مقاله شيشه گري

 nx دارای 90 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : مقدمه:قدیمی ترین نمونه ها از شیشه های دست ساز در خاورمیانه پیدا شده است. باستان شناسان معتقدند که سومریها در هزاره سوم قبل از میلاد با شیشه، آشنایی داشته اند. گیرشمن بطریهای شیشه ای زیادی از حفاریهای معبد چغازنبیل به دست آورده است. از زمان هخامنشیان، شواهد اندکی برای استفاده کلی از شیشه در دست است. آثار شیشه ای کهن نشان می دهد که تا قبل از سده اول پیش از میلاد، از شیشه فقط یه حالت توده ای استفاده می کرده اند. با کشف اشیای شیشه ای زمان پارتها و ساسانیان می توان گفت صنعت شیشه سازی در ایران رواج کامل داشته و از دو روش ساخت «دمیدن در قالب» و «دمیدن آزاد» استفاده می شده است. از دوره سلجوقیان تا دوره مغول ظرفهای شیشه ای بسیار زیبا با تزئینات مختلف به صورت مینایی، تراشیده یا با نقوش افزوده از کوره شیشه گران شهرهای مختلف ایران بیرون می آمد. شیشه ماده‌ای است که به دلیل آرایش اتمی/ملکولی خاص خود حالت جامد دارد ولی بر خلاف دیگر جامدها بلوری نیست. این حالت هنگامی رخ می‌دهد که ماده مذاب قبل از رسیدن به نقطه انتقال به شیشه به سرعت سرد می‌شود.تعاریف مختلفی برای شیشه وجود دارد که هنوز توافق کلی بر روی آنها حاصل نشده‌است:• تعریف کلی: شیشه یک جامد آمورف است. • تعریف انجمن آزمون و مواد آمریکا: شیشه ماده‌ای معدنی اس ت که از حالت مذاب طوری سرد شده‌است که بدون تبلور به حالت صلب درآمده‌است.[1] • تعریف آکادمی ملی علوم آمریکا: شیشه ماده‌ای است که در پراش اشعه ایکس آمورف بوده و و از خود رفتار انتقال به حالت شیشه نشان بدهد. تاریخچه تولید شیشه و كریستال در ایران چنین به نظر مى‌رسد که تولید شیشه در صدر اسلام داراى اهمیت فنى و هنرى خاصى بوده است. پژوهشگران ابتدا جایگاه تولید اصلى شیشه را در مصر و سوریه مى‌دانستند؛ اما بعدها عراق و ایران نیز مبدا شیشه‌گرى ذکر گردیدند. یکى از مراکز تولید و شیشه، در شرق ایران و به‌ویژه ایالت خراسان بود. البته در این مورد اشیاء باقى‌مانده به صورت تکه‌تکه هستند و بیشتر این قطعات هیچ نوع زمینه‌اى براى ارتباط با منطقه‌ خاصى را ارائه نمى‌دهند و تضمینى وجود ندارد که آنها در محل‌هاى مکشوف خود تولید شده باشند. تزیین نیز در شیشه‌ها با روش‌هاى خاصى انجام مى‌شد؛ اما مهم‌تر از همه فن شیشه‌برى بوده است، که با تکنیک ساد تراش قاشقى صورت مى‌گرفته و یا به صورت برجسته نماکار مى‌شده است. کابرد طلا و میناى رنگین در ظروف شیشه‌اى به منظور جلوه دادن به آنها رواج عمومى داشت و به‌وسیله صنعتگران مسلمان تکامل یافت و به صورت یکى از مهم‌ترین شاخه‌هاى هنرهاى تزیین درآمد. از انواع شیشه‌گرى در ایران آثار زیادى بدست آمده که بعضى در اکتشافات علمى نیشاپور بوده است. شیشه‌گرى به احتمال زیاد در نواحى دیگر ایران نیز متداول بوده است. فلزکارى در ایران مبناى تولید سرتاسر جهان اسلام را در خلال قرون وسطامى متأخر شکل مى‌دهد. هنرمندان مسلمان فلز، چوب، شیشه و عاج را به گونه‌اى هنرمندانه حکاکى و تزیین مى‌کردند و در مکان‌هاى مذهبى و خانه‌ها استفاده مى‌کردند. انواع طشت، جعبه جواهر، قلمدان و آفتابه را از مس یا برنج مى‌ساختند، قلمزنى و با نقره ترصیع مى‌کردند. از شیشه میناکارى شده براى چراغ مساجد بهره‌ مى‌بردند و سرامیک‌هاى پُرزینت درجه یک را تولید مى‌کردند. صنعت فلزکارى بر اثر رواج مجدد اسلوب زرکوبى بر سطح اشیاء مفرغى و برنجی، به شکوفایى تازه‌اى دست پیدا کرد. این اسلوب در اوایل دوره اسلامى گاه همراه با حکاکى و برجسته‌کارى روى فلزات در ایران بکار رفته بود، لیکن از اوایل قرن ششم هـ.ق مس و نقره مورد استفاده قرار گرفت و از اوایل قرن هفتم هجرى نقره‌کوب کردن و زرکوب کردن ظروف و اشیاء نفیس فلزى متداول شد. مرکز تولید این نوع مصنوعات خراسان و به‌خصوص هرات بوده از آنجا به‌سوى مغرب ایران گسترش یافت. با هجوم مغولان این اسل وب و نقش و نگاره‌ها توسط هنرمندان آنها به موصل و عراق و شام و مصر منتقل گردید. در دوران استیلاى مغولان هنرهاى دستى در ایران اندک‌اندک رو به انحطاط گذارد و صنعت فلزکوب‌کارى در نیمه قرن هشتم هجرى متروک ماند. هنر شیشه گری یکی از قدیمی ترین صنایعی است که بشر به آن اشتغال داشته است . کاوش های باستان شناسی مارلیک هنسلودشوش رواج شیشه گری در ایران باستان (عهد هخامنشی ) را به اثبات می رساند . با ظهور اسلام اکثر شیشه و بلورسازان ایرانی به دمشق و جلب کوچ کردند . در این مقطع از تاریخ شیشه گری علاوه بر تغییر کلی فرم شیشه ، نقاشی و خطاطی بر روی شیشه با رنگ های کوره ای و لعاب های رنگی متداول شد و نوعی شیشه که اصطلاحا مینایی نامیده می شود به منعه ظهور رسید . دوره سلجوقی ( قرن 5 و 6هـ ) نخستین دوره شکوفایی شیشه گری در ایران محسوب می شود . بعدها با روی کار آمدن سلسله صفوی و توجه خاص به این رشته تا کارگاه های شیشه گری در اصفهان و شیراز ساخته شد و هنرمندان تحت تعلیم تعدادی از بلورسازان و نیزی قرار گرفتند . از ابزار و مواد مورد استفاده در هنر شیشه گری می توان به ماده اصلی ساخت شیشه ، سنگ سیلیس که به منظور صرفه جویی از مخلوط خرده شیشه نیز استفاده می شود ، اشاره کرد همچنین برای رنگی کردن بارشیشه نیز از اکسید های فلزی نظیر اکسید کبالت ، مس ، آهن ، منگنز ، گوگرد و ; استفاده کرد . هنر شیشه گری مانند انواع روش های ساخت ( فوتی و قالبی ) و تزئینات مکمل ( نقاشی و تراش ) است . نقاشی روی شیشه با ابزار لازم بر روی شی اجرا می شود و بسته به نوع نقش و رنگ های به کار رفته یک یا چند مرحله پخت در کوره با حرارت مناسب صورت می گیرد. رنگ های مورد استفاده به صورت پودر و قابل ترکیب با حلال خاص و رنگ های محلول از اکسید فلزات تهیه شده است . تراش روی شیشه بوسیله سنگ های مخصوص و ابزار فرز انجام می شود که در مورد اول خطوط ایجاد شده عمیق تر بوده و روی ظروف کاربرد بیشتری دارد . این سنگ با قابلیتهای تراش و مات کردن در تزئین کاربرد دارد . « ایران، زمانی چون دوران های هخامنشی و ساسانی، عرضه کننده جام ها و ظروف زیبا و تراش دار بوده و روزگاری چون سده های نخستین ظهور اسلام، درایران طیف گسترده ای از ظروف وحتی وسایل و لوازمات کار را تولید و درخدمت نیازهای مصرفی جامعه قرارداده است. این هنر-صنعت دربین قرون پنجم و هفتم هجری قمری ظریف ترین اشیاء شیشه ای را عرضه داشته و در فاصله ای بین سده های دهم و یازدهم یعنی عصر صفوی بیشترین محصولات مصرفی را ارائه نموده است.»نظر به زیباپسندی ایرانیان و فرهنگ مصرف شیشه كریستال در ایران تا سال 1345، كلا” شیشه های كریستال مصرفی از كشور چكسلواكی وارد میشد هیچ تولید كننده ای به دلیل مشكلات رقابتی قابل پیش بینی در فروش در پی ایجاد این صنعت نبود، تا اینكه شركت شیشه ایران مجددا” در این راه پیش قدم شد و در بین سالهای 1345 تا 1350 و طی یك دوره 5 ساله شیشه كریستال تولید نمود كه بعدا” به دلایلی كه ذكر می شود تولید آن متوقف گردید. این واحد با استفاده از كارشناسان ایتالیایی اقدام به نصب و راه اندازی 6 پات جهت تولید شیشه كریستال رنگی و یك كوره ذوب با ظرفیت 3 تن مذاب در روز نمود. شیشه های تولید شده در این واحد دارای 13 تا 14 درصد اكسید سرب بود كه عملیات ذوب و شكلدهی با استفاده از استادكاران ونیزی (ایتالیایی) انجام می گرفت.بیشتر تولیدات این واحد شامل لیوان، استكان، زیرسیگاری، كاسه و; بود كه تنها قسمت بسیار كمی از آن بصورت خیلی ساده تراشكاری می شد. دو نفر ایتالیایی و 7 نفر ایرانی عملیات تراشكاری در كارخانه شیشه ایران را انجام میدادند. توجه به تعداد كارگران بخش شكل دهی كه 40 نفر بودند خود بیانگر این است كه عملیات تراش روی شیشه بصورت جدی انجام نمی گرفته است.تولیدات این نوع محصولات به مدت 5 سال ادامه داشت و بدلیل اینكه سیاستهای حمایتی از این كالا انجام نگرفت و كریستالهای تولیدی كشورهای صاحب نام این رشته صنعتی به فراوانی و ارزانی وارد كشور می گردید كارخانه مذكور با عدم تقاضای خرید مواجه میشود. در این راستا اقدام به احداث 3 نمایشگاه در سطح تهران می نماید (لاله زار نو-خیابان ولیعصر و بازار تهران) كه باز هم موفق نشده و در نهایت تولید شیشه كریستال در كشور در حوالی سال 1350 متوقف و كارگران خارجی به كشور خود بر می گردند. لازم به ذكر است كه از آن دوره به بعد با توجه به آموزش استادكاران ونیزی وضعیت شكلدهی صنایع شیشه دستی به مراتب كیفیت بهتری یافت. همچنین تا قبل از انقلاب واحدهای كوچك دیگری نظیر “بلورمتحد” نیز با امكانات محدود جهت تولید شیشه كریستال اقدام نمودند كه شیشه ای با حدود 10 درصد اكسید سرب و كمیتی بسیار محدود تولید می كردند.طی دوره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال 1371 هیچگونه فعالیتی جهت تولید شیشه كریستال انجام نگرفت و از آن به بعد بود كه واحدهایی از بخش خصوصی اقدام به بررسی تولید شیشه كریستال در ایران نمودند و مذاكرات لازم با برخی شركتهای تولید كننده اتریشی و چك نیز انجام گرفت كه تا بحال هیچكدام به نتیجه نرسیده است. از سال 1360 تعدادی از ایرانیان كه بدلایل مختلف به كشور تركیه مهاجرت نموده بودند جذب كارگاههای مختلف تراش روی شیشه آن كشور می گردند. با توجه به اینكه كشور تركیه در دو دهه گذشته در صنعت شیشه بخصوص كریستال پیشرفتهایی داشته افراد مذكور آموزشهای لازمه را فراگرفتند. با پایان جنگ تحمیلی تعدادی از آنها به كشور مراجعه و با كمك تكنسینهای تركیه ای اقدام به احداث كارگاههایی در تهران و تبریز نمودند.در تهران آقای نباتی به اتفاق دو نفر دیگر كارگاهی در منطقه آبعلی جهت تراش روی شیشه های ظروف احداث نمودند و در تبریز آقای علیزاده و چند نفر دیگر كارگاهی جهت تراش روی دانه های لوستر احداث كردند.مواد اولیه مورد نیاز این كارگاهها كه میله شیشه ای و ظروف خام كریستال است از طریق كشور تركیه و از طریق بازارهای مشترك تامین می شود.در سال 1374 حداقل دو واحد تراش دانه لوستری با كیفیت بسیار مطلوب و با 300 نفر تراشكار و یك واحد تراش روی بلور با 20 نفر كارگر در حال فعالیت می باشند.در حال حاضر شركت آبگینه با داشتن كوره ای كاملا” مدرن و كششی برابر 8 تن در روز، محصولات فوتی سفید و دوپوست در رنگهای آبی، بنفش و سبز و همچنین محصولات پرسی به روش پرس تزریقی، اتوماتیك و گردشی در پروسه تولید خود دارد. همچنین از دیگر شركتهای فعال تولید شیشه كریستال شركت جهان كریستال واقع در شهرصنعتی شمس آباد می باشد. شركت سیما شیشه واقع در همدان نیز از دیگر شركت هایی است كه تولید شیشه كریستال سربی را در دستور كار خود دارد.عمده فروشی یا خرده فروشی در شغل شیشه گری 2نوع تولیدصورت میگیرد یك تولید مربوط به كارخانجان این صنعت است كه بطور كلی و عمده تولید مشود.سپس این محصولات به بازارهای فروش حمل و نقل شده و بفروش می رسد. اما در تولید خرده كارگاههای كوچك تولید شیشه این محصول را تولید كرده و به بازار منتقل كرده و بازاریان می فروشند. نوع تولیدات و شرحی از این تولیدات معروف‌ترین شیشه‌هایی که در مقیاس صنعتی تولید می‌شوند، عبارتند از شیشه‌های سودالایم (شیشه جام)، شیشه‌های بوروسیلیکاتی و شیشه‌های کریستال.شیشه سودا لایمبیشتر از 95 درصد از میزان کل شیشه تولیدی در جهان، شیشه سودالایم است. شیشه‌های در و پنجره ساختمان، شیشه‌های خودرو، بطری‌ها و بسیاری دیگر از محصولات شیشه‌ای روزمره از جنس شیشه سودالایم هستند. [2] مهمترین اجزای تشکیل‌دهنده این نوع شیشه عبارتند از اکسید سیلیسیوم، اکسید کلسیم و اکسید سدیم. شیشه بوروسیلیکاتیشیشه بوروسیلیکاتاین نوع شیشه‌ها ضریب انبساط حرارتی کم تا متوسط داشته، رفتار ویسکوزیته-دمای بلند و چگالی کمی دارند. بسیاری از ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی، صنعتی و خانگی با استفاده از این نوع شیشه ساخته می‌شوند. این شیشه‌ها در بازار با نام‌های تجارتی مانند پیرکس، سیماکس، ترکس و ; شناخته می‌شوند. شیشه کریستالشیشه کریستال یا شیشه سرب‌دار یکی از انواع شیشه‌های سیلیکاتی است که در ترکیب خود حاوی اکسید سرب است. این نوع شیشه‌، دارای ظاهری درخشنده و شبیه به کریستال‌های کوارتز است و به نظر می‌رسد علت نامگذاری آن نیز همین شباهت باشد. این شیشه‌ها همچنین سختی کمی دارند و امکان تراشکاری این شیشه‌ها وجود دارد. بنابراین ظروف تزیینی موسوم به ظروف کریستال از این جنس ساخته می‌شوند. [5] سایر انواعسایر انواع شیشه عبارتند از: شیشه فتوکرومیک، شیشه اپال و شیشه سیلیسی. همچنین انواع مختلفی از شیشه نیز وجود دارد که در مقیاس صنعتی تولید نمی‌شوند.روش‌های تولید شیشه• سرد کردن از حالت بخار (PVD) • رسوب شیمیایی فاز بخار (CVD) • آبکافت شعله‌ای • سل-ژل تئوری‌های شیشه‌سازیبرخی از مواد دارای خاصیت شیشه‌سازی بسیار خوب هستند و برخی از مواد، مواد شیشه‌ساز خوبی نیستند. تئوری‌های مختلفی که در مورد شیشه‌سازی در مواد ارایه شده است، علت‌ها و چگونگی ایجاد شیشه را بررسی می‌کند و مواد شیشه‌ساز را طبقه‌بندی می‌کنند. از معروف‌ترین تئوری‌های شیشه‌سازی می‌توان به تئوری شبکه نامنظم زاکاریاسن اشاره نمود. [7]ساختار شیشه• ساختار شیشه‌های دارای اتصال کووالانت o ساختار سیلیس شیشه‌ای o تئوری بلورک o ساختار شیشه‌های کالکوژناید • ساختار شیشه‌های دارای اتصال یونی • ساختار شیشه‌های دارای اتصال هیدروژنی • ساختار شیشه‌های دارای اتصال فلزی شیشه کریستال یا شیشه سرب‌دار یکی از انواع شیشه‌های سیلیکاتی است که در ترکیب خود حاوی اکسید سرب است. این نوع شیشه‌، دارای ظاهری درخشنده و شبیه به کریستال‌های کوارتز است و به نظر می‌رسد علت نامگذاری آن نیز همین شباهت باشد. ترکیب شیشه‌های حاوی بیش از 24 درصد وزنی اکسید سرب، شیشه کریستال نامیده می‌شوند. اما شیشه‌های کریستال معمولا حاوی 24 تا 32 درصد وزنی اکسید سرب هستند. دیگر جزء اصلی شیشه‌های کریستال، SiO2 است. همچنین از اکسید سدیم و اکسید پتاسیم نیز در ترکیب شیشه‌های کریستال استفاده می‌شود.[2]ویژگی‌هاوجود سرب در شیشه کریستال باعث افزایش ضریب شکست نور در این نوع شیشه‌ها می‌شود و درنتیجه شیشه‌های کریستال دارای درخشندگی و تلالو هستند. این شیشه‌ها همچنین سختی کمی دارند و امکان تراشکاری این شیشه‌ها وجود دارد. بنابراین ظروف تزیینی موسوم به ظروف کریستال از این جنس ساخته می‌شوند. همچنین از آنجا که سرب، عنصری با جرم اتمی بالاست، لذا چگالی شیشه‌های حاوی سرب نسبت به سایر انواع شیشه‌ها بالاتر است. شیشه‌های کریستال همچنین دارای مدول الاستیسیته کمی هستند و در نتیجه در اثر ضربه، صدایی زنگ‌دار ایجاد می‌کنند. [3] مسائل زیست محیطیدر ترکیب شیشه‌های کریستال از اکسید سرب استفاده می‌شود که ماده‌ای سمی است. مقدار قابل توجهی از این ماده در فرآیند تولید شیشه کریستال تبخیر می‌شود که از نظر زیست‌محیطی دارای آثار نامطلوب خواهد بود. بنابراین استفاده از این اکسید در تولید شیشه کریستال در برخی از کشورها ممنوع شده است و تولیدکنندگان تلاش می‌کنند مواد دیگری نظیر اکسید باریم یا اکسید روی را جایگزین نمایند.[4] روشهای ساخت صنعتی فرآورده های شیمیاییشیشه سازی تولید شیشه و آینه یكی از صنایع مهم و »سنگین« قرن هفدهم و هجدهم میلادی بود. روشهای تولید این ماده طی سده ها، عملاً تغییری نكرد. تركیب این جسم توسط قواعد تجربی مربوط به كیفیت شیشه و نیز كاربرد آن تعیین می شد و سنت دیرپای این صنعت، عملیات را رهبری می كرد. كوره ها، ابزار، مراحل تولید قطعات و كارگران مختلف این صنعت با اصطلاحات ویژه ای تعریف شده اند كه در زمان خود، بسیار اختصاصی بوده است. مواد خام شیشه سازی عبارتند از: سیلیكاتها، تركیبات قلیایی بویژه كربنات سدیم و پتاسیم، و اكسیدهای فلزی بخصوص اكسید سرب برای ساخت كریستال. سود و سیلیكات را نخست با هم ذوب می كردند تا خمیر شیشه گری به دست آید، این خمیر را باز گرم می كردند و اكسیدهای فلزی مخصوص را به آن می افزودند. مراحل مختلف حرارت دادن در ابتدای سده هفدهم طبق روشهای شیشه سازیِ »ونیز« متداول شد. طی این سده انگلیسیها و آلمانیها برای پیشبرد صنایع شیشه سازی در كشور خود كوشش بسیار كردند. اینان مقدار هنگفتی چوب مصرف می كردند و در همین دوران بود كه استفاده از زغال سنگ برای گرم ساختن كوره ها آغاز شد. با این همه، چوب تا پایان سده هجدهم سوخت غالب این كوره ها باقی ماند. در فرانسه اصطلاح شیشه های چوبی به معنای قطعات شیشه ای بود كه با سوخت زغال چوب تولید شده بودند. كریستال را در این زمان بخصوص با سوخت چوب در كوره ها تهیه می كردند. وانگهی كیفیت كریستال، وابسته به انتخاب مواد سازنده آن و بخصوص تصفیه قبلی ماسه ای بود كه به كار می بردند در این دوره، به جای سود از پتاس استفاده می شد و به جای اكسید سرب، اكسید منگنز به كار می رفت. در این دوران مانند صنایع متعدد دیگری كه قبلاً بررسی كردیم، پیشرفت تكنیكهای تولید شیشه در گرو تجهیزات كارگاه و بخصوص ابعاد و اداره كوره ذوب بود. روش تغییر دادن تركیب شیشه و نیز نتایجی كه از هر تركیب معین به دست می آمد از یك یا دو سده پیش از این دوران شناخته شده بود، لیكن كیفیت قطعات تولید شده تنها از طریق رعایت جدی روشهای كار بهتر می شد. به همین دلیل مانوفاكتورهای انگلستان و آلمان موفق شدند كه طی سده هفدهم كیفیت كریستالهای خود را بالا ببرند و با كریستالهای ونیز رقابت كنند. تا حدودی هم می توان گفت همین جدی بودن سازمان كار سبب شد كه مانوفاكتورهای بزرگ فرانسه بتوانند به كیفیت عالی شیشه سازی دورا ن لویی چهاردهم دست یابند. این مؤسسات در پناه ثبت اختراعات خود از هرگونه رقابت شیشه سازان داخلی و خارجی در امان بودند. اما علاوه بر این، شایستگی تولید شیشه های جام یا آینه در آنها بود. تا سالیان پایانی سده هفدهم، قطعات شیشه ای، كریستالها و آینه ها فقط از راه دمیدن ساخته می شدند. بخوبی معلوم است كه تكنیك دمیدن در شیشه كه شرح آن داده شده است، در فاصله زمانی بین رنسانس و پیدایش ماشینیسم در این صنعت، تحول بسیار كمی یافته بود. شیشه جام به دو طریق تهیه می شد: در شیشه مذابی كه با نیچه آهنی از كوره بیرون آورده شده، دمیده می شود و با طرز خاصی غلطانیده می شود تا استوانه طویلی به دست آید، انتهای این استوانه را جدا می كنند. این استوانه را از طول چاك می دهند، آنگاه روی میز صافی آن را پهن می كنند. در روش دیگر با حركات دستی خاصی در انتهای نیچه، گرده مسطحی ایجاد می كنند. قطر این گرده را با گردشی تند می افزایند. همه این تردستیها بوسیله سركارگری انجام می شد كه به او gentilhomme می گفتند. این گرده ها غالباً پاره می شدند و باز با مهارت آنها را در برابر كوره خاصی گرم می كردند. آینه سازی تولید شیشه جام، مربوط به مانوفاكتور مشهور سن گوبن است. كلبر كه در تلاش برای تأسیس كارخانه شیشه جام مناسب آینه در فرانسه بود، در سال1665 به نیكلا دونوایه امتیاز تأسیس كارخانه ای را در تورلاویل حوالی شربورگ اعطا كرد. یكی از شركتهای صنعتی به نام پوكلن به تجارت كلان آینه با ونیز اشتغال داشت. این شركت چند كارگر از ونیز به فرانسه آورد كه روشهای دمیدن سنتی را رایج كردند. حدود سال1688 آبراهام توارت نیز امتیاز تولید شیشه جام را »كه تا آن زمان در اروپا كسی نشنیده بود« به دست آورد. »این نوع شیشه باید به شكل سرب ریخته می شد تا سرب ریزان آن را تبدیل به ورق كنند. این اختراعات جدید ساخت آینه هایی دو برابر اندازه و حجم آینه های دمیدنی به روشِ ونیزی را ممكن می ساخت. مانوفاكتور جدید نخست در پاریس نزدیك كاخ مازارن، ایستگاه فعلی اورسی برپا شد. اما هزینه تولید در پاریس بالا بود؛ بدین علت به قلعه قدیمی سن گوبن نزدیك لان منتقل شد تا از مجاورت جنگلهای لافر و اواز سود ببرد. لیكن برخلاف پیش بینی هایی كه شده بود هر دو مانوفاكتور به رقابت با یكدیگر پرداختند. بنابراین لویی چهاردهم در سال1695 فرمان داد كه هر دو در یك شركت Compagnie des Glaces كه فرانسوا پلاستریه تأسیس كرده بود، ادغام شوند. شركت جدید در آغاز با مشكلات مالی فراوانی مواجه بود ولی تا امروز به كار خود با موفقیت و به طور درخشان ادامه می دهد. در فرانسه فعالیت این شركت عامل اصلی تكامل روشها و ابزار كار بود و مهمتر از همه اینكه ساخت آینه را در ردیف صنایع سنگین آورد. شیشه سازی دمیدنی به كار خود در تورلاویل ادامه داد، ولی برای این روش دو سالن در سن گوبن ایجاد شد. هر سالن دارای كوره هایی برای تهیه خمیر شیشه، ذوب شیشه و گرم كردن خرده شیشه هایی بود كه پیش از ذوب شیشه به خمیر آن افزوده می شد. ونیز دارای كوره هایی برای تاب دادن (بازپخت) شیشه بود. اداره بوته های ذوب با دست و با كمك چنگك مخصوصی انجام می گرفت. این بوته ها حدود یك متر قطر و92 سانتیمتر ارتفاع داشتند. شیشه جام از همان مواد خام دیگر شیشه ها تولید می شد، از جمله، از ماسه كه از یك معدن سنگ واقع در نزدیكی كریل استخراج می شد، استفاده می كردند. ماسه و سود بدقت خالص می شدند و آنها را به خمیر شیشه تبدیل می كردند. اما عملیات را روی مقدار زیادی از مواد مهم انجام می دادند. كوره ذوب (آن را L’ arche می گفتند) در میان24 كوره تابكاری (آن را Carcaise می گفتند) جای داشت. كوره های تهیه خمیر شیشه و گرم كردن خرده شیشه نیز بزرگ بودند. كوره ذوب شامل یك بوته ذوب با حجم260 لیتر و تعدادی تشت بود كه مواد مذاب برای خالص شدن از آنها می گذشتند، در این تشتها عمل ذوب بار دیگر انجام می گرفت. تشتها را دسته ای از كارگران از كوره ذوب بیرون می آوردند و بر روی چهار چرخه ای قرار می دادند و بطرف میز چدنی می راندند. این میز بعدها مفرغی شد. شیشه جام روی این میز تهیه می شد. شیشه مذاب را پیش از این كه روی این میز بریزند، سه باره گیری می كردند، سپس تشت محتوی شیشه مذاب را روی میز بر می گرداندند، آنگاه غلتك معینی را روی آن می راندند تا شیشه ضخامت دلخواه را به دست آورد. شیشه جام در حالی كه هنوز نرم بود وارد كوره تابكاری می شد و آخرین پخت خود را تحمل می كرد و به آرامی خنك می شد. همه این كارها را كارگران انجام می دادند كه بعضی از آنها در انجام وظایف معینی تخصص داشتند. این كار به علت وزن شیشه و ملتهب بودن آن، زحمت طاقت فرسایی داشت. بنابراین كوشیدند كه بسیاری از كارها را آسان سازند. برای این كار سالنهای شیشه جام را با تجهیزات بالابر و جابجا كننده كه خارج كردن تشتها را از كوره و برگردانیدن آنها را روی میز آسان می كرد، مجهز ساختند. زیر پایه های میز هم چرخهایی گذاشتند كه روی ریل حركت می كرد و براحتی از برابر ردیف كوره های تابكاری می گذشت. در آنجا می توان یكی از اولین (شاید هم اولین) تجهیزات صنایع بزرگ را، برای بیرون آوردن و داخل كردن ردیفی قطعات مشاهده كرد. روحیه مجهزسازی كارخانه های شیشه یا كریستال سازی طی سده هجدهم همه جا به چشم می خورد. فصل دوممهارتها و استانداردهای لازم برای صنعتگران شیشهایمنی و بهداشت در محیط كار استانداردهای لازم برای نیروی مشغول بكار در تولیدی شیشه هر صنعت احتیاج به متخصصینی دارد كه صنعت شسیشه نیز یكی از این صنعتهاست كه از دیرباز مورد توجه بوده و هست.ما در این قسمت قصد شرح كامل این مهارتها را داریم.آشنایی با انواع شیشه ها شیشه سودا-لایم-سیلیكا :شیشه ، جامد بی شكلی است كه در دمای تقریبی 650 درجه سانتیگراد به نقطه نرمی می رسد و در دمای 1450 درجه سانتیگراد ذوب می گردد. از میان انواع گوناگون شیشه كه با تكنولوژی متفاوت و به منظور استفاده های گوناگون تهیه می شوند ، انواعی كه توسط این گروه تولید و به بازار عرضه می شوند عبارتند از:1- شیشه سكوریت:روش و ماشین آلات شیشه های نشكن سازی شده (tempered) اولین بار توسط شركت فرانسوی سنت گوبین طراحی و ابداع شد و این نوع شیشه با نام تجاری سكوریت وارد بازار گردید. از این زمان به بعد شیشه های سكوریت مصارف بسیاری از جمله در صنایع خودرو سازی ، ساختمان ، قطار ها، هواپیماها ، ; پیدا كرد. شیشه های سكوریت دارای استحكام 5 الی 8 برابر شیشه های معمولی هستند . بنابر پس از شكستن به تكه ها و ذرات كوچك و ریزی تبدیل می شوند كه دارای لبه های تیز و خطرناك نمی باشند. این شیشه ها همچنین در مقابل تغییرات دمائی DT=175°C درجه سانتیگراد نیز مقاومت می كنند ، در صورتی كه شیشه های معمولی در اثر این اختلاف دما ترك می خورند. در این قسمت ، شیشه های سكوریت را در دو طبقه بندی شامل اتومبیل و ساختمانی بطور جداگانه بررسی می كنیم: الف- شیشه سكوریت اتومبیل:استفاده از این نوع شیشه برای قسمت عقب (backlite) و جانبی (sidelite) اتومبیل می باشد و متناسب با حالت آیرودینامیكی ، خم مناسب نیز به آن داده می شود. این نوع شیشه در كوره های مخصوص در دمای حدود 700 درجه خم می شود و با عملیات دمش ناگهانی هوا ،‌تنش سطحی بالائی در شیشه ایجاد می گردد كه سبب افزایش استحكام سكوریت شدن می شود. ب- شیشه سكوریت ساختمانی: استفاده از شیشه معمولی (غیر سكوریت) در ساختمانهای بلند مرتبه در صورت بروز حادثه اعم از طبیعی مانند زلزله یا حوادث ناشی از دخالت بشر ، خطر آسیب دیدگی جدی و حتی مرگ به همراه دارد، چرا كه شیشه شكسته شده به صورت قطعات بزرگ در هوا شناور می شود و شعاع زیادی را در معرض خطر قرار می دهد . بكار گیری شیشه های سكوریت بعلت شدن شیشه در صورت شكست و ریزش پای ساختمان خطرات احتمالی را به حداقل ممكن كاهش می دهد. 2- شیشه طلقی این نوع شیشه شامل دو نوع اصلی می شود :الف – شیشه طلقی اتومبیل :برای تهیه شیشه جلوی اتومبیل ، از دو لایه شیشه و یك لایه طلق میانی (PVB) استفاده می گردد كه علت این عمل پایدار ماندن شیشه پس از شكستن می باشد. با استفاده از طلق های رنگی می توان سایه بانی در شیشه جلو ایجاد كرد كه از آزار چشم راننده توسط تابش خورشید جلوگیری می كند. ب- شیشه طلقی ساختمان:شیشه طلقی ساختمان به دو روش : 1- استفاده از طلق های PVB (پلی وینیل بوتیرال) و 2- رزینی تهیه می شود. این نوع محصول از دو لایه شیشه و یك لایه طلق یا رزین تشكیل شده است. از خواص این شیشه مقاومت در برابر عبور اجسام و عدم ریزش آن پس از شكست می باشد و همچنین می تواند به عنوان عایقی مناسب در برابر نور و صوت بكار رود. 3- شیشه های دو جداره (double glazing) شیشه دوجداره از تركیب دو لایه شیشه و یك لایه جدا كننده آلومینیومی كه با رطوبت گیر (سیلیكاژل) پر شده است ساخته می شود . بین دو لایه شیشه را می توان با گاز آرگون (عایق حرارتی) یا SF6 (عایق صوتی) یا تركیبی از آن دو پر نمود. از مزایای این نوع شیشه در در پنجره های ساختمانها :• – صرفه جوئی در مصرف انرژی • – كاهش تولید گازهای آلاینده تا حدود 70%• – جلوگیری از تولید گازهای زیان آور و حفاظت از محیط زیست• – كاهش آلودگی صوتی و ;4- شیشه های رفلكتیوبه شیشه هائی گفته می شود كه دارای پوششهائی به رنگهای متفاوت می باشند و باعث انعكاس نور می گردند. این نوع شیشه ها هم به لحاظ زیبائی و هم از جهت انعكاس نورهای مزاحم به كار برده می شوند. 5- شیشه های Low-E به شیشه هائی گفته می شود كه دارای پوشش خاصی باشند. این پوشش بیرنگ است و باعث می گردد كه پرتوهای نوری با طول موج پایین (یا اشعه با انرژی بالا) وارد ساختمان شوند، اما اجازه خروج این اشعه را كه پس از برخورد با اسباب و اثاثیه داخل منزل طول موجش افزایش می یابد نمی دهد. بنابر این انرژی گرمائی در داخل ساختمان ذخیره می گردد.6- شیشه های سیمی (wired glass) به شیشه هائی گفته می شود كه هنگام تولید بعد از مرحله ذوب و هنگام شكل دهی ، یك لایه تور سیمی داخل شیشه قرار می گیرد. كاربرد این شیشه ها برای جلوگیری از حریق می باشد و غالبا در آسانسورها بكار می رود.ایمنی و بهداشت در محیط كارآیین نامه ایمنی در صنایع شیشه هدف از تدوین این آیین نامه پیشگیری از حوادث منجر به صدمات و خسارات جانی و مالی در فرآیند تولید شیشه و محصولات و حفاظت نیروی انسانی شاغل در صنایع شیشه، شیشه گری و شیشه بری بوده و رعایت آن در كلیه كارگاه های موضوع ماده 85 قانون كار الزامی است.صنایع شیشه: شامل كلیه فعالیت هایی است كه در زمینه تولید محصولات شیش های اعم از شیشه های جام، بسته بندی، ظروف و نظایر آن صورت می گیرد. شیشه گری: منظور از شیشه گری، فرآیند ذوب مواد اولیه، فرم دهی مذاب، تراش، ساب زنی و صیقل شیشه و بلور، طراحی و نقاشی بر روی محصولات شیشه ای به ویژه بلور و جام می باشد.شیشه بری : شامل كلیه فعالی تهایی است كه در زمینه برش شیشه صورت م یپذیرد.الف ساختمان كارگاههاماده 1 كف كارگاه و سایر محل های انجام كار باید همواره نظافت شده و عاری از خرده شیشه باشد.ماده 2 از ریزش و جمع شدن روغن و موادلغزنده در اطراف دستگاه ها بالاخص دستگاه فرمینگ و كف كارگاه جلوگیری گردد. ماده 3 برای كارگرانی كه در محل كار، با اسید یا مواد شیمیایی سر و كار دارند باید دوش و چش مشوی اضطراری، متناسب با تعداد كارگران و در مكان مناسب در نظرگرفته شود.ماده 4 كوره های ذوب شیشه باید مجهز به دودك شهای مؤثر جهت خروج گازها و بخارات مضر به بیرون كارگاه باشند. ماده 5 در كارگاههای ذوب شیشه، تجهیزات خنك كننده و جابجاكننده هوا برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دما در محیط كار ضروری است. ماده 6 كارگاههای تولید محصولات شیشه ای باید مجهز به تهویه مناسب و مؤثر برای خروج دود، بخارات مضر و گرد و غبار باشد. ماده 7 كلیه دستگاه ها و محل انجام فرآیندهایی كه در حین كار ایجاد گرد و غبار، دود و بخارات مضر می نمایند بایستی مجهز به تهویه موضعی مناسب و مؤثر باشند. ماده 8 عملیات سندبلاست باید در فضاهای محصور و مجهز به تهویه موضعی و سیكلونی صورت پذیرد، تا امكان نفوذ گرد و غبار به محوطه كارگاه وجود نداشته باشد. ماده 9 عملیات بسته بندی و وكیوم (پوشش) جعبه ها و پالت های محتوی بطری و بلور با استفاده از شعله مستقیم مجاز نمی باشد. ماده 10 به منظور جلوگیری از انتشار و انتقال گرد و غبار مضر به سایر بخش ها لازماست انبار مواد اولیه، واحد اندازه گیری و آماده سازی مخلوط از سایر بخش های عملیاتی كارگاه جداسازی شود. ماده 11 مسیر جابجایی شیشه باید هموار و عاری از هرگونه مانع جهت حمل آسان و ایمن شیشه باشد. ب وسایل و تجهیزاتماده 12 صندلی و میز كار مورد استفاده كارگران در كلیه بخش ها ازجمله واحدهای تراش، نقاشی و طراحی بر روی شیشه بایستی مطابق با اصول ارگونومی باشد. ماده 13 كنترل كیفی محصولات شیشه ای تولیدی پس از خروج از دستگا ههای فرمینگ باید با استفاده از تجهیزات مناسب و ایمن صورت پذیرد. ماده 14 استفاده از وسایل حفاظت فردی متناسب با نوع كار و محیط كار برای كلیه كارگران شاغل در كارگاههای مرتبط با صنایع شیشه الزامی است. ماده 15 كارگران واحدهای ذوب و قال بگیری و سایر كارگرانی كه به نحوی با مواد مذاب سر و كار دارند باید مجهز به عینك هایی با فیلتر محافظ چشم در برابر تابش اشعه مادون قرمز و همچنین لباس كار، كفش، پیش بند و دستكش نسوز باشند. ماده 16 كلیه كارگرانی كه در جابجایی، حمل و نقل، كنترل كیفیت، چیدمان شیشه و بسته بندی و انبار مشغول به كار هستند، می بایست به دستكش و ساعدبند حفاظتی مقاوم در برابر بریدگی و خطرات ناشی از برخورد لب ههای تیز شیشه و همچنین كلاه و كفش ایمنی مناسب تجهیز گردند. ماده 17 كارگران شاغل در واحدهای تراش، ساب زنی و صیقل شیشه باید مجهز به چكمه، پیش بند بلند، دستكش و عینك مناسب گردند. ماده 18 در كارگاه های سنتی جهت برداشتن محصولات شیشه ای داغ باید از وسایل مناسب استفاده گردد. ماده 19 انتقال مواد اولیه به داخل كوره باید با روش های مكانیكی صورت پذیرد به نحویكه نیازی به حضور كارگر در محل خطر نباشد. ماده 20 شیلنگ های انتقال هوای فشرده باید از كوتاهترین مسیر ایم ن كه در معرض صدمات فیزیكی و شیمیایی نباشند عبور نماید و به صورت دورهای مورد بررسی قرار گیرد. ماده 21 قسمت جلوی قالب دستگاههای فرمینگ باید جهت جلوگیری از پرتاب یا پاشش مذاب شیشه مجهز به حفاظ مناسب باشد. ماده 22 برای تمیز نمودن دستگاه های پرس و فرمینگ شیشه باید از جاروب های اتوماتیك استفاده شود.ماده 23 استفاده از دستگاهها و ابزارآلات متناسب با نوع كار و محیط كارگاه الزامی است. ماده 24 بازدیدهای دوره ای كارگاه، دستگاهها و كلیه ابزار و لوازم موجود و در صورت نیاز تعمیر و رفع نقص آنها الزامی است. ماده 25 پاشش مایعات قابل اشتعال قبل از انجام عملیات پرس در درون قالبهای داغ دستگاه های فرمینگ به صورت دستی به منظور ایجاد دوده در اطراف قالب به ویژه قالب های چندتكه ای ممنوع است. ماده 26 برای حمل و نقل جام ها و متعلقات شیشه باید از دستگیره های مكنده استفاده نمود. ماده 27 قفسه ها، پالت ها، فریم ها و سایر وسایل مورد استفاده به منظور انباركردن شیشه ها همواره باید با ابعاد آنها متناسب بوده و تحمل وزن آنها را داشته باشد. ماده 28 برای جابجایی جعبه های بزرگ و سنگین شیشه باید از وسایل مكانیكی مناسب استفاده شود. ماده 29 حمل و جابجایی جام های شیشه بر روی گاری و خرك باید به نحوی صورت پذیرد كه احتمال شكستن و واژگونی آنها از بین برود. ماده 30 قیدهای بلندكننده شیشه ها و ملحقات آن و همچنین تجهیزات جابجاكننده و اجزای نگهدارنده باید با اندازه، وزن، نوع پرداخت سطح و سایر مشخصات خاص شیشه مطابقت داشته باشد. ماده 31 به منظور عم برش شیشه مسطح، باید میزی با ارتفاع و ابعاد متناسب با شیشه در نظر گرفته شده و روی میز با لایه مناسب نرم پوشانیده شود. ماده 32 در صورت عدم امكان توقف ماشین به لحاظ فنی در هنگام روغن كاری، تعمیر و نظافت قسمت های خطرناك لازم است از ابزار و روش های مناسب به گونه ای استفاده شود كه كارگر از منطقه خطر دور نگهداشته شود. ادامه خواندن مقاله شيشه گري

نوشته مقاله شيشه گري اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.