nx دارای 130 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
فصل اول :موضوع : بررسی روشهای تدریس سنتی و جدید وتأثیر آنها در یادگیری دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی منطقه9 آموزش وپرورش شهر تهران. مقدمه :در دنیای پیچیده ، هیچكس بی نیاز از تعلیم وتربیت نیست . امروز فعالیت در مدرسه ودر امر آموزش ، خود بخش عظیمی از زندگی انسآنها شده است . لحظاتی را به خاطر می آوریم كه چگونه نشستن در كلاس، گوش دادن به صدای یكنواخت معلم ،حفظ كردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان، وسرزنش معلمان ووالدین موجب نفرت وگریز ما از كلاس درس ومحیط آموزشی می شد .راستی چرا ؟! چرا فعالیتهای آموزشی نتوانست مارابا محیط آموزش مأنوس ، وبه یاد گیری علاقه‌مند كند ؟ چرا فعالیتهای مدرسه با تهدید اصرار معلمان صورت می گرفت؟
چرا شاگردان از تعطیل شدن مدرسه احساس رضایت وخوشحالی می‌كردند؟ مقصر اصلی جه كسی بود؟ معلم ناتوان وناآگاه یا شاگرد بی‌علاقه و بی‌استعداد؟ آیا معلمان تعلیم وتربیت، نتوانسته‌اند امكانات مطلوب یادگیری و زمینه‌های شكوفایی استعداد شاگردان را فراهم كنند؟ و یا انتخاب روشهای تدریس به درستی انجام نشده است؟ اگاهی و شناخت معلم از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهمی است كه میتواند اورا در كار خود موفق و موید سازد. معلم باید قادر باشد با شناخت شاگردان وآگاهی از فرایند تدریس، نیازهای آنان را مشخص كند و با در نظر گرفتن توانا‌یی‌های ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزش اهتمام ورزد .بیان مسئله : چه رابطه‌ای بین نوع انتخاب روش تدریس و تأثیر آن در یادگیری دانش‌آموزان وجود دارد؟
فرضیه : بین نوع انتخاب روش تدریس و تأثیر آن دریاد گیری دانش‌آموزان همبستگی وجود دارد.اهداف :– معرفی روشهای سنتی و جدید تدریس در نظام آموزش .– نقد و بررسی روشهای مختلف تدریس و تأثیر نوع انتخاب آنها در یادگیری دانش‌آموزان.– بررسی محاسن ومعایب استفاده از روشهای مختلف تدریس. جامعه آما‌ری: جامعه مورد مطالعه، دانش‌آموزان دختر مقطع راهنمایی منطقه 9 تهران هستند .تقسیم بندی دانش‌آموزان درسه پایه اول ، دوم ، وسوم راهنمایی می‌باشد .تحقیق مورد نظر در بررسی روشهای تدریس مختلف وتأثیر آنها برروی دانش‌آموزان است. نمونه گیری: تعداد كل دانش آموزان300نفر می‌باشد .ودرهرپایه3 كلاس وجود دارد .تعداد دانش آموزان هركلاس تقریبأ 33 نفراست .
تعاریف ، اصلاحا‌ت وواژه‌ها : تدریس : تعریف اول : بیان صریح معلم در باره آنچه باید یاد گرفته باشد .تعریف دوم :همورزی متقابلی كه بین معلم و شاگرد ومحتوا در كلاس درس جریان دارد.تعریف سوم : فراهم آوردن موقعیت واوضاع واحوالی كه یادگیری ر‌ابای دانش آموزان آسان كند.
روش تدریس : به مجموعه تدابیرمنطقی كه معلم برای رسیدن به هدف‌هاباتوجه به شرایط وامكانات اتخاذ می‌كند،یادگیری :یادگیری یعنی تغییردر رفتار ، یعنی تغییریكه بر اثر تعادل شاگرد با محیط حاصل میشود .ارتباط ورابطه : آنچه كه بین دو چیز و یا دو نفر همبستگی را ارتباط میدهد .تأثیر : اثر گذاشتن درچیزی-نفوذ كردن .
نوع انتخاب روش تدریس: یعنی اینكه بین انواع روش های تدریس كدامیك را انتخاب می‌كنید .دانش آموز: كسی كه به فراگیری علم ویا چیزی می پردازد .تعریف عملیاتی: انتخاب اینكه كدامیك از انواع روشهای تدریس در یادگیری دانش آموزان موثر است. روشهای سنتی و متداول یا روشهای تدریس جدید .نوع انتخاب روش تدریس در یادگیری دانش‌آموزان بسیار موثروحائز اهمیت است .
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق :مقدمه: انتخاب روش تدریس یكی از مراحل مهم طراحی آموزشی است. معمولاً علم بعد از انتخاب محتوا و قبل از تعیین وسیله، باید خط‌مشی و روش مناسب تدریس خود را انتخاب كند؛ چون خط‌مشی معلم و روش تدریس او چگونگی فعالیت شاگردان را برای رسیدن به هدف‌های آموزشی مشخص می‌سازد.در واقع، به مجموعه تدابیر منظمی كه معلم برای رسیدن به هدف، با توجه به شرایط و امكانات، اتخاذ می‌كند روش تدریس می‌گویند.معلم بدون شناخت روشهای مختلف تدریس، هرگز به انتخاب صحیح آن نخواهد بود. او هر اندازه كه با روشهای تدریس آشنا باشد در موقعیت‌های مختلف برای رسیدن به مقاصد آموزشی، آزادی عمل بیشتری خواهد داشت.
معرفی روشهای مختلف تدریس: امروزه روشهای تدریس تحت دو عنوان «روش‌هاس تدریس سنتی» و «روشهای تدریس جدید» مسطوح شده است. روشهای تدریس سنتی كه شاید بیشترین حاكمیت را بر فعالیتهای مدارس دارد در بخش اول تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. در این بخش روشهای تدریس سنتی همچون روش حفظ و تكرار، روش سخنرانی، روش پرسش و پاسخ، روش نمایش‌نامه‌ای، روش گردش علمی، روش گروهی، و روش آزمایشگاهی معرفی شده و به نقد و بررسی روشها پرداخته شده و همچنین محاسن و معایب و چگونگی كاربرد آنها و تأثیر آنها در یادگیری دانش‌آموزان مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم نیز روشهای تدریس جدید را مورد بحث قرار داده است و به معرفی و نقد و بررسی روش‌هایی همچون روش آموزش انفرادی ، از قبیل آموزش تا حد تسلط، تدریس خصوصی ، آموزش رایآنهای ، آموزش برنامه‌ای ، آموزش انفرادی تجویز شده ،آموزش انفرادی هدایت شده، پرداخته است و همچنین تأثیر استفاده از این روشها را در یادگیری دانش‌آموزان مورد تحقیق قرار داده است.
بخش اول: (بررسی روشهای سنتی و تأثیر آنها در یادگیری دانش‌آموزان) روشهای سنتی روش‌هایی هستند كه اكثر مدارس دنیا ، در طول تاریخ آموزش و پرورش از آن استفاده كرده‌اند و امروزه نیز یكی از متداول‌ترین روشهای حاكم بر مدارس هستند. مهم‌ترین این روشها ، روش حفظ و تكرار ، سخنرانی ، پرسش و پاسخ، روش نمایش ، ایفای نقش ، گردش عملی، بحث گروهی و روش نمایش است.روش حفظ و تكرار:
روش حفظ و تكرار یكی از قدیمی‌ترین روشهای آموزشی است . در این روش، به حافظه سپردن مطالب و تكرار و پس دادن آن مهم‌ترین كار به شمار می‌رود. معلمی كه بر محتوای درس مسلط است ، تمام یا قسمتی از آن را بیان می‌كند و سپس انتظار دارد كه شاگردان همان مطالب را به وسیله تمرین و تكرار به خاطر بسپارد تا در جلسه آینده یا در هنگام امتحان به او پس بدهند. در واقع ، در این روش ، تدریس عبارت است از ارائه مفاهیم به صورت شفاهی یا كتبی از طرف معلم و تكرار و حفظ كردن و پس دادن ان توسط شاگردان. اقلب پاداش و تنبیه از عوامل ایجاد انگیزه در این روش است، بویژه ترس از امتحان از وسایل مهم تحریك یادگیری شاگردان محسوب میشود. ارزشیابی در این روش تنها به منظور سنجش حافظه و میزان تسلط شاگردان بر محتوا صورت می‌گیرد. در این روش ، انضباط بسیار سخت و آمرانه است. روابط معلم و شاگرد رسمی و بر اساس احترام و ترس بنا میشود. هدف اصلی در این روش ، پرورش نیروهای مجرد ذهنی است. مفاهیم حفظ شده در این روش ، ارتباطی با دنیای كار و فعالیت ندارد و یادگیری بیشتر بر اساس تمرین و تكرار صورت می‌گیرد.
تمرین‌های حافظه‌ای موجود در بسیاری از كلاس‌های ما از این نوع است. این روش معمولاً انسان خلاق ، مبتكر، كارآمد و نقاد تربیت نمی‌كند و رقبت یادگیری را از بین می‌برد و روحیه‌ای نامطلوب ایجاد می‌كند.محاسن و محدودیت‌های روش حفظ و تكرار:الف) محاسن:
1- روش حفظ و تكرار برای به خاطر سپردن اصول ، قواعد، و قوانین در علوم مختلف روش مناسبی است.2- برای تعلیم و تربیت جمعی، به منظور حفظ و نگهداری معتقدات ، تاریخ، فرهنگ و ادبیات یك ملت مفید است.3- برای تقویت و پرورش صفاتی از قبیل اطاعت، احترام به گذشته و احترام به مسنترها روش خوبی است.4- كمتر به معلمان با تجربه نیاز دارد.5- ارزان‌ترین روش آموزشی است، زیرا در این روش چندان نیازی به امكانات و تجهیزات آموزشی نیست.ب) محدودیت‌ها:
1- در این روش ، ارتباط و همكاری متقابل بین معلم و شاگرد وجود ندارد.2- به علت وجود انضباط خشك، این روش باعث ایجاد و توسعه روابط نامناسب بین معلم و شاگرد میشود.3- وسیله مناسبی برای برانگیختن حس كنجكاوی شاگردان نیست و به همین دلیل، شاگردان اغلب از محیط مدرسه بیزارند.4- این روش افراد متفكر، تحلیل‌گر و نقاد پرورش نمی‌دهد.5- فعالیت در این روش یكنواخت است و به تفاوت‌های فردی توجه نمی‌شود.6- در فعالیتهای آموزشی علاقه ، رقبت و استعداد شاگردان در نظر گرفته نمی‌شود.7- معلومات كسب شده رابطه‌ای با زندگی واقعی ندارد.
8- این روش افراد فعال و شایسته برای زندگی اقتصادی و اجتماعی تربیت نمی‌كند.روش سخنرانی:– آیا آمادگی دارید به شاگردانتان به نحو احسن آموزش دهید؟ – آیا میدانید چگونه با شاگردانتان رابطه عاطفی مناسبی برقرار كنید؟– آیا می‌توانید اندیشه‌های خود را به طور منسجم سازمان دهید؟– آیا می‌توانید شاگردانتان را برانگیزید تا به سخنرانی شما توجه كنند؟ – آیا توانایی نتیجه‌گیری از سخنرانی خود را به نحو مطلوب دارید؟
اگر پاسخ سؤالات فوق منفی باشد، شما برای تدریس مطالب و مفاهیم آموزشی با روش سخنرانی مشكل خواهید داشت.روش سخنرانی در نظام‌های آموزشی، سابقه‌ای طولانی دارد. ارائه مفاهیم به طور شفاهی از طرف معلم و یادگیری آنها از طریق گوش‌كردن و یادداشت برداشتن از طرف شاگرد ، اساس كار این روش را تشكیل می دهد. در این روش، یك نوع انتقال یادگیری رابطه ذهنی بین معلم و شاكرد ایجاد میشود. از خصوصیات این روش، فعال و متكلم وحده بودن معلم و پذیرنده و غیر فعال بودن شاگرد است. در فرایند تدریس، تمام عوامل تحت كنترل معلم است. او میتواند به هر ترتیبی كه خود می‌پسندد درباره موضوع مورد نظر سخن بگوید و هروقت لازم بداند آن را پایان دهد. انتقال یك پیام جریان فكری یكطرفه از طرف معلم به شاگردان است.مراحل اجرای روش سخنرانی:
روش سخنرانی خواه مفصل باشد یا مختصر، دارای مراحل اجرایی ذیل است :مرحله اول ، آمادكی برای سخنرانی كمیت و كیفیت یك سخنرانی تعیین كننده نوع آمادگی معلم برای سخنرانی است در سخنرانی‌های كوتاه، فوری و غیر رسمی معمولاً كسب آمادگی چندان امكان‌پذیر نیست ، اما برای سخنرانی‌های طولانی و نسبتاً رسمی، همچون كلاس درس ، معلم باید آمادگی كافی داشته باشد. برای فرد سخنران آمادگی باید از سه نظر كسب شده باشد:
1- آمادگی از نظر تجهیزات:– آیا در سخنرانی از وسایل آموزشی استفاده خواهد شد؟– وسایل آموزشی بسیاری مانند: فیلم، تلویزیون، اسلاید و نوارهای ضبط شده وجود دارند كه می‌توانند معلم را در یافتن مطالب مناسب و ایراد سخنرانی كمك كنند.– معلم باید آنها را با توجه به هزینه‌های موجود ، مورد بررسی قرار دهد و آنهایی را كه می‌توانند سخنرانی را تقویت كنند انتخاب نماید.2- آمادگی عاطفی:
– آیا من با آسودگی سخنرانی می‌كنم؟– بسیاری از مردم هنگام سخنرانی دچار نوعی ترس ناگهانی میشوند. این ترس به هنگام ارائه سخنرانی موجب كاهش توانایی ارتباط میشود. ترس از سخنرانی را می‌توان با روشهای مختلف كاهش داد. یكی از روشهای بسیار مؤثر كاهش ترس، روش از بین بردن منظم حساسیت است. این روش به انسان یاد میدهد چگونه راحت و آسوده باشد. پس از اینكه فرد آسوده و راحت شد، تعدادی عوامل درجه‌بندی شده كه ایجاد اضطراب می كند، به موقعیت اضافه میشود. اگر فرد بتواند در موقعیت ایجاد شده آسوده خاطر بماند ، میتواند مطمئن شود كه موقعیت‌های اضطراب‌انگیز خنثی شده‌اندو دیكر اثر نخواهند داشت. چنین آموزشی میتواند توانایی روبه رو شدن بدون ترس با شنوندگان را به سخنران اعطا كند.
3- آمادگی از نظر زمان:– آیا زمان كافی برای آماده شده وجود دارد؟– سازماندهی خوب یك سخنرانی و طی یك مراحلی مانند جمع‌آوری اطلاعات ، تنظیم مطالب ، تعیین موارد ، تأكید (مهم) و فراهم ساختن مثال‌های نافذ و ناب مستلزم وجود زمان مناسب است. سخنرانی، در واقع ، تجدید بنای در مقیاس كوچك از ساختمان دانش و اطلاعات سخنران است. چنین تجدید بنایی نیاز به زمان مناسب دارد و اگر چنین فرصتی در اختیار سخنران نباشد، نمی‌توان از او انتظار داشت كه سخنرانی مطلوبی ارائه دهد.مرحله دوم : مقدمه سخنرانی
از مقدمه می‌توان به منظور ایجاد رابطه بین معلم و شاگرد، جلب توجه شاگردان، نشان دادن مندرجات و مضامین اساسی به فعالیت و جنبش در آوردن اطلاعات و تجربیات شاگردان استفاده كرد. 1- ایجاد رابطه بین معلم و شاگرد: نقش ارتباطی مقدمه ممكن است هنگامی آشكار شود كه معلمی خود را به شاگردان معرفی می‌كند، نام آنان را می‌پرسد، صحبت‌های گرم و صمیمانه ای درباره وقت كلاس به میان می‌آورد، لطیفه یا حكایت كوتاهی می‌گوید یا قسمتی از مراحل كار را معین می‌كند.2- جلب توجه شاگردان: شیوه‌های جلب توجه شاگردان به سخنرانی متعدد است. فعالیت همچون طرح سؤال، بحث و گفتگو، استفاده از وسایل بصری یا گفتن این نكته كه از «درس امتحان گرفته میشود» ممكن است موجب توجه شاگردان به محتوای سخنرانی بشود. در جلب توجه شاگردان، رعایت نكات زیر میتواند بسیار مفید باشد: الف) شناخت علایق و خواسته‌های شاگردان: شناخت علایق و خواسته‌های شاگردان از عوامل مهم جلب توجه است. برای شناخت علایق و رغبت شاگردان، معلم باید به عوامل متعددی مانند سن، جنس، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، سطح توانایی‌ها،موفقیت‌ها و سوابق آموزشی توجه كند و براساس شناخت آنها، سخنرانی خود را سازمان دهد.
ب) ایجاد انگیزش: گفتن عبارت‌هایی مانند:– مسائلی كه مطرح میشوند مهم است،– سؤالات امتحانی از این مبحث طرح خواهند شد،از موضوعاتی هستند كه ایجاد انگیزه می‌كنند.
گیج در كتاب روانشناسی تربیتی می‌گوید: آلیسون وآش (1951) در آزمایش نشان دادند كه گفتن این مطالب كه : «مضمون یك فیلم مهم و مشكل است»، یادگیری را بهبود می‌بخشد. به احتمال قوی، بهتر خواهد بود اگر در هنگام سخنرانی یا موقعیت‌های آموزشی دیگر، به فراگیران گفته شود: «مطالب مشكل اما قابل فهم است» یا «مسائل بیشتر از آنكه ساده باشند قابل حل هستند». در چنین حالتی، اگر آنان در درك مطلب یا حل مسئله موفقیت بدست آورند، اعتماد به نفس خود و خودساختگی‌شان بیشتر خواهد شد، در حالی كه اگر در درك مطالبی كه به آنان گفته شده «آسان است» موفق شوند، تقویت و خودساختگی‌شان كمتر خواهد بود و اگر موفق نشوند، میزان از دست دادن اعتماد به نفسشان افزایش خواهد یافت؛ بنابراین، بهتر است در فرایند تدریس، به شاگرد گفته شود: «موضوع مشكل ولی قابل فهم و حل است.»
ج) بیان صریح هدف‌ها و نكات مهم سخنرانی: معلم باید كلیه هدف‌های اجرایی مورد نظر در سخنرانی را با جملاتی صریح و روشن بیان كند یا روی تخته گچی بنویسد. در دو مطالعه‌ای كه بلگارد، روزنشاین و گیج (1971) انجام داده‌اند، ضریب همبستگی بین میزان «وضوح هدف‌ها» برای شاگردان و میزان یادگیری آنان را 39/0 اعلام كرده‌اند. د) استفاده از پیش سازماندهنده: اگر چه میزان تأثیر پیش سازماندهنده در روش سخنرانی چندان معلوم نشده است و حتی گاهی نامعین و تا حدودی متناقض است، اما به اعتقاد آزوبل، اگر مفاهیم ارائه شده در سخنرانی با ساخت شناختی شاگردان به وسیله پیش سازماندهنده ارتباط داده شود، درك و یادگیری مفاهیم بسیار بالا خواهد رفت. با ارائه پیش سازماندهنده، شاگردان قادر میشوند اطلاعاتی را كه به آنها داده شده است دسته‌بندی، حفظ و دوباره یادآوری كنند.ه) پیش آزمون و فعال كردن آگاهی و اطلاعات شاگردان: آزوبل بر لزوم پیش‌آزمون تأكید می‌كند و معتقد است كه یادگرفته‌های قبلی فراگیران مهم‌ترین عامل در یادگیری آنهاست. برای شناخت زمینه‌های قبلی شاگردان، معلم میتواند سؤالاتی را به صورت كتبی یا شفاهی مطرح كند. این سؤالات اولاً، به شاگردان آگاهی میدهد كه چه موضوعاتی مهم است و ثانیاً، اطلاعات لازم را در مورد زمینه‌های علمی شاگردان در اختیار معلم قرار میدهد. این اطلاعات میتواند برای تنظیم سخنرانی بسیار مفید باشد.
عواملی كه ذكر شد، لازم است كه در مقدمه سخنرانی در نظر گرفته شود. اگر شما معلمی هستید كه شاگردانتان را نمی‌شناسید، باید به «ایجاد رابطه» بیشتر توجه كنید؛ اگر در سخنرانی جلب توجه شاگردان برایتان مهم است، باید از مطلبی كه «برای جلب توجه فراگیر» مطرح كرده‌ایم استفاده كنید؛ اگر ماهیت موضوع برای شاگردانتان مشخص و روشن نیست، می‌توانید از مطالبی كه برای «نشان دادن مطالب اساسی» طرح كرده‌ایم استفاده كنید و سر انجام، اگر تصور می‌كنید شاگردانتان ممكن است رابطه بین آنچه را قبلاً خوانده‌اند با مطالب فعلی درنیابند، باید از مطلبی كه ما در «فعال ساختن آگاهی و تجربیات» ذكر كرده‌ایم استفاده كنید. در هر صورت، مقدمه باید از هر لحاظ شاگردان را مستعد و آماده شنیدن سخنرانی كند.
مرحله سوم، متن و محتوای سخنرانی:بعد از اینكه مشخص شد سخنرانی باید از كجا آغاز شود و بعد از اینكه محرك‌های لازم برای جلب توجه سخنرانی به كار برده شد، معلم باید توجه خود را به متن سخنرانی معطوف كند. متن سخنرانی قسمت اصلی و بسیار مهم سخنرانی را تشكیل میدهد. سخنران در این مرحله نیز باید به نكاتی توجه كند تا بتواند سخنرانی مؤثری ارائه دهد. این نكات عبارتند از:
1- جامع بودن محتوا: منظور از جامع بودن محتوا این است كه متن سخنرانی باید تمام هدف‌های آموزشی را در بر داشته باشد؛ به عبارت دیگر، محتوای سخنرانی باید تمام حقایق، مفاهیم و اصولی را كه معلم می‌خواهد شاگردانش بیاموزند، در بر داشته باشد. این مسئله بویژه زمانی اهمیت دارد كه شاگردان به منابع دیگری غیر از سخنرانی دسترسی نداشته باشند. اگر محتوای سخنرانی در كتاب‌ها یا منابع دیگر موجود باشد، لزومی ندارد سخنرانی تمام عناصر و جوانب موضوع را در بر داشته باشد. آزمایش‌های بسیاری نشان داده است شاگردانی كه سخنرانی معلمشان جامعیت بیشتری داشته است، بهتر یادگرفته‌اند.
2- سازماندهی منطقی محتوا: همه در این نكته كه سخنرانی باید از یك سازماندهی منطقی برخوردار باشد اتفاق نظر دارند، اما پیدا كردن تحقیقاتی كه از اهمیت سازماندهی به طور مطلق حمایت كند بسیار مشكل است. تامسون در جمع‌بندی تحقیقاتش در این زمینه می‌گوید: «عدم سازماندهی برروی درك ارتباط نوشتاری اثر می‌گذارد، اما تأثیر آن برروی درك ارتباط شفاهی قابل تردید است». اسكینر معتقد است كه وقتی مواد آموزشی خوب سازماندهی شوند، یادگیری آسانتر میشود؛ زیرا سازماندهی قدرت درك مفاهیم را افزایش میدهد. سخنرانی‌هایی كه با روش منظم و منطقی سازماندهی شوند، مفهوم كاملی را در ذهن شونده به وجود می‌آورند. در این نوع سخنرانی‌ها، شاگردان احساس می‌كند كه سخنرانی، در مجموع، بسوی یك هدف مشخص پیش می‌رود. در سخنرانی‌های نامنظم و سازماندهی نشده، معمولاً سخنران از شاخه‌ای به شاخه دیگر می‌پرد و شنونده نمی‌تواند خط فكری خاصی را دنبال كند و به نتیجه مطلوب برسد.
3- به عقیده گویر، معلم میتواند متن اصلی سخنرانی خود را به یكی از روشهای زیر سازماندهی كند:الف) رابطه جزء با كل: در سازماندهی، اگر سخنران ایده كلی را به مفاهیم جزئی تقسیم كند و ارتباط آنها را با هم مشخص نماید، دنبال كردن منظم محتوا و درك مفاهیم مورد نظر آسانتر خواهد بود؛ مثلاً اگر فراگیر رابطه مفاهیم جزء با كل را درك كند، فهم مفاهیم اصلی و مفاهیم زیر شاخه آن بهتر صورت خواهد گرفت. این نوع سازماندهی «طبقه‌بندی سلسله مراتبی» نیز نامیده میشود. چنآنچه در ارائه محتوا، مفاهیم مختلف به گونه‌ای باشد كه ارتباط سلسله مراتبی نداشته باشند، سخنران به ناچار باید از یك عنوان اصلی وارد عنوان اصلی دیگر شود. او باید كاملاً دقت داشته باشد كه قبل از شروع سخنرانی، همه عناوین اصلی رابرای شاگردان بیان كند و سپس با تأكید بر اولین عنوان اصلی، آن را شروع كند. وقتی كه محتوای نخستین عنوان به پایان رسید، با یك علامت انتقال كه نشان‌دهنده آغاز عنوان دوم است، آنان را متوجه مفاهیم بخش دوم سخنرانی كند و به همین نحو ادامه دهد.
ب) همبستگی تسلسلی: این نوع سازماندهی، در واقع یك نوع سازماندهی بر اساس توالی زمانی، علت و معلولی یا توالی موضوع است. در اینجا، سخنران مبنایی را برای تنظیم دسته‌ای از مطالب به كار می‌گیرد. كسی كه مبنا را بفهمد، یادآوری توالی برایش آسان خواهد بود.در بررسی مشكل، در یك بحث گروهی غیر رسمی، باید بر اساس مراحل منطقی زیر پیش برویم:1- باید حقایقی را كه مسئله از آن حادث میشود، بررسی كنیم؛2- باید مسئله را توضیح دهیم و تشریح كنیم؛3- باید معیاری را كه راه‌حل‌ها را ارزشیابی می‌كند بررسی كنیم؛4- باید راه‌حل‌ها را ارزیابی و امتحان كنیم؛5- سرانجام، باید مراحل اجرایی راه‌حل‌های پذیرفته شده را بررسی كنیم.
برخی این نوع سازماندهی را «سازماندهی در طول محور مشكلات» نیز گفته‌اند؛ زیرا مراحل این نوع سخنرانی با بحث درباره تعدادی از عوامل مشكلزا شروع میشود و آنگاه سخنران اطلاعات خود را در مورد آنها ارائه میدهد و سپس هر یك از راه‌حل‌های ممكن را به بحث می‌گذارد. سخنرآنانی كه از این شیوه استفاده می‌كنند، می‌توانند انگیزه و كشش زیادی در شنونده ایجاد كنند. آنان می‌توانند از طریق ایجاد نقاط ابهام در سخنان خود معماهایی را در ذهن شونده ایجاد كنند و سپس با ارائه توضیحاتی، به طرق مختلف، برای اثبات فرضیه‌های خود دلایل و شواهد بیاورند.
ج) ایجاد رابطه میان محتوا و هدف :منظور‌از ایجاد رابطه میان محتوا وهدف،مشخص وبرجسته كردن مفهومه‌اصلی ودوریجستن‌ازمطالب ومفاهیمی‌است كه با مطلب اصلی‌سنخیتی ندارند.دراین نوع سازماندهی،سخنران معیاری‌رابرای موضوع اصلی ارائه می دهد‌كه مشخص می كند چه موضوعاتیدر مقوله سخنرانی هستند یا نیستند.ویدر طول سخنرانی بابه كارگیری این معیار نشان میدهد كه چگونه معیار انتخاب شده موجب اضافه یا حذف شدن بعضی مطالب می شود .
این نوع سازماندهی را (سازماندهی زنجیره‌ای) نیز گفته اند،. زیرا یك سلسله حوادث با یك نظم خاص تسلسل زمانی وعلت ومعلولی به یكدیگر مربوت می شوند.ارتباط میان تسلسل حوادث باید آنچنان واضح باشد كه پیگیری و فهم مطالب را آسانتر كند . ممكن است در این نوع سازماندهی ،ذهن شاگردان برای لحظاتی به مسأله دیگری معطوف شود .
برای جبران چنین موانعی سخنرانی میتواند از علائم هشداردهنده استفاده كند ، مثلأ میتواند روی تخته گچی مراحل وزنجیره‌هارا بنویسد .د) سازماندهی بر اساس همبستگی كلمات یا عبارات: درسازماندهی بر اساس ارتباط كلمات یا عبارات ،سخنرانی كلمات یا عباراتی را به طور آشكار درساخت سازماندهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اش به كارمی –گیردو به شاگردان امكان می دهد كه كاملأ ازآن آگاه شوندو آنگاه با تكرار بعضی عبارتها ، شاگردان را در یك مورد خاص آموزش می دهد؛ برای مثال : « تدریس بر اساس معیارهای مختلف قابل بررسی وتحلیل است ؛ فرایندیادگیری یكی از معیارهاست كه درتحلیل مورد استفاده قرار می گیرد ؛ آموزش معیار دیگرتحلیل تدریس است ؛ درطراحی آموزشی ،زمان ،مراحل برنامه است ؛علاوه بر این می توان تدریس را براساس موضوع درس و سر‌فصل‌ها بررسی وتحلیل كرد . بنا براین، تدریس را می‌توان به طرق مختلف وبه منظورهای مختلف تحلیل كرد».
در این مثال،عبارت «بررسی وتحلیل كردن» ارتباط وتعادلی را بین موضوعات مختلف ایجاد می كند و عبارت «بنا براین» نشانه خلاصه كردن ونتیجه گیری است.ه) سازماندهی بر اساس مقایسه: اگر لازم باشد تمام یا بخشی ازیك سخنرانی با یك یا دو موضوع دیگر مقایسه شود، معلم باید معیارهایی را (كه واضح وروشن هستند) برای مقایسه مشخص كند وسپس یكایك موضوعات مورد نظر را براساس آن معیار، تحلیل و پس از تحلیل با هم مقایسه كند؛ مثلأ اگر بخواهیم مزایای با فیلم را با مزایای تدریس خصوصی مقایسه كنیم ، ابتدا باید معیارمزایارا مشخص سازیم وتك تك آن دو روش را با آن معیار تحلیل و در نهایت ، آن دو روش را با آن معیار تحلیل و در نهایت آن دو روش را با هم مقایسه كنیم. طرح 6 مراحل سازماندهی بر اساس مقایسه را نشان میدهد. علاوه بر روشهای سازماندهی ذكر شده، ممكن است سخنران درطول یك جلسه سخنرانی از چند نوع سازماندهی استفاده كند كه دراین صورت آن را «سازماندهی تركیبی» گویند. سازماندهی باید با توجه به محتوا، مدت و وضعیت سخنرانی تنظیم شود. هیچ یك از انواع ذكر شده مزایایی بر دیگری ندارد، مگر اینكه در یك شرایط و با یك موضوع خاص كاربرد بیشتری داشته باشد.سیستم یك مقایسه
مقایسه و نتیجه تشابهات واختلافات ویژگی موضوع ب براساس معیار ویژگی موضوع الف بر اساس معیار مبنای مقایسه———— ———— ———— ———————— ———— ———— ———————— ———— ———— ————
نتیجه‌گیری مقایسه3- استمرار توجه شاگردان در طول ارائه محتوا: ازمسائل مهمی كه همواره معلمان باید آن را در طول سخنرانی در نظر داشته باشند، روشهای جلب توجه شاگردان و استمرار این امر است؛ زیرا بهترین سازماندهی درطول تدریس اگر بدون جلب توجه شاگردان انجام شود؛ به هدر خواهد رفت. فعالیت‌هایی كه می‌توانند به شاگردان استمرار ببخشند عبارتند از:
الف) تغییردادن محرك . اگرمحركهای درسی ثابت باشند، شاگردان از آن خسته خواهند شد. بر عكس، تنوع دربه كارگیری محركها سبب بالا رفتن انگیزه یادگیری خواهد شد . روزنشاین در یك آزمایش نشان داده است كه بین تنوع در حركات و حالات چهر معلم پیشرفت تحصیلی شاگردان رابطه مستقیم وجود دارد؛ بنابراین، معلم تا آنجا كه می تواند باید هنگام تدریس، حركات و سخنان خود را تغییردهد، به شرط‌آنكه تغییرات آنقدر نباشند كه شاگردان را ازموضوع درس منحرف كنند .
آهنگ صدا درصورت یكنواخت صحبت كردن، عدم حركت یا عدم تغییر حالا مختلف چهره سخنران و سخنان قالبی و تكراری از عواملی هستند كه موجب عدم استمرار توجه در كلاس میشوند. لازم است یادآوری شود كه افراط در تغییر محرك، موجب كاهش توجه و درنتیجه كاهش یادگیری شاگردان میشود، مخصوصاً اگر شاگردان در سطح دبستان و در سنین پائین باشند. گزارش تحقیقات نشان می‌دهدكه رابطه تغییر محرك و پیشرفت تحصیلی در دبستان منفی و در دبیرستان مثبت است.
ب) تغییر كانال‌های ارتباطی: یكی دیگر از راه‌های تغییر محرك عبارت است از: كاربرد اسلاید، نمودار، عكس، تخته‌گچی، پروژكتور و وسایر رسانه‌های بصری. با تغییر دادن كانال ارتباط از سمعی به بصری – حتی اگر به صورت موقت باشد – احتمال تغییر مناسب در الگوی رفتاری بوجود می‌آید و این امر باعث بالا رفتن توجه شاگردان میشود. تحقیقات نشان داده است كه بزرگسالان نظام آموزش بصری را بر سمعی ترجیه می‌دهند. معمولاً با بالا رفتن سن، شاگردان به اطلاعات بصری نسبت به اطلاعات سمعی توجه بیشتری می‌كنند.
عامل دیگری كه در تأثیر وسایل بصری دخالت دارد، آسان و ساده بودن وسیله است؛ مثلاً هرچه نمودار، شكل یا جدول ساده‌تر باشد، اثر بیشتری در جلب‌توجه و میزان یادگیری خواهد داشت. به هر حال، قانون كلی این است كه معلم باید در حین آموزش از وسایل تصویری برای خلاصه كردن و سریع‌تر ارائه دادن مطلب استفاده كند. وسایل تصویری باید روند پیشرفت مسائل و تغییرات مربوط را نشان دهند. اگر نمودارها، شكل‌ها یا جداول واضح و روشن ارائه شده باشند، به دلیل كاربرد آسان می‌توانند یادگیری موضوعات درسی را مؤثرتر سازند. در هر صورت، محرك‌های بصری باید بر اساس ویژگی‌های هوشی و آموزشی شاگردان انتخاب شوند.
ج) فعالیت جسمی: یادگیری باید به صورت فعالانه انجام شود. گاهی حتی هنگامی كه سخنران با حرارت صحبت می‌كند و مطلب نیز تا حدودی مورد علاقه است، شاگردان در وسط صحبت معلم چرت می‌زنند یا حواسشان به جای دیگر معطوف میشود. می‌توان گفت غیر ممكن است كه در تمام طول یك سخنرانی طولانی، شاگردان توجه خود را بدون وقفه به موضوع مورد بحث معطوف كنند. معلمان می‌توانند روش تدریس خود را با امكان درگیری جسمی و فكری شاگردان در روند یادگیری، غنی‌تر سازند؛ مثلاً استراحت دادن به منظور رفع خستگی در وسط درس، زنگ تفریح‌های كوتاه مدت در بین سخنرانی، تكرار پاسخ شاگردان و استفاده از اسامی در مخاطب قرار دادن آنان موجب ایجاد توجه بیشتر در فرایند تدریس میشود.
د) استفاده از طنز: آیا معلم باید سخنان خود را با شوخی و طنز همراه سازد؟ استفاده از طنز در تدریس میزان توجه و یادگیری شاگردان را افزایش میدهد. كاپلان و پاسكو در سال 1977 آزمایشی را برای اثبات این قضیه انجام دادند. آنان از دو گونه سخنرانی استفاده كردند؛ یكی همراه با شوخی و دیگری بدون شوخی. شوخی نیز در دو صورت اجرا شد: یكی شوخی‌هایی كه مربوط به مطلب درسی بود و دیگری شوخی‌هایی كه ارتباطی با مطلب درسی نداشت. این دو گروه با گروه گواه كه سخنرانی‌های بدون شوخی را گوش كرده بودند، مقایسه شدند. بعد از شش ماه ارزشیابی كه از میزان یادگیری شاگردان به عمل آمد، مشخص شد شاگردانی كه در گروه شوخی مربوط به مطلب آموزشی بودند، بمراتب بیش از دو گروه دیگر قادر به یادآوری مطالب سخنرانی بودند.
ه) شورو حرارت سخنران: آزمایش‌های متعدد نشان داده است كه شاگردان مطالبی را كه با ذوق و شوق ارائه شده است، بیشتر آموخته‌اند. كوتز و اسمیشنز (1966) در جریان یك آزمایش، از سخنرانی‌های ده دقیقه‌ای استفاده كردند. آنان این آزمایش را با دو معلم و دو روش به اجرا در آوردند. در روش اول كه «روش ایستا» نام داشت، معلم تمام سخنرانی را از روی كاغذ می‌خواند. او در طول صحبت حالت چهره ثابتی داشت، به شاگردان نگاه نمی‌كرد و سطح صدای خود را در حد ثابتی نگاه می‌داشت، ولی شدت و كیفیت صدای او رسا و قابل شنیدن بود. در روش دوم كه «روش فعال» نامیده می‌شد، معلم حالت فعال داشت، صدای او در طول سخنرانی بالا و پائین می‌رفت، با فراگیرانش ارتباط چشمی برقرار می‌كرد، حالات چهره خود را تغییر می‌داد و نشان داد كه شاگردان مقدار زیادتری از محتوای سخنرانی دوم را به یاد دارند.و) پرسش و پاسخ در حین سخنرانی: در تدریس با روش سخنرانی، معلم معمولاً به شاگردان به چشم پاسخگو نگاه نمی‌كند، ولی در حقیقت، آنان به نحوی درگیر پاسخ هستند. این پاسخ‌ها معمولاً درونی و گاهی‌هم بیرونی هستند. معلم باید سعی كند سطح پاسخ را بالا نگاه دارد؛ زیرا سبب توجه و یادگیری بیشتر میشود. سؤال كردن از شاگردان میتواند تأثیرات مطلوب زیر را داشته باشد:
1 تأكید.نكاتی از درس را كه باید بیشتر مورد تأكید قرار گیرد، می توان به وسیله سؤال كردن،مهم و با اهمیت جلوه داد .2 تمرین.پاسخی كه شاگردان به پرسش می‌دهند،سبب می شود كه مطالب تازه آموخته شده تمرین و تكرار شوند .3 خودآگاهی .از طریق سؤال كردن شاگردان متوجه نقص خود در یادگیری بعضی نكات می شوند ودر نتیجه ،ودر نتیجه ممكن است انگیزه یادگیری آنان برای یادگیری نكات بعدی افزایش پیدا كند .
4 . توجه .سؤالی كه شاگردان رامجبور به پاسخگویی می كند ،ممكن است انگیزه آنان را درتوجه به مطالب درسی افزایش دهد .5 . استراحت كوتاه . سؤال كردن در حین سخنرانی می تواند مانند تغییر محرك عمل كند؛یعنی همان كاری را انجام دهد كهزنگ تفریح وآشامیدن چای در مجامع صنعتی انجام می دهد . سؤال سبب می شود كه وقفه كوتاهی در ارائه مطالب جدید حاصل شود ودر نتیجه،مطالب قبلی با فرصت بیشتری در ذهن جای بگیرند .6 تكرار سؤال‌هایی كه در طول تدریس تكرارمی‌شوند، سبب می گردند كه شاگردان تمام مطالبی را كه شنیده یا یادگرفته اند، در ذهن خود مرور كنند تا پاسخ سؤال را پیدا نمایند.
مرحله چهارم، جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:جمع‌بندی و نتیجه‌گیری آخرین مرحله روش سخنرانی است. وقتی كه سخنرانی تمام میشود، معلم میتواند:الف) از شاگردان بخواهد كه بعضی از نكات مهم درس را به خاطر بیاورد یا نظر خود را درباره آنها بگوید؛ب) به سؤال‌های شاگردان پاسخ دهد؛ج) نكات مهم و اساسی درس را گوشزد و مرور كند.
برای مثال، معلم میتواند از اینكه به آن كلاس درس داده است ابراز خوشبختی كند و برای شاگردان آرزوی موفقیت نماید؛ میتواند برای آخرین بار سعی در افزایش درك مطلب كند و از شاگردان بخواهد كه نكات خاصی را از درس بیاد بیاورند یا بعضی از تعاریف، مثال‌ها یا كاربرد نكات را ابراز دارند؛ میتواند ذهن شاگردان را با پاسخ دادن به سؤالات آنها و شرح بیشتر بعضی از مطالب یا مطرح كردن همان مطالب از زوایای دیگر یا خواهش كردن از بعضی شاگردان برای پاسخ به سؤالات دیگران و یا بحث كردن درباره كاربرد نكات درسی در مسائل و موقعیت‌های جدید، روشن‌تر نماید؛ میتواند دقیقاً نكاتی را كه اهمیت بیشتری دارند روشن سازد تا شاگردان بدانند كه چه مواردی اهمیت دارد. به منظور تقویت یادگیری، معلم بر آن نكات تأكید می‌ورزد، آنها را تكرار می‌كند و دوباره آنها را از شاگردان می‌پرسد.
شوتز (1969) در مطالعه موارد مذكور نتیجه گرفته كه آن دسته از معلمان تازه‌كار كه موفقیت بیشتری در تدریس به دست می‌آورند، درصد بیشتری از نكات مورد بحث را در انتهای درس خود مورد استفاده قرار می‌دهند. موفقیت آنان بویژه مدیون استفاده از راه‌های مختلفی بود كه برای صمیمی‌تر شدن رابطه معلم و شاگرد و روشن‌تر كردن نكات مهم درس به كار می‌برند. این معلمان موارد دیگر را نیز بیشتر از سایر معلمان مورد استفاده قرار می‌دادند، اما نه به حدی كه تفاوت معنا داری وجود داشته باشد. راز موفقیت این معلمان، بیشتر به این سبب بود كه:
1 ایده‌ها و نكات درسی را به موقعیت‌های جدید تعمیم می‌دادند؛2 در مرور آخر درس، نكات مهم را تأكید و تكرار می‌كردند؛3 وجود آزمون بعد از درس را به آگاهی شاگردان می‌رساندند؛4 از فراگیران می‌خواستند كه اطلاعات بخصوصی را به یاد بیاورند؛5 در مورد نكات مهم و تاریك، از فراگیران نظرخواهی و آنان را تشویق به طرح سؤال می‌كردند.
ادامه خواندن مقاله بررسي روشهاي تدريس سنتي و جديد و تاثيرآنها در يادگيري
نوشته مقاله بررسي روشهاي تدريس سنتي و جديد و تاثيرآنها در يادگيري اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.