از كشور) بنیان گذاشته شد. حدود دو سال بعد شریعتی دو جبهه تحت نامهای جبهه ملی ایران در آمریكا و جبهه ملی ایران در اروپا را تأسیس كرد. در جریان كنگره جبهه ملی در ویس‌بادن (جمهوری آلمان فدرال) در اوت 1962، شریعتی با توجه به قدرت فكری‌ و قلمی‌اش، بعنوان سردبیر روزنامه فارسی‌زبان جدیدالانتشار ایرانی در اروپا یعنی «ایران آزاد» انتخاب شد. اولین شماره این نشریه در 15 نوامبر 1962 منتشر گردید. این نشریه دیدگاههای روشنفكران ایرانی خارج و نیز واقعیتهای مبارزات مردم ایران را منعكس می‌كرد. در سالهایی كه علی شریعتی در اروپا بود، بقدر كافی رژیم تهران را تحریك كرده و با خود به ضدیت واداشته بود. معمولاً سیاستمداری با یك چنین سابقه فعالیت ضد رژیم هرگز فكر بازگشت به میهن را آنهم در آن زمان به ذهن خود راه نمی‌داد. در واقع هیچ‌یك از همكاران او در آن زمان به چنین كاری دست نزدند. اما دكتر شریعتی فطرت و شهامت دیگری داشت. او یك سیاستمدار به تعبیر ماكیاولیستی آن نبود. فطرت معلمی او را برانگیخت و معتقد كرد كه در آن موقعیت، میهن به دانش و تحصیل موفقی‌آمیز دو دوره دكتری او نیاز شدید دارد. بدین ترتیب وی در سال 1343 با یك سابقه پیشرفته آكادمیك، و افق ذهنی وسیع، پاریس را به مقصد ایران ترك كرد. چنین بنظر می‌رسید كه دولت ایران ظاهراً از این حركت خشنود شده است، چون از این فرصت برای جلوگیری از تاثیر و نفوذ شریعتی و نیز كنترل مؤثر فعالیتهای او استفاده خواهد كرد. به همین خاطر لحظه‌ای كه دكتر به ایستگاه مرزی بازرگان در مرز ایران و تركیه رسید، دستگیر شد. این امر به دستور مستقیم شاه صورت گرفت. خبر دستگیری او با اعتراض شدیدی چه در داخل و چه در خارج ایران مواجه شد و باعث محبوبیت و اثبات درستی راهش گردید. پس از شش ماه حبس، دكتر علی شریعتی آزاد شد و به تهران رفت تا ماموریت مورد علاقه و سخت خود را برای بیدار كردن توده‌ها از طریق گنجینه و ذخیره وسیع دانش تئوریك و عملی‌اش آغاز كند. اما دولت نیز به همین نحو مصمم بود نگذارد او زمینه بازی برای ایجاد پایگاه در پایتخت بدست آورد. و علی‌رغم برخورداری از یك سابقه عالی آكادمیك و تجربه وسیع، و با توجه به وجود مشاغل وسیع در زمینه تدریس و تحقیق، باز هم نتوانست هیچگونه شغلی در تهران بدست آورد. شریعتی كه با موانع و محرومیتهای شدیدی در تهران مواجه شده بود، راهی شهر بومی‌اش مشهد شد، اما حتی آنجا هم محدودیتها و قید و بندهای زیادی آشكار بود. بهرحال با مشقت بسیار توانست در «طرق» در نزدیكی مشهد، یك شغل معلمی بدست آورد. به تدریج دكتر شریعتی توانست ساعات اندكی از تدریس در كلاسهای دانشگاه مشهد را به دست آورد. اما موفقیتهایش در همین ساعات كم، با حضور انبوه دانشجویان، و نیز دعوتهائی كه برای سخنرانی از دانشگاههای مختلف برایش می‌رسید، آشكار گردید. بهرحال محبوبیت عظیمش بدلیل پیامی كه به همراه خود آورده بود، از نظر رژیم قابل تحمل نبود و دانشگاه او را در سال 1349 هنگامی كه تنها 37 سال داشت، بازنشسته كرد. این رفتار خشونت‌آمیز روحیه او را افسرده نكرد. بلكه برعكس عزم راسخ او را برای بالابردن روحیه و وجدان توده‌ها جزم كرد. بدین‌خاطر به تهران نقل مكان كرد، و از این به بعد، حتی بیشتر از گذشته، به تعبیر مجدد و تبلیغ اسلام پرداخت. او ماموریت خود را با دلگرمی تمام با همكاری در حسینیه ارشاد آغاز نمود. و بدین ترتیب بود ه سلسله سخنرانی‌های آزاد خود را پیرامون اسلام‌شناسی، جامعه‌شناسی و تاریخ ادیان شروع نمود. جسارت او باعث شد كه برخلاف سایر حسینیه‌ها و مساجد، روزانه هزاران دانشجو، كارگر و زن‌خانه‌دار برای استماع سخنان او به آنجا بیایند. همزمان با این سخنرانی‌ها، كتابها و جزواتی درمورد موضوعات اجتماعی و مذهبی، او وی نشر و توزیع می‌گردید. تعداد كلی سخنرانی‌های منتشر شده‌اش به بیش از 200 می‌رسد، كه در نوع خود بی‌نظیر است. در كشوری كه هیچ كتابی جز قرآن تیراژش به 5000 نمی‌رسید، كتابهای شریعتی در 100000 نسخه به چاپ می‌رسید و این بدون شرح بود! بزرگترین اعتراضی كه از جانب دولت به شریعتی وارد می‌شد، این بود كه او به نسل جوان ایران جهتی تازه می‌داد و آگاهی اسلامی را در آنهایی كه از مفهوم تمدن بزرگ موردنظر «شاهنشاه آریامهر» سرخورده شده بودند، زنده می‌كرد. شاه چگونه می‌توانست چنین مردی را تحمل كند؟ ساواك وارد عمل شد و بر تحولات جدید نظارت دقیق كرد. بدین‌ترتیب در یك هجوم ناگهانی در سال 1351، حسینیه ارشاد مورد حمله قرار گرفت و بسته شد، اما به كمك دوستان، شریعتی توانست بگریزد و مخفی شود. ساواك كه از یافتن او عاجز مانده بود، پدرش را دستگیر نمود. این عمل باعث رنجش و نگرانی دكتر گردید، و او در عوضِ آزادی پدرش، خود را تسلیم نمود، اما تقاضای او رد شد و پدر و پسر هردو محبوس گردیدند. بهرحال چندی بعد پدرش آزاد شد، اما علی شریعتی برای 18 ماه در زندان باقی ماند، و اعتراضات به وشع او در ایران و خارج مورد توجه قرار نگرفت. بیشترین فشار برای آزادی او از سوی روشنفكران برجسته فرانسوی و الجزایری بر رژیم ایران وارد آمد. تا آنجا كه حواری بومدین رئیس‌جمهور الجزایر كه خود یكی از دوستان و تحسین‌كنندگان شریعتی بود، در جریان كنفرانس مارس 1375 اوپك در الجزایر درباره دكتر شریعتی با شاه صحبت نمود و او را به آزاد نمودن دكتر ترغیب نمود. شریعتی به ظاهر آزاد شد، اما شدیداً تحت كنترل بود. بزرگترین و مرگ‌آورترین مجازات‌ها برای او، كه همان جلوگیری از نوشتن و ایراد سخنرانی بود، در این سالها به او وارد شد. شریعتی در جریان بازداشت آخر در معرض شكنجه قرار گرفت. سعی می‌كردند كه او را وادارند از رژیم حمایت كند، او با شدت و قدرت هرچه تمام‌تر از این كار خودداری می‌ورزید و می‌گفت:«اگر همچون عین‌القضات شمع‌آجینم كنند، حسرت یك آخ! را بردلشان خواهم گذاشت». ساواك كه نتوانست بر او پیروز شود، برای بی‌آبرو كردن او یك طرح شیطانی ریخت. یك سری از نوشته‌های او ا در روزنامه كیهان منتشر نمود تا چنین وانمود نماید كه شریعتی با شاه و رژیم او از در همكاری در آمده است. اما حتی سر توده‌ها را نیز نتوانستند شیره بمالند! نوشته‌های شریعتی ممنوع‌الانتشار شد و خود او كاملاً از حقوق سیاسی و اجتماعی محروم گردید. بدین‌ترتیب او كه در محیطی خفقان‌آور بسر می‌برد، به سنت صحیح اسلامی و به سبك پیامبر به فكر هجرت افتاد. اما دكتر برای خروج از كشور بصورت آبرومندانه‌ای سرِ ساواك را شیره مالید. ساواك در پرونده‌های خود، او را بنام «شریعتی» می‌شناخت، اما نام فامیل او در شناسنامه، «مزینانی» بود. او پاسپورتی با نام «علی مزینانی» گرفت. شریعتی پس از گرفتن گذرنامه و اجازه خروج، برای دیدن خانواده‌اش از تهران به مشهد رفت، اما نقشه خود را آنقدر مخفی نگهداشت، كه حتی پدرش هم از آن مطلع نشد. به هرحال او با احتیاط فراوان در 26 اردیبهشت ماه 1356، تهران را به مقصد بروكسل ترك نمود. نقشه این بود كه همسر (پوران شریعت رضوی) و سه دخترش (سوسن، سارا و مونا) چند روز بعد در لندن به او بپیوندند، بعد از آن قرار بود تمامی اعضای خانواده به آمریكا نزد پسرشان (احسان، كه در آن زمان در آمریكا مشغول تحصیل بود) بروند. به احتمال زیاد، دكتر شریعتی هنگام ترك ایران به این مشكوك شد كه كسی او را تعقیب می‌كند، به همین خاطر، هنگام فرود هواپیما در فرودگاه آتن، از آن پیاده شد و پس از یك توقف 24 ساعته با یك پرواز دیگر عازم بروكسل گردید. پس از دو روز اقامت در آنجا به لندن رفت تا از همسر و بچه‌هایش استقبال كند. اما چون ورود آنها برای چند هفته به تعویق افتاد، به پاریس نقل مكان كرد. بر طبق تازه‌ترین نقشه قرار بود خانواده‌اش در 28 خرداد تهران را ترك كنند. بدین خاطر برای دیدن آنها به لندن رفت. در طی تمامی این مدت، دكتر چند بی‌احتیاطی نمود، برای مثال می‌توان از توقف كوتاه او در بروكسل، رفتن به پاریس، آخرین مبادله پیام با خانواده‌اش اشاره نمود. اما شاید، آخرین اشتباه سرنوشت‌سازش هنگامی بود كه شخصاً به فرودگاه لندن رفت تا از خانواده‌اش استقبال كند. هیچكس نمی‌تواند به درستی بگوید كه در آن هنگام كه دو دخترش (سوسن و سارا) به او گفتند كه به مادر و خواهر كوچكشان اجازه خروج ندادند، دكتر چه حالی داشته است. پدر و دو دختر به آپارتمانشان در ساتهمتون رفتند. آن شب پدر تا ساعت 3 بامداد با دخترانش صحبت كرد. بعد از آن به اتاقش رفت. صبح روز بعد، 29 خرداد ماه 1356، جسد او را كه به وضع اسرارآمیز و مشكوكی در گوشه اتاق افتاده بود، پیدا كردند. هیچكس نگفته است كه این مرگ طبیعی بوده، و در عین‌حال هیچكس مدركی مبنی بر كشته شدن دكتر ارائه نداده است. اما مخالفان رژیم شاه به اتفاق آراء معتقد بودند كه عوامل و مأموران ساواك، دكتر علی شریعتی را از میان برداشته‌اند. اما آنها كه او را می‌شناختند و می‌شناسند، و آنها كه تعریف درست شهادت را می‌دانند، همگی بر این امر صحه می‌گذارند، كه او «شهیدِ شاهد» است. با مرور كلی تمامی این حوادث، دكتر علی شریعتی را می‌توان انسانی صادق و مخلص دانست، كه علیه یك سیستم مكار، بی‌رحم و حیوان صفت وارد مبارزه شد. او از صمیم قلب معتقد بود كه هرگز هیچ جرمی علیه بشریت انجام نداده و بنابراین از مرگ نمی‌ترسد. شاید همین مسأله موجب سهل‌انگاری‌های او در رابطه با امنیت خودش می‌شد. حتی پس از مرگ شریعتی، بین طرفداران او و شاه یك مبارزه شدید درگرفت. دولت شاه برای ریشه‌كن كردن خاطره شریعتی به یك تلاش اهریمنی به منظور تبلیغ در مورد او پس از مرگش دست زد. طرفداران و پیروان مكتب شریعتی به این توطئه شریرانه پی بردند و تصمیم گرفتند یك مبارزه موفقت‌آمیز برای به شكست كشاندن طرحهای شیطانی دولت آغاز كنند. هنگامی كه خبر مرگ ناگهانی دكتر شریعتی به ایران رسید، مأموران ساواك تلاش كردند چنین وانمود سازند كه او برای معالجه بیماری قلبی‌اش ایران را ترك كرده است، و در آنجا به دلیل سكته قلبی فوت نموده است! و از همسرش، دكتر شریعت‌رضوی خواستند تا اجازه دهد جنازه شوهرش را به ایران بازگردانند و بطور رسمی و با هزینه دولت او را طبق وصیتش در بارگاه امام رضا (ع) به خاك بسپارند. اما همگان می‌دانستند كه این اشكهایی كه از دولتمردان در فراق شریعتی می‌ریزد، تنها چند قطره اشك تمساح است و تمامی این اقدامات با انگیزه‌ای شوم صورت می‌گیرند. در همین زمان شاخه خارج از كشور نهضت آزادی ایران و شاخه‌های جبهه ملی ایران در اروپا و آمریكا پیامهایی به نخست‌وزیر انگلستان و سازمان عفو بین‌الملل مخابره كردند و از دولت انگلستان خواستند تا جنازه دكتر را به دولت ایران تحویل ندهند. در ضمن، احسان شریعتی، كه در آمریكا به تحصیل مشغول بود، بطور تلگرافی یك وكیل انگلیسی گرفت و از او خواست تا جلوی تحویل جنازه پدرش را به مقامات ایرانی بگیرد. سپس خودش در 3 تیر به انگلیس پرواز نمود و جنازه پدرش را تحویل گرفت. روز بعد مراسم تشیع جنازه با شكوه وصف‌نشدنی و با حضور اندیشمندان برجسته جهان در یكی از مساجد لندن برپا شد، و در 5 تیر تابوت به دمشق فرستاده شد. هواپیمای حامل جسد دكتر علی شریعتی، 5 صبح روز بعد در دمشق مورد استقبال امام موسی صدر، اندیشمندان جهان اسلام، دوستان متعهد، دانشجویان و تحسین‌كنندگان دكتر قرار گرفت. تابوت را مستقیماً به آرامگاه مقدس حضرت زینب (ع)، كه شریعتی او مادرش فاطمه را بزرگترین زنان تاریخ اسلام می‌دانست، بردند. و بدین ترتیب دكتر علی شریعتی در گوشه حرم زبان گویای نهضت عاشورا، در حومه دمشق بخاك سپرده شد. حتی تشیع جنازه دكتر شریعتی نیز پر از درس بوده است. مبارزه برای تشیع جنازه او، در وهله اول، نشانه شكست نقشه‌ها و طرح‌های دولت ایران بود. عكس‌العمل بین‌المللی در قبال مرگ اسرارآمیز شریعتی، و مقاومت موفقیت‌آمیز نهضت آزادی ایران و دیگران در مقابل تلاش ایران برای تبلیغ درمورد شریعتی، پس از مرگ وی، در عمل نشانه نفوذ و تاثیر شریعتی بود. بدین‌ترتیب، بار دیگر اثبات شد كه می‌توان از طریق بسیج سازماندهی شده جمعی افكار عمومی در راه یك هدف مشترك، اقتدار رژیم را درهم شكست. با بررسی زندگی و فعالیتهای دكتر علی شریعتی، انسان بطور طبیعی ترغیب می‌شود كه اندیشه‌های او را نیز كه پاسخی به ایدئولوژی‌های رایج رقیب بودند، مورد بررسی قرار دهد. البته اندیشه‌های دكتر فراتر از آن بودند كه بتوان در یك مقاله به آن پرداخت، به همین جهت من در اینجا بصورت اشاره‌وار به برخی از آنها اشاره می‌نمایم و خوانندگان عزیز می‌توانند برای مطالعه بیشتر به مقالات متعددی كه موجود می‌باشد، رجوع كنند. یكی از موفقیتهای بزرگ دكتر شریعتی در زمینه تاثیرگذاری بر جوانان بود. شریعتی با روش ایمان‌برانگیز، منطقی، علمی و مترقی خود نفوذ فوق‌العاده‌ای روی جوانان تحصیل‌كرده ایران بجای گذاشت و آنها را از ستایش كوركورانه غرب و بی‌تفاوتی یا خصومت نسبت به مذهب بازداشت. او با یك برداشت اسلامی بسیاری از مكاتب فكری، فلسفی، الهی و اجتماعی را مورد مطالعه قرار داد. از اعماق اقیانوس عرفان شرق سربرآورد و بر مرتفعات بلند و دشوار علوم اجتماعی جدید غرب بالا رفت و با وجود این خود را نباخت و مغلوب نشد، و با تمام تجاربی كه در این سیر بدست آورده بود، به پایگاه اولیه و بومی خود بازگشت. دكتر شریعتی نه یك متعصب مرتجع بود كه بدون آگاهی از موضوعات و مسائل جدید با آنها سر به مخالفت بردارد و نه به اصطلاح از روشنفكران غرب‌زده بود كه به تقلید از غرب برمی‌خیزند و پایگاه و هویت خود را از دست می‌دهند. او كه از شرایط و اوضاع و احوال و نیز نیروهای فعال زمان خود كاملاً آگاه بود، رسالت روشنگری توده‌ها و آشناكردن آنها با تاریخ و ارزشهای باشكوه خود را آغاز كرد. شریعتی روشنفكری بود كه در راه وسط گام برمی‌داشت، و در عرصه ایدئولوژیك از «راست» و «چپ» بطور یكسان انتقاد می‌كرد. اگر او از یك طرف ایرانیان از خودبیگانه را به باد حمله می‌گرفت، از طرف دیگر با همان شدّت با بنیادگرایان مذهبی افراطی كه مخالف هر فكر مترقی بودند، و از مذهب برای كسب قدرت و كنترل مردم بهره‌برداری می‌كردند، مخالفت می‌ورزید. مفهوم منحصر بفردی كه شریعتی به تشریح آن پرداخت، مسأله «آزادگی» بود. و البته «آزادگی» مفهومی متمایز از «آزادی» است. دكتر شریعتی در چهارچوب این مفهوم، از خودسازی انقلابی انسان طرفداری می‌كرد. او رابطه میان شكل و محتوی در آگاهی توده‌ها را درست مثل رابطه میان «واقعیت» و «حقیقت» می‌دانست. مبارزه فرد برای آزادی اجتماعی از برداشت او از «حقیقت نهایی» ناشی می‌شود كه در قلب جهان وجود دارد و در هر فرد انسانی نهفته است. اما باید این را كشف كرد و به بارور كردن آن پرداخت. ادامه خواندن مقاله زندگينامه دكتر شريعتي

نوشته مقاله زندگينامه دكتر شريعتي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 24 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : جرج ارول،نویسنده انگلیسی،خالق دو رمان “مزرعه حیوانات“ و “اوتوپى 1984“ است. كتاب مزرعه حیوانات او درباره دیكتاتورى استالینیستى و رمان اوتوپى 1984، او پیرامون فاشیسم هیتلرى است. جرج ارول 47 ساله بود كه درسال 1950 بدلیل بیمارى سل وجراحات ناشى از جنگ درگذشت. اودرسال 1903 در شهر مطهرى در بنگلادش امروزى بدنیا آمد. پدر و مادرش انگلیسى تباربودند كه به خدمت نیروهاى استعمارى انگلیس در شبه قاره هند درآمده بودند. نام اصلى او، اریك بلیر است.اودر 30 سالگى نام ارول را كه اسم رودخانه اى در بریتانیا است،براى خودبرگزید. جرج ارول درجوانى مدتى پلیس نیرو هاى انگلیس دركشور برمه بود،ولى بعد ازچندى بدلیل اعتراض به سیاست استثمارگرانه انگلیس و نوشتن رمان “روزهاى برمه ای“ اخراج گردید. گرچه ارول خودرا سوسیالیست آزادیخواه میدانست، چپها ولى اورا تروتسكیست نامیدند. سنت گرایان وناسیونالیستهاى انگلیس اورا سوسیالیستى بدبین وناامید بشمار مى آوردند كه دردى از خواسته هاى ملى انگلیس حل نخواهند كرد.درجنگ داخلى اسپانیا اودركنار تروتسكیستهاى ایالت كاتالونى علیه فاشیسم جنگید ولى بعداز 6ماه مجروح شد وبعداز بازگشت به انگلیس كتاب “كاتالونى من“ را منشر كرد. جرج ارول را میتوان یكى از مدافعان وسخنگویان قربانیان فاشیسم و توتالیتاریسم قرن گذشته دانست.ارول كوشید بعد از جنگ،درآثارش زیباشناسى هنرى وادبى را با سیاست انتقادى باهم بیامیزد.او روزنامه نگار،رمان نویس و نویسنده اى سیاسى بود كه رمانهاى اجتمایى-انتقادى نوشت. آثار اورا گروهى ازصاحبنظران،دماسنجى براى اعلان اخطار به شخصیت پرستى وقدرت طلبى درسیاست بشمار مى آورند. ارول گزارشهایى نیزدرباره مناطق صنعتى شمال انگلیس تهیه كرد وبه انتقاد ازفرهنگ صنعتى پرداخت كه به نظر او باعث فلج كردن آگاهى هاى كارگران میشود. او مینویسد در حكومتهاى توتالیتر تمامتگرا روشنفكران را یا به قتل میرسانند یا به سكوت وادار مى نمایند یا اینكه آنها را مجبور میكنند تا استعدادهاى خودرا بفروشند. ارول به دلیل انجام شغلهاى موقتى مانند ظرفشویى وغیره در انگلیس و فرانسه، با كارگران و اقشار پایین جامعه از نزدیك آشناشد. بعد از جنگ ،اومدتى دربخش برنامه هندى رادیو بى بى سى نیز مشغول فعالیت فرهنگى شد. در رمان مزرعه حیوانات ،او به انتقاد از روشنفكرانى مى پردازد كه بعداز بقدرت رسیدن،اصول اخلاقى وانقلابى رازیر پا میگذارند و مثل حاكمان قبلى فاسد و مبتذل میشوند. در دوره جنگ سرد بین كمونیسم و سرمایه داری،به علت تبلیغات بورژوازى و امپریالیسم، رمان مزرعه حیوانات اوبه شهرت جهانى رسید. رمان دیگر مشهور او، اوتوپى 1984 بود كه درسالهاى بعد از جنگ جهانى دوم نوشته شده.این كتاب رمانى است طنزآمیز و آینده نگر. در این كتاب او به پیش بینى رژیمهاى تمامتگرا و توتالیترى میپردازد كه احساسات وآگاهى انسانها را دستكارى میكنند وغریزههاى مهم و طبیعى انسان مانند عشق و همدردى را فلج مى نمایند. قهرمانان غالب آثار او از اقشار پایین جامعه میباشند كه براى فرار از فشار سرمایه دارى به رمانتیك خیالى گذشته پناه میبرند. منتقدین چپ تضادهاى شخصى و درونى ارول را محصول شرایط زندگى تاریخى او میدانند. او فرزند دوره استعمار،استثمار واستحمار انگلیس بود كه دررشبه قاره هند بدنیا آمد ،سوسیالیست شد،علیه فاشیسم جنگید،از استالینیسم سرخورده گردید، در جنگ مجروح شد و سرانجام به دلیل ابتدا به بیمارى سل وسایر ناگواریها در میانسالى درگذشت. عده اى هم آثار اورا پیش بینى اوضاع نمیدانند بلكه اورا مبلغ یاس و ناامیدى وسرخوردگى از سوسیالیسم بعد از جنگ . اوبقول خودش همیشه جویاى حقیقت بود و میدانست كه آزادى و عدالت فقط در زیر چتر حقیقت قادر به ادامه زندگى هستند. گروهى دیگر اورا یك شورشى میدانند تا یك انقلابی، چون یك انقلابى گاهى بدلیل نیاز باید بادیگران همكارى یاسازش كند تابقدرت برسد، ولى یك شورشى درتمام شرایط مبارزه ،رفتار سركش خودرا حفظ مى نماید. جرج ارول چنان ناامید شده بود كه میگفت : كشورم ؛ چه چپ،چه راست،درفلاكت مردم تغییرى پیش نخواهد آمد. او از دیكتاتورهایى شكایت میكرد كه حتا مهاجرت درونى روشنفكران رانیز تاب نمى آورند وآنها را تعقیب مى نمایند. ارول مى نویسد، ایمان به خدا براى فلك زده گان نشان، ضعف نیست، وجود مذهب زمانى غیرضرورى است كه دشمن دیگر نیاز به ریختن اشك رنجبران نداشته باشد. روز 25 ماه ژوئن امسال مصادف است با صدمین سال تولد نویسنده نامدار انگلستان، جرج اورول. به این مناسبت در محافل ادبی و فرهنگی جهان بحث‌هایی در گرفته است كه در آنها ضمن تاكید بر تیزبینی و درایت اورول در تشخیص جنبه‌های منفی ،آزادی سوز و انسان ستیزنانه رژیم‌های توتالیتر به توضیح و تببین یك اقدام منفی و غیرقابل درك او یعنی ارائه لیستی از 38 روشنفكر، نویسنده و هنرمند زمانه اش به یكی از كارمندان دائره تحقیق اطلاعاتی وزارت خارجه انگلستان نیز معطوف است. این 38 نفر كه نام كسانی همچون چارلی چاپلین و ای. اچ . كار (نویسنده معروف كتاب “تاریخ چیست؟” كه به فارسی هم ترجمه شده است) در میان آنها دیده می‌شود از نظر اورول به این یا آن حد به كمونیسم و اتحاد شوروی نظر مثبت داشته اند. این اقدام اورول گرچه برای آن 38 نفر تقریبا با عواقبی توام نبود لیكن انجام آن از سوی كسی كه در تمامی نوشته‌ها ، گزارش‌ها و كتاب‌هایش نگاهی بدبینانه به قدرت و تفتیش عقاید و آراء شهروندان از سوی حكومت‌ها داشت هنوز برای آشنایان به آثار وی و منتقدان وستایشگران او لكه‌ای تیره و مبهم در زندگی اش به شمار می‌رود. كسی همچون ” تیموتی گارتی اش” محقق و روزنامه نگار معروف انگلیسی نیز كه در شماره 21 ژوئن روزنامه گاردین كوشیده است در متن و فضای آغاز دوران جنگ سرد توضیح قابل فهمی برای اقدام ناشایست ارول بیابد نیز چندان كامیاب و موفق نبوده است. با این همه آنچه كه از نام ارول بر جا ی مانده است بیشتر مضمون و جوهر نوشته‌ها و كتاب‌های اوست كه گرایشی شكاكانه ، بدبینانه و منتقدانه به قدرت و ابزارهای اعمال آن جوهر آنها را تشكیل می‌دهد. گرچه اینك دیگر از اثری از رژیم‌های توتالیتر هیتلری و استالینی بر جای نیست لیكن رفتار و مكانیزم‌های رژیم‌هایی مثل جمهوری اسلامی در برخورد با شهروندان و یا تلاش‌هایی كه در ایالات متحده آمریكا تحت لوای مبارزه با تروریسم و بر بستر محدود كردن حقوق و آزادی‌های مدنی در جریان است و به ایجاد یك سیستم امنیتی فراگیر برای كنترل همه فعالیت‌های شهروندان معطوف است هنوز هم به كتاب‌های ارول كه چنین سیستم‌ها یی را با طنز تلخ خود به نقد می‌كشند اهمیت و تازگی می‌بخشد. نگاه یقین ستیز ، پرسشگر و شك آمیز جرج ارول را علاوه بر كتاب‌هایش شاید در این نكته نیز بتوان یافت كه در واپسین روزهای زندگی اش از پسرش پرسید: “دو دو تا چه قدر می‌شود؟” پسر پاسخ داد: ” این كه خیلی ساده است.” و ارول در واكنش گفت : “اتفاقا این پرسش از دشوارترین پرسش‌های دنیاست.” همین پرسش و پاسخ نشان از آن دارد كه نویسنده نامدار انگلیسی در برخورد با مسلم ترین و بدیهی ترین امور و قضایا نیز ما را به نگاهی تردید آمیز و پرسشگرانه فرا می‌خواند. آن چه كه در پی می‌آید نگاهی است كه «بی‌بی‌سی» به زندگی و فعالیت‌های جرج ارول انداخته است. از تولد جرج اورول، نویسنده و روزنامه‌نگار بریتانیایی و خالق مزرعه حیوانات و 1984 صد سال می‌گذرد   بی‌بی‌سی‌   اورول در مقطعی پرهیاهو و تكان دهنده در تاریخ قرن بیستم كه بخش‌های مهم آن را شخصا تجربه كرد، زندگی می‌كرد: سال‌های افول امپراتوری بریتانیا، عصر ركود شدید اقتصادی آمریكا، جنگ داخلی اسپانیا، ظهور فاشیسم در اروپای غربی در دهه 1930، جنگ جهانی دوم، و مراحل اولیه جنگ سرد. او امروز به ویژه به خاطر دو رمان مزرعه حیوانات و 1984شهرت دارد. این كتاب‌ها مجادله‌ای پایدار، مستدل و ضد كمونیستی است كه همچنین ایرادهای نیش داری به جامعه غربی و ارزش‌های آن وارد می‌كند. خواندن آثار اورول، كه البته اكنون شاید كمی از نفوذ آنها كاسته شده باشد، از فرایض دوره بعد از جنگ جهانی دوم بود. عبارات “برادر بزرگ تو را زیر نظر دارد” و “جنایت فكری” از كتاب 1984 اقتباس شده و اكنون عمیقا در فرهنگ غرب جا افتاده است.   زندگی كوتاه اورول كه نام اصلی او اریك بلر بود در سال 1903 در آنچه بعدا خود “قشر پایین طبقه متوسط” اجتماعی بریتانیا توصیف كرد، متولد شد. او در نخستین سال‌های زندگی برای آغاز حرفه‌ای در خدمات دولتی آماده شد، اما در اواخر دهه 1920 از آن دلسرد شد و در عوض چند سال از زندگی اش را در اطراف محل زندگی طبقات كارگری در لندن، پاریس و شمال غربی انگلستان سپری كرد. مشاهدات او در این دوره خمیرمایه نوشته‌های اولیه او نظیر پایین و بیرون در پاریس و لندن، و راه اسكله شهر ویگان است. اورول از لحاظ سیاسی بخشی از یك جنبش كارگری رادیكال (سوسیالیست آزاد یا سندیكالیسم) بود كه اعتقاد داشت هیچكس نباید بر مردم حكومت كند. براساس این الگو، شركت‌ها در تصاحب كارگران است و مردم مستقل می‌اندیشند، از اشتباهات خود درس می‌گیرند و جهان محل زندگی خود را درك می‌كنند. او نیز مانند بسیاری از نویسندگان و روشنفكران چپگرای هم عصر خود در دهه 1930 به اسپانیا رفت تا علیه ارتش فاشیست ژنرال فرانكو بجنگد. او در این جنگ مجروح شد و گویا هرگز كاملا شفا نیافت و همین جراحت از عوامل اصلی مرگ او در اثر ابتلا به سل در سال 1950 بود، یعنی زمانی كه هنوز كمتر از 50 سال داشت. تجارب جرج اورول در این دوره در اسپانیا الهام بخش او برای نگارش ادای دین به كاتالونیا بود.   اورول و فرهنگ انگلیسی اورول همچنین ناظر تیزبین جامعه و فرهنگ انگلستان بود. او انگلیسی‌ها را انسان‌هایی نرم كردار و البته كمی منزوی می‌دانست كه از افراط و تفریط منزجر هستند و به در مجموع به “عقل متعارف” در مقابل عقاید انتزاعی فلسفی ایمان دارند. با این حال او از تصویری رمانتیك از انگلستان به عنوان ملتی “متحد” انتقاد داشت. اورول این “اتحاد” را توهمی بیش نمی‌دانست و یك بار انگلستان را چنین توصیف كرد: “انگلستان طبقاتی ترین سرزمین جهان است; سرزمین افاده فروشی و امتیازات ویژه، كه عمدتا توسط افراد پیر و احمق اداره می‌شود.”   نگاهی تاریخی اورول شخصیتی جذاب و متناقض داشت: “مردی مردمی” از قشر بالای طبقه متوسط كه در زندگی می‌كوشید بر تعصبات و پیشداوری‌های ناشی از تربیت خود چیره شود. اورول امروز احتمالا با نگاهی تاریخی مورد مطالعه قرار می‌گیرد، به عنوان كسی كه با بینش منحصر به فرد و خاص خود در صحنه حضور داشت تا بسیاری از نقاط عطف تاریخ قرن بیستم را تشریح كند.   رمان‌های بزرگ اورول اورول در تمام عمر به ساختار سیاسی دمكراتیك و رد هرگونه حكومت استبدادی متعهد بود. او برخلاف بسیاری از معاصران خود در بخش‌های چپ طیف سیاسی، هرگز فرصت نكرد كمونیسم را در اتحاد جماهیر شوروی سابق به ویژه در دوره استالینی تجربه كند. اورول در مقطعی پرهیاهو از قرن بیستم زندگی می‌كرد اورول (البته به درستی) پیش بینی كرد كه چنین نظامی هرگز قادر به ادامه حیات در چنین شرایطی نخواهد بود و در دو رمان بزرگ خود سعی كرد نشان دهد چگونه دو نظامی سیاسی افراطی زمانه، یعنی كمونیسم از چپ و فاشیسم از راست، در واقع یگانه و غیرقابل تفكیك هستند. موضوع كار اورول خطر تمامیت خواهی و استبداد به طور كلی بود و نه خطر ناشی از یك نوع خاص از تشكیلات اجتماعی.   مزرعه حیوانات در پایان جنگ جهانی دوم، هیتلر به عنوان یك هیولا توصیف می‌شد. اما تصویری كه از استالین ارائه می‌شد، یك شخصیت صمیمی و دوست متفقین بود، شخصیتی كه نمی‌تواند شرارت كند چون در بردن جنگ به متفقین كمك كرده است. البته بر واقعیت سرپوش گذاشته شده بود. استالین كار خود را به عنوان دشمن بی امان مردم كه در جریان پاكسازی‌های داخلی میلیون‌ها نفر را به قتل رساند، آغاز كرد. یك نكته بدتر برای سوسیالیست‌ها این كه استالین اندیشه سوسیالیسم را آلوده كرده بود و از كمونیسم به عنوان وسیله‌ای برای كسب قدرت شخصی بهره برداری كرد. در كتاب مزرعه حیوانات كه در نگاه اول كتابی ساده جلوه می‌كند، حیوانات یك مزرعه دست به شورش می‌زنند و “حاكم” را كه در نقش “مزرعه دار جونز” ظاهر شده سرنگون می‌كنند. انقلاب را خوك‌ها رهبری می‌كنند كه رهبر آن ناپلئون است و یك خوك نقش استالین را دارد. در ابتدا كلیه حیوانات برابر هستند، و براساس اصول كلی كه خوك دیگری به نام “پیر ارشد” آنها را پیشنهاد كرده، زندگی می‌كنند. “پیر ارشد” در واقع نماینده ماركس است. با این حال خوك‌ها به تدریج حاكم می‌شوند. فرامین “پیر ارشد” كه بر دیوار انبار مزرعه نقاشی شده است به آهستگی تغییر داده می‌شود تا معدود حیواناتی را كه از ذكاوت كافی برای درك تغییرات برخوردارند، سردرگم كند. تنها حیوانی كه شرارت خوك‌ها را درك می‌كند الاغی به نام “بنجامین” است اما از اعتراض خودداری می‌كند. بنجامین اغلب نماینده روشنفكران بدبین فرض می‌شود و با تعمیمی می‌توان او را نماینده شخص نویسنده دانست.   1984 این كتاب نسبت به زمان زندگی اورول در آینده می‌گذرد و كلیه كشورهای جهان در یكی از سه گروه ابرقدرت كه در منازعه هستند ادغام شده اند. شخصیت اصلی كتاب، وینستون اسمیت، در كشور “اوشیانا” تحت كنترل شدید حزب “اینگسوك” و رهبر مرموز آن “برادر بزرگ” زندگی می‌كند. زبان انگلیسی در زبان جامع تری به نام “سخن نو” غرق شده است كه خود آلت دیگری در میان ابزار حزبی برای كنترل اذهان است. وینستون برای “مینیترو” كار می‌كند و وظیفه او دستكاری اسناد مكتوب مانند روزنامه‌ها به گونه‌ای است كه نشان دهد “حزب” همواره بر حق بوده است. او بالاخره از معنی واقعی حزب آگاه می‌شود و با انقلابیون ارتباط پیدا می‌كند. 1984 نیز مانند مزرعه حیوانات در نتیجه ظهور استالین به اورول الهام شد. در زمانه‌ای كه درباره استالین به عنوان دوست انسان‌ها خیالبافی می‌شد، اورول از بصیرت كافی برای شناسایی هویت دیكتاتور خونخوار روسیه و جسارت كافی برای بازگو كردن واقعیت به جهان ساده دل برخوردار بود. نگارش این كتاب برای اورول مسابقه‌ای در برابر گذشت زمان بود. او از این وحشت داشت كه فاجعه‌ای به بار آید و به جنگ سرد دامن بزند. در همین حال بیماری اش شدت می‌یافت. اورول در پایان سال 1948، به قدری نحیف شده بود كه نمی‌توانست از بستر بیماری برخیزد. او درحالی كه دستگاه كهنه تایپ را روی پاهایش گذاشته بود با حالی نزار كار نگارش كتاب را به پایان برد. رمان 1984 تنها پس از مرگ او مورد استقبال قرار گرفت، هرچند اكنون شهرت جهانی دارد و یكی از مهم ترین آثار تاریخ بشر معرفی می‌شود. صد سالگی جرج ارول، سیدمحمد مظفری بازجو در رمان 1984: “بگذار به تو بگویم که واقعیت برون ذاتی نیست. واقعیت در ذهن انسان وجود دارد و بس، نه در ذهن فرد که مرتکب اشتباه می شود بلکه تنها در ذهن حزب که جمعی و جاودانه است. آن چه در تلقّی حزب، حقیقت باشد، حقیقت است”     سیدمحمد مظفری   درآمد   «جرج ارول» با نام اصلی ِ «اریک بلر» در 1903 در موتیهاری، روستایی در هند در نزدیکی مرز نپال، به دنیا آمد. وی دومین فرزند خانواده ای پنج نفره بود. دوران نوجوانی او مصادف با جنگ جهانی اول(1914-1918) شد که اولین تاثیرات را بر شکل گیری روان ارول ِ جوان نهاد. در جوانی مدتّی در شمال غربی ِ انگلستان، لندن و فرانسه(پاریس) به کارگری گذراند و سپس به عنوان گارد سلطنتی انگلستان در برمه گماشته شد. فقر و شکست حاصل از این موارد چنان که خود می گوید: «نفرت طبیعی ام را نسبت به دولتمردان افزون ساخت و برای اولین بار از وجود طبقات زحمتکش آگاهم کرد و شغلم در برمه شناختی از ماهیّت امپریالیسم به من داده بود.» براساس این تجربیات «روزهای برمه» را نگاشت تا اینکه در 1930 چون دیگر نویسندگان آزادی خواه به اسپانیا رفت و علیه استیلای ژنرال فرانکو مبارزه کرد. حاصل این سفر اثر ارزشمند دیگری به نام «بیعت با کاتالونیا» بود؛ کتابی که آمارهای منتشره حکایت از قرارگرفتن این اثر در فهرست پرفروش ترین کلاسیک های 2002 دارد. تا این که بین سال های 37-1935 مصادف با رویدادهایی چون به حکومت رسیدن هیتلر در آلمان ، جنگ های داخلی ِ اسپانیا و ; به اذعان خویش از بی تصمیمی در آمد و راه خویش را در زندگی شناخت؛ مسیری که وی را به عنوان نویسنده ای یگانه، جاودان نگاه داشته است. «هر خطی از نوشته های جدّی من که از 1936 تاکنون به رشته ی تحریر در آمده به گونه ای مستقیم یا غیر مستقیم علیه نظام توتالیتر و به خاطر نحله ی اجتماعی انسان گرایانه بوده است.» وی در سال 1950 پس از پایان نگارش آخرین کتابش در لندن گذشت. ———————————————————–   روش شناسی جـرج ارول   ارول نویسنده ای عمیقاُ انفرادی و درون گراست، چنان که بایسته فردی چون اوست. خود می گوید؛ کودکی منزوی که اشتیاق ادبی اش با احساس تنهایی و حقارت درهم تنیده بود و وی از طریق نوشتن با خلق دنیایی شخصی برای خویش شکسـت ها و سرخـوردگی های زندگی روزمره را جبـران می کرده. نوشته هایی سـراسـر توصــیفی در دوران نوجوانی که او را در خلق دقیق ترین رمان سیاسی – تخیلی، 1984، موفق ساخته که بارزترین مشخّصه اش پرداخت حرفه ای جزئیات دنیایی است که خرده قلمرویش را این جا و آن جای تاریخ می بینیم: «آمار افسانه ای از تله اسکرین بیرون می ریخت.در مقام قیاس با سال گذشته، غذای بیشتر، لباس بیشتر، خانه بیشتر، ظروف آشپزی بیشتر، سوخت بیشتر، کشتی بیشتر-همه چیز بیشتر شده بود الا مرض، جنایت و جنون(;)» «احساس می کردی تو را از حق مسلم خودت محروم داشته اند. واقع امر این که تا آن جا که به یاد داشت تفاوت چندان فاحشی در روند امور نبود. هیچ وقت غذای کافی برای خوردن نبود. جوراب و لباس زیر پر از سوراخ بود و اثاثیه ها همواره زهوار دررفته، اتاقها پرحرارت، قطارهای زیرزمینی شلوغ، خانه ها در حال ویرانی، نان به رنگ تیره(;)» ارول نویسنده ای است که در تمام آثارش به یک موضوع نظر داشته : سیاست؛ آن هم در زمانه ای که همه چیز با تغییر ماهویّ معنا در نابسامانیِ محض فرورفته؛ عصر جنگ های جهانی، دوران تصادم ایدئولوژی هایی که در نهایت با مرگ ایدئولوژی ، خود ایدئولوژی تازه ای را فراهم آورد؛ عصر بی یقینی. ادامه خواندن مقاله جرج ارول

نوشته مقاله جرج ارول اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 25 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : تاریخچه ورزش برای پی بردن به اهمیت ورزش و لاینفک بودن آن از زندگی انسان ها در طول تاریخ، خوب است بحثی پیرامون تاریخچه ورزش داشته باشیم. اصل ورزش را از یونان دانسته اند که به منظور چابکی بدن وایجاد قوّت انجام می یافت و پاروزنی، بوکس، کشتی، شنا، شمشیرزنی، تیراندازی، اسکی و ورزش هایی چون بیس بال، سافت بال و بسکتبال و انواع فوتبال و چوگان بازی، والیبال، گلف، انواع تنیس، شنا، پرتاب وزنه و ; جزو ورزش محسوب می شوند. اولین ملتی که ژیمناستیک را بنیان و آن را نام نهاده اند، یونانیان قدیم می باشند، که ابتدا اصول ورزش در یونان خیلی خشن وناصحیح بود و اولین نتیجه از ورزش را بزرگ نمودن عضلات بدن می دانستند. بعدها ورزش در یونان به شکل ریسمان بازی [جان بازی] در آمد و برای آن اهمیت زیادی قایل بودید و عمل کنندگان آن را آکروبات می نامیدند و این نوع حرکات را آکروباتیک می گفتند. به محل هایی که در آن جا ورزش می نمودند، ژیمنازیوم گفته می شد، که مهم ترین آن ها یکی لیسه و دیگری آکادمی نام داشت و چون مردم در آن محل ها لخت ورزش می کردند، کلمه ژیمناز از کلمه گیمنوس که به معنای لختی است گرفته و به آن محل ها نام نهادند و بعداً به عموم ورزش های بدنی نیز ژیمناستیک نام گذاشته شد. مورخ مشهور، ویل دورانت می نویسد: آن [مدینه فاضله بچه ها] فنون خانه داری را به دختران و فنون شکار و جنگ را به پسران می آموختند و به پسران آموزش می دادند که چگونه شکار کنند و ماهی بگیرند و شنا کنند و همچنین شخم زدن کشت زارها، دام گستری، دام پروری و نشانه روی با تیر و نیزه را می آموختند، تا در جمع مخاطرات زندگی توان محافظت و حراست از خویش را دارا باشند. اما اگر بیش تر در مساله دقت کنیم، در خواهیم یافت تعلیم و تربیت در حقیقت با پیدایش و سکنا گزیدن بشر در روی زمین آغاز شده است. خاک و سنگ و کوه و تپه و دریا و جنگل و جویبار و دیگر مظاهر طبیعت و نیز خود زندگی و نیازهای آن. نخستین کتاب های درسی نوع بشر بوده اند. از قدیم ترین روزگاران و حتی پیش از پیدایش خط، نیاز به تامین خوراک و پوشاک از راه شکار حیوانات و احتیاج به کسب توانایی برای مقابله با خطرهای طبیعی و دشمنان گوناگون، جوامع کهن بشری را واداشته بود که به امر تربیت بدنی، به عنوان یکی از مهم ترین امور زندگی توجه نمایند و این حقیقت را دریابند که قدرت، استقامت، مهارت و سرعت را که در زندگی انسان ها از اهمیتی برخوردار است، می توان با بهره گیری از تمرین ها و فعالیت های جسمانی تا حد قابل ملاحظه ای تقویت کرد. وقتی دولت ها و حکومت ها تشکیل و تاسیس شدند، رهبران آن ها متوجه شدند که برای حفظ یا گسترش مرزهای خود، نیازمند بازوان توانایی هستند که در جنگ ها بتوانند پیروزی را برای آن ها به ارمغان آورند؛ ویل دورانت در این باره می نویسد: از ضروریات دولت ها و تاکید بر روی حفظ نیروی جسمانی، پیروزمندی در جنگ هایی بوده است که متکی بر قدرت بدنی و نیرومندی جسمانی بوده است، و نیرومندی و مهارت بدنی، حاصل نخواهد شد، مگر در ورزش هایی که [در بازی های المپیک] مقرر گردیده است. در توجه انسان به تربیت جسم و توانمندی، عوامل زیر نقش اساس داشته است: 1- انسان اولیه در جناح مبارزه با طبیعت، که از بدو تولد تا سپری شدن عمر او را تهدید می کرده، ضرورت نیرومندی را دریافته است. 2- از طرفی بر اثر قهر طبیعت، ناچار به مهاجرت برای یافتن معاش بوده و در این مهاجرت در برخورد با دیگر اقوام، برای حفظ بقای خویش و بقای اجتماعی. 3- و از جناح نیازهای فیزیولوژیک که برای ارضای نیازهای طبیعی خویش و خانواده، به ویژه نظام معیشتی جدیدی که در اثر مهاجرت برای او ایجاد می گردید. اما در خصوص تاریخچه ورزش در ایران باید گفت: در میان کشورهای مشرق زمین، بی گمان ایران تنها کشوری بود که در نظام تعلیم و تربیت خود بیش تری الویت را به ورزش و تربیت بدنی داده بود، چه در حالی که چینیان به امر ورزش و تربیت بدنی توجه چندانی نداشتند و هندوان نیز پرورش تن و فعالیت های بدنی را گاه مذموم هم می دانستند، ایرانیان به اهمیت و ارزش توانایی و سلامتی بدن به عنوان وسیله بسیار مهمی برای فراهم آوردن ارتشی سلحشور و پیروزمند، پی برده بودند. هرودوت، مورخ مشهور یونانی می نویسد: ایرانیان از پنج سالگی تا بیست سالگی سه چیز را می آموختند: 1- سواری؛ 2- تیر و کمان؛ 3- راستگویی. جوانان تمرینات روزانه را از طلوع آفتاب با دویدن و پرتاب سنگ و پرتاب نیزه آغاز می کردند، و از جمله تمرینات معمولشان، ساختن با جیره اندک و تحمل گرمای بسیار و پیاده روی های طولانی و عبور از رودخانه، بدون تر شدن سلاح ها و خواب در هوای آزاد بود. سواری و شکار نیز دو فعالیت معمول و رایج بود و جستن بر روی اسب و فرو پریدن از روی آن در حال دویدن و به طور کلی سرعت و چالاکی، از ویژگی های سوارکاران سوار نظام ایران بود. به خصوص در باره دوران پارت ها یا اشکانیان و پیدایش کلمه پهلوان باید گفت: شرح فتوحات این قوم آریایی و حکومت پانصد ساله آن ها پر از دلاوری ها و کوشش های این مردم است. کلمه پهلوان و پهلوانی، ریشه پارتی است که هر فرد زورمند را منتسب به پارت یا پرتو و پهلو دانسته اند. اینان مردمی جنگجو و شکارچی بودند. هنستین، مورخ یونانی می نویسد: “پارت ها جنگ و شکار را دوست داشتند. این قوم از دوران طفولیت تا به هنگام کهولت همیشه با ورزش و تمرینات سخت جنگی و شکار بار آمده بودند.”وَرزش به فعالیت‌ها یا مهارت‌های عادی جسمانی‌ گفته می‌شود که بر پایه یک رشته قوانین مورد توافق همگان و با اهداف تفریحی یا برای مسابقه، نشاط شخصی، دستیابی به ورزیدگی، مهارت‌جویی یا آمیزه‌ای از این اهداف انجام می‌گیرد. تعریف ورزش به هدف و منظور از انجام آن بستگی دارد. برای نمونه پیکارهای شنا که در برابر هزاران نفر در یک استخر سرپوشیده مسابقاتی انجام می‌گیرد یک گونه از ورزش بشمار می‌رود در حالیکه شنا در یک استخر معمولی یا در دریا یک تفریح شمرده می‌شود. رشته‌های فراوانی در ورزش وجود دارند و مردم زمان و هزینه زیادی را چه به عنوان شرکت کننده و چه به عنوان تماشاگر صرف ورزش می‌کنند. ورزش و ورزش کردن طی سالیان طولانی از قالب یک تفریح و سرگرمی به قالب یک حرفه و فعالیت درآمده‌است و تعداد بیشماری از ورزشکاران حرفه‌ای در سراسر جهان از طریق ورزش به ثروت رسیده‌اند. این یکی دیگر از خصوصیات ورزش به شمار می‌آید. امروزه ورزش زنان نیز جایگاه خاصی در مجامع بین‌المللی پیدا کرده‌است.واژه‌ ورزش‌ که از دیرباز معنای تمرین و ممارست داشت به هنگام‌ تصویب‌ «قانون‌ ورزش‌ اجباری‌ در مدارس‌» در 16 شهریور ماه‌ 1306 خ‌ به‌طور رسمی به معنای امروزی وارد قاموس‌ واژگان‌ دولتی‌ ایران‌ شده‌‌است‌.*[1] یک تیم فوتبال زنان استرالیا.توسعه ورزش‌ها با توجه به تاریخچه کامل آنها به ما مطالب مهمی درباره تغییرات اجتماعی و همچنین به مقدار زیاد درباره خود ورزش‌ها می‌آموزد.کشف‌های بسیار مدرنی در فرانسه، افریقا و استرالیا درباره هنر غارنشین‌ها وجود دارد(برای مثال لاسکائوکس) را از زمان ماقبل تاریخ ببینید که شواهدی برای جشنهای مذهبی، رفتارها و غیره را نشان می‌دهد. بعضی ازتاریخهای این منابع به 30000 سال قبل مربوط می‌شود که با تاریخ نویسی کربنی ثبت شده‌اند. اگرچه شواهد مستقیم کافی درباره ورزش از این منابع وجود ندارد، منطقی است که تصور کنیم که فعالیت‌هایی در این دوران وجود داشته معادل تعریف ورزش در زمان ما است.واقعیت‌های هنری و ساختاری وجود دارد که نشان می‌دهد که چینی‌ها با ورزش و فعالیت‌هایی در 4000 سال قبل از میلاد مسیح سروکار داشته‌اند. بنظر می‌رسد که ورزش ژیمناستیک یکی از ورزشهای محبوب و عمومی در چین باستان بوده‌است. آثار باقیمانده از فرعون‌ها نشان می‌دهد که تعداد زیادی از ورزش‌ها، شامل شنا و ماهیگیری، بطور کامل توسعه و تکمیل شده بود و بطور منظمی در چندین هزار سال قبل در مصر باستان انجام می‌شده‌اند. سایر ورزشهای مصر باستان شامل پرتاب نیزه، پرش ارتفاع و کشتی گرفتن بود. ورزش‌های ایران یا پرشیای باستان مانند هنر نظامی ایرانیان درزمان زرتشتیان ارتباط نزدیکی با مهارت‌های دفاعی و رزمی جنگی داشت. از رشته‌های ورزشی دیگری که در پرشیا رواج داشت ‌از چوگان و شمشیربازی سوار بر اسب می‌توان نام برد. در اروپا، علائم باقیمانده از ایرلند باستان شمایلی از آماده کردن جنگاوران برای جنگ را نشان می‌دهد که یادآور ورزش هاکی ایرلندی در عصر حاضر است. پیشینه این تصاویر به 13 قرن قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.شمار زیادی از رشته‌های ورزشی از قبیل، کشتی گرفتن، دویدن، بکس، پرتاب نیزه، پرتاب دیسکو، راندن گاری در زمان یونان باستان وجود داشته‌اند. این فعالیت‌ها ارتباط فرهنگ نظامی و توسعه ورزش در یونان باستان را نشان می‌دهد. از زمانی که یونانی‌ها المپیک را بوجود آوردند، ورزش بخشی از فرهنگ این کشور شده‌است. بازیهای المپیک در ابتدا هر چهار سال یکبار در المپیا (دهکده کوچکی در پلئوپونس) برگزار می‌شده‌است. از آن روزگار تا زمان حال این ورزشها به‌شکل فزاینده‌ای سازمان یافته‌تر شده‌اند و مقررات ویژه‌ای برای آنها تدوین شده‌است. صنعتی شدن زمان استراحت و تفریح بیشتری برای شهروندان کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه فراهم کرده و باعث شده مدت زمان بیشتری برای ورزش صرف کنند. چه به‌عنوان تماشاچی مسابقه‌های هیجان‌انگیز ورزشی و چه به‌عنوان شرکت کننده در اینگونه رقابت‌ها. این گرایش‌ها و تمایل‌ها با کارآئی مدیا ووسایل ارتباط جمعی گسترده و ارتباطات جهانی وسیع ادامه دارد. حرفه‌ای شدن در یک ورزش یک مورد و امتیاز خاصی شده و بعلاوه بودن آنها محبوبیت ومردمی بودن ورزشها را افزایش داده‌است، تا آنجا که طرفداران ورزشها شروع به تبلیغ و نمایش ورزشکاران حرفه‌ای از طریق رادیو، تلویزیون و اینترنت کرده اند—که همه آنها در تمرینها و رقابتهای ورزشی با ورزش‌های آماتور شرکت و نقش دارند.فوتبال محبوب‌ترین و مردمی‌ترین ورزش در سطح جهان است. جایگاه ورزش در ایران باستاندکتر گریشمن، باستان شناس فرانسوی درباره ورود آریان‌ها هزار سال قبل از میلاد می‌گوید: این سواران ایرانی با زن، بچه و گله وارد شدند و مزیت تقسیم ناحیه را بمالک کوچک متعدد به دست آوردند و بیشتر آنان همراه گروه سواران خود به خدمت امرای محلی درآمدند.آریایی‌ها یکی از شعب مردمان هند و اروپایی بودند. برخی از باستان شناسان معتقد هستند که ساکنین اولیه آریانها یا آریاییها در قسمت شرقی و جنوب شرقی دریار خزر بوده و برخی دیگر آنها را به مردمان قفقازیه که به قسمت‌های جنوبی خزر آمده‌اند نسبت می‌دهند.اینان مردانی بودند که بعنوان سرباز مزدور زندگی می‌کردند. ایشان سربازانی را تشکیل می‌دادند که می‌بایست یک روز جانشین امرائی بشوند که خود در خدمت ایشان بودند.تاریخ مهاجرت آنها نیز بدرستی روشن نیست ولی بین دو هزار سال تا پانصد سال قبل از میلاد این قوم به سرزمین ایران آمده و افراد بومی و محلی را به جنوب برده‌اند.بنابراین آریانها مردمانی قوی، سلحشور و صحرا گرد بوده و کار عمده شان پرورش حیوانات اهلی و شکار و سواری و تیراندازی بوده‌است. ورزش و تقویت قوای بدنی و مهارت در جنگ و سواری و تیراندازی و راهپیمائی از اصول متداول این مردم بوده‌است قومی که دائما در حال کوچیدن و منازعه با بومی‌های محلی بوده و بقهر و غلبه زمینها و کشتزارها را تصاحب می‌کرده قطعا باید چالاک و سلحشور و بردبار و قوی اندام باشند.این مردم بتدریج شهر نشین شده و ده و شهر و قصبه بوجود آورده‌اند از وقتیکه آریانها شهر نشین شدند همیشه مورد هجوم شعبه دیگر آریائیها – سکاها واقع شدند.قبل از تشکیل دولت ماد، آریانها بشکل ملوک الطوایفی می‌زیسته و رئیس هر خانواده با قدرت کامل خانواده را اداره می‌کرد، و در مواقع جنگ یکی از رؤسای این خانواده فرماندهی لشکر را بعهده می‌گرفتند که بعدا مقام سلطنت از همین اختیارات بوجود آمد. در آن زمان هیچیک از امراء و سلاطین قدرت رئیس خانواده را تهدید نمی‌کردند.از قرن نهم قبل از میلاد سه تیره بزرگ آریائی در سرزمین ایران به حکومت رسیدند، در مشرق باختری‌ها، در مغرب مادها و در جنوب پارسها.آنچه از اخلاق و آداب این زمان روشن است حالت آماده گی قوم آریائی برای حرکت و جنگ و دفاع بوده و در این عصر کشت غلات کاملا مرسوم شده و در دهات و قصبات مزارع رونق بیشتری یافتند.تربیت حیوانات اهلی را عملی ساخته و اسب و سگ از نظر فوایدی که در جنگ و سفر و حضر و نگهبانی رمه و گله داشتند بیشتر اهمیت داند. روحیه ورزشکاری‘””روحیه ورزشکاری”” به عنوان «مدیریت و نظر ملاحضه شده در هماهنگی با شرکت کنندگان شامل یک احساس عادلانه بازی، اخلاق و رفتار خوب نسبت به اعضای تیم و تیم مخالف، گرفتن یک روحیه مناسب و منطقی هنگام باخت تعریف می‌شود.»تحریک و تحرک بخشیدن به ورزشها اغلب یک حالت ووسیله بیاد ماندنی نمی‌باشد. برای مثال، پیشقدمان دریانوردی و قایق رانی اغلب می‌گفتند که اغلب مسابقه قایق‌های باد شونده به معنی تحریک بخشیدن به مهارتهای یادگیرندگان قایق رانی و دریانوردی است. اما با وجود این، اغلب مهارتهای محرک برای افزایش قابلیت کارآیی و عملکرد در موقع رقابت بیشتر از یادگیری باهم ادغام می‌شوند. روحیه ورزشکاری یک روحیه یا حالتی را بیان می‌کند که از آن فعالیت یا رقابت بخاطر خود آن لذت می‌برند.این حالت عاطفی معروف توسط خبرنگار ورزشی Grantland Riceبه این صورت معنی می‌شود که مهم نیست که شما برنده یا بازنده شدید بلکه این مهم است که بازی را انجام داده‌اید.، ” و شعار المپیک مدرن که توسط بنیان گذار آنPierre de Coubertinاین است.مهمترین چیز; این نیست که برنده نشدید اما این است که شما شرکت کردید، نمونه‌هایی از بیان این حالت عاطفی مناسب هستند. بیان می‌شوداما اغلب فشار برای رقابت یا یک تمایل فردی برای احراز کارآیی&mdash مانند فشار و زور تکنولوژی&mdashمی تواند بر بازی لذت بخش و رقابت عادلانه توسط شرکت کنندگان تاثیر بگذارد.افراد مسئول برای فعالیتهای تفریحی اغلب در جستجوی شناخته شدن و کسب احترام در ورزشها هستند که با پیوستن به فدراسیون ورزشها مانند کمیته بین المللی المپیک یا با تشکیل هیئت منظم وقانونی اقدام به این کار می‌کنند. دراین صورت ورزشها از حالت تفریحی به حالت رسمی عوض می‌شوند: در ارتباط با اعضای جدید اخیر از قبیل دوچرخه سواران BMX، کوهنوردان برفی، و کشتی گیران هستند بعضی از این فعالیتها جنبه عمومی و همگانی دارند اما شکل گیری غیر یکسان در فرمهای مختلف برای مدت زمان طولانی دوام داشته‌است. در حقیقت، مققرات رسمی ورزشها در ارتباط با زندگی مدرن و توسعه فزاینده‌است.روحیه ورزشکاری، تحت هر اسمی مربوط به رفتار رقابت کننده در قبل، در طی و بعد از رقابت می‌باشد.نه تنها اگر یک ورزشکار برنده شود باید روحیه ورزشکاری خوبی داشته باشد وآن را حفظ کند بلکه اگر او ببازد باید همچنین این روحیه را حفظ کند. برای مثال در فوتبال روحیه ورزشکاری چنان ملاحضه شده‌است که برای معالجه یک ورزشکار زخمی از طرف مقابل توپ را به بیرون از زمین بازی شوت می‌کند که امکان معالجه او را فراهم سازند.بطور دوجانبه تیم دیگر انتظار دارد که توپ را در موقع پرتاب به داخل زمین بازی دریافت کندخشونت در ورزشها شامل رد شدن از روی خط رقابت عادلانه و ایجاد خشونت و دعوا است. ورزشکاران، مربیان، طرفداران آنها و والدین بعضی وقتها رفتار خشونت آمیز را بر علیه افراد یا املاک و تاسیسات در نمایش ناراحتی از عادلانه بودن نمایش، احاطه طرف مقابل و عصبانیت یا جشن و سرور در پیش می‌گیرند. تغذیهامروز بیش از هر زمان دیگری ارزش فعالیتهای بدنی و نقش آن در سلامت شناخته شده است. در واقع زندگی ماشینی، فعالیتهای حركتی روزمره را كاهش داده و برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماریها ورزش امری ضروری است. گاهی یك ورزشكار فراتر از حفظ سلامتی در رشته‌ای خاص جهت كسب مقام قهرمانی كوشش مستمر می‌نماید كه در این شرایط تمامی عوامل در بدن تغییر می‌كنند. قلب، ریه، دستگاه گوارش، هورمون‌ها، سیستم عصبی و بخصوص ماهیچه‌ها نیاز به تطابق با وضعیت جدید دارند. در واقع هیچ استرس و فشاری مانند یك ورزش سنگین و طولانی مدت روی بدن تأثیر نمی‌گذارد. بنابراین جهت كسب مقام قهرمانی یكی از مسایل مهم، تغذیه ورزشكاران است. البته فراموش نكنیم هدف از ورزش، سلامتی روح و جسم است و در كنار آن رقابت سالم در مسابقات و نه فقط كسب مقام قهرمانی به هر قیمتی. انرژیانرژی مورد نیاز برای یك ورزشكار به عوامل مختلفی مثل خصوصیات فردی ورزشكار (قد، وزن، جثه فرد، جنس، سن و بلوغ)، مدت ورزش، نوع و شدت ورزش و شرایط جغرافیایی محل زندگی فرد بستگی دارد. بطور كلی طی فعالیت ورزشی از یك طرف میزان متابولیسم پایه (BMR) افزایش می‌یابد و از طرف دیگر فعالیت فرد زیاد می‌شود . بنابراین مقدار نیاز انرژی بین 3 تا 6 هزار كیلو كالری در روز توصیه می‌شود. برای ورزش‌های سنگین مثل اسكی، ماراتن و ورزش‌های تیمی حداكثر انرژی لازم است كه برای این نوع ورزش‌ها توصیه می‌شود 75-70 درصد كالری رژیم از منبع كربوهیدرات كه قسمت اعظم آن از نوع كمپلكس می‌باشد تأمین گردد.در ورزش‌هایی كه انرژی زیادی در مدت كوتاه نیاز دارند مثل كشتی و شنای 50 متر، میزان نیاز انرژی بین 500-3000 كیلو كالری است. كمترین میزان نیاز به انرژی مربوط به فعالیت‌های ورزشی با شدت كم و مدت طولانی و یا ورزش‌هایی كه با شدت زیاد و مدت كم انجام می‌شود است. ورزش‌هایی مثل پرش طول، پرش ارتفاع، پرتاب دیسك، پرش با نیزه و غیره ;. به طور كلی میزان نیاز انرژی برای زنان ورزشكار 10 درصد كمتر از مردان ورزشكارمی‌باشد. پروتیینپروتیین برای رشد و بازسازی، انقباض عضلانی و گاهی تولید انرژی برای ورزشكاران لازم است. اما مصرف زیاد پروتیین بر قدرت عضلانی نمی‌افزاید (فقط حجم عضلات را زیاد می‌كند) و توصیه می‌شود 15-12 درصد انرژی مصرفی بایستی از منبع پروتیین تأمین می‌شود. چون نیاز ورزشكاران به انرژی افزایش می‌یابد، بنابراین مقدار پروتیین مورد نیاز برای فعالیت های ورزشی حداكثر 5/1 گرم به ازای هر كیلوگرم وزن بدن در روز است كه در مورد پروتیین مصرفی توصیه می‌شود.نسبت پروتیین حیوانی به گیاهی 60 به 40 می‌باشد و نوع پروتیین مصرفی بهتر است از گوشت‌های كم چربی (گوشت سفید مثل مرغ و ماهی) و بیشتر بصورت كبابی یا آب پز باشد. سفیده تخم مرغ و لبنیات كم چربی نیز از منابع خوب پروتیین هستند. جگر منبع خوبی از پروتیین، آهن، فسفر، ویتامین‌های گروه AوB می‌باشد. اما بدلیل اینكه غنی از اسیدهای نوكلییك، تركیبات پورین‌دار و كلسترول است، مصرف آن بیش از هفته‌ای یك بار توصیه نمی‌شود. باید به این نكته توجه كرد كه مصرف زیاد پروتیین باعث ایجاد عوارضی مثل از دست دادن كلسیم، خشكی بدن، ایجاد نقرس، دهیدراتاسیون یا كاهش آب بدن، كنونریس و اختلالات كلیوی می‌شود. چربیجهت تولید انرژی برای فعالیتهایی كه مدت زیادی طول می‌كشد سوختن مواد حاوی چربی ضروری است. با طولانی شدن ورزش، اسیدهای چرب آزاد از ذخایر بافت چربی رها می‌شوند و برای مصرف عضلات به عنوان سوخت استفاده می‌شوند.عضلات در 60 تا 90 دقیقه ابتدای ورزش از گلوكز و گلیكوژن ذخیره شده استفاده می‌كنند و پس از 9 دقیقه اسیدهای چرب آزاد جهت سوخت مصرف می‌شوند. تحقیقات نشان داده كه چربی زیاد در رژیم غذایی باعث كاهش قدرت ورزشكاران می‌شود. در تحقیقی كه روی دوچرخه سواران انجام گرفته مشاهده شده دوچرخه سوارانی كه غذای مصرفی آنها غنی از كربوهیدرات پیچیده (نان‌های سبوس دار ، پاستا و ;) و محدود از چربی بوده ، تا 240 دقیقه دوچرخه‌سواری كرده‌اند. در حالی كه در نتیجه خوردن غذای چرب مقاومت آنها كم شده و حداكثر تا 75 دقیقه توانسته‌اند فعالیت دوچرخه سواری داشته باشند. بطور كلی چربی مصرفی باید كمتر از 25 درصد كالری رژیم باشد كه از این مقدار 10 درصد آن به اسیدهای چرب غیر اشباع حاوی چند باند دوگانه (روغن گیاهی مایع) اختصاص داده شود. آبآب تنها ماده‌ای است كه كمبود یا فقدان آن تهدید جدی برای سلامتی است. بخصوص در فعالیتهای ورزشی فقدان آب و یا كمبود آب سبب خستگی زودرس ورزشكار می‌شود. نقش آب برای فعالیت قلب و عروق، متابولیسم مواد مغذی، سیستم تنظیمی حرارت بدن و همچنین دفع مواد زاید حاصل از متابولیسم سلولی است. از طرف دیگر انتقال آب از داخل به خارج از سلول و بالعكس متضمن جابجایی یون‌های سدیم، پتاسیم، كلرومنیزم است. هر چند كه عرق یك تركیب هیپوتونیك (رقیق) است و غلظت سدیم، پتاسیم و كلر در عرق كمتر از خون است، ولیكن در فعالیتهای طولانی مدت تعریق زیاد سبب افزایش غلظت خون و در نتیجه خستگی و عدم توان ورزشی می‌شود. مصرف نوشیدنی‌ها و تركیب آن در فعالیتهای ورزشی به عواملی مثل حرارت محیط، رطوبت محیط، خصوصیات مورفولوژیك و بیوشیمیایی فرد و شدت و مدت ورزش بستگی دارد.بطوركلی توصیه می‌شود قبل از مسابقات ورزشی حدود 500-400 سی سی از نوشیدنی‌های مختلف كه حاوی گلوكز است، استفاده شود و گاهی اوقات كمی الكترولیت به این نوشیدنی‌ها اضافه شود. مواد معدنیدر حین فعالیتهای ورزشی نیاز به مصرف بسیاری از مواد معدنی در ورزشكاران افزایش می‌یابد. به عنوان مثال نیاز به كلسیم در ورزشكاران زیادتر می‌شود زیرا كلسیم در افزایش دانسیته استخوانی، از بین رفتن استرس های ناشی از ورزش و افزایش توان ورزشی نقش بسزایی ایفاد می‌كند. نیاز به منیزیم افزایش می‌یابد زیرا منیزیم در متابولیسم مواد مغذی و تولید انرژی شركت می‌كند. نیاز به فسفر افزایش می‌یابد بدلیل اینكه فسفر در تنظیم انرژی بصورت ATP ، تعادل اسید و باز و در نتیجه افزایش توان ورزشی مؤثر است.نیاز به «روی» افزایش می‌یابد زیرا روی جزء ساختمانی بسیاری از آنزیم‌هایی است كه در متابولیسم مواد مغذی شركت می‌كنند و همچنین به همراه مس و آهن در سنتز هموگلوبین و خونسازی شركت می‌كند. نیاز به مصرف مس به دلیل نقشی كه در بالا بردن درصد جذب آهن، سنتزمیلین و فسفر لیپیدها، استحكام بافت پیوندی و همین طور آزادسازی انرژی از مواد مغذی دارد افزایش می‌یابد. و بالاخره نیاز به آهن بدلیل نقشی كه آهن در انتقال اكسیژن به صورت هموگلوبین و میوگلوبین و خونسازی دارد بیشتر می‌شود. بنابراین مواد معدنی در تأمین سلامت ورزشكاران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. ویتامین‌هامصرف ویتامین‌ها باید در ورزشكاران جهت افزایش توان ورزشی و كاهش خستگی ناشی از ورزش افزایش یابد. این گروه از مواد مغذی هرچند نقش انرژی‌زایی ندارند و لیكن به صورت كوآنزیم در متابولیسم مواد مغذی شركت می‌كنند. به عنوان مثال ویتامین های B2 ،B1 ،B3 همگی برای انرژی‌زایی نقش مهمی دارند. مصرف ویتامین B6 باید در بدن سازان بیشتر شود چون این ویتامین نقش مهمی در سنتز پروتیین‌ها بر عهده دارد. كمبود ویتامین B12 و اسید فولیك در ورزشكاران گیاهخوار كه برای چند سال این رژیم را داشته‌اند شایع است و مصرف مكمل برای این گروه توصیه می‌شود.در فعالیت‌های ورزشی نیاز به ویتامین های E، A و C نیز بدلیل نقش آنتی اكسیدانی كه دارند افزایش می‌یابد، زیرا در نتیجه ورزش فرایند اكسیداتیو (ورزش‌هایی كه در آن اكسیژن زیادی مصرف می‌شود) در عضله افزایش می‌یابد و منجر به افزایش تولید پراكسیدهای چربی و رادیكال های آزاد می‌گردد. نتایج مطالعاتی كه روی ورزشكاران صورت گرفته نشان می‌دهد كه مصرف این سه ویتامین برای مدت 3 تا 4 هفته از طریق برنامه غذایی سبب كاهش میزان آنزیم‌های كراتین فسفوكیناز (CRK) و لاكتات دهیدروژناز (LDH) می‌گردد كه كاهش این دو آنزیم سبب افزایش توان ورزشی می‌شود.[2] سیاستهاموقعی که مشکلات سیاسی در محلها و مناطق مختلف وجود داشته باشد خیلی از موارد مبهم در ورزشها دیده می‌شوند.هنگامی که آپارتاید رویه سیاسی افریقای جنوبی بود بسیاری از افراد ورزشکار بخاطر خواست وجدان خود در رقابتهای ورزشی در آنجا حاضر نمی‌شدند. بعضی این رویه را مشارکت موثری در فروپاشی و اضمحلال آپارتاید در آن منطقه می‌دانند و بعضی فکر می‌کنند که این کار عمر آن رویه را طولانی کرده و تاثیرهای بدی بجا گذاشته‌است.در المپیک تابستان سال 1936که در برلین برگزار شد، شاید در نتیجه آن عوارض برگشتی آن این مسئله را نشان می‌داد، که موقعی که ایدئولوژی توسعه می‌یافت برای تقویت و گسترش یک دکترین مورد استفاده قرار گرفته بود.در تاریخ ایرلند ورزشهای ایرلندی محلی به ناسیونالیسم فرهنگی مربوط شده‌اند. تا نیمه قرن بیستم میلادی یک شخص می‌توانست از شرکت در بازی فوتبال ایرلندی، هاکی یا ورزشهای دیگری که توسط انجمن ورزشکاران ایرلندی قبول شده بودند به دلیل شرکت در فوتبال یا بازی دیگرحمایت شده از طرف بریتانیای کبیر از بازی در تیمهای محلی محروم شود. تا زمان اخیر GAA به محروم سازی در بازی فوتبال و ]]اتحادیه راچبی [[در بازیهای محلی ایرلندی ادامه می‌داد. این محروم سازی هنوز اعمال می‌شود، اما برای بازی فوتبال و راچبی که در پارک کروک بازی می‌شود تا زمانی که جاده لانسداو تعمیر می‌شود، اجازه داده شده‌است. تا زمان اخیر تحت قانون 21 از GAA اعضای نیروهای امنیتی انگلستان و اعضای اعضای خانواده سلطنتی انگلستان از بازی در تیمهای ایرلندی محروم بودند اما، توافق نامه روز جمعه خوب در سال 1998 به واقعه این محروم سازی پایان داد.ناسیونالیسم اغلب شواهدی عمومی برای ایجاد خشوند در ورزشها یا در گزارش افرادی است که در تیمهای ملی رقابت می‌کنند یا نکته پردازان و حضاری که می‌توانند یک مشاهده پارتیزانی نشان دهند می‌باشد. این گرایشها بر خلاف اصول بنیادی خود ورزشها است که آن را بخاطر خودش و لذت بردن از شرکت در آن جالب می‌داند، است. هنرورزشها وابستگی‌ها و ارتباطات بسیاری با هنر دارند. اسکیت روی یخ و تای چی، برای مثال ورزشهایی هستند که با نمایش‌های هنری در اساس خود نزدیک می‌باشند.: تماشای این فعالیتها با تجربه تماشای رقص باله نزدیک و یکسان است. بطور مشابه، فعالیتهای دیگری هستند که وجوه ورزشی و هنری در عمل و اجرای خود شامل می‌باشند، مانند عملیات هنری، ژیمناستیک هنری، بدن سازی ، پارکور، یوگا، بوسابول، پرش با اسبو غیره. شاید بهترین مثال گاوبازی است که در اسپانیا در صفحات هنری روزنامه‌ها گزارش می‌شود.این حقیقت که هنر خیلی به ورزش‌ها نزدیک است بطوریکه در بعضی وضعیت‌ها محتملا با طبیعت ورزشها ارتباط دارند. تعریف «ورزش» که در بالا ذکر شده این عقیده را توسعه داده که یک فعالیت که اجرا و عمل می‌شود فقط برای منظورهای عمومی و معمولی نمی‌باشد، برای مثال، اجرای آنها برای احراز موقعیت‌ها نیست، اما اجرای آنها بخاطر خودشان و به روشی که بهتر می‌توانند اجرا شوند، می‌باشد.این مورد خیلی مشابه به مشاهده عمومی و همگانی از ارزشهای تجلیل هنری است که به عنوان بعضی چیزهای گفته شده در بالا با ارزشهای عملکردی جدی از استفاده معمولی ازموارد نتیجه می‌شود. بنابراین یک تجلیل از ارزشهای هنری یک اتومبیل خوش شانس است که فقط مسیر Aتا B را طی نمی‌کند بلکه ما را از استفاده از آن شاد و خوشحال وآماده می‌کند و روحیه شاد و شادابی می‌بخشد به همان وضع، یک قابلیت ورزشی مانند پرش فقط ما را برای استفاده از روشهای مناسب برای پرش و اجتناب از موانع یا گذشتن از روی رودخانه‌ها خوشحال و راضی نمی‌کند.. آن ما را بخاطر توانایی، مهارت و سبکی که نشان داده می‌شود خوشحال و شاد می‌کند.هنر و ورزش محتملا در زمان یونان باستان هنگامی که ژیمناستیک و سالیستنیک با تجلیل و تحسین از خدایان و تقدیر از زیبایی و هنر بدنسازی، شجاعان و کوههای آرت که توسط شرکت کنندگان نمایش داده می‌شدند، بطور واضحی ارتباط داده شده‌اند. واژه مدرن «هنر» به عنوان مهارت به این مورد آرت در یونان باستان مربوط می‌شود. نزدیکی هنر وورزش در این زمانها در طبیعت بازیهای المپیک نشان داده شده‌است، همانطور که ما دیده‌ایم، جشنهایی از فعالیتهای ورزشی و هنری، شعر خوانی، مجسمه سازی و آرشیتکت می‌باشند. تکنولوژیتکنولوژی نقش مهمی در ورزشها دارد که به سلامت یک ورزشکار، تکنیک‌های یک ورزشکار یا ویژگیهای تجهیزاتی که از آنها استفاده می‌کند، مربوط می‌شود.””تجهیزات”” چون ورزشها بطور رقابتی رشد یافته‌اند، احتیاج برای تجهیزات بهتر افزایش یافته‌است. کلوبهای گلف، راکت‌های بیس بال، توپهای فوتبال، اسکیت‌های حاکی، و تجهیزات دیگر بطور قابل ملاحضه‌ای با اعمال تکنولوژی جدید عوض شده‌اند””بهداشت و سلامتی”” از چگونگی تغذیه تا معالجه زخمیها، که به اطلاعات در مورد بدن انسان در آن زمانها بستگی داشته، یک حالت و خصوصیات ورزشکار بالقوه افزایش یافته‌است. حالا ورزشکارها قادر هستند که تا سنین بالاتری بازی کنند، بسرعت زخمهای خود را مداوا کنند، و بیشتر و بهتر از ورزشکاران نسلهای قبلی آموزش و تعلیم ببینند.””دستورالعملهاً” تکنولوژی پیشرفته فرصتهای جدیدی برای تحقیق در مورد ورزشها بوجود آورده‌است. حالا امکان آنالیز جنبه‌های ورزشها که قبلا خارج از درک وفهم بودند، امکان پذیر است. با امکان ضبط حرکات برای ثبت حرکات ورزشکار، یا استفاده از یک کامپیوتر پیشرفته برای نمایش سناریوی مدل فیزیکی، بطور فزاینده‌ای توانایی ورزشکاران را در مورد درک آنچه که آنها انجام می‌دهند و چطوری می‌توانند این اعمال خود را بهبود بخشند فراهم شده‌است. اثرات ورزش در روح آدمی1- پیشگیری از افسردگی و بالا بردن روحیه ‌ی عمومی فرددر حین انجام فعالیت بدنی، تولید یک ماده ‌ی شیمیایی از بدن به نام “سروتونین” بیشتر می ‌شود. کاهش سرتونین در بدن با افسردگی مرتبط می ‌باشد و داروهای ضد افسردگی نیز در جهت افزایش این ماده در بدن عمل می‌ کنند. بنابراین در میان افرادی که به ‌طور مرتب ورزش می‌ کنند، به ندرت می ‌توان شخص افسرده‌ای یافت. از طرفی با ورزش کردن، تولید “اندورفین” و “اپی نفرین” و “سیتوکین‌ها” نیز افزایش می ‌یابد و این مواد به طور طبیعی باعث بالا بردن سطح هوشیاری و روحیه ‌ی عمومی فرد شده و احساس انرژی و شادابی بیشتری برای انجام کارهای روزمره‌ ی زندگی به شخص ورزشکار اعطا می ‌کنند. در حین انجام فعالیت بدنی، تولید یک ماده ‌ی شیمیایی از بدن به نام سروتونین بیشتر می ‌شود.کاهش سرتونین در بدن با افسردگی مرتبط می ‌باشد و داروهای ضد افسردگی نیز در جهت افزایش این ماده در بدن عمل می‌ کنند. ادامه خواندن مقاله تاريخچه ورزش

نوشته مقاله تاريخچه ورزش اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 36 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : مزایا ومعایب قرض های ضد بارداری مقدمهقبـل از ایـنـکـه بـحـث را آغـاز کـنـیـم، چـنـد اصـطلاح مـورداستفاده پزشکان در زمینه قاعدگی زنانه را برایتان توضیحمیدهیم: • قاعدگی (عادت ماهیانه): خـروج ماهیانه خون از رحم در خانم ها.• چرخه قاعدگی: زمان از شروع یک دوره تا شروع دوره بعدی. واحد شمارش این چرخه به روز می باشد.• تخم گذاری: رها شدن تخم های بالغ از تخمدان.• قاعدگی با درد زیر دل: درد پایین شکم همراه با پیچش قبل یا در طی دوره ماهیانه.• رحم: عضوی که بچه تا قبل از تولد در آن رشد می کند. قاعدگی های معمولی و نرمال — برای همه خانم ها یكسان نیست دختری به مطب من مراجعه کرد که می خواست قبل از رفتن به تعطیلات مورد معاینه فیزیکی قرار گیرد. مادرش گفت: “او هنوز کلاس پنجم است اما دوره قاعدگی او شروع شده است با اینکه این اتفاق برای هیچکدام از دوستانش نیفتاده است. آیا خیلی زود نیست؟ ” بعد از اینکه با دختر و مادرش صحبت کردم و معاینات را انجام دادم، به آنها گفتم که این کاملاً اتفاقی نرمال است و هیچ مشکلی وجود ندارد. چیزی که فهمیدم این بود: مادر دختر یک سال و نیم قبل از معاینات ما رشد سینه های دختر را متوجه شده است و دختر چهار ماه قبل اولین دوره ماهیانه را داشته است، درست بعد از اینکه یازده ساله شده است. بعد از آن دو بار دیگر قاعده شده که بین هر کدام پنج تا شش هفته فاصله زمانی بوده است و هر دوره 5 تا 6 روز طول کشیده است. این دختر همچنین در یکی از این دوره ها دچار دردهای زیرشکمی نیز بوده است. خواهر بزرگتر او و مادرش اولین قاعدگی خود را در حدود 12 سالگی داشته اند. بعد از اینکه این اطلاعات را از مادر و دختر گرفتم، کاملاً اطمینان داشتم کا آن دختر کاملاً طبیعی است. اما چگونه می توان این مطلب را حتی قبل از معاینات پزشکی متوجه شد؟ • سن متوسط شروع قاعدگی برای دختر خانم ها حدود دوازده و نیم است. زودترین سن برای شروع قاعدگی ممکن است 9 سالگی و دیرترین آن 16 سالگی باشد. اگر دختری تا بعد از 16 سالگی قاعده نشده باشد، نیاز به مراجعه به پزشک هست. • اولین دوره قاعدگی در دختر خانم ها معمولاً یک یا دو سال قبل از شروع رشد سینه در آنها است. درواقع، در بیشتر موارد قبل از شروع قاعدگی سینه ها و موهای بدن کاملاً رشد نموده اند. اگر سینه های دختری تا سن 14 سالگی هنوز رشد نکرده باشند حتماً باید به پزشک مراجعه کند. • در طی دو سال اول بعد از نخستین عادت ماهیانه، تخم گذاری در کمتر از نیمی از چرخه قاعدگی صورت می گیرد. به خاطر این مسئله، چرخه های قاعدگی زودهنگام معمولاً نامنظم هستند. با گذشتن دو سال تخم گذاری بیشتر و بیشتر انجام می گیرد و چرخه ها منظم تر می شوند. این چرخه ها می تواند 21 تا 35 روز طول بکشد. • درد زیرشکمی زمانی اتفاق می افتد که تخم گذاری قبل از شروع قاعدگی صورت بگیرد. هورمون هایی که بعد از تخم گذاری در رحم تولید می شوند تولید سایر هورمون ها را که باعث انقباضات دردآور در رحم می شود تشدید می کند. نیمی از خانم ها دچار این دردها می شوند چون تخم گذاری معمولاً در دو سال اول بعد از نخستین قاعدگی صورت نمی گیرد. • سن شروع قاعدگی تحت تاثیر عوامل مختلف از قبیل عوامل ژنتیکی است. اگر مادر یا خواهر دختری در سنی پایین تر از سن نرمال قاعده شده باشند، بسیار امکان دارد که او هم همینطور شود. سایر عوامل شامل تغذیه، ورزشکاری و نژاد است. امروزه گفته می شود که تغذیه نا مناسب یکی از مهمترین عوامل برای قاعدگی زودرس است. دردهای قاعدگی; دردهای قاعدگیهمانطور که قبلاً اشاره شد، دردهای قاعدگی مشکلی متداول در دختران نوجوان و خانم ها به حساب می آید. این دردها ممکن است کم، متوسط یا زیاد باشد. حدود ده درصد دخترها ممکن است طاقت بیش از سه روز درد را نداشته باشند. دردهای قاعدگی چیست؟ 80 درصد می توان گفت که دردهای قاعدگی در قسمتی از سندرم زیرشکم هستند. این دردها ازهورمون هایی که پروستاگلاندیس نامیده می شوند که باعث پیچش های دردآور در طی دوره ماهیانه می شود ایجاد می شوند. تولید این هورمون ها در رحم با هورمون پروژسترون تشدید می شود که رحم بعد از تخم گذاری تولید می کند. این هورمون های پروستاگلاندیس می تواند سایر اعضاء را هم تحت تاثیر قرار دهد. معمولاً درد های کمر، سردرد، حالت تهوع و سرگیجه با این دردها همراه است. این علائم ممکن است یکی دو روز قبل از شروع قاعدگی صورت گیرد و معمولاً در روز دوم قاعدگی به منتهای درجه خود می رسد. درمان هایی برای مقابله با این دردها وجود دارد که در زیر در موردشان صحبت خواهیم کرد. درمان هایی برای مقابله با دردهای قاعدگیبسیاری دخترهای نوجوانان و خانم ها اطلاع ندارند که درمان های موثری برای رهایی از این دردها وجود دارد. معمولاً این درمان ها جزء درمانهای غیر استروئیدی و داروهای ضد التهاب مثل ایبوپروفن قرار می گیرد. بعضی از این داروها را می توان بدون نسخه و بعضی دیگر را باید با نسخه تهیه کرد. برای بعضی دختر خانم ها این دردها یک یا دو روز قبل از شروع عادت ماهیانه اتفاق می افتد. ممکن است همچنین علائمی مشاهده کنند که به آنها اطلاع می دهد که قاعدگیشان نزدیک است، مثل باد کردن و فشار در زیر شکم. در این حالت بسیار خوب است که درمان را قبل از شروع عادت ماهیانه آغاز کنند. برای دردهای کم، توصیه می شود که از استامینوفن یا ایبوپروفن با درصد پایین استفاده کنند. استامینوفن داروی غیر استروئیدی ضد التهاب نیست اما مسکن خوبی برای کاهش درد به حساب می آید و در بعضی خانم ها خوب عمل می کند. اما اگر برای بعضی خانم ها اثر نکرد، باید به سمت داروهای دیگری بروند که درصد بالاتری داشته باشد. برای دردهای متوسط و شدید، توصیه می شود که با ایبوپروفن 200 چهار مرتبه در روز یا ناپروکسن سدیم 220 میلیگرمی دو بار در روز شروع کنند. و با بالا تر رفتن درد درصد مسکن را هم بالاتر ببرند. اگر دردها شدید یا متوسط باشند، توصیه می شود که این مسکن ها مداوماً استفاده شوند. استفاده از این داروها را باید تا برطرف شدن علائم ادامه دهند که معمولاً تا روز سوم قاعدگی ادامه دارد. اگر ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم درد شما را کاهش نداد، دیگر باید به پزشک مراجعه کنید. داروهای دیگری نیز وجود دارد که فقط می توان با نسخه تهیه کرد که در مقابل مشکلاتی مثل حالت تهوع بسیار تاثیر گذار هستند. امید خود را از دست ندهید. با مراقبت های پزشکی حتماً می توانید نتیجه بگیرید. پیشنهادات عملی برای درمان از آنجا که استفاده از دارو در بسیاری از مدارس ممنوع می باشد، معمولاً توصیه می شود که بیماران از داروهایی استفاده کنند که می توان سه بار در روز یا کمتر استفاده کرد. اولین قرص را صبح، دومی را دقیقاً بعد از برگشت از مدرسه و سومی را هم حدود هشت ساعت بعد استفاده کنید. باز هم توصیه می شود که این داروها را حتماً با غذا یا حداقل یک لیوان شیر یا آبمیوه استفاده کنید. اما اگر این داروها اثر نکند چه؟ من معمولاً به بیماران می گویم که این درمان ها را سه تا شش ماه ادامه دهند. گاهی اوقات مشاهده می شود که حتی داروهایی با درصدهای بسیار بالا هم موثر واقع نمی شوند. قبل از اینکه سراغ درمان های دیگری بروند، من معایناتی روی آنها انجام می دهم تا دلایل دیگر این دردها مشخص شوند. دلایل دیگر این دردها می تواند نقص در دستگاه تناسلی و وجود بافت های نابجا درون رحم باشد. این می تواند به مشکلات جدی و دردهایی که فقط مختص دوران قاعدگی نیست بیانجامد. گاهی اوقات این بافت با معاینات دقیق مشاهده می شوند. درمان های هورمونی برای دردهای دوران قاعدگی فرض می کنیم که معاینات وضعیتی نرمال را نشان داد و بیماری های دیگری هم در کار نبود، در این مواقع داروهایی هورمونی برای دختر خانم ها توصیه می شود. این هورمون ها از تخم گذاری جلوگیری کرده و باعث می شود که تخمدان ایجاد درد نکند. همانطور که ممکن است شما هم اطلاع داشته باشید قرص های ضد حاملگی از تخم گذاری جلوگیری می کند. و این راحت ترین و کم خرج ترین راه از درمان های هورمونی است. قرص های ضد حاملگی 80 تا 90 درصد موفق بوده اند. معالجاتی طبیعی برای دردهای دوران قاعدگی این دردها سالیان سال است که وجود داشته اند، به همین دلیل درمان های غیر پزشکی بسیاری هم برای آن وجود دارد. توصیه می شود که از این درمان های طبیعی و غیر پزشکی را هم در کنار درمان های پزشکی که توضیح دادیم استفاده کنید. استراحت و پایین آوردن فشار عصبی مثل موقیت های دیگر، دردهای قاعدگی نیز ممکن است با خستگی و اضطراب تشدید شود. بنابراین، استراحت کامل قبل از شروع قاعدگی می تواند در کاهش این دردها بسیار موثر باشد. اضطراب و استرس جزئی از زندگی همه ما هستند، اما اینکه بدانیم چطور با این مسائل برخورد کنیم بسیار مهم است. مدیتیشن، یوگا و ورزش هم می تواند بسیار موثر باشد. گرماگرما به شکل یک حمام داغ یا استفاده از دستمال گرم روی شکم می تواند بسیار کمک کننده باشد. ورزش دختری که به طور مداوم ورزش می کند، بسیار کمتر دچار این دردها می شود و ورزش مداوم و روزانه به کاهش این دردها کمک شایانی می کند. استراحت در رختخواب به بیماران معمولاً توصیه می شود که تا جایی که ممکن است کارهای روزانه خود را انجام دهند. ماندن در رختخواب درمانی قطعی برای این دردها به حساب نمی آید. بعضی از پزشکان معتقدند که کمکی به کاهش درد نمی کند. اما قطعاً ماندن در رختخواب و نداشتن حرکت و فعالیت های بدنی زیاد باعث می شود که درد کمتری حس کنید. چرخه: چه مدت، چه مقدار و چند وقت یکبار؟ سیستمی که نظم زمانی قاعدگی را کنترل می کند بسیار پیچیده است. تحت تاثیر سیستم هورمونی درون ریز و قسمت های مختلفی از مغز است. همانطور که قبلاً هم اشاره شد، نا منظم بودن قاعدگی در دخترها در یکی دوسال اول مسئله ای متداول است. ممکن است دختری دفعه اول قاعده شود و بعد برای دو ماه دیگر نشود. دختر دیگری ممکن است چند ماه منظم قاعده شود و بعد یکماه اصلاً قاعده نشود. این مسائل برای دخترها کاملاً عادی است. مقدار و طول مدت مقدار و طول مدت قاعدگی بستگی به این دارد که آیا تخم گذاری در طی چرخه ی قبل صورت گرفته است یا خیر. همانطور که قبلاً اشاره شد، تخم گذاری در یکی دو سال اول قاعدگی بسیار نامنظم است. بنابراین قاعدگی هم ممکن است عقب و جلو بیفتد. گاهی برای بعضی دختر خانم ها در مورد مقدار و طول مدت قاعدگی سوال پیش می آید. در زیر کمی به این مسائل می پردازیم. هر چند وقت یکبار؟ طول مدت چرخه قاعدگی ممکن است از 21 تا 35 روز طول بکشد. در بیشتر دخترها این مدت به طور متوسط 28 روز است. طول مدت چرخه در یکی دو سال اول متغیر است ولی معمولاً بین 21 تا 35 روز است. اگر دختری بین قاعدگی هایش فقط دو هفته فاصله باشد حتماً باید به پزشک مراجعه کند. وضعیت دختری هم که این فاصله برایش 6 ماه می شود هم به همین ترتیب است مگر اینکه دفعه اولی باشد که پریود شده است. چه مقدار؟ مقدار نرمال ریزش قاعدگی کمتر از یک چهارم فنجان در هر دوره است که معادل 10 تا 15 نوار بهداشتی است. هرچند، خیلی دشوار است که میزان خون از دست رفته در طی زمان قاعدگی را اندازه گیری کرد. گاهی اوقات وقتی بیماری به من می گوید که روزانه از 10 نوار بهداشتی استفاده می کند، به نظر من مشکل فقط این است که آن فرد فقط فردی حساس است و زود به زود نوار بهداشتی خود را تعویض می کند و تا کمی خون روی آن می ریزد سریعاً آن را عوض می کند. چنین فردی از اینکه خون با بدنش مقاربت داشته باشد بیزار است یا اینکه فکر می کند بوی بدی خواهد گرفت که دیگران متوجه می شوند یا اینکه می ترسد خون به لباسهایش سرایت کند. سایر دخترها به نظر مشغول تر از این هستند که بخواهند نوار بهداشتی خود را تند تند عوض کنند و روزانه فقط از 4 نوار بهداشتی استفتده می کنند که کاملاً طبیعی است. پس یک فرد چگونه می تواند بفهمد که چه میزان خون را در طی یک دوره قاعدگی از دست می دهد؟ ابتدا باید بگوییم که ریزش کم یک مشکل به حساب می آید. اگر ریزش اینقدر زیاد بود که یک نوار بهداشتی بزرگ در طی چند ساعت کاملاً پر می شود، در صورتی که این مسئله مداوماً برایتان تکرار شود حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. اگر در بیش از یک دوره می بینید که مجبورید هر دو ساعت یکبار نوار بهداشتی خود را عوض کنید، ریزش شما آنقدر زیاد هست که نیاز به معاینات پزشکی باشد. در اینگونه موارد، معمولا آزمایش خون داده می شود تا ببینیم که فرد دچار کم خونی هست یا خیر. چه مدت؟ قاعدگی معمولی 3 تا 7 روز طول می کشد. 10 روز یا بیشتر بسیار زیاد به حساب می آید. اگر فقط یکبار 9 تا 10 روز طول کشید و چرخه قاعدگی 21 روز بود فکر نمی کنم که مراجعه به پزشک لزومی داشته باشد. بعضی عوامل هستند که میتوانند به طولانی تر شدن دوره قاعدگی کمک کنند: حاملگی، ناقص یا غیر عادی بودن دستگاه تناسلی و اختلالات غددی. پیشنهاد من این است که اگر قاعدگی شما بیش از 12 روز طول کشید به پزشک مراجعه کنید. دوره های قاعدگی از دست رفته غیر معمول نیست که دختر خانم ها در طی یکی دو سال اول قاعدگیشان بعضی از قاعدگی ها را جا بیندازند. جا انداختن یک دوره قاعدگی: بعد از دو تا سه سال دیگر قاعدگی باید به طور منظم بعد از 21 تا 35 روز اتفاق بیفتد. در این زمان حتی جا افتادن یک قاعدگی ممکن است دلیل بر وقوع مشکلی باشد. در اینجا به چند تا از دلایل جا افتادن یک قاعدگی اشاره می کنیم: • حاملگی: در این مورد همیشه تست حاملگی داده می شود و بهتر است که به بیماران هم اطلاع داده شود که چنین آزمایشی از آنها گرفته می شود.• بیماری حاد • فشارهای عصبی• تغییر وزن سریع جا انداختن چند دوره قاعدگی: گاهی اوقات به جای قطع کامل قاعدگی، در قاعدگی ترتیب نا منظم می افتد. ممکن است دختری هر دو هفته قاعده شود و چند دوره را جا بیندازد و بعد دوباره به مدت 14 روز یا بیشتر قاعده شود. گاهی این مشکل به علت عدم کار کردن صحیح خونریزی رحم است. این مشکل هم می تواند به خاطر دلایلی که قبلاً ذکر کردیم اتفاق بیفتد. مراجعه به پزشک بسیار مهم است. چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟ به طور خلاصه باید بگوییم که اختلافات زیادی در قاعدگی در افراد مختلف وجود دارد. در یکی دو سال اول قاعدگی بی نظمی هایی در طول مدت چرخه و مقدار ریزش مشاهده می شود که کاملاً عادی است و مشکل خاصی وجود ندارد. اما اگر چرخه قاعدگی کمتر از 21 روز یا بیشتر از 3 ماه طول کشید حتماً باید با یک پزشک مشورت کرد. بعد از این چرخه های قاعدگی باید منظم شود. در این زمان هم اگر بی نظمی هایی در چرخه ها دیده شد باید به پزشک مراجعه کرد. جا انداختن فقط یک دوره قاعدگی، حتی بعد از اینکه چرخه ها منظم شده اند، مشکل خاصی تلقی نمی شود. اما جا انداختن بیش از یک دوره ممکن است علائمی برای یک مشکل به حساب آید. همیشه باید امکان حاملگی را در نظر گرفت. پیشنهاد می کنم که بعد از جا افتادن دومین قاعدگی به پزشک مراجعه کنید. جا افتادن چند قاعدگی و چرخه های قاعدگی کمتر از 21 روز، ریزش بیش از حد و طولانی حتی در اولین دوره می توانند نشانه هایی برای بروز مشکل باشند و باید به پزشک مراجعه شود. در آخر باید بگوییم که دردهای زیر شکمی طبیعی ترین اختلال در دوران قاعدگی هستند. اما اگر مداوای معمولی به کار نیامد، باید به پزشک مراجعه شود. در هر حال باید در این دوران هر چه می توانید مراقبت کرده و هوشیار باشید. نام دارو میزان مصرف تعداد مصرف شروع مصرف در صورتیكه علائم اینگونه باشند استامینوفن 650 – 1000 mg روزی 4 بار خفیف تا ملایمآسپرین 325 – 650 mg چهار الی شش بار خفیف تا ملایمایبوپروفن 200 – 400 mg سه الی چهار بار در روز (حداكثر 1200 میلیگرم در 24 ساعت) خفیف تا شدیدناپروكسن سدیم 220 mg دو الی سه بار در روز(حداكثر 660 میلی گرم در 24 ساعت) خفیف تا شدیدواکـنــش افـراد به هـنــگام تشخیص بیماری تبخال ژنتیکی چیست؟ رایـج تـرین احسـاسـی که بـه افـراد دست می دهد چیزی نیست جز ترس و عصبانیت. آنها معمولا با خود می گویند: “وای، خـدای من! زندگی ام به پایان رسید!” اما یک لحظه صبر کنید. شاید آگاهی از این قضیه که شما دارای نوعی بیماری هستید که باید تا پایان زندگی آنرا تحمل کنید قدری ناراحت کننده باشد. اما در عین حال باید بدانید که دنیا برای مبتلایان به این بیماری به آخر نمی رسد. تا به حال هیچ کس از این بیماری جان نسپارده است. افرادی بودند که در تمام طول عمر خود با این بیماری زندگی کرده و با آن کنار آمده اند. خانم هایی که به این بیماری مبتلا هستند، می توانند به راحتی باردار شده و صاحب فرزند شوند. این بیماری به راحتی قابل کنترل است. فقط کافی است به محظ رویت تبخال به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا او شما را به طور کامل با تمام معظلات این شرایط آگاه کند. آیا کسی که دارای بیماری های آمیزشی است، می تواند از رابطه جنسی رمانتیک و سالم لذت ببرد؟ بله، شکی وجود ندارد که افرادی که دارای تبخال های ژنتیکی و یا سایر بیماری های جنسی هستند می توانند رابطه جنسی سالم و ارضا کننده ای را در تمام طول عمر خود داشته باشند. اگر در رابطه خوبی قرار داشته باشید و شخصی که دارای مشکل است با مسئله خود کنار آمده باشد و عقیده اش این باشد که: “باید با این مسئله روبرو شویم” ارتباط می تواند برای همیشه ادامه پیدا کند. شما برای کسی که مبتلا به این بیماری است و شدیدا احساسی تنهایی می کند چه پیشنهادی دارید؟پیش از هر چیز شما باید بدانید که تنها آدمی نیستید که چنین احساسی دارید. تشخیص بیماری هم فقط به شخص شما منحصر نمی شود. بر طبق آمار جامعه پزشکی آمریکا تقریبا در حدود 60 میلیون آمریکایی به این بیماری مبتلا هستند (البته این در حالی است که تنها 10% از آنها از بیماری خود اطلاع دارند). گروههای پشتیبانی به طور حتم به شما کمک می کنند. آنها به شما آموزش می دهند که شما تنها کسی نیستید که در این شرایط قرار گرفته اید، همچنین مکانی را فراهم می کنند تا بیماران دیگری که دارای تبخال های ژنتیکی بودند تجربیات خود در مورد نحوه کنار آمدن با بیماری و رسیدن به موفقیت در برابر شریک زندگی شان را در اختیار شما قرار دهند. البته من معتقدم شما نباید برای مدت زمان طولانی در این گروه های پشتیبانی باقی بمانید. بالاخره باید در یک نقطه تصمیم خود را بگیرید و به زندگی عادی ادامه دهید. در چه مرحله ای از ارتباط، شخص بیمار می تواند شریک زندگی خود را در جریان بیماری اش قرار دهد؟ زمانی که پایه های اولیه ارتباط ریخته شد و به جایی رسیدید که برقراری معاشقه اجتناب ناپذیر بود. البته شما نباید او را دقیقا قبل از شروع اولین رابطه جنسی در جریان بگذارید، بلکه بهتر است مکان آرامی برای گفتگو پیدا کنید. این مطلب بی اهمیتی نیست و هیچ کس نمی تواند دشواری آنرا دست کم بگیرد. این ریسک هم وجود دارد که طرف مقابل بگوید: “خداحافظ”. اما شما مجبور هستید خطر آنرا بپذیرید. اگر او از خانه خارج شد و دیگر باز نگشت به هر حال این ارتباط برای شما مناسب نبوده. اما صحبت کردن در مورد این قضیه ضروری است؛ چرا که اگر مسئله را بازگو نکنید و بیماری به او نیز سرایت کند، با این کار همه چیز بدتر خواهد شد. فکر می کنید چه مکانی مناسب تر است؟ چگونه سر صحبت را آغاز کنیم؟ اتاق خواب اصلا مناسب نیست. فضای رمانتیک مانند میز شام هم فایده ندارد. من پیشنهاد می کنم زمانی که در ماشین در حال رانندگی هستید و یا در حین قدم زدن در پارک موضوع را مطرح کنید. یک مکان کاملا اختصاصی. شما نباید گفگو پیرامون این مطلب را زمانی که هر دویتان از نظر جنسی تحریک شده اید، مطرح کنید. در این حالت مشکل، غیر منتظره و ناراحت کننده تر جلوه می کند. گفته های خود را یکبار در حضور یک مشاور، یا یک دوست صمیمی و یا مقابل آینه تمرین کنید. یک نفس عمیق بکشید. می توانید با چیزی شبیه به این شروع کنید: “من ارزش زیادی برای تو قائل هستم، دلم می خواهد برای مدت زمان طولانی در کنار هم باشیم، تا به حال کسی مثل تو در زندگی ام وجود نداشته، از اینکه تو را دارم خوشحالم، اما چیزی هست که باید حتما با تو در میان بگذارم؛ من تبخال تناسلی دارم. تمام اطلاعات را در مورد این بیماری گرفتم، می دانم باید در مورد آن چه کار کنم، به خوبی می دانم در موقع بروز باید چگونه آنرا مهار کنم.” آیا در زمان بروز می توان ارتباط جنسی برقرار کرد؟ اگر شما استرس داشته باشید، تعداد دفعات بروز تبخال بیشتر می شود، به همین دلیل من پیشنهاد می کنم کارهایی انجام دهید که حتی الامکان میزان استرس شما را کاهش دهد. زمانی که بیمار با خود تصمیم بگیرد: “من این مشکل را دارم، بنابراین باید راههای مقابله با آنرا فرا گیرم” راههای بسیار زیادی برای مقابله با بیماری را پیدا می کند. به خاطر داشته باشید که همیشه باید واقع نگر باشید، این یک بیماری مرگ آور نیست. آیا شخصی که آلوده شده باید با کسی که تصور می کند او آلوده اش کرده تماس بگیرد؟ چگونه باید او را مطلع سازد؟ اگر این قضیه مربوط به ارتباط های گذشته شما می شود یک نفس عمیق بکشید و بگویید: “واقعا شرم آور است که این آدم بدون اینکه به من بگوید مرا آلوده کرد، خدا را شکر که دیگر با او نیستم، خوب شد که از شر او خلاص شدم.” اگر مربوط به ارتباط گذشته باشد و تصور می کنید که شخص بیمار خودش از موضوع اطلاعی نداشته میتوانید یک نامه برایش بنویسید (در این صورت شما افراد بسیار زیادی را از ابتلا به این بیماری نجات داده اید) اما این کار را تبدیل به نوعی مقابله نکنید. اگر شریک فعلی شما آلوده است باید با او صحبت کنید. بگویید: “احتمالا نمی دونی که تبخال ژنتیکی داری، اگه اینطوره بهتره ببینیم در مورد رابطمون باید چه کار کنیم.” آیا لازم است به هر کسی که با او رابطه جنسی دارم بگویم که دارای تبخال هستم، حتی اگر هیچ نشانه و یا اثری از آن وجود نداشته باشد؟ لازم نیست یک تابلوی “من تبخال تناسلی دارم” درست کنید و پشت درب نصب نمایید تا تمام همقطارهایتان متوجه شوند، و یا حتی خانواده! اما شما باید اطلاعات موجود در این زمینه را در اختیار هر شخصی که با او رابطه جنسی برقرار می کنید، قرار دهید. نباید مشکل خود را دست کم بگیرید. این بیماری کاملا جدی است. جامعه پزشکی در حال کار کردن بر روی واکسن آن است، اما تا این لحظه چیزی به بازار عرضه نشده. شاید بعد ها درمان های بهتری ارائه شود، اما در حال حاضر باید مسئولیت آنرا به عهده گرفته و با هر کسی که رابطه جنسی دارید در مورد مشکل خود صحبت کنید. آیا راه حلی برای بیماران به منظور حفظ نگرش و رفتار مثبت در خودشان دارید؟ سعی کنید هیچ گاه نا امید نشوید؛ نباید به خودتان بگویید که زندگی جنسی تان به پایان رسیده و یا نمی توانید صاحب فرزند شوید، این افکار سودمند نیستند. منظور من این نیست که به بیماری خود بی توجهی کرده و به آن اهمیت ندهید، بلکه باید همه چیز را از نظر منطقی تحلیل و بررسی نمایید. پپتقسیم بندی قرصهای ضد حاملگی1- پروژسترون(مینی پیل): در ایـن قـرصها تنها هورمون پـروژستـرون وجـود دارد- ویژه خانمهای شیرده و یا مبتلا به فشار خون بالا می باشد. خانمهای شیرده می بایست 6هفته پس از زایمان شروع بمصرف این قرصها كنند. بـسـته این قرصها 28 عددی می بـاشد. نحوه مصرف آنها روزی یك قــرص سر ساعت معین از روز نخست قاعدگی میباشـد و پـس از اتـمـام بسـتـه مـصرف قرص بسته جدید بدون وقفه آغـاز میــگردد. در صورتی كه مصرف قرص كمتر از 3 ساعت از زمان مقرر فراموش گردد بلافاصله پس از یادآوری آن قرص مصرف و مابقی قرصها نیز طبق روال مصرف میگردد اما هرگاه مصرف قرص بیش از 3 ساعت به تاخیر افتاد بلافاصله پس از یادآوری قرص فراموش شده مصرف گردیده و تا یك هفته میباید از یك روش ضد بارداری دیگر استفاده نمود. اثر این قرصها از قرصهای تركیبی پایین تر میباشد. 2- تركیبی: این قرصها تركیبی از دو هورمون استروژن و پروژسترون میباشد. این قرصها خود به سه دسته تقسیم بندی میگردند: * منو فازیك(تك مرحله ای): میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون در تمام قرصها یكسان میباشد.ق رصهای LD وHD در این گروه قرار دارند. * دی فازیك(دو مرحله ای): میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون در دو مرحله تغییر میكند. * تری فازیك(سه مرحله ای): میزان هورمونهای استروژن و پروژسترون در سه مرحله به تدریج افزایش می یابد. بسته بندی قرصهای تركیبی نیز دو گونه میباشد: 1- بسته های 21 عددی: این بسته ها حاوی 21 عدد قرص موثر میباشد. 2- بسته های 28 عددی: این بسته ها حاوی 28 عدد قرص بوده كه 21 عدد آن موثر بوده و 7 عدد آن را قرصهای خنثی تشكیل میدهند. 7 قرص آخر تنها برای كمك به حافظه مصرف كننده میباشد. نحوه مصرف قرصهای LD و HD قرصهای LD كرم رنگ بوده و دوز پایین دارند. قرصهای HD سفید رنگ بوده و دوز بالا دارند. نحوه مصرف: از روز 5 قاعدگی مصرف قرصها آغاز میگردد (خواه خونریزی قطع و یا ادامه داشته باشد). 21 روز قرصها سر ساعت معین مصرف گردیده و پس از اتمام بسته یك هفته (7 روز) مصرف قرص قطع گردیده و از روز هشتم مصرف بسته جدید قرص آغاز میگردد. (خواه خونریزی قطع و یا ادامه داشته باشد) در صورت فراموشی مصرف قرص: 1- هرگاه مصرف یك قرص فراموش گردد: به محض یادآوری قرص را مصرف كرده و قرصهای بعدی را نیز در زمان مقرر مصرف كنید. 2- هرگاه مصرف دو قرص متوالی فراموش گردد: به محض یادآوری 2 قرص را همزمان مصرف كرده و 2 قرص دیگر را همزمان روز بعد مصرف كنید.مابقی قرصها را در زمان مقرر مصرف كنید.تا یك هفته نیز از یك روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده كنید. 3- هرگاه مصرف 3 قرص متوالی فراموش گردد: در این صورت مابقی بسته قرص را بدور انداخته و همان روز مصرف قرصهای بسته جدیدی را آغاز كنید. تا یك هفته نیز از یك روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده كنید. * معمولا پس از دو هفته از مصرف قرصهای LD وHD دیگر حاملگی صورت نخواهد گرفت اما بهتر است ماه نخست مصرف اینگونه قرصها از یك روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده كنید. نحوه مصرف قرصهای سه مرحله ای * بسته این قرصها از 6 قرص نارنجی رنگ،5 قرص زرد رنگ و 10 قرص سفید رنگ تشكیل شده است. نحوه مصرف: از روز نخست قاعدگی مصرف قرصها آغاز میگردد و هر روز سر ساعت معین قرصها مصرف گردیده پس از اتمام بسته یك هفته مصرف قرص قطع گردیده و از روز هشتم مصرف قرصهای بسته جدید آغاز میگردد. در صورت فراموشی مصرف قرص: 1-هرگاه كمتر از 12 ساعت از زمان مقرر مصرف قرص گذشته باشد: قرص فراموش شده را مصرف كرده و بقیه قرصها را در زمان مقرر بخورید. 2- هرگاه بیشتر از 12 ساعت از زمان مقرر مصرف قرص گذشته باشد: قرص فراموش شده را نخورده و مابقی قرصها را در زمان مقرر بخورید. تا تمام شدن بسته نیز از یك روش دیگر جلوگیری از حاملگی استفاده گردد. * هرگاه برای بار نخست از این قرصها استفاده میكنید در ماه اول از یك روش دیگر جلوگیری استفاده كنید. نكات مهم: 1-برای كاهش حالت تهوع ناشی از مصرف اینگونه قرصها بهتر است آنها را پس از غذا مصرف كنید. 2-مصرف قرصها باید هر روز در یك ساعت معین انجام گیرد. 3-هر گاه قرصها را بطور مرتب مصرف گردید و یك دوره قاعدگی برای شما اتفاق نیفتاد نگران نباشید اما اگر دو بار پیاپی قاعده نشدید به پزشك مراجعه كنید. 4-در مواردی اثر قرصهای خوراكی جلوگیری از بارداری كاهش یافته و باید از یك روش مكمل دیگر جلوگیری از بارداری استفاده گردد این موارد شامل: * تداخل دارویی: مصرف آنتی بیوتیكها (مانند آمپی سیلین، پنسیلین، تترا سایكلین)،ق رصهای آرامبخش (مانند دیازپام)، قرصهای ضد سل، قرصهای ضد تشنج، قرصهای ضد انعقاد خون اثربخشی قرصهای ضد بارداری را كاهش میدهند. * اسهال و استفراغ شدید نیز اثر بخشی قرصها را كاهش میدهد و باید از روش دیگر جلوگیری از بارداری استفاده گردد. 5- آزمایش نمونه از دهانه رحم (پاپ اسمیر) در آغاز مصرف قرصهای ضد بارداری و هر ساله برای خانمها ضروری میباشد. 6-قدرت بارداری معمولا پس از 3 ماه از قطع قرصهای ضد بارداری باز میگردد. (این زمان در افراد مختلف از یك ماه تا 6 ماه متغیر میباشد) روش اورژانس جلوگیری از بارداری هرگاه احتمال حاملگی ناخواسته در شما وجود دارد شما میتوانید تنها ظرف 72 ساعت از حاملگی جلوگیری كنید: 1- روش نخست: 4 عدد قرص LD همزمان و سپس 12 ساعت بعد 4 قرص دیگر مصرف گردد. 2- روش دوم: 2 قرص HD همزمان و سپس 12 ساعت بعد 2 قرص دیگر مصرف گردد. *بخاطر داشته باشید از این روش بیش از یك بار در هر سیكل قاعدگی نباید استفاده گردد. * همچنین مصرف اورژانسی اینگونه قرصها تعادل هورمونها را بشدت برهم زده و حالت تهوع شدیدی در فرد پدید می آورد.تعریف قاعدگی بـه ریـزش غشـاء داخلـی رحـم (آنـدومتـر) توام با خونریزیاطلاق میگردد. * قاعدگی تقریبا هرماه باستثناء دوران بارداری و یائسگیبه وقوع میپیوندد. * چرخه قاعدگی میان 21 تا 40 روز متغییر میباشد. * تنها 10 % زنان دارای چرخه قاعدگی (دقیقا) 28 روز میباشند. * سیكل قاعدگی توسط هورمونهای L.H وF.S.H كه از غده هیپوفیز ترشح میگردند و هورمونهای استروژن و پروژسترون كه از تخمدانها ترشح میگردند كنترل میشود. مراحل قاعدگی به قرار زیر میباشد: 1-چرخه قاعدگی از روز نخست خونریزی آغاز میگردد. 2-با كاهش سطح هورمونهای استروژن و پروژسترون غشاء داخلی رحم در هم شكسته و همراه با جریان خون دفع میگردد. 3-با افزایش ترشح F.S.H رشد یك تخمك در یك فولیكول تخمدانی تحریك میگردد. این فولیكول تكامل یافته تولید استروژن میكند. 4-با افزایش هورمون L.H به همراه هورمون F.S.H سبب تخمك گذاری میگردند. در این مرحله سطح هورمون استروژن در جریان خون افزایش اما سطح پروژسترون كاهش می یابد. پس از تخمك گذاری اول (تخمك) از لوله فالوپ به سمت رحم حركت میكند. 5-با كاهش هورمونهای L.H وF.S.H فولیكول پاره شده (پس از رها سازی تخمك) تبدیل به جسم زرد میگردد. این جسم زرد تولید پروژسترون میكند. 6-در این مرحله هورمون استروژن افزایش یافته و همراه با پروژسترون سبب ضخیم گشتن غشاء رحم میگردند. 7- هرگاه تخمك بارور نگردد جسم زرد از میان میرود و دیگر پروژسترون تولید نمیكند. بنابراین سطح هورمونهای استرژن و پروژسترون در خون كاهش یافته و غشاء داخلی رحم میریزد. 8-آغاز چرخه بعدی. چند نكته: * دوره خونریزی 3 تا 7 روز به طول می انجامد. *روز نخست خونریزی، روز نخست چرخه قاعدگی محسوب میگردد. تعریف تخمك گذاریبه رها شدن یك تخمك بالغ از یك فولیكول تخمدانی اطلاق میگردد. علایم فیزیكی تخمك گذاری 1- احساس درد و ناراحتی خفیف در ناحیه تحتانی شكم2- افزایش اندك دمای بدن3- افزایش ترشح موكوس در مهبل4- افزایش میل جنسی5- حساس گشتن سینه هاعوامل موثر بر زمان تخمك گذاری 1- استرس2- بیماری3- تغییر و تحولات ناگهانی در سبك زندگی* معمولا روز تخمك گذاری 16-12 روز (متوسط 14 روز) پیش از آغاز قاعدگی بعدی میباشد. * هنگامی كه یك تخمك رها میگردد 12 تا 24 ساعت فرصت دارد تا توسط اسپرم بارور گردد. *برای جلوگیری از بارداری میایست حداقل 5-4 روز قبل و 48-24 ساعت پس از تخمك گذاری از برقراری رابطه جنسی خودداری كرد. این به این خاطر است كه اسپرم قادر است 5-4 روز درون بدن زن زنده بماند. * برای اطمینان بیشتر میبایست از 6 روز قبل از تخمك گذاری و 3 روز پس از آن از برقراری رابطه جنسی خودداری كرد. روشهای طبیعی جلوگیری از بارداری با تهیه نمودار1- اندازه گیری درجه حرارت بدن: با اندازه گیری روزانه دمای بدن میتوان روز تخمك گذاری را تعیین كرد. در روز تخمك گذاری دمای بدن 04 تا 08 فارنهایت افزایش می یابد. این به علت افزایش سطح پروژسترون خون میباشد. 2- روش غشاء سرویكال: در چرخه قاعدگی میزان ترشح موكوس مهبل كاهش می یابد. اما در زمان تخمك گذاری ترشح موكوس مهبل افزایش یافته و شفاف، لغزنده و چسبناك میگردد. 3- روش تقویمی:با ثبت دقیق روز نخست قاعدگی و پیش بینی روز تخمك گذاری و پرهیز از نزدیكی جنسی در روزهای پر خطر. افراد زیر نباید از این روش ضد آبستنی استفاده كنند: 1- افرادی كه قاعدگی نامنظم دارند. 2-افرادی كه مبتلا به بیماری های منتقله جنسی میباشند. 3- افرادی كه قادربه ثبت دقیق تاریخ وقایع چرخه قاعدگی خود نمیباشند. 4-افرادی كه بیش از یك شریك جنسی دارند. ادامه خواندن مقاله مزايا ومعايب قرض هاي ضد بارداري

نوشته مقاله مزايا ومعايب قرض هاي ضد بارداري اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : منشا HIV و ایدز و اولین موارد ایدز از ابتدای همه گیری (اپیدمی) ایدز، مباحثه پیرامون منشا اولیه ایدز مورد علاقه و بحث و جدل بود. اگر چه در تلاش برای مشخص كردن محل اولیه ایدز، خطر اینكه بیماری را به گروه یا منطقه خاص یا افراد خاصی نسبت بدهند وجود داشت. اولین موارد ایدز در ایالات متحده امریكا در سال 1981 رخ داد. ولی آنها اطلاعات بسیار كمی در مورد منبع بیماری ارائه دادند. در حال حاضر مشخص شده كه عامل بیماری ایدز، HIV می باشد بنابراین برای پیدا كردن منشا ایدز بایستی بدنبال منبع HIV بود. مساله منشا اولیه HIV می تواند یكی از موارد مورد علاقه كاملا آكادمیك باشد. پی بردن به منشا ویروس و چگونگی سیر تكاملی آن در تولید واكسن بر ضد HIV و درمانهای موثرتر در آینده، مفید است، همانگونه كه فهم همه گیری (اپیدمی) ایدز در تعیین عملكرد اینده و ایجاد برنامه های آموزشی و پیشگیری كارآمد، موثر است. HIV جزئی از خانواده Lentiviruses می باشد Lentiviruses بجز HIV در محدوده وسیعی از حیوانات (nonhuman ) یافت شده اند. این Lentiviruses به صورت كلی تحت عنوان simian viruses (SIV) (ویروس میمون) شناخته می شوند. امروزه پذیرفته شده است كه HIV زاده ای از (SIV) Simian (monkey) Immunodeficiency Virus است. نتایج 10 ساله تحقیق های انجام شده در تعیین منشا و سیر تكاملی HIV بوسیله Paul sharp از دانشگاه ناتینگهام و Beatrice Hahn از دانشگاه آلاباما در سال 2003 منتشر شد. آنها به این نتیجه رسیدند كه شامپانزه های وحشی كه همزمان بوسیله دو ویروس SIV آلوده بودند از طریق تماس جنسی منجر به ایجاد فرم سومی از ویروس شدند كه توانایی آلوده كردن انسان و ایجاد ایدز را داشت. چگونه HIV از حیوان به انسان منتقل میشود؟1- از سالها پیش می دانستند كه برخی ویروسها می توانند از حیوان به انسان منتقل شود و از این پدید ه بعنوان Zoonosis یاد می شود. 2- علاوه بر آن محققان به این نتیجه رسیدند كه HIV می تواند از طریق مصرف گوشت شامپانزه آلوده به HIV به انسان منتقل شود. 3- از تئوریهای مورد بحث دیگر انتقال HIV طی تحقیقات پزشكی (iatrogenic) می باشد. از مثالهای آن نقش واكسن های فلج اطفال در انتقال آن می باشد. سه نمونه شناخته شده از اولین آلودگیها با HIV عبارتند از : 1- HIV یافت شده در نمونه پلاسمائی كه در سال 1959 از مردی كه در منطقه ای كه اكنون در جمهوری كنگو واقع است گرفته شد. 2- HIV یافت شده در نمونه بافتی از نوجوان آمریكایی كه در سال 1969 در ST. louis فوت كرد. 3- HIV یافت شده در نمونه بافتی از ملوان نروژی كه در سال 1976 فوت كرد. در سال 1998 برای نمونه پلاسمای سال 1959 آنالیز انجام شد و تفسیر آن بیانگر این بود كه HIV-1 حدود دهه 1940 یا اوایل 1950 به بدن انسان وارد شده است. دیگر دانشمندان معتقدند كه ورود HIV به بدن آدمی به زمانی طولانی تر برگردد. (احتمال حدود 100 سال پیش یا قبلتر )امروزه ، بسیاری بر این باورند كه چون HIV تكامل یافته یكی از انواع SIV در نوعی شامپانزه در غرب آفریقا است، بنابراین اولین مورد HIV در انسان در غرب آفریقا پدید آمده است و از آنجا HIV در سراسر جهان گسترش یافته است. اگر چه ممكن است شامپانزه منشا اولیه HIV نباشد و ممكن است انتقال ویروس به بدن انسان در بیش از یك منطقه صورت گرفته باشد و بنابراین بسیار محتمل است كه HIV در یك زمان هم در جنوب آمریكا و هم در آفریقا پدید آمده باشد و حتی ممكن است در آمریكا قبل از افریقا پدید آمده باشد. شاید هرگز به محل و زمانی كه اولین بار HIV در آنجا پدید آمد پی نبریم اما آنچه مسلم است در میانه قرن بیستم، آلودگی با HIV بصورت همه گیری در سراسر جهان درآمد كه بعنوان ایدز از آن یاد می شود. عوامل مختلفی در گسترش ناگهانی آن نقش داشته منجمله مسافرتهای بین المللی، سازمانهای خون و استفاده گسترده از مواد مخدر تزریقی. – سفرهای بین المللی نقش سفرهای بین المللی در گسترش HIV بوسیله نقش Patient zero برجسته تر می شود. Patient zero مسئول هواپیمایی كانادایی به نام Gaetan Dugas بود كه به اقسا نقاط جهان بسیار سفر می كرد. بررسی بسیاری از مواد اولیه ایدز نشان داد كه آلوده شدگان، بصورت مستقیم یا غیر مستقیم با این فرد، تماس جنسی داشته اند . و این افراد آلوده شده به شهرهای مختلفی از آمریكا رفته اند. این مثال نقش سفرهای بین المللی را در گسترش ویروس مشخص می كند. این مورد پیشنهاد كننده این است كه بیماری می تواند محصول یك ناقل منفرد باشد. (single transmissible agent) – كارخانه های محصولات خون انتقال خون بصورت یك عمل متداول در پزشكی در آمده و با افزایش نیاز به خون منجر به رشد بیشتر این چنین كارخانه هایی شده است. در بعضی كشورها مانند ایالات متحده از كسانی كه در ازاء پول خون می دهند استفاده می شود، كه شامل معتادان تزریق هم می شود و این خون به سراسر جهان فرستاده می شود. در اواخر دهه 1960 فاكتور انعقادی به نام فاكتور هشت (factor VIII) برای هموفیلی ها تهیه شد. و برای تهیه فاكتور انعقادی، ‌لازم بود كه خون از هزاران اهدا كننده جمع آوری شده و فاكتور هشت از آن استخراج شود و سپس بصورت گسترده در سطح جهان پخش شود. این موضوع باعث شد كه هموفیلی ها در معرض آلودگی قرار گیرند. – مواد مخدر تزریقی در دهه 1970 بدنبال جنگ ویتنام و دیگر درگیری ها در خاورمیانه مسبب افزایش دسترسی به هروئین گردید كه آن نیز منجر به افزایش رشد مواد مخدر تزریقی شد. این افزایش دسترسی همراه با ایجاد سرنگهای یكبار مصرف پلاستیكی و ایجاد Shooting galleries (جایی كه مردم در آنجا می توانستند مواد مخدر لوازمش را از آنجا بخرند، كرایه كنند) راه دیگری در جهت انتقال و گسترش ویروس HIV بود. تئوریهای دیگری نیز در رابطه با منشا HIV وجود كه در مورد آن بحث و جدل فراوانی است، منجمله : – برخی بر این عقیده اند كه HIV بوسیله CIA ایجاد شده است (CIA = سازمان اطلاعاتی آمریكا) – برخی بر این عقیده اند كه HIV بوسیله دستكاریهای مهندسی ژنتیك خلق شده است. تفاوت بین HIV-1 و HIV-2 چیست ؟ در حال حاضر 2 گونه (type) از HIV وجود دارد. HIV-1 و HIV-2 . نوع غالب در جهان HIV-1 می باشد و هنگامی كه بطور كلی و بدون مشخص كردن نوع و درباره HIV بحث می شود منظور HIV-1 می باشد. هر دو نوع HIV-1 و HIV-2 از طریق تماس جنسی ، خون و محصولات خونی و از مادر و كودك منتقل می شوند و سبب ایدز با علائم بالینی غیر قابل افتراق از یكدیگر می شوند. اگر چه HIV-2 مشكلتر از HIV-1 منتقل می شود و فاصله زمانی بین آلوده شدن با HIV-2 تا ایجاد بیماری طولانی تر است. HIV-1 چند زیر گونه (subtype) دارد؟ HIV-1 ویروس بسیار متغیری است و براحتی جهش(mutation) می یابد بدین جهت راسته های (strains) متفاوتی از HIV-1 وجود دارد. این راسته ها (strains) می تواند بر اساس گروه ها و زیر گونه ها، طبقه بندی می شوند. 2 گروه وجود دارد: گروه M و گروه O در سپتامبر 1998 گروهی از محققان فرانسوی اعلام كردند كه راسته جدیدی از HIV در زنی از كامرون در غرب آفریقا، یافته اند. این راسته به هیچ كدام از دو گروه O,M تعلق نداشت و پس از بررسیها در تمامی كامرون تنها در سه نفر دیگر آلوده به این راسته از ویروس HIV یافت بودند. در حال حاضر در گروه M حداقل 10 زیر گونه ژنتیكی مشخص از HIV-1 شناخته شده است كه زیر گونه های A تا J هستند بعلاوه گروه O شامل دسته مشخصی از ویروسهای كاملا ناهمگون (heterogenous) هستند. تفاوتهای بین زیر گونه های گروه M ممكن است همانند تفاوت چشمگیر بین گروه M از گروه O باشد. زیر گونه های مختلف در كجا یافت شدند؟ زیر گونه های HIV بصورت ناهمگون در سراسر جهان پخش شده اند بعنوان مثال زیر گونه B اغلب در آمریكا، ژاپن، استرالیا، كارائیب و اروپا یافت می شود. و زیر گونه D,A در صحرای جنوبی افریقا و زیر گونه C در آفریقای جنوبی و هند و زیر گونه E در جمهوری مركزی آفریقا، تایلند و دیگر كشورهای جنوب شرقی اسیا، بیشتر است. زیر گونه F (برزیل و رومانی)، H,G (روسیه و آفریقای مركزی) I (قبرس) و گروه O (كامرون) شیوع بسیار كمی دارند. اغلب زیر گونه ها در آفریقا یافت می شوند اگر چه زیر گونه B شیوع كمتری دارد. تفاوت عمده بین این زیر گونه ها چیست؟ تفاوت عمده در تركیب ژنتیكی آنها است. تفاوتهای بیولوژیكی مشاهده در محیطهای آزمایشگاهی حیاتی (in vivo) و محیطهای آزمایشگاهی مصنوعی (in vitro) بیانگر این مساله است . همچنین پیشنهاد شده كه برخی گونه ها با فرم خاصی از راه انتقال در ارتباط هستند بعنوان مثال زیر گونه B با تماسهای همجنس ها و معتادان تزریقی خصوصا از راه خون و زیر گونه C,E از طریق انتقال دگر جنسی (heterosexual) (از راه مخاطی) زیر گونه E راحت تر از زیر گونه B گسترش می یابد. آزمایش متداول تشخیصی HIV یا (HIV antibody test) كه جهت غربالگری (screening) و اهداف تشخیصی بكار می رود تمامی زیر گونه های HIV را اشكار می كند. واضح است كه در آینده زیر گونه های ژنتیكی جدیدی از HIV كشف خواهند شد و آن زیر گونه های جدید با جهشهای ژنی (mutation ) به نمو (develop) ادامه می دهند. واكسن ایدز ایجاد واكسنی برای ایدز هم تحت تاثیر زیر گونه های مختلف ویروس و هم انسانهایی كه واكسن را دریافت می كنند قرار دارد چرا كه انسانها از لحاظ ژنتیكی و روش تماس با ویروس متفاوتند. واكسنهای مختلف تولید شده بر ضد HIV بایستی بر روی زیر گونه های مختلف HIV آزمایش شوند. ایجاد یك واكسن اثر بخش ایمن و با صرفه برای تحت كنترل در آوردن اپیدمی جهانی، بهترین حالت است. اگر چه اشتباه است اگر تصور كنیم كه ساخت چنین واكسنی ، براحتی و به سرعت امكانپذیر است یا با دسترس بودن چنین واكسنی، دیگر نیاز به روشهای دیگر پیشگیری نیست . HIV یك “رتروویروس” (Retrovirus) است كه دستخوش جهش هاى (Mutations) مكرر مى شود و بر سلول هاى دستگاه ایمنى بدن حمله مى كند. HIV را لوك مونتانیه از فرانسه و رابرت گالو از آمریكا كشف كردند.رتروویرویس ها ویروسهایى هستند كه ژنوم (ماده ژنتیکی ویروس) آنها از RNA تشكیل شده است. بنابراین براى تكثیر خود به آنزیمى به نام نسخه بردار معكوس (Reverse Transcriptase) وابسته هستند كه ژنوم RNA آنها را به DNA نسخه بردارى مى كند تا بعد بتواند آن را با كمك آنزیمی (آنزیم اینتگراز) وارد ژنوم سلول میزبان كند و به این ترتیب امكان تكثیر ویروس به وجود مى آید. كلمه Retro (معكوس) در نام این نوع ویروس ها هم به همین خاطر است چرا كه معمولاً نسخه بردارى از DNA به RNA انجام مى شود و لی در این دسته ویروسها بر عکس است. HIV داراى ژن هاى مختلفى است كه پروتئین هاى ساختارى آن را رمزبندى مى كنند. HIV داراى ژن هاى عمومى رتروویروس ها(شامل: gag، pol و env ) و نیز ژن هاى اختصاصى خودش(شامل: tat و rev ) است. عفونت با HIV با انتشار حاد ویروس در خون آغاز مى شود. پس از این مرحله شمارش ویروس ها در خون تا صد برابر كاهش مى یابد. پس از این مرحله یك دوره نهفتگى بالینى آغاز مى شود. در ابتدا تصور مى شد كه این دوره یك دوره حقیقى نهفتگى ویروسى است كه در آن HIV درون ژنوم میزبان به صورت غیرفعال قرار مى گیرد. بعدها مشخص شد كه سلول هاى خاصی( سلولهای دندریتیك ) در بافت هاى نهادى با ویروس پوشیده شده اند و بنابراین حتى در مرحله اى كه ویروس در خون دیده نمى شود، میزان آن در بدن بالاست. HIV با آلوده كردن سلول هاى ویژه ای از سیستم ایمنی به نام “لنفوسیت های T کمک کننده” یا (CD4+ T Lymphocytes یا +TCD4) باعث بیمارى مى شود. این سلول هاى زیرگروهى از گلبول هاى سفید هستند كه به طور طبیعى پاسخ ایمنى به عفونت را تنظیم مى كنند. HIV با استفاده از سلول هاى T براى تكثیر خودش در سراسر بدن گسترش مى یابد و در همان زمان باعث كاهش این سلول ها مى شود كه بدن براى دفاع از خود به آنها نیاز دارد.   هنگامى كه میزان سلول هاى +TCD4 در فرد آلوده به HIV تا حد معینى سقوط كند، آن فرد به طیفى از بیمارى ها مستعد مى شود كه در حالت معمول بدن مى تواند آنها را كنترل كند. این عفونت هاى فرصت طلب هستند كه باعث مرگ فرد مى شوند. دلایل مختلفى وجود دارد كه مبارزه با HIV را مشكل مى كند. اول اینكه HIV یك ویروس RNA است كه از آنزیم نسخه بردار معكوس براى تبدیل RNA خودش به DNA استفاده مى كند. این روند باعث مى شود كه احتمال بیشترى براى جهش (mutation) در HIV نسبت به ویروس هاى DNA وجود داشته باشد. بنابراین امكان مقاومت سریع ویروس به درمان وجود دارد.   دوم اینكه این تصور رایج كه HIV یك ویروس كشنده است صحت ندارد. اگر HIV یك ویروس كشنده بود خودش هم به زودى از بین مى رفت، چرا كه فرصت چندانى براى عفونت هاى جدید باقى نمى ماند. در واقع HIV سالها در بدن باقى مى ماند و از طرق مختلف مانند رابطه جنسى، انتقال خون، انتقال از مادر به نوزاد دیگران را هم آلوده مى كند. همان طور كه ذكر شد حتى هنگامى كه هیچ ذره ویروسى در خون وجود ندارد ویروس در بدن به حالت نهفته باقى مى ماند. پس از سال ها ویروس مى تواند فعال شود و از ماشین هاى سلولى براى تكثیر خود استفاده كند. حتى در سال هاى اخیر این تصور كه عفونت مستقیم HIV باعث كاهش یافتن سلول هاى +TCD4 مى شود مورد تردید قرار گرفته است. علت كاهش سلول هاى ایمنى به این امر مربوط مى شود كه پروتئین سازنده پوشش HIV به آسانى از ذرات ویروس جدا و به خون وارد مى شود و آن را پر مى كنند. این پروتئین ها مانند چسب سلول هاى +TCD4 را به هم مى چسبانند، از طرف دیگر دستگاه ایمنى بدن به آنها واكنش نشان مى دهد و باعث مى شود سایر سلول هاى ایمنى بدن به سلول هاى +TCD4 خود بدن حمله كنند و آنها را از بین ببرند. • چرخه زندگى HIV HIV به سلول هاى +TCD4 از طریق مولكولهای خاصی ( CXCR4 یا هر دو مولكول CXCR4 و CCR5 بسته به مرحله عفونت) متصل مى شوند. در مراحل اولیه عفونت HIV دو گیرنده (CCR5 و CXCR4 ) محل اتصال ویروس هستند اما در مراحل انتهایى عفونت كه اغلب HIV دچار جهش مى شود آنها تنها به یک گیرنده ( CXCR4 ) متصل مى شوند. هنگامى كه HIV به سلول هاى +TCD4 متصل مى شود یك ساختار ویروسى ( به نام GP41 ) به داخل غشاى سلول نفوذ مى كند و RNA ویروس و آنزیم هاى مختلف ( از جمله نسخه بردار معكوس، اینتگراز و پروتئاز ) به داخل سلول تزریق مى شوند.مرحله بعدى تولید DNA از روى RNA ویروس با كمك آنزیم مخصوصی (نسخه بردار معكوس) است. در صورت موفقیت این عمل، DNA اولیه ویروسی ( پروویروس) با استفاده از آنزیمی (آنزیم اینتگراز) وارد DNA سلول میزبان مى شود. در این حال سلول میزبان كامل با HIV آلوده شده است اما به صورت فعال پروتئین هاى ویروس را تولید نمى كند. از این به بعد دوره نهفته آغاز مى شود كه در آن سلول هاى آلوده مانند «بمب هایى منفجر نشده» براى مدت طولانى باقى مى مانند.   هنگامى كه سلول میزبان تولید پروتئین هاى ویروس را از روى DNA پروویروسى آغاز مى كنند، آنزیم خاصی (آنزیم پروتئاز) فراهم شده به وسیله HIV باید آنها را به صورت پروتئین هاى نوبنیاد HIV درآورند تا با اتصال آنها به هم ذرات ویروسى HIV به وجود آید. ذرات ویروسى تازه به وجود آمده با جوانه زدن بر روى سطح سلول میزبان از آن خارج مى شوند.نقص ایمنی اكتسابی (ثانویه)1 نقص سیستم ایمنی گاهی بخاطر ناهنجاریهایی بوجود می‌آید كه ژنتیك نیستند و در طول زندگی كسب می‌شوند (اکتسابی).شایعترین دلایل نقص ایمنی اكتسابی و چگونگی ایجاد نقص در پاسخ ایمنی در جدول زیر آورده شده است. آلودگی با ویروس نقص ایمنی اكتسابی ———-> كاهش CD4+ helper T cellsسوء تغذیه پروتئین – كالری ———-> اختلال متابولیك باعث جلوگیری از عملكرد و بلوغ لنفوسیتها می‌شودرادیوتراپی و شیمی درمانی برای سرطانها ———-> كاهش پیش‌سازی‌های لنفوسیت‌ مغز استخوانگسترش (متاستاز) سرطان به مغز استخوان ———-> كاهش جایگاههای نمو لنفوسیتهابرداشت طحال (اسپلنكتومی) ———-> كاهش فاگوستیوز میكروبها تخمین زده می‌شود بیش از 35 میلیون نفر در جهان HIV+ باشند و سالانه 3-2 میلیون نفر به این دلیل میمیرند.– HIV جزء رترو ویروس ها است (Retrovirus) كه سلولهای سیستم ایمنی، خصوصاً CD4 T- lymphocytes را مبتلا می‌كند و منجر به تخریب این سلولها می‌شود.– HIV حاوی 2 رشته RNA ویك پروتئین مركزی است. كه توسط غشاء چربی ((Lipid envelop كه از سلولهای میزبان آلوده گرفته شده احاطه شده است. چرخه زندگی HIV شامل مراحل زیر است: 1- آلوده كردن سلولها 2- تولید DNA ویرال و اتصال آن به ژنوم میزبان 3- بیان ژنهای ویروس 4 – تولید قطعات ویروسی HIV بوسیله گلیكوپروتئین اصلی خود كه gp120 نام دارد به CD4 و گیرنده های خاصی (CXCR4, CCR5) در سلولهای انسانی متصل می‌شوند. و سلولها را آلوده می‌كند. بنابراین ویروس، تنها سلولهایی را آلوده می‌كند كه CD4 و این گیرنده ها را داشته باشند.سلولهای اصلی كه به وسیله HIV آلوده می‌شوند CD4+ T lymphocyte هستند كه البته ماكروفاژها و سلولهای دندرتیك هم بوسیله ویروس آلوده می‌شوند.بعد از اتصال به گیرنده های سلولی، غشاء ویروس با غشاء سلول میزبان یكی شده و ویروس دارد ستیوپلاسم سلول می‌شود، RNA ویروس آزاد شده و یك DNA بوسیله آنزیم Reverse Transcriptase از روی RNA ویروس منتشر می‌شود و DNA ساخته شده كه provirus نامیده می‌شود به DNA میزبان متصل می‌شود.اگر سلول آلوده شده T cell) یا ماكروفاژ یا سلول دندریتیك) بوسیله تحریكات خارجی (مثلاً عفونت میكروبی) منجر به ساخت ((Transcription بسیاری از ژنهای خود و تولید مواد خاصی (ستیوكاینها) می‌شود. متأسفانه، نتیجه این روند طبیعی منجر به ستیوكاینها و فعال شدن روند (پروسه) سلولی می‌شود كه ممكن است provirus را فعال كند كه منجر به تولید RNA ویروسی و بدنبال آن پروتئینها ‌شود. اكنون ویروس می‌تواند یك Particle كامل بسازد كه به غشاء سلول میزبان مهاجرت كرده و غشاء لیپیدی مورد نیازش را از میزبان می‌گیرد و آماده آلوده كردن سلول دیگر است ]تولید ویروس منجر به تحریك سلول آلوده شده می‌شود.[ ممكن است provirus برای ماهها یا سالها از سیستم ایمنی بیمار مخفی باقی بماند (حتی با درمانهای Anti viral) ادامه خواندن مقاله منشا HIV و ايدز و اولين موارد ايدز

نوشته مقاله منشا HIV و ايدز و اولين موارد ايدز اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : سنگ آسمانی چیستبیشتر سنگهای آسمانی آنقدر کوچک هستند که نمیتوانند از اتمسفر زمین پایینتر بیایند و کاملا بخار میشوند،در حالیکه بعضی از آنها به اندازه کافی بزرگ هستند که به سطح زمین برسند. روزانه بیش از هزار تن توده از شهاب سنگهای خرد شده به زمین میرسند. اندازه بیشتر شهاب سنگهای آسمانی در حد گرده خاک یا ماسه است.سالانه چندین هزار شهاب سنگ که از نظر اندازه بزرگتر از تیله شیشه ای هستند به سطح زمین میرسند.تعداد کمی از آنها توسط انسانها کشف شده و قابل شناسایی هستند،دلیل آن این است که نمونه شهاب سنگها بسیار نادر هستند.اصابت کردن این شهاب سنگها با ;. بسیار نادر هستند.اصابت کردن این شهاب سنگها با شدت به سطح زمین میتواند باعث تولید حفره بزرگی در زمین شود.بعضی از شدیدترین ضربه ها با اتفاقات مصیبت بار ارتباط داشته است مانند:انهدام توده ای از گیاهان و حیوانات خاص. شهاب سنگ ها بیشتر اوقات یک رگه خیلی کمی از نور در آسمان شب دارند،آنها آنقدر سریع ظاهر و ناپدید میشوند که تماشای آنها شما را شگفت زده خواهد کرد.اگر چه بیشتر آنها در شب دیده میشوند اما گاهی در طول روز هم به زمین سقوط میکنند.آن باریکه نوری که ما شهاب سنگ مینامیم در واقع دنباله تابش حاصل از تبخیر ذرات فضایی است که به اتمسفر زمین وارد میشوند. این خرده های ریز ذرات فضایی جمعا شهاب سنگ نامیده میشوند. روزانه میلیونها شهاب سنگ وارد اتمسفر زمین میشوند،آنها از سیستم خورشیدی،ترجیحاً از میان ستارگان فضایی سرچشمه میگیرند. بیشتر شهاب سنگهایی که وارد اتمسفر زمین میشوند ذرات ریز ستاره های دنباله دار،سیارکها،مریخ یا ماه هستند که سرتاسر فضا حرکت میکنند و با اتمسفر زمین برخورد میکنند. دلیل به وجود آمدن شهاب سنگها چیست؟شهاب سنگهایی که وارد اتمسفر زمین میشوند سرعت خیلی بالایی دارند.شهاب سنگها با نیروی زیادی سراسر اتمسفر حرکت میکنند زیرا سرعت بالای آنها به هوای جلو فشار وارد میکند،این فشار بالا در هوا تولید گرما میکند که این گرما همان علت ایجاد نور به دنبال شهاب سنگهاست.دمای سطح شهاب سنگ آنقدر بالا میرود که این دما برای تبخیر اتمها یا مولکولهای روی سطح شهاب سنگ کافیست. گازهای اتمسفر که در امتداد مسیر حرکت شهاب سنگهاهستند گرم و یونیزه میشوند،این گرما و به دنبال آن یونیزه شدن ذرات تولید دنباله نورانی از جنس بخار میکند که ما آن را شهاب سنگ مینامیم. شهاب سنگها فقط برای مدت زمان کمی قابل رویت هستند زیرا گازهای موجود در بخار به محض سرد شدن سریع پراکنده میشوند. چه وقت میتوان شهاب سنگ را دید؟شما خیلی اتفاقی میتوانید یک شهاب سنگ را در یک شب صاف ببینید.سالانه چند بار به صورت استثنایی میتوان بارش شهاب سنگها را دید.شهابها از آسمان میبارند.این بارش زمانی اتفاق می افتد که زمین حول خورشید میچرخد و از میان یک ردیف خرده ستاره دنباله دار حرکت میکند. ستاره های دنباله دار به صورت ذرات آزاد باقیمانده در فضا دور خورشید میچرخند،این ذرات در سراسر مدار ستاره های دنباله دار پراکنده هستند.وقتی که مدار زمین با مدار ستاره های دنباله دار برخورد میکند خیلی از ذرات باقیمانده آنها با اتمسفر زمین برخورد میکند و تولید شهاب سنگ میکند. برای فهمیدن زمان بعدی بارش شهاب ها میتوان از سالنامه بارش شهاب ها استفاده کرد. شهاب سنگ معمولا بزرگ و نورانیست.این نور استثنایی معمولا نتیجه بزرگ بودن شهاب و کم بودن قطر اتمسفر زمین است.در نتیجه اگر این شهاب بالای یک منطقه پر جمعیت سقوط کند توجه زیادی به خود جلب میکند.بعضی از شهاب ها تولید صدا میکنند،بعضی از آنها از خود خرده شهاب های ریزی پراکنده میکنند،بعضی به همراه صدای غرش دارند و بعضی با خود دنباله ای دارند که برای چندین دقیقه زودگذر قابل رویت است. اندازه بزرگ شهاب سنگها به آنها شانس بقای بیشتری میدهد که از اتمسفر زمین پایین بیایند و به سطح زمین ضربه بزنند. طبقه بندی شهاب سنگ ها:گروه سنگی(ارولیتهاوکندریتها): این شهاب سنگها حدود 92 درصد را به خود اختصاص داده اند.گروه سنگی_فلزی(سیدرولیتها): این شهاب سنگها حدود 1-2 درصد رابه خود اختصاص داده اند.• گروه آهنی(سیدریتها): مواد تشکیل دهنده این گروه با چگالیهای متفاوت و جدا از هم شهاب سنگ فلزی را تشکیل می دهند و حدود 5-6 درصد را به خود اختصاص داده اند. سن شهاب سنگها:• سن زمینی:مدت زمانی که بر روی زمین بوده اند. • سن تابش پرتوهای کیهانی:مدت زمانی که در مداری به دور خورشید می گردند. • سن پیدایش:مدت زمانی که از اخرین تغییر دمای شهاب سنگ میگذرد. • سن ما قبل پیدایش:فاصله زمانی بین تشکیل عناصر شیمییایی در ستاره ها تا به کار رفتن این عناصر در شهاب واره ها.آیا شهابسنگها حامل حیات اند؟ زمانی این نظریه رواج داشت که شهابسنگها حامل تخمهای زنده اند و بنابراین به انتشار زندگی در نقاط مختلف جهان کمک می کنند امروز دیگر کارشناسان این نظریه را قبول ندارند. با این حال بعضی دانشمندان برآنند که شهابسنگها ممکن است دارای نشانه غیر زنده ای از موجود های زنده ای باشند که زمانی در نقاط دور دست آن سوی زمین، زندگی می کرده اند. در شهابسنگها ترکیبهای آلی با کربن دار اغلب به صورت مختلطهای بسیار سازمان یافته ای که به یاخته ها شباهت دارند، پیدا شده است هر چند بعضی دانشمندان معتقدند که این دلیل محکمی مبنی بر وجود حیات دیگری در جهان است، اما این مختلطها را می توان به وسیله فرضیه های دیگری نیز تبیین کرد. این مختلطها ممکن است در طی مدتی طولانی در فضا، که معلوم شده است عناصر ترکیب دهنده ای چون کربن، هیدروژن، ازت و اکسیژن را دارا بوده است تشکیل شده باشد. ممکن است ارگانیسمهای زمینی آنها را آلوده کرده باشند. ممکن است این آلوده کننده ها (مختلطهای یاخته گونه) ضمن عبور شهابسنگ از جو ما و یا قرار گرفتن شهابسنگ در زمین وارد آن شده باشند. گودالهای شهابسنگی :زمین در زمان حیاتش توسط شهابسنگهای بی شماری بمباران شده است. تناوب بمبارانها حدود 5/3 میلیارد سال پیش به اوج خود رسید و گودالهایی در زمین بوجود آورد که اکنون در اثر فرسایش از بین رفته اند.گودالهایی که بعدها تشکیل شده اند، باقی مانده و بیش از 150 گودال تا کنون شناسایی شده اند. تعدادی از این گودالها، صدها میلیون سال پیش و تعدادی دیگر در قرن بیستم تشکیل شده اند. اگر جرم یک شهاب سنگ کمتر از 1000 کیلوگرم باشد، قبل از اینکه شهابسنگ به فاصله 20 کیلومتری سطح زمین برسد، سرعت ورود آن به جو زمین توسط مقاومت جو بسیار کاهش می یابد و بعد از این کاهش، شهابسنگ وارد میدان جاذبه می شود.وقتی که نیروی جاذبه زمین با نیروی مقاومت جو در مقابل شهابسنگ برابر باشد، افزایش سرعت شهابسنگ متوقف می شود. این سرعت معروف به سرعت پایانی در حدود 1/0 کیلومتر (06/0 مایل) در ثانیه بدست می آید. شهابسنگهای عظیم الجثه اگر جرم اولیه شهابسنگ از 985 تن تجاوز کند، جو زمین توان کند کردن حرکت آن را نداشته، و شهابسنگ روی زمین سقوط کرده و نتایج مخربی به بار می آورد. خوشبختانه چنین حوادثی بسیار کم اتفاق می افتند، اما گودال های متعددی که روی زمین بطور پراکنده وجود دارند محل سقوط آنها را نشان می دهند.بزرگترین شهابسنگی که تاکنون یافت شده، شهابسنگ هوبا نام داشته و حدود 59 تن وزن دارد. این شهابسنگ اکنون در محل سقوط خود در نامیبیا در جنوب غربی آفریقا قرار دارد. گودالهای شهابسنگی روی زمین گودالهای شهابسنگی در تمام قاره های زمین یافت می شوند و تعدادی از این گودالها عبارتند از : گودال مکان قطربارینگر آریزونا 2/1 کیلومتر(07 مایل)نیوکبک کانادا 4/3 کیلومتر(1/2 مایل)چیکسولوب مکزیک 180 کیلومتر(112 مایل)ولف گریک استرالیا 0/88 کیلومتر(5/0 مایل) ریس آلمان 24 کیلومتر(15 مایل)گاسر بلاف استرالیا 22 کیلومتر(7/13 مایل)لونار هند 8/1 کیلومتر (1/1 مایل)باتلاق شور پرتوریا آفریقای جنوبی 1/1 کیلومتر(2/0 مایل) عناصر تشکیل دهنده شهابسنگها منطقه های اطراف حفره های شهابسنگی، منابع غنی مواد شهابسنگی اند. از نواحی اطراف حفره های بزرگ، خروارها شهابسنگ بدست آمده است. با وصل کردن همه انواع شهابسنگها به یکدیگر در می یابیم که ده عنصر زیر بیش از 99 درصد وزن ماده شهابسنگ را تشکیل می دهند. عنصر درصد وزناکسیژن 34/6آهن 25/6سیلیسیم 17/8منیزیم 13/9گوگرد 2کلسیم 1/6نیکل 1/4آلومینیوم 1/4سدیم 0/7فسفر 0/16 ادامه خواندن مقاله سنگ آسماني چيست

نوشته مقاله سنگ آسماني چيست اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : سیر فلسفه در قرون وسطی مقدمهاز عصر باستان یونانیان به فلسفه پردازی در جهان مشهور بودند. زیرا در تمام سالها و قرون آن دوره فیلسوفان زیادی از میانشان سر بر آورده بوند و پایه و اساس فلسفه را ریخته بودند. این عامل باعث شده بود تا آكادمی های زیادی از جمله آكادمی معروف افلاطون در آنجا تاسیس شود. و در آنها به آموزش علوم آن دوران پرداخته شود. همین طور می توان به جرات گفت كه آكادمی های یونان سر منشاء فلسفه در خاورمیانه و اروپا شدند. درآن دوران به علت عدم وجود امكانات و تكنولوژی برای پژوهش علمی ، روش علمی روش قیاس عقلی و منطق بود. چون تنها راه معرفت به اشیا از این طریق امكان بود. در همین دوران این روش كه به عنوان فلسفه شناخته می شد به عنوان علم العلوم مشهور شد. اما پس از تصرف یونان توسط امپراطوری روم و سپس حمله ی اقوام وحشی ” گال ” به روم غربی امپراطوری بزرگ از هم پاشید و حكومتهای محلی تشكیل شد. و این در حالی بود كه مسیحیت و كلیساها گسترش بسیاری یافتند. اما در اثر جهالت عده ای از مبلغان مسیحیت و پیروی مردم از آنها به آرامی پرداختن به علم و فلسفه در اروپا به شدت محدود شد و تنها نظام فلسفی پایدار در آن دوران اروپا اندیشه هایی بود كه در كلیسا تدریس می شد. به همین دلیل به مرور زمان در جوامع اروپایی خرافات و عقب ماندگی چیره شد و عصر تاریكی را شكل داد. نفوذ كلیسا در سرزمینهای اروپایی به قدری افزایش یافت كه تمامی قوانین جامعه بوسیله ی آن تعیین می شد. آنها فكر می كردند كلام مسیحیت باید اساس شناخت جامعه باشد و برای آن كافیست. آنها نمی توانستند با برهان عقلی صحت افكار و عقاید خود را توجیه كنند به همین دلیل به مرور زمان به فلسفه روی آوردند و برای اولین بار در قرون وسطی نظامی نسبتا منسجم شكل دادند. اولین فردی كه برای این كار تلاش كرد ” فلوطین ” بود. او تلاش كرد كه فلسفه ی نوافلاطونی را با كلام مسیحیت یكپارچه سازد و آن را با برهان منطقی توجیه كند. بعدها كلیسا با اتكا بر همین روش اساس نگرش فلسفی مسیحیت را شكل داد كه در تاریخ فلسفه به نگرش ” اسكولاستیسیسم ” ( فلسفه ی مدرسی) مشهور است. عل این نامگذاری این است كه این فلسفه تنها فلسفه ای بود كه در تمام طول قرون وسطی در سرتاسر اروپا در كلیساها تدریس می شد و به همین دلیل آن را درسی می دانستند و در میان سایر مكاتب از تقدس ویژه ای برخوردار بود. امروزه پس از ظهور عصر ” رمانتیك ” و انتقادات فلاسفه به خصوص فیلسوف آلمانی ایمانوئل كانت این اندیشه دیگر رواج ندارد. در عصر رمانتیك مبانی تفكرات ایده آلیستی تغییر بسیار كرد و در ابتدای آن شاخه ی ایدئالیسم استعلایی ( محدودیت گرا) پایه گذاری شد كه خود در این مقوله جای نمی گیرد و جای بحثی دیگر دارد. بحث درباره ی تاریخ و تكامل فلسفه ی اسكولاستیسیسم جای تاملات فراوان و نوشتن كتابها دارد. هدف من در این مختصر فقط ذكر مقدمه و كلیتی از جریانهای فلسفی این عصر است. فلسفه قرون وسطیقرون وسطی ، نام دوره‌ای است که برای تقسیم بندی تاریخ و تاریخ فلسفه استفاده می‌شود. معمولاً قرون وسطی را از پایان امپراتوری روم در قرن پنجم میلادی تا سقوط قسطنطنیه و پایان امپراتوری روم شرقی (یا بیزانس) در 1453در نظر می‌گیرند. در دوران قرون وسطی در جامعه فئودالی، اروپا صحنه نبرد فکریِ اندیشه‌های فلسفی، نومینالیسم و رئالیسم است که در واقع اشکالی از ماتریالیسم و ایده آلیسم هستند. قرون وسطی عصری است که طی آن هویت غرب به معنی آنچه امروز می‌شناسیم شکل گرفت.اصطلاح قرون وسطی در زبان فارسی ترجمه اصطلاحهای اروپایی آن است. مورخان این دوره تاریخی را به عنوان عصری که بین دوره یونانی – رومی، که دوره قدیم خوانده شده‌است، و دوره جدید و معاصر قرار دارد، معرفی می‌کنند. بدین جهت این دوره قرون وسطی نامیده می‌شود. معمولاً شروع آن را قرن پنجم میلادی با سقوط امپراتوری روم غربی به دست ژرمن‌ها می‌دانند و پایان آن را ظهور رنسانس و دوره جدید در قرن شانزدهم میلادی در نظر می‌گیرند. عده‌ای از مورخان تاریخهای دقیقتری را به عنوان سالهای شروع و پایان این عصر ذکر می‌کنند. برای مثال می‌توان سال 1453 میلادی را که تاریخ تسخیر قسطنطنیه (که پس از آن استانبول نامیده شد) به دست عثمانیان است یا کشف امریکا در سال 1492 را به عنوان وقایع تاریخی مهم برای اتمام این دوره دانست. برای حدود تاریخی این دوره از لحاظ فلسفی عده‌ای از مورخان فلسفه تقسیم بندی تاریخی مورخان را رعایت می‌کنند، ولی کسانی هم هستند که ابتدای فلسفه قرون وسطی را تا قرون اول یا دوم میلادی به عقب می‌برند. اینان سبب این امر را هماهنگی نوع فلسفه‌ای در نظر می‌گیرند که با مسیحیت از این قرون شروع می‌شود و تا رنسانس ادامه می‌یابد. در مقابل اینان مورخانی هم معتقدند که دوره آباء کلیسا عصر خاصی است با خصوصیات فرهنگی متفاوت با قرون وسطی. این گروه فلسفه قرون وسطی را از اوگوستینوس یا حتی بوئتیوس یعنی از قرن پنجم میلادی مورد بحث قرار می‌دهند. برای عده‌ای دیگر نیز بسته شدن مدارس فلسفی آتن بدست یوستینیانوس، امپراتور مسیحی روم شرقی در 529 میلادی، انتهای فلسفه یونان و ابتدای فلسفه قرون وسطی است و برخی دیگر حتی تا قرن هشتم میلادی پیش می‌آیند و اصلاحات شارلمانی، اولین امپراتور بزرگ مسیحی غرب پس از سقوط روم غربی، را ابتدای این دوره می‌شمارند. برای پایان قرون وسطای فلسفی مورخان فلسفه نیز مانند مورخان دیگر ظهور عصر رنسانس را مدنظر قرار می‌دهند.مقدمه ای بر اسكولاستیسیسم ، فلسفه ی قرون وسطی در این مقاله در مورد ریشه ها و بنیاد فلسفه ی اسكولاستیسیسم (نظام فكری حاكم بر اروپا در قرون وسطی) بحث شده است. برهان افلاطون:در یونان باستان اعتقاد به خدایان چندگانه یا ” رب النوع ” وجود داشت. آنها برای هر چیزی خدایانی تصور می كردند كه ویژگی اصلی آن خدا این بود كه در زمینه ی مورد نظر در بالاترین حد كمال بود. مانند خدای جنگ ، خدای سرعت ، خدای قدرت و ; . باید بدانیم كه علت این طرز تفكر در یونانیان را باید در نگرش افلاطون جستجو كرد.او تصور می كرد كه در خصائل هر موجودی نوعی نقص وجود دارد. برای مثال هر موجودی دارای قدرت معینی است. اما قدرت هر موجودی محدود است. یعنی می توان قدرتی از آن بالاتر تصور كرد. در دنیای واقعیت هیچ چیز قدرت مطلق نیست و هر ویژگی ای بسته به اینكه در چه موجودی تعریف شود تا حدود مشخصی معنا دارد. در حقیقت هر شی نمونه ی ناقصی است از یك نمونه ی بی نقص كه یك كلی تامه به حساب می آید. كلی به خاطر اینكه جزئی نیست زیرا در جهان خارج قابل مشاهده و درك نیست و كامل به این خاطر كه وقتی موجودی ناقص وجود داشته باشد نمونه ی كامل و بی نقص آن هم قابل تصور است كه تمام ویژگی های شی ناقص را در برگیرد بنابراین برای مثال تمام موجودات در حركت دارای حداكثر سرعت معینی هستند و همگی نمونه ی ناقصی از یك سرعت نام متناهی و بی نقص هستند كه در یونان به آن ” اخیلوس ” (خدایان سرعت) می گفتند.تثلیث فلوطین: فلوطین آخرین فیلسوف رومی و پایان دهنده ی تاریخ فلسفه ی باستان بود. تلاش او این بود كه بین دین ، فلسفه و شریعت وحدت ایجاد كند. او معتقد بود در شرایطی كه این دو یكپارچه شوند می توانند حقایق بسیار مهمی را روشن كنند. او تصمیم داشت كه با برهان و قیاس عقلی به كلام مسیحیت رنگ منطقی دهد. بنابراین در ابتدا در جستجوی وجه مشتركی در بین حكمت نوافلاطونی و كلام مسیحیت می گشت. می دانیم كه در بینش مسیحی سه مرتبه و پله به سوی كمال وجود دارد كه با سه مفهوم اصلی پدر ، روح القدوس و پسر بیان می شود. كه در آن مقصود از پدر بنیان گذار و صانع جهان است كه همان خداست كه جهان از او تولد یافته است. پسر همان موجودات یا انسان است كه در آن حضرت عیسی (ع) به عنوان حد اعلی شناخته می شود. و در نهایت روح القدوس و یا رابط میان پدر و پسر یا خداوند و انسان است. سپس به منظور تطبیق فلسفه ی نوافلاطونی و كلام مسیحیت ابتدا آنها را با هم مقایسه كرد و سپس بر هم منطبق كرد. از مشتركات آنها می توان از اعتقاد به خدای نا محدود نام برد كه سرچشمه ی هستی است. اما این مفهوم در فلسفه ی نوافلاطونی قالب كثرت به خود گرفته است و قائل به وجود خدایان متعدد شده است اما در كلام مسیحی اعتقاد به خدای یگانه مرسوم است. در نتیجه اگر می توانست ارباب الانواع را با هم جمع كند و یكپارچه سازد شریعت مسیحی قالب نوافلاطونی می گرفت و می شد مراتب آن را با توجه به مكتب افلاطون تشریح كرد. به دنبال آن مراتب دیگر وجود را نیز به گونه ای جدید و با توجه به تعبیر نوافلاطونی بیان كرد كه این تعبیر بعدها تثلیث فلوطین نام گرفت.بر اساس آن سه مرتبه ی تكاملی وجود نام دارد كه عبارتند از: احد ، روح و نفس. در صورتی كه بخواهیم این تثلیث را با مراحل وجودی كلام مسیحیت مقایسه كنیم می توانیم مفهوم ” احد ” را مترادف با ” پدر ” در نظر بگیریم. ” روح ” را با ” روح القدوس ” مترادف بگیریم. منظور از “نفس ” هم پسر است یعنی رو نوشتی از قوانین وعظی خداوند. و حالا می رویم سراغ ارتباط مراتب سه گانه ی فلوطین.احد به معنای خداوند یگانه است كه اجزای جهان نمونه های ناقصی از آن هستند و بنابر كلام مسیحی یگانه است. روح به معنای معرفت الهی است كه بر ماهیت اشیائ تعلق می یابد و ارتباط بین احد و محور تشكیل دهنده ی این جهان است. نفس همان رونوشت عالم فوقانی است كه اجزای جهان بر محور آن شكل می گیرند.( و صرفا شامل انسان نیست بلكه تمام عالم آفرینش را شامل می شود. ) از آنجایی كه این مراتب به هم پیوسته اند هر كدام به عبارتی مراحل شكل گیری معرفت هستند كه از سرچشمه شروع می شود و در ما مخلوقات جلوه می یابد و دست یابی به آن در گروی تكامل معنوی و عرفانی است و انسان با رجوع به نفس خویش و تعمق در آن می تواند این مراتب را طی كرده و به بالاترین درجه ی معرفتی برسد و زیربنای جهان را درك كند. برهان وجودی:می توان به جرات گفت كه این برهان مهم ترین برهان برای اثبات وجود خداوند در تاریخ فلسفه ی مدرسی است. به همین دلیل بیان آن ضروری است. مهم ترین نكته در مورد این برهان این است نمونه ی آن در هیچ فلسفه و نگرش مذهبی ای از جمله اسلام و یهودیت دیده نمی شود و از این جهت اختصاصی است. اما براهینی از جمله علیت و نظم در سایر مذاهب و ادیان نیز دیده می شود. این برهان توسط قدیس انسلم مطرح شد و تا مدتها مورد قبول مردم و فلاسفه بود تا جایی كه پس از ظهور كانت ضربات هولناكی به آن وارد شد. هر چند امروزه افرادی چون پروفسور پلانتیجا با نگرش جدیدی به بازسازی این برهان پرداختند اما ذكر آنها و بحث درباره ی آنها از حد این مقاله فراتر است و لازم است كه تفصیلا در جایگاه خودش بحث شود. در این برهان مراتب وجود كاملا رعایت شده است. انسلم همچون فلوطین معتقد بود كه نمونه های ناقص در این جهان وجود دارند و از این رو یك نمونه كلی كامل قابل درك است. اما او چیزی بیشتر از فلوطین اضافه می كند و آن این است: دو حالت برای وجود یك شیئ قابل درك است. یكی از حالات وجود در ذهن است و دیگری وجود در جهان عین و خارجی. اما چیزی كه مسلم است این است كه این شئ ( وجود كامل كلی ) از آنجایی كه قابل تصور است پس وجود دارد اما سوال اینجاست كه وجود این شئی شامل كدام حالت وجود می شود؟ چون حتما باید در یكی از دو قلروی زیر تعریف شود. پس استدلالمان را اینگونه انجام می دهیم.1- این شئ از آنجایی كه قابل تصور است پس وجود دارد. 2- بر اساس اصل طرد شق سوم در منطق هیچ شقی خارج از محدوده ی یك گزاره و متناقضش تعریف نمی شود. در نتیجه یك جسم اگر وجود دارد نمی تواند نه در ذهن باشد و نه در خارج از ذهن( عین ) بلكه باید در یكی از قلمروها وجود داشته باشد.نتیجه: این شئ یا در ذهن وجود دارد یا در خارج از ذهن ( عین ) انسلم تلاش كرد تا اثبات كند كه این شئ كلی و كامل نمی تواند در ذهن موجود باشد و در نتیجه بنابر استدلال فوق باید در عالم عین موجود باشد. مبنای استدلال انسلم این است كه اگر شئی كامل و نامحدود می توانست در ذهن مطرح شود برای ذهن قابل درك نبود. زیرا هر كمیتی در ذهن قابل افزایش و كاهش است و هر تصوری كه از این شئ بخواهیم در ذهن ایجاد كنیم از آن كامل تر قابل تصور است. برای مثال اگر بخواهیم این شئی كامل را در نهایت زیبایی بدانیم باز هم از آن زیباتر قابل تصور است پس در نتیجه ذهن نمی تواند كامل ترین را تصور كند پس شئی با چنین مشخصاتی در ذهن قابل تصور نیست. در نتیجه بنابه حكم منطقی ای كه گرفتیم باید در عالم خارج از ذهن و عین وجود داشته باشد. این شئی را كه در عالم عین موجود است و همین طور درنهایت تكامل است خدا می نامیم. نقد برهان وجودی:به این برهان چند نقص اساسی وارد است. اول نقص برهان مغلطه در بكاربردن تعاریف است كه باعث گرفتن نتایج اشتباه می شود. اول اینكه بین تعریف یك شئ و ذات شئ تفاوت بسیار است. برای مثال شما می گویید فلانی بازیگر است. اما مفهوم این جمله شامل شخصیت آن فرد ، سبكی كه بازی می كند ، نقشهایی كه می گیرد و ; نمی شود یعنی ما مفوم كاملی از آن بازیگر را نتوانستیم تداعی كنیم در نتیجه تصوری از آن نداریم. بلكه فقط او را به عنوان یك بازیگر تعریف كردیم اما از آنجایی كه مفهوم كاملی از آن بیان نكردیم و نمی توان از آن تصور كاملی بدست آورد تعریف ما یك تعریف ناقصه است . وقتی كه تعریف ما از شئ به تصور كاملی از آن بیانجامد تعریف ما یك تعریف تامه خواهد بود. در اینجا انسلم تمایز میان این تعاریف را مشخص نمی كند در نتیجه استدلالش به سفسطه می انجامد. بر می گردیم به جایی كه انسلم اثبات كرد كه این كلی كامل نمی تواند در ذهن تصور شود. در اینجا مقصود او تصور ماهیت و ذات شئی بوده است . یعنی برای مثال در مورد زیبایی ، تصور یك موجود در نهایت زیبایی یعنی یك تصور تامه از شئ كه بر اساس نظر انسلم در ذهن ممتنع است. و از آن نتیجه می گیرد كه پس قطعا این شئ در عالم خارج وجود دارد. این در صورتی براساس استدلال انسلم درست خواهد بود كه ثابت شود نمونه ی عینی تعریف تامه یا ذات شئ قطعا وجود دارد و در نتیجه براساس برهان منطقی انسلم از آنجایی كه در عالم ذهنی ممتنع است پس در عالم بیرون ذهن یا همان عالم عین وجود دارد. اما پرسش اینجاست كه آیا انسلم وجود ذات و صادق بودن تعریف تامه ی شئ را اثبات كرده است كه چنین نتیجه ای می گیرد؟ بر می گردیم به قسمت اول برهان انسلم كه از وجود نمونه های ناقص در جهان وجود نمونه ی كامل و بی نقص را نتیجه می گیرد. او در آنجا وجود یك تعریف ناقصه از این شئ را اثبات می كند و نه یك تعریف تامه را و در نتیجه نمی تواند نتیجه ای درباره ی تعریف تامه ( تصور كامل شئ ) بگیرد. اما از كجا بفهمیم كه تعریف انسلم از شئ كلی كامل یك تعریف ناقصه است؟ انسلم نتیجه گرفت كه اگر نمونه های ناقصی وجود داشته باشند می توان وجود یك شئ كامل و بی نقص را نتیجه گرفت. اما مهم این است كه نمی توانیم تصوری از این شئ بدست آوریم در نتیجه تعریف ما ناقصه است و همان طور كه گفته شد تعریف ناقصه نمی تواند به تعریف تامه دست یابد در نتیجه هیچ دلیلی بر وجود ماهیتی برای این شئ وجود ندارد. چه در جهان عین و چه در عالم عین. اما چیزی كه مسلم است این است كه انسلم توانست وجود چنین شئی را نتیجه بگیرد. اما همان طور كه گفته شد هر وجودی یا ذهنی است یا عینی و یا هر دو و نمی تواند در هیچ كدام نباشد. اما اگر شئی برای مثال وجود ذهنی داشت در نتیجه وجود عینی دارد مانند اشكال و اجسامی كه تصور می كنیم ولی در عالم واقع وجود ندارد. درست است كه انسلم وجود شئ كلی كامل را نتیجه گرفت اما نمی توانست اثبات كند كه این وجود ، وجود عینی است. در نتیجه نمی توانیم نتیجه بگیرم كه چنین شئی در عالم خارج نیز وجود دارد. بلكه می تواند فقط ذهنی باشد. و دیگر اینكه اصلا وجود ماهیت برای چنین شئی اثبات نشد كه بخواهیم آن را عینی یا ذهنی بدانیم. ( به پاراگراف بالا رجوع شود. ) اما اشكال دیگری نیز بر برهان وجودی وارد است كه توسط كانت ارائه شد و هم اكنون به تشریح آن می پردازیم.برهان كانت:ایمانوئل كانت فیلسوف آلمانی قرن شانزدهم میلادی و متفكر بزرگ فلسفه ی غرب است. عده ی بسیاری بر این اعتقادند كه تاثیر كانت بر فلسفه ی غرب به قدری زیاد است كه می توان فلسفه ی غرب را به دو قسمت پیشا كانتی و پسا كانتی تقسیم كرد.كانت در حین طراحی ایدئالیسم استعلایی خود كه انقلابی در نگرش فلسفی غرب ایجاد كرد به نقد برهان وجودی پرداخت و با رد این برهان پایه های فلسفه ی مدرسی را بسیار متزلزل كرد. هم اكنون به مرور برهان كانت می پردازیم. كانت به بررسی نظر انسلم مبنی بر واقعیت داشتن ( عینی بودن ) شئ كلی كامل پرداخت. اولین نظر كانت این بود كه اگر شئی وجود داشته باشد مسلما باید دارای ماهیتی باشد كه این ماهیت حدود وجود آن را تعریف كند و چیستی آن را نشان دهد. برهمین اساس اگر تصور كنیم كه چنین شئی در عالم خارج وجود دارد باید دارای ماهیتی باشد كه حدود وجود آن را تعیین كند و گر نه بدون ماهیت وجود آن معنی ندارد. در نتیجه شئ كلی كامل ما باید دارای ماهیتی باشد. در نتیجه اینگونه استدلال می كنیم. شئ مورد نظر ما یا دارای ماهیت مشخصی است یا نه. اگر نیست پس یعنی اصلا چیزی نیست كه بخواهد وجود داشته باشد. و اگر هم دارای ماهیت مشخصی است پس ماهیتش هر چه كه باشد می توان از آن كامل تر تصور كرد. هر چقدر زیبا باشد زیباتر از آن می توان تصور كرد. هر چقدر بزرگ باشد بزرگ تر از آن می توان تصور كرد و ; . در این صورت دیگر نمی توان آن را شئ بی نقص و كامل دانست و این با تعریف شئ تناقض دارد. پس می توانیم بگوییم در هر صورت وجود شئ نقض می شود. قرون وسطی و انتقال علم به دوران جدید سلام;با تشکر از خانم شهره کارخانه یوسفی. مطلب زیر از ایشان می باشد. پس از بررسی پیرامون حوزه های علمی در آتن و اسکندریه می خواهیم به بررسی کلی ترعلم وبطوراخص بررسی تاریخ تحولات علم درآستانه قرون وسطی بپردازیم. از حدود سال 100قبل از میلاد نقش اصلی یونانیان در تفکر غربی از هر جهت به پایان خود رسیده بود.فلسفه و هنر حدود دویست سال پیش از علم به همراه آتن افول کرده بودند ولی علم همچنان به پیشرفتهایی بخصوص در اسکندریه دست یافت تا آنجاکه تمام نظامات فکری از هرنظر بیشترین پیشرفتها را بدست اورده بودند و دیگر جایی برای طرح اندیشه های نو وجود نداشت و به هر علمی که نگاه میکردی جز گسترش راههای فکری موجود کاری از دست بشر ساخته نبود.از اخترشناسی مبتنی بر مشاهده کاری ساخته نبود و نورشناسان هنوز ابزارهای نوری را اختراع نکرده بودند. شیمی تداعی کننده کیمیاگری بود با سحر و جادو و اخترگویی بهم آمیخته بود و چیزی که که در انزمان از ان بنام شیمی یادمیشد همان تبدیل فلزات پست به طلا و یا تلاش برای یافتن اکسیر اعظم بود.از طرفی بی توجهی به نظریات مکتب اتمی شیمی و فیزیک را از شکوفایی باز داشته بود. با آنکه علت اصلی زوال علم یونانی درونی بود اما سه عامل مهم بیرونی هم مؤثر بودند. این عاملها عبارتند از : 1 .امپراتوری روم. 2 . مسیحیت قرون وسطایی 3آئین حکومت ارباب کلیسا. هرچند که این عوامل در پیدایش این بیماری نقشی نداشتند اما اثر ان را تشدید کردند و درمان آنرا ناممکن ساختند. امپراتوری روم: رومیها ازادی سیاسی را از بین بردند و توسعه طلبی اقوام در ناحیه مدیترانه پایان دادند وبدون آنکه به تمدن یونانی یورشی حساب شده ببرند غیرمستقیم صدماتی جبران ناپذیر به ان وارد کردند. با به بند کشیدن اقوام مستقر در حوزه دریای مدیترانه هیچیک ان علاقه ای را که مردم یونیا به علم خاورمیانه نشان داده بودن نسبت به علم اسکندرانی ابراز نداشتند. فقط رومیان ازادی و توانایی انجام چنین کاری را داشتند که انها نیز انقدر درگیر امور حکومت داری و کشورگشایی بودند که کمترین توجهی به کسب علم و دانش از خود نشان نمیدادند; مسیحیت قرون وسطایی:اندیشه مسیحی به اندازه رفتار رومیان بر علم تأثیر ناگوار داشت .تنها غایت زندگی بشر در اندیشه مسیحی اندوختن ذخیره اخرت بود. رحمت موعود که بالاترین بشارتها بود فقط شامل حال کسانی میشد که بی چون و چرا ایمان می اوردند.حمله به معرفت با نیرو و توانایی پولس رسول هدایت شده است.او در رساله اول خود به قرنتیان حمله ای اگرنه مستقیم بلکه زیرکانه کرده است : “پس هیچکس در انسان فخر نکند.” این اظهار نظر انسان گرایی را که اساس پیشرفت علوم و هنرها است بطورکامل لعن و ترد میکند. گسترش علم یونانی با کشمکشی میان دو روش کاملاً مخالف ممتاز میشد. اولی روش رایج در حوزه ی اتن بود که به روش فلسفی معروف بود و از پیروزی های ریاضی الهام میگرفت و به استنتاج معرفت از اصول کلی که برپایه احکام اخلاقی استوار بودند میپرداخت. دومی که توانمند تر مینمود و در اسکندریه اعتبار داشت روش استقرایی بود که در ان ابتدا اصول کلی از مشاهده استنتاج میشد و سپس به عنوان مقدمات قضایا بکار میرفت. اما به رغم اختلافی که میان این دو روش هست پیروان انها در اصول عقاید اشتراک نظر داشتند و به قوه ی تشخیص و عقل انسان هرگز تردید نمیکردند ولی تعالیم مسیحی وحی را رو در روی عقل قرار میداد. حکومت ارباب کلیسا:وحدت درونی مسیحیان با شیوه رفتاری که در مقابل سایر مذاهب در پیش گرفتند – رفتاری که با تساهل و مدارا همراه نبود- گسترش و تحکیم یافت.تا قبل از انکه مسیحیان تعالیم مذهبی خود را آغاز کنند مذاهب شرک الود در امپراتوری روم از ازادی مذهبی برخوردار بودند آنها آزادانه در کنار یکدیگر میزیستند بی انکه در کار هم دخالت کنند و یا با بدگمانی بهم بنگرند.اما ائین مسیحی مذاهب دیگر را باطل میدانست و معتقد بود که مؤمنان به ان مذاهب باید به کیش مسیحی در آیند. با وجود آنکه در درون امپراتوری روم همه مذاهب از ازادی برخوردار بودند اما این امر مشروط به اعلام وفاداری به امپراتور بود و چون مسیحیان از این امر امتناع کردند خشم امپراتور را برانگیختند و وحکومت تلاشهای گوناگونی بکار بست تا انها را سرکوب کند ولی بزودی دریافت که با خشونت نمیتواند مسیحیت را حتی از درون ارتش که تکیه گاه امپراتوری بود از گسترش باز دارد.به همین دلیل قسطنتین کبیر در ستیز بر سر قدرت با مدعیان خود را درزی مسیحیان نشان داد چون میاندیشید که انها میتوانند اوضاع را بسود وی تغییر دهند.وی پایتخت خود را قسطنتنیه نامید و مسیحیت را دین رسمی امپراتوری روم اعلام کرد. این رویدادها قدرت تازه ای را که همان حکومت ارباب کلیسا بود بر زندگی مردم مستولی کرد. کلیسای مستقر و برخوردار از اقتدار مدنی به کشیشان خود چنان امکانی از قدرت و ثروت و شهرت عرضه داشت که در تاریخ کلیساهای مستقل گذشته نظیر انرا کمتر بتوان یافت.رسیدن به منصب های عالی کلیسایی برخلاف مقامهای نظامی و اداری عموماً برای مردم طبقات فرودست امکان پذیر بود. در بین کشیشان دنیا پرست وبی اخلاق جنگ پلیدی برای تصرف قدرت درگرفت تا جائیکه انها عواید کلیسا را صرف اجیر کردن دارو دسته اوباش برای از رده خارج کردن رقبای خود میکردند. نیروی سیاسی حکومت ارباب کلیسا در تسریع انحطاط علمی و فلسفه ی دنیوی تأثیر بسیار داشت.کشیشان اگرچه بر سر تصاحب منصبهای کلیسایی با هم میجنگیدند اما در یک چیز هم رأی بودند و ان بیزاری از اندیشه مستقل بود.قدرت انان به چیرگیشان بر افکار مردم بستگی داشت.به همین دلیل رهبران کلیسا توانستند امپراتوران را مجاب کنند تا برای بدست اوردن سعادت اخرت دانش یونانی را به عنوان دستیار مکاتب شیطانی معرفی کنند.قسطنتین بهمین طریق مجبور شد فرمان قتل سوپاتور فیلسوف را صادر کند . به حکم عوام اتهام سوپاتور فضولی در کار بادها بود. اما عوام الناس تنها سلاح اسقفان نبودند . قدرت دولت چنان به اقتدار کلیسا مقید بود که امپراتوران برای بدست آوردن امنیت مدنی ناچار به پیروی از فرمان های کلیسا بودند. در همان وقت بیشتر بازمانده های کتابخانه ی اسکندریه به دستور اسقف اعظم تئوفیلوس نابود شد. این عمل و قتل هیپاتیا که اخرین بازمانده از سنت سوپاتور بود ضربه های کاری را بر پیکره ی بیجان علم اسکندرانی وارد کردند. بررسی تأثیرات حکومت اسلامی در حمایت از علم و آزادی اندیشه این وضع مصیبت بار تا چند قرن در بخشهای غربی امپراتوری رواج داشت اما در بخشهایی از جنوب و شرق امپراتوری روبه بهبود رفت. سبب اصلی پیدایش چنین وضعی بیشتر نظامی بود. حکمروایی بر بخشهای غربی تا مرکز قسطنتنیه بسادگی فرمانروایی در مرکز اتن نبود. امپراتوران کم کم پایگاه های خودرا درمرکزروم ازدست دادند واین خود دو پیامد مهم بدنبال داشت:1 . هجوم های پیاپی و موفقیت آمیز اقوام وحشی. 2 . پیدایش قدرت کلیسا های مستقل در درون امپراتوری روم. ایتالیا و سرزمینهای غربی که صحنه مبارزه با اقوام وحشی نظیر گوتها، واندالها و فرانکهای یورشگر بودندبه ویرانی کشیده شدند. میلیونها تن از مردم از قحطی و بیماری و یا به ضرب تیغ و شمشیر از پای در امدند . و ماهیت جمعیت از بیخ و بن دگرگون شد. جمعیت های تازه برخلاف جمعیتهای گذشته تمدن آبا و اجدادی بزرگی نداشتند تا همواره به گذشته ی خود بنگرند. اینها نه پایبند سنتها بودند و نه دلبسته ی عقل تا از آئین جازمی که کلیسا میگذاشت آزرده خاطر باشند. اوضاع اروپا تا دیر زمانی همچنان اشفته ماند. در میان این اشوبها کلیسا تنها سازمان بادوامی بود برجای مانده بود. نیروهای مسلح با فرماندهان جاه طلب اما بدون پشتیبان در خدمت مقاصد کلیسا قرار گرفتند . و این شرایط به سود گسترش نفوذ کلیسا تمام شد. حکومت ارباب کلیسا به نیروی نظامی مجهز گردید و اندیشه مستقل و آزاد در اروپای غربی منسوخ و متروک شد. در سده های 7 و اوایل 8 ولایتهای سوری و افریقایی و اسپانیایی را مسلمانان تصرف کردند.در همان مدت کوتاه ایران نیز به تصرف مسلمانان درآمد. خودکامگی کسانی که برای رفتار مردم تکلیف معین میکنند در مقام مقایسه از استبداد کسانی که میخواهند بر افکار مردم مسلط شوند کمتر است. بخشی از پیروزی سریع مسلمانان ناشی از پیگیری انها در گسترش دین تازه ی خود بود. و بخش دیگر هم از ارضایتی اتباع افریقایی امپراتوری بیزانس نشأت میگرفت. فرمانروایی عربی در اغاز همانقدر مخالف دانش دنیوی بود که امپراتوری بیزانس. پیامبر اسلام هنگامی رحلت کردند که نیروهای مسلمین هنوز از شبه جزیره عربستان فراتر نرفته بودند. اما جهادی که او آغاز کرد در دوران خلفای پس از او ادامه یافت.اسکندریه در دوران خلیفه دوم تصرف شد و اودستور داد هر انچه از کتابخانه اسکندریه برجای مانده بود نابود کنند.نقل است که ان خلیفه گفته است:اگر این کتابها مخالف قرانند باطلند و اگر موافق انند زائدند. اما شیوه رفتار در برابر دانش دنیوی بزودی در امپراتوری اسلامی تغییر یافت. فرمانروایان اسلامی با حکومت بر مرکز تمدن های کهن ایران و مصر باتجربه و آزموده شدند.اعراب ایمان خود را از دست ندادند اما ان عصبیت که داشتند فرونشست و جای خود را به اعتدال داد. آنهابزودی محاسن انسانگرایی را درک کردند.با نسطوریان که از اعتقاد به مریم مقدس به عنوان مادر خدا سرپیچیده بودند و همچون ملحدان از قسطنتنیه رانده شده بودند در سوریه و ایران آشنا شدند و دانش یونانی را از انان اموختند.چون انها مردمی دارای اندیشه مستقل بودند و در عقایدشان تعصب جایی نداشت. سادگی دین اسلام که در اعتقاد به خدای یگانه و پیامبر او خلاصه میشد ،ذهن مردم را برای تفکر علمی مستقل و پرداختن به فنهای سودمند آزاد گذاشت.بیش از یکصد سال از رحلت پیامبراسلام نگذشته بود که در سرتاسر امپراتوری اسلامی از رود سند تا رشته کوههای پیرنه علم و فلسفه یونانی،پزشکی یهودی و ریاضیات هندی مورد مطالعه و ازمایش قرار گرفته و گسترش یافت. در این قسمت از پیشرفتهایی که علوم مختلف در پایان قرون وسطی داشتند سخن میگوییم.تمدن اسلامی در قرون وسطی سراسر کناره جنوبی دریای مدیترانه را فرا گرفت و با برخورداری از پایگاهی در بخشی از قاره اروپا در اسپانیا شعله ی علم باستان را فروزان نگاه داشت.اعراب را از جهت افرینش اندیشه های نو با مردم یونانی پیش از خود و جانشینان غربی پس از خود نمیتوان سنجید. انها در عرصه ی علم سهم انقلابی نداشتند اما دانش گذشتگان را از هر حیث به دقت گسترش دادند. ریاضیدانان مسلمان با هندسه یونانی اشنا شدند اما چیز تازه ای بر ان نیفزودند.برای مقاصد اخترشناسی مثلثات را گسترش دادند و بجای استفاده از وتر ها که در اسکندریه معمول بود جدولهای سینوس – کسینوس را بکار گرفتند.برجسته ترین ریاضیدان مسلمان خوارزمی بود که ایتالیایی ها از راه اثار او با حساب عدد نویسی دهگانی هندی اشنا شدند. ابن هیثم در حدود سالهای هزار میلادی در مصر میزیست.و به پژوهش نورشناسی هم از دیدگاه فیزیک و هم از نظر تن –کارشناسی اشتغال داشت. کشفیات ابن هیثم از مهمترین کارهای مسلمین است. او مانند م بر این عقیده بود که پرتو نور ازمنشأ خارجی خود به چشمان ما میرسد و از بازتاب ان در پیراموان ما اشیاء دیده میشود.تا زمان ابن هیثم نظریه اقلیدس رواج داشت. این نظریه میگفت که نور از چشم بیننده به انچه که او قصد دیدنش را دارد میتابد. خطای او بحدی اشکار است که دلیل دوام دیرپای انرا در بین اسکندرانی های تیزبین بسادگی نمیتوان دریافت. ابن هیثم تأثیر مستقیم نظریهی خود را از ساختمان چشم بدست اورد. او کشف کرد که درجلوی چشم عدسی قرار دارد و همین عدسی نور را بر پرده شبکیه که در قسمت عقب چشم است متمرکز میکند.او دریافت که پرده شبکیه از راه عصب بینایی با مغز در ارتباط است .ساختمان عمومی چشم به بهترین وجه برای دریافت نورمساعد است اما به هیچ وجه از عهده پراکندن ان برنمی آید. ابن هیثم به بررسی شکست جوی که در کار رصد های اسمانی تأثیر بسیار می گذارد و بطلمیوس هم به ان توجه کرده بود پرداخت.بخش بالای جو رقیقتر و از نظر نوری چگالی ان کمتر از بخش نزدیک به سطح زمین است.نور در گذر از درون محیط های یکنواخت خط مستقیم را طی میکند اما هنگامی که از محیطی به محیط دیگر وارد میشود معمولاً مسیر ان کج میشود. این انحراف مسیر را شکست یا انکسار نور مینامند. اروپا در استانه عصر نوین با انکه فروپاشی امپراتوری روم اشوب و اغتشاش بدنبال داشت اما خطوط کلی نقشه اروپا در سال 800 پس از میلاد ترسیم شد. اروپای مرکزی و غربی از حیث فرهنگی واپس مانده و از لحاظ سیاسی بی ثبات بودند. اما نفوذ کلیسا و پشتیبانان نظامی ان این بخشها را تا انازه ای یکپارچه نگه داشته بود . (غرب)اسیای کوچک و شبه جزیره بالکان امپراتوری روبه زوال بیزانس را تشکیل میدادند(شرق)و اسپانیا و افریقا و بخش اعظم خاورمیانه قلمرو امپراتوری اسلامی بودند.(جنوب) گروهی که از اسکندریه جان سالم بدر برده بودند هنگامی به قسطنتنیه رسیدند که اولین یورشهای مسلمین نو ایمان تازه اغاز شده بود . از انزمان تا فروپاشی امپراتوری بیزانس در 1453 شهر قسطنتنیه پناهگاه اصلی میراثهایی بود که از ادبیات کلاسیک بر جای مانده بود.جز این شرق جای مهمی در تاریخ علم ندارد. مردم غرب بیشتر خویی مردانه و خشن داشتند. اما همانها بودند که واپس ماندگیهای فکری را جبران کردند و برای اتنیها و اسکندرانیها جانشینان توانایی شدند. در ابتدا غرب احتیاج داشت که نظم و ارامش را بازیابد در این راه کلیسا نقش قابل توجهی ایفا کرد و توانست با نظارت بر کار فرمانروایان دنیوی و احیای ارزشهای ائین مسیحیت به استقرار نظم و بازیابی ارامش کمک شایانی کند. با بهبود شرایط زندگی مردم مجال یافتند به اندیشه مستقل بپردازند و زمینه برای پیدایش مکتب انسانگرایی (اومانیسم)فراهم شد. تأثیراتی که جنوب از راههای گوناگون بر اروپا نهاده بود از همه تأثیرات دیگر مهمتر بود.اروپاییان ازراههای زیر با تمدن اسلامی اشنا شده بودند:1 .جنگهای صلیبی .2 . گسترش نفوذ اقوام مغرب اسلامی تا فراسوی رشته کوههای پیرنه. 3 .دربار سیسیلی امپراتور فردریک دوم. 4 .از راه ونیزیها و جنوواییها که تنها از راه خاورمیانه به ثروت هندوستان دسترسی داشتند.اروپاییان با فراست از همین جرقه های تمدن اسلامی تأثیر گرفتند و گاه در پی علم اندوزی راهی مراکز علمی مغرب اسلامی شدند. انسانگرایی (اومانیسم)، مکتب اتکای فعال انسان بر توانایی های بشری خویشتن است. یکی از پیشتازان در این عرصه “بیکن” بود.اگرآنچه را بیکن میگفت معاصرانش می پذیرفتند او در تاریخ علم اهمیت می یافت. این اندیشه تکان دهنده که معرفت جهان را نه از راه حجیّت بلکه از راه مشاهده باید بدست اورد،در مردم زمانه اش در نگرفت.حتی این عقیده اش نه تنها جنبشی علمی را که پیشبینی میکرد به بار نیاورد بلکه به رغم دوستیش با پاپ دردسرهایی هم از ناحیه مراجع فرانسیسی برایش فراهم کرد. در پایان گفتنی است در ارزشیابی علم دوران باستان و قرون وسطی ، بویژه باید از داوریهای شتابزده پرهیز کرد.شاید بتوان قرون وسطی را مرحله ی گذاری برای رسیدن به دوران نوین دانست . مرحله ای که اگرچه به ظاهر از پیشرفت سریع علم در ان دوران جلوگیری کرد اما نقش مهمی در پختگی و تکامل ان در رسیدن به دوران نوین داشته است. ادامه خواندن مقاله سير فلسفه در قرون وسطي

نوشته مقاله سير فلسفه در قرون وسطي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.

 nx دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : دهه فجر در دوران معاصر، پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، حادثه مهم و حیرت انگیزی برای جهانیان بود. این حادثه ی بزرگ قرن، از یكسو معادلات سیاسی استكبار را در ادامه ی سیاست سلطه و تقسیم استعماری جهان بر هم زد و از سوی دیگر، یكی از استوارترین رژیم های وابسته را كه از حمایت قدرت های بزرگ برخوردار بود، ریشه كن ساخت، و در كشوری چون ایران، با اهمیتی كه از نظر استراتژیكی و اقتصادی برای قدرت های بزرگ جهان دارد، تحولی سیاسی – مردمی و عظیم به وجود آورد و این جریان سیاسی، یك بار دیگر اسلام را به عنوان یك قدرت تعیین كننده در جهان مطرح نمود و چشم انداز وحدت جهان اسلام، حركت عظیم بازیابی خویشتن خویش، گریز از سلطه، ایستادگی در برابر استعمار كهنه و نو، ایجاد قطب سیاسی جدید در جهان و فروریزی رژیم های وابسته و تحمیلی را در سرزمین های پر نعمت اسلامی، در برابر دیدگان مشتاق، بیش از یك میلیارد مسلمان گشود و موجی از وحشت و اضطراب در دل های جهان خواران پدید آورد.   معنای انقلابانقلاب در لغت، برگشتن از حالی به حالی، دگرگون شدن، رجعت، تغییر، تحول و ; است و در اصطلاح رایج جهان، شورش عدّه ای برای واژگون كردن حكومت و ایجاد حكومتی نو به منظور تغییرات اساسی و بنیادین در تمام نهادها، مناسبات، ساختار سیاسی و اجتماعی و جایگزینی سازمانی نوین و مطلوب در چهارچوب اهداف و آرمان های خاص می باشد. در قرآن واژه ی انقلاب به كار نرفته ولی ده مورد مشتقات آن آمده است. در تمام این آیات، تناسب موضوع و منظور آیات، مفهوم لغوی آن، یعنی تغییر و دگرگونی و برگشتن مورد توجه بوده است، كه گاهی انقلاب به سوی تعالی و كمال است (اعراف 119) و گاهی بازگشت به عقب و انحطاط (آل عمران 144) و گاهی نه این و نه آن. مشروطیت در ایران (1324 ق) كه دستاورد تلاش مجموعه ای از اقشار مختلف جامعه و غرب گرایان و روشنفكران برای اصلاح بنیادین در نظام دینی و اجتماعی ایران بود، سرانجام توانست با وضع قانون اساسی و متمم آن، تأسیس مجلس شورا و برخی نهادهای سیاسی و اجتماعی دیگر، گام هایی برای تحقق آرمان های خود بردارد. اما به دلایل فراوان، اهداف نظام مشروطه و مردم، برآورده نشد. استقرار دیكتاتوری رضاشاه (1299 تا 1320 ش) انحطاط عمیقی در ابعاد مختلف پدید آورد. او با نهادهای ملی و مذهبی در افتاد و شعائر دینی مورد دشمنی قرار گرفت. وی آداب مذهبی را خلاف تجدد می دانست حوزه های علمی دینی را تعطیل كرد، لباس روحانیت را خلاف رویه مملكت اعلام نمود و سرانجام در بازگشت از سفر به تركیه اقدام به كشف حجاب كرد. مشروطیت نیز به طور كلی به فراموشی سپرده شد. در جریان جنگ جهانی دوم، در سال 1320 شمسی، دیكتاتوری بیست ساله فرو پاشید و آزادی های سیاسی و اجتماعی قابل توجهی پدید آمد. در فضای پس از شهریور 20، به طور كلی سه جریان عمده ی فكری – سیاسی پدید آمدند كه عبارت بودند از:ماركسیستی، ملی، اسلامی،حزب توده ی ایران مظهر جریان ماركسیستی بود كه در برابر این جریان قدرتمند، انجمن های ملی و اسلامی تشكیل گردید. این دوران با كودتای 28 مرداد 1332، پایان گرفت. از سال 1332 تا 1342، اندیشه و سمت گیری افكار دینی به سوی یك تحول انقلابی و عمومی در جامعه و در میان روشنفكران و جوانان اوج بیشتری گرفت.   انقلاب سفیددر سال 1960، جان.اف. كندی، رییس جمهور امریكا به منظور جلوگیری از تعمیق اندیشه های انقلاب و مبارزات ضدِاستعماری و در نهایت حفظ منافع امریكا، برنامه های اصلاحی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی چندی را به حكومت های وابسته توصیه كرد. محمدرضا شاه در سال 1339، در جهت اجرای سیاست «كندی» ، لایحه ی اصلاحات ارضی را به مجلس برد، اما لایحه متوقف شد و كاری از پیش نرفت. به توصیه امریكا، دكتر علی امینی در اردیبهشت 1340، به نخست وزیری منصوب شد. وی دست به انجام اصلاحاتی، از جمله اصلاحات ارضی زد، حكومت ایران و مطبوعات خارجی و به خصوص امریكایی، نام این اقدامات را انقلاب نهادند كه رفته رفته نام «انقلاب سفید» بر آن اطلاق شد. به خاطر رقابتی كه بین شاه و امینی به وجود آمد، شاه امینی را عزل كرد و در تاریخ 27 تیر 1341، اسد الله علم به نخست وزیری منصوب شد. در تاریخ 16 مهر 1341، مطبوعات نوشتند كه در دولت لایحه ای با سه نكته تازه به تصویب رسید(1) 1- به زنان حق رأی داده شد. 2- قید اسلام از شرایط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان برداشته شد. 3- به جای سوگند به قرآن «كتاب آسمانی» آورده شد. پس از انتشار این خبر، نخستین موج مخالفت از سوی روحانیت و مراجع دینی پدید آمد و در میان بازاریان و دیگر اقشار جامعه، گسترش یافت و رژیم ناچار به عقب نشینی شد واسد الله عَلَم طی تلگرافی به علمای قم نوشت: 1- نظریه دولت در مسأله « اسلامیت» همان نظریه علمای اسلام است. 2- سوگند با قرآن مجید است. 3- در مسأله مسكوت بودن عدم شركت بانوان در انجمن های ایالتی و ولایتی ; دولت نظرات آقایان را به مجلس تسلیم و منتظر تصمیم مجلسین خواهد بود. امام خمینی (قدس سره) كه در آن دوران یكی از مراجع بزرگ تقلید بودند آن را كافی ندانسته و خواستار ادامه ی مبارزه تا لغو رسمی تصویب نامه شدند. سرانجام، پس از پنجاه روز مبارزه، در 7 آذر 1341، در مطبوعات نوشته شد: «در هیأت دولت تصویب شد كه تصویب نامه مورخه 14/7/1341، قابل اجرا نخواهد بود.» پس از پایان این ماجرا، تبلیغات دامنه داری علیه روحانیت، كه هماورد غیر منتظره ای برای رژیم تلقی می شد، آشكارا و پنهان آغاز شد. در 19 دی 1341، شاه اصول پیشنهادی خود را كه بعدها «لوایح شش گانه» نام گرفت و تا سال 1356، تا 19 اصل گسترش یافت، اعلام كرد و از مردم خواست كه با شركت در همه پرسی، به آن ها رأی دهند. این لوایح عبارت بودند از: 1- الغای رژیم ارباب و رعیتی. 2- تصویب لایحه قانونی ملی كردن جنگل ها در سراسر كشور. 3- تصویب لایحه فروش كارخانجات دولتی به عنوان پشتوانه اصلاحات ارضی. 4- تصویب لایحه ی قانون سهیم كردن كارگران در منافع كارگاه های تولیدی. 5- لایحه ی اصلاحی قانون انتخابات. 6- لایحه ی ایجاد سپاه دانش به منظور اجرای تعلیمات عمومی و اجباری. مراجع تقلید قم و تهران طی اعلامیه ای رفراندم را خلاف شرع و قانون اعلام و شركت در آن را تحریم كردند. دانشگاه ها، بازاریان و اصناف با اجتماعات، تظاهرات، اعتصابات و بیانیه ها در تهران، قم و برخی شهرهای بزرگ به حمایت از روحانیون برخاستند. در روز ششم بهمن 1341، همه پرسی انجام گرفت و اعلام شد كه پنج میلیون و ششصد هزار رأی موافق و چهارصد هزار و صد و پنجاه رأی مخالف به صندوق ریخته شده است. كندی و دیگر رهبران جهان به شاه تبریك گفتند، در حالی كه موج مخالفت روحانیت ایران به خارج از كشور نیز سرایت كرد و علمای عراق در سطح گسترده ای به حمایت از علمای ایران برخاستند.   شروع نهضتنوروز سال 1342 شمسی بر اساس پیشنهاد امام خمینی (قدس سره) و تصویب مراجع قم، عزای عمومی اعلام شد. بعد از ظهر روز دوم فروردین به مناسبت سالروز شهادت امام صادق علیه السلام مجلس سوگواری در مدرسه ی فیضیه قم برگزار گردید. جمعیت انبوهی در آن شركت كردند، مأموران رژیم، جلسه را به هم ریختند و شركت كنندگان بخصوص طلاب و روحانیون را مجروح و مضروب ساختند و تنی چند نیز به شهادت رسیدند. پس از این حادثه اعلامیه هایی از علمای قم، تهران، نجف و دیگر شهرها صادر شد كه رژیم شاه به دلیل بی حرمتی به دین و اصل دیانت و علما و طلاب محكوم است. رژیم شاه كارت تحصیلی طلاب را لغو و روحانیون جوان را دستگیر و به سربازخانه ها اعزام كرد. با آغاز محرم سال 1342 شمسی اغلب سخنرانی ها و عزاداری ها به صورت سیاسی برگزار شد. عصر روز عاشورا امام (قدس سره) در مدرسه ی فیضیه ی قم، در حضور انبوه مردم، سخنرانی كرد و در آن از اعمال رژیم شاه و كشتار مردم و قانون شكنی و خطر اسراییل و خطری كه اسلام و كشور را تهدید می كند، یاد نمود و آشكارا شاه را مخاطب قرار داده و گفتند: «آقا من به شما نصیحت می كنم، ای آقای شاه! ای جناب شاه! من تو را نصحیت می كنم دست بردار از این كارها;» شب دوازدهم محرم مصادف با 15 خرداد، امام (قدس سره) در قم، دستگیر و در تهران زندانی شدند. روز بعد كه سوم عاشوار بود، علما و مردم از جریان دستگیری امام (قدس سره) آگاه شدند. خشم عمومی همه جا را فرا گرفت و تظاهرات گسترده و پردامنه ای در شهرهای بزرگ مانند، تهران، قم، شیراز، مشهد و ; پدید آمد. رژیم دستور مقابله و سركوب داد. حوادث خونینی به وقوع پیوست. در تهران و قم و دیگر شهرهای بزرگ صدها نفر كشته و مجروح شدند. عصر همان روز در تهران حكومت نظامی اعلام شد. در 17 اسفند 1342، اسدالله علم از نخست وزیری كناره گیری كرد و حسنعلی منصور به این مقام منصوب گردید. در 18 فروردین 1343، امام (قدس سره) پس از آن كه چند ماه در تهران زندانی و سپس تحت نظر بودند، آزاد و شبانه به قم برده شدند. به این مناسبت مجلس جشنی در مدرسه ی فیضیه برگزار گردید. در پایان این جلسه، قطعنامه ای در ده ماده به این شرح از سوی حوزه علیمه قم صادر شد: 1- ایجاد نظم صحیح و برنامه های اساسی همه جانبه در مراكز علمی به ویژه حوزه علمیه قم. 2- اجرای قوانین اسلامی به صورت كامل و احیای سنت های متروك شده ی دینی. 3- اجرای قانون اساسی به معنای واقعی به ویژه اصل دو و متمم آن. 4- الغای تصویب نامه و لوایح ضدِ دینی و انحلال مجلسین غیر قانونی. 5- قطع ایادی استعمار و عمال صهیونیسم از مملكت. 6- جلوگیری از ظلم و فساد و تعمیم عدالت اجتماعی و نیازمندی های عمومی و ایجاد ایران آزاد، مستقل در زیر پرچم پر افتخار مذهب جعفری. 7- بهبود وضع اقتصادی و تشویق ملی و اصلاح وضع كارگران و تهیه ی كار برای فارغ التحصیلان. 8- جلو گیری از اشاعه ی فحشا و منكرات از قبیل برنامه های ضدِ اخلاقی سینماها، تآترها و غیره. 9- آزادی جمیع زندانیان بی گناه، به ویژه حضرت حجت الاسلام طالقانی و اساتید محترم دانشگاه و بازگشت تبعید شدگان و آوارگان به بلاد خود. 10- رسیدگی به وضع معیشت بازماندگان شهدای پانزدهم خرداد. در 21 مهر 1343، لایحه ی مصونیت مستشاران امریكایی «كاپیتولاسیون» در مجلس شورا به تصویب رسید كه موج تازه ای از مخالفت با رژیم را در پی داشت. امام (قدس سره) در 4 آبان 1343، طی یك سخنرانی در مسجد اعظم قم، این مصوبه را عامل بردگی ایرانیان و ناقض استقلال كشور دانست و شاه را سخت مورد سؤال قرار داد و گفت:اگر مملكت ما اشغال امریكاست اعلام كنید. رژیم در 13 آبان 1343، امام (قدس سره) را به تركیه تبعید كرد. با تبعید ایشان، هیجان عمومی تمام محافل مذهبی و مبارز و طرفداران نهضت اسلامی را فرا گرفت. تظاهرات و اعتصابات عمومی در تهران و قم و برخی شهرهای دیگر پدید آمد. اما رژیم به سركوبی پرداخت و فرزند امام (قدس سره) حاج سید مصطفی را بازداشت و پس از چندی آزاد و به تركیه تبعید كرد.   حركت مسلحانهپس از حادثه 15 خرداد و تبعید رهبر نهضت، مبارزان و مخالفان جدّی رژیم به این نتیجه رسیدند كه دیگر مبارزات سیاسی به صورت سخنرانی، بیانیه و تظاهرات و اعتصابات كارساز نیست. باید قهر آمیز و مسلحانه با رژیم سخن گفت. بر این اساس گروه های انقلابی با مشی مسلحانه، با ایدئولوژی های متفاوت شكل گرفتند. عمده ترین این گروه عبارتند از: 1- جمعیت (هیأت های ) مؤتلفه اسلامی: متشكل از چند هیأت دینی، كه این تشكیلات پس از تبعید امام (قدس سره) به مبارزه قهر آمیز روی آورد. نخستین اقدام آن ترور منصور نخست وزیر در اول بهمن 1343، به اتهام خیانت به خلق و مسؤول تبعید رهبر قیام بود كه به دست «محمد بخارایی» صورت گرفت. پس از آن بیش از صد نفر از اعضای این تشكیلات دستگیر شدند و پس از محاكمه چند تن از آنان – صادق امانی، محمد بخارایی، رضا صفار هرندی، مرتضی نیك نژاد اعدام و دیگران به حبس ابد و كمتر از آن محكوم شدند. 2- حزب ملل اسلامی: این جمعیت كه ابتدا «حزب ملل» نامیده می شد و از سال 1340، با هدف مسلحانه تشكیل شده بود پس از 15 خرداد 1342، اندیشه قیام مسلحانه در آن اوج گرفت و نشریه ی «خلق» ارگان خود را منتشر ساخت. این گروه در 24 مهر 1344، شناسایی و حدود هفتاد تن از اعضای آن دستگیر و چند تن از رهبران آن به حبس ابد و كمتر از آن محكوم شدند. 3- سازمان مجاهدین خلق ایران: با پیشگامی محمد حنیف نژاد، اصغر بدیع زادگان، ناصر صادق، در سال 1334، با مشی مسلحانه ایدئولوژی اسلامی به وجود آمد. این سازمان مخفی تا سال 1350، عمل مسلحانه ای انجام نداد و بیشتر به كار تئوریك و تربیت فكری و سیاسی كادرهای خود پرداخت. 4- گروه پرویز نیكخواه: در سال 1344، با ایدئولوژِی «ماركسیستی» تأسیس شد كه گفته می شود در 21 فروردین 1344، ترور ناموفق شاه در كاخ مرمر به وسیله ی رضا شمس آبادی از سوی این گروه صورت گرفته است. پس از مرگ منصور، در 6 بهمن 1343، «امیر عباس هویدا» نخست وزیر شد. علمای ایران ،عراق ،طلاب و گروه های سیاسی و اجتماعی، با ارسال تلگراف های بسیار به وی، خواستار آزادی امام (قدس سره) شدند. سرانجام با موافقت حكومت ایران، در 13 مهر 1344، امام (قدس سره) به همراه فرزندش از تركیه به نجف منتقل شدند. در 11 اسفند 1345 «نایب السلطنه» شدن فرح دیبا همسر شاه اعلام شد. چون این عمل خلاف قانون اساسی بود ،گفته شد كه در اردیبهشت ماه مجلس موسسان برای اصلاح قانون اساسی تشكیل خواهد شد. روحانیان مبارز مخالفت خود را با این اقدام ابراز و امام (قدس سره) اعلام كردند كه از این پس هدف سرنگونی شاه و رژیم اوست. در آبان 1346، جشن تاجگذاری شاه بر گزار شد كه با اعتراض نیروهای مخالف و مبارز مواجه گشت و امام (قدس سره) با صدور اعلامیه ای آن را محكوم ساخت. از بهمن 1348، امام خمینی درس ولایت فقیه خود را در نجف آغاز كردند كه بعداً به شكل كتابی مدون در ایران و كشورهای اسلامی دیگر انتشار یافت.   گوشه ای از جنایات رژیمسال 1350 شمسی، با اختناق و فشار شدید رژیم شاه همراه بود. دلیل این خشونت نیز دو عامل اساسی بود: یكی رشد جنبش و آشكار شدن مبارزات مسلحانه در میان طلاب، دانشجویان و جوانان مذهبی و غیر مذهبی، و دیگر اوج گیری تلاش های فكری، سیاسی و انقلابی افرادی همچون شهید مطهری. حادثه ی مهم دیگری كه در سال 1350، سبب انحطاط بیشتر رژیم و تعمیق بیشتر مبارزه و مقاوت گردید، برگزاری جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی بود كه با هزینه های گزاف و هرزگی هایی كه صورت گرفت، خشم عمومی را در تمام سطوح برانگیخت. امام (قدس سره) به شدت این جشن را محكوم كرد. به طور كلی سال های 50 تا 54 اوج دستگیری، شكنجه، اعدام و سركوب های رژیم بود. در سال 1353، كه یك باره در آمد حاصل از فروش نفت افزون گردید، شاه برنامه ی بلند پروازانه ی رسیدن به «تمدن بزرگ» را اعلام كرد. در تاریخ 11 اسفند 1353 «حزب رستاخیز» به عنوان تنها حزب فراگیر با تكیه به سه اصل، اعتقاد به قانون اساسی، نظام شاهنشاهی و انقلاب سفید، به وسیله ی شاه اعلام شد و امام (قدس سره) عضویت و شركت در حزب رستاخیز را تحریم كرد. در پایان سال 1354 مجلسین، بر اساس تصویب نامه ای، تاریخ هجری را به شاهنشاهی تبدیل كه از آغاز سال 1355 شمسی، سال 2535، در تمام مكاتبات رسمی و دولتی مورد استفاده قرار گیرد كه بیش از پیش بر خشم علما و مبارزان افزود. در سال 1355، كارتر از حزب دموكرات رییس جمهور امریكا شد. یكی از محورهای تبلیغاتی او در انتخابات، مسأله حقوق بشر در جهان بود. از این رو از دولت های دوست خود از جمله ایران خواست كه حقوق بشر را رعایت كنند. شاه ناگزیر «فضای باز سیاسی» را اعلام كرد و این فرصت مناسبی برای گسترش انقلاب در داخل و خارج كشور بود. نخستین خشم انقلابی در روزهای 31 خرداد و اوایل تیر 1356، پدید آمد. در 29 خرداد دكتر علی شریعتی در لندن به نحو مشكوكی درگذشت. و شایع شد كه رژیم او را كشته است. روز اول آبان 1356، آیت الله حاج سید مصطفی خمینی در نجف توسط عوامل رژیم شاه به شهادت رسید. این خبر امواج تازه ای در حركت فزاینده مردم ایجاد كرد و به دنبال آن نوار جدید سخنرانی امام (قدس سره) كه در روز دهم آبان ماه در نجف ایراد شده بود، به منزله دستورالعملی برای تشكل نیروها در مبارزه با رژیم بود. روز 17 دی 1356، در روزنامه اطلاعات مقاله ی اهانت آمیزی تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» به قلم مستعار احمد رشیدی مطلق، علیه امام (قدس سره) درج گردید. شاه كه پس از سفر كارتر به ایران و تعریف و ستایش او از شاه، بیش از پیش مغرور شده بود، بر انتشار این مقاله صحه گذاشت و حتی لحن آن را تندتر كرد. انتشار این مقاله حركت جدیدی را در كشور پدید آورد. روز 19 دی، طلاب و عده ای از مردم قم مورد هجوم رژیم قرار گرفتند كه طی آن چند تن به شهادت رسیدند. پس از حوادث قم، امام (قدس سره) طی پیامی سلطنت شاه را غاصبانه و جائرانه خواندند و فرمودند: كارتر و دیگر غارتگران مخازن ملت های مظلوم باید بدانند، محمدرضا، خائن و یاغی است و از سلطنت، مخلوع است. اوج نهضتدر چهلم شهدای قم، از سوی مراجع تقلید عزای عمومی اعلام شد و در اكثر نقاط ایران مراسمی برگزار گردید كه از آن میان قیام مردم تبریز در 20 بهمن بود كه طی آن عدّه ای از مردم به شهادت رسیدند. نوروز سال 1357، عزای عمومی اعلام شد و مراسم پانزده خرداد به صورت بستن بازار و ماندن در خانه ها اجرا شد. بر اساس رهنمودهای امام (قدس سره) مراسم ماه رمضان 1357 و مجالس و سخنرانی ها، یكسره سیاسی و انقلابی و ضدِ رژیم شد. در 28 مرداد 1357، جمشید آموزگار از نخست وزیری استعفا و مهندس جعفر شریف امامی مأمور تشكیل كابینه شد. وی دولت خود را با عنوان «دولت آشتی ملی» به صحنه آورد و خود را مذهبی و مقلد آیت الله شریعتمداری معرفی كرد. او تاریخ شاهنشاهی را لغو و قمارخانه ها را تعطیل كرد، مطبوعات را آزاد اعلام و قول داد عوامل سوء استفاده كننده و فاسد را مجازات، زندانیان را آزاد، مالیات ها را كاهش، و حزب رستاخیز را منحل كند. ادعاها و برخی اقدامات دولت جدید این بیم را پدید آورد كه ممكن است مبارزه به ركود كشیده شود و برخی از مراجع و پیشوایان مبارزه را به تسلیم بكشاند، از این رو امام (قدس سره) با ارسال پیامی به ملت ایران، این خطر را گوشزد كرد. روز 13 شهریور 1357، به مناسبت عید فطر نماز با شكوهی در قیطریه تهران به امامت آیت الله مفتح برگزار گردید كه نمایشی از قدرت مردم در مقابل استبداد بود. صبح 17 شهریور 1357، از طریق رادیو، در تهران و 12 شهر بزرگ كشور حكومت نظامی اعلام شد. اما مردم بی خبر و بی اعتنا به شرایط جدید، صبح همان روز در میدان ژاله تهران (شهدا) گرد آمدند و با هشدار نظامیان پراكنده نگشتند. تیراندازی آغاز شد، و فاجعه ای بزرگ پدید آمد كه به (جمعه سیاه) شهرت یافت. امام (قدس سره) طی اعلامیه ای بر ادامه ی مبارزه و ضرورت مقاومت تأكید كرد. با آغاز سال تحصیلی 1358- 1357 شركت سازمان یافته دانشجویان و دانش آموزان در مبارزات خیابانی بیشتر و مؤثرتر گردید. رژیم شاه كه منشأ این قیام عمومی را در نجف و شخص امام (قدس سره) می دانست، در اندیشه اخراج ایشان از عراق افتاد. رژیم عراق با توصیه حكومت ایران ، امام (قدس سره) را دعوت به سكوت و یا خروج از آن كشور كرد كه ایشان راه دوم را انتخاب كردند و عازم كویت شدند، اما آن كشور به ایشان اجازه ورود نداد و از این رو، در تاریخ 13 مهر 1357، عازم فرانسه شد و در دهكده ی «نوفل لوشاتو» ساكن گردیدند. این هجرت، علی رغم تصور شاه، روح تازه ای به مبارزه بخشید. در آبان ماه اعتصابات كاركنان شركت نفت، مخابرات، بانك ملی، سازمان آب، راه، رادیو و تلویزیون و ; بر دامنه مبارزات افزود. این اعتصاب ها دستگاه اداری كشور را به فروپاشی كشاند. در 14 آبان، ارتشبد غلامرضا ازهاری مأمور تشكیل كابینه شد. شاه طی یك پیام تلویزیونی گفت: پیام انقلاب ملت ایران را شنیده است و وعده داد كه حكومت و دولت نظامی، موقتی است و پس از آرام شدن اوضاع، انتخابات آزاد برگزار، فاسدین مجازات، قانون اساسی اجرا و به طور كلی گذشته جبران خواهد شد. دولت ازهاری در نخستین گام، مطبوعات را تسخیر كرد و به دنبال آن اعتصاب مطبوعات آغاز شد كه تا پایان دولت او ادامه یافت. تظاهرات تاسوعا و عاشورای آن سال عملاً به صورت همه پرسی در آمد كه مردم شاه و رژیم او را منحل و جمهوری اسلامی را با رهبری امام (قدس سره) خواستار شدند. در پایان راهپیمایی روز عاشورا قطعنامه ای در 17 ماده خوانده شد كه در آن علاوه بر خلع شاه از سلطنت و تأیید رهبری امام (قدس سره) و استقرار حكومت عد اسلامی، تأمین حقوق بشر، تأمین حقوق سیاسی كلیه ی افراد جامعه ، اجرای عدالت اجتماعی و تأمین حقوق كارگران و دهقانان، به عنوان اهداف نهضت اعلام شد. دولت ازهاری نیز نه تنها نتوانست جلوی گسترش روز افزون انقلاب را بگیرد بلكه خود نیز به بستر بیماری افتاد. شاه این بار «شاپور بختیار» را كه اعضای قدیمی جبهه ی ملی بود به نخست وزیری انتخاب كرد. او با شعار «سوسیال دموكراسی» گام به جلو نهاد و اعلام كرد كه شاه چندی به مسافرت خارج از كشور خواهد رفت. ژنرال هایزر فرستاده ی مخصوص امریكا به ایران آمد و تلاش كرد ارتش را به حمایت و اطاعت بختیار وادار كند. تمهید دیگر شاه برای حفظ تاج و تخت خود، تشكیل «شورای سلطنت» بود. در 26 دی، شاه به ناچار از ایران خارج شد. امام (قدس سره) دولت بختیار را غیر قانونی و او را مجرم و خائن دانست. مبارزه ی مردم همچنان ادامه یافت و امام (قدس سره) طی بیانیه ای رهنمودهایی برای جلوگیری از هرج و مرج و حفظ اموال عمومی به ملت ایران دادند و یادآور شدند كه به زودی اعضای «شورای انقلاب» را معرفی خواهند كرد. تظاهرات عظیمی در روز اربعین حسینی در تهران و سراسر ایران انجام شد. در تهران قطعنامه ای در 10 ماده خوانده شد كه در آن دولت بختیار غیر قانونی اعلام و از امام (قدس سره) تقاضا شده بود كه هر چه زودتر شورای انقلاب را معرفی كند. در 5 بهمن 1357، با تلاش اردشیر زاهدی و كمك دولت و ارتش، عده ای در تهران به عنوان حمایت از قانون اساسی راهپیمایی كردند. در همان روزها اعلام شد كه امام (قدس سره) به زودی به ایران باز می گردد. به دستور بختیار فرودگاه های كشور بسته شد. تظاهرات مردم اوج بیشتری گرفت. سرانجام فرودگاه مهرآباد باز شد و در صبح 12 بهمن 1357 امام (قدس سره) همراه عدّه ای كه اكثراً تبعیدی سالیان پیش بودند، وارد ایران شد و از فرودگاه به بهشت زهرا رفت و در آن جا طی سخنانی دولت بختیار را غیر قانونی خواند و فرمود به زودی دولت را معرفی خواهد كرد. در روز 19 بهمن، عده ای از نظامیان نیروی هوایی ارتش به محل اقامت امام (قدس سره) رفتند و اطاعت خود را از رهبری انقلاب اعلام كردند. شب 21 بهمن، در نیروی هوایی درگیری مسلحانه بین عده ای از افراد این نیرو و گارد شاهنشاهی پیش آمد كه مردم به یاری نیروی هوایی شتافتند و بدین ترتیب درب پادگان ها به روی مردم باز شد و سلاح ها به دست مردم افتاد. سرانجام سران ارتش دست اندركار كودتا شدند و در روز 21 بهمن، از ساعت چهار بعد از ظهر حكومت نظامی اعلام شد. امام (قدس سره) اعلام كرد كه مردم به حكومت نظامی اعتنا نكنند. مردم نیز همچنان به یورش خود به مراكز دولتی و نظامی و انتظامی ادمه دادند و تقریباً تمام این مراكز با اندك درگیری و مقاومت، تسخیر شد و به دست مردم افتاد. در پایان روز 22 بهمن 1357، رژیم 2500 ساله پادشاهی و سلطنت 50 ساله پهلوی منقرض گشت و حكومت «جمهوری اسلامی» تشكیل شد. سرانجام در 12 فروردین 1358، طی همه پرسی با 2/98 درصد از آرای مردم، جمهوری اسلامی ایران رسماً اعلام و مستقر گردید.   ادامه خواندن مقاله دهه فجر

نوشته مقاله دهه فجر اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.