nx دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
جغرافیای ایران
آب و هوای ایران
ایران در منطقه معتدله خشك شمالی و در عرض متوسط روی كره زمین در ناحیه جنب استوایی و استوایی قرار دارد. همین موقع جغرافیایی با دوری از دریاهای بزرگ، به ویژه جریانات هوایی موجب شده است تا آب و هوای ایران خشك و بَرّی باشد، اما به سبب وسعت بسیار و وجود عوارض
گوناگون طبیعی مانند ارتفاعات بلند در شمال و مغرب و پستیهای وسیع، چون دشتهای مركزی در داخل فلات و افزون بر آن، مجاورت دریای خزر و خلیج فارس و اقیانوس هند ـ كه هر یك از این افقها، اقلیمی جداگانه میسازند، ایران از اقلیم مختلف و آب و هوای متنوع برخوردار است. ایران فلاتی
مرتفع، نزدیك به دشتهای وسیع آسیا كه ارتفاع متوسط آن حدود 1200 متر از سطح دریاست. وضع چینخوردگیها و ارتفاعات كه بلندی برخی از آنها از 4000 متر بیشتر است و وجود دریاهای شمال و جنوب كه دور از نواحی مركزی قرار دارند، به ویژه وضع قرار گرفتن كوهها كه بر گرد ایران حلقه زدهاند این كشور را از جمله كشورهای نادر جهان قرار داده است كه میتوان در آن انواع آب و هوا را شاهد بود.
ارتفاع كوههای ایران بقدری بلند است كه از تأثیر بادهای مرطوب دریای خزر، دریای مدیترانه و خلیج فارس در نواحی داخلی ایران جلوگیری میكند. به همین سبب، دامنههای خارجی این كوهها دارای آب و هوای مرطوب بوده و دامنههای داخلی آن خشك است. در كرانههای جنوبی دریای خزر، آب و هوا معتدل و میزان بارندگی آن به ویژه در سواحل غربی گیلان بیشتر از دیگر نقاط است. مقدار متوسط گرمای سالانه در حدود 18 درجه سا نتیگراد است. آب و هوای قسمت غربی كشور مدیترانهای است و در نواحی جنوبی آن، آب و هوای نیمه صحرایی گرم نیز بر آن تأثیر میگذارد. در این نواحی، تابستا نها با گرمای سختی در درّهها و هوای معتدل در ارتفاعات همراه بوده و در زمستانها هوای معتدل در درّهها و سرمای سخت در ارتفاعات حكم فرماست.در نواحی جنوبی، با وجود هوای مرطوبی كه در سرتاسر این منطقه حاكم است، میزان حرارت بالاست، به طوری كه حداكثر گرما در خوزستان به 54 درجه سانتیگراد نیز میرسد. از ویژگیهای این ناحیه تابستانهای گرم و زمستانهای معتدل است و اختلاف درجه حرارت در فصول مختلف و شب و روز زیاد نیست. به سبب وجود كوههای البرز در شمال و رشته كوههای زاگرس در غرب كشور
، نواحی داخلی فلات ایران دارای آب و هوای خشك و بیابانی است. با توجه به مطالب بالا، سه نوع آب و هوا به طور كلی در ایران دیده میشود: آب و هوای بیابانی و نیمه بیابانی، آب و هوای معتدل كوهستانی و آب و هوای معتدل خزری.
آبهای ایران
رودهای ایران را از نظر مقدار آب آنها میتوان به دو دسته تقسیم كرد:یكی رودهای دائمی كه پیوسته و به طور دائم در بستر آنها آب جریان دارد و دارای آبگیر مشخص هستند و دیگری رودهای موقت یا فصلی كه فقط درفصول پرباران آب دارند و در دیگر فصول، كمآب و بلكه خشكاند. رودهای ایران از حیث آبریزها به سه حوضه عمده تقسیم میشوند: حوضه آبریز دریای خزر؛ حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان؛ حوضه آبریز داخلی. حوضه آبریز دریای خزر : دریای خزر سطح مبنای رودخانههایی است كه آبهای ارتفاعات البرز، كوههای خراسان، كوههای كردستان و بخشی از فلات آذربایجان را از حوضهای به مساحت تقریبی 206750 كیلومترمربع كشیده و به حوضه جنوبی این دریا میرساند.مهمترین رودخانههای این حوضه از مغرب به مشرق عبارتند از: ارس، سفیدروس، چالوس، هراز، گرگان و اترك.
حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان : این حوضه وسیعترین حوضه آبریز ایران و از كردستان غربی تا بلوچستان شرقی شامل مجموع ناهمواریهای زاگرس و ارتفاعات جنوبی جازموریان است. الوند و زردكوه دو منبع بزرگ تأمین آب رودخانههای عظیم این حوضه به شمار میآیند و غالب رودخانههایی كه در پیچ و خم درّههای زاگرس غلتیده و آبهای كفآلود را از درّهای به درّه دیگر منتقل ساخته، سپس در جلگه خوزستان گسترش مییابند، از این منابع سرشار سرچشمه میگیرند. مهمترین رودخانههای این حوضه از مغرب به مشرق عبارتند از: گاماساب، كارون، جراحی، شور و میناب.
حوضههای آبریز داخلی : بین رشته كوههای زاگرس و رشته كوههای مركزی، همچنین میان كوههای مركزی و رشته كوههای شرقی، حوضههای پست داخلی قرار گرفتهاند كه همگی ظاهری كاسه مانند (ناودیس) دارند. صفت مشترك رودخانههای تابع این حوضههای نامنظم و قلیل، یك دوره كوتاه طغیان و كاهش سریع مقدار آب است و هر قدر به طرف مشرق نزدیك شویم، بستر رودخانهها در فصول گرما خشك شده و وسعت سطوح مبنا كه معمولاً گودالهای كوچك و پراكنده هستند، محدودتر میشود. حوضههای آبریز داخلی با توجه به موقعیت جغرافیایی، تفاوت آب و هوا و اختلاف ارتفاع سطح پایه شبكه آبها به شرح زیرند:
حوضه آبریز غربی؛ حوضههای آبریز مركزی؛ حوضههای آبریز شرقی. حوضه آبریز غربی (دریاچه اورمیه): دریاچه اورمیه در ارتفاع 1225 متر از سطح دریا واقع شده و وسعت آن به 6000 كیلومتر مربع بالغ میشود. این گودال حوضه وسیعی را تشكیل میدهد كه رود ارس و ارتفاعات سهند و سبلان حد شمالی و شرقی، درّه سفیدرود و كوههای كردستان حد جنوب شرقی و جنوبی، و كوههای مرزی حد غربی آن را تشكیل میدهند. آب دریاچه بسیار شور و تلخ و املاح آن در حدود 23% است، به علت زیادی املاح، به جز موجودات ذرهبینی محدودی، هیچ نوع ماهی و جانوری در آن زندگی نمیكند. در وسط دریاچه حدود 56 جزیره كوچك و بزرگ وجود دارد كه از همه معروفتر جزیره اسلامی (شاهی) است كه قسمت شرقی آن در موقع پسروی آب به شبه جزیره تبدیل میشود.چشمههای آب معدنی شامل آبهای گوگردی و گازدار و قلیایی و نمكی و غیره در ارتفاعات دریاچه وجود دارد كه از نظر بهداشتی و درمانی مفیدند. در فصل تابستان، مردم برای استفاده از این چشمهها و نیز گل و لای و لجنهای اطراف دریاچه به بنادر آن روی میآورند. مهمترین رودهای این حوضه عبارتند از: تلخه رود، زرینه رود، سیمینه رود.
حوضههای آبریز مركزی : در فاصله كوههای بینالود و آلاداغ درخراسان، دامنه جنوبی البرز در شمال، پیشكوههای داخلی زاگرس در مغرب و جنوب و دامنههای غربی كوههای كرمان و طبس، حوضههای آبریز پهناور مركزی ایران را تشكیل میدهند كه مساحت آن بیش از 455000 كیلومتر مربع است. این حوضهها عبارتند از: حوضه آبریز دریاچه قم (دریاچه نمك)؛ حوضه آبریز باتلاق گاوخونی؛
حوضه آبریز دریاچههای نیریز، مهارلو، پریشان. حوضههای آبریز شرقی : در مشرق ایران در حد فاصل بین فلات ایران و افغانستان منطقه پستی قرار دارد كه از شمال به جنوب از مجموعهای از عوارض مركب از درهّها و دشتها، گودالها و باتلاقها تشكیل یافته و منطقهای طبیعی در حد فاصل این دو فالت ایجاد كرده است.هریرود كه در سرحد ایران «تجن» نامیده میشود، پس از خروج از افغانستان درّه خود را در همین سرزمین پست رو به شمال حفر كرده و بخشی از بستر آن مرز ایران با افغانستان است. رود هیرمند نیز كه قسمت اعظم آبهای افغانستان را به سوی جنوب میكشد، در بستر سفلی به قسمت جنوبی این اراضی پست پیوسته و سطح اساس خود را در گودالهای وسیع آن به دست میآورد. بزرگترین حوضههای آبریز این منطقه كه مهمترین حوضههای شرقی ایران نیزمحسوب میشود، دریاچه هامون و باتلاق جازموریان است.
آبهای زیرزمینی
متوسط بارندگی در ایران 250 الی 300 میلیمتر است و مردم ایران از روزگاران گذشته، كمبود آب را با توسعه فعالیتهای صحیح و دامنهدار آبیاری و آبیابی حل كردهاند و از جمله این فعالیتها استفاده از آبهای زیرزمینی است. بنابراین شاید بتوان چنین نتیجه گرفت كه پایههای تمدن ایران باستان تا حد بسیاری بر اصول آبیاری مصنوعی استوار بوده و خدماتی كه ایرانیان طی تاریخ خود در این زمینه انجام دادهاند، در نوع خود بینظیر و از لحاظ فنی قابل تحسین و شگفتانگیز است.
شیوههای استفاده از منابع آبهای زیرزمینی متفاوت است. آبهای زیرزمینی ممكن است خود به طور طبیعی از زمین خارج شود و جریان یابد (مثل چشمهها) یا در اثر كندن و حفر قسمتی از زمین آن را خارج كنند و مورد استفاده قرار دهند (مثل چاه و قنات). بنابراین خروج آبهای زیرزمینی به سه وسیله چشمه، چاه و قنات امكانپذیر است.
دریاهای ایران
1ـ خلیج فارس:
خلیج فارس به وسعت حدود 232850 كیلومتر مربع در جنوب و میان ایران و شبه جزیره عربستان واقع شده و با دریای عمان از طریق تنگه هرمز مربوط است. طول آن از دهانه اروندرود در شمال غربی تا تنگه هرمز در جنوب شرقی حدود 805 كیلومتر است و عرض میان 56 تا 288 كیلومتر متفاوت است. عمق آن چندان زیاد نیست: حداكثر ژرفای آن 182 متر در رأس المسندم و حداقل 30 متر در دهانه اروندرود است. سراسر ضلع شمالی آن را سواحل ایران دربرگرفته است و در مساحت كمی از گوشه شمال غربی آن كشورهای كویت و عراق قرار دارند.
در كف خلیج فارس برآمدگیهای سنگی و مرجانی وجود دارد كه محل صید مروارید است. در فلات قاره و در اعماق آبهای خلیج فارس مخازن و میدانهای وسیع نفتی قرار دارد كه بر اثر استخراج نفت در پیرامون خلیج فارس، از اهمیت بازرگانی خاصی برخوردار شده است.
خلیج فارس دریایی است آزاد كه ایران را وسیله راه تنگه هرمز و از طریق آبهای اقیانوس هند، با سایر آبها و ممالك دنیا مربوط میكند. این خلیج از آنجا كه سر راه خطوط دریایی خاورمیانه واقع شده از نظر استراتژیكی نیز اهمیت دارد. به موازات ساحل دریا، رشته كوههایی قرار دارند كه در بعضی نقاط این ارتفاعات به دریا منتهی میشوند و گاهی هم از دریا دور شده دشتهایی میان دریا و ارتفاعات قرار میگیرد.
بخش عمده صید ماهی كشور در سواحل جنوبی ایران صورت میگیرد. به عبارتی، حدود 78 درصد صید منابع آبزی كشور در سواحل جنوبی انجام میشود. مهمترین انواع ماهیان دریاهای جنوب عبارتند از: حلوا، شیرماهی، شوریده، قباد، سرخو، سنگسر و غیره.
2ـ دریای عمان :
دریای عمان، شاید بهتر است بگوییم كه خلیج عمان پیشروی آب اقیانوس هند است به داخل خشكی در جنوب غربی آسیا. این خلیج در حقیقت از سه سو به خشكی و ازیك سو به دریای آزاد مرتبط است. شمال آن ایران و پاكستان، شرق آن شبه جزیره دكن و غرب آن شبه جزیره عربستان قرار دارد. تنها از سوی جنوب، این دریا به اقیانوس هند متصل است. سواحل جنوبی ایران از تنگه هرمز تا بندر گواتر مجاور آن است و این مسافت ½ كنارههای جنوبی ایران را تشكیل میدهد. مدار رأسالسرطان از شمال آن عبور میكند و از این رو این خلیج در منطقه گرم كره زمین واقع است.
حداكثر درجه حرارت سطح آب در مرداد ماه 33 درجه و دردی ماه دست كم 8/19 است. طول آن ازتنگه هرمز تا دكن حدود 610 كیلومتر و عرض آن كمتر از عرض آبهای خلیج فارس است. مساحت آن 903 هزار كیلومتر مربع در مقابل عمق آن از خلیج فارس بیشتر است. عمق این خلیج در اطراف چاهبهار حدود 3398 متر است. هر چه به سوی غرب پیش برویم، عمق آن به سرعت كم میشود تا جایی كه در نزدیكی تنگه هرمز به 73 متر میرسد.
بنادر كوچكی چون جاسك ـ چاهبهار ـ گواتر در كنار این خلیجها دیده میشوند كه بیانگر بازرگانی و دریانوردی تقریباً محدود آن است.
3ـ دریاچه خزر:
بزرگترین دریاچه جهان خزر، دریاچهای است كه به سبب وسعت زیاد 5/6 برابر دریاچه اورال و 13 برابر دریاچه بایكال و زمانی تمامی سطح خشكیهای آسیای جنوب باختری را میپوشانید، از همان زمانهای پیش دریا خوانده میشد.این دریا میان ایران، تركمنستان، قزاقستان، روسیه و آذربایجان قرار گرفته و این كشورها از منابع آن به طور مشترك استفاده میكنند. از 6380 كیلومتر طول
سواحل دریای خزر به حدود 922 كیلومتر از آستارا تا رود اترك متعلق به ایران است.مساحت این دریا حدود 424 هزار كیلومترمربع است. ژرفای دریاچه خزر در حوضه شمالی بسیار كم، تقریباً چهار پنجم وسعتش دارای ژرفای كمتر از 10 متراست، تا جایی كه بخش وسیعی از خزر شمالی به قدری كمژرفاست كه فقط كرجیهای بسیار كوچك میتوانند در آن رفت و آمد كنند. ژرفای متوسط این حوضه حدود 2/6 متر است. در حوضه جنوبی، ژرفای دریا نسبت به حوضه شمالی بیشتر است و به حدود 960 تا 1000 متر میرسد و متوسط آن 325 متر است. دریای خزر از نظر ژرفا و ویژگیهای دیگر، از شمال به جنوب به سه حوضه تقسیم میشود. حوضه جنوبی یا خزر جنوبی كه به سواحل ایران منتهی میشود، دارای شكلی تقریباً مربع است و وسعت این حوضه حدود 1555 كیلومتر
مربع است كه حدود 36% از مجموع وسعت دریا را شامل میشود.دریای خزر از نظر صید ماهی اهمیت بسیار دارد و ماهیان خاویاری دریای خزر دارای شهرت جهانی هستند. سالیانه حدود 300 تن خاویار از صید این ماهیها به دست میآید. در دریای خزر، حدود 100 گونه ماهی زندگی میكند كه درحال حاضر تنها حدود 15 نوع آن مورد بهرهبرداری است.
جزایر ایران :
جزایر عمده ایران را در خلیج فارس میتوان به شرح زیر برشمرد:جزیره هرمز : طول محیط این جزیره بیضی شكل حدود 6000 متر است و در مدخل خلیج فارس به سبب موقعیت جغرافیایی آن، مجاورت با تنگه هرمز به عرض حداقل 56 كیلومتر و به عمق حداكثر 115 متر از نظر نظامی و بازرگانی از اهمیت خاصی برخوردار است. آلبوكرك دریاسالار پرتغالی در سال 886 ش. (1507م.) این جزیره را تسخیر كرد و با ایجاد استحكامات نظامی، بیش از یك قرن تا دوران شاه عباس صفوی (1622 م.) بر كرانههای خلیج فارس تسلط داشت. هماكنون آثار و
خرابههای قلعه پرتغالیها در شمال جزیره در نزدیكی آبادیهای فعلی دیده میشود.جزیره خارك : خارك به طول تقریبی 10 كیلومتر و عرض از 4 تا 5 كیلومتر، جزیرهای است مرجانی، درساحل خلیج فارس، شمال غربی بندر بوشهر، كه تا این بندر حدود 65 كیلومتر فاصله دارد.جزیره خارك برای ایجاد لنگرگاهها، با مزایای طبیعی و سواحل عمیق آن، برای پهلو گرفتن نفتكشهای اقیانوسپیما بسیار مناسب است، به ویژه كه قشر سنگی چون پشتهای كه سطح جزیره را پوشانده، در وسط جزیره به بلندی 60 مترمیرسد و این بلندیها موجب میشوند بندرگاههای شرقی خارك را در مقابل شدت جریان باد كه در جهت شمال غربی و جنوب شرقی میوزند، محفوظ نگاهدارند.
اگركارشناسان، اكنون این جزیره را به عنوان مركز تأسیسات عظیم صدور نفت برگزیدهاند، دریانوردانِ خلیج فارس نیز در ادوار گذشته از آن برای پهلو گرفتن كشتیها استفاده میكردند.جزیره قشم : این جزیره در نزدیكی تنگه هرمز، بزرگترین و پرجمعیتترین جزیره خلیج فارس است. سواحل آن برای ایجاد لنگرگاه مناسب است. اطراف آن را كوههای آهكی فرا گرفته و اراضی داخلی دارای
چراگاههای مناسب احشام، همچنین مستعد برای كشت و زرع و ایجاد باغهای میوه ونخلستان است. در این جزیره، معادن نمك و خاك سرخ یافت میشود.جزیره كیش : جزیره كیش با وسعت حدود 85 كیلومتر مربع پس از قشم، از دیگر جزایر ایران در خلیج فارس اهمیت بیشتری دارد. بخش بزرگ مساحت آن مسطح و مستعد كشاورزی است و دارای نخلستانهای متعدد. در این جزیره در سالهای اخیر به عنوان یك منطقه آزاد تجاری، تأسیساتی به منظور جلب بازرگانان و جهانگردان داخلی و خارجی دایر شده است.
جزیره هنگام : این جزیره با آبادیهای كوچك خود جمعاً به وسعت حدود 50 كیلومترمربع در جنوب جزیره قشم واقع شده و دارای معادن نمك و خاك سرخ و سرب است. صید ماهی از اشتغالات عمده ساكنان آن به شمار میرود.جزیره لارك : به مساحت تقریبی 83 كیلومتر مربع درجنوب جزیره هرمز واقع شده، عمق دریا در اطراف جزیره نسبتاً زیاد است. ارتفاعات آن نمكی و دارای معادن سنگ آهن است و معیشت معدود ساكنان آن از راه پرورش دام و صید ماهی تأمین میشود.جزیره لاوان (شیخ شعیب) : به وسعت تقریبی 120 كیلومتر مربع در شمال غربی جزیره كیش، به فاصله 18 كیلومتری ساحل قرار گرفته و مردم آنجا بیشتر به صید مروارید اشتغال دارند. این جزیره به سبب عملیات شركت نفت لاوان، اهمیت پیدا كرده است.جزایر تنب كوچك و تنب بزرگ : این دو
جزیره، به فاصله 12 كیلومتر از همدیگر در جنوب جزیره قشم واقع شدهاند. ساكنان تنب بزرگ از راه صید ماهی و مروارید امرار معاش میكنند.جزیره ابوموسی : به مساحت تقریبی 20 كیلومتر مربع با مختصر كشاورزی در جنوب بندر لنگه واقع شده و ساكنان اندك آن از طریق صید ماهی و مروارید ارتزاق میكنند.جزیره هندورابی : به مساحت تقریبی 36 كیلومترمربع در 76 كیلومتری بندر لنگه از جزایر ایرانی ساحل خلیج فارس است. ساكنان جزیره هندورابی بیشتر به صید ماهی و مروارید اشتغال دارند، و گروه اندكی نیز به كشاورزی میپردازند.
چشمانداز گیاهی و زندگی جانوری ایران
در جاهای مختلف ایران، پوشش گیاهی و زندگی جانوری متنوعی دیده میشود. این تنوع بستگی به وضع طبیعی و آب و هوا دارد. مرز قطعی نواحی گیاهی و جانوری كاملاً مشخص نیست، ولی با توجه به آب و هوا، تفاوت میان گیاهان و جانوران درسه ناحیه معتدل خزری، معتدل كوهستانی و ناحیه بیابانی و نیمه بیابانی دیده میشود.
چشمانداز گیاهی و جانوری درناحیه خزری : پوشش گیاهی ناحیه خزری، شامل جنگلهای انبوه، نیمه انبوه و چمنزارهای سرسبز دائمی و پهناوراست. علت این امر، بارش فراوان، خاك مساعد و دمای ملایم است كه موجب پیدایش پوشش گیاهی پیوسته و ممتد در آن شده است.
مساحت جنگلهای شمال حدود 000/840/1 هكتار است و دامنه شمالی سلسله جبال البرز را پوشانیده است. این جنگلها از بجنورد تا آستارا كشیده شده و جنگلهای ناحیه خزری پوشیده ازدرختان پهن برگ از نوع بلوط ، سپیدار، راش، افرا و غیره است.جانوران ناحیه خزری نیز متنوعاند و در جنگلهای این ناحیه، گربه وحشی، گرگ، شغال، گراز، خرس و خوك وحشی زندگی میكنند. در مردابها و بركهها و باتلاقهای این ناحیه قورباغه، مار، سنگپشت، خرچنگ و همچنین انواع پرندگان مانند مرغابی، غاز، قو، و حواصیل به ویژه در فصل پاییز و زمستان به فراوانی یافت میشوند.
همچنین دریای خزر و رودهای آن زیستگاه انواع مختلف ماهی است.چشمانداز گیاهی و حیوانی در ناحیه معتدل كوهستانی : ناحیه كوهستانی ایران از پوشش گیاهی ممتدی برخوردار نیست. در جاهایی كه برف و باران بیشتری میبارد و تبخیر به علت پایین بودن دما به كندی صورت میگیرد،
رویش گیاهان بیشتر است و در آنجا جنگل نیز دیده میشود. در جاهایی كه رطوبت كمتر و ضخامت خاك كمتر است، گیاهان كمتری میروید.جنگلهای ناحیه كوهستانی در بعضی جاها تـُتـُك و فاقد گیاهان زیردرختی هستند و در برخی جاها انبوهترند و در زیر آنها درختچههای گوناگون میرویند. بارزترین این جنگلها، جنگلهای غرب ایران است و از آنجایی كه بیشتر درختان بلوط است، به
جنگلهای بلوط معروفند. بیشتر قسمتهای كردستان، باختران، لرستان، كوههای چهارمحال و بختیاری، كهكیلویه و كوههای بخش كازرون فارس از جنگلهای بلوط پوشیده شده است. مساحت جنگلهای بلوط را روی هم رفته 10 میلیون هكتار برآورد كردهاند. تقریباً یك دهم این جنگلها انبوه و بقیه تنكاند. در این جنگلها درختان میوه ازقبیل گلابی، انجیر، پسته و بادام وحشی وجود دارد.چشمانداز گیاهی و حیوانی درناحیه بیابانی و نیمه بیابانی : در ناحیه بیابانی ایران به علت باران كم و نامنظم و تبخیر زیاد و وزش باد، پوشش گیاهی ممتدی وجود ندارد. در این ناحیه تنها گیاهانی میتوانند رشد كنند كه در مقابل گرما و خشكی هوا مقاومت داشته باشند. این گیاهان بسیار محدود و با فاصله روییدهاند. در این ناحیه، به ویژه در نواحی شرقی استان فارس، مركز كویر نمك، كرمان، رفسنجان، حوالی یزد و انارك، نواحی جنوبی خراسان و كوههای شاهسواران و بارز جنگلهای پسته كه اغلب آنها را «بنه» نیز مینامند، همراه درختان بادام وحشی دیده میشوند. مساحت این جنگلها را 000/400/2 هكتار برآورد كردهاند. همچنین در كرانههای دریای عمان و خلیج فارس جنگلهای گرمسیری به صورت پراكنده دیده میشوند كه درختان آنها عبارتند از: گز، كهور، كنار آگاسیا و درخت حرا (در سواحل خلیج فارس) كه برگ آن مصرف علوفه دارد.جانورانی كه در این ناحیه زندگی میكنند عبارتند از: آهو، یوزپلنگ، گورخر و پرندگانی از قبیل پلیكان، فلامینگو، و درنا. همچنین دركنارههای دریای جنوب و میان آنها سنگ پشت، ستاره دریایی، میگو، خرچنگ، صدف و انواع مختلف ماهیها وجود دارند. مرزهای جغرافیایی و سیاسی ایران
فلات ایران :واحد جغرافیایی ویژهای از قاره آسیاست كه كشور جمهوری اسلامی ایران نیز در آن واقع شده است. موقعیت عمومی و جغرافیایی فلات ایران كه در جنوب غربی آسیا به صورت پلی میان سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا واقع شده است، به نحو بارزی در اوضاع سیاسی و نوسانات مرزهای آن
مؤثر بوده است و اغلب در معرض تجاوز اقوام مختلف قرار گرفته و گاهی هم بیگانگان مدتی بر آن تسلط یافتهاند. مرز طبیعی فلات ایران در شمال جلگه ماوراءالنهر و دریای خزر و جلگه كورا، در مغرب جلگه بینالنهرین، در جنوب شرقی و مشرق رود سند و در جنوب خلیج فارس و دریای عمان و جزایر آن است. حدود 90% از خاك ایران در محدوده فلات ایران واقع شده است.
مرزهای سیاسی كنونی ایران
كشور ایران بیش از 6000 كیلومتر با كشورهای پاكستان، افغانستان، تركمنستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، تركیه و عراق مرز خشكی مشترك دارد. اگر كنارههای خلیج فارس و دریای عمان و مازندران را به آن بیفزاییم، طول مرزهای ایران به حدود 8700 كیلومتر میرسد. طول مرزهای كشورجمهوری اسلامی ایران و عراق در مقایسه با مرزهای ایران با دیگر كشورهای همسایه در
مقام اول است. كوتاهترین مرزهای ایران درمیان كشورهای مجاور، مرز ایران و ارمنستان است. مرزهای سیاسی كنونی ایران به مرزهای شمالی، مرزهای شرقی، مرزهای غربی و مرزهای جنوبی تقسیم میشود.1ـ مرزهای شمالی : ایران از سوی شمال با كشورهای تركمنستان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان هممرزاست و خط مرزی ایران و جمهوریهای شوروی سابق كه قسمتی از آن را مرز آبی دریای خزر و مرزهای رودخانهای تشكیل میدهد، جمعاً در حدود 2643 كیلومتر است.2ـ مرزهای شرقی : كشور جمهوری اسلامی ایران از سمت شرق با كشورهای افغانستان و پاكستان هممرز است. ایران با افغانستان در طول خطی از دهانه ذوالفقار (نقطه مرزی مشترك بین ایران و افغانستان و تركمنستان) در شمال تا كوه ملك سیاه در جنوب (نقطه مرزی با پاكستان) حد مشترك دارد. طول این خط مرزی در حدود 945 كیلومتر است.مرزایران و پاكستان، زمانی كه پاكستان ضمیمه هند و از متصرفات انگلستان محسوب میشد، به دست مأموران انگلیسی تحدید و به موجب پروتكلهای 1288ق. پس از گذشتن از رودخانه ماشكید در كنار دریای عمان درجنوب تا كوه ملك سیاه (نقطه مرزی ایران و افغانستان و بلوچستان) در شمال تعیین گردید. طول خطوط مرزی ایران و پاكستان در حدود 987 كیلومتر است.
3ـ مرزهای غربی : با تشكیل دولت جدید تركیه پس از جنگ جهانی اول، ایران در غرب با كشور مذكور همسایه و هممرزشد. طول خطوط مرزی ایران و تركیه در حدود 486 كیلومتر است.مرز ایران و عراق : خط مرزی ایران و عراق در واقع همان مرز قدیمی ایران و عثمانی است كه در جنوب از تقسیمگاه آب اروند روند آغاز میشود، سپس به سوی شمال از بیابان عبور میكند و از داخل هورالعظیم میگذرد و پس از پشت سر گذاشتن عارضههای متعدد جغرافیایی، به جنوب دهلران میرسد. در این ناحیه تا قصرشیرین خط مرزی ایران و عراق از پای آخرین ارتفاعات ایلام میگذرد، پس از قصرشیرین از بخش كمارتفاعی گذشته، به كوه دالامپیر نقطه مرزی ایران و عراق و تركیه میرسد. طول این مرز در حدود 1609 كیلومتر است.
4ـ مرزهای آبی جنوب : موقعیت خلیج فارس و دریای عمان درجنوب بهترین و مطمئنترین موقع سیاسی را برای مرزهای جنوبی ایران فراهم ساخته است. خط ساحلی جنوب به طول 1880 كیلومتر شامل كرانههای شمالی دریای عمان و تمام كرانههای شمالی خلیج فارس و بخشی از اروند رود كه از مصبّ آن تا دهانه نهرخین و نیز تقسیمگاه آب شط (تالوگ)، مرز ایران و عراق است.دین و مذهب و زبان
دین رسمی مردم ایران، اسلام و مذهب رسمی، شیعه اثنی عشری است. مذاهب دیگر اسلامی اعم از حنفی، شافعی، مالكی، حنبلی و زیدی دارای احترام كاملاند. 5/99% از مردم ایران مسلمانند و 91% آنها شیعه هستند. اقلیتهای مذهبی كه در ایران به رسمیت شناخته شدهاند، عبارتند از: مسیحیان، كلیمیان و زرتشتیان و پیروان سایر ادیان.زبان رسمی و خط رایج ایران، فارسی است به جز فارسی، زبانهای دیگری مانند تركی، كردی، عربی، گیلكی و بلوچی نیز در نقاط مختلف كشور تكلم میشود. از زبانهای خارجی رایج در ایران، در درجه اول انگلیسی و سپس عربی و فرانسه كاربرد دارد.
جمعیت و پراكندگی آن
براساس آخرین نتایج آمارگیری جمعیت در آبان سال 1375، جمعیت كشور 05/60 میلیون نفر است كه 8/36 میلیون نفر (3/61%) آن شهری و 23 میلیون نفر (3/38%) در نقاط روستایی و بقیه غیرساكن هستند.
حول رشد جمعیت ایران
جمعیت ایران طی هفتاد سال اخیر از حدود 10 میلیون نفر در سال 1300 شمسی به 60 میلیون نفر درسال 1370 رسیده است. میزان این افزایش در تمام دوره 70 ساله یكسان نبوده و رشد شتابان آن ازسال 1330 آغاز و تنها طی 40 سال حدود 5/3 برابر شده و از 17 میلیون نفر به 60 میلیون نفر رسیده است.با توجه به روند جمعیت گذشته و سرشماریهای انجام شده، رشد سالیانه جمعیت تحول چشمگیری داشته است. بیشترین رشد جمعیتی در خلال سالهای 1355 تا 1365 كشور به علت مهاجرپذیری كشور به ویژه ازافغانستان بوده است و پس از آن با كوششهای به عمل آمده تا سال 1375 رو به كاهش گذارده است. میزان رشد جمعیت بین سالهای 70 تا 75 به میزان 47/1 درصد برآورد شده است. رشد سریع جمعیت در ایران، اثر برنامهریزیهای اقتصادی، اجتماعی را خنثی و موضوع كنترل جمعیت را بطور جدی مطرح كرده است.رشد طبیعی جمعیت كشور ایران در حال حاضر حدود 41/1% در سال است؛ یعنی در هر سال ½ میلیون نفر به جمعیت كشور افزوده میشود.
از نظر تعداد جمعیت، ایران در میان كشورهای همجوار در خاورمیانه، آسیای مركزی و قفقاز در سال 1358 به ترتیب پس از پاكستان، تركیه و مصر در مقام چهارم قرار داشت، ولی به دلیل افزایش سریع جمعیت ایران در سالهای اخیر، جمعیت كشور ما از سال 1371 به مرتبه دوم پس از پاكستان رسیده است. بنابراین ضرورت تنظیم رشد جمعیت برای كشورهای در حال توسعه جهان، به ویژه ایران امری حیاتی است.
ساخت جنسی و سِنی
در آبان 1375، از 60055488 نفر جمعیت كشور، 30515159 نفر مرد و 295040329 نفر زن بودهاند كه در نتیجه، نسبت جنسی برابر 103 به دست میآید. به عبارت دیگر، درمقابل هر 100 نفر زن، 103 نفر مرد وجود داشته است.
6/75 درصد جمعیت كل كشور را جمعیت ده ساله و بیشتر تشكیل میدهد. از جمعیت 10 ساله و بیشتر روستایی 6/37 درصد فعال و از این جمعیت فعال 6/90 درصد شاغل و مابقی بیكاراند.ساخت سنی جمعیت ایران همانند دیگر كشورهای در حال توسعه، بسیار جوان است به طوری كه 56 درصد جمعیت كشور را افراد كمتر از 20 سال تشكیل میدهند.نوع خانوار و پراكندگی آن
در آبان 1375، از كل خانوارهای معمولی كشور، 69/99 درصد را خانوارهای معمولی ساكن تشكیل میدادهاند. از این تعداد، 12/64 درصد در نقاط شهری و 57/35 درصد درنقاط روستایی سكونت داشتهاند. در كل كشور، میانگین تعداد افراد در خانوارهای معمولی، 77/4 نفر به دست آمده است. این میانگین برای خانوارهای شهری، 56/4 نفر، برای خانوارهای روستایی، 14/5 نفر و برای خانوارهای غیرساكن، 43/5 نفربوده است.توزیع جمعیتتوزیع مكانی جمعیت درسطح كشور ناموزون بوده و عوامل جغرافیایی، بسیار متأثر است. هر چند دردهههای اخیر این تأثیر تا حدودی كاهش یافته است، اما هنوز عامل عمده در پراكندگی جمعیت ایران محسوب میشود. نیمه غربی به دلیل برخورداری از محیطی مساعدتر نسبت به نیمه شرقی، از تراكم جمعیت بیشتری برخورداراست. تمام استانهای این بخش به جز ایلام، تراكم بیشتری از تراكم متوسط كشور یعنی 35 نفر در كیلومترمربع دارند. با توجه به متوسط تراكم جمعیت كشور، نواحی كم تراكم و پرتراكم جمعیت از نظرجغرافیایی معنیدار خواهد بود. بدین ترتیب نیمه شرقی كشور از تراكمی كمتر از تراكم متوسط كشور برخوردار است. كمبود منابع آب دراثر بارش كم، وجود زمینهای كویری و شورهزار، كمبود زمین با خاك مناسب و وجود اقلیم خشك و نامناسب از عوامل اصلی این تراكم ناچیز جمعیت است. پرتراكمترین استان ایران استان تهران است كه درسال 1370 حدود 370 نفر درهر كیلومتر مربع جمعیت داشته است.
كشاورزی و منابع طبیعی در ایران
سرزمین ایران به طور كلی كوهستانی و نیمه خشك محسوب میشود. بیش از نیمی از مساحت كشور را كوهها و ارتفاعات، یك چهارم آن را صحراها و كمتر از یك چهارم دیگر را نیز زمینهای قابل كشت تشكیل داده است.منابع آب كشور در 8 منطقه تقسیمبندی شده است كه هر كدام از آنها شامل چند حوزه آبریز است. سطح كشور به 37 حوزه و 147 زیرحوزه و 598 دشت تقسیم شده است. در هر یك از زیر حوزهها، دشتهایی با مساحتهای متفاوت وجود دارد كه شهرها، آبادیها و محدودههای كشاورزی غالباً در آنها قرار گرفتهاند.
مشخصات كشاورزی
ایران، علاوه بر گستردگی زمینهای مستعد كشاورزی، از مزیت تنوع آب و هوایی بسیار برخوردار است، ولی كمبو نزولات آسمانی و توزیع نامناسب آن، محدودیت منابع آب و ناهمواریها، استفاده كامل از زمینهای قابل كشت را ناممكن ساخته است.
به طور كلی، نزدیك به 31 درصد خاك ایران، یعنی حدود 51 میلیون هكتار، دارای استعداد خوب و گاه متوسط كشاورزی است. هنوز 64 درصد منابع خاك دارای استعداد كشاورزی، بالغ بر 33 میلیون هكتار، برای تولید به كار گرفته نشده است. از 7/18 میلیون هكتار اراضی واقع در چرخه تولید با نرخ 50 ـ 60 درصد بهرهوری استفاده شده است و هر ساله سطح وسیعی نیز به صورت آیش (كشت نشده) میماند.
منابع انرژی در ایرانایران با دسترسی به منابع عظیم انرژیهای فسیلی در جهان از اهمیت بسیاری برخورداراست. كشور ما با داشتن 12 درصد از كل گاز طبیعی كشف شده جهان درمقام دوم و در سطح منطقه خاورمیانه در مقام اول قرار دارد. از نظر منابع نفتی درسطح جهان مقام ششم و در خاورمیانه در مقام چهارم پس از عربستان، عراق و امارات واقع شده است.زغال سنگ : منابع اصلی زغال سنگ ایران درالبرز شرقی، البرز مركزی، البرز غربی، خراسان و كرمان واقع شده است. ایران از نظر منابع زغال سنگ در خاورمیانه دارای مقام اول است.زغال سنگ دركارخانه ذوب آهن به صورت زغال كمك (زغال صنعتی) مصرف دارد. این ماده صنعتی سالانه 5/1 میلیون تن در ایران استخراج میشود.گاز طبیعی منابع گاز طبیعی به دو صورت در مخازن زیرزمینی یافت میشود: یكی به به صورت همراه با مخازن نفتی و دیگری به صورت ذخایر مستقل. گاز طبیعی از بهترین سوختهای فسیلی محسوب میشود، زیرا خاكستر بر جای نمیگذارد و محیط را آلوده نمیكند؛ به علاوه، نسبت به دیگر منابع انرژی ارزانتر است.
ایران با حدود 15 تریلیون مترمكعب ذخایركشف شده، دومین كشور دارنده گاز طبیعی در جهان محسوب میشود و تقریباً هر ساله نیز ذخایر جدیدتری از این منبع انرژی در ایران كشف میشود. گاز طبیعی را پس از تصفیه در پالایشگاه از طریق لوله به مراكز مصرف انتقال میدهند.به طور كلی منابع گاز طبیعی شهرها و روستاهای ایران از چهارناحیه تأمین میشود:1ـ ناحیه آغاجاری و پالایشگاه بید بلند در خوزستان؛ 2ـ ناحیه كنگان و پالایشگاه كنگان در بوشهر؛ 3ـ جزیره قشم و سرخون در هرمزگان؛ 4ـ ناحیه خانگیران و گنبدلی و پالایشگاه سرخس در خراسان.
تا سالهای اخیر، مصرف گاز طبیعی در ایران در حد بسیار پایینی قرارداشت، ولی دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته است تا لولهكشی گاز و مصرف آن را توسعه دهد.نفت : جهان امروز روانه حدود 65 میلیون بشكه نفت مصرف میكند كه حدود 30 درصد آن در منطقه خاورمیانه تولید میشود. ایران پس از عربستان مهمترین تولیدكننده نفت در منطقه خاورمیانه محسوب میگردد. در سال 1371 سهمیه تولید نفت برای ایران از سوی اوپك 5/3 میلیون بشكه تعیین شده است كه دومین كشور مهم تولیدكننده در میان كشورهای اوپك محسوب میشود.منابع نفتی كه تاكنون در ایران مورد بهرهبرداری قرار گرفته عمدتاً در دوناحیه واقع شده است: ناحیه اول در جنوب ایران و در منطقه زاگرس در خوزستان و فلات قاره در كف خلیج فارس و ناحیه دوم در غرب استان كرمانشاه و در ناحیه مرزی نفتشهر.انرژی الكتریكیدر ایران تولید برق به دو طریق صورت میگیرد: تولید برق از طریق سوختهای فسیلی (برق حرارتی) و تولید برق از طریق سدها (برق آبی). به دلیل وجود انرژی فسیلی فراوان در ایران و ارزانی آن و همچنین فقدان رودخانههای پرآب، قسمت عمده برق تولیدی ایران برق حرارتی است. سوخت نیروگاههای ایران را به ترتیب گاز طبیعی، نفت كوره و گازوئیل تشكیل میدهد. دولت طی
برنامههای آینده در نظر دارد، تمام نیروگاههای در مسیر لوله گاز را به سوخت تجهیز كند. سیستم انتقال برق در ایران به طریق كابلهای هوایی انجام میگیرد. ولتاژ برق در ایران برای مصرف خانگی 220 ولت و برای مصرف صنعتی 380 ولت است. تقسیمات كشوریدر تیرماه سال 1377، ایران از نظر تقسیمات كشوری دارای 28 استان، 282 شهرستان، 741 بخش، 716 شهر، 2258 دهستان و بیش از 68125 آبادی دارای سكنه بوده است.
پایتختكلان شهر تهران با جمعیتی بالغ بر7 میلیون نفر، به عنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران، مهمترین مركزسیاسی، اداری، اقتصادی و فرهنگی ایران و منطقه است.استان تهران : از شمال با استان مازندران و گیلان، از شرق با استان سمنان، و از جنوب و غرب با استانهای قم، مركزی، همدان و زنجان و استان قزوین همسایه است. از نظر موقعیت نسبی جغرافیایی، این استان در غرب دشت كویر و جنوب رشته كوههای البرز واقع شده است.به لحاظ موقعیت، استان تهران در بخش مركزی ایران قرار گرفته است امكان دسترسی به همه نقاط كشور را تقریباً فراهم میكند. قرار گرفتن در دامنههای جنوبی كوههای البرز به عنوان یك
عامل دفاعی، از گذشته زمینه لازم را برای تجمع جمعیت فراهم كرده و در حال حاضر این ارتفاعات تأمینكننده بخشی از آب موردنیاز مصرفی در بخش كشاورزی و شرب جمعیت ساكن در این استان است. شیب این استان، ازسمت شمال به جنوب است و به سبب همواری بخشهای وسیعی از این استان، امكان استقرار سكونتگاهها و طبعاً جمعیت را فراهم آورده است. وضعیت آب و هوایی آن، شرایط مناسب زندگی را مهیا میكند. زمستانهای كوتاه و اعتدال هوا در فصول پاییز و بهار، به همراه ریزشهای جوّی مناسب و كافی برای كشت محصولات مختلف و رطوبت نسبی كم، از دیگرویژگیهای اقلیمی این استان است.
ویژگی جمعیتاستان تهران در سال 1375، بیش از 9 میلیون نفر جمعیت داشته است. به بیان دیگر، این استان بك مساحتی حدود 2/ رصد از كل مساح أتشور 2/16 رصد جمعیت إیران راو درخود جای داده است.
ادامه خواندن مقاله در مورد جغرافياي ايران
نوشته مقاله در مورد جغرافياي ايران اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.