nx دارای 255 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر
مقدمهمسافرت و صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. بسیاری از كشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می دانند. بویژه در كشورهای در حال توسعه كه شكل های دیگر توسعه اقتصادی مثل تولید یا استخراج منابع طبیعی، از نظر اقتصادی به صرفه نیست، یا نقش چندان مهمی در صحنه تجارت و بازرگانی ندارد. به توسعه صنعت گردشگری توجه زیادی می شود. بنابراین تردیدی نیست كه همه كشورهای جهان تلاش می كنند تا در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی برآمده و سهم بیشتری از درآمد و بالا بردن سطح اشتغال ناشی از بهینه سازی این صنعت خدماتی در كشور خود داشته باشند.
صنعت گردشگری امروز در اغلب كشورهای جهان، به ویژه جهان سوم، كلید اقتصادی به شمار می رود تا جای که در كشورها گردشگری بیش از سایر برنامه های توسعه در اولویت قرار گرفته است. و تلاش می شود كه عواملی را كه در گسترش و رونق صنعت گردشگری مؤثرند شناسایی شوند. طرفداران صنعت جهانگردی بر این باوردند كه این صنعت می تواند تنشهای سیاسی را كاهش دهد و برای صلح جهانی عامل تعدیل كنده به حساب آ ید. در حالی که مرزهای خارجی كشورها كم رنگ می شود. پدیده ای به نام «دهكده جهانی» معنا و مفهوم پیدا می كند و بدین گونه دنیا روز به روز كوچكتر و افراد به هم نزدیكتر و صمیمی تر می شوند.
در كشور ما كه عنایت به درآمدهای غیرنفتی از سیاستهای ا قتصادی دولت محسوب می شود. توسعه جهانگردی می تواند به عنوان منبع درآمدزا و پربهره تلقی شود، كه در صورت برنامه ریزی صحیح قادر خواهد بود منبع ارزی قابل توجهی را در اختیار متولیان اقتصادی كشور قرار دهد. عواملی كه جهانگردان را وادار به انتخاب مكانی برای سیاحت در كشورهای خاورمیانه از جمله ایران می نماید. می توان به چند دسته تقسیم نمود كه از بین آنها مهمترین، وجود ویژگیهای خاص بناها و مجموعه های تاریخی است. چرا كه اینگونه مكانهای ویژه، مفاهیم واقعی زندگی و فرهنگ گذشتگان مردمان این مرز و بوم را برای آنها بیان و یا
ترجمه می كند. جهانگردان برای رسیدن به چنین هدفی هرگونه هزینه و رنج سفری را از جان دل می پذیرند. ولی آنچه حركت آنها را در این راستا تسریع می نماید. وجود انگیزه های جنبی، سرگرمیها، و وسایل راحتی جهانگرد است كه در مرحله دوم اهمیت قرار می گیرد. در اینجا چنانچه این امر مورد توجه ویژه قرار نگیرد. و عملاً با فقدان یا كمبود آن روبرو باشیم یقیناً تأثیر شدیدی در ایجاد انصراف برای نیل به چنین حركتی خواهد داشت. بنابراین باید نقاط ضعف این صنعت
در ایران شناسایی شود. تا شاهد رشد این صنعت باشیم. هنگامی كه با عینك جامعه شناسی به صنعت جهانگردی می نگریم. در می یابیم كه جهانگردی یك ابزار گفتگوی فرهنگی و ایجاد تفاهم است كه در تمام طول تاریخ بشر تا عصر صنعت چنین بوده است. ولی چگونگی جلوه های جهانگردی از عصر صنعت تا به امروز این اصل را از صورت عام و فراگیر خود دور كرده است. صنعت با تمام جلوه های فنی و اجتماعی خود بر جهانگردی هم مانند هر چیز دیگر اثرهای آشكار به جا نهاده است. یكی از اثرهای عمده ای كه صنعت جدید و پیامدهای اجتماعی آن بر پدیده جهانگردی فرو نهاده از معناهای فرهنگی آن است. جهانگردی در عصر صنعت و ماشین بیش از آنكه یك حركت فرهنگی باشد یك حركت روانشناختی اجتماعی شده است. «دیبایی، 1371: 40»
(1-1)-عنوان پژوهش:بررسی جاذبه های توریستی و موانع جذب جهانگردان به منطقه كلیبر ازدیدگاه مسؤلان شهری منطقه كلیبر در سال 86
(1-2)-بیان مسأله:امروزه صنعت توریسم در دنیا یكی از منابع مهم درآمدزایی و در عین حال از جمله پارامترهای مؤثر در تبادلات فرهنگی بین كشورها می باشد. در این میان كشور ایران با یك قدمت تاریخی چندین هزارساله و وجود جاذبه های سیاحتی و زیارتی از جمله مراكز مهم توریستی جهان می باشد. در این راستا استان آذربایجان شرقی دارای جاذبه های طبیعی، تاریخ، فرهنگی و هنری می باشد كه شامل: كوهها، دشتها، دریاچه ها، قلعه ها، بناهای قدیمی و مذهبی همراه با شبكه ارتباطی شوسه، راه آهن و هوائی اهمیت توریستی این استان را نشان می دهد. و در این میان منطقه كلیبر دارای جاذبه های مطلوب و كم نظیر در جهت جذب جهانگردان می باشد كه تا به حال با این همه استعداد و پتانسیل در این زمینه مورد بی توجهی قرار گرفته است و به صورت یك ضرورت برای تحقیق می باشد.
ورود جهانگردان به منطقه كلیبر می تواند منافع زیادی در برداشته باشد. و منطقه را متحول سازد. چه از بعد اقتصادی و چه از بعد فرهنگی و اجتماعی، از لحاظ بعد اقتصادی باعث افزایش درآمدهای ارزی، افزایش تحرك در صنعت جهانگردی و ایجاد زمینه های اشتغال،گسترش مبادلات با خارج از كشور كمك به گسترش بخشهای اقتصادی وابسته به جهانگردی تسریع در روند عمرانی شهر خواهد شد. از لحاظ بعد فرهنگی باعث تسریع در تعالی فرهنگی شهر، معرفی فرهنگ و تمدن و جلوه های طبیعی منطقه و استان حفظ میراث فرهنگی و تاریخی شهرستان نقش به سزائی دارد. از لحاظ بعد اجتماعی باعث توسعه متعادل اجتماعی شهر، در هم شكستن فاصله های اجتماعی، رفاه فراگیر و همه جانبه در شهر، بهسازی سلامت روانی شهر، و با توجه به ارتباطات سریع اجتماعی و جغرافیایی ضمن افزایش آگاهی های ملی در مورد نحوه زندگی، باورها، آداب و رسوم و سنتهای اقوام مختلف بستر مناسبی برای تحكیم و پیوند هر چه بیشتر مردم و همبستگی بیش از پیش ملی را فراهم می كند.
این پژوهش در دو سطح ا نجام می شود: یكی سطح توصیف و دیگری سطح تبیین آنچه به عنوان پرسش آغازین مطرح است اینكه چرا در شهرستان كلیبر صنعت جهانگردی رونق چندانی نداشته (چرا منطقه كلیبر با قدمت چندین هزار ساله و داشتن جاذبه های توریستی بی نظیر در جهت جذب جهانگردان به صورت ناشناخته باقی مانده است) و چه عواملی بر این مسأله تأثیرگذار بوده است و از طرف دیگر به معرفی توانها و پتانسیل های توریستی شهرستان كلیبر می پردازیم.
در واقع این پژوهش به دو قسمت اساسی تقسیم می شود:1- قسمت اول پژوهش به معرفی توانها و پتانسیل های توریستی شهرستان كلیبر می پردازد. برای بدست آوردن اطلاعات در مورد جاذبه های توریستی از طریق روشهای توصیفی، كتابخانه ای، و مشاهده و عكسبرداری به معرفی جاذبه های توریستی شهرستان می پردازیم.2- قسمت دوم پژوهش به دنبال یافتن موانع و عدم جذب جهانگردان (از طریق یافتن عوامل جذب و دفع جهانگردان) به شهرستان كلیبر می باشد. برای پاسخ به این پرسش جامعه آماری ما را مسؤلان شهری شهرستان كلیبر تشكیل می دهد.
(1-3)-اهمیت و ضرورت تحقیق:قرن بیستم همراه با دگرگونیها و تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، علمی درون خود سده انقلاب جهانی توریسم است. انقلابی در صنعت تولید بازرگانی و تبلیغات توریسم كه این صنعت را از زمره بزرگترین و سودآورترین صنایع درآورده است.افزایش عمومی درآمد كشورهای صنعتی و پذیرفتن قوانین اجتماعی، پیشرفت صنایع حمل و نقل و كاهش هزینه های سفر ازجمله عواملی است كه باعث گسترش سیرو سیاحت بین المللی می گردد. سفر به دیگر نقاط می تواند عامل مهم پیشرفت اجتماعی و فرهنگی تلقی شود. سفر عاملی است كه امكان برخورد تمدنها را فراهم می آورد، به بهتر شدن نهادهای آموزشی می انجامد و اندیشه های جدید و نو آوریها را پدید می آورد و یا آنها را به دیگر سرزمینها منتقل می كند. آذربایجان در شمالغربی فلات ایران از نظر موقعیت جغرافیایی (اقلیمی، طبیعی، انسانی، فرهنگی، اقتصادی، تاریخی) یكی از غنی ترین و جالب ترین استانهای ایران و در ردیف كلان استانهای مورد توجه و علاقه محققان و گردشگران و مسافران داخلی و خارجی می باشد و پیوسته ارزشها و پتانسیل های موجود در آذربایجان مورد نظر كسانی است كه به این دیار و سرزمین سفر می كنند. در بررسی سابقه گردشگری و سیاحتی منطقه ارسباران در صدها سال پیش این منطقه بنا به گواهی و روایت تاریخ سیاحان و مطالب مندرج در سفرنامه های جهانگردان اسلامی و اروپایی بیش از سایر شهرهای ایران مورد توجه قرار گرفته است. حالا كه امكانات بالقوه در اختیار این منطقه است و طبیعتش بسیار زیبا و آثار تاریخی اش ارزشمند و در ردیف میراث جهانی قرار دارد و غذا و آداب و رسوم و سنت هایش دلپذیر است. باید این منطقه را بهتر از آ ن چه هست آماده پذیرش جهانگردان نمود. و در هر شرایطی امكانات لازم را فراهم ساخت. تا سود بیشتری در كنار شناخت واقعی منطقه عاید این شهرستان شود. پس با وجود این منابع غنی و توانمندی های منطقه توسعه صنعت جهانگردی در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد و بررسی موانع موجود بر توسعه این صنعت اهمیت این تحقیق را بیشتر می كند.
از میان برداشتن موانع و مشكلات موجود، در واقع راه را برای دستیابی به اهداف و مقاصد هموار می كند. یك برنامه ریزی دقیق در این راستا به دنبال یافتن راه حلهای منطقی و قابل اجرا برای حل مشكلات و معضلات است. چرا كه محور اصلی اجرای برنامه های پیش بینی شده حذف موانع و مشكلات بازدارنده است . تنها از طریق رفع این دشواریها و معضلات است كه صنعت جهانگردی شهرستان كلیبر جایگاه خود را خواهد یافت و هدفها و ایده آلها قابل دسترسی خواهد شد.پس چنانچه این صنعت در شهرستان كلیبر گسترش یابد مزایای زیادی را از قبیل: گسترش زمینه اشتغال، توسعه و گسترش امور زیر بنایی ، رونق وایجاد درآمد بیشتری برای مردم كسب درآمد ارزی، متعادل كردن توزیع درآمدها و;. به دنبال خواهد داشت.
(1-4)-اهداف پژوهش:1- به كاربردن اطلاعات و تكنیك های بدست آورده در دوره كارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی2- توجه و شناخت مشكلات و تنگناهای شهرستان كلیبر به عنوان یك منطقه از نظر توریستی ا عم از توریست گذری و توریست اقامتی3- بررسی وضع موجود و شناخت توانها و پتانسیل های شهرستان كلیبر اعم از طبیعی، تاریخی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و اجتماعی. 4- شناسایی عوامل مؤثر بر جذب و دفع جهانگردان به شهرستان كلیبر
5- دست یابی به علت هایی كه موجب شده است صنعت جهانگردی شهرستان كلیبر نسبت به سایر شهرهای ایران چندان رونقی نداشته باشد در حالیكه منطقه شهرستان كلیبر نسبت به اكثر شهرهای ایران دارای قدمت تاریخی و جاذبه های جهانگردی فراوانی است.
(2-1)-تعریف مفاهیم: (2-1-1)- تعریف لغوی جاذبه: در فرهنگ عمید به معنی جذب كننده، به خودكشنده، نیرویی كه اجسام را به طرف خود می كشد (عمید، حسن، 1343، ص449)در فرهنگ دهخدا به معنی محبت، كشش، قوه ای است كه ملكولها بوسیله آن به سوی یكدیگر كشیده می شوند (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 6443)
(2-1-1)-تعریف لغوی موانع:در فرهنگ عمید به معنی جمع مانع می باشد (عمید، حسن 1343، ص 1130)در فرهنگ دهخدا به معنی چیزهایی كه بازدارنده و ممانعت كننده است. كسی را از كاری و هر آنچه مانع اجرای كاری گردد. بازدارنده از پیشرفت امور می باشد (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 19207)جذب در فرهنگ دهخدا به معنی ضد دفع ، كشیدن و به سوی خودكشیدن می باشد. موانع جذب به معنی یك سری از عواملی كه باعث عدم جذب می شود (همان منبع ص 19207)
(2-1-3)-تعریف لغوی جهانگرد (توریست): در فرهنگ عمید به معنی سیاح، جهان نورد، كسی كه در شهرها و كشورها بگردد و سیاحت كند (عمید، حسن 1343، ص 479) در فرهنگ دهخدا به معنی سیاح، جهان گردنده، آن كه در اقطار عالم بسیار سفركند (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 6961) در فرهنگ معین به معنی جهانگردنده ، آن كه در شهرها و كشورها به سیاحت می پردازد. (معین، محمد 1371، ص 1258)(2-4-1)-تعریف جهانگرد از دیدگاههای مختلف:
اریك كوهن جهانگرد یا گردشگر را چنین بیان می كند یك مسافر داوطلب و موقت كه امید لذت بردن از یك تجربه متنوع و تازه طی سفر دوسره نسبتاً طولانی و غیر تكراری به مسافرت می پردازد. (لی، جان 1378، ص 5)در یكی از نخستین كتبی كه در مورد جهانگردی در سال 1933 (f.w. ogivie) انتشار یافت جهانگرد به كسی اطلاق شده است كه دو شرط در باره او مصداق داشته باشد: اول آنكه از محل اقامت خود برای مدتی كمتر از یك سال دور بوده دوم آنكه در محل جدید كسب درآمد ننماید. (الوانی، مهدی و همكاران 1373، ص 18)
در سال 1936 در كتاب صنعت گردشگری (A.j. norval) جهانگرد به عنوان فردی كه با هدف و كاری غیر از آنچه در موطن خود دارد به كشور دیگری وارد شده و در آنجا بخشی از درآمد خود را هزینه می كند تعریف شده است (همان منبع ص 18)جهانگرد یا گردشگر مقصود كسی است كه دست كم یك شب در یك اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر برد. (گی چاك وای و همكاران 1997 ص 32)
در یكی از تعاریف كمیته متخصصین آمار جامعه ملل، جهانگرد به كسی اطلاق شده كه كشور محل اقامت خود را حداقل به مدت 24 ساعت ترك گفته و دركشور دیگری اقامت گزیند. در این تعریف افراد زیر جهانگرد محسوب می شوند.1- اشخاصی كه برای تفریح، حفظ سلامتی یا به دلایل خانوادگی و از این قبیل سفر می كنند.2- افرادیكه به منظور شركت در جلسات ویا به سمت نماینده (علمی، ا داری، سیاسی، مذهبی، ورزشی وغیره ) مسافرت می نماید.3- كسانی كه برای امور بازرگانی مسافرت می نمایند.
4- افرادی كه با كشتی به كشوری وارد می شوند و لو آنكه مدت اقامتشان كمتر از 24 ساعت می باشد.
در تعریف مذكور افراد زیر جهانگرد به شمار نمی آیند:1- اشخاصی كه با قرارداد كار و یا بدون آن برای گرفتن كار یا شغلی وارد كشور دیگری می شود.2- اشخاصی كه به منظور اقامت دائمی وارد كشوری می شوند.3- دانشجویان و جوانانی كه در مدارس یا دانشگاهها و پانسیون ها هستند.4- ساكنین یك منطقه مرزی و اشخاصی كه در یك كشور ساكن بوده و در كشور مجاور به كار مشغولند.
5- مسافرانی كه به طور عبوری از كشوری می گذرند ولو آنكه مدت اقامتشان بیشتر از 24 ساعت باشد (الوانی، مهدی و دهشتی زهره 1373، ص 19 و 20)سازمان جهانی جهانگردی (w.t.o) جهانگرد را چنین تعریف می كند: جهانگرد (توریست یا سیاح) شخصی است كه به كشور یا شهری غیر از محیط زیست عادی خود برای مدتی كمتر از 24 ساعت و بیشتر از یكسال نباشد، سفر كند و قصد او از سفر تفریح، استراحت، ورزش، دیدار اقوام، كسب و كار، مأموریت، شركت در سمینار یا كنفرانس، معالجه، مطالعه، تحقیق یا فعالیتهای مذهبی باشد. (شایان، سیاوش و; گروه مؤلفان 1377، ص 195)
كتاب سازمان جهانی جهانگردی 1997 ص 24 جهانگرد را چنین تعریف می كند: جهانگرد كسی است كه برای مدت زمانی دست كم یك شب و نه بیش از یكسال به كشوری غیر از وطن یا محل سكونت معمولی خود مسافرت می كند و هدف اوكاركردن و پول درآوردن در آن كشور نیست. این تعریف شامل كسانی می شودكه برای تفریح، گردش وگذراندن روزهای تعطیل، برای دیدار دوستان و بستگان، برای كارهای تجاری و حرفه ای، برای درمان، برای زیارت و یا برای تأمین هدفهای دیگر به مسافرت می روند. (گی چاك وای و همكاران 1997، ص 205)
(2-2-1)-تعریف لغوی جهانگردی:در فرهنگ عمید به معنی سیاحت و گردش در كشورها و شهرهای دنیا می باشد. (عمید، حسن 1343، ص 479)در فرهنگ دهخدا به معنی عمل و شغل جهانگرد، سیاحت می باشد. (دهخدا، علی اكبر 1338، ص 6961)در فرهنگ معین به معنی در اقطار عالم سفركردن و شناخت می باشد. (معین، محمد 1371، ص 1258)
(2-2-2)-تعریف جهانگردی از دیدگاههای مختلف:جهانگردی به سفری موقتی و كوتاه اطلاق شده كه ضمن آن جهانگرد به منطقه ای خارج از محل سكونت و كار خود به منظور سیرو سیاحت سفر می كند. (الوانی، مهدی و دهدشتی شاهرخ، زهره 1373، ص 19)
صنعت جهانگردی، گردشگری عبارت است از گروهی از فعالیتهای اقتصادی كه در مجموع بزرگترین صنعت جهانی را تشكیل می دهد و برای سرمایه گذاری و رشد یكی از عواملی است كه بیشترین انگیزه را بوجود می آورد. جهانگردی (Tourism) یا گردشگری كارهایی است كه فرد در مسافرت و در مكانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد. این مسافرت بیش از یكسال طول نمی كشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است. (گی، چاك وای و همكاران 1997، ص 32)
سازمان جهانی جهانگردی (w.t.o) جهانگردی را در قالب بازدید كننده ، جهانگرد و كسی كه به گشتهای كوتاه تفریحی می رود تعریف كرده است بازدیدكنندگان (Visitors) كسانی هستند كه به كشور دیگری غیر از كشور محل اقامت خود وارد می شوند و مقصودی به غیر از آنچه در كشور خود داشته اند پی گیری می نمایند. این گروه شامل جهانگردان و نیز كسانی كه به گشتهای كوتاه تفریحی می روند می شود. جهانگردان كسانی هستند. كه حداقل یك شب و بیش از یك شبانه روز را در كشور مقصد می گذرانند و هدفشان سرگرمی و تفریح، سلامتی و كسب آرامش، مطالعه، زیارت و غیره می باشد. مسافران گشت های تفریحی كوتاه نیز كسانی هستند كه كمتر از یك شبانه روز را با هدف سرگرمی و تفریح صرف سفر می نمایند. (الوانی،مهدی و دهدشتی شاهرخ،زهره1373،ص20)
جهانگردی مجموعه و منظومه ای متشكل از جهانگرد و عرضه كننده خدمات وكالا، دولت و جامعه، میزبان می باشد كه با یكدیگر در تعامل و ارتباط بوده و هدف جذب و جلب جهانگردان را دنبال می كند. جهانگردی، تركیبی از فعالیتها، خدمات، سیاستها، خط مشی ها، ضوابط، فرهنگها و كالایی است كه برای تحقق یك سفرسیاحتی ضرورت دارد. به عبارتی دیگر جهانگردی صنعتی چند بعدی است كه دربرگیرنده هتل ها، مهمانسراها، رستوران ها، مراكز تفریح، جاذبه های جهانگردی، سیستم حمل ونقل، واحدهای خدمات جهانگردی و واحدهای دیگر است كه مجموعاً جهانگردی را در یك كشور شكل می دهد. (همان منبع ص 21)
(2-2-3)-تعریف انواع مختلف جهانگردی:1- جهانگردی یا گردشگری (Tourism) كارهایی است كه فرد در مسافرت و در مكانی خارج از محیط عادی خود انجام می دهد. این مسافرت بیش از یك سال طول نمی كشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است.
2- جهانگرد یا گردشگر (Tourist) مقصود كسی است كه دست كم یك شب در یك اقامتگاه عمومی یا خصوصی در محل مورد بازدید به سر می برد.3- گردشگر یك روزه (Same pay visitor) مقصود كسی است كه یك روز به مكان دیگری می رود. ولی شب را در آنجا نمی گذراند.4- دیداركننده (Visitor) كسی است كه به مكانی غیر از محیط معمولی خود مسافرت می كند كمتر از دوارده ماه متوالی در آنجا به سر می برد و هدف اصلی از این مسافرت این نیست كه در مكان مورد بازدید در ازای دریافت پول كار كند.
5- مسافر (Traveler) كسی است كه بین دو یا چند نقطه مسافرت كند.(2-2-4)-اشكال عمده جهانگردی: با توجه به طول مسافرت، نوع تأسیساتی كه به خدمت گرفته می شود. فصل و چگونگی سازماندهی مسافرت، همچنین انگیزه های گوناگون كه موجب پیدایش یك جریان توریستی
می شوند. می توان اشكال مختلفی از جهانگردی را از یكدیگر تمیز داد:1- جهانگردی تفریحی واستفاده از تعطیلات: این نوع جهانگردی شامل افراد یا گروههای است كه در جهت استفاده از تعطیلات، تفریح، استراحت، استفاده از آب وهوای دلپذیر، گشت و گذار در طبیعت و;. از محل اقامت خود به مسافرت می روند.2- جهانگردی اجتماعی: در این جهانگردی عمدتاً هدفهای اجتماعی، مردم شناسی، جامعه شناسی و امثال آن مورد نظر است. دیدار و آشنایان خویشاوندان نیز از نوع جهانگردی اجتماعی به شمار می آید.
3- جهانگردی فرهنگی و آموزشی: این نوع جهانگردی برای آشنائی با میراث های فرهنگی و هنری، آداب و رسوم، بناها و آثار تاریخی با هدفهای آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی صورت می گیرد. توریست هایی كه در این گروه قرار دارند توریست و جهانگرد كاوشگر نامیده می شود.4- جهانگردی سیاسی: مسافرت به منظور شركت در اجلاس و مجامع بین المللی، كنگره ها و سمینارهای سیاسی، جنبش های ملی و مذهبی، مراسم ویژه مانند: تدفین رهبران و شخصیتهای سیاسی، پیروزی رهبران احزاب و به حكومت رسیدن آنها و نظایر آن جهانگردی سیاسی خوانده می شود.5- جهانگردی بازرگانی: شركت در بازارهای مكاره،نمایشگاههای كالا،بازدید از كارخانه ها و;..
6- جهانگردی درمانی: معالجه پزشكی با تغییر آب و هوا، استفاده از آبهای گرم معدنی، گذراندن دوره نقاهت و;.7- جهانگردی مذهبی: این نوع از جهانگردی یكی از رایجترین اشكال جهانگردی در سراسر جهان است.جاذبه های مذهبی، زیارتگاهها واماكن مقدسه هر ساله تعداد زیادی از جهانگردان را به سوی خود جلب می كنند.
8- جهانگردی ورزشی: هر نوع مسافرتی كه به منظور فعالیتهای ورزشی باشد جهانگردی ورزشی نامیده می شود. مانند اسكی، پیاده روی، كوه پیمایی، شكار، كوهنوردی، دوچرخه سواری، شنا و شركت در مسابقات ورزشی و تماشای مسابقات و امثال آن.
(2-2-5)-انواع مسافرت:1- مسافرت ها درون حوزه ای (Domestic tourism): یعنی افراد ساكن به عنوان دیدار كننده در درون یك حوزه انجام می دهند.2- مسافرت های درون مرزی (In bound tourism): یعنی افراد غیرساكن به عنوان دیدار كننده در درون یك حوزه خاص مسافرت كنند.
3- مسافرت های برون مرزی (Out abound tourism) : یعنی افراد ساكن برای دیدار از نقاط مختلف حوزه ای غیر از حوزه خودشان مسافرت كنند. پس می توان در یك كشور اصطلاحات (بومی)، (درون مرزی) و (برون مرزی) را به شیوه های مختلف در هم تركیب كرد و طبقه بندی زیر را به وجود آورد:1- مسافرت های داخلی (Internal tourism) شامل مسافرت های درون حوزه ای و درون مرزی می شود.2- مسافرت های ملی (National tourism) شامل مسافرت های درون حوزه ای و برون مرزی می شود.3- مسافرت های بین المللی (International tourism) شامل مسافرت های درون مرزی و برون مرزی می شود.
(2-2-6)-انواع كلی جهانگردی:1- جهانگردان خارجی، كسانی هستند كه از خارج وارد یك كشور می شوند.2- جهانگردان داخلی: افرادی هستند كه در داخل كشور خودشان به مسافرت می روند. (شایان، سیاوش;.گروه مؤلفان 1377، ص 195)پرویز دیبائی در كتاب خود جهانگردی را به سه دسته تقسیم می كند:1- جهانگردانی كه از خارج وارد كشور می شوند.
2- جهانگردانی كه اهل یا مقیم آن كشورند. و در داخل كشور مسافرت می كنند.3- جهانگردانی كه اهل كشوری هستند. و به خارج از كشور خود سفر می كنند.اثرات جهانگردی داخلی: 1- جلوگیری از خروج ارز وایجاد توازن در تراز پرداختهای كلی و پرداختهای جهانگردی 2- ایجاد ارتباط فرهنگی در سطح ملی برای تأمین وحدت ملی بیشتر.
جهانگردی داخلی به طور كلی یك ابزار مؤثر در دست برنامه ریزان اقتصاد ملی است. زیرا اولاً به طوری كه گفتیم با جلوگیری از خروج ارز بر ثروت كشور می افزاید و ثانیاً یك عامل مهم سیاست توزیع مجدد درآمدها و جریان بیشتر و سریع تر پول و ایجاد رونق و اشتغال بیشتر در بخش خدمات وكالاهاست. طبیعی است كه سفر به عنوان تفریح زمانی عمل می گردد كه موضوع حداقل تأمین ضرورتهای اساسی زندگی نباشد اگر فردی از افراد جامعه نیازهای اولیه زندگی خوش را در حد متعارف تأمین نكرده باشد اندیشه مسافرت به عنوان تفریح را نمی توان در سر بپروراند. بر این اساس تنها خانواده های مرفه كه دارای درآمد بیشتردارند. قاعدتاً اقدام به سفر می نمایند. و هزنیه هایی كه به عمل می آورند در حقیقت جزو وسایل مستقیم و مؤثر سیاست توزیع مجدد درآمدهاست. و چون این هزینه ها به مصرف خدمات وكالاهای داخلی می رسند ناچار در جریان بازار كالا و پول داخلی وارد شده و به همین ترتیب دست به دست می گردد و موجب سرعت جریان پول می شود.
موج سفرهای داخلی خدماتی تازه پدید می آورد. وخدمات موجود را رونق و تحرك می بخشد و خدمات حمل و نقل و كلیه خدمات وكالاهای وابسته به آن نظیر خدمات تعمیراتی، انرژی و سوخت و یا خدمات تأسیساتی و وابسته های آن مانند: هتل، متل، اردوگاه، رستوران، چایخانه، صنایع دستی وغیره ;. توسعه خاصی می یابد.
آثار فرهنگی و اجتماعی جهانگردی:آثار فرهنگی اجتماعی جهانگردی از سه زاویه قابل بررسی است.
1- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر مقصد: مقصد تا چه حد توانایی جذب تعداد معینی جهانگرد را داراست.2- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر كسب زندگی: اثری كه دیداركنندگان بر ارزشها و سبك زندگی مردم محل می گذارند.3- آثار فرهنگی- اجتماعی جهانگردی بر هنرها: نفوذ واثر دیداركنندگان بر هنرهایی نظیر نقاشی، مجسمه سازی، تئاتر، معماری، صنایع دستی و غیره.این سه اثر پیامدهای مثبت زیر را به همراه دارند:
1- تعداد دیدار كنندگان باعث رونق اقتصاد محل می شود. دیداركنندگان ثروت و شغل ایجاد می كنند و موجب بهبود در تأسیسات زیربنایی محلی می شوند و تسهیلات و خدمات جدید را پایه ریزی می كنند و دیگر انواع سرمایه گذاری را برمی انگیزند.
2- جهانگردی تماس وارتباط بیشتری با دنیای بیرون ایجاد می كند. فرایند بین المللی شدن را تقویت و جریانهای دو طرفه اطلاعات را تشویق و تحریك می كند. تبادل فرهنگی را ارتقاء می دهد. منجر به واردات كالاها و خدمات بیشتر می شود و به طور كلی تمامی حیطه تجارت و ارتباطات را توسعه می دهد.3- جهانگردی مخاطبان و شیفتگان جدیدی را برای هنرهای ملی (موسیقی، تئاتر، صنایع دستی) ایجاد می كند. جهانگردی همچنین اثر غیرمستقیم قابل توجهی بر همه تبلورها وتجلی های هنری دارد. (از جمله بر ادبیات، نقاشی، معماری)
این آثار ممكن است در جهت منفی نیز عمل كنند:1- ممكن است مقاومتهایی در برابر تغییر در ارزشها وسبك زندگی صورت گیرد (این تغییرات نه فقط ناشی از ورود دیداركنندگان به محل بلكه به سبب خود فرایند توسعه نیز هست).2- ممكن است مخالفتهای با اثر نیروهای این بازار بر هنرهای سنتی و معاصر صورت پذیرد. (راجر، داس ویل 1378، ص 189).
آثار جهانگردی:(2-3-1)-آثار مثبت جهانگردی:1- حفاظت جاذبه های طبیعی: جهانگردی موجب می شود تا تلاش بیشتری برای حفظ منابع طبیعی مانند:جنگل ها، پارك های ملی و مناطق حفاظت شده به عمل آید. سواحل دریاها و رودخانه هایی كه در آن ها ماهیان و آبزیان كمیاب یافت می شوند. جنگل هایی كه در آن وحوش و حیوانات نادر زیست می كنند، از جمله مناطقی هستند كه مورد توجه جهانگردان قرار می گیرند و كوشش می شود تا از آنها حفاظت شود. بدین ترتیب جهانگردی ضمن سودآوری، انگیزه حفظ جاذبه های طبیعی در كشورها را به وجود می آورد و سبب احیاء و بقاء این جاذبه ها خواهد شد.
2- حفظ و نگهداری آثار ابنیه تاریخی: جهانگردی انگیزه حفظ آثار باستانی را تقویت می كند وموجب می شود برای جلب نظر جهانگردان كوشش های جدی تری در زمینه حفاظت از آثار تاریخی به عمل آید. در كشورهایی كه از نظر بودجه در تنگنا به سر می برند درآمد حاصل از جهانگردی این امكان را فراهم می آورد كه وجوهی برای مرمت و نگهداری آثار تاریخی كه از جاذبه های جهانگردی هستند صرف شود. در این كشورها غالباً ورودیه های كه برای دیدن ابنیه و آثار باستانی از جهانگردان اخذ می شود. مستقیماً صرف حفظ و نگهداری و مرمت آن ها می شوند.
3- بهسازی محیط: كشوری كه جذب جهانگردان را جزو اهداف خود قرار می دهد برای نیل به این هدف می كوشد تا محیطی عاری از آلودگی و بهسازی شده را در معرض دید جهانگردان قرار دهد. خیابان های پاكیزه، دیوارهای رنگ آمیزی شده و میادین گل كاری شده، همه در جذب جهانگردان نقش عمده ای دارند. كنترل آلودگی هوا، طبیعت وحفظ بهداشت محیط كه برای توسعه جهانگردان ضروری است. یكی از آثار مثبت جهانگردی به شمار می آید. ساختن هتل های زیبا، ابعاد استراحتگاههای خوش منظره در دامنه كوهها وكنار جاده ها نیز جزئی از بهسازی محیط را تشكیل می دهند.
4- توسعه تجهیزات وخدمات زیربنایی: برای توسعه جهانگردی نیاز به فرودگاههای مجهز، پایانه های مسافربری وسیع، تجهیزات ارتباطی جاده ها و بزرگراههای امن، سیستم های آب تصفیه شده، برق، روشنایی و سوخت رسانی است و توسعه این تجهیزات وخدمات كه به تبع توسعه جهانگردی انجام می شود از مزایای جهانگردی محسوب می شود.
5- آگاهی ساكنان منطقه: در مناطقی كه ساكنان چندان اهمیتی به محیط نمی دهند با توسعه جهانگردی و درآمد زا شدن منطقه از طریق جهانگردی، مردم به اهمیت محیط خود پی می برند و برای حفظ وحراست از آن مصمم می شوند.
6- مزیت های اقتصادی: مزایای مستقیم حاصل از جهانگردی، ایجاد فرصتهای اشتغال جدید، فروش خدمات وكسب درآمد، ارزآوری ارتقاء سطح زندگی مردم و توسعه اقتصادی منطقه
می باشد. در مناطقی كه ركود و بیكاری وجود دارد. توسعه جهانگردی موجب تحرك اقتصادی، استخدام نیروهای جوان و جلوگیری از مهاجرت می شود. با به گردش درآمدن چرخ های اقتصاد در منطقه، دولت نیز از طریق اخذ مالیات تأسیسات زیربنایی ایجاد می كند. و وضعیت عمومی اقتصاد در منطقه بهبود می یابد. در مناطق پررونق اقتصادی نیز جهانگردی موجب رونق بیشتر و تداوم توسعه می شود.
از مزایای غیر مستقیم جهانگردی، توسعه سایر صنایع و بخش های دیگر اقتصادی است. از طریق جهانگردی فعالیتهای ساختمانی برخی از صنایع تولیدی، صنایع دستی وهنری، كشاورزی، باغداری و ماهیگیری رونق می یابند. وخدمات و كالاهای مصرفی در صنعت جهانگردی گردونه سایر بخش های صنعت و تولید را به حركت در می آورد. آثار آموزش های جهانگردی نیز غیرمستقیم بر بهره برداری اقتصاد جامعه اثرات مثبتی دارد. و موجب تحرك بیشتر نیروی كار می شود.7- حفظ واشاعه هنرهای سنتی و آداب و رسوم باستانی: با توسعه جهانگردی هنرهای سنتی نضج گرفته و رشد می یابند و آداب و رسوم باستانی زنده می شوند. بر اساس تحقیقات انجام شده توسعه جهانگردی موجب احیاء هنرهای دستی و آداب و رسوم قبایل سرخپوست در مناطقی كه موجب بازدید جهانگردان بوده، شده است. علاقمندی جهانگردان به هنرهای نمایشی موجب توسعه تماشاخانه ها و تئاترهای سنتی شده است و مراسم جشن و پایكوبی افراد بومی احیاءمی شوند. ضمناً درآمدهای حاصل از این طریق به توسعه و رشد آنها كمك می كند.
8- احیاء هویت فرهنگی واحساس غرور ملی: زمانی كه ساكنان بومی، علاقه و اشتیاق جهانگردان را نسبت به فرهنگ و سنت های خود مشاهده می كنند با احساس غرور و هویت فرهنگی خود را بیش از پیش در می یابند فرهنگ اقلیت كه عموماً در فرهنگ اكثریت تحلیل می رود، بدین ترتیب شكل اولیه خود را پیدا می كند و نمود می یابد به طور كلی فرهنگ ماشینی موجب ا ز بین رفتن و تضعیف فرهنگهای سنتی می شود، كه تا حدودی این ضایعه از طریق جهانگردی جبران شده و فرهنگ های سنتی در جوامع احیاء و تقویت می شوند. تحقیقات انجام شده اثرات مثبت توسعه جهانگردی را در احیاء هویت فرهنگی به خوبی نشان داده است.
9- تبادل فرهنگی: جهانگردی مردم جوامع میزبان و میهمان را به هم نزدیك و نوعی تبادل و ارتباط فرهنگی را بین آنان ایجاد می كنند. تفاهم بین ملتها و احترام و دوستی نسبت به یكدیگر یكی از مزایای مهم جهانگردی است. در كشورهایی كه قبایل ونژادهای مختلفی دارند (مانند اندونزی وهند) گردش و بازدید ساكنان بخشهای مختلف در كشور موجب نزدیكی آنان به یكدیگر و وحدت ملی می شود. به طوركلی جهانگردی به بازدیدگنندگان نكات تازه ای را از فرهنگ كشورهای دیگر می آموزد و قدرت و تحمل و قبول دیگران، ارزشها وسنت های آنان را ایجاد می كند. جهانگردی پیام آور دوستی و تفاهم بین مردمان جوامع مختلف بوده و موجب پیوند آنان با یكدیگر می شود. جهانگردی موجب شناخت فرهنگ های مختلف می شود. و كشور میزبان این فرصت را پیدا می كند كه فرهنگ و ارزشهای خود را به مردم سایر ملل بشناساند. و از آنان نمایندگانی برای تبلیغ اندیشه ها و افكار ایدئولوژیك خود بسازد.
(2-3-2)-آثار منفی جهانگردی:1- ایجاد آلودگی: صنعت جهانگردی را صنعتی تمیز نام نهاده اند. اما توسعه سریع و بی برنامه آن منشاء آلودگی های بسیار زیاد شده است. افزایش بار سیستم حمل ونقل وازدحام خودروها در مناطق مورد بازدید موجب آلودگی هوا می شود. آلودگی آب نیز از طریق فاضلاب هتل ها و استراحت گاهها یا قایقرانی در دریاچه ها ممكن است. بدنماشدن مناطق طبیعی به علت استفاده بی رویه، ایجاد تأسیسات بدون در نظر داشتن زیبایی شهر و لوله كشی های گاز و سیم كشی برق برای تأسیسات جهانگردی بطور موقت، همه موجب بدمنظره شدن منطقه و نوعی آلودگی بصری می شوند. سروصداهای ناشی از تردد جهانگردان و برخی سرگرم كننده مانند: مسابقات موتور سواری یا ماشین رانی نیز باعث آلودگی صوتی محیط می شوند و در بعضی مناطق مسأله جمع آوری زباله ها و معدوم كردن آنها نیز به كندی انجام می شود و این امر خود به آلودگی محیط می افزاید.
2- فرسودگی محیط زیست: استفاده مستمر جهانگردان از جنگل ها، پارك های ملی، دریاچه ها و سایر جاذبه های طبیعی باعث فرسوده شدن این محل ها می شود. در یكی از تحقیقات انجام شده آثار مخرب استفاده جهانگردان از جاذبه های طبیعی بسیار جدی قلمداد شده است. اصولاً استفاده جهانگردان چرخه طبیعی زیست را در اغلب موارد به هم زده و موجب خسارات جبران ناپذیری به طبیعت منطقه می شود. به عنوان مثال: موتور سواری جهانگردان زندگی وحوش و پرندگان را به هم زده و باعث كوچ آنان می شوند. و یا رویش گل ها و گیاهان وحشی در مناطقی كه مورد بازدید مستمر جهانگردان است به تدریج متوقف می شود. و پس از مدتی به نابودی می گراید.
3- آسیب دیدن ابنیه و آثار تاریخی: استفاده بیش از حد آثار تاریخی برای جهانگردان موجب فرسایش و از بین رفتن آثار مذكور می شود. در بعضی از آثار تاریخی ظریف مانند: تابلوها، نقاشی دیوارها یا سنگ نوشته ها و لوحه ها، دست زدن ونزدیك شدن و بعضاً عكسبرداری ممنوع شده است. و بدین وسیله كوشش می شود تا از فرسایش آنها حتی المقدور جلوگیری شود اما به هر حال حضور جهانگردان در این ابنیه و آثار در طول زمان عملاً آسیب ها و صدماتی را به وجود می آورد كه شاید قابل ترسیم هم نباشد.
4- به هم زدن طرح های استفاده از زمین: توسعه جهانگردی نیاز به ایجاد هتل ها و استراحتگاهها و سایر تأسیسات مربوط را دارد و گاهی این امر موجب می شود تا فضاهای شهری به نفع تأسیسات جهانگردی اشتغال شده و تأسیسات مورد نیاز شهر كنار نهاده شود. فرضاً مناطق كشاورزی و باغها به صورت تفرجگاه جهانگردان در می آیند. و زمین ها به جای ایجاد بیمارستان و مدرسه به تأسیس هتل و مهمانخانه ها تخصیص داده می شوند. استفاده بی رویه از زمین برای تأسیسات جهانگردی منجر به مشكلات در آبرسانی و مسأله فاضلاب و ترافیك شهر را ایجاد می كند جهانگردی به علت درآمدزا بودن انگیزه استفاده از زمین به هر قیمت را بوجود می آورد و نیازهای اصلی مردم شهر را ارضاء نشده باقی می گذارد.
5-شیوع بیماری های مسری: امروزه مسأله بیماری علاج ناپذیر «ایدز» مسؤلان جهانگردی را نگران ورود مبتلایان به این بیماری به كشور میزبان كرده است. اما د رهر حال با جابه جایی و ورود وخروج جهانگردان احتمال سرایت بیماری، ویروسها و میكروب ها همواره وجود دارد. اگر چه امروزه بهداشت و پاكیزگی محیط هتل ها، رستوران ها و چایخانه ها، تا حدود زیادی بهبود یافته است. اما به علت تردد مسافران در شهر و نقاط مختلف آن امكان انتقال بیماریها همواره با درصدی از احتمال وجود دارد. هنوز برخی از بیماریها مانند مالاریا، وبا و طاعون در برخی كشورهای در حال توسعه وجود دارند. و در صورتیكه جهانگردان این کشورها از قرنطینه نگذرند. احتمال انتقال بیماری وجود خواهد داشت.
6-ایجاد نابرابر اقتصادی:اگر جهانگردی در یك یا چند منطقه خاص در یك كشور توسعه پیداكند. آثار مثبت اقتصادی آن صرفاً در آن مناطق است و نوعی عدم تعادل از نظر استخدام در نقاط مختلف كشور ایجاد می كند. از سوی دیگر مردمان منطقه جهانگردپذیر از درآمد بالایی بر خوردار می شوند و ساكنان سایر مناطق از این مزیت بی بهره می مانند . این نابرابری ممكن است در یك منطقه و برای مشاغل مختلف نیز به وجود آید. صرفاً كسانی كه مسقیماً با جهانگردان در دادوستد هستند درآمدهای بالایی كسب می كنند در حالیكه سایر مردمی كه از این درآمد بی بهره هستند از مشكلات و تنگناهای حاصل از توسعه جهانگردی آسیب
می بینند. نكته منفی دیگر گران شدن بهای اجناس و كالاها در مناطق جهانگردی است كه اگر چه درآمد گروهی از صاحبان مشاغل را بالا می برد ولی اكثر افراد آن خطه از گرانی رنج می برند. ضمناً توسعه جهانگردی موجب جابه جایی اشتغال افراد بومی می شود. (فرهمندی، حسین، بررسی میزان جذب توریسم از دیدگاه سازمان ایرانگردی وجهانگردی شهرستان مشهد، كارشناسی ارشد، پژوهش علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن 1378).
(2-4)-چارچوب تئوریک پژوهش:دراین پژوهش از تئوری چاک.وای.گی استفاده شده که سوالات این پژوهش برگرفته از این تئوری است.تئوری چاک .وای .گی درمورد توسعه جهانگردی پایدار:
در حالی که جامعه جهانی به سده بیست و یکم وارد شده است جهانگردی سیر تکاملی می پیماید ودر بسیاری از کشورهای جهان به صورت یک صنعت در آمده است مسئله پایداری ، دوام و پایندگی مطرح می شود اصطلاح جهانگردی پایدار که به تازگی به کار می رود دارای معنی ها و تفسیرهای متعدد است . مقصود از این اصطلاح بیان توانایی های کشوری است که مقصد جهانگردان قرار می گیرندو باید آن کشور خود را در برابر رقیبان جدید و سرزمین های تازه کشف شده که از جذابیت بیشتری برخوردارند حفظ کند همچنین باید بتواند برای نخستین بارجهانگردان را جذب کند و آنها را تشویق به بازدیدهای بعدی از آن مکان کند. از نظر فرهنگی منحصر به فرد باقی بماند و عوامل زیست محیطی تعادل و توازن برقرار کند(گی ،چاک ،وای و همکاران 1997ص 71)
در تعریف جهانگردی پایدار سه امر مهم مورد تاکید قرار می گیرد:1 کیفیت جهانگردی پایدار: که می تواند تجربه های با کیفیت بالا به جهانگرد یا به مسافر دهد همچنین باعث می شود که کیفیت زندگی جامعه میزیان بهبود یابد و کیفیت محیطی نیز حفظ شود.
2 حفظ و دوام : جهانگردی پایدار دوام منابع طبیعی که اساس و پایه وجود آن بوده است و همچنین حفظ ودوام فرهنگ جامعه میزبان را که منشاء تجربیات ارزنده آن می شود تضمین می کند.3 تعادل :جهانگردی پایدار بین نیازهای صنعت جهانگردی ، حمایت از محیط زیست و جامعه محلی،نوعی تعادل و توازن برقرار می کند. درجهانگردی پایدار بین هدفهای متفاوت و مشترک جهانگردان ،مسافران ، جامعه میزبان و مقصد یا محلی که پذیرایی این افراد است نوعی همکاری و اشتراک مساعی به وجود می آورد(همان منبع ،ص 325)
چاک ،وای ، گی در تئوری توسعه جهانگردی پایدار اصولی را برای این تئوری متذکر می شود. و معتقد است که چنانچه این اصول حتی درکشورهای جهان سوم توجه شود می تواند صنعت جهانگردی آن کشور را رونق بخشد . این اصول عبارتند از:1 باید افراد محلی را تشویق و ترغیب پذیرفتن نقش هایی کرد تا در امر برنامه ریزی و توسعه که به یاری سازمانهای دولتی ، تجاری ،مالی انجام می شود مشارکت فعال نماید و بخش خصوصی راتشویق به سرمایه گذاری دراین صنعت نمود.
2 در صنعت جهانگردی برنامه ریزی توسعه و عملیات باید جزیی از استراتژیهای توسعه و نوید بخش ثبات و پایداری برای یک ناحیه یک استان یا یک کشور باشد برنامه ریزی توسعه، فعالیتهای صنعت جهانگردی باید همه جانبه و در برگیرنده همه بخشها باشد تا سازمانهای مختلف دولتی،شرکتهای خصوصی درآن شرکت کنند و از مزایای بالقوه آن بهره مند گردند. این برنامه ریزی و توسعه مستلزم همکاری میان سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی است . بنابراین باید برنامه ریزهای اجتماعی – اقتصادی ،فرهنگی و محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیردو به همه جنبه های مختلف صنعت جهانگردی توجه شود .تا رابطه معقول بر یکدیگر پیدا کنند و با شرایط محیطی و شیوه زندگی مردم آن دیار هماهنگ شوند.
3 درباره ماهیت مکان یا شهر میزبان به جهانگرد آموزش داد و اورا از فرهنگ آن مکان آگاه ساخت. این امر مستلزم راهنمایی های اثر بخش است نمونه بسیارمتداول مفهوم راهنمائی های اثر بخش ، علامتها و نشانه های است که در مسیر پارکها ،موزه ها ، باغ وحش وآثار تاریخی مشاهده می شود. باکتاب های که برای راهنمایی مسافران و جهانگردان منتشر می شود نمونه دیگر از این راهنمائی های اثر بخش است . راهنمایی جهانگردان است که باید گفتار و راهنمائی های او از نظر جهانگردان معقول و یا مهم باشد راهنما باید درباره وضع فیزیکی ،فعالیتهای مربوط و اهمیت مکان یا محل خاص اطلاعاتی جامع به دیدار کنندگان بدهد(در توسعه و گسترش جهانگردی پایدار،آموزش نقش بسیار مهمی ایفا می کند برای آموزش جامعه محلی، راهنما باید نقشی مهم بر عهده بگیرد. کارکنان سازمان جهانگردی،جهانگردان و بازدید کنندگان و سرانجام مجموعه دستندرکاران باید در راه تقویت جهانگردی پایدار بکوشند)(همان منبع ص347)4 ایجاد تسهیلات و امکانات در جامعه میزبان به گونه ای که دیدار کنندگان بتوانند تجربه های ارزشمندی کسب کنند
5 پیشرفت سیستم حمل و نقل و توسعه امور زیر بنایی که به رشد صنعت جهانگردی رابطه مستقیم دارد6 برقراری امنیت سیاسی . اقتصادی و اجتماعی برای جهانگردان در جامعه میزبان.
7 تبلیغ جامعه میزبان در مورد نقاط جذاب و دیدنی به منظور آگاه کردن جهانگردان از این نقاط وارائه گزارشاتی در مورد اقامت درمهمان خانه ها ،صرف غذا،بلیط هواپیما .گردش گروهی یا مجموعه کلی از این خدمات .ابزارهای تبلیغ می تواند رسانه های گروهی،تشریفات ،کتب و برپایی نمایشگاههای تجاری ،فرهنگی ،اجتماعی باشند(کفاشی مجید :1379؛16)
(2-4-2)-سوالات تحقیق:1 آیا بین امکانات رفاهی و جذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟2 آیا بین محدودیت و جذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟3آیا بین ارتباطات وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟
4 آیا بین سرمایه گذاری وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟5 آیا بین تبلیغات وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟6 آیا بین امنیت وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟7آیا بین هماهنگی مسئولین وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟8 آیا بین روابط فرهنگی وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟9 آیا بین فرهنگ مردم وجذب جهانگرد رابطه وجود دارد؟
2-4-3)-تعاریف واژه ها و اصطلاحات :بهبود امکانات رفاهی جهانگردان :تعریف نظری :عبارت از کلیه امکاناتی که به منظور رفاه حال جهانگردان در نظر گرفته می شود به طوری که این امکانات از جهت کمی و کیفی گسترش یابد.تعریف عملیاتی : تاسیس هتل مطابق با استاندارد بین المللی ،تجهیزات بین شهری (رستوران، سرویس بهداشتی ،استراحتگاه ) سیستم حمل و نقل مناسب (اتوبوس ، هواپیما) بالا بردن کیفیت غذای رستورانها ، ایجاد مراکز بهداشتی درمانی ، ایجاد مراکز تفریحی – ورزشی : مراکز ارتباط مخابراتی و اینترنتی و; از معرفهای متغیر بهبود امکانات رفاهی جهانگردان است .
محدودیت :تعریف نظری : عواملی که ممکن است برای یک جهانگرد در زمینه های تجاری و گمرکی ، پوششی وخوراکی وراحتی و آسایش ;مشکل ایجاد کند.تعریف عملیاتی : قوانین و مقررات دست و پاگیر گمرکی ، صدور ویزا و روادید و نحوه پوشش جهانگردان و; را می توان درزمره مشکلات و محدودیت اقتصادی – اجتماعی ذکر نمود.ارتباطات :
تعریف نظری : سیاستگذاری دولت در زمینه گسترش ارتباطات میان مناطق دیدنی کشورتعریف عملیاتی : سرمایه گذاری در زمینه امور زیر بنایی از جمله جاده ها ،فرودگاهها ،سیستم حمل و نقل ،هم از جهت کیفی و هم از جهت کمی که موجب تسریع در امر ارتباطات میان نقاط دیدنی کشور می شود از معرفهای متغییر دسترسی سریعتر به نقاط دیدنی کشور می باشد.سرمایه گذاری:
تعریف نظری : تشویق سرمایه گذاری بخش خصوصی از طرف دولت در جهت سرمایه گذاری درزمینه هتل داری ،تاسیسات بین راهی ، سیستم حمل و نقل مناسب،و خدماتی که با صنعت جهانگردی مرتبط است.تعریف عملیاتی :تشویق سرمایه گذاری خصوصی از طریق ارائه امنیت اقتصادی ، سیاسی و معاف کردن آنها از مالیات در جهت سرمایه گذاری درصنعت جهانگردی از معرفهای متغیر سرمایه گذاری خصوصی است.تبلیغات:
تعریف نظری: منظور هر گونه سرمایه گذاری که بتواند فرهنگ و تاریخ ایرانی را درکشورهای دیگر بخوبی معرفی کند تا بتواند تبلیغات سوء بیگانگان را در مورد ایران خنثی کند.تعریف عملیاتی: تهیه فیلمهای درمورد فرهنگ ایرانی ،و آثار باستانی وتاریخی ایران و انتقال آن به سایر کشورها ،ایجاد نمایشگاههای درمورد دستاوردهای علمی فرهنگی ایران ،ایجاد تبلیغات درزمینه صنعت تورسیم ایران در شبکه جهانی اینترنت، ایجاد راهنماییهای اثر بخش(تابلو ،تهیه کتاب، راهنمائی توریسم) ،انتشاربروشور،و تقشه و عکس از جمله معرفهای متغیر در تبلیغات نام برد.امنیت :تعریف نظری : عبارت است ازبی خوفی ،وامن ،بی بیمی ،ایمنی .ایمن شدن و در امان بودن ( دهخدا ، علی اکبر ،1344و ص211)تعریف عملیاتی : عدم احساس خطر ، ثبات و آرامش سیاسی در جامعه میزبان ،استقرار نظم در جامعه ، حاکمیت قانون ،عدم هرج و مرج درکشور،وخوف نداشتن از جان ومال و دیگر تعلقات فردی ،ازمعرفهای متغیر امنیت می باشد.مسئولین :تعریف نظری: همکاری و هماهنگی میان مسئولین سازمانهای دولتی و خصوصی در زمینه تمرکز در امر برنامه ریزی و سیاستگذاری در زمینه صنعت جهانگردیتعریف عملیاتی : روابط و هماهنگی میان مسئولین سازمان ایرانگردی و جهانگردی ،وزارت خارجه ، محیط زیست، شهرداریها;.که به نحوی با صنعت جهانگردی در ارتباطند از جمله معرفهای متغیر هماهنگی میان مسئولین سازمانهای دولتی است .روابط فرهنگی : تعریف نظری : منظور گسترش ارتباطات فرهنگی میان ایران و سایر کشورهاست.تعریف عملیاتی : روابط میان اساتید دانشگاهها ،و شخصیتهای علمی بر پایی کنفرانسهای علمی درزمینه صنعت گردشگری ، تاسیس نمایشگاههای بین المللی ;از معرفهای متغییر روابط فرهنگی است.فرهنگ مردم :تعریف نظری :منظور سطح فرهنگ جامعه میزبان و میزان اطلاعات مردم در مورد توریست و مسائل توریستی کشورتعریف عملیاتی :ارتقاء سطح آگاهیهای اجتماعی و فرهنگ عمومی در مورد مسائل گردشگری،از طریق آموزش نیروهای متخصص ،راهنمای توریستها مدیران هتلها .
(2-5)-پیشینه تحقیق(2-5-1)-پیشینه تاریخی صنعت توریسم: توریسم پدیده ای است كه از دیرزمان در جوامع انسانی وجود داشته است و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف به موضوع فنی اقتصادی واجتماعی كنونی خود رسیده است. (رضوانی 1372، ص 27) برای ارج نهادن و محیط نوین جهانگردی ودرك مسئله ها یا چالش هایی كه پیش روی دست اندركاران این صنعت قرار دارد . مروری بر گذار بر روند تاریخی این صنعت از اهمیت خاصی برخوردار است.(2-5-2)-عهد باستان:
مردم متعلق به تمدنهای ماقبل تاریخ با این انگیزه مسافرت می كردند. كه بتوانند غذا بدست آورند ازخطر دوری جویند یا به مناطقی كه دارای آب و هوای مساعدتر است نقل مكان كنند. با افزایش مهارت و كسب فنون نیاز انسان به زندگی بدوی وخانه به دوشی كاهش یافت و در دوره های بعد انسان با انگیزه تجارت و تهاتر كالا مسافرت می كرد. در حالیكه امپراتورهای باستان در قاره های آفریقا و آسیا وخاورمیانه رشد می كردند. ساختار زیر بنای ایجاب می كرد كه
بازسازی شود. راه های آبی بوجود آید و برای ساده تر شدن مسافرت وسیله نقلیه تهیه گردد. آغاز مسافرتهای رسمی و دولتی خود نتیجه مستقیم اقدامات حكام مناطق مختلف بود كه نمایندگان خود را به مكانهای دوردست اعزام می نمودند تا جنگهای قبیله ای را اداره كنند و از شهروندان مالیات وخراج بگیرند. در دوره های حكومت خانواده های سلطنتی در مصر مسافرت با قصد تجارت و تفریح انجام می گرفت. و اینگونه مسافرتها رونق زیادی یافت. و در نتیجه در شهرهای
بزرگ و در مسیر جاده های اصلی مراكزی برای پذیرایی از مسافران بوجود آید. و بین پست های مراكز دولتی و مناطق خارج از كشور در مسیر راهها، مهمان خانه های ساخته شد و در عصر یا دوره ای كه امپراتوری آشوری به اوج قدرت خود رسید. وسایل و تشكیلات لازم برای مسافرتهای ارتش ایجاد گردید در این زمان دولتها اقدام به جاده سازی كردند و در نقاط مختلف علامتهای خاص نصب گردید كه نشان دهنده فاصله نقاط بود. ایرانیان امپراتوری آشوری را شكست دادند واقدام به توسعه سیستم راه سازی نمودند. كالسكه های چهار چرخ ساختند كه در مسافرت و حمل و نقل به كار گرفته می شد. (گی، 1377، ص 35 و 36) یونانیان به جزء اینكه مانند فنیقی ها به منظور كسب درآمدزا از خریدوفروش كالا به سفرهای دریایی پرداختند. بنا به استعداد فكری و ذوق علمی برای پژوهش
و تحصیل و كسب آگاهی از وضعیت سرزمینها و ملتها نیز سفر می كردند. رومیان نیز به منظور سوداگری، تفریح یا مداوا، راهی شهرهای دیگر می شدند و برای استفاده از آبهای معدنی یا سواحل گرم آفتابی به جزایر پراكنده دریای مدیترانه سفر می كردند. در زمان ساسانیان بازرگانان رومی و ایرانی در دریا و اقیانوس سفر می كردند و رقیب یكدیگر بودند. آبهای جهان جولانگاه سوداگران، تجارت پیشگان، اشراف و نخبگان این دو ملت بود. با ظهور اسلام و چیرگی تازیان
مسلمان بر ایران و سپس روم، در انگیزه مسافرت و چگونگی و دفعات مسافرت مردمان آن روزگار دگرگونیهای بوجود آمد. زیرا تحت ایران ملت های تازه مسلمان شده، انگیزه مذهبی بسیار قوی برای مسافرت به مكه در آنان بوجود آورد. دوم اینكه بسیاری از اندیشمنان ایران زمین به منظور آشنایی بیشتر با خاستگاه اسلام و بهره مندی از پیشگاه مردان دین به سبب تمایل و رغبت درونی و فطری ایرانیان به فراگیری دانش و بویژه آشنایی و معاشرت با قبایل عرب كه به سلاست زبان و فصاحت بیان معروف بودند به كشورهای عربی مسافرت می كردند بالاخره رونق بازرگانی میان ایرانیان و كشورهای نوپای اسلامی آن روز باعث شد كه گروه بیشماری از ایرانیان و تازیان به سرزمین های یكدیگر رفت و آمد كنند. (محلاتی، 1380 : 706)
(2-5-3)-قرون وسطی: سده ی پنجم تا چهاردهم میلادی را قرون وسطی می نامند. در این دوره مسافرت و تجارت رونق خود را از دست داد زیرا جاده ها تقریباً از بین رفته و شرایط مسافرت بسیار مشكل و حتی خطرناك شده بود. اوضاع پرآشوب اروپا، و آسیا باختری در سده های میانه به سبب جنگهای خونین مسیحیان و مسلمانان كه به جنگهای صلیبی معروف است و لشکرکشی های مداوم اروپائیان به آسیا موجب ناآرامی راهها و ویرانی جاده ها شد. به همین سبب سفرهای تفریحی و پژوهشی به ركود گراییده ولی سفرهای بازرگانی و گاهی مذهبی البته با نیروهای مسلح به نگهبانی كاروان همچنان ادامه داشت. (محلاتی، 1380 : 7)
(2-5-4)-رنسانس:از سده چهاردهم تا هفده بیشتر مسافرتها با هدف كسب و دانش و تجربه آموزی انجام می شد در انگلستان ملكه الیزابت اول برای تربیت و پرورش نمایندگان خارجی با شكلی از مسافرت موافقت كرد و در دانشگاههای همچون آكسفورد و كمبریج در انگلستان و سالامانكا، در اسپانیا هزینه های مسافرت دانشجویان را به عنوان كمك هزینه تحصیلی می پرداختند كاروانها مسافرتی دوره الیزابت پس از چندی دارای ساختار و سازمان منطقی گردیدند. و آن را گراندتور نامیدند. این كاروانها كار خود را در نیمه سده هفده شروع كردند و نیمه سده نوزده شهرت داشتند افراد برای كسب و دانش و تجربه های جدید به مسافرت می رفتند و بیشتر اعضای این كاروان را چنین افرادی تشكیل می دادند. (گی، 1377 : 39-38)
ا(2-5-5)-نقلاب صنعتی: انقلاب صنعتی كه از سال 1750 تا 1850 ادامه یافت. پایه و اساس گردشهای دسته جمعی را بدان گونه كه امروزه با آن آشنا هستیم بوجود آورد. در این دوره كارگران ساده كشاورزی كه در مناطق روستایی وجود داشتند رهسپار شهرها و كارخانه های تولید می شدند و با شیوه ای از زندگی كه نمونه های آن را در این زمان مشاهده می كنیم آشنا گردیدند. همین مسأله باعث شد كه آن دوره شاهد تغییرات ژرف اقتصادی و اجتماعی باشد، همچنین انقلاب صنعتی موجب پدید آمدن ماشین ها، قطارها و كشتی هایی شد كه با نیروی بخار كار می كردند تغییرات اجتماعی كه موجب تغییر مشاغل گردید باعث گسترش طبقه میانی اجتماعی گردید و این طبقه توان بیشتر می یافت تا بیشتر به تفریح و مسافرت برود. افزایش تقاضا و مسافرت باعث شد كه شهرت مسافرت های فرزندان خانواده های مرفه، در گراندتور انجام می گرفت كاهش یابد. (گی، 1377 : 39)
(2-5-6)-جهانگردی در زمان كنونی: مجموعه ای از تمایلات، حركت، دسترسی یافتن به امكانات و توانایی های مالی بر روی هم مسافرت توده ها را امكان پذیر ساخت. تكنولوژیهای نوین مثل خطوط هواپیمایی، كامپیوتر، آدم آهنی و ارتباطات ماهواره ای باعث شد كه سده بیستم شیوه زندگی و كار وتفریح افراد را دگرگون سازد. پیشرفت تكنولوژی باعث شد كه به دلیل های متعدد بر میزان مسافرت، گردش و جهانگردی افزوده شود. این پدیده توانست زمان تفریح را افزایش دهد و درآمدها را بالا ببرد.
ارتباطات را تقویت كند و شیوه های كارآمدی از حمل ونقل ارائه نماید. تردیدی نیست كه صنعت جهانگردی و مسافرت د رهزاره سوم به صورت یكی از بخش هایی پررشد در سیستم اقتصاد جهانی در می آید. اگر چه سیستم اقتصادی در برخی از دوره ها دچار ركود می شود. جزر و مد های سیاسی بوجود می آورد. جنگ و نوسانات قیمت سوخت بر سیستم اقتصاد جهانی اثرات شگرف می گذارد. ولی باز هم مسافرت و گردش در سطح جهانی به صورت یكی از بزرگترین
منابع درآمد به حساب می آید. در دنیا بودجه ای كه به مسافرت و تفریح تخصیص می یابد. سه برابر بودجه ای است كه صرف امور دفاعی می شود. گردش و جهانگردی دیگر به تعداد انگشت شماری از خانواده های مرفه و ثروتمند تعلق ندارد و اكنون میلیونها نفر به دیدن مكانهای تازه می روند و در پی تغییر در محیط خود هستند و درصدد كسب تجربیات جدید و معقول می باشند و در حالیكه عصر جدیدی از گردش، مسافرت و جهانگردی، سیر تكاملی می پیماید تعداد زیادی
از عوامل بر آن اثر می گذارد این عوامل برون زا عبارتند از : پیشرفت و توسعه اقتصادی مالی، پیشرفت در زمینه تكنولوژی و نوآوری مسائل مربوط به محیط زیست و عوامل بازاریابی كه بر بخش عملیاتی مسافرت و جهانگردی و نیز محصولات زیربط اثر می گذارد. (گی، 1377 : 41-40)
(2-5-7)-تاریخچه جهانگردی در ایران:ایران به دلیل قدمت طولانی تمدن بشری و وجود سلسله های مختلف پادشاهی دورانهای متفاوتی را از نظر سیاحتی دارا بوده است. موقعیت استراتژیك ایران كه دروازه اتصال قاره آسیا به اروپا قلمداد می شود. همواره موجب حساسیت سلاطین و پادشاهان دیگر كشورها نسبت به این سرزمین بوده و رویدادهای بسیاری در تاریخ این كشور بوجود آورده كه بی تأثیر در روند سیاحتی آن نبوده است. از سوی دیگر وجود منابع و ذخایر غنی طبیعی و زیرزمین نیز در امر
گردشگری ایران آثار متضادی داشته است. عامل مهم دیگر پیدایش دین اسلام در منطقه و اثرات آن در ایران بوده است اگر چه قدمت گردشگری در ایران به دوره هخامنشیان (حدود 500 سال پیش از میلاد مسیح) برمی گردد اما اوج فعالیت این صنعت به معنای امروزی آن از دوران شاه عباس اول صفوی آغاز شده است.
دوره سلطنت شاه عباس اول تا انقراض سلسله صفوی را می توان یكی از درخشان ترین ادوار توسعه سیاحت در ایران به حساب آورد. توسعه سیاحت در آن دوره به چندعامل بستگی داشت كه مهم ترین آن عبارت بودند از: امنیت راههای ارتباطی خوب و تأسیسات اقامتی متعدد و خوب و مناسب ، امنیت در عبور و مرور و اوج صنعت و تجارت در ایران باعث شده بود بسیاری از اشخاص فعال تقریباً از تمام ملل غرب به اصفهان هجوم آورند. از طرفی در قرن هفدهم مسافرت به
صورت یك پدیده اجتماعی مهم درآمد. وانگیزه های گوناگون چون تجارت، علم و هنر، سیاست و مذهب، دسته دسته سیاحان را به مشرق زمین و خصوصاً ایران روانه نمود. در دوران پس از سقوط صفویه با حمله محمود افعان و بدست آوردن تاج شاهی در ایران هرج و مرج كامل در كشور حكم فرما بود. همین باعث شد سیل اروپائیان كه به پایتخت باشكوه ایران سرازیر بود، از جریان افتاد و با اغتشاشات داخلی كه بیشتر به كشمكشهای خونین منجر می شد. تجارت در ایران رو به انحطاط رفت و مسافرتهای داخلی نیز از رونق افتاد. در دوره قاجاریه به سبب موقعیت جغرافیای كشور ما دیپلماسی غرب راه ورود به ایران را در پیش گرفت و در نتیجه گروههای سیاسی و نظامی به دنبال آنها مسافران خارجی گام در راه ایران گذاشتند و از نو مانند دوران درخشان صفوی سیل مسافران غرب به ایران جاری گردید. بدلیل سروصدای روزافزونی كه ایران درجهان غرب برانگیخته بود.
ادامه خواندن مقاله بررسي جاذبه هاي توريستي و موانع جذب جهانگردان به منطقه كليبر
نوشته مقاله بررسي جاذبه هاي توريستي و موانع جذب جهانگردان به منطقه كليبر اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.