nx دارای 17 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
هنر فلزکاری و قلمزنی در دوره صفوی
مقدمه
بیشتر افراد حتی دوستداران تمدن وفرهنگ باستانی ایرانی براین باورند که تاریخ تمدن وهنر ایران از 2500 سال پیش یعنی از زمان طلوع دولت هخامنشی آغاز شده است و پس از این دوران ساکنان فلات قاره ایران فاقد تمدن وفرهنگ اصیلی بوده اند . در صوریتکه بنیان تمدن وهنر هخامنشی بر پایه ی فرهنگی استوار بوده است که از چندین هزاره پیشتر در فلات قاره ایران وجود داشته است . درست است که چهره های بسیاری از هنرمندان به خصوص فلز کاران را غبار فراموشی فراگرفته است اما شاهکارهای به جا مانده گواهانی پر معنی از اندیشمندی وسخت کوشی آنان در آفرینش هنر های ارزنده ایرانی است .
در ادوار تاریخ ایران ، هر زمان که فلز کاران این مرزو بوم از آسایش مادی وآرامش معنوی بر خودار بوده اند ، آثار پر شکوه وارزشمند بسیاری از خود به یادگار گذاره اند که در عرصه ی هنر در سطح شاهکار های جهانی قرار داشته است وامروزه زیب مرزهای بزرگ جهان یا در تصرف مجموعه داران هنر است .
غرض از این تحقیق گقتگو در باره تاریخ هنر ایران در عصر خاندان صفوی است .
صفویان و برخورد با تشیع و ملی گرایی در هنر
با روی کار آمدن دودمان صفوی باب تازه ای در مکتب هنر ایرانی گشوده شد و ایران پس از چند قرن که تحت حکومتهای ملوک الطوایفی می زیست ،صاحب حکومت ملی ومرکزی شد . اگر چه هر یک از امیران نواحی مختلف کشورهنرمندان را مورد تشویق وحمایت خود قرار می دادند ،ولی عصر طلایی هنر ابران مقارن حکومت همین دودمان بوده است .
سه نفراز سلاطین این سلسله مانند شاه اسماعیل ، شاه طهماسب و شاه عباس که خود از هنرخط نقاشی بهره مکفی داشتند در 1پیشرفت هنر سعی وافی کردند و هنرمندان را در هر رشته مورد تشویق وحمایت خویش قرار دادند . در فلز کاری عصر صفوی که بر پایه ی سنت های قدیم ومهارت فلز کاری این دوره استقرار یافته است چیره دستی ونبوغ این عصر به چشم می خورد . طراحان ونقاشان این زمان با ابداع شیوه های جدید موازین تازه ای رادر سبکهای خود ایجاد کرده اند ودر موارد بسیاری شکل وترکیب اشیاء قدیم را که ظاهری زمخت وخشن و بزرگ داشت ، به کناری نهادند . در این زمان زیبایی وظرافت جایگزین شدت وخشونت قدیم شد مثلا شمعدانهای پر حجم وبزرگ سلجوقی که بر روی بدنه ای طبل مانند قرار گرفته بود، همچنین طشت های بزرگ ، دیواره ی بلند و تنگ های سنگین و حجیم در این زمان منسوخ شد وجای خود را به شمعدانهای خوشقواره وزیبا وظروف ظریف کوچک یا پارچه ای کوتاه با اشکالی موزون داد.
تعدادی از این گونه ظروف و اشیاء باسبک تازه به ویژه دواتهای تازه ساخت از مفرغ وبرنج ریختگی با در پوش گنبدی شکل ودارای کتیبه هایی از نقره ویا طلاکوبی شده به خط خوش نسخ و نستعلیق طرفداران بسیاری در داخل وخارج از کشور پیدا کرده است . از سمت باختر تا ونیز و از سمت شرق تا هندوستان طا لبین بسیار داشت و فلز کاران این نواحی را تحت تاثیر خود قرار داده است .
اصولا هنردوستانی که به طرح های ایرانی آشنایی دارند،در هر جا نقوش ایرانی را مشاهده کنند نفوذ وتاثیرات سبک ایرانی را در میان سایر هنرها به آسانی تشخیص می دهند . فلز کاران این دوره با الهام از دو اصل تشییع و ملی گرایی که در آن زمان در کلیه شئون اجتماع راه یافته و در حال گسترش و توسعه بود ، کار می کردند و هنرمندان هم این اصول را در کارهای خود منظور می داشتند . مثلا نقره کوبی و حکاکی ظروف ، پایه های شمعدان و یا بخوردان ها نوشتار اشعار فارسی با با خطوط خوش نستعلیق جایگزین کتیبه های عربی شد ، به جز آیات قرآنی و اسامی دوازده امام و 14 معصوم که به علت نفوذ تشیع در این دوره به شدت باب شد و كتابت آنها بیشتر با خطوط نسخ و ثلث بود، سایر نوشتار های این زمان بر روی آثار فلزی به خط نستعلیق زیبا توسط خوشنویسان و توام با نقش گل و برگ یا ترکیبات متنوع خطوط اسلیمی و هندسی صورت می گرفت .
اصولا هنر ایرانی بر تزئینات مبتنی است و ایرانیان هنرهای مختلف را در آثار بدیع خود به یکدیگر پیوند می دادند بدین گونه هر هنر مکمل و متممی برای هنر دیگر بود . در حقیقت موضوع نگارگری و شاعری و مرصع کاری بر روی آثار هنری صفری امر واحدی به شمار می رفت .
چون دین اسلام به کار بردن فلزات و سنگهای قیمتی را برای زینت آلات تحریم نمود ، لذا استعمال ننمودن طلا ، نقره و جواهر بسیاری از صنعتگران را تحت فشار قرار داد و برای نجات از این تنگنا برای ساختن فرمهای ناب مجبور به ریخته گری فلزات غیر قیمتی مانند برنز گردیدند . شاهکار ملی این نوع صنعت را می توان به ایران و نواحی خراسان و ترکمنستان غربی ملاحظه کرد . زیرا این نواحی از زمان ساسانیان دارای فعالیتهای گسترده هنری بوده و توانایی آن را داشتند که این مزیت را تا قرن دهم میلادی حفظ کنند . ولی پس از آن به تدریج مصر و بین النهرین در این موارد پیشی گرفته و توانسته اند تا شاهکار هایی با ویژگی های شخصی خود بوجود آورند .
چند نمونه اثر هنری منحصر به فرد از زمان عباسیان که در موزه های شوروی باقیمانده ظروف آب و بخور سوز می باشد .
در دوران های گذشته ، صنعتگران ( فلزکاران ) دقت خود را بیشتر برای ساختن کاسه ، بشقاب ، فنـجان ، آبخوری با طلا کوبی ، کنـده كاری و یا تزئـینـات و ریـخـته گری بکـار می بردند . در دوره صفوی اسلحه گرم مخصوصا مورد توجه قرار گرفت . این صنعت به سرعت قوت گرفت تاجایی که آثار هنری این صنعتگران از حد مرزها نیز فراتر رفت .
خنجر ، شمشیر ، قطعات رزمی مانند کلاه خود و زره و ; چنان با طلا و نقره و یا طرح های کنده کاری تزئین شده اند که بیننده را بی اختیار به تحسین وا می دارد و این به ویژه از این لحاظ حائز اهمیت است که بدانیم اواخر دوره صفویه صلح آمیز و بدون هیچ گونه جنگ و خونریزی بوده است و بایستی قبول کرد که این اسلحه ها تنها برای کلکسیون های هنری دوران صلح ساخته شده است .
فلز كاری
در قلمرو فعالیت فكری ، به دلایلی كه چندان بر اعتبار فضلای ایران یا غرب نخواهد افزود ، تمامی ادبیات عهد صفویه از جمله شعر، تاریخ نگاری و فراورده ی فلسفی غنی و مهم اصفهان ، تا دوران اخیر به بوته ی فراموشی سپرده شده بود .
هنرها ، صناعات و معماری صفویه اقبال بهتری داشتند ، اما حتی دراینجا هم غفلت بزرگی در زمینه ی فلزكاری روی داده است و این به رغم این واقعیت بوده كه نوآوری های مهمی در فلزكاری صفویه وجود داشته است.
فلزكاری صفویه دنباله ی میراث عصر تیموری به ویژه خراسانی است . در زمان شاه عباس اول دو مكتب مشخص فلزكاری در ایران وجود داشت ، یكی در خراسان و دیگری در آذربایجان . می توان هم تمایلات صفویانه و هم تمایلات شیعی را در كارهای دوره ی صفویه پیدا كرد . در این رابطه امكان دارد كه فلزكاران نیز هم چون هنرمندان و دیگر صنعتگران ماهر در رشته های مختلف كتاب سازی از خراسان به غرب به سمت پایتخت صفویه در تبریز كوچ كرده باشند.
نوآوری های صفویه در فلزكاری مشتمل بود بر نوعی شمدان بلند هشت گوشه با پایه ی گرد ، نوع جدیدی مشربه كه از چینیان اقتباس شده بود و تقریباً محو كامل نوشته های عربی و جانشین شدن اشعار فارسی . طرح های در هم اسلیمی و گلدار بیشتر از نقش اندام مورد پسند زمان بودند ، شاید به این دلیل كه زمینه ی ملایم تری برای نوشته ها فراهم می كردند. به نوشته ها سطحی بیش از هر زمان دیگر تخصص می یافت و علاوه بر طریقه ی قراردادی نقش كردن آنها بر نوارهایی گرداگرد ظرف ، به صورت كتیبه های مضرس برجسته هم نقش می شدند . چند قطعه كه به سفارش علاقه مندان ارمنی این هنر ساخته شده ، خطوطی از اشعار عرفانی فارسی را با نوشته های ارمنی در كنار هم دارد .
ظاهراً برنج اغلب قلع اندود می شد تا به نظر نقره آید،گرچه روی كارهای بسیار تجملی ; پوشش طلا داده می شد و روی آن گوهر نشانده می شد . در مورد نوشته های روی ظروف فلزی صفوی ، بالطبع موضوعات عرفانی از شعرای بزرگ كلاسیك چون حافظ و سعدی بر جام های شراب و دیگر ظروف اشربه ، بیشتر طرف توجه بود. انتخاب اشعار عرفانی برای مشعل دان ها و نظایر آن هم طبیعی بود زیرا استعاره ی گردش پروانه به دور شمع برای رسیدن به وحدت به آن بهای فنا شدن در شعله ی آن از مدت ها قبل به صورت بخشی از تمثیلات قالبی و تكراری اشعار عرفانی در آمده بود .
انقلابی كه در فلزكاری صفویه اتفاق افتاده بود ، عبارت بود از به كار گیری نوشته هایی با ماهیت شیعی! با ظهور قدرت صفویه ، نوشته هایی با محتوای مبارزه جویانانه ی شیعی بر روی كارهای فلزی پیدا شد كه برای آن سابقه ای نمی بینیم . این ها بر سه مقوله بودند : مناجات به درگاه خدا برای فرستادن رحمت بر اسمای دوازده امام در بیشتر موارد چهارده معصوم (ع)، ادعیه در ذكر علی (ع) در موارد كمتر، اشعاری در ستایش علی (ع) كه گاه لحنی شدیداً افراطی داشت. بعضی از این اشعار تا حد خطرناكی به یگانگی علی (ع) و خدا نزدیك می شوند و نه تنها بر ظرف های ساخته شده در دوره ی انقلابی برقراری دولت صفوی ، بلكه حتی روی جامی متعلق به دوره ی سلطنت شاه عباس اول نیز به چشم می خورند.
البته در عهد صفویه رشته ی عمده ای از فلزكاری تهیه ی سلاح و زره بود. متأسفانه هیچ مطالعه ی دقیقی درباره ی سلاح ها و زره های عهد صفوی انجام نگرفته است ، اما می دانیم كه هر دو در سطح بالایی بوده اند . عالی ترین فولاد برای ساخت شمشیر از هند وارد می شد و شمشیرسازان صفوی در هنر قلمزنی مهارت ویژه ای داشتند.
در قرن یازدهم هجری ، بهترین تیغه ها در قم ساخته می شد اما تا قرن دوازدهم هجری تیغه های ساخت خراسان این افتخار را ازآن خود كردند . مثل اسدالله اصفهانی كه شمشیرهای متعددی برای شاه عباس اول ساخت . در این دوره غلاف و قبضه ی شمشیرها و دشنه ها تزیین بسیار می یافت ؛ بعضی را لعاب مینا می دادند و برخی دیگر را (به ویژه سلاح های تشریفاتی و سلاح هایی كه برای هدیه اختصاص می یافت) مرصع می كردند. در قرن دهم نوع جدیدی زره به نام چهارآینه ظاهر شد . این زره شامل چهار ورقه ی آهنی بود كه با لولا یا تسمه هایی با گل میخ های جدا شدنی به هم متصل می شد ؛ دو ورقه سینه و پشت را می پوشاندند و دو قطعه ی دیگر در طرفین قرار می گرفتند و جای دست در آنها بریده شده بود. چنان زرهی را معمولاً روی زرهی زنجیربافت می پوشیدند. دیگر اجزای یك دست زره ی كامل عبارت بودند از یك جفت بازو بند ، یك سپرگر فولادی و یك خود .
خودهای صفوی معمولاً نوك مخروطی داشتند . خود و بازو بند شاه عباس اول در موزه ی بریتانیا است ؛ خود با اشعاری از بوستان سعدی زینت یافته است . سطح خارجی خود از فولاد زره آبدیده است كه در چهار سوی آن كتیبه هایی است با طرح ترنج در قالب های صیقل خورده كه هریك حاوی نوشته هایی است به زر.
رأس كلاه خود معمولاً با بدنه ی خارجی آن از یك تكه ساخته می شود و در رأس آن یك میله ی نوك تیز چهارپر پیچ می شد بر لبه ی پایینی كلاه خود تور آهنی وصل می شد كه گاه تا روی شانه می رسید . دو شیار پردان از ویژگیهای خودهای صفوی است . سپرهای فولادین كه با اشاعه ی كاربرد سلاح های آتشین جای سپرهای آهنین را گرفته بودند ، عرصه ی گسترده ای برای فلزكاری بود.
قلمزنی های اصل یا قالب به زر و سیم ، حكاكی ، كنده كاری ، نقره و دامنه ی وسیعی از رنگ های مختلف ، از حصیری تا سیاه ، برای تزیین سطح آب داده شده ی فولاد به كار گرفته می شد . به طور كلی زره سبك بود و چنان طراحی شده بود كه مانع حركات سوار زره پوش نشود. زره های سنگین اروپایی قرون وسطی در ایران ناشناخته بود و در قرن دهم زره اسب (برگستوان) نیز ظاهراً مورد استفاده بوده است .
قلمزنی
هنر قلمزنی سابقه ای بس طولانی و تاریخی دارد و یکی از رشته های هنرهای سنتی ایران است که در دسته بندی ، در رد هنرهای صناعی و در گروه فلز کاری قرار دارد . این هنر گرانمایه و زیبا که بیانگر فرهنگ و تمدن قوم ایرانی است ابتدا به صورت حجاری در بدنه کوهها و روی سنگهای ساختمانی کاخهای پادشاهان و بناهای تاریخی و حتی در دوران غارنشینی دیده شده است . بعدها هنر حجاری ، تبدیل به حکاکی و سپس قلمزنی گردیده و نقوش و تصاویر از روی سنگهای ساختمانها و بدنه کوها به روی سنگ های قیمتی مخصوصاً عقیق منتقل گردید و «حکاکی» نامیده شد. عاقبت فلزات از جمله طلا و نقره و مس و برنج و فولاد زمینه اصلی این نقوش و خطوط زیبا و دلپسند قرار گرفته و هنر«قلمزنی» نام گرفت و یا به عبارت دیگر ایجاد خطوط و نقوش به وسیله قلم یا ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی.
لفظ «قلمزنی» معنای متعددی دارد. این لغت در فرهنگ معین چنین معنی شده است: «نویسندگی، نقاشی و یکی از هنرهای زیباست و آن ایجاد نقوش جانوران و گیاهان و طرحهای مختلف است بر روی نقره یا فلزات دیگر. در هنگام عمل، استاد به وسیله قلمی فلزی و یا منقاش نوک تیز فولادی که دارای دسته ای چوبی است کار می کند.
دکتر معین پس از این تعریف، این بیت رااز «زلالی» آورده است :به طرح خویش حیرت زند دست / که از هیچش قلمزن نقش چون بس
قلمزنی در دوره اسلامی
در قرون اولیه اسلامی، اعراب که مسلماً خود هنری نداشتند، هنر قلمزنی دوره ساسانی را مورد تقلید قرار داده و در سده های بعد در اثر علاق هنرمندان ایرانی به مذهب و گرایش آنان به اسلام، با تأثیرپذیری از آرا و عقاید اسلام، در خلق آثار فلزی پیدا کردند و کم کم نقوش بی نطیر و طرح های بومی و اسطوره ای ایرانی جای خود را به خطوط کوفی و آیات و احادیث داد. در دور سامانیان هنر قلمزنی در اثر تبادلات تجاری به سایر ممالک اسلامی راه یافت. اشیای قلمزنی شده دوران دیلمیان در موزه های ایران از جمله آثار معروف این دوره است. از سده های اولیه تا قرون سوم و چهارم قمری اشیای فلزی در ایران به سبک زمان ساسانی ساخته می شد. مکتب قلمزنی خراسان در سد چهارم قمری شکل گرفت و در دوره سلجوقی به اوج کمال خود رسید .
قلمزنی در دوره صفوی
در عصر صفوی که دوران طلایی هنر ایران به شمار می رود، هنر قلمزنی با حفظ سنن گذشته ادامه یافت و همچون دوره پیش، استفاده از فلزات گوناگون به طور گسترده در ساخت اشیای ارزشمند طلاکوب مرسوم بود. در این دوران قلمزنی بسیار گسترش یافت. اجرای نقوش ظریف و بسیار ریز و زیبا جای نقوش درشت و ضخیم را در تزیین اشیاء گرفت. این هنر در زمان صفوی همچون دیگر رشته های هنرهای سنتی ایران از چنان ظرافت و زیبایی برخوردار شد که در امروز در جایی که به اوج شکوفایی میرسد،تقلیدی از سبک دوره صفوی است.
تکنیک های صفویان
درتکنیک صفویان از طرحهای قالی نظیر ختائی ، اسلیمی و لچک ترنج استفاده می كردند . همچنین از روش میناکاری و مشبک سازی فلز بهره می گرفتند. قلمکاری نوعی چاپ روی پارچه است در حالی که قلمزنی ، نوعی کنده کاری و برجسته کاری روی اوراق فلزی است و قدمت قلمزنی به پیش از ساختن فلز توسط انسان میرسد .
هنر فلزكاری تاریخچه‌ای بس دیرینه در صنایع هنر در ایران دارد و آثار به دست آمده ، هزاره ی سوم پیش از میلاد را نشان می‌دهد. در این دوران این هنر جنبه‌ی آیینی داشت و باورهای مردم آن روزگار در این هنر تجلی می‌یافت .
ادامه خواندن مقاله هنر فلزکاري و قلمزني در دوره صفوي
نوشته مقاله هنر فلزکاري و قلمزني در دوره صفوي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.