مقاله راهکار هاي توسعه نيروي انساني نخبه و پيشگيري از فرار مغز ها

 nx دارای 103 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : چكیده تحقیق: عنوان تحقیق «راهكارهای توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها» است كه با روش فراتحلیل (Meta-Analysis) انجام شده است. هدف فراتحلیل حاضر نیل به نتایج كلی و كاربردی از طریق تركیب منابع و مطالعاتی است كه در داخل كشور در زمینه « توسعه نیروی انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزها» صورت گرفته است. این فراتحلیل كه از طریق بررسی و ارزیابی 48 اثر علمی انجام شد دو بُعد روش شناختی و محتوایی را مد نظر قرار داد. در بُعد روش شناختی نتایج نشان داد كه مطالعات مورد بررسی در عین حال كه انباشت خوبی از ایده‌های نظری و راهكارهای عملی را ارائه می‌كنند دارای اشكالات و نواقص متعددی هستند از جمله: عدم سازگاری بین اهداف، چارچوب نظری، روش تحقیق، نتایج و راهكارها- بدیهی بودن بسیاری از فرضیه‌ها- عدم استفاده از تكنیك‌های پیشرفته تجزیه و تحلیل- مناسب نبودن حجم نمونه – اتكا به روش‌های نظری و … از جنبه محتوایی نیز این فراتحلیل پس از آسیب شناسی مختصر مطالعات و مشخص نمودن مشكلاتی چون عدم تناسب نتایج با اهداف پژوهش، ضعف ارتباط و تناسب راهكارها با هدف تحقیق و … در جستجوی تئوری مشترك و بنیادین تحقیق برآمد. در این بررسی مشخص گردید 6/39 آثار مبتنی بر تئوری جاذبه- دافعه و 4/37 درصد مبتنی‌بر آموزه‌های نظری مشابه و مرتبط با آن بوده‌اند. در درجه سوم 6/16 درصد آثار به سایر تئوریها تكیه كرده‌اند كه آنها نیز عمدتاً تعارضی با گروه اول و دوم نداشته و به دلیل وسعت و قابلیت فراگیری كه تئوری جاذبه- دافعه دارد می‌توان از آموزه‌های آنها چون مبحث «چرخش مغزها» به عنوان مكمل بهره گرفت. در زمینه راهكارهای پیشنهادی، این تحقیق نشان داد كه 72% از 255 پیشنهاد ارائه شده، غیر شفاف و كلی و تنها 28% آنها قابل اجرا و شفاف‌اند. سپس این راهكارها به چهار سطح بین‌المللی، ملی (كلان) میانی ( سازمانی) و خُرد (بازیگران) تقسیم گردید. در این میان تأكید اصلی محققان بر راهكارهای سطح ملی (جامعه – كشور- دولت) بوده است. در بخش پیشنهادات تلاش شد ضمن استفاده از پیشنهادات محققان، الزامات اجرایی تئوری محوری تحقیق را در قالب پیشنهاد هفت سیاست‌ و 9 برنامه عملی بیان كنیم. مقدمه:در سالهای اخیر گرایشها و اقدامات جدیدی به منظور حفظ سرمایه انسانی نخبگان در كشور ظهور یافته است. از آنجا كه نگاه غالب در این موارد نگاه دستگاهی و بخشی بوده است، برنامه‎ریزی‎ها در این زمینه فاقد جامع‎نگری است. موضوع تحقیق حاضر بررسی راهكارهای توسعه منابع انسانی نخبه و پیشگیری از مهاجرت نخبگان است. در حقیقت هم وجه ایجابی (جذب و توسعه منابع انسانی نخبه) و هم وجه سلبی پدیده (مهاجرت نخبگان) مورد نظر قرار گرفته است. از ‎آنجا كه این مسأله‎ دارای ابعاد فرهنگی، اجتماعی سیاسی و اقتصادی و مدیریتی و حقوقی و… است پژوهش حاضر تلاش دارد با نگاهی همه سونگر ضمن بهره‎گیری از مطالعات انجام شده در همه حوزه‎های تخصصی به مجموعه‎ای از راهكارهای معین دست پیدا كند. هدف تحقیق:استخراج و تدوین خطوط راهنمای عملی و روشن برای حفظ و جذب نخبگان و بهره‎گیری از سرمایه انسانی نخبگان از درون مطالعات انجام شده و فراتحلیل مطالعات موجود در كشور از جمله مطالعات مرتبط با تدوین سند فرابخشی «حفظ و استفاده بهینه از نخبگان» هدف اصلی این تحقیق است. نوع تحقیق:در این تحقیق از كلیه انواع تحقیقات بنیادین و كاربردی بهره‎برداری می‎شود اما با عنایت به اینكه در نظر است راهكارهای جذب منابع انسانی نخبه و پیشگیری از مهاجرت نخبگان با رویكردی كاربردی دسته‎بندی و تركیب شوند این تحقیق از نوع «كاربردی » تلقی می‎شود و می‎تواند مبنای تصمیم‎سازی و تصمیم‎گیری قرار گیرد. از نظر سطح تحلیل نیز این تحقیق توصیفی است و به علت‎یابی نمی‎پردازد. ضمن آنكه این تحقیق بصورت مقطعی و برای یك بار انجام می‎شود. روش تحقیقروش تحقیق حاضر كیفی است و در آن از فراتحلیل (Meta Analysis) استفاده شده است. داده‎های كیفی به صورت توصیفی طبقه‎بندی و ارائه شده‎اند. همچنین تلاش شده است تصویر كلان فراتحلیل از طریق استخراج و تدوین برخی نكات به صورت داده‎های كمّی توصیفی بیان شوند.فراتحلیل روشی است كه به كمك آن می‎توان تفاوت‎های موجود در تحقیقات انجام شده را استنتاج كرد و در رسیدن به نتایج كلی و كاربردی از آن بهره جست… در روش فراتحلیل ابتدا از طریق شكستن اجزای كل به ماوراء و فراتر از كل اولیه می‎رسیم، سپس تحلیل اولیه را به نحوی منتقل یا تبدیل می‎كنیم كه یافته‎های نامناسب در چارچوبی قابل قبول قرار گیرند و سرانجام، تحلیلهای تركیب شده اطلاعاتی را نشان دهند كه اطلاعات اولیه نشان نداده باشند. در عمل، ابتدا اطلاعات از منابع اولیه استخراج و سپس با یكدیگر تركیب می‎شوند و سرانجام یك كل جدید را تشكیل می‎دهند. (دلاور، علی: 288) قلمرو تحقیق:قلمرو تحقیق حاضر كلیه یافته‎های علمی و پژوهشی داخل كشور در خصوص حفظ و جذب سرمایه انسانی نخبه و پیشگیری از فرار مغزهاست. از آنجا كه این تحقیق در جستجوی راهكارهای تجویزی است لذا به مطالعات داخل كشور اتكا دارد.نخست در بین بانكهای اطلاعاتی از قبیل بانك اطلاعاتی مركز اسناد و مدارك علمی كشور و كتابخانه‎های دانشگاهی و برخی مؤسسات تحقیقاتی، كلید واژگانی چون: منابع انسانی نخبه – نیروی انسانی نخبه – نیروی انسانی متخصص – منابع انسانی متخصص – متخصصین – نخبه- فرار مغزها – مهاجرت مغزها – مهاجرت نخبگان و… جستجو و بازیابی شد.پس از این مرحله متن حدود 200 مقاله، گزارش، طرح پژوهشی، پایان‎نامه در دسترس قرار گرفت.برخی منابع یاد شده كه پیرامون موضوعاتی چون نخبگان سیاسی عصر پهلوی یا نخبگان ورزشی بود از فهرست منابع حذف گردید. منابع فراوان دیگری نیز وجود داشت كه پیرامون دانش‎آموزان تیزهوش و نخبه بود اعم از پیشرفت تحصیلی، ضریب هوشی و… این گروه از منابع نیز از دستوركار این طرح خارج شد. گروه دیگری از مقالات نیز وجود داشت كه فاقد چارچوب علمی بود و شكل ژورنالیستی و انشایی (عمدتاً بدون ارزش تحلیلی و ذكر منابع و مأخذ) داشت. این دسته از منابع نیز به دلیل احتمال خدشه وارد شدن به نتایج علمی طرح و تأكیدی كه بر «آثار علمی» در طرح حاضر داریم حذف گردید.در نهایت 19 طرح پژوهشی و پایان نامه، 6 عنوان كتاب فارسی منتشر شده در زمینه نخبگان و فرار مغزها و 23 مقاله انتخاب و گزینش گردیدند كه جمعاً 48 اثر علمی را تشكیل می‎دهند. دسترسی به اصل برخی طرحهای پژوهشی و پایان‎نامه ها ضمن وجود موانع اداری وقت فراوانی را از محقق به خود اختصاص داد. علیرغم این خوشبختانه با مطالعه و تلخیص این آثار، انباشت زیادی از ایده‎ها و آموزه‎ها در حدی كه مورد نیاز طرح بود فراهم آمد. سئوال تحقیق:پرسش نخست تحقیق این است كه فراتحلیل آثار علمی و مطالعات داخل كشور چه ایده‎ها و نكات جدیدی را بدست می‎دهد؟ سئوال دیگر تحقیق حاضر این است كه: با توجه به مطالعات انجام شده در داخل كشور، چه راهكارهایی برای حفظ و جذب سرمایه انسانی نخبه كشور و پیشگیری از مهاجرت بی‎رویه نخبگان می‎توان پیشنهاد كرد؟ كاربران تحقیق:كاربران اصلی این تحقیق عبارتند از:1- وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش كشور2- كلیه دستگاههای اجرایی و تولیدی كه متكی به مغزافزار و نیروی انسانی نخبه هستند3- ریاست جمهوری بویژه بنیاد نخبگان4- شورای عالی انقلاب فرهنگی5- مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه روش گردآوری اطلاعاتروش گردآوری اطلاعات كتابخانه‎ای است و تلاش شده است كلیه آثار علمی داخل كشور مرتبط با موضوع تحقیق اعم از كتاب، پایان نامه، طرح پژوهشی و مقاله گردآوری تلخیص و فراتحلیل شوند. ابزار گردآوری اطلاعات ابزار گردآوری اطلاعات تعداد دو پرسشنامه بوده است كه به منظور گردآوری اطلاعات اسنادی از آنها استفاده شده است. پرسشنامه نخست به طرحهای پژوهشی و پایان نامه اختصاص داشته است. از آنجا كه در بخش مقالات و كتابها عمدتاً مؤلفه‌هایی چون فرضیه، جامعه آماری و … وجود نداشت پرسشنامه مستقل دیگری برای این آثار تهیه شد. این پرسشنامه ابتدا در اختیار هشت نفر از اعضای هیأت علمی و محققان مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی قرار گرفت تا روایی (Validity) آنها بررسی شود. در این مرحله اصلاحات مورد نظر در این پرسشنامه به عمل آمد. جامعه آماری و حجم نمونهاین تحقیق فاقد نمونه‎گیری است. محدودیت‎های تحقیق1- مفهوم فرار مغزها و جذب نخبگان از مفاهیم پیچیده، چند وجهی با متغیرهای فراوان فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است از این رو تحقیقات انجام شده در این زمینه یكدست نبوده و از نظر روش و رویكرد و قلمرو رشته‎ای متنوع‎اند. این مسأله كار فراتحلیل را مشكل‎تر می‎كند.2- برخی پژوهش‎های موجود در این زمینه دارای طبقه‎بندی محرمانه بوده و محقق نتوانست به آنها دست پیدا كند ازجمله پژوهش‎های مركز تحقیقات استراتژیك ریاست جمهوری و…3- دست یابی به متن كامل پایان نامه‎ها با توجه به پراكنده بودن آنها در دانشگاههای مختلف تهران و شهرستانها وقت زیادی را مصروف خود نمود.4- استاندارد نبودن برخی از گزارشات، در ورود اطلاعات آنها به فراتحلیل مشكلاتی را ایجاد نمود. طرح مسألهموضوع نخبگان و جذب و بهره‎برداری از سرمایه انسانی آنان موضوعی پیچیده و چند وجهی است. این موضوع به دلایل زیر ابعاد مهمی پیدا كرده كه آن را به یك موضوع علمی پژوهشی تبدیل نموده است: مبحث جذب نخبگان و كم و كیف بهره‎مندی از خدمات آنان تحت تأثیر حجم فراوانی از مؤلفه‎های درهم تنیده فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. این موضوع مستقیماً با خود نخبگان و تصمیمات فردی آنان گره می‎خورد. از آنجا كه نخبگان كنشگرانی آگاه و هوشمندند، موضوعات مربوط به رفتار و كنش آنان موضوعاتی پیچیده است. جذب یا عدم جذب نخبگان در نظام اجتماعی دارای اثرات و پیآمدهای مهمی است. این اثرات و پیآمدها هم نظام علم و فنّاوری را تحت تأثیر قرار می‎دهد و هم كل ساختار نظام ا تماعی را متأثر می‎كند. برای كشورهای در حال توسعه‎ای چون ایران، كه در مرحله رشد و خیز اقتصادی قرار دارند نیاز به توسعه منابع انسانی نخبه و بكارگیری متخصصان علمی و فنی نیاز حیاتی و مضاعف است. طبق آمارهای منتشر شده در ایالات متحده آمریكا درباره گستردگی مهاجرت نخبگان به كشورهای عضو OECD ایران، كره جنوبی و فیلیپین وضعیتی قابل تأمل دارند. براساس این گزارش، جمعیتی از ایرانیان كه دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و در كشورهای عضو OECD مقیم هستند، 25 درصد كل افراد دارای تحصیلات عالی هستند كه در داخل ایران زندگی می‎كنند. به نظر برخی پژوهشگران، شمار متخصصان ایرانی كه در كشورهای خارجی مقیم بوده و در مراكز علمی و پژوهشی آنها مشغول كار هستند (حداقل در برخی رشته‎ها) به دو برابر متخصصان (همان رشته) در داخل كشور می‎رسد. برای نمونه در رشته فیزیك، حدود 400 فیزیكدان ایرانی در خارج از كشور به سر می‎برند كه این رقم دو برابر فیزیكدانان داخل ایران است. (منصوری، 1371) در مرحله تكامل سازمانهای تولیدی و خدماتی و اجتماعی، نقش نخبگان كه به عنوان مغزافزار در این نظام‎ها عمل می‎كنند نقشی حساس و شكل‎دهنده است. در كشور ما هنوز نظام مدون و مطالعه شده و رسمی برای توسعه بكارگیر ی نخبگان اعم از نخبگان بالقوه (استعدادهای درخشان) و نخبگان بالفعل، بویژه نخبگان علمی و فنی در دست نیست. بدیهی است در این نظام می‎بایست، اهداف و وظایف نهادهای متولی و حامی و پشتیبان به تفكیك و روشنی مدون شده باشد و در آن انواع حمایتهای معنوی و منزلتی، قانونی و مالی به صورت نظام یافته پیش‎بینی شده باشد. هم اكنون حدود 36 نظام و سازوكار مرتبط با نخبگان در كشور وجود دارد كه بعضاً به موازی كاری و فعالیتهای پراكنده مشغولند. آنچه كه آمارهای بین‎المللی نشان می‎دهد موج مهاجرت نخبگان ایرانی به كشورها ی اروپایی، ایالات متحده آمریكا و اخیراً كشورهای حاشیه خلیج فارس هنوز مهار نشده است. مشكل مهم‎تر این است كه سامانه مشخص آماری – اطلاعاتی، تصمیم سازی و تصمیم‎گیری در زمینه حفظ و جذب نیروی انسانی نخبه موجود نیست.موارد یاده شده در بالا ضرورت انجام یك مطالعه جامع‎نگر كه بتواند راهكارهای فراگیری را ارائه نماید احساس می‎شود. این مطالعه می‎تواند لزوماً مطالعه موازی دیگری نبوده بلكه با تلفیق مطالعات و تجارب انجام شده، نكات مهم و اساسی و ایده‎های كاربردی را استخراج و در قالب مجموعه‎ای هماهنگ ارائه نماید. 1 مفهوم شناسی نخبگان نظریه‎های نخبگان چارچوبی برای توصیف و تحلیل پیدایی و برآمدن نخبگان و نیز جایگاه و نقش آنها در جامعه به دست می‎دهد. همان طور كه نظریه طبقات اجتماعی ، همین كار را درباره‎ی «طبقات» انجام می‎دهد و اتفاقاً این دو نظریه، باهم دیگر ارتباط نزدیكی دارند و برای همین، در پاره‎ای مطالعات، دركنار هم مورد بحث قرار می‎گیرند ( Arsalan, 2003b). قبل از مروری بر نظریه‎های نخبگان، لازم به ذكر است كه نظریه‎های نخبگان، لزوماً به معنای «نخبه‎گرایی » نیست، زیرا حداقل براساس تلقی مدرن از علم (درمقایسه با فلسفه‎ی علم پسامدرن) بنای كار علم بر توصیف بی‎طرفانه است بنابراین در این نظریه نیز فرض بر این است كه مفهوم نخبه، «مفهومی خنثی » تلقی می‎شود و بارمعنایی ایدئولوژیك به آن داده نمی‎شود. حتی نظریه‎ی نخبگان، لزوماً نخبه‎ها را سرشیر جامعه نمی‎داند (Arsalan, 2003 a). تنها برخی از رویكردهای موجود در مجموعه نظریات نخبگان، به طور مشخص، متمایل به نخبه‎گرایی هستند كه در سطور بعدی به عنوان مروری بر پیشینه‎ی آرا و نظریات به آنها اشاره خواهد شد. چهار رویكرد عمده در مجموعه نظریات نخبگان از هم متمایز می‎شوند كه عبارتند از:1- نظریه‎ی كثرت‎گرایانه‎ی نخبگان 2- نظریه نخبه‎گرایی 3- نظریه دمكراتیك نخبگان 4- دیدگاه مردم – نخبگان ابتدا مفهوم نخبه و تعاریف مختلفی كه از آن به عمل آمده است مورد بحث قرار می‎گیرد و سپس هر یك از 4 رویكرد نظری فوق به اجمال ذكر می‎شود. مفهوم نخبگان (Elite)مفهوم خاصی در مقابل مفهوم عامّ ٍتوده / عموم (mass/pablic) است.بدین ترتیب ملاحظه می‎شود كه نخبگان درتقابل معنایی با گروه دیگر یعنی نانخبگان (Non-elite) قرار ندارد بلكه زیر مجموعه‎ای از مفهوم عموم مردم است. نخبگان در عام‎ترین كار بست معنایی خود به «تعدادی چند » در میان «تعدادی بسیار » اطلاق می‎شود كه مهمترین ویژگی‎آنان دسترسی‎درسطح برتربه منابع است(Word iQ , 2004) منابع یاد شده در این تعریف عام از نخبگان،‌ متنوع است و نوع‎شناسی‎های متعددی از آن به عمل آمده كه از جمله می‎توان به سنخ‎شناسی زیر اشاره كرد (Etzioni-Halevy, 1997) :1- منابع فیزیكی مانند وسایل تولید و … 2- منابع اقتصادی مثل سرمایه3- منابع نمادین همچون دانش، ایده، اطلاعات، هنر و …4- منابع روان‎شناختی – شخصی مانند استعداد، فره‎مندی ، انگیزش، انرژی، مهارت، ورزیدگی5- منابع سازمانی و اداری و منابع مربوط به ساختار قدرت و تصمیم‎گیری6- منابع منزلت ، نفوذ ، تبار ، طبقه در تعریف نخبگان باید مفهوم عام آن از گرایش‎ها و دیدگاههای خاص تفكیك دده شود. به‎عنوان مثال باید تعریف عمومی نخبگان را از تعریف نژادپرستانه متمایز كنیم همان‎گونه كه ملاحظه می‎شود افراد دارای استعداد درخشان به دلیل دسترسی به ردیف چهارم از منابع فوق و از همین طریق به دلیل دسترسی به سایر ردیفها مانند ردیف سوم و غیر آن، جزو نخبگان محسوب می‎شوند اما اینكه نخبگان دارای برتری موروثی و نژادی هستند (word ia, 2004)، ربطی به تعریف نخبگان ندارد و از ایدئولوژی خاصی ناشی می‎شود و لزوماً در تعریف عمومی نخبگان مندرج نیست و تنها برخی دیدگاهها و گرایش‎های خاص به آن تمایل دارند. همان‎طور كه در آغاز بحث به آن اشاره شد یكی از نظریات مرتبط با نظریه نخبگان،‌ نظریه طبقات اجتماعی است و در سنخ‎شناسی منابع هم ملاحظه می‎شود كه بسیاری از منابع با عوامل طبق اتی ارتباط دارد. دورویكرد پایه در نظریه‎ی طبقات، رویكرد ماركس و وبر است كه به ترتیب وضعیت طبقاتی را براساس سازمان تولید و مناسبات بازار تبیین می‎كنند. گیدنز با پس زمینه‎ای از سنت ماركسی و وبری، تكوین طبقات اجتماعی را دررابطه با عواملی همچون دارایی، شرایط آموزشی و مهارتهای حرفه‎ای توضیح می‎دهد بدین ترتیب كه طبقات بالا ، غالباً براساس دارایی شكل می‎گیرند، طبقات متوسط بیشتر از طریق شرایط آموزشی و مهارتی پدید می‎آیند و سپس نوبت به طبقه‎ای می‎رسد كه نیروی‎كار مزدبگیر هستند. (Giddens and Stanworth, 1998) درنظریات جدیدتر باتوجه به تحولات زندگی مبتنی بر دانش و ظهور اقتصادی دانش، منبع دانایی اهمیت بیش از پیش پیدا كرده و درنتیجه درنظریه‎پردازی طبقات اجتماعی نیز از «طبقه‎ی دانش» سخن می‎رود. به هر صورت، در نظریه‎های طبقات اجتماعی، كوشش بر این است كه فرایند به صحنه آمدن نخبگان، در چارچوب الگوی طبقاتی توضیح داده شود و معمولاً نخبگان در میان طبقات بالا و متوسط جستجو می‎شود هرچند كه فرایند جابجایی طبقاتی موجب می‎شود كه كسانی از طبقات پایین به طبقات متوسط و بالا انتقال یابند. اما نظریه‎ی طبقات اجتماعی و حتی جابجایی طبقات تنها یكی از نظریات پایه در توصیف و تحلیل شكل‎گیری نخبگان محسوب می‎شود و همان‎طور كه در عبارتهای قبلی ملاحظه شد، «دسترسی برتر به منابع»، الگویی اعم از مدل طبقاتی برای توضیح پدیدآمدن نخبگان به دست می‎دهد. برهمین اساس می‎توان فهمید كه چگونه كسانی درطبقات بالا و متوسط هستند و نخبه نیستند و چگونه ممكن است افرادی از طبقات پایین خود را به سطح نخبه بودن برسانند. درتعاریف مختلفی كه نظریه‎پردازان از «نخبگان» به دست داده‎اند، مصادیقی برای آنان ذكر كرده‎اند. «هویت » آنان را در فهرستی از نخبگان كسب و كار، سیاست (اعم از حاكمان و اپوزیسیون)، دیوانسالاری و یقه سفیدان توضیح داده است. «میلز » جامعه‎شناسی آمریكایی نخبگان را در سه دسته‎ی سیاسی، كسب وكار و نظامی تعریف كرده است (Giddens and Stanworth, 1998) شومپیتر با عطف توجه بیشتر به نخبگان خارج از دولت، از نخبگان آكادمیك، حقوقی، رسانه‎‎ای و مدیریتی سخن گفته است (Schumpeter, 1999) آرون به پنج‎ دسته‎ی‎نخبگان سیاسی، اقتصادی،كارگری، مدیریتی‎ونظامی اشاره‎كرده‎است (Arsalan, 2003 –a). مجموعه‎ی این نظریات را می‎توان در ارتباط با منابعی كه دسترسی درسطح برتر به آنها به عنوان مهمترین ویژگی نخبگان است و در آغاز بحث به آن اشاره كردیم، به صورت زیر دسته‎بندی كرد. ردیف نخبگان منابع*1 كسب و كار(كارآفرینان، سرمایه‎گذاران، رهبران كارگری و …) 2 و 1 و … 2 سیاست ((كنشگران سیاسی در داخل حكومت و بیرون آن، رهبران اپوزیسیون، جامعه‎ی مدنی …) 5 و 6 و …3 مدیریت (دیوانسالاران، یقه سفیدان، مدیران بنگاه‎ها و …) 5 و 2 و …4 دانشگاهی (اعضای هیأت علمی بارتبه‎ی بالا، كارشناسان و متخصصین دارای شایستگی‎های برجسته و …) 3 و …5 رسانه‎ها و ارتباطات و اطلاع‎رسانی (روزنامه‎نگاران و …) 3 و …6 تولید معنا (نویسندگان، هنرمندان، عالمان، عارفان و …) 3 و 6 و …7 فرماندهان ارشد نظامی و پلیس 4 و 5 و …8 افراد دارای استعدادهای درخشان (دانش‎آموزان،‌ دانشجویان و …) 4 و …9 نیروی‎كار خلاق و دارای مهارتهای حرفه‎ای برجسته و نیز نخبگان ورزشی و … 4 و …* شماره‎ها در این ستون اشاره به ردیف مربوط به منابع دارد كه در ‎آغاز بحث فهرست شده است. مفهوم نخبگان را از منظر جامعه‎شناختی، می‎توان در چارچوب نظریه‎ی «عاملیت انس انی »، توضیح دادكه در آن، دگرگونیهای اجتماعی باتوجه به نقش واسطه‎های انسانی (مانند عاملان تغییر و …) توصیف و تحلیل می‎شود (ریتزر 1379) فراستخواه،1380 برهمین اساس در سرمشق توسعه و برای جوامع درحال گذار كه شرایط آنها بدون مفهوم تغییر قابل تبیین نیست، می‎توان نخبگان را عاملان انسانی و كنشگران و واسطه‎های تغییر با سطح اثرگذاری و اهمیت بالا تعریف كرد. بدین ترتیب باتوجه به پیشینه‎ی مفاهیم و نظریاتی كه ذكر شد شاید بتوان الگوی مفهومی زیر را برای نخبگان در جامع درحال گذار و در حال توسعه همچون ایران پیشنهاد ك رد. در ادامه‎ی بحث، در چهار رویكرد مطرح ازمجموعه نظریه‎های نخبگان كه پیش از این درآغاز بحث ذكر شد، مرور می‎شود: 1- 1- نظریه‎ی كثرت‎گرایانه‎ی نخبگان این نظریه در سنّت فكری لیبرالی تكوین یافته است، از آرای افرادی همچون دال ، لیندبلوم ، ریسمن ، گالبرایث مشروب شده و كسانی همچون ترومن (1971)، بیلی (1988)، پلسبی (1985) و سارتوری (1987) درباره‎اش به تفصیل سخن گفته‎اند. دراین رویكرد از نظریه نخبگان، بر تعددّ گروههای ذی‎نفعی كه نخبگان به آنها تعلق دارند، تأكید به عمل می‎آیدو رقابت آزاد میان آنان، زمینه‎ای تلقی می‎شود كه می‎تواند نوعی تعادل پویا و توازن در جامعه به وجود بیاورد (Etzioni – Halevy 1997). 1-2- نظریه نخبه‎گراییاز پیشگامان نظریه‎پرداز در این رویكرد می‎توان به «ویلفر دوپارتو »، «رابرت میشل » و «گائتانو موسكا » اشاره كرد. موسكا در نظریه‎ی نخبگان خود از «سن سیمون » متأثر است وی توضیح می‎دهد كه چگونه همواره طیف معدودی نخبگان، نقش اصلی را در جامعه بازی می‎كنند به نظر موسكا، این‎ها ا ز طریق گزینش طبیعی (باسازوكارهایی مانند مسابقات، انتخابات و …) از اكثریت غربال می‎شوندو غالباً تأثیر تعیین‎كننده‎ای درشرایط اجتماعی اقتصادی فرهنگی و سیاسی دارند. باوجود اینكه نظر موسكا به روشهای دمكراسی قرابت دارد اما درمجموع می‎توان گفت كه برخلاف رویكرد كثرت‎گرا،‌ در این رویكرد، تمایل به آن وجود داردكه نخبگان نقش مركزی درجامعه داشته باشند. ((Arsalan , 2003 1-3- نظریه دمكراتیك نخبگاندر این دیدگاه،‌ تأكید بر آن است كه دمكراسی درمعرض تقلیل به توده‎گرایی قرار دارد، مگر اینكه تلقی از دمكراسی این باشد كه فرصتهای برابری را برای دسترسی به منابع فراهم آورد تا نخبگان با استفاده ازسازوكارهای دمكراتیكی همچون انتخابات آزاد، آزادی بیان و تشكیل انجمن‎ها، به صحنه بیایند و فعال شدن آنها درصحنه مانع ازفروكاسته شدن دمكراسی به عوام سالاری و غوغاسالاری بشود. بدین ترتیب می‎توان فهمید كه چرا این رویكرد با دمكراسی نمایندگی ، قرابت بیشتری دارد جوزف شومپیتر و ریمون آرون از مدافعان این رویكرد نظری هستند (Schumpeter , 1999) . ادامه خواندن مقاله راهکار هاي توسعه نيروي انساني نخبه و پيشگيري از فرار مغز ها

نوشته مقاله راهکار هاي توسعه نيروي انساني نخبه و پيشگيري از فرار مغز ها اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.