nx دارای 189 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
موقعیت طبیعی و جغرافیایی اصفهان
فصل اول:موقعیت جغرافیایی و تقسیمات شهریفصل اول:موقعیت جغرافیایی و تقسیمات سیاسی استاناستان اصفهان با مساحتی حدود 105937 كیلو متر مربع بین 30 درجه و43 دقیقه تا34 درجه و27 دقیقه عرض شمالی خط استوا و49 درجه و36 دقیقه تا55 درجه و31 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. این استان كه در مركز ایران واقع شده،از شمال به استانهای مركزی،قم و سمنان؛از جنوب به استانهای فارس و كهكیلویه و بویراحمد؛از شرق به استانهای خراسان و یزد؛و ازغرب به استانهای لرستان و چهار محال و بختیاری محدود است.
بر اساس آخرین تقسیمات كشوری،این استان دارای17 شهرستان،60 شهر،37 بخش و116 دهستان،و مركز آن شهر اصفهان است. شهرستانهای استان اصفهان عبارت انداز: اصفهان، لرستان، برخوار و میمه، خمینی شهر، خوانسار، سمیرم، شهرضا، فریدن، فریدون شهر، فلاورجان، كاشان، گلپایگان، لنجان، مباركه، نائین، نجف آباد و نطنز كه در رابطه با آنها توضیح مختصری داده خواهد شد.
موقع طبیعی و جغرافیاییاصفهان منطقه نسبتاً كوهستانی وسیعی به مساحت 197،403 كیلو متر مربع است(به انضمام چهارمحال و بختیاری) كه در مركز فلات ایران واقع شده. از شمال محدود است به نواحی كاشان و گلپایگان، از جنوب به آباده و بهبهان، از مشرق به شهرستان یزد، از مغرب به نواحی بختیاری و حدود خوزستان. طول آن از زردكوه در خاك بختیاری كه منبع زاینده رود است تا دریاچه گاو خونی تقریباً سیصد كیلومتر و عرض آن را از كوههای قهرود كه حد شمالی آن است تا قریه امین آباد كه حد جنوبی آن و در خاك فارس واقع است240 كیلومتر ذكر كرده اند. وسعت استان اصفهان و شهرستانهای تابعه آن به تفكیك به شرح زیر است: استان اصفهان به استثنای چهارمحال وبختیاری 170،396 كیلو متر مربع
شهرضا 9،256 «شهر اصفهان 24،212 «اردستان 14،240 «فریدن 7،140 «نائین 46،720 «نجف آباد 3،604 «شهر اصفهان امروز در جلگه سبز و خرمی در كنار زاینده رود واقع شده و طول آن از مشرق به مغرب 18 كیلومتر و عرض آن از شمال به جنوب12 كیلومتر است(ما فروخی اصفهانی در قرن پنجم هجری طول و عرض این شهر را چهارده فرسنگ در شش فرسنگ با هشت دروازه ذكر كرده و گفته است كه هشتصد پاره دیه و مزرعه دارد.)
طول و عرض جغرافیایی ـ قدما اصفهان را به حسب طول و عرض از اقلیم سوم گرفته اند. طول آن را از جزایر خالدات(عوم) و عرض آن را از خط استوا(لب) ذكر كرده اند. طول و عرض جغرافیایی آن بر حسب اندازه گیری بین المللی امروز از این قرار است: طول شرقی آن از نصف النهار گرینویچ51 درجه و39 دقیقه و40 ثانیه و عرض شمالی آن از خط استوا32 درجه و38 دقیقه و30 ثانیه است. ارتفاع اصفهان از سطح دریا بین 1،475 تا 1،584 متر ضبط شده است.
حداكثر ارتفاع استان اصفهان در شهركرد2،066 متر و حداقل آن در یزد 1،233 متر است. جلگه اصفهان در حدود 300 متر از تهران بلندتر است و اختلاف ساعت آن با تهران 20 ثانیه است. پستی وبلندی ـ اصفهان در مركز فلات ایران واقع شده و منطقه ای است نسبتاً كوهستانی كه از سمت مغرب در طول دره وسیعی كه بستر زاینده رود است به وسیله كوههای مرتفع محصور شده. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1475 متر و كوههای آن از شمال غربی به جنوب شرقی كشیده شده. ارتفاع كوههای اطراف اصفهان در حدود 3000 متر است و مهمترین رشته آن در جنوب غربی واقع شده كه جنس سنگهای آن آهكی است و نقاط صعب العبور دارد. سرچشمه رودخانه های كارون و زاینده رود در این قسمت است. سلسله كوههای منطقه اصفهان از زردكوه بختیاری كه آن نیز از شعبات كوههای لرستان است منشعب می شوند. كوه منگشت به ارتفاع 1500 تا 3000 متر مانند دیواری ییلاق بختیاری را از
قشلاق جدا می كند و شعبه آن سبزكوه بین پشتكوه و چهارمحال قرار دارد. ارتفاع كوههای فریدن از دو تا سه هزار متر است كه به موازات یكدیگر مانند پنجه ای از جنوب به شمال امتداد یافته و به كوههای خونسار می پیوندند. كوههای كرون در مغرب اصفهان از مغرب به مشرق ممتد هستند و فواصل آنها به طور متوسط از 24 تا 30 كیلومتر است. بدنه كوههای این قسمت عاری از آب و اشجار است و فقط در چند نقطه آب و درختی مشاهده می شود. دالان كوه حد غربی ناحیه كرو
ن را تشكیل می دهد. از شاه كوه لنجان كه امتداد آن شمالی و جنوبی است دو رشته كوه از مغرب به مشرق منشعب می شود كه جاده اصفهان به شهرضا را قطع می كند. یكی كوههای كلاه قاضی است و دیگری كوههای مهیار كه گردنه و تنگ چالشتر و ارچینی در آن واقع است. ارتفاعات نزدیك شهر ـ دنباله ارتفاعات شاه كوه لنجان در جنوب اصفهان به دو رشته كوه كم ارتفاع صفه و بابا سعید متصل می شود كه جهت آنها از جنوب به مشرق است. ارتفاع كوه صفه در جنوب شهر اصفهان به 2400 متر می رسد. این رشته كوه با تضاریس زیادی كه دارد و به علت نزدیكی آن به شهر، بر زیبایی موقع طبیعی اصفهان افزوده است. در 25 كیلومتری شمال غربی اصفهان كوههای سید محمد واقع شده كه از كنار جاده شوسه اصفهان شروع می شود و به كوههای
كرون و قمیشلو و علوی اتصال می یابد. این كوه دو سه چشمه كم آب دارد و یكی از آنها به نام چشمه منظر در بین اهالی شهرت دارد و از گردشگاههای شهر به شمار می رود. ارتفاعات شمال اصفهان به منزله تپه های خاكی محسوب می شوند كه به گردنه مادر شاه در سه راه اصفهان به تهران متصل شده، به كوه چاله سیاه در 35 كیلومتری شمال غربی اصفهان ختم می شود.
اندكی دورتر شمال جلگه اصفهان را كوههای نطنز و قمرود كاشان محدود می كند و كوه معروف كركس به ارتفاع 3350 متر به خط مستقیم در پنجاه كیلومتری شمال اصفهان واقع شده كه اغلب از برف پوشیده است و به واسطه ارتفاعی كه دارد از دور به خوبی نمایان است. تنگ و گردنه ـ گردنه های معروف اطراف شهر عبارت است از: گردنه گاومیش، گردنه رخ و تنگ بیدكان كه در سر راه اصفهان به بختیاری واقع شده اند. تنگ بیدكان به طول 12 كیلومتر در كوه بیدكان واقع شده و در مدخل آن آب بسیار گوارایی جریان دارد و راه شوسه اصفهان به شهركرد از این تنگ می گذرد. گردنه رخ در شمال غربی كوه رخ واقع شده و راه شوسه جدید الاحداث اصفهان به شهرضا و شیراز از آن می گذرد.
تنگ لاشتر(عامه مردم این تنگ را لارشتر می نامند) به طول شش كیلومتر بین كوه كلاه قاضی و كوه لاشتر كه راه شوسه اصفهان به شهرضا و شیراز از آن می گذرد از گردنه های خیلی نزدیك به شهر است. گردنه گاو پیسه، تقریباً در یك فرسخی جنوب باغ وحش و گردنه آب نیل بین اصفهان و قریه پیر بكران از گردنه های سهل العبور اصفهان در جنوب غربی این شهر و در بلوك لنجانات واقع شده است.
دیگر از گردنه های معروف گردنه مورچه خورت در شمال اصفهان و تنگ اشترگان، دیزی از دهات لنجان علیا و دهكده اشترگان است. گردنه هایی كه از شهر فاصله بیشتری می گیرد، بیشتر در ناحیه كوهستانی چهارمحال و بختیاری و فریدن واقع شده اند و مشهورترین آنها عبارتند از: از گردنه خراجی كه از قهمرخ به شلمزار می رود و گردنه مرداركش بین شلمزار و پشتكوه و گردنه تل بین پشتكوه و ایذه(مال امیر سابق) و گردنه ساطعی و گردنه بازفت بین خاك اصفهان و گرمسیر.
گردنه های امامزاده و گاو جفت و بارز و آب ملخ در كوههای فریدن واقع شده و محل عبور طایفه موگویی و چهارلنگ به پشتكوه است. گردنه های دیگر عبارتند از: گردنه دزدان در كوههای آخوره علیا، گردنه سرخ و آب گرم سرراه كرون به چادگان فریدن. گردنه آب پونه و گردنه فوده در سرراه شهرضابه لنجان. دشت ها
ـ دشت برخواردشت مسطح برخوار در جهت شمال شرقی به رشته كوههای مركزی در جنوب غربی اردستان ختم می شود و دارای آب و هوایی نیمه بیابانی، گرم و خشك در تابستان و سرد و خشك در زمستان، است. ـ دشت آبرفتی كاشان این دشت، دشتی نسبتاً هموار است كه طرف جنوب به ارتفاعات كركس و از طرف شمال به نوار ریگ بلند(در محلی به نام بندریگ) ختم می شود. ـ دشت مباركه دشت مباركه در شهرستان مباركه به وسیله رشته كوه های متعدد احاطه شده است كه از معروف ترین آن ها می توان به كوه های خولنجان، طالخونچه، كوه زرد، كوه قلعه بزی اشاره نمود. آبشارهاجاذبه های طبیعی؛ 1- آبشار شالورا:این آبشار در 65 كیلومتری غرب اصفهان و در نزدیكی روستای جومیهن قرار دارد. 2- آبشار كرد علیا:این آبشار كه در 90 كیلومتری غرب اصفهان و در ارتفاعات دالانكوه قرار دارد، از آب شدن برف های دالانكوه بوجود آمده است و در بهار منظره بسیار زیبایی ایجاد می كند. 3- چشمه آب معدنی ورتون:در 43 كیلومتری جاده اصفهان به یزد جاده ای فرعی وجود دارد كه پس از طی 18 كیلومتر به ناحیه ورتون می رسد. بعد از ورتون در فاصله 12 كیلومتری، چشمه های معدنی ورتون قرار گرفته اند. در این منطقه حمام هایی به سبك دوره صفویه است كه اكثراً مخروبه اند و برخی از آنها كه سالم است مورد استفاده مردم قرار می گیرد آب گرم ورتون از دسته آبهای مكروه بی كربناته و سولفاته گرم است. خواص درمانی استحمام در این آب عبارتست از: تسكین دهندگی دردهای عصبی و رماتیسمی. این آب در صورت نوشیدن باعث ازدیاد ترشح معده می گردد به سبب وجود سولفات سدیم در تركیب آن، این آب خاصیت ملین دارد و سرانجام وجود آهن در تركیب.
رشته كوه ها استان اصفهان ـ رشته كوههای قمیشلو در بخش مركزی و دنباله بیدگان در غرب، رشته كوههای زردكوه، كوه كالخونی و سفیدكوه در مركز، كوه قاضی در شمال شهرستان شهرضا. ـ كوه بهوروز، چالقفا، پشم كن و كوه باغك در سمیرم.ـ رشته كوههای اردستان از انشعابات كوه كركس در كاشان. ـ كوه سراش، محمدیه و زردكوه از مهمترین ارتفاعات شهرستان نائین.ـ كوه دنیار، الجوق، دنباله زردكوه و قمیشلودر سمیرم.
ـ بلندترین قله كوههای سلسله جبال مركزی ایران كه از شهرستان گلپایگان می گذرد در این ناحیه قله حاجی تارا به ارتفاع 3560 متر می باشد.رودها:مهمترین رودخانه های این استان عبارتند از:1- زاینده رود كه از ارتفاعات زردكوه بختیاری در شهركرد سرچشه میگیرد، جهت جریان آن از غرب به شرق است آب این رودخانه بخصوص پس از حفر تونل كوهرنگ در كوه كاركنان با طول 160 كیلومتر و با انشعابات كوچك خود كلیه قراء و مزارع اطراف را مشروب مینماید و سیلاب آن به باتلاق گاوخونی منتهی میگردد .سرچشمه زاینده رود نزدیك سرچشمه اص
لی رود كارون است و حد فاصل این دو رود از زیركوه در حدود سه كیلومتر میباشد.2- رودخانه مرغاب از كوههای داران سرچشمه گرفته نجف آباد را مشروب و در نزدیكی آبادی جوزدان به زاینده رود منتهی میشود.3- رودخانه های گندمان، شمس آباد، حنا در سمیرم واقع و به رودخانه خرسان ملحق میگردند.4- رودخانه قبله از كوههای جنوبی خوانسار سرچشمه گرفته وارد قسمت مركزی شهرستان گلپایگان گشته و پس از مشروب كردن این نا
حیه و گذشتن از گلپایگان با نام رودخانه لعل یار به جریان خود ادامه میدهد.5- رودخانه كرون از ارتفاعات نبله و داران و شعبه دیگر آن نیز از كوه صالح و مكه سرچشمه گرفته پس از آبیاری دهستانهای اطراف خود در شمال جوزدان به زاینده رود میریزد.آب و هوا ـ شهر اصفهان در جلگه واقع شده. اراضی آن رسی است و در نقاط مختلف آن به تفاوت از 75 سانتیمتر تا یك مترو نیم به قشری محكم از رس می رسد كه سخت و غیر قابل نفوذ است. پی منازل و ساختمانهای معمولی بر روی همین قشر رس بنا می شود. دیوارهای گلی قدیمی كه
حصار باغات داخل و خارج شهر را تشكیل می دهد بر روی همین قشر رس تركیب شده و بعضی از آنها حتی چند صد سال دوام كرده است. خشت خامی كه از این خاك رس ساخته می شود به اندازه آجر پخته استحكام دارد و در بیشتر بناهای قدیم چندین صد سال دوام كرده است. دوام نوع مخصوصی از این خشت خام در آثار كهن آتشگاه حتی به دو هزار سال می رسد. رشته كوههای محلی اصفهان در اطراف شهر از مغرب و جنوب به سوی مشرق كشیده شده و با ارتفاع یكنواخت
و تضاریس قلل آنها، هماهنگ آثار تماشایی داخل شهر منظره ای طبیعی و تماشایی به وجود آورده است. منظره زیبای كوههای اطراف اصفهان از فراز عمارت عالی قاپو در میدان نقش جهان و از قله كوه آتشگاه به خوبی نمودار می شود. چون به غیر از نواحی نجف آباد و دهستانهای برخوار و كوهپایه بقیه بخشهای اصفهان در كنار رودخانه پر بركت زاینده رود واقع شده، آب و هوای آن معتدل و فصول چهار گانه آن منظم است. شمال اصفهان تا نود كیلومتر باز است و بادهای خنك شمالی ا
ز این طریق می ورزد، اما جنوب آن از سه كیلومتری بسته می شود.(جغرافیادانانقدیم عرب گفته اند كه اصح مساكن و بلاد شهری است كه شمال آن گشاده و جنوبش گرفته باشد) وبه طوری كه ذكر شد اصفهان دارای چنین موقعیتی است و چون جنوب و غرب آن كوهستانی و شمال و شرق آن جلگه است دارای اختلاف هوا و بارندگی است، چنانچه در فریدن و چهارمحال كه در مغرب واقع شده و كوهستانی است بارندگی زیاد و در مدت زمستان كلیه اراضی آن نواحی مستور از برف
است و قسمت عمده زراعت آنان دیم است و به واسطه سردی هوا محصول صیفی به ندرت به عمل می آید. بالعكس در شمال و مشرق كه عموماً جلگه و شوره زار است بارندگی كمتر و بی دوام می باشد و كشاورزان زراعت تابستانی خود را با آب قنات و چاه مشروب می كنند. هوای این قسمت خیلی خشك و در تابستان بسیار گرم است. اراضی شرقی به واسطه مجاورت با باتلاق گاوخونی و ریگزار و كویر هنگام روز به واسطه تابش آفتاب بی اندازه گرم و در شب خیلی سرد است. به طور كلی در هر موقع از سال در این شهر وزش باد جریان دارد، ولی عموماً بادها از سمت جنوب غربی می وزند و به همین سبب است كه ابر باران نیز از همین سمت نمایان می شود. بادهای موسمی اصفهان كه از مغرب به مشرق می وزد در دو موقع از سال شروع می شود. یكی از نیمه اول اسفند تا نیمه اول اردیبهشت كه بادهای سرد می وزد و دیگری از اوایل شهریور تا اواس
ط مهر كه بادهای خزانی نسبتاً گرم می وزد. در بعضی سالها شدت فشار و سرعت باد زیادتر از حد معمول می شود ولی كمتر شنیده شده كه بادهای شدید در اصفهان خساراتی ببار آورده و زندگی مردم را فلج كرده باشد. تقسیمات آب و هواییاستان اصفهان در مركز فلات ایران است و به علت گستردگی زیاد، شامل بخشهای متعدد كوهستانی و جلگه ای است. این نواحی عبارتند از: 1- ناحیه كوهستانی اردستان؛ كه شهرستان اردستان را به وسیله دو رشته كوه: یكی در غرب از حوزه زاینده رود و دیگری در شرق از كویر لوت جدا می سازد. این ناحیه كوهستانی به وسیله یك رشته از كوه های كم ارتفاع به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می شود. قسمت شمالی شهرستان های نائین، اردستان، كاشان و قسمت جنوبی شهرستان یزد را كه در دامنه شیركوه واقع شده است، در بر می گیرد.
2- ناحیه كوهستانی شمال شرقی و شرق؛ كه شهر نطنز نیز در دامنه بلندترین قله آن یعنی كوه كركس كوه قرار گرفته است. ناحیه كوهستانی غرب كه شهرستانهای فریدن و فریدون شهر را در بر می گیرد.3- قسمت جلگه ای؛ كه از آبرفت های زاینده رود به وجود آمده و با شیب ملایمی به باتلاق گاوخونی در جنوب شرقی اصفهان منتهی می گردد.آب و هوای استان اصفهان به طور كلی معتدل خشك است، اما با توجه به تأثیر بادها و دوری و نزدیكی به منطقه كوهستانی غرب و دشت كویر در شرق و جنوب شرقی، می توان آب و هوای آن را به 3 بخش متمایز تقسیم كرد.
4- آب و هوای بیابانی؛ كه شمال شهرستان نائین، حوزه بیابانك و انارك تا شمال اردستان را در بر می گیرد. مشخصه ویژه آن تغییر شدید و سریع درجه حرارت، كمی بارش باران و وزش بادهای تند در طول سال است.5- آب و هوای نیمه بیابانی؛ كه شهرستان اصفهان را در بر می گیرد و خشكی هوا و كمی بارندگی از مشخصات این نوع آب و هواست. رودخانه زاینده رود به طرز چشمگیری بر روی آب و هوای این ناحیه تأثیر مثبت دارد و آن را تعدیل می كند.6- آب و هوای نیمه مرطوب سرد؛ كه قلمرو غرب و جنوب غربی اصفهان را در بر می گیرد. به نسبت افزایش ارتفاع، میزان بارندگی افزایش می یابد و از درجه گرمای هوا كاسته می شود. شهر چهار فصل ـ از لحاظ نظم و تربیت فصول چهارگانه سال،هیچ یك از شهرهای ایران با اصفهان برابری نمی كند. روز اول فروردین و اول تیر و اول مهر و اول دی، شروع چهار فصل بهار و تابستان و پاییز و زمستان را اعلام می دارند و تغییرات استثنایی به ندرت دیده شده است.
در اواسط میزان(ماه مهر) هوا اندكی میل به سردی می كند. شب هفدهم مهر را رعا یا از قدیم جلبند می نامند و احتمال می رود كه از آن شب به بعد بعضی از حاصلها را كه به درخت باشد یا نرسیده باشد سرما آسیب برساند. اواخر میزان تا اواسط عقرب(آبان) شروع خزان و فصل برگریزان اصفهان است و در آن وقت دیگر میوه ای به درخت یا مزرعه نمی گذارند و همه را چیده و انبار می كنند. از اوایل آبان معمولاً بارندگی شروع می شود و در اول قوس (ماه آذر) تمام برگ درختان ریخته و درختها به مانند چوب خشك می شوند. در اواخر آذر هوا كاملاً سرد شده و احتمال باریدن برف
می رود، از اول جدی(دی) تا دهم دلو(بهمن) اوج سرما و باریدن برف و یخبندان است و آن را چهله بزرگ می نامند و از دهم دلو تا اول حوت(اسفند) سردی هوا بی اعتبار است مگر در سالهای استثنایی كه سردی زیاد باشد و آن را چهله كوچك می نامند. از اوایل اسفند هوا رو به گرمی می رود و در اول اول ثور(اردیبهشت)، هوا گرم و معتدل است و در اول جوزا، (خرداد) گرمی هوا زیاد می شود ولی طاقت فرسا نیست و این ماه شروع میوه های اصفهان است تا اوایل سرصان(تیر) كه هوا به اوج گرمی خود می رسد.
هوای اصفهان اكثراً صاف و آفتابی است و پیوسته باد معتدل(نسیم) در آن وزان است. معمولاً هوا چنان صاف و شفاف است كه ستاره زهره ؟؟درجه حرارت بر اساس گزارش ایستگاه سینوپتیك شهر اصفهان در سال 1373، حداكثر درجه حرارت6/40 درجه سانتیگراد، حداقل درجه حرارت 6/10- درجه سانتیگراد و متوسط درجه حرارت سالانه 7/16 درجه سانتیگراد ثبت شده است. طبق همین گزارش، تعداد روزهای یخبندان استان 76روز و متوسط میزان بارندگی سالانه آن 9/116میلی متر است.بادهایی كه در استان اصفهان می وزند، عموماً بادهای غربی و جنوب غربی اند. وزش بادهای جنوب غربی زمان خاصی ندارد و این بادها در اغلب ایام سال وی وزند؛ اما بادهای غربی معمولاً در دو موقع از سال، یكی از نیمه اسفند تا نیمه اردیبهشت، و دیگری از اوایل شهریور تا اواسط مهر، می وزند.
روی هم رفته بادهای شدید فقط در نواحی بیابانی استان می وزند و ساز بادهای استان معمولاً به صورت نسیم و بادهای خفیف محلی اند.شهر اصفهان از نظر آب و هوا ممتاز، و فصول چهارگانه آن بسیار نامنظم است؛ چنانكه آغاز و پایان هر فصل به خوبی مشهود است.(كتاب استان اصفهان- حسن زنده دل)
؟؟؟؟حداكثر درجه حرارت اصفهان در تابستان در اول مغرب و در سایه بعدازظهر به 30درجه سانتیگراد می رسد و حداقل آن در بعضی سالها ده درجه زیر صفر است. گرمای تابستان طاقت فرسا نیست و به علت وفور آب و اشجار فراوان بدون احساس ناراحتی قابل تحمل است. اغلب شبهای تابستان هوا خنك است و خوابیدن در هوای آزاد بدون پوشش كافی امكانپذیر نیست. زمستانهای خیل
یسردهم به ندرت اتفاق می افتد و معمولاً هو معتدل است. استثنائاً در زمستانهایی كه تمام فلات ایران در معرض جریان هوای بسیار سرد قرار می گیرد، اصفهان هم از سردی هوا مستثنی نبوده و به شدت سرد می شود، معذلك سرمای آن غیر قابل تحمل نیست.
مؤلف كتاب(الاصفهان) نوشته است كه در مدت سی سال فقط یك شب درجه حرارت به 20درجه زیر صفر رسیده است و دو شب قبل و بعد آن 16درجه بوده. وی نوشته است كه این سرما درختهای مو و انار را خشكانید و می گوید آن را كه به هوا می پاشیدیم موقع فروریختن روی یخهای زمین صدای آتشبازی می كرد. آب رودخانه و نهرها چون از عمق یخ می بست روی یكدیگر منجمد شده و بالا آمده مملو می شد و از اطراف جریان پیدا می كرد و به عمارتها و دیوارهای آن صدمه می زد. حیوانات را خیلی تلف كرد.
میزان بارندگی در اصفهان بارندگی منحصر به زمستان است و در پاییز و بهار به ندرت بارندگی می شود و اگر در موقع بهار ابرهایی در آسمان ظاهز شود با بادهایی كه در این فصل می وزد پراكنده شده مانع بارندگی می شود.میزان بارندگی سالیانه در اصفهان زیاد نیست و متوسط ارتفاع باران كه از آبان تا اواخر اردیبهشت در این شهر می بارد بین 100 تا 150 میلیمتر بیشتر نیست.
بعضی سالها از 30 تا 40 میلیمتر هم تجاوز نمی كند و بر روی هم خشكسالی بیش از سالهای مرطوبی است. اتفاق افتاده است كه چند سال استثنایی چهل روز متوالی آسمان این شهر ابری بوده و برفهای سنگین باریده است. اما میزان بارندگی در ارتفاعات مغرب اصفهان كه سرچشمه زاینده رود است خیلی بیشتر است. زرد كوه و كوهرنگ و ساز كوههای بختیاری معمولاً از برف پوشیده می شود و این كوهها اصلی آب و سرچشمه رودخانه اصفهان است.
چنانكه ذكر شد در اصفهان معمولاً تغییرات شدید آب و هوا و انقلابات جوی كمتر دیده شده است و اگر استثنائاً در سالی انقلاب جوی رخ دهد، نیز بسیار محسوس و قابل توجه است، چنانچه از اواخر آبان تا آخر نیمه اول آذر ماه سال 1333 برای مدت بیست روز متوالی بارانهایی بارید كه مسلماً در تاریخ پانصد سال اخیر این شهر نظیر نداشته است و به خانه های مسكونی و ابنیه شهر و بناهای باستانی كه برای مقاومت در مقابل چنان بارانهای بیسابقه آماده نبودند، خسارات فراوان رسانید و رعب و وحشتی عجیب مردم را فرا گرفت. بارنهای مزبور در مدت 20روز به میزان 5/167 میلیمتر
رسید و مردم فقیر و ساكنین قسمت های قدیمی شهر كه خانه های گلی آنها را آب باران فرا می گرفت و خراب می شد به شبستانهای مساجد بزرگ و تاریخی پناه بردند و به دنبال ریزش این بارانها زاینده رود در روزهای شانزدهم و هفدهم آذر 1333 طغیان بیسابقه ای كرد و شهر اصفهان مورد تهدید واقع شد.زاینده رود ـ مهمترین رودخانه ای كه در مركز ایران جای است زاینده رود می باشد كه از ارتفاعات زردكوه بختیاری و از رشته ای به نام كوهرنگ سرچشمه گرفته و از مغرب به مشرق تا باتلاق گاوخونی جریان دارد.
طول این رودخانه را با پیچ و خمهای آن 400 تا 480 كیلومتر نوشته اند، ولی این فاصله به خط مستقیم 270 كیلومتر است، عرض بستر رودخانه تا 200 متر كم و زیاد می شود. قلل چهل چشمه و كوهرنگ در خاك بختیاری سرچشمه این رودخانه است و بیشتر ایام سال مستور برف است.
بستر این رودخانه از سرچشمه تا مصب از خود زایش آب می كند و به همین جهت زاینده رود نام دارد. قسمت اولیه مجرای زاینده رود پیچ و خمهای زیاد دارد ولی هرقدر پایینتر می آید پیخ و خم آن كمتر می شود تا می رسد به كوه قلعه بزی كه در انحنایی به مسافت 12 كیلومتر و بر خلاف مجرای اصلی از مشرق به مغرب جریان پیدا می كند و از پل فلاورجان تا شهر اصفهان از مغرب به مشرق24كیلومتر مسافت را به شكل مارپیج طی می كند و در وسط این مسافت كوه آتشگاه واقع است كه از قله آن پیچهای رودخانه دیده می شود كه به شكل مار پیچد و شاید به همین سبب
اكنون نیز ماربین نام دارد و از لحاظ وفور میوه و سرسبزی و صفا مهمترین بلوك اصفهان است.باتلاق گاوخونی جلگه ای است ناهموار كه قریب سی كیلومتر طول و عرض آن است و وسعت آن با افزایش و نقصان آب رودخانه تغییر می كند.این باتلاق از طرف جنوب و مشرق محدود می شود به تپه هایی از ماسه و شن كه بلندی آنها متجاوز از 200متر است. بالای آن تپه ها ابتدا جرقویه علیا و بعد دشت وسیعی است به طول چندین فرسخ از ماسه و شن به سمت ابرقو تمام جرقویه علیا از چشمه های زاینده رود مشروب می شود.
تقسیم آب زاینده رودتقسیم آب زاینده رود طبق طومار معروف شیخ بهایی مختص- یعنی همه آب زاینده رود از پانزدهم اردیبهشت تا آخر آن و از 15آذر تا آخر برج، مخصوص بلوك رودشتین است(رودشت علیا و سفلا آخرین قسمتهای آبخور زاینده رود است).مشترك- یعنی آب زاینده رود از آخر اردیبهشت تا شش ماه به طور مشترك در اختیار بلوك پایین رودخانه است.
آزاد- یعنی از آخر آذرماه تا پانزدهم اردیبهشت آب زاینده رود آزاد است و همه آبادیها می توانند از آن استفاده نمایند.طبق طومار شیخ بهایی آب رودخانه به 33 سهم تقسیم می شود كه به وسیله نهرهایی كه از رودخانه منشعب می شود و آنهار امادی می نامند آب را به قراء ودهات می رسانند. سهام مزبور به قرار زیر است:1- بلوك لنجان شش سهم2- بلوك النجان چهار سهم
3- بلوك ماربین چهار سهم4- بلوك چی شش سهم5- بلوك كرارج سه سهم6- بلوك رودشتین شش سهم7- بلوك برآآن چهار سهممادیهاكلمه مادی در اصفهان اصطلاح محلی است و به معنی نهر آب است.چندین مادی از زاینده رود منشعب می شوند و مزارع و باغات و خانه های اصفهان را مشروب می سازند. مادیهای مشهور عبارتنداز:1- مادی نیاصرم- بیشتر نزدیك رودخانه است.
2- مادی فرشادی- كه محل انشعاب آن بالاتر از نیاصرم و در كنار قریه ناجوان(ناژوان) ماربین است آب آن مادی نیاصرم است.3- مادی شاه- یا جوی شاه، كه خاصه عمارات و باغهای شاهی بوده است.4- مادی فدین- چون بعضی از سلاطین شاخه ای از این نهر را فدای نفس خود كرده و اكثر آن را وقف شهر نموده بودند به مادی فدا مشهور بوده است، ولی امروز آن را مادی فدین می گویند.5- مادی تیران- كه در منتها الیه حد غربی شهر جریان دارد و آب آن به قدر مادی فرشادی است و از كنار شهر می گذرد، اما شاخه هایی از آن جدا كرده اند.6- مادی قمش- محل انشعاب این مادی بالاتر از نهرهای سابق و معتبرترین آنها است زیرا كه در محل انشعاب آن از زاینده رود چشمه ای وجود دارد كه اگر در خشكسالیها شورابه ای هم به آن نرسد از چشمه آن كه در صحرای دراز مزارع درجه واقع است به قدر یك نهر كامل اب می جوشد و پس از جاری شدن باغات و مزارع متعلقه به خود را سیرآب می كند.زندگی جانوران پستانداران پستانداران استان اصفهان، عبارت اند از: خارپشت ایرانی، خفاش نعل اسبی بزرگ، سنجابك درختی، هامستر خاكستری، جرد ایرانی، جربیل بزرگ، جربیل بلوچی، پامسواكی بزرگ، دوپای كوچك، موش خانگی، موش ورامین، موش بیابانی، تشی، خوگوش، پایكا، گرگ، شغال، روباه معمولی، روباه شنی، خرس قهوه ای، كفتار، سمور، رودك عسل خوار، گربه وحشی، كاراكال، یوزپلنگ، پلنگ، گراز، آهو، كل(پازن) وبز، قوچ و میش ارمنی(عراقی)، گربه پالاس، گربه شنی، گربه دشتی، گوركن.
پرندگانپرندگان بومی و مهاجر استان اصفهان، عبارتند از:كشیم كوچك و بزرگ، بوتیمار كوچك، اگرت بزرگ، حواصیل خاكستری، كله سبز، آنقوت، خوتكا، گیلار، نوك پهن، اردك سرحنایی، عقاب دریایی دم سفید، سارگپه، قرقی، كركور، ساگپه پابلند، عقاب دوبرادر، عقاب تالایی، عقاب طلایی، كركس، هما، دال سیاه، سنقر سفید، سنقر تالایی، بالابان، بحری، شاهین، دلیجه كوچك، كبك، تیهور، بلدرچین، هوبره، یلوه خال دار، چنگر، سلیم طوقی كوچك، خروس كولی، آبچلیك پا سرخ، چاخ لق، دودوك، كاكایی سرسیاه، كوكتر، كبوتر جنگلی، كبوتر چاهی، یاكریم، قمری، شاه بوف، مرغ حق، جغد كوچك، سبزقبا، زنبورخور، هدهد، داركوب باغی، چلچله، پرستو، چكاوك، دم جنبانك، سار، زاغ، كلاغ، غراب، سسك، چكچك پشت سفید، بلبل، توكا، كمركلی، گنجشك، سهره جنگلی، زرده سرسیاه. مارها
مارهای غیر سمیمارهای غیر سمی استان اصفهان، عبارتند از: كورمار سلیمانی، مار چلیپر، مار آتشی، قمچه مار، مار قیطانی، مارپلنگی و;مارهای نیمه سمیاین مارها در استان اصفهان، یله مار، سوسن ما، افعی سوسن، تیرمار و تیرمار خراسانی هستند.مارهای سمیگونه های مار سمی این منطقه مار شاخ دار و گرزماریاافعی ، مار جعفری، افعی شاخ دار، افعی دماوندی، افعی زنجانی، افعی قفقازی .ـ نواحی حفاظت شده
1- پناهگاه حیات وحش قامشلوپهنه این ناحیه در حدود 37 هزار هكتار است. با پاسداری كه از آن ب عمل می آید، می توان گفت در حال حاضر از نظر قوچ و میش وحشی، یكی از غنی ترین نواحی حفاظت شده استان است. 2- پناهگاه حیات وحش كلاه قاضیاین پناهگاه با پهنه ای بیش از 40 هزار هكتار، در 36 كیلومتری جنوب شهر اصفهان قرار دارد. و جاده مهم و استراتژیك اصفهان ـ شیراز از كناره شمالی و باختری این پناهگاه می گذرد. وجود اكوسیستم خوب و زیستگاه های مناسب این ناحیه سبب شد تا در سال 1346 ه. ش، شورای عالی شكاربانی و نظارت بر صید، بلندی های این ناحیه را قرق شده اعلام نماید.
درختان و درختچه های این پناهگاه، بادام كوهی، انجیر، بنه، بادامك و تنگرس است. بوته های مرتعی آن، عبارت اند از:گرامیته، شقایق وحشی، لاله وحشی، گل گندم، خارشتر، بارهنگ، آویشن، گل اروانه، درمنه، جاز، كلاه میرحسن، جوخوار، اسپند، چوبك. گیاهان دارویی پناهگاه كلاه قاضی، ازاین قرارند:اسفند، خاكشیرتلخ، كاندول، شوكران، همیشه بهار، گز، آویشن، شاهی بری(جوحبل)، كاسنی سمی، پونه گاوی، تنباكو كوهی، تاج خروس، كاكوتی، شنگ، قدومه قرمز، تلخه كوهی، خیارخر، مرزه كوهی، میخك كوهی، اسفوزه، ریحان كوهی، پیاز كوهی، گل گاوزبان، تخم شربتی، ختمی، مارمیران، ریواس، زردك بیابانی،;;;.مهم ترین پستانداران این پناهگاه، كل/ تكه/ پازن، قوچ و میش، آهو یا غزال ایرانی، گرگ، پلنگ، خرگوش، كفتار، كاراكال، شغال،;;; است. ـ پناهگاه حیات وحش موته ناحیه حفاظت شده موته با220 هزار هكتار پهنه، در پیرامون روستای موته شهرستان برخوار و میمه استان اصفهان، در شمال استان اصفهان، در شمال باختری شهرستان برخوار و میمه و جنوب باختری شهرستان دلیجان قرار دارد.
این ناحیه از نظر گیاهان منحصر به فرد، زیستگاههای مناسب برای آهوان و شرایط موافق برای زاد و ولد آهو، یكی از پرارزش ترین نواحی حفاظت شده ایران است. ناحیه حفاظت شده موته، از دو بخش دشتی و همواری هاع كه محل زیست آهوست، و بخش كوهستانی، كه محل زیست قوچ، میش و كل و بز می باشد، تشكیل یافته است. در سال 1343 ه.ش، كانون شكار ایران، ناحیه ای را كه اكنون به نام منطقه حفاظت شده موته سرشناس است، با پهنه 343 هزار و 940 هكتار، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده اعلام كرد. سپس در سال 1346 ه.ش، سازمان شكاربانی و نظارت بر صید، این منطقه را باهمان پهنه، به عنوان منطقه غیرقابل استفاده تصویب و اعلام نمود.
متأسفانه در سال های پس از پیروزی انقلاب، سازمان حفاظت محیط زیست چندین بار تغییراتی در حد و حدود آن داد و هربار از پهنه آن كاسته شد تا به 222 هزار هكتار رساند. این منطقه در هفتم اسفند ماه 1369 ه.ش، با پهنه 220 هزار هكتار به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده، كه 20 هزار و 185 هكتار آن، بخش امن(ممنوع التعلیف) و 200 هزار و 815 هكتار آن، حفاظت شده آزاد تعلیف است.
این ناحیه بهترین زیستگاه آهو در ایران است كه برای رشد، تكثیر و جلوگیری از انقراض آهوان اختصاص یافته است. علاوه بر آهو، قوچ،میش، كل، بز و دیگر وحوش یافت می شوند. در حال حاضر حدود 2 هزار آهو در این پناهگاه زیست می كنند.سایر پستانداران این ناحیه حفاظت شده، عبارت اند از:شغال، روباه، گراز، خرگوش وحشی، خارپشت گوش بلند، پلنگ و یوزپلنگ، كفتار، گرگ، سمور، گوركن،;;
پوشش گیاهی در این ناحیه بسیار مناسب و خوب است و گیاهان شورپسند، كه در زمستان بهترین و خوش خوراك ترین گیاهان برای آهوان و دام ها هستند، در دو شورآب باریك و رباط ترك به فراوانی یافت می شوند. استان اصفهاناردستانشهرستان اردستان از شمال به كویر و از مشرق به كاشان و از مغرب به نائین محدود است. قسمت شمال اردستان را گرمسیر و قسمت جنوب آنرا سردسیر گویند در قسمت شمال هوا گرم وخشك، اما در جنوب سردسیر و كوهستانی است. كوه كركس كاشان در جنوب اردستان قرار دارد و بوسیله همین رشته ها از حوضه زاینده رود د رمغرب و كویر بزرگ در مشرق جدا می شود. عرض اردستان در حدود 100 كیلومتر است. و بیشتر قصبات آن در قسمت مغرب قرار دارد. فقط انارك در قسمت شرقی اردستان واقع است. محصولات مهم اردستان كتیرا، پنبه، كنجد، غلات، قالی، نمك، سنگ مرمر می باشد. مركز شهرستان اردستان شهر اردستان است كه در نزدیكی كویر و در سه راه نائین، كاشان، اصفهان قرار دارد.ظاهراً اردستان مركب از دو كلمه ارد بمعنای غیور و خشمگین و ستان پسوند مكان میباشد. برخی گفته اند: اردستان مركب از ارد نام موبد معروف زمان اردشیر بابكان، ستان بمعنای محل ورویهم بمعنای محل اردا كه در اثر تلفظ زیاد الف آن حذف و اردستان گردیده است. اردستان در جنوب نطنز واقع، دارای آب و هوای گرم و خشك، محصولاتش جو، گندم، صیفی، انار، انجیر، پسته، بادام میباشد.اردستان را از لحاظ آب و هوا بر سه م
نطقه تقسیم كرده اند:1- آنجا كه هوای بسیار گرم دارد از قبیل قصبه زواره و تمام گرمسیر2- منطقه معتدل دههای علیا و برازوند.3- منطقه بسیار سرد قریه ها و مزرعه های برازوند.بقول برخی جغرافیادانها منطقه نمكزار فعلی اردستان قبلاً دریا بوده است.تاریخ اردستاناز دوره اشكانی قنات خسروشاه مربوط به خسرواشكانی(اشك 33) كه در 107 میلادی بسلطنت رسید باقی است، خسرو انوشیروان ساسانی بنا بروایات در اردستان از زنی كه دهقان زادگان اردستان بود بدنیا آمد. در دوره اسلامی شیوع دین اسلام در اردستان و ایجاد چند مسجد و تبدیل آتشكده ها و كلیساها به مسجد در قرن سوم اولین مسجد جامع اردستان و مسجد جامع زواره ساخته شد.در دوره مغول اردستان آسیب فراوان دید. تیمور لنگ عده ای از قبایل عرب را در اردستان ساكن كرد. در دوره صفوی عده ای از مردم اردستان كه سنی بودند، بمذهب شیعه در آمدند در حمله افغان ها زواره آسیب دید و بقول یكنفر كشیش ایتالیائی بواسطه استقامت دلیران اردستانی اشرف افغان دیوانه شد. اردستان پس از تحمل لطمات مغولان، افغانها، كشمكش و ناامنی ها، در اوایل قرن 14 رو بترقی نهاد.اردستان از شمال به كویر و سیاه كوه ورامین و از شرق به نائین و بیابانك و از جنوب به برخوار اصفهان محدود و در طول و عرض جغرافیائی 50/22 و33 و50 و22 و52 ودر1207 متری سطح دریا واقع است.از 1327 شمسی بصورت شهرستان در آمد.اردستان بمعنای مكان زیجهای نجومی تعبیر شده است و یكی از شهرهای قدیمی استان اصفهان است كه گمان می روددر دوره پیش از اسلام ساخته شده باشد لیكن از بانی آن اطلاعی در دست نیست، شهر قدیمی اردستان فاصله كمی با شهر فعلی دارد. آثار قدیمی آن را بنام لاسریه می خواندند.،،،، ازكتاب جلیل زاهد و محمدرضا زهتابی. شهرضا(قمشه)
این شهر كه شهری بسیار قدیمی است، در ابتدا قمشه نام داشت؛ ولی بعدها به علت وجود مقبره شاهرضا(ع) به شهرضا معروف شد.درباره وجه تسمیه آن مطالب گوناگونی نقل شده است. بنا به عقیده بعضی از نویسندگان، كلمه قمشه از دو كلمه «كوم» و «شه» به معنای شكارگاه تشكیل شده است. برخی نیز گفته اند كه كلمه قمشه به معنی مكان آب خیز و پرقنات است. از آثار مهم این شهرستا
ن، شبستان مسجد جامع است كه از یادگارهای عهد سلجوقی است. در 18 كیلومتری شمال شرقی شهرضا بر سر راه اصفهان ـ شهرضا گنبدی بسیار عالی و زیبا با كاشی معرق از امام زاده شاه سید علی اكبر برادر حضرت رضا قرار دارد كه زیارتگاه است. ساختمان گنبد و ضریح از دوره صفویه، گنبد آن با كاشی؟؟؟ پوشیده شده از نظر معماری گنبد بیار عالی وزیباست. داخل گنبد گچ كاری ساده، در ورودی گچ ها حاشیه های باریك آبی دارد، ضریح در گوشه ای از بقعه و جنب دیوار واقع است. تزئینات ضریح منبت كاری ساده با شبكه برنجی و در گوشه ای از ضریح بروی چوب عبارت تمام شد بتاریخ شهر ربیع الاخر 1251 نقر گردیده است. كتیبه نمای خارجی این گنبد بخط ثلث سفید بر زمینه لاجوردی است كه آیاتی از قرآن را در بر دارد و كتیبه محمد باقرالشریف الشیرلزی آمده است. بر قسمت شمالی ضریح چوبی آن صلوات بر چهارده معصوم بخط نسخ نقر شده و در ایوان شمالی دو لوح سنگی موجود است و كتیبه شروع بنا در زمان شاه عباس اول حاكی است.در داخل حرم بخط زیبای نستعلیق اشعاری گچ بری شده است. ” مجله هنر و مردم مسیح الله جمالی.
شهرضا از شهرستانهای استان اصفهان، بر سر راه اصفهان ـ شیراز واقع، دارای كارخانه های ریسندگی و بافندگی است. شهرضا تقریباً در 80 ذكیلومتری شهر اصفهان قرار دارد. در 850 سال قبل قصبه قمشه در روزگار سلاطین آل مظفر و شاهزادگان و فرزندان شاه شجاع حصاربندی آن تكمیل گشت. قسمتی ازین شهرستان جلگه ای و قسمت دیگر كوهستانی، دارای آب و هوای خشك و ریزش باران كم می باشد.محصولات و صادرات آن: كتیرا، روغن حیوانی، بادام، كشمش، كشك، نخود، میوه(گیلاس، هلو، انگور، گلابی، انار) سیب زمینی و غلات می باشد.
دارای كارخانه های ریسندگی و نختابی است. آثار تاریخی: 1- بقعه شاهزاده ابراهیمو شاهزاده محمد در 15 كیلومتری جنوب شهرضا واقع، دارای صحن و تعدادی حجره و گنبد آجری است.2- بقعه شهرضاكه بر سر راه اصفهان ـ شیراز قرار دارد از بناهای قرن 12 ، دارای صحن و گنبد كاشیكاری شده است. 3- كاروانسرای قریه مهیار از بناهای جالب روزگار صفوی هاست كه دارای صحن و سردر و حجره ها می باشد.قمصربناها و آثاری از دوره قبل از اسلام دردست نیست اما بناهائی از دوره های اسلامی در دست است از جمله: سد قمصر در زمان سلطان جلال الدین ملكشاه سلجوقی (485 ،465 ه،ق) به امر این سلطان بنا گردید همچنین مسجد ده در تاریخ 530 ه،ق بنا گردیده از آثار این شهر می باشد. كاشان از شهرستانهای استان مركزی در شمال اصفهان و جنوب شرقی شهرستان قم ،در كنار كویر مركزی،در فاصله 251 كیلومتری تهران واقع است. بخش های آن:حومه، قمصر،آران و مراكز آنها كاشان،آران ـ قمصر و نقاط شهری كاشان: شهر كاشان، گل آرا، قمصر و نیاسر میباشد.منطقه كاشان با آثار مكشوفه تاریخی بیش از 6500 سال سابقه دارد با این حال بنای شهر كاشان را عده ای مربوط به اوایل اسلام می دانند از جمله زبیده خاتون دستور ساختن این شهر را داد و برای اینكه حدود شهر معین شود مقداری كاه پاشیدند و از آن پس كاه افشان و بالاخره كاشان نامیده شد.گروهی نیز می پندارند كه در روزگار كهن قومی بنام كاشو در بین النهرین میزیستند كه بدین سامان آمدند و نام كاشان ازین قنم گرفته شده است. برخی دیگر عقیده دارند كه كاشان تركیبی از كی آشان بوده و در روزگاران قدیم محلی برای شاهان بوده كه كاشان از ای
ن تركیب گرفته شده است.«به عقیده دانشمندان زبان شتاسی كاشان بخانه های ابستانی گفته می شود كه از چوب و نی ساخته شده باشد ص557 فرهنگ واژه های فارسی در زبان عربی»عقاید دیگری درباره كاشان و كاس رود طبق حكایت تاریخ قم ( تألیف 378) قاسان نام دو تن از شاهان داستانی (پسران خراسان) بوده قاسان اصغر پسر فریدون است كه نام او را به رودخانه (كه به فارسی كاسه می گویند)نهاده اند و قاسان دریا بوده آنرا كاس رود خ
وانده اند».كاشی وكاشان و كاشانه، از اسامی بتخانه ها و بمعنی نوعی مسكن و نیز اسم خاص شهرها گردید ، سبك شناسی ملك بهار كاشان را در كتب تاریخی و جغرافیائی بعد از اسلام قاسان اصفهان و گاه نیز قاسان یا قاشان قم نام برده اند.یكی از شهرهای تركستان كه مردم آن بحسن جمال شهره جهان هستند كاشان نام دارد.فریدن (داران)از شهرستانهای استان اصفهان ، بین گلپایگان ، خوانسار شهركرد ، اصفهان ، الیگودرز واقع ، بخش های آن حومه ، فریدون شهر ، چادگان میباشد. این شهرستان در منطقه ای كوهستانی قرار گرفته ، دارای زمستانهای سرد و مراتع وسیع و در مغربش جنگل است. قسمتی از زاینده رود ازین شهرستان عبور میكند.
« منطقه فریدن كه از پنج بخش چادگان، فریدونشهر، ورزق، كرجمبو، موگوئی، چنار رود و 500 دهكده كوچك و بزرگ تشكیل می شود و ایل چهار لنگ بختیاری ، گرجی «ارامنه » و گروهی ترك زبان در آن سكونت دارند.» فریدون شهر مركز ناحیه گرجی در درهای سرسبز و خرم قرار گرفته است.داران مركز شهرستان فریدن كه تا 1342 اسماً شهر اما در حقیقت دهكده ای بیش نبود. اورگان دهكده ای در كنار زاینده رود و جاده كوه رنگ در روی تپ
ه ای مرتفع قرار گرفته و دارای مناظری دل انگیز است و مركز ایل چهار لنگ بختیاری است.فریدن منطقه ای كشاورزی است، ولی اكثر اهالی دامدار هستندلبنیات آن دارای اهمیت است، همچنین سیب زمینی نیز از محصولات مهم این شهرستان است. كارخانه ذوب آهن آریامهر در ترقی و توسعه این ناحیه نقش مهمی داشته است. آب زاینده رود و سیلاب های فصلی د رناحیه فریدن در محلی بنام گاوخونی فرو می رود.سد شاه عباس و استعداد طبیعی و هوای لطیفی كه فریدن دارد در آینده منبع درآمدی از لحاظ توریسم خواهد بود. « نقل از مشخصات شهرهای ایران » دارای غلات ، حبوبات ، انواع میوه و سبزی می باشد.قالی بافی نیز یكی دیگر از منابع درآمد مردم این سامان است.فریدن در دوره هخامنشی « پرتیكان » نام داشت و یكی از یالات بزرگ آران بود كه پس از هجوم اسكندر مقدونی میدان تاخت و تاز یونانیان گردید و رو به ویرانی نهاد. بعضی از مورخان نیز این منطقه را به نام « پارتیاكن» نامیده اند. در زمان صفویه ، عده ای از ارمنی ها و گرجی ها به این منطقه كوچانده شدند و در آن سكنی گزیدند. فریدون شهر طبق مدارك تاریخی و جغرافیایی، این شهر بخشی از ناحیه « پرتیكان» است كه شامل فریدن و فریدون شهر می شود. وجود سنگ قبرهای باستانی متعدد در مزرعه قهستان قدمت تاریخی آن را به چند هزار سال می رساند. این منطقه مركز ییلاق عشایر طایفه چهار لنگ بختیاری است. براساس پیشنهاد وزارت كشور و تصویب شورای انقلاب بخش فریدونشهر از شهرستان فریدن جدا و تبدیل به شهرستان گردید و مركز شهرستان شهر فریدونشهر می باشد.سازمان تقسیمات شهرستان فریدونشهر شامل یك بخش بشرح زیر می باشد:بخش مركزی مركز فریدونشهر شامل دهستان های فریدون شهر پیشكوه هوگونی- پشتكوه موگونی – چناورد2- نقاط جغرافیایی سنگباران – خنك – خویگاه – شاه بلاغ – سورشجان – بیج گرد – بادجان آخورده – علی اصغر – تنگ علیا – علی مدد – آخوره پایین از دهستان گرمی و روستاهای میلاگرد – چقادر از دهستان بخش مركزی شهرستان فریدن جدا و تابع شهرستان فریدونشهر می باشد.
گلپایگاناز شهرستانهای استان اصفهان در 360 كیلومتری تهران واقع است . مركز این شهرستان شهر گلپایگان است. محصولات آن : غلات ، میوه جات ، حبوبات ، پنبه می باشد.ارتفاع این شهرستان در بلندترین نقطه اش 1900 متر است. در كتاب یاقوت حموی صفحه 73 آمده است:
( جربادقان كه به فارسی گردباذگان گویند، شهریست بین همدان ـ كرج (شهری بجای اراك امروزی بنام كرج ابودلف بوده) و اصفهان)در صفحه 348 كتاب البلاد و اخبارالعباد قزوین آمده است ، « جربادقان شهری است از شهرهای قهستان میان اصفهان و همدان و این شهر رئیسی داشت كه به او جمال باده گفته می شد و این رئیس از هیچكدام از پادشاهان قهستان تمكین نمی كرد، مكانی محكم داشت و برای دروازه ها و درها نگهبانانی گماشته بود و پادشاهان نسبت به او مسامحه می كردند و همانا این اذیت كردن و شكنجه دادن او را ناخوشایند میدانستند و بدین ترتیب اوضاع بر وفق مراد او بود تا اینكه پادشاه جبال السلطان محمد خوارزمشاه فرزندش عمادالملك را بسوی جربادقان فرستاد تا آنرا تسخیر كند و عمادالملك به این شهر رسید و چون او رئیس جمال باده را بفرمانداری خواند و او مطیع نشد ، عمادالملك به محاصره شهر پرداخت و نزدیك بود كه جمال باده به چنگ وی افتد كه سپاه مغول حمله ور شدند. لشكر عمادالملك گریختند و جمال باده همچنان بر مسند خویش باقی ماند. »در نزهت القلوب حمداله مستوفی نوشته شده است: گلپایگان از اقلیم چهارم است طولش از جزایر خالدات (فدلب) و عرض از خط استوا (فدام) همای بنت بهمن كیانی آنرا ساخت و سفره خواند دخترش آنرا تجدید عمارت كرده گلپایگان گفت(گرباذگان)كه عرب معرب كردند و جربادقان خواندند حقوق دیوانی آن چهار تومان و دوهزار دینار بود. شهر گلپایگان در دوره بعد از اسلام دارای رونق و اهمیت بوده در عصر سلجوقیان خوارزمشاهیان پررونق بود اما با حمله مغول این شهر از ترقی بازایستاد.نائین از شهرستانهای استان اصفهان ، در شمال یزد واقع است ، دارای بخشهای حومه انارك و بیابانك و معادن سرب و مس می باشد.در فاصله 570 كیلومتری تهران و در 89 كیلومتری اردستان و در 145 كیلومتری اصفهان قرار و از سطح دریا 1400 متر ارتفاع دارد.قالی ، عبا، سبد، ژاكت، كوزه گری از مصنوعات ، گندم ، جو، صی
فی، كتیرا، پسته و پنبه ا زمحصولات عمده كشاورزی آنست.شهر نائین مركز شهرستان نائین ، شهر كوچكی است كه سوابق باستانی داشته و در اغلب كتب جغرافیایی، تاریخی و ادبی نامش آكده است. در تذكره دولتشاه سمرقندی از نائین بعنوان قصبه ای ذكر شده كه بین اصفهان و یزد قرار دارد و پنبه اش به لطافت معروف است.در تاریخ گزیده و نزهت القلوب نائین شهر كوچكی از اقلیم سوم ذكر شده است كه دور قلعه آن چهار هزار قدم است ، طولش از جهت مغرب 80 درجه و 45 دقیقه و عرض 28 در جه میباشد. كتاب بستان السیاحه نائین را محلی دلنشین نامیده كه در زمین هموار واقع و جوانب اربعه آن دارای مراتع و قراء معمور می باشد، آبش خوب و هوایش مرغوب و در راه یزد به كاشان واقع شده در كتاب جغرافیای مسعود كیهان آمده است:نائین در 25 فرسنگی مشرق اصفهان است. بقولی نائین را نائین ابن نوح بنا كرده و طبق بعضی روایات بانی نائین قومی ا زیهود بودند كه پس از آزادی آنها بوسیله كوروش و خروج آنها از بابل بداخل ایران آمده و در محل فعلی شهری ساخته و بیاد قریه نائین نزدیك بیت المقدس اینجا را نائین نامیدند اما هر دوروایت نادرست است.بقول رزمآرا مسلماً هزاران سال قبل از اسلام این شهر بنا شده است. نائین در حاشیه كویر واقع ، آبش تا 12 كیلومتر بطرف مغرب و جنوب غربی شور و هوایی مانند خود كویر روزها گرم و شبها معتدل است ، اقتباس از گزارش فرمانداری نائین.سمیرمدرباره وجه تسمیه سمیرم مطالب مختلفی نقل شده است. از همه معروف تر، گویند به علت آب و هوای سرد به این منطقه سمیران گفته اند كه بعدها به سمیرم تبدیل شده و به معنای سردسیر است. این شهر یكی از ییلاقات استان اصفهان محسوب می شود و آبشار و چشمه های معروفی دارد. شهرستان سمیرم در 156 كیلومتری جنوب استان اصفهان واقع گردیده ، از شمال به بخش سمیرم سفلی از مشرق به شهرستان آباده از جنوب به كهكیلویه واز مغرب به قریه گندمان شهركرد و از مناطق كوهستانی و دارای آب وهوای نسبتاً خنك و قله دنا در 60 كیلومتری این شهرستان واقع شده است . ارتفاع این شهرستان از سطح دریا 2400 متر میباشد.در وجه تسمیه سمیرم دو روایت است: 1- بقولی سام ابن آدم آنرا بنا كرد، دیگر سام جد رستم. گندم، جو، ذرت، حبوبات و دانه های روغنی از محصولات كشاورزی، قالی بافی، جاجیم بافی از صنایع دستی این شهرستان است.
خمینی شهر(سده)قدمت تاریخی این شهر به زمان ساسانیان می رسد. كهن دژ كه بر سر راه اصفهان قراردارد، گویا پایتخت ساسانیان بوده است. كوه آتشگاه، منارجنبان و مسجدجامع خوزان، از دیگر آثار قدیمی این ناحیه هستند. نام قدیمی این ناحیه «سده» بود كه درزمان حكومت پهلوی به همایون شهر تبدیل شد و پس از انقلاب به خمینی شهر تغییر یافت. خوانساراین شهرستان یكی از مناطق دیدنی و خوش آب وهوای غرب اصفهان اس
ت. براساس اسناد موجود، سابقه تاریخی آن به بیش از 1000 سال می رسد. خوانسار از زمان صفویان یكی از مراكز بزرگ علمی بود و در مدرسه علوی آن از همان زمان تاكنون طلاب و اهل علم مشغول تحصیل و كسب علم بوده اند و بسیاری از مراجع بزرگ نیز در آنجا تربیت شده اند. فلاورجاننام قدیمی فلاورجان، «برزه» ( بر وزن لرزه) بود كه به معنی شاخ درخت و كشت وزراعت است و در جمع آن «برزان» می باشد. این نام در تغییرات آوایی زبان فارسی به «ورجان» تبدیل شده است. به واسطه پلی كه در زمان صفویان بر روی زاینده رود احداث شد، به «پلاورجان» و سپس به فلاورجان معروف گردید و امروز نیز به همین نام معروف است. از مهم ترین بناهای تاریخی این شهرستان، بقعه پیكران و مسجد تاریخی روستای اشترجان است. نحف آبادازشهرستانهای استان اصفهان است كه بر سر راه اصفهان، اراك و ازنا قرار دارد. این شهرستان در 28 كیلومتری اصفهان قرار گرفته و در وجه تسمیه آن اطلاعاتی دقیق در دست نیست، شهرت نجف آباد از دوره صفویه شروع شده و بنیان گذار شهرستتان نجف آباد را شیخ بهائی میدانند، شیخ بهائی نقشه ای برای نجف آباد طرح نمودكه امروز اكثر خیابانها و كوی های آن مطابق نقشه وی می باشد.دارای یك كارخانه ریسندگی، و یك كارخانه بافندگی است. محصول عمده این شهرستان قالی است، اما چاقوسازی،نمدمالی، كلاه مالی، قاشق و چنگال سازی آن نیز اهمیت دارد.نجف آباد؛ دشت نجف آباد قسمتی از دشت اصفهان می باشد كه 1600 كیلو متر مربع وسعت ومرداب گاوخونی در 160 كیلومتری جنوب شرقی نجف آباد قرار دارد.آن قسمت كه بافت قدیمی شهر را تشكیل می دهد، بناها از خشت و گل با سقف گنبدی است اما ساختمانهای جدید از آجر وآهن است. با شیوه سنتی و مكانیزه كشاورزان این شهرستان بتولید محصولات كشاورزی اشتغال دارند.(گندم، جو، چغندرقند، سیب زمینی، پیاز، سبزیجات، حبوبات، شیر و گوشت، بادام و پسته، انگور، سیب، گلابی، انار از محصولات این شهرستان است.روش آبیاری كرتی است از زاینده رود و چاههای نیمه عمیق، قنوات در آبیاری استفاده می كنند. صنایع بافندگی، ریسندگی، سنگ بری، چوب بری، آجرسازی، كارخانه قند و دارای معدن سرب است.”سازمان جغرافیائی كشور گرد آورنده ابراهیم نظمی.دولت آبادچون در 12 كیلومتری شهر اصفهان قرار داردتحت تأثیر این شهر قرار گرفته و درین
فاصله نیز كارخانه های متعدد تأسیس گردیده است. دولت آباد از بخشهای اصفهان است. كشاورزی و دامپروری آن دارای اهمیت است. از بیش از 27 قنات آن در آبیاری اراضی با شیوه كرتی استفاده میشود از چاههای عمیق نیز استفاده شده است.قالی بافی آن دارای اهمیت می باشد. گندم، جو، پنبه، جالیز، سنگهای ساختمانی و منسوجات كارخانه ای از محصولاتش است. روستاهااستان اصفهان یكی از كانون های قدیمی استقرار جماعت ها ی روستایی است و در پرتو همین وقوع تاریخی، نوعی از تمدن روستایی در اداره امور اجتماعی ـ اقتصادی همراه با هنر و معماری پدیدآمده است كه آثار و یادگارهای آن در برخی از روستاها بسیار درخشان و قابل توجه است. در ادامه، برخی از این روستاها مورد توجه قرار می گیرند:ابیانهیكی از آبادی های معروف و خوش آب وهوای استان است كه در دامنه شمال غربی كه كركس و در 28 كیلومتری شهر نطنز قرار گرفته است.ساختار اجتماعی و معماری این روستا ، به ویژه علاقه شدید مردم آن به حفظ آداب و رسوم و سنن قدیمی، بسیار قابل توجه است.ساختمان ها، ابنیه تاریخی و لباس اهالی هم چنان بومی و بسیار دیدنی است. مسجد جامع ابیانه و محراب چوبی آن با تاریخ 776 هجری قمری و منبر چوبی آن با تاریخ 466 هجری قمری، و كتبه كوفی آن از اهمیت هنری و دینی ویژه ای برخوردار است. آخرین تعمیرات اساسی این مسجد در سال 1311 هجری قمری انجام گرفته است. میمهمیمه در مسیر راه آسفالته سراسری اصفهان ـ تهران و در 100 كیلومتری شمال غربی اصفهان قرار گرفته است. هوای میمه خشك و معتدل است. از وجه تسمیه و قدمت تاریخی این مركز بخش، اطلاع دقیقی در دست نیست. تنها از روی تاریخ بنای مسجد جامع آن كه حدوداً به قرون اولیه اسلامی (بنا به قولی 164 هجری قمری و طبق مدارك مستند به عهد سلجوقیان) مربوط می شود، به قدمت آن می توان پی برد.مورچه خورتمورچه خورت در 54 كیلومتری شمال غرب اصفهان و كنار جاده آسفالته اصفهان ـ تهران واقع شده است. این روستا آب و هوای معتدل و خشك دارد. كوه خال سفید در 4 كیلومتری غرب آبادی است. این ده قدیمی یك كاروان سرای شاه عباسی، مسجد و زیارتگاهی به نام شاه زاده قاسم دارد. معماری بومی آن نیز قابل توجه است. علویجه این روستا از توابع شهرستان نجف آباد است كه خشكه رود از جنوب آن می گذرد. چهاركوه، وزین كوه، كله قاضی كوه وتیرچه كوه در پیرامون این آبادی قرار گرفته اند. در این روستا یك زیارتگاه به نام شمس الدین و یك قلعه قدیمی به نام نادر وجود دارد كه از قدمت آن حكایت می كنند. آران و بیدگل
آران و بیدگل از توابع شهرستان كاشان اند و آب و هوای گرم و خشك دارند. نام آران را به یكی از بزرگان قبل از اسلام به نام آران بن قاسان كه بانی این آبادی بوده است، نسبت می دهند. هم چنین شهر بید گل نیز كه در مجاورت آران قرار دارد، دارای اهمیت تاریخی است و بنیان و آبادی آن را به بی بی گل، دختر یكی از سرداران مغول، منسوب می دانند. این منطقه فضای به هم پیوسته ای را با عناصر متعدد تاریخی به نمایش گذاشته است. از بناهای تاریخی منطقه می توان به بناهای زیر اشاره كرد: ـ بقعه امامزاده هلال بن علی مربوط به دوره صفویه.ـ بقعه امامزاده قاسم بن عل النقی.ـ بقعه شاهزاده هادی اولاد امام زین العابدین.
ـ مسجد جامع قاضی آران كه مجموعه ای است از ابنیه قرون مختلف اسلامی و ازدو طبقه تشكیل گردیده است. ضمناً چندین بنای تاریخی در بیدگل باقی مانده است كه از جمله می توان به مسجد جامع نقشینه، مسجد میدان و مقبره صباحی بیدگلی اشاره كرد.خور و بیابانكخور نام شهركی است در كویر مركزی ایران و (بیابان) صحرای بی آب و علف و دشت لم یزرع میباشد و ك آخر بیابانك ظاهراً به معنای تصغیر است، این شهرك دارای دهستانهائی از جمله: آب گرم، اردیب، ایراج، بیاضه، جندق، چاه ملك، حاجی آباد، خنج، خور(مركز بخش) طاهرآباد، عروسان گرمه، عروسان كوزه گر، فرخی، گرمه، مهرجان، هفتومان و ;; و از شمال به كویر مركزی (متصل به سمنان، دامغان و شاهرود) از جنوب به شن زارهای اردكان یزد و از مشرق به كویر میانه و از مغرب به بخش انارك نائین محدود است.قیص آباداین روستا از توابع شهرستان نائین است و در دشتی معتدل و خشك، در 12 كیلومتری جنوب راه نائین ـ اردستان قرار گرفته است. از آثار مهم این روستا قلعه گبری و یك درخت بید با قامت چند صد سال است.مال و اجرد
این روستا در 129 كیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار گرفته است و آب و هوای كویری و معتدل و خشك دارد. كوه های دملاح، كوتوره و سفید در شمال آبادی است و باتلاق گاوخونی در 16 كیلومتزی شرق آن قرار دارد. در ای آبادی یك مسجد قدیمی وجود دارد كه كاشی كاری های آن نشان می دهد كه در دوران صفویه احداث شده است.نوگنبداز توابع شهرستان نائین و دارای آب و هوای كویری و معتدل و خشك است و در 38 كیلومتری جنوب شرقی نائین و 6 كیلومتری شمال راه آسفالته نائین ـ اردكان قرار گرفته است. در این آبادی یك قلع آجری و یك برج دیده بانی متعلق به دوران صفوی وجود دارد كه معماری جالب توجهی دارند. برسیان روستای برسیان از توابع شهرستان اصفهان است و آب و هوای دشتی، معتدل و خشك دارد. برسیان در 36 كیلومتری جنوب شرقی اصفهان و 25 كیلومتری شرق جاده آسفالته اصفهان ـ زیار قرار گرفته است و زاینده رود از جنوب آن می گذرد. این روستای قدیمی یك مسجد جامع، چهار زیارتگاه به نامهای امام زاده شاه مراد، امام زاده شاه مردان، امام زاده شاه لنگر، امام زاده شمس اللهو هم چنین یك كاروان سرای شاه عباسی دارد.مجموعه معماری بومی و آثار مذكور بسیار جالب توجه است. خور این روستا از توابع شهرستان نائین است. زیارتگاه سید كمال الدین داوود پسر موسی بن جعفر و مقبره یغمای جندقی(شاعر) در این روستا واقع شده اند.
چرمهیناین روستا از توابع شهرستان لنجان است و دارای آب و هوای دشتی ، معتدل و خشك است. چرمهین در 22 كیلومتری جنوب غربی زرین شهر و 5 كیلومتری جنوب جاده آسفالته اصفهان ـ شهركرد قرار گرفته است. یك درخت نارون بسیار كهن در این روستا وجود دارد كه حاكی از قدمت روستا است.
ادامه خواندن مقاله در مورد موقعيت طبيعي و جغرافيايي اصفهان
نوشته مقاله در مورد موقعيت طبيعي و جغرافيايي اصفهان اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.