nx دارای 95 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
فعل معتل و قواعد عربی
به فعلی كه در ریشه آن حرف علّه (و، ی، ا) وجود داشته باشد «فعل معتل» می‌گویند. مانند:«وعد، یسر، قول، بیع، دعو، رمی و …»انواع فعل معتلاز این جهت كه حرف عله چندمین حرف ریشه باشد فعل معتل، به سه دسته تقسیم می شود: مثال، اجوف، ناقص
1-معتل مثال: فعلی است كه اولین حرف ریشه آن، حرف عله می باشد.الف)مثال واوی مانند:وعد(وعده داد)، وصل(رسید)، ودع(رها كرد، ترك كرد)، وهب(بخشید)…ب)مثال یائی مانند یقظ (بیدار شد)، یسر(آسان شد)، یئس(ناامید و مأیوس شد)…2معتل اجوف: فعلی است كه دومین حرف ریشه آن، حرف عله می باشد.الف)اجوف واوی مانند: قول (گفت)، عود(بازگشت)…ب)اجوف یائی مانند: بیع(فروخت)، سیر(حركت كرد)…3-معتل ناقص: فعلی است كه سومین حرف ریشه آن، حرف عله می باشد.الف)ناقص واوی مانند: دعو(دعوت كرد، خواند)، تلو (تلاوت كرد)…ب)ناقص یائی مانند: رمی (پرتاب كرد)، هدی (هدایت كرد)…وجود حروف عله در ریشه فعل های معتل باعث می شود كه تلفظ بعضی از صیغه ها دشوار یا غیر ممكن باشد به همین دلیل برای حل این مشكل تغییراتی در فعل های معتل به وجود می آوریم كه به این تغییرات «اعلال» می گویند.مثلاُ «قول» برای تلفظ راحت تر به «قال» تبدیل می شود و «یرمی» به «یرمیُ»، «لم تقول» به «لم تقل».بنابراین به تغییراتی كه در فعل معتل ایجاد می شود«اعلال» می گویند. انواع اعلالدر فعل معتل سه نوع اعلال (تغییر) بوجود می آید:(اعلال به قلب، اعلال به حذف، اعلال به اسكان)الف)اعلال به قلب:هرگاه یك حرف عله به حرف عله دیگری تبدیل شود به این نوع تغییر «اعلال به قلب» می گویند.مانند: قول قال بیع باع یخشیُ یخشیب)اعلال به حذف:هرگاه حرف عله حذف شود به این نوع تغییر، «اعلال به حذف» می گویند.مانند:یدعوون یدعون لم یقول لم یقلج)اعلال به اسكان:هرگاه حرف عله متحرك، ساكن شود به این نوع تغییر «اعلال به اسكان» می گویند.مانند: یرمی یرمی یقول یقولسؤال: اعلال فعل های معتل بر چه اساسی و با توجه به چه قواعدی انجام می شود؟جواب: اگرچه اعلال هریك از سه نوع معتل (مثال، اجوف، ناقص) را باید جداگانه یاد گرفت اما بعضی از قواعد و اصول اعلال وجود دارد كه تقریباً در اكثر فعل های معتل اجرا و رعایت می شود.اصول اعلال1-معمولاً حرف عله متحركی كه حرف قبلی اش ساكن باشد، حركتش را به حرف قبلی منتقل می كند(و خودش ساكن می شود) مانند: یَبِیْعُ یَبِیْعُ یَقْوُلُ یَقُوْلُ (اعلال به اسكان)2-هرگاه دو حرف ساكن كنار هم قرار گیرند به این حالت «التقای ساكنین» می گویند كه باید این حالت را از بین برد بنابراین حرف عله ساكن را حذف می كنیم (برای رفع التقای ساكنین) یقولن یقلن یقول لم یقول لم یقل3-معمولاً حرف عله متحرك باید با حركت حرف قبل از خودش تناسب داشته باشد در غیر این صورت باید به حرف عله متناسب با حركت ماقبل خود، تبدیل شود.تناسب حرف با حركت ماقبلش عبارتست از: فتحه با الف(َ ا)- كسره با یاء(ِ-ی)- ضمه با واو(ُ و)مانند: قول قال بیع باعدو تذكر مهم:1-صداهای كشیده (ا-و-ی) در حقیقت حركتشان ساكن می باشد (دانستن این مورد برای تشخیص التقای ساكنین، ضروری است)2-در همه فعل های ماضی معتل، تغییرات صیغه های 6 تا 14 دقیقاً همانند هم می باشد بنابراین اگر در صیغه (6) ماضی اعلال انجام شود همان اعلال در بقیه صیغه ها نیز تا صیغه (14) انجام شود.اعلال فعل ها (مثال، اجوف، ناقص)تذكر مهم: همانطوریكه می دانید حركت عین الفعل در ریشه های مختلف با هم تفاوت دارد و این تفاوت حركت در چگونگی اعلال ها بسیار مؤثر و مهم است. معتل مثال: وعد ِ یوعد (وعد-یعد) وهب َ یوهب (وهب- یهب)الف-ماضیمعتل مثال در ماضی هیچ اعلالی ندارد و مانند فعل های معمولی صرف می شود.وعد وعدا وعدوا وعدت وعدتا وعدن / وعدت وعدتما وعدتم وعدت وعدتما وعدتن / وعدت وعدناوهب وهبا وهبوا وهبت وهبتا وهبن / وهبت وهبتما وهبتم وهبت وهبتما وهبتن / وهبت وهبناب-مضارعمعتل مثال واوی در مضارع در تمامی صیغه ها حرف عله حذف می شود(اعلال به حذف)یوعد یعد یوهب یهبیعد یعدان یعدون تعد تعدان یعدن / تعد تعدان تعدون تعدین تعدان تعدن / اعد نعدیهب یهبان یهبون تهب تهبان یهبن / تهب تهبان تهبون تهبین تهبان تهبن/ اهب نهبالف)شش صیغه امر مخاطب از ریشه (وعد ِ)، (وهب َ) را بنویسید. ب)در جمله زیر، فعل معتل و نوع آن را مشخص كنید.اخذ المعلم الكتاب من التلمیذ و سأل منه عن الدرس و وصف التلمیذ له الدرس.ج)با توجه به حركت عین الفعل، مضارع و امر صیغه 7 (للمخاطب) فعل های زیر را بنویسید. (همراه با ترجمه آن ها)(وصف ِ): (وقف ِ): (وصل ِ): (ودع َ):
اعلال در اجوفالف-ماضیدر پنج صیغه اول، حرف عله به الف تبدیل می شود (اعلال به قلب)1)قولا قال با توجه به اصل تناسب حرف عله با فتحه ماقبل آخر تناسب ندارد2)قولا قالا بنابراین باید تبدیل به «ا» شود. (در پنج صیغه)3)قولوا قالوا قول قال بیع باع4)قولت قالت 5)قولتا قالتااز صیغه 6 تا 14 حرف عله حذف می شود (اعلال به حذف)6)قولن قلن از صیغه 6 تا 14 نیز ابتدا بخاطر تناسب حرف عله به «ا» تبدیل7)قولت قلت می شود 6)قولن قالن ، 6)بیعن باعن8)قولتما قلتما اما با انجام دادن این كار التقای ساكنین پیش می آید پس حرف9)قولتم قلتم عله ساكن را حذف می كنیم. قالن قلن، باعن بعن10)قولت قلت البته برای تعیین حركت اولین حرف در صیغه های 6 تا 14 به 11)قولتما قلتما این صورت عمل می كنیم كه اگر حرف عله در اصل «و» باشد قولتن قلتن حركت 12)حرف اول را ضمه می دهیم قلن(قول) عدن(عود)13)قولت قلت و اگر حرف حرف عله در اصل «یـ» باشد حركت حرف اول را 14)قولنا قلنا كسره می دهیم:بعن(بیع)، سرن(سیر)الف)چهارده صیغه ماضی «بیع» را صرف كنید.ب)با توجه به صیغه ضمیر، فعل مناسب را در جای خالی قرار دهید و جمله را ترجمه كنید.هن ………(قال)هن……….(فاز) هن ……….. (سار) هن …………(عاش) أنا…………(قال) انت……;(فاز) أنا…………. (سار) انت …………(عاش)
اجوفب-مضارع– در تمامی چهارده صیغه، حرف عله حركتش را به حرف ما قبل می دهد اعلال به اسكان یقول یقولیقولان یقولانیقولون یقولونتقول تقولتقولان تقولان6)یقولن یقولن یقلنتقول تقولتقولان تقولانتقولون تقولونتقولین تقولینتقولان تقولان12)تقولن تقولن تقلناقول اقولنقول نقول بر اساس اصل اول حرف عله متحرك كه حرف قبلی اش ساكن است،حركتس به حرف قبل منتقل می شود و خودش ساكن می شودیقول یقولاجوف یائی نیز در تمامی صیغه ها به همین صورت است.یبیع یبیعدر دو صیغه «6 و 12» نیز بعد از اعلال به اسكان حالت التقای ساكنینپیش می آید. بنابراین برای از بین بردن التقای ساكنین حرف علهساكن حذف می شود.6)یقولن یقولن یقلن12)تقولن تقولن تقلناجوف یائی نیز به همین صورت می باشد.6)یبیعن یبیعن یبیعن 12)تبیعن تبیعن تبعن
نكته: مضارع اجوف در صیغه های پنجگانه (1-4-7-13-14) اگر به هر دلیلی مجزوم شوند (امر، نهی، لم…) دچار التقای ساكنین می شوند به همین دلیل حرف عله حذف میشود.7-تقول قول قل 1-یقول لایقول لایقل7-تبیع بیع بع 13-ابیع لم ابیع لم ابعتمرینالف)چهارده صیغه مضارع «بیع» را صرف كنید همراه با شش صیغه امر مخاطب آن.ب)صیغه 1 مضارع فعل های اجوف زیر را بنویسید. (با توجه به حركت عین الفعل آن‌ها) و معانی آن ها را یاد بگیرید.«قال-عاد-فاز- ذاق- كان- تاب- راح-مات ( ُ )/ باع-سار-جاء-عاش- لاق ( ِ )»ج)فعل های زیر را مجزوم كنید.تعود : اقول : نسیر : تخاف تعود، تكون، تنوب ( ُ )/ تسیر، تعیش ( ِ )ناقص:دعو یدعو (دعا-یدعو)/ رمی یرمی (رمی- یرمی)نكته مهم: در فعل معتل ناقص هرگاه حرف عله به ضمیر متصل «و» و «یـ» برسد (یعنی كنار هم قرار گیرند) حرف عله باید حذف شود. الف)ماضی1-دعو دعا… صیغه اول حرف عله به «ا» تبدیل می شود (1)حرف عله به خاطر تناسب با حركت ماقبل2-دعوا … صیغه دوم اعلال ندارد تبدیل به الف می شود (اعلال به قلب) دعو دعا 3-دعووا دعوا… ضیغه سوم حرف عله حذف می شود (3) حرف عله به دلیل رسیدن به ضمیر«و»4-دعوت دعت … صیغه چهارم حرف عله حذف می شود حذف می شود:دعووا دعوا،رمیوا رموا 5-دعوتا دعتا… صیغه پنجم حرف عله حذف می شود (4 و 5) حرف عله كه به «ت» تأنیث می رسد، حرف میشود 6-دعون … صیغه «6 تا 14» هیچ اعلالی ندارد.7-دعوت 8-دعوتما 9-دعوتم10-دعوت 11-دعوتما 12-دعوتن13-دعوت 14-دعونا نكته: معتل ماضی اگر عین الفعلش مكسور باشد (مانند:رضی، نسی، خشی، بقی) فقط در یك صیغه اعلال دارد (صیغه 3)رضیوا رضوا (زیرا در صیغه اول خودش تناسب دارد و در صیغه «4 و 5» نیز حرف عله حذف نمی شود.)تمرینالف)چهارده صیغه ماضی رمی را صرف كنید.ب)جای خالی را با صیغه مناسب فعل معتل پر كنید. (با توجه به صیغه ضمیرهای داده شده)هو …………. هی ……………. هم ………………. هن ……………..(رجو)هو …………. هی ……………. هم ………………. هن ……………..(مشی)ج)صیغه فعل های زیر را تشخیص دهید و آیا در این فعل ها اعلال صورت گرفته است؟دعوا: دعوا: دعوت:دعت: نسی: نسوا:ناقصب)مضارع– در صیغه های پنجگانه (1-4-7-13-14) ضمه ( ُ ) از آخر فعل حذف می شود اعلال به اسكان– در صیغه های (3 و 9 و 10) حرف عله حذف می شود.1-یدعو یدعو2-یدعوان یدعوان3-یدعوون یدعون4-تدعو تدعو5-تدعوان تدعوان6-یدعون یدعون7-تدعو تدعو8-تدعوان تدعوان9-تدعوون تدعون10-تدعووین تدعین11-تدعوان تدعوان12-تدعون تدعون13-ادعوا ادعو14-ندعو ندعو– در صیغه های پنجگانه، روی حرف عله، ضمه ( ُ ) قرار دارد و به دلیل اینكه تلفظ حرف عله مضموم در آخر فعل دشوار است ضمه را حذف می كنم و در حقیقت حرف عله، ساكن می شود.– با توجه به نكته صفحه قبل، حرف عله هرگاه به ضمیر «و» (در صیغه 3 و 9) و ضمیر «یـ» (در صیغه 10) برسد حذف می شود. – در بقیه صیغه ها نیز اعلال وجود ندارد.نكته مهم: مضارع ناقص در صیغه های پنجگانه كه همیشه اعلال به اسكان می شود اگر به هر دلیلی مجزوم شود (امر، نهی، لم…) برای جزم آن، حرف عله را حذف می كنیم تدعو لاتدع (مجزوم به حذف حرف عله) ترمی لاترم(مجزوم به حذف حرف عله)تدعو ادع(مجزوم به حذف حرف عله) یهدی لم یهد(مجزوم به حذف حرف عله)تمرینالف)چهارده صیغه مضارع (رمی ِ) و شش صیغه امر مخاطب آن را صرف كید.ب)صیغه اول مضارع فعل های زیر را (با توجه به حركت عین الفعل) بنویسید و نوع اعلال آن ها را ذكر كنید.دعا-رجا-تلا-عفا ُ / هذی-رمی-مشی-جری-شفی ِ / نسی-رضی ج)فعل های زیر را مجزوم كنید:تتلو : ترجو : تهدی :تخشی : یدعوان : د) نوع اعلال فعل ها را با ذكر صیغه آن ها بنویسید:یرمون: یهدی: یدعوان:یهدیان: اهدی: ترجین:
خلاصه اعلال هامثالماضی: اعلال نداردمضارع: تمامی صیغه ها اعلال به حذفاجوف:ماضی: صیغه 1 تا 5 اعلال به قلب (تناسب 6 تا 14 اعلال به حذف (التقای ساكنین)مضارع: تمامی صیغه ها اعلال به اسكان (اصل اول) 6 و 12 اعلال به حذف (التقای ساكنین)ناقص:ماضی:صیغه 1 اعلال به قلب (تناسب)- 3و4و5 اعلال به حذف- 6 تا 14 اعلال ندارد همنطور 2مضارع: صیغه های پنجگانه اعلال به اسكان –3و 9 و 10 اعلال به حذف-بقیه صیغه‌ها اعلال ندارد.در قواعد فعل های معتل، علاوه بر اصول اعلال به خلاصه موارد نیز دقت كنید: حركت عین الفعل در ریشه های مختلف با یكدیگر تفاوت دارد به همین دلیل صرف و گاهی اعلال فعل ها با هم تفاوت دارد:مثال:وعد یعد- وهب یهب / اجوف: قال یقول، باع یبیع، خاف یخاف / ناقص:دعا یدعو –رمی یرمی- خسی یخشی
ادامه خواندن مقاله فعل معتل و قواعد عربي
نوشته مقاله فعل معتل و قواعد عربي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.