مقاله در مورد پژوهشي در رنگ و پوشش

 nx دارای 43 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : فصل اول: رنگ پیش گفتار از جمله نشانه هاى چشمگیر الهى در جهان هستى، رنگ است. رنگ ها با تجلى و ظهور در پیكر موجودات جاندار و بى جان جلوه و جمال خاصى به طبیعت بخشیده، ادامه چرخه حیات و شكوه زندگى را مرهون خود ساخته اند. بى مبالغه باید اذعان كرد كه بدون رنگ و جهان رنگ ها، سردى و افسردگى و بى نشاطى در همه جا رخ مى نمود. در سایه تأثیر متنوع رنگ هاست كه ره آوردهاى متناوب روانى در انسان و سایر موجودات تظاهر پیدا مى كند و روح جنبش و تكاپو دمیده مى شود و از این رهگذر، یكسویى و یكنواختى از فضاى زندگى مادى رخت بر مى بندد و دلپذیر مى گردد. خداوند حكیم در آیاتى چند از قرآن مجید به رنگ هاى مختلف موجودات و آثار زیست شناختى آن ها اشاره فرموده و آن را از نشانه هاى بارز تدبیر خویش دانسته است. شهید دكتر پاك نژاد در این زمینه مى نویسد: «در قرآن نسبت به رنگ در آیه اى به اثر فیزیولوژیك آن اشاره شده در آیه]اى [دیگر به اثر پسیكولوژیك آن ; حتى ; به خواص غذایى و شفابخشى رنگ ها ]نیز [توجه شده كه تازه در علم جدید مى خواهد براى آن جایى بازگردد و نامى از آن به میان آید.»[1] بدون شك تمامى رنگ ها وجودشان براى ادامه حیات لازم و ضرورى است و هر كدام نیز اثر خاصى دارند و نقش ویژه اى را ایفا مى كنند[2] به گونه اى كه تصور طبیعت منهاى آن ها مشكل و یا غیرممكن است. بدون گزافه باید اذعان كرد و پذیرفت كه روان آدمى به اندازه اى كه در برابر رنگ ها قرار مى گیرد و با آن ها مواجه است، با چیز دیگرى ارتباط ندارد[3] و از این رو چیز دیگرى به این اندازه او را متأثر نمى سازد و به اسارت در نمى آورد.[4] جرانت آلن گوید: قوه اى بزرگ تر یا بیشتر و گوناگون تر از احساس رنگ ها در زندگى ما اثر ندارد.[5] اثرات روانى رنگ ها تا حدى است كه مى توانند محیط را شاد یا حزن آور، سبك یا سنگین، گرم یا سرد جلوه دهند و در انسان احساس خوشحالى یا غم، قوت یا ضعف، اضطراب یا سكون و جز آن ایجاد كنند.[6] تا آن جا كه تاریخ به یاد دارد، همیشه انسان به رنگ و آثار آن توجه داشته و از فرایندهایش در گذران زندگى، خاصه در پوشش ها و خوراكى ها بهره گرفته است. دیگر موجودات نیز هر یك به فراخور وسعت و گستره وجودى خود، متأثر از رنگ ها و آثار آن ها هستند و در ادامه حیات خویش بدان وابسته اند. به دلیل نقش ضرورى و اهمیت غیرقابل انكارى كه رنگ ها در چرخه حیات، به ویژه حیات انسانى ایفا مى كنند، خداوند رحمان در آیاتى چند از این عنصر حیاتى یاد كرده و به برخى از آثار آن اشاره فرموده است. ما در این پژوهش، علاوه بر آیات از روایات و آراء فقها و گفته هاى روان شناسان و متخصصان علوم تجربى نیز در مورد پوشش هاى رنگى سود جسته ایم. پیش از ورود به اصل بحث به جاست درباره مفهوم رنگ و تفاوت آن با نور مطالبى تقدیم كنیم. مفهوم رنگ رنگ كیفیتى است كه از ظاهر چیزى دیده مى شود مانند سفیدى، سرخى، سبزى.[7] زبیدى گفته است: رنگ كیفیتى است كه از قرمزى و زردى و جز آن به وسیله چشم درك مى شود.[8] ابن منظور در این باره گوید: رنگ هیأتى است چون سیاهى و قرمزى. رنگ هر شى چیزى است كه باعث تمایز آن از شىءِ دیگر مى شود.[9] طریحى نیز رنگ را چون ابن منظور تعریف كرده است.[10] بنابراین باید گفت كه رنگ از مفاهیم بسیار واضح و معروف در میان عرف و فرهنگ هاى عمومى است به گونه اى كه برخى از اهل لغت نیازى به تعریف آن ندیده اند.[11] نكته مهم، تفاوت آن با نور است كه در قسمت بعد به آن مى پردازیم. مفهوم نور مفهوم نور نیز چون رنگ از نظر عرفى بسیار بدیهى و بى نیاز از توضیح است. شیخ سهروردى در این باره نوشته است: «ان النور لا یحتاج الى تعریف ; لا شىء اظهر من النور فلا شىء اغنى منه من التعریف.»[12] «نور به تعریف احتیاج ندارد; زیرا هیچ چیزى ظاهرتر از نور نیست. از این رو هیچ پدیده اى در تعریف بى نیازتر از نور نیست.» ملاصدرا در این مورد مى نویسد: «النور غنى عن التعریف كتعریف المحسوسات.»[13] «نور چون دیگر امور حسى، مستغنى از تعریف است.» علامه طباطبایى نوشته است: «مفهوم نور، واضح است. نور، چیزى است كه به وسیله آن اجسام سبك تر و متراكم، قابل رؤیت مى شوند.»[14] نور از نظر علم فیزیك برخى از پژوهشگران در تعریف نور از دیدگاه علم فیزیك گفته اند: «نور، تابش مریى الكترومغناطیسى است كه در خلاء با سرعت 298000 كیلومتر در ثانیه انتشار پیدا مى كند.»[15] «نرمان. مان» درباره مفهوم فیزیكى نور و منشأ نور سفید گوید: «درباره نور، چنین تصور مى شود كه از تركیب امواج الكترو مانیتیك و امواج انرژى نورانى كه از یك منبع مثل خورشید سرچشمه مى گیرد، تشكیل مى شود. نور سفید از تركیب همه امواج نورى تشكیل مى شود.»[16] دهخدا در همین زمینه به نقل از برخى محققان، نور سفید را مجموعه هفت رنگ، دانسته و نوشته است: «در رنگ هاى اصلى كه به وسیله منشور ظاهر مى گردد، هفت رنگ است: قرمز، نارنجى، زرد، سبز، آبى، نیلى، بنفش. نیوتن دانشمند معروف قرن هیجدهم، نخستین بار حدس زد كه باید نور سفید، مجموعه این رنگ ها باشد و این امر را به وسیله گردش صفحه معروف خودش آزمود و ثابت كرد مجموعه این رنگ ها با هم، اثر نور سفید بر چشم مى گذارند.»[17] البته تعبیر دهخدا خالى از تسامح نیست، و صحیح ـ همان گونه كه مان و دیگران گفته اند ـ این است كه گفته شود نور سفید، مجموعه هفت نور و یا به تعبیر دقیق تر، مجموعه همه امواج نورى است.[18] تفاوت میان رنگ و نور در این كه میان نور و رنگ تفاوتى هست یا نه، پاسخ هاى گوناگونى از سوى فلاسفه و دانشمندان داده شده است. صدرالمتألمین در این باره گوید: «برخى بر این باورند كه رنگ، حقیقتى ندارد و كلیه رنگ ها خیالى اند و سفیدى به نور و سیاهى به ظلمت باز مى گردد و دیگر رنگ ها از تفاوتى كه در تركیب اجسام شفاف با هوا وجود دارد، تخیل مى شوند. ولى پژوهشگران گویند كه رنگ ها كیفیاتى حقیقى هستند.»[19] وى در پاسخ به این سؤال كه آیا نور كیفیتى زاید بر رنگ است یا این كه همان ظهور رنگ در عالم خارج است، گوید: ما در تعلیقات خود بر كتاب «ضوابط الاشراقیین» بر این نظریه پافشارى كرده ایم كه نور حسى از آن جهت كه محسوس است، عبارت است از گونه اى وجود جوهرى مشاهَدِ حاضر نزد نفس در غیر این عالم. و اما آنچه در مقابل نور در خارج وجود دارد، وجودش اضافه بر وجود رنگ نیست.[20] به بیانى دیگر، ملا صدرا نور و رنگ را چون ماهیت و وجود مى داند كه بالذات یكى هستند و به اعتبار متغایر.[21] ملاصدرا در توضیح مطلب فوق گوید: زیرا مفهوم نور به وجود خاصى كه عارض برخى از اجسام مى شود، باز مى گردد و ظلمت یعنى عدم آن وجود خاص; و سایه یعنى عدم فى الجمله آن وجود خاص. رنگ، تركیبى است با صورت هاى مختلف میان حامل این وجود نورى و حامل عدم آن. وى در ادامه با اشاره به ضعف سخن كسانى كه رنگ ها را زاید بر مراتب تركیب نورها مى دانند، نتیجه گرفته كه هم صحیح است بپذیریم نور، ظهور رنگ است و هم صحیح است بگوییم نور، رنگ نیست. زیرا از آن جهت كه نور است، مختلف نیست و تركیب با عدم یا ظلمت در آن راه ندارد، به خلاف رنگ ها كه مختلف اند.[22] نتیجه اى كه به طور خلاصه از سخن این حكیم و عارف گرانقدر مى توان گرفت این است كه نور و رنگ دو مفهوم متغایرند ولى مصداقاً یكى هستند. بنابراین تفكیك دقیقى از آن ها در جهان خارج نمى توان ارائه كرد. فیزیك دان ها و دانشمندان علوم تجربى نیز تفكیك روشنى از آن ها به دست نداده اند و به ناچار در تعریف هر یك از آن ها از دیگرى استمداد جسته اند و به اصطلاح دچار دور شده و در تعیین مصادیق نور و رنگ هم به اشتباه رفته و در مواردى بر هر دو عنوان رنگ را اطلاق كرده اند. به نظر مى رسد كه تسامح صورت گرفته ـ به طور آگاهانه یا ناخود آگاه ـ به سبب همان مطلبى است كه ملاصدرا گفته كه نور و رنگ در هر شىء بالذات یكى است ولى به اعتبار، متفاوت. شهید پاك نژاد ضمن بحث از رنگ سفید گفته است:[23] «قرآن هم اولین اشعه هاى ارسالى از طرف خورشید را به رنگ سفید معرفى فرموده: (كلوا واشربوا حتى یتبین لكم الخیط الابیض من الخیط الاسود).»[24] وى در ادامه مطلب، طى نتیجه اى كه از كاربرد رنگ هاى سفید در قرآن گرفته، گوید: «به طورى كه ملاحظه فرمودید، بسط دانه رنگ سفید از ظاهر جماد هست تا رخساره بهشتیان ; .»[25] برخى از محققان در توضیح رنگ هاى اصلى و منشأ نور سفید گفته اند: «رنگ هاى اصلى ; هفت رنگ است ; نیوتن ; نخستین بار حدس زد كه باید نور سفید مجموعه این رنگ ها باشد ; و ثابت كرد مجموعه این رنگ ها با هم، اثر نور سفید بر چشم مى گذارند.»[26] برخى دیگر در این باره گفته اند: «آن كه ما رنگ مى نامیم، به طول موج بستگى دارد. چنان كه طول موج رنگ قرمز بیش از سایر رنگ هاست و بنفش داراى كوتاه ترین طول موج مى باشد و طول موج رنگ هاى دیگر، میان این دو مقدار است.»[27] همان گونه كه ملاحظه مى شود منشأ رنگ كوتاهى و بلندى موج نور عنوان شده، تقریباً عكس آنچه از نیوتن درباره منشأ نور سفید نقل كردیم. بنابراین متوجه مى شویم كه دانشمندان علوم تجربى نتوانسته اند تمایز دقیق و آشكارى میان نور و رنگ بیان كنند و با نوعى تسامح از آن گذشته اند. اما كسانى چون ملاصدرا تفاوت میان آن دو را بیان كرده اند. رنگ در قرآن مجید در قرآن مجید از رنگ هاى زرد، سبز، سفید، قرمز و سیاه[28] به صراحت یاد شده است و از رنگ هاى دیگر به اجمال. در این نوشتار ابتدا به گفت وگو درباره رنگ هایى كه به اجمال از آن ها یاد شده، مى پردازیم و سپس به رنگ هاى زرد و سبز و قرمز و سیاه معطوف مى شویم. جداى از رنگ هاى طبیعى و حسى، از رنگ دیگرى نیز در قرآن كریم سخن به میان آمده و آن، رنگ الهى است. در سوره بقره در این باره مى خوانیم: (من احسن من الله صبغه)[29] «چه رنگى از رنگ خدایى بهتر؟» این آیه در دنباله آیاتى است كه خداوند تعالى از مردم خواسته به او و دستورات وحیانى او كه بر رسول خدا ـ صلى الله علیه وآله وسلم ـ و دیگر پیامبران نازل كرده، ایمان بیاورند و از تفرقه بپرهیزند. در آیه 138 بقره از چنین ایمانى كه متجلى در اسلام است، به رنگ الهى تعبیر شده است. در تفسیر قمى ذیل این آیه آمده است: از امام باقر یا امام صادق ـ علیهم السلام ـ نقل شده كه مقصود از «صبغه الله» اسلام است. علامه طباطبایى مى گوید: ظاهر سیاق آیات مزبور، این روایت را تأیید مى كند.[30] میبدى در تفسیر كشف الاسرار در مورد این آیه گفته است: «صبغه الله» یعنى از دین خدا و سنت او تبعیت كنید. این آیه در معارضه با مسیحیان شهر عموریه است كه فرزندان خود را به رنگ آبى متمایل به زرد ملون مى ساختند و مى گفتند: ما او را به رنگ نصرانیت درآوردیم. اما خداوند فرمود: من او را به توحید و اسلام سرشتم و این صبغه همان است كه قرآن فرموده: «فطره الله التى فطر الناس علیها»،[31] و پیامبر ـ صلى الله علیه وآله وسلم ـ فرمود: «كل مولود یولد على الفطره». از ابن عباس روایت شده كه پیامبر ـ صلى الله علیه وآله وسلم ـ فرمود: بنى اسرائیل به موسى ـ علیه السلام ـ گفتند: آیا پروردگارت رنگ آمیزى مى كند؟ موسى ـ علیه السلام ـ به خداوند عرض كرد: خدایا، آیا رنگ آمیزى مى كنى؟ خداوند فرمود: آرى من به رنگ هاى قرمز و سفید و سیاه، رنگ مى بخشم و رنگ هاى همه از رنگ من است. باز از ابن عباس روایت شده كه مردى نزد پیامبر ـ صلى الله علیه وآله وسلم ـ آمد و عرض كرد: آیا پروردگارت رنگ آمیزى مى كند؟ حضرت فرمود: آرى ولى نه چون قرمز و سفید و زرد و سیاه.[32] میبدى در جایى دیگر در همین زمینه گوید: صبغه الله رنگ بى رنگى است. هر كه از رنگِدر قرآن مجید ضمن چند آیه به بسیارى از رنگ هاى موجود در طبیعت اشاره شده و این یكى از وجه هاى اعجازى این كتاب شریف است: 1ـ رنگ هاى نباتات، حیوانات و انسان. (الم تر ان الله انزل من السماء ماءً فاخرجنا به ثمرات مختلفاً الوانها ; و من الناس و الدواب و الانعام مختلف الوانه)[34] «آیا ندیدى خداوند از آسمان آبى فرستاد كه از آن میوه هاى رنگارنگ برآوردیم ;؟! و از انسان و جنبندگان و چهارپایان انواعى با رنگ هاى مختلف آفریدیم.» 2ـ رنگ تیره هاى گوناگون انسان. (و من آیاته خلق السموات و الارض و اختلاف السنتكم و الوانكم اِنَّ فى ذلك لآیات للعالمین)[35] «و از جمله نشانه هاى خداوند، آفرینش آسمان ها و زمین و تفاوت زبان ها و رنگ هاى شماست. در این موضوع، نشانه هایى است براى اندیشمندان.» شهید پاك نژاد درباره شگفتى ها و وجه اعجازى این آیات مى گوید: «الف ـ (در این دو آیه) به رنگ هاى گوناگون جمادات و نباتات و حیوانات اشاره شده است. ب ـ در رأس هر سه مطلب; یعنى در آغاز آیه، سخن از نزول باران است و به دنبال آن، ابتدا به رنگ هاى نباتات و بعد جمادات و آن گاه انسان و جنبندگان و انعام، اشاره گردیده است. و ما مى دانیم رابطه نباتات با آب باران و رنگ ها، بیشتر از جمادات، و جمادات، بیشتر از انسان و جنبندگان و انعام است. بدین معنا كه با نزول باران ـ كه در هر عمل شیمیایى وجود آب لازم است ـ گیاهان، رابطه رنگى فتوسنتزى كلروفیلى داشته و جمادات با عوالم شیمیایى رنگین شده و حیوان و انسان نیز با اعمال شیمیایى مخصوصى، پیگمان ها و رنگدانه هاى خود را مى سازند و قرآن به هر سه قسمت اشاره فرموده است.»[36] 3ـ رنگ هاى متنوع و گوناگون نعمت ها (وما ذرأ لكم فى الارض مختلفاً الوانه إن فى ذلك لایه لقوم یذكرون)[37] «و آنچه را كه خداوند براى شما در زمین به رنگ هاى مختلف آفرید در این موضوع، نشانه روشنى براى گروهى كه متذكر مى شوند، وجود دارد.» واژه «ذرأ» به معناى «خلق»[38] و «ماذرأ» شامل كلیه نعمت هایى است كه خداوند متعال در روى زمین براى رفاه انسان ایجاد و در اختیار او قرار داده است. طبرسى ذیل این آیه گوید: یعنى خداوند براى پایدارى بدن هاى شما پوشیدنى ها و خوردنى ها و مناكح را در زمین آفرید. این آیه شامل انواع حیوانات و نباتات و معادن و جز آن از نعمت ها مى گردد.[39] بنابراین در این آیه به طیف بسیار وسیعى از رنگ هاى انسان و حیوان و نبات و جماد اشاره اجمالى شده است. 4ـ رنگ هاى متفاوت عسل (ثم كلى من كل الثمرات فاسكلى سبل ربك ذللاً یخرج من بطونها شراب مختلف الوانه فیه شفاء للناس إن فى ذلك لایه لقوم یتفكرون)[40] «سپس از تمامى ثمرات و شیره گل ها بخور و راه هایى را كه پروردگارت براى تو تعیین كرده است، به راحتى بپیما. از درون شكم آن ها نوشیدنیى با رنگ هاى مختلف خارج مى شود كه در آن براى مردم شفاست. به یقین در این موضوع، نشانه روشنى براى اندیشمندان وجود دارد.» رنگ هاى گوناگون عسل و نیازهاى آدمى از آن جایى كه خداوند مهربان به حالت هاى مختلف انسانى و گرایش هاى گوناگون او نسبت به رنگ خوردنى ها و نوشیدنى ها توجه داشته، عسل را نیز به رنگ هاى متفاوتى خلق و در دسترس آدمى قرار داده است. و این واقعیتى است كه نوع بشر از قدیم الایام تاكنون رعایت مى كرده و سفره غذاى خویش را با خوردنى هاى مختلف و ملون، تزیین مى نموده است. امروزه هم انسان از راه عناصر طبیعى و یا غیرطبیعى و به وسیله مصنوعات شیمیایى و یا تركیبى از محصولات طبیعى و شیمیایى به رنگ غذاها و نوشیدنى ها و تزیین آن ها مى پردازد. شهید پاك نژاد درباره رنگ هاى مختلف عسل كه متأثر از گیاه مورد استفاده زنبور است، گوید: «برحسب آن كه زنبور بر چه گلى و ثمره اى نشسته و از آن بهره اى براى به وجود آوردن عسل برداشته، رنگ آن تفاوت مى كند. چنان چه عسل گلِ زیزفونِ شیردار، قهوه اىِ تار; شمشاد، بى رنگ; تیره خردل ها (خردل سفید); مارچوبه و تیره ماش و باقلا، مایل به سبز; phacelie و pseudoacasia سفید; سوفراژ اپونیكا، زرد; شبدر سفید، سفید; اسپرس ها، سفید; نعناعیان، روشن; رومادنى ها، زرد طلایى; بادرنجوبه، سفید; تمشك، سفید; گل گاوزبانیان، روشن; سارازنى هات قرمز; گالئوپیسى ها، خرمایى; پیسین لى ;، خوشرنگ طلایى، سانتوژه، آبى مایل به سبز; فوگنیوم، سفید; آویكولار، كمرنگ; ارالیاسه ها، سفید; نارنجى ها، سفید; شوندها، سفید و حتى نوعى ساپین داسه ها، عسل سیاه رنگ مى دهند.»[41] از آیه 69 سوره نحل به خوبى مى توان فهمید كه میان رنگ گل ها و محصولى كه زنبور عسل تولید مى كند، ارتباط مستقیمى وجود دارد. حتى برخى گویند كه در آیه شریفه به این نكته توجه شده كه رنگ عسل در تأثیر بر بیمارى ها دخالت دارد و به علاوه در آیه مزبور به طور ضمنى اشاره شده كه عسل در زمره شیرینى هاست; زیرا رنگ گل ها از قندهاى گیاهى است و بالتبع محصول آن یعنى عسل هم شیرین خواهد بود. دكتر پاك نژاد در این باره نوشته است: «قرآن از خاصیت شفابخشى عسل و برداشت از گل ها و الوانى عسل سخن گفته و این نكته را رسانده است كه آنچه سبب رنگ گل ها و در نتیجه موجب رنگ عسل ها مى شود، شفابخش است. و با ملاحظه به كتاب هاى گیاه شناسى مى بینیم بیشتر(ین) اثر درمانى گیاهان، مربوط به دسته قندهایى است كه در آن ها وجود دارد; همان قندهایى كه رنگ گیاه را سبب شده اند.»[42] وى در جاى دیگر افزوده است: «در آیه مربوط به عسل ]آیه 69 نحل[ شفاى آن را (وا)بسته به رنگ عسل دانسته و چون رنگ عسل بیشتر مربوط به رنگ و اثر گیاهى است كه مورد استفاده زنبور قرار گرفته، از این رو شفاى هر رنگى از عسل، اثر شفادهندگىِ همان گیاه مورد استفاده را دارد.»[43] 5ـ رنگ هاى گوناگون گیاه (الم تر ان الله انزل من السماء ماءً فسلكه ینابیع فى الارض ثم یخرج به زرعاً مختلفاً الوانه ;)[44] «آیا ندیدى خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد و آن را به صورت چشمه هایى وارد زمین نمود، سپس با آن زراعتى به عمل آورد كه رنگ هاى گوناگونى دارد؟!» رنگ هایى كه به تفصیل در قرآن یاد شده اند رنگ زرد رنگ زرد انواع متنوعى دارد. در قرآن مجید از رنگ زرد و برخى از انواع آن سخن به میان آمده و تعدادى از مصادیق آن ها به تصویر كشیده شده است: الف: زرد لیمویى قرآن كریم در سوره بقره فرموده است: (قالوا ادعُ لنا ربَّكَ یُبیّن لنا ما لونها قال انّه یقول اِنها بقره صفراء فاقع لونها تسر الناظرین)[45] «گفتند: از پروردگار خود بخواه كه براى ما روشن سازد رنگ آن چگونه باشد؟» این آیه و آیات پیش از آن در مورد ویژگى هاى گاوى بوده كه خداوند در راستاى یافتن قاتل فردى از قوم حضرت موسى ـ علیه السلام ـ دستور ذبحش را به آنان داده بود. این قوم كوته فكر با پرسش هاى مكرر خود ـ كه بهانه هایى بیش نبود ـ به دنبال دانستن خصوصیات دقیق گاو بودند، و سرانجام با آن كه به اطلاعات مورد نظر خویش رسیدند ولى تمایلى به انجام تكلیف الهى نداشتند: «فذبحوها و ما كادوا یفعلون»; زیرا قیمت گاوى كه مى بایست به ذبحش بپردازند، بسیار زیاد بود. اما سرانجام از روى نیتى زشت و پلید به این كار اقدام كردند; زیرا به حضرت موسى ـ علیه السلام ـ سوءظن داشتند و مى پنداشتند كه آن حضرت قاتل واقعى است و امیدوار بودند با ذبح گاو، آن حضرت رسوا شود.[46] مرحوم فیض در مورد این آیه و رنگ گاو مورد نظر كه با ویژگى «صفراء فاقع» معرفى شده، گفته است: مقصود از «صفراء فاقع» زرد زیباست كه نه از كمىِ رنگِ زرد به سفیدى بزند و نه از پُرى به سیاهى.[47] شهید پاك نژاد این نوع از رنگ زرد را لیمویى دانسته و نوشته است: «در این جا تأییدیه قرآن مجید را درباره این مطلب ذكر كنیم كه نوعى از رنگ زرد لیمویى مخصوص را بهجت آور و مسرت بخش دانسته، مى فرماید: صفراء فاقع لونها تسر الناظرین ; .»[48] وى در جایى دیگر درباره این نوع از زرد گوید: «زردِ اندك متمایل به پررنگى كه ناظرین را به نشاط و مسرت مى رساند.»[49] در موضعى دیگر «صفراء فاقع» را به «زرد پررنگ روشن» تفسیر كرده است.[50] ویژگى هاى گاو زرد شهید پاك نژاد در مورد ویژگى ها و خواص گاو زردى كه در قرآن مجید از آن یاد شده، گوید: «1ـ رنگ مسرت آور بر دوشنده شیر اثر مطلوب مى گذارد و باعث مى شود دوشیدن شیر بهتر انجام گیرد و این اشاره به اثر روانى رنگ است كه اسلام به آن اشاره كرده است. 2ـ رنگ زرد مخصوصى فرارى دهنده پشه هاست و ممكن است گاوانى كه چنین رنگى دارند از حملات پشه ها در امان و مصون باشند و به نوعى از بیمارى كه ناقل آن پشه است، مبتلا نشوند و بالتبع انسان را هم دچار نسازند. 3ـ آنچه یقینى است نه احتمالى، این كه نسبت تركیبات شیر بر حسب رنگ موى انسان، متغیر است. و این حاصل تحقیقات دو دانشمند غربى به نام هاى vernots و beavrel است. آنان با زحمات زیاد خود، دنیاى دانش را آگاه ساختند كه تركیبات متغیر شیر با رنگ مو(ى) انسان ارتباط دارد. براى اسلام این افتخار بس كه 14 قرن قبل به اثر رنگ در دگرگونى تركیبات شیر حتى در چهارپایان اشاره كرده است. وى در دنباله درباره برترى شیر گاو زرد گوید: در كتاب هاى اسلامى مبحثى است تحت عنوان استحباب اختیار گوسفند سیاه و گاو زرد براى شیر و خوردن با عسل و خرما. گمان نمى كنم این بحث در تحولات علوم جدید تغذیه هنوز وارد شده باشد كه شیر گاو زرد و گوسفند سیاه از شیر گاو سیاه و گوسفند سفید بهتر است. به هر حال، ذكر این نكته كه شیر با عواملى از جمله رنگ حیوان ارتباط كمى و كیفى دارد، از معجزات قرآن است.»[51] ب: زردِ چوبى قرآن مجید به این نوع از رنگ زرد در آیه 20 سوره حدید و آیه 51 سوره روم و آیه 21 سوره زمر اشاره فرموده است. در سوره حدید در نكوهش زندگى دنیوى و عدم ثبات و ناپایدارى آن به همراه تمثیلى مى فرماید: (اعلموا انما الحیاه الدنیا لعب و لهو و زینه و تفاخر بینكم و تكاثر فى الاموال و الاولاد كمثل غیث اعجب الكفار نباته ثم یهیج فتراه مصفراً ثم یكون حطاماً ;) «بدانید زندگى دنیا بازیچه و لهو و زینت و فخرفروشى و زیاده طلبى در اموال و اولاد است، همانند بارانى كه برزگران را به شگفتى مى اندازد. آن گاه آن زراعت به تحرك مى افتد، پس آن را زرد مى بینى و بعد خشك مى گردد.» در آیه 51 سوره روم بعد از آن كه به نشانه رحمت الهى یعنى زنده شدن زمین پس از مرگ آن اشاره شده، آمده است: (و لئن ارسلنا ریحاً فرأوه مصفراً لظلوا من بعده یكفرون) «و اگر بادى بفرستیم و باغ خود را زرد و پژمرده ببینند، راه كفران پیش مى گیرند.» در آیه 21 سوره زمر آمده است: (الم تر ان الله انزل من السماء ماءً فسلكه ینابیع فى الارض ثم یخرج به زرعاً مختلفاً الوانه ثم یهیج فتریه مصفرا ثم یجعله حطاماً ;) «آیا نمى بینى خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد و آن را به صورت چشمه هایى وارد زمین كرد؟! سپس با آن زراعتى به عمل آورد كه رنگ هاى مختلفى دارد. آن گاه آن زراعت به تحرك مى افتد، پس آن را زرد مى بینى. بعد خداوند آن را خشك مى گرداند.» ج: زرد شترى با توجه به سخن جمعى از مفسران، به رنگ زرد شترى در آیه 32 و 33 مرسلات، در توصیف رنگ و شراره هاى آتش دوزخ، این گونه اشاره شده است: (انها ترمى بشرر كالقصر كانه[52] جمالت[53] صفر[54]) «آن آتش شراره هایى از خود پرتاب مى كند ]كه در بزرگى[ چون قصر و ]در رنگ [گویى شتران زرد رنگ است.» آثار زیستى ـ روانى رنگ زرد شهید پاك نژاد در مورد اثرات روانى و تأثیرات زیستى رنگ زرد مى نویسد: «پشه و بسیارى از حشرات از رنگ زرد گریزانند و بعضى ]در[ باغ هاىِ خود براى دور شدن حشرات، لامپ هاى زرد ساخته اند.»[55] همو در جایى درباره خواص رنگ زرد گوید: «زرد، گرم كننده است; رنگ خوشخویى و خوشحالى است. آزمایشات پسیكولوژیك ثابت كرده اند كه رنگ زرد، خوشحالى زیاد مى بخشد[56] ; رنگ زرد اگر روشن باشد، نگاه به آن سرورآور و خوشحالى بخش است. و اگر به نارنجى تمایل پیدا كند، اثر گوارشى نیز دارد و درخشنده و تابان و هیجان انگیز و مسكن است و ضربان نبض را به آرامى زیاد مى كند.»[57] وى درباره حالت و احساس گرمابخشى رنگ زرد و تعدادى از دیگر رنگ هاى روشن گوید: با آزمایش ثابت شده كه كارگران كارخانجات رخت شویى از محل كار خویش كه با زرد كمرنگ یا قرمز یا نارنجى روشن رنگین شده، هیچ گونه شكایتى از سرما نمى كرده اند ولى اگر در محیطى كه با آبى یا بنفش ـ كه احساس سرما در انسان ایجاد مى كنند ـ ملون شده، كار مى كرده اند، از سرما شاكى بوده اند.[58] دكتر اردوبادى درباره آثار روانى رنگ زرد نوشته است: «رنگ زرد، رنگ زنده و فعال، محرك و مفرح است و ایجاد وجد و سرور در بیننده مى كند به طورى كه در قرآن به اثر سروربخشى آن به انسان اشاره شده است: “انها بقره صفراء فاقع لونها تسر الناظرین”، بنابراین، رنگ زرد كه در بالایى حد فاصلِ رنگ متعادلى مانند سبز قرار گرفته است مى تواند به عنوان یك رنگ محركِ معتدل، پذیرفته شود در حالى كه رنگ مادون آن یعنى سبز، رنگ مفرح و آرام بخش است و رنگ نارنجى كه در فوق آن قرار گرفته، رنگ مطبوع و محرك است.»[59] رنگ سبز به رنگ سبز در نُه آیه قرآن مجید به صراحت اشاره شده است; برخى از آن ها مربوط به عالم طبیعت و موجودات دنیوى است و برخى مربوط به جهان دیگر و بهشت برین و موجودات آن جا. 1ـ رنگ سبز زمین[60] (الم تر ان الله انزل من السماء ماءً فتصبح الارض مخضرهً ان الله لطیف خبیر)[61] «آیا ندیدى خداوند از آسمان آب نازل كرد و بر اثر آن زمین سرسبز گشت؟! خداوند لطیف و آگاه است.» 2ـ رنگ سبز درختان (الذى جعل من الشجر الاخضر ناراً فإذا انتم منه توقدون)[62] «[خداوند] همان كه براى شما از درخت سبز آتش به وجود آورد و شما به واسطه آن، آتش مى افروزید.» ادامه خواندن مقاله در مورد پژوهشي در رنگ و پوشش

نوشته مقاله در مورد پژوهشي در رنگ و پوشش اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.