Quantcast
Channel: دانلود فایل رایگان
Viewing all articles
Browse latest Browse all 46175

مقاله بررسي جايگاه ايران در بازار جهاني نفت

$
0
0
 nx دارای 54 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : بررسی جایگاه ایران در بازار جهانی نفت مقدمه در این مقاله سعی خواهد شد با توجه به مجموعه داده ها و اطلاعات مطرح شده در كه جایگاه ایران در بازار جهانی نفت تبیین شود. در عین حال در این مقاله، موازنه موجود میان درون گرایی و برون گرایی در سیاست گذاری و اداره صنعت نفت وگاز كشور بررسی می شود و پیامدهای آن مورد مطالعه قرار می گیرد. درنهایت نیز روشهای ایجاد موازنه جدید میان این دو عرصه با توجه به منافع ملی كشور در بخش نفت و گاز بررسی خواهد شد. این مقاله از دو بخش تشكیل شده است.بخش اول چشم اندازی از وضعیت كنونی بخش نفت در ایران ارائه می كند در این بخش ابتدا امكانات و تواناییهای كشور در بخش انرژی مورد بررسی قرار می گیرد و سپس اهداف سیاستهای حال حاضر و آتی بخش انرژی و همچنین اقدامات انجام شده و در مسیر این سیاستها، بررسی می‌شود. با مجموعه مطالب بخش اول، تصویری از جایگاه ایران در صنعت نفت جهان به دست خواهد آمد. بخش دوم فصل عرصه های درون گرایی برون گرایی در سیاست گذاریها و اداره امور بخش نفت و گاز كشور را مورد بررسی قرار می دهد. بدین ترتیب با ارائه الگوی جدیدی از توازن میان درون گرایی و برون گرایی در سیاستهای نفت و گاز كشور ،‌راه های ارتقای جایگاه ایران در بازار انرژی جهان تبیین می شود. بخش اولجایگاه ایران در بازار نفت جهاندراین بخش تصـویری نسبتاً جامع از زوایای مختلف صنعت نفت وگاز ایران ارائه می شود تا ازطرق آن، جایگاه كشورمان در بازار انرژی جهان مشخص شود. برای تبیین این جایگاه،مسائل مربوط به ذخایر انرژی ،‌توان و ظرفیت تولید،‌ مصرف روندهای حاكم بر این عرصه ها تبیین خواهد شد. در قسمت دیگر این بخش، به اهداف و سیاستهای بخش انرژی كشور وفعالیتهای صورت گرفته در این زمینه اشاره خواهدشد. بدین ترتیب مجموعه مطالب این بخش،تصویری از صنعت نفت و گاز ایران و جایگاه جهانی آن، ارائه خواهد كرد. ذخایر نفت وگاز جداول 1-1و2-1، وضعیت ذخایر نفت وگاز ایران را در ابتدای سال 1382نشان می دهد. درای دو جدول،‌ذخایر انرژی قابل استحصال ایران به تفكیك نفت، میعانات گازی وگاز طبیعی در خشكی و دریا ذكر شده است. جدول 1-1 نشان می دهد كه بازیافت اولیه نفت در مناطق خشكی ودریایی ایران در حد 155 میلیارد بشكه و بازیافت ثانویه،‌ 57/32 میلیارد بشكه است كه در مجموع به 57/187 میلیارد بشكه می رسد(1). البته رقم 187 میلیارد بشكه جنبه برآوردی و تخمینی دارد. یعنی با توجه به ساختار طبیعی مخازن و با استفاده از روش های افزایش بازیافت می توان چنین حجمی از ‹‹نفت در جای اولیه›› را استخراج كرد.به عبارت دیگر، رقم 187 میلیارد بشكه، حداكثر میزانی است كه با توجه به شناخت كنونی از مخزن و كاربرد روشهای ازدیاد بازیافت می توان از مخازن برداشت كرد. براین اساس،باید نفتی را تا كنون از مخازن برداشت شده است از این رقم كسر كرد تا ذخیره قابل استحصال نفت بدست آید. همان طور كه در جدول 1-1 نشان داده شده است، تا پایان سال 1381 در مجموع 77/56 میلیارد بشكه نفت و میعانات گازی از مخازن ایران برداشت شده است وبرهمین اساس 80/130 میلیارد بشكه نفت قابل استحصال وجود دارد. از آنجا كه درآمار رسمی شركت ملی نفت ایران ذخیره نفت در جای اولیه كشور 561 میلیارد بشكه ذكر شده است، می توان از تقسیم این رقم بركل نفت قابل برداشت كشور یعنی 187 میلیارد بشكه به ضریب بازیافت نفت پی برد.براین اساس، رقم 33 درصد به عنوان ضریب بازیافت به دست می آید كه با توجه به تجارب قبلی ایران تا حدی خوشبینانه به نظر می رسد. بنابراین شاید بتوان گفت كه ذخایرنفت قابل استحصال كشور نیز براساس برآوردهای خوشبینانه اعلام شده است. جدول 2-1 نیزحالی از آن است كه مجموع ذخایر گاز طبیعی شناخته شده كشورمان ابتدای سال 1382 در حد 86/28 تریلیون متر مكعب بوده كه از این میزان 11/2 تریلیون متر مكعب تا پایان سال 1381 برداشت شده و 75/26 تریلیون متر مكعب آن باقی مانده است. ایران با دارا بودن این حجم عظیم از ذخایر نفت وگاز در سطح جهان مقام دوم را هم در زمینه نفت و هم در زمینه گاز به خود اختصاص داده و از این جهت از موقعیت منحصر به فردی برخوردار است در صورتی كه مجموع ذخایر نفت و گاز ایران را بر مبنای انرژی حرارتی هر بشكه نفت خام در نظر بگیریم،‌ حجم ذخایر هیدروكربوری كشور به 297 میلیارد بشكه می رسد. در این حال اگر برای هر بشكه نفت 15 دلار و برای هر بشكه میعانات گازی 20 دلار و برای هر متر مكعب گاز طبیعی 4 سنت در نظر بگیریم، ثروت ملی ایران از نظر این منابع، به 3 هزار و 240میلیارد دلار می رسد(4). تولید وصادرات تولید نفت ایران در اوایل سال 1383 بین 6/3 تا 2/4 میلیون بشكه در روز بوده است. دراین سال، ایران پس از عربستان، آمریكا و روسیه در مقام چهارم تولید كنندگان نفت در جهان قرار گرفت(7). گفتنی است كه ایران سالهاست كه مقام دوم را پس از عربستان در زمینه تولید نفت در اوپك در اختیار دارد. در زمینه تولید گاز طبیعی نیز، حجم تولید ایران در سال 1383 به حدود 120 میلیارد متر مكعب رسید. از این میزان، 10میلیارد متر مكعب گاز سوزانده شده و ما بقی برای تزریق به چاه های نفت،مصارف داخلی و صادرات اختصاص داده شده است. ایران در زمینه تولید گاز طبیعی در دنیا، در پایان سال 82، مقام چهارم جهان را به خود اختصاص داد و پس از روسیه، آمریكا وكانادا قرار گرفت(8). صادرات گاز طبیعی ایران از سال 2001 به تركیه با فراز و نشیبهای بسیاری كه عمدتاً ناشی از عدم اجرای تعهدات از جانب تركیه بود، آغاز شد. اساسا در شرایطی كه بهای نفت در بازار از سال 2003به بعد، روندی صعودی را آغاز كرده،بهای گاز طبیعی در ایران مدت كاهش یافته است. به طوریكه وزیر نفت در نخستین همایش بین المللی صادرات گاز كه در اردیبهشت ماه سال 83 در تهران برگزار شد، از روند موجود در زمینه كاهش بهای گاز صادراتی ابراز نگرانی كرد وگفت با چنین وضعیتی،‌ ممكن است در طرحهای صدور گاز،مشكل مالی پدید آید. به گفته وزیر نفت،برای اطمینان از انتقال مقادیر مورد نیاز گاز از منابع تولید به مناطـق مصـرف،‌ بـاید تـا سال 2020،حـدود 300میلیارد دلار در كـشور سرمایه گذاری شود(10). ایران، طرحهای گسترده ای را برای صادرات گاز به هند، پاكستان، ارمنستان، نخجوان و اروپا مورد بررسی و مذاكره قرار داده است. همچنین توافقات ایران برای صادرات گاز به امارات و كویت نیز، پیشرفت زیادی كرده است. در راستای طرحهای موجود برای افزایش صادرات گاز،20 درصد از ظرفیت تولید گاز كشور،‌ برای صادرات اختصاص پیدا كرده است. در این میان، میدان گازی پارس جنوبی به عنوان مهمترین مركز تولید گاز ایران مورد توجه ویژه قرار دارد(11). مراحل توسعه این میدان عظیم گازی، به 26 فاز تقسیم شده است. با توسعه كامل این میدان امكان تولید روزانه 800 میلیون متر مكعب گاز طبیعی و750 هزار بشكه میعانات گازی فراهم خواهد شد. تا پایان سال 82، قرارداد مربوط به توسعه 10 فاز این میدان امضا شد. تا پایان سال 1383 نیز 5 فاز این میدان فعالیت خود را با تولید روزانه 125 میلیون متر مكعب گاز و 200 هزار بشكه میعانات گازی آغاز كردد. به گفته كارشناسان هر فاز این میدان،‌ به طور متوسط سالانه5/1 میلیارد دلار برای كشور درآمد ایجاد می كند(12). ایران در چند سال اخیر توجه ویژه ای به افزایش تولید محصولات پتروشیمی معطوف كرده و نتایج قابل توجهی نیز در این ارتباط به دست آمده است. مجموع تولیدات پتروشیمی ایران در پایا سال 82 به 14 میلیون تن بالغ شد كه از این میان 7/4 میلیون تن از محصولات این بخش به خارج از كشور صادر شد . بدین ترتیب ایران در سال 82 یك درصد از صادرات جهانی محصولات پتروشیمی و 9 درصد صادرات خاورمیانه را به خود اختصاص داد(13) . مصرف ذخایر عظیم نفت و گاز در كشور،‌الگوی مصرف انرژی در ایران را به سوی اتكای شدید به مصرف این فرآورده ها هدایت كرده است. به طوریكه نفت و گاز در مجموع 97 درصد مصارف انرژی كشور را تامین می كند . در سال 80، مصرف نفت وگاز در ایران به حدود 600 هزار بشكه مربوط به مصرف گاز طبیعی بوده است. روند مصرف انرژی در خلال سالهای 1346 تا 1380 ، بیانگر رشد متوسط سالانه 5 درصدی انرژی در ایران است كه در نوع خود رشد بسیار بالایی محسوب می شود. در عین حال اگر شاخص شدت انرژی از رشد اقتصادی بیشتر بوده و همین امر به كاهش مستمر بهره وری در مصرف منابع انرژی در كشور منجر شده است. همان طور كه در فصل سوم بیان شـد یكـی از پیامدهای منفی را نتیریسم، در كشورهای نفت خیز، مصرف زدگی در عرصه های مختلف و از جمله در بخش انرژی است. بررسیهای آماری حاكی از آن است كه در سال 1346 برای تولید یك میلیون ریال كالا و خدمات، معادل94/4 بشكه نفت خام مصرف شده است. این رقم با رشد متوسط 2/3 درصدی سالانه در سال 1379به 3/13 بشكه معادل نفت خام رسیده است. مساله قابل توجه در اینجا این است كه بخش عمده افزایش مصرف انرژی مربوط به بخش های خانگی، تجاری و حمل ونقل بوده است. به طوریكه سهم انرژی كشور در این دوره در بخشهای پالایشگاهی،‌ صنعت و كشاورزی نسبت به بخشهای خانگی و تجاری و حمل ونقل كاهش پیدا كرده است(14). مصرف بی رویه و كم بازده نفت وگاز در ایران یكی از چالشهای مهم بخش نفت در كشور به شمار می رود. پیش از این به مشكلات و چالشهای ناشی از رشد بی رویه مصرف فرآورده های نفتی همچون بنزین در كشور اشاره شد. یكی دیگر از چالش های عمده رشد مصرف انرژی، كاهش توان صادراتی ایرا در بخش نفت و گاز است. جایگزینی گسترده گاز طبیعی با نفت در كشور در دو دهه اخیر، از شدت بحران ناشی از افزایش شدید مصرف در داخل تا حدی كاسته است با این حال،‌ معضل مصرف بی رویه منابع انرژی همچنان به قوت خود باقی است. در هر حال برآورده های كارشناسی حاكی از آن است كه نسبت صادرات به تولید نفت خام و فرآورده های نفتی در كشور، از سطح 90 درصد در اواسط دهه 1350 به حدود 65 درصد در زمان كنونی تقلیل پیدا كرده است. در صورت عدم تغییر بنیادین در الگوی مصرف نفت خام و فرآورده های آن در كشور پیش بینی می شود كه این نسبت در سالهای بعد به حدود كمتر از 50 درصد كاهش یابد(15). سرمایه گذاری سرمایه گذاری در بخش نفت و گاز ایران در سالهای پس از انقلاب و جنگ طی چند سال عملاً متوقف شد. پس از آن محدودیت های قانونی در داخل كشور و فشارها و تحریمهای خارجی نیز موانع قابل توجهی در خصوص جذب سرمایه گذاری خارجی در این بخش ایجاد كرد. ایران در فاصله سالهای 1374 تا پایان 1382، مجموعاً 18 قرارداد در قالب بیع متقابل برای توسعه بخش نفت وگاز امضا كرد. محوریت این قراردادها با بخش گاز است به طوریكه از حدود 25 میلیارد دلار تعهد ایجاد شده در قالب این قراردادها، 5/17 میلیارد دلار آن به طرحهای توسعه صنعت گاز اختصاص پیدا كرده است(16). به گفته وزیر نفت، با به نتیجه رسیدن مجموع قراردادهای بیع متقابل ایران كه تا پایان سال 82 امضا شده است، تولید روزانه 272 میلیون متر مكعب گاز طبیعی، 890 هزار بشكه نفت خام و 405 هزار بشكه میعانات گازی در روز محقق خواهد شد. همچنین از محل این قراردادها، ایران به ظرفیت تولید 5 میلیون تن گاز مایع در سال دست خواهد یافت. براین اساس، با در نظر گرفتن 20 دلار برای هر بشكه نفت خام،‌ با به نتیجه رسیدن قراردادهای بیع متقابل،‌ معادل 19 میلیارد و300 میلیون دلار در سال ارزش صادراتی برای كشور ایجاد خواهد شد. با در نظر گرفتن ارزش جایگزینی گاز با مصرف فرآورده های نفتی در داخل درآمدهای كشور از محل این قراردادها،‌ به 26 میلیارد دلار و 300 میلیون دلار می رسد(18). بدین ترتیب مشخص می شود كه از محل قراردادهای بیع متقابل ایران در چند سال آتی، در مجموع ظرفیت تولید نفت خام و میعانات گاز كشور حدود 3/1 میلیون بشكه در روز افزایش پیدا می كند. در صورتیكه كاهش 200 تا 250 هزار بشكه سالانه ظرفیت تولید نفت كشور را مد نظر قرار دهیم،‌روشن خواهد شد كه با اجرای این قراردادها، به میزان قابل توجهی برظرفیت تولید نفت كشور افزوده نخواهد شد. نكته قابل توجه دیگر این است كه از مجموع 8 قرارداد منعقد شده به جز قرارداد آزادگان در بخش نفت، 2/7 میلیارد دلار تعهد در بخش بالادستی نفت كشور ایجاد شده است كه از این رقم تنها 2/4 میلیارد دلار سرمایه گذاری در این بخش صورت عملی به خود خواهد گرفت(20). وضعیت مخازن نفت و گازوجود نفت در 75 مخزن جداگانه در مناطق خشكی و 20 میدان دریایی در فلات قاره ایران به اثبات رسیده و توسعه آنها اقتصادی ارزیابی شده است. این در حالی است كه بخش اعظم تولید نفت كشور تنها به 22 مخزن دردریا محدود شده است(21). چنانكه در صفحات آتی توضیح آن خواهد آمد، یكی از مناسبترین راه ها برای ظرفیت سازی جهت افزایش تولید نفت در ایران، تزریق گاز به مخازن نفت كـشور اسـت. در واقع ویژگی خاص مخازن نفتی ایران و حجم عظیم ذخایر گازی كشور، ایجاب می كنـد كه با اجرای گسترده برنامه های تزریق گاز به مخازن نفتی،‌ بهترین راه افزایش ظرفیت تولید نفت در كشور را در پیش بگیریم. یكی دیگر از ویژگی ادامه خواندن مقاله بررسي جايگاه ايران در بازار جهاني نفت

نوشته مقاله بررسي جايگاه ايران در بازار جهاني نفت اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 46175

Trending Articles



<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>