nx دارای 9 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
نهضت اصلاحی دكترمصدقو كودتای 28 مرداد
ملُــكِ مـا را خوردنی فهمیــده است بـر سـر مـا شیـــره‌ها مالیــده استاو گمان دارد كه ایران خوردنی است همچو شیره سرزمینی خوردنی‌ستبـا وثــوق‌الــدولــه بســـت اول قــرار دیــد از آن حاصــلی نـامـد بكــارچون كه او مـأیوس گردید از وثـوق كـودتایی كرد و ایـران شد شلــوغ
میرزاده عشقی شاعر و روزنامه‌نگار مبارز، از شعر “جمهوری سوار” در مورد دولت استعماری انگلیس در روزنامه “قرن بیستم
حقیقت را باید گفت” شیخ محمد خیابانی, صاحب روزنامه “تجدد
اشاره: هر بار كه فرصت تاریخی دست می‌دهد و مقداری اسناد و مداركی از منابع و آرشیوهای مختلف استخراج می‌شود، درك تاریخی ما را از وقایع كودتای 1332 روشن‌تر می‌نماید. با آن‌كه سازمان اطلاعاتی سیا از در اختیارگذاشتن كلیه مدارك كودتا در آرشیو خود بعد از پنجاه سال به بهانه “امینت ملی” ممانعت می‌ورزد،(1) اطلاعات جدیدی از منابع مختلفی در مورد جزییات سرنگونی دولت قانونی و ضداستعماری دكترمحمدمصدق بدست آمده كه در پرتو این اطلاعات، نتایج سیاسی ـ تاریخی تازه‌ای گرفته می‌شود. در ضمن در حال حاضر مركز پژوهشی غیرانتفاعی “آرشیو ملی امنیتیوابسته به دانشگاه جرج واشنگتن امریكا، با استناد به قانون شفافیت سیاسی برای به‌دست آوردن كلیه این مدارك، علیه سازمان سیا به دادگاه شكایت نموده است
متأسفانه شالوده فكری بعضی تحقیقات ساده‌اندیش و غیرتاریخی از وقایع نهضت ملی‌شدن صنعت نفت، تا حدودی سقوط دولت ملی دكترمحمد مصدق را مولود كمبود قاطعیت آن دولت و “اشرافی بودن” وی عنوان كرده، و توجه كافی به كنش‌ها و هنجارهای سیاسی ـ اقتصادی درون‌زا و برون‌زا، و پایگاه‌های مربوطه عنایت نمی‌كنند.(2) گزارش‌های معدودی از تحلیلگران خارجی و ایرانی اتفاقات 28 مرداد 32 را خودجوش و قیام درون‌زا معرفی كرده، بعضی چهره‌های سیاسی حتی واژه كودتا را توصیف مناسبی برای وقایع روز 28 مرداد نمی‌دانند. اردشیر زاهدی در نامهای به روزنامه نیویورك تایمز (22 ماه می 2000) مدعی شده است كه چون قانون اساسی تغییر نكرد، پس اتفاقات آن روز، كودتا محسوب نمی‌شود. شخصیت حقوقی دیگری در میزگرد صدا وسیما اعلان كرد كه “اصلاً كودتایی صورت نگرفت” ،”تغییر و تحول و جابه‌جایی قدرت” بوده است، نه كودتا!(3
همواره بین ناظرین و فعالین، این یقین وجود داشت كه جریانات مشكوكی كه نمی‌‌‌‌خواستند مسیر اصلاح‌طلبی مصدق سامان پیدا كند، در تماس مستقیم با خارج بوده‌اند. ولی تا به حال شواهد و قراینی وجود نداشت. اكنون این شواهد به‌صورت مستند وجود دارند كه عواملی با پخش دشنام و بدگویی و با تحریكات مستقیم بیگانه بین روحانیون و دكترمصدق شانتاژ كرده و اختلاف می‌انداختندقبل از كودتا (زمینهتاریخ جامع مبارزات نهضت ملی‌شدن صنعت نفت از حوصله این نوشتار خارج است. این مقاله بیشتر به وقایع روز 28 مرداد و فرآیند جهانی تكیه و توجه دارد. ولی برای نشاندن بحث در چارچوب تاریخی برای نسل كنونی، مقدمه‌ای هرچند خلاصه لازم به نظر می‌رسد. پس از كسب سمت نخست‌وزیری، اولین بخشنامه صادر شده از دكتر مصدق به شهربانی (با رونوشت به دادگستری)، تأكید به آزادی بیان داشت، و این‌كه مطبوعات به خاطر هرگونه انتقاد یا دشنام به مقام رئیس دولت به هیچ‌وجه تحت تعقیب قرار نگیرند. در آن دوره سانسور مطبوعات در قلمرو كار شهربانی بود و مسئولیت آن با شخصی به‌نام “محرم علی‌خان” بود كه به‌وسیله دكترمصدق بركنار شد. دولت دكترمصدق با وجود كشمكش با توطئه‌های استعمار و
كارشكنی‌های هواداران دربار، با برخورداری از حمایت آیت‌الله كاشانی، لایحه قانون صنعت ملی‌شدن نفت را از مجلس گذراندند و در رودررویی با انگلیس در دادگاه لاهه پیروز برآمد. به علاوه در عمر كوتاه دولت او تعدادی قوانین اصلاحی، منجمله لایحه قانون كار و بیمه‌های اجتماعی تصویب شد. ولی لایحه قانون بیست درصد افزایش بهره زارعین، به‌خصوص نیروهای اجتماعی را به چالش می‌طلبید. قانون مذكور سهم رعایا را ده‌درصد بالا برده و ده‌درصد باقی، باز از بهره مالكین به عمران و آبادی روستاها و مناطق اختصاص می‌داد. این رفرم
اجتماعی، به بار سیاسی ـ اقتصادی جریانات اضافه كرده و با تقلیل‌دادن بهره مالكین، طبیعتاً فئودال‌ها را به مرزبندی سیاسی تشویق می‌نمود. باید در مدنظر داشت كه مصدق همچون اصلاح‌گران دیگر چون قائم مقام و امیركبیر دارای دشمنان خارجی و دشمنان داخلی بود. خاطرنشان می‌شود كه در آن مقطع تاریخی، دربار همواره به‌وسیله امكانات ارتش در انتخابات مجلس كشور دخالت می‌نمود. برای نهادینه‌كردن انتخابات سالم، دولت دكترمصدق اصلاح قانون انتخابات مجلس را در دستور كار خود قرار داده بود. ولی فراكسیون اقلیت به رهبری
جمال امامی و میراشرافی در دوره هفدهم با یك هماهنگی سیاسی با اغتشاشات و مانورهای كارشكنی، موانع ایجاد كرده و از پیشرفت كار دولت جلوگیری می‌كردند. همان‌طور كه ذیلاً ملاحظه خواهیم كرد و از مدارك محرمانه سازمان سیا هویداست، انگلیس و امریكا بودجه مخصوصی برای تقویت نمایندگان مخالف در نظر گرفته بودند. مخالفین با ربودن و ترور سرتیپ افشارطوس رئیس كل شهربانی كشور درصدد سقوط دولت برآمدند. با آن‌كه مظفر بقایی كه با دكترمصدق تا تیرماه 31 همكاری داشت، در این حادثه دست داشت، نمایندگان مخالف از تعقیب و دستگیری مشارالیه به‌عناوین مختلف جلوگیری كردند.(4
برای جلوگیری از به بن‌بست كشیدن مجلس و تعطیلی كار دولت، یك هیئت هشت‌نفره مركب از نمایندگان بی‌طرف تشكیل می‌شود كه به اختلافات رسیدگی، و راه‌گشایی نماید. گزارش آن هیئت به حمایت از دولت دكترمصدق، به وی حق و اختیاراتی برای اداره كشور ارائه می‌كند
طراح اصلی پروژه آژاكس، یكی از تحلیلگران سرویس اطلاعاتی سیا وابسته به دانشگاه پرینستن امریكا، شخصی بود به‌نام دكتر دونالد ویلبروی در ماه مارس 1954 یعنی چهارماه بعد از كودتای 32، گزارشی برای قسمت آرشیو تاریخی سیا (عملیات سری گزارش 280) تهیه می‌نماید و در مقدمه گزارش اهمیت درس‌های تجربه كودتای ایران را برای پروژه‌های آینده متذكر می‌شود. در آوریل 2000 روزنامه معتبر نیویورك تایمز مدعی شد كه یكی از مقامات سابق سیا گزارش دونالد ویلبر را به‌منظور انتشار، در اختیار آنها قرار داده است. نیویورك تایمز در دو مرحله، آوریل و ژوئن 2000، با حذف قسمت‌هایی آنها را به چاپ می‌رساند.(5
تاریخ محرمانه كودتا به روایت دونالد ویلبر چندین نكته برجسته داشت كه در سال گذشته توجه ناظرین را به خود جلب كرده استـ نزدیكی و عمق همكاری دولت‌های انگلیس و امریكا و سیستم‌های اطلاعاتی آنها را برای پروژه آژاكس منعكس می‌سازدـ در نوامبر 1952، حتی زمانی‌كه امریكا مذاكرات نفت را با ایران ادامه می‌دهد، درحقیقت در پشت پرده با بریتانیا در حال تداركات كودتا بودند
ـ پروژه بحران‌سازی آژاكس برای بركناری دولت دكترمصدق دارای برنامه‌ها و سطوح مختلفی بود كه در انتها به كودتا ختم شد. به‌عنوان مثالـ رشوه و استخدام خبرنگاران مطبوعات ایرانی در یك شبكه مخفی به‌نام بدمنبرای تبلیغات سیاسی و جنگ روانی علیه دولت مصدق. شبكه سری بدمن به همت دو جاسوس اصلی به نامهای مستعار “نرن” و “سیلی” (علی جلالی و فاروق كیوانی) فعال بود. در این گزارش، حیطه كار بدمن این‌گونه تشریح شده: انتشار اعلامیه و جزوات آماده، درج مقالات و كاریكاتور،(6) تربیت جاسوس برای نفوذ در احزاب سیاسی، ایجاد باندهای اوباش، اعمال تحریك‌كننده چون حمله به مساجد (گازیوزوسكی، مارك، ص 269)(7ـ ایجاد تفرقه بین مصدق و روحانیون (گزارش ویلبر: صفحات 32 و 20، ضمیمه الف صفحه 7، ضمیمه‌ب صفحات 23 و 24ـ مقدار 150000 دلار برای این‌گونه اقدامات اختصاص یافته بود (ضمیمه ب صفحه 15
ـ عملیات صحنه‌سازی چون كارگزاری بمب در منزل یك روحانی (گزارش اسم نمی‌برد) برای ایجاد بحران. جوّ تشنّج و بی‌اعتباركردن ملّیون، ایجاد توهّم خطر حزب‌توده (گزارش ویلبر: صفحات 37، ضمیمه ب صفحات 24 و 22). البته مشابه همان را گازویوزوسكی قبلاً در مقاله تحقیقی‌اش آن نكته را در قلمرو اهداف شبكه بدمن عنوان كرده بود كه این عوامل برای تشدید سوءظن و به‌خصوص ایجاد دلرنجی و كدورت بین مرحوم آیت‌الله كاشانی و مصدق از تبلیغات مذموم استفاده می‌كردند. (گازویوزوسكی، ص 269). گازویوزوسكی می‌نویسند كه
برای آن پژوهش تحقیقی، با هفت مأمور و تحلیلگر سیا كه در آن زمان فعال بودند مصاحبه به‌عمل آورده است.( گازویوزوسكی، پاورقی 42، ص 283). از منابع و مآخذش پیداست كه تعداد زیادی مدارك محرمانه وزارتخارجه و سفارت بریتانیا در ایران را بررسی نموده است. گزارش دونالد ویلبر در تأیید اطلاعات سابق گازویوزوسكی، نور بیشتری بر مسیله تشنجات در مجلس و كارشكنی فراكسیون مخالف می‌تابد. در بیست ماه می 1953 به شعبه سیا در تهران اجازه داده می‌شود تا به‌منظور پرداخت رشوه و خریدن بعضی نمایندگان مجلس، هفته‌ای یازده هزار دلار بودجه كنار بگذارد (گزارش ویلبر، ص 18 و 19). در رابطه با آشفته‌كردن برنامه دولت و مجلس، معاون وزیر امورخارجه انگلیس در ملاقات با شاه متذكر می‌شود كه “برای كنارگذاشتن مصدق برنامه‌های غیرمستقیم و پشت پرده لازم است” و “در مجلس پیشرفت‌هایی حاصل شده است.”(8
جزیی از اقدامات نهایی، سرویس اطلاعاتی انگلیس پیشنهاد داد كه به “بیست نماینده كه اكنون در كنترل ما نیستند رشوه پرداخت شود” (گزارش ویلبر, ضمیمه الف ص 4). در روز 14 ژوئیه كه فراكسیون ملی به پیشنهاد دكترمصدق استعفا داد، دفتر مركزی سیا در واشنگتن از نمایندگان مخالف به‌طور غیرمستقیم خواست كه در صورت امكان مقاومت كرده، بست بنشینند تا ابتكار عمل و كنترل مجلس را بهعهده بگیرند. (گزارش ویلبر، ص 31) رابین زانرپروفسور دانشگاه آكسفورد و كارمند سرویس اطلاعاتی انگلیس كه در آن زمان در ایران فعال بود، می‌افزاید كه عوامل و جاسوسانشان موفق شدند كه بین حسین مكی و دكترمصدق اختلاف بیندازند (گازویوزوسكی، ص 265). دوهفته پس از انتشار گزارش محرمانه سیا (دونالد ویلبر) در روزنامه نیویورك تایمز، پروفسور نوم چامسكی در مصاحبه با دكتر رامین جهانبگلو گفت “; كوشش برای كنترل منابع و ذخایر خود، دیوانگی است! این از نظر آنها درسی بود برای هر كشوری كه می‌كوشد تا منابع و كشور خود را، خود اداره و كنترل كند. این در نیویورك تایمز ستایش شده بود”(9كودتا (28 مرداددر روابط بین‌المللی، ما قوانین و اصول عرفی را رعایت كرده و در امور داخلی كشورهای دیگر دخالت نمی‌كنیم. ما معتقدیم كه باید به نهادهای قانونی و سیاسی دیگران احترام گذاشت و آنها در سرنوشت سیاسی، خودمختار و آزاد باشند.” (از سخنرانی آلن دالس رئیس‌كل سرویس اطلاعاتی سیا(در زمان كودتا) به‌جمعی از فارغ‌التحصیلان دانشكده حقوق دانشگاه شیكاكو در سی‌تیر، نوامبر 1954
در مارس 1953 ژنرال والتر بدل اسمیت، معاون وزارت خارجه امریكا به این نتیجه رسید كه دولتی باید جایگزین دولت مصدق شود كه در تركیب آن اثری از افراد جبهه ملی نباشد (گزارش ویلبر، ص 4) و در آوریل 1953 شعبه سیا به‌وسیله ناخدا اریك پولارد، وابسته نیروی دریایی امریكا با زاهدی تماس مستقیم برقرار می‌كنددر همان آوریل، ویلبر خود عازم نیكوزیا می‌شود كه با سرویس اطلاعاتی انگلیس و رایزن آنها “نورمن دربی شایر” طرح دقیق عملیاتی برنامه كودتا را بریزند. (گزارش ویلبر، ص 5) به‌دلیل آن‌كه سرویس اطلاعات پنتاگونركن دو امریكا) اطلاعات وسیعی در مورد تركیب ارتش ایران و افسران آن نداشت كه برای طرح نظامی آژاكس به‌كار گیرد. درحقیقت بخش نظامی طرح آژاكس چندین ماه پیش در دفتر مركزی سیا در واشنگتن تهیه شده بود (ضمیمه د, ص 2). ضمیمه در گزارش “عملیات سری 208 دونالد ویلبر”، همان طرح نظامی عملیات آژاكس می‌باشد
در روز 25 مرداد، بعد از شكست فاز اول كودتا، كرمیت روزولت (رئیس بخش خاور نزدیك كل سازمان سیا، و كارگردان و مدیر اجرایی عملیات در تهران) با عوامل ارشد نرن، و سیلی (علی جلالی و فاروق كیوانی) تماس گرفته و دستورات لازم را می‌دهد. در عین حال ژنرال مكلور (وابسته نظامی امریكا) را به دیدن تیمسار ریاحی می‌فرستد كه سر گوش آب دهد و بپرسد كه دولت امریكا چه كسی را باید به‌عنوان دولت رسمی بشناسد (ویلبر، ص 46). همان روز كرمیت روزولت به‌عنوان كارگردان میدانی عملیات در تهران، جلسه سری و سرنوشت‌سازی را در محل سفارت با حضور تیمسار زاهدی، برادران رشیدیان (با اسم رمز برادران باسكو) تیمسار گیلانشاه، سرهنگ فرزانگان و جرج
كارولبه‌پا داشت. جلسه چهار ساعت به‌طول انجامید، با تصمیم بر این‌كه كودتا در 28 مرداد (19 اوت) به اجرا درآید، در آن جلسه طرح عملیاتی با ابعاد سیاسی، نظامی و مالی تهیه می‌شود (ویلبر، ص 57). چون به نظر می‌رسید تیپ‌های نظامی تهران به دولت قانونی وفادار باشند، تصمیم گرفته شد، برای عملیات نظامی لشكرهای خارج از تهران بسیج شوند. جرالد تانكارمند شعبه سیا در تهران) و سرهنگ فرزانگان برای جلب حمایت تیمور بختیار فرمانده لشكر كرمانشاه به آنجا فرستاده
شدند. جرج كارول و اردشیر زاهدی برای دیدن فرمانده لشكر اصفهان (ضرغامی) عازم شدند (همان مأخذ). ضرغامی در اثر مذاكرات با استاندار اصفهان دكتركشاورز صدر، مردد به‌نظر می‌رسید. جرج كارول، افسر سیا، با گروه “افسران نظامی توطئه” (گزارش واژه توطئه را به‌كار می‌برد) در تماس نزدیك بود و در آخرین جلسه آنها در 13 اوت، خود حضور داشت (ویلبر، ص 37). آقای جرج كارول متخصص سیا در عملیات شبه‌نظامی و تهیه‌كننده ضمیمه د گزارش، با تجربیات تازه از كره به ایران فرستاده شده بود. با قواره دومتری و اندی فرد مشخصی به نظر می‌رسد. در روز 18 اوت (27 مرداد) برای انجام طرح، “جهت عملیات از شعبه به مركز و بالاترین سطوح سیا ارتقا یافت” (ویلبر، ص 64
برای آرامش بخشیدن به جوّ تهران و جلوگیری از هرج‌ومرج بعد از 25 مرداد، دولت دكترمصدق از همه نیروهای سیاسی خواست كه از تظاهرات خیابانی ممانعت ورزند. با این توصیف در شب 27 مرداد (18 اوت) به‌دستور “نرن” و “سیلی”، عوامل ارشد شعبه سیا در تهران، افراد مشكوك و اوباش، شلوغی و تظاهرات به راه انداختند، با این دستور كه “درخیابان‌های لاله‌زار و امیریه شیشه‌های مغازه‌ها را شكستند، با به هم ریختن اوضاع وانمود كنند كه این كار حزب‌توده است و شهر در تشنج است” (ویلبر، ص 63
صبح زود روز 28 مرداد (19 اوت) دسته‌ها و باندهای ضربت برای صبحانه و آماده‌باش در مكان‌هایی كه حاج خداداد از مالكین میدان امین‌السلطان فراهم كرده بود، جمع می‌شوند. با هزینه برادران رشیدیان مقدار زیادی چماق و اسلحه سرد شب قبل تهیه شده بود. گروه‌های اوباش دسته‌دسته از میدان تره‌بار و امین‌السلطان به طرف بازار، مكان راندوو به حركت می‌‌افتند. “نرن” عامل سیا با دو مأمور زیردست خود منصور افشار و مجیدی با جیپ و چندین كامیون در روبه روی بازار، مكان ملاقات منتظر بودند (گزارش ویلبر، ص 66). در لحظه رسیدن دسته‌ها، عوامل شعبه سیا رهبری را بهعهده می‌گیرند. گروه‌ها تقسیم شده، یك‌عده به رهبری “نرن” به طرف مجلس حركت می‌كنند و سر راه به‌دستور وی دفتر روزنامه “باختر امروز”
كه تحت مدیریت دكترفاطمی وزیر امورخارجه مصدق بود، را به آتش می‌كشند. در عین حال، این عوامل گروه‌هایی را به‌طرف دفاتر احزاب و روزنامه‌های دیگر هدایت می‌كنند. (همان مأخذطبق قرار قبلی سرهنگ دماوند صبح زود با تانك در میدان بهارستان روبه‌روی مجلس ظاهر می‌شود. “سیلی” دیگر مأمور ارشد شعبه سیا, دسته‌هایی را در خیابان فردوسی به طرف مركز پلیس نظامی هدایت می‌كند كه سرهنگ نصیری را آزاد كنند. تیمسار نخعی هم برای كمك در خیابان‌ها می‌چرخید (ویلبر, ص 67 و 70). یادآور می‌شود كه سرهنگ نصیری در
توطئه كودتای 25 مرداد دستگیر شده بود. كنت‌لاو، خبرنگار روزنامه نیویورك تایمز، به‌دستور كرمیت روزولت برای مصاحبه به مقر مخفی زاهدی برده می‌شود. لاو در نوشته‌ای، جرج كارول را متخصص شیوه‌های شبه‌نظامی و تكنیك‌های كنترل خیابانی معرفی كرده و گروه‌های ضربت را “باندهای آقای كارول” می‌نامد.(10) كنت‌لاو به نقل از جرج كارول كه تازه از كره رسیده بود می‌نویسد “سازمان سیا آماده‌باش بوده در صورت لزوم سرنگونی سینگمن ری، طرح شورش را به راه بیندازند” (كنت لاو، ص 37). تیمسار فضل‌الله زاهدی كه از 25 مرداد فراری
محسوب می‌شد در این لحظه در یك مكان امن سیا در نزدیكی كرمیت روزولت مخفی بود.(11) همین‌طور كه دسته‌های شورشیان در خیابان‌ها حركت می‌كردند، “دیك مأمور زیردست روزولت از وی می‌پرسد كه آیا هنگام آن رسیده است كه زاهدی را برای اعلان پیروزی خارج ببریم؟ روزولت پاسخ می‌دهد: خیر، صبر می‌كنیم تا شورشیان به منزل مصدق برسند (روزولت، ص 188). ساعتی بعد مأمور ایرانی تبار از روزولت اجازه می‌گیرد كه دسته‌ها را برای تصرف رادیو حركت دهد. روزولت پاسخ می‌دهد كه “بله، طبق برنامه عملیات اقدام كنید” (روزولت، ص 188
ادامه خواندن تحقيق در مورد نهضت اصلاحي دكترمصدق و كودتاي 28 مرداد
نوشته تحقيق در مورد نهضت اصلاحي دكترمصدق و كودتاي 28 مرداد اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.