مقاله در مورد قارچ شناسي و بيماري هاي قارچي

 nx دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : قارچ شناسی و بیماری های قارچی علم مطالعه و شناسایی قارچها را قارچ شناسی یا Mycology می نامند. پایه گذار علم قارچ شناسی، میشلی Micheli است. قارچ ها موجوداتی یوكاریوت می باشند كه در سلسله ای مجزا به نام Fungi قرار داشته و مهمترین عوامل بیماریزا در گیاهان می‌باشند. سابقاً قارچها در سلسله گیاهان مورد مطالعه قرار می گرفتند، ولی مطالعات اخیر آنها را به جانوران نزدیكتر میداند. این موجودات معمولاً میكروسكوپی بوده و بیشتر آنها ساپروفیت (گندروی) می باشند و روی مواد مرده به سربرده و آنها را مورد تجزیه قرار میدهند. از000، 100 گونه شناخته شده قارچی، بیش از 8000 گونه قارچ در گیاهان تولید بیماری میكند. هر یك از گونه های قارچی ممكن است به یك یا چند گونه گیاهی حمله كند. قارچها ممكن است انگل اجباری (زنده خوار = Biotroph) و یا انگل اختیاری باشند. ویژگی های عمومی قارچ ها:ارائه تعریفی جامع برای قارچها به دلیل تنوع فوق‌العاده آنها بسیار مشكل است. با این وجود، صفاتی در بین قارچها عمومیت دارد :1 – این موجودات فاقد اندام های گیاهی و كلروفیل بوده و معمولاً اسپور یا هاگ تولید می كنند.2 – قارچ ها هتروتروف بوده و تغذیه آنها معمولاً بطریقه جذب مواد انجام می گیرد.3 – اندام رویشی قارچ ها معمولاً رشته هایی به نام هیف می باشد.4 – دیواره سلولی در قارچها موجود بوده و معمولاً از جنس كیتین و گاه سلولز می باشند.5 – این موجودات دارای هسته واقعی (یوكاریوت) می باشند6 – دارای تولید مثل غیر جنسی یا جنسی و یا هر دو می باشند.7 – قارچها معمولاً ثابت اند ولی در برخی گروه ها اسپورهای تاژكدار (زئوسپور) دارند كه متحرك میباشند. اهمیت، كاربرد و استفاده از قارچ ها :1 – مسؤول تجزیه مواد آلی و بازگرداندن عناصر به طبیعت 2 – همزیست ریشه برخی از گیاهان و افزایش دادن جذب آب و املاح بویژه فسفر در برخی گیاهان 3 – تولید برخی از آنتی بیوتیك های مهم4 – اهمیت در صنایع تخمیری مثل نان، نوشابه های الكلی، انواع سس و صنعت پنیر سازی و صتعت تولید كاغذ5 – تولید انبوه برخی آنزیم های تجزیه كننده مواد صنعتی6 – تولید انبوه برخی تنظیم كننده ها ی رشد گیاهی 7 – استفاده در كنترل بیولوژیكی طبیعی و مصنوعی حشرات و سایر قارچ ها و انگلهای گیاهی 8 – عامل بیماریها و مسمومیت های متعدد انسانی، حیوانی و گیاهی (در مزرعه و در انبار)9 – منبع پروتئینی مناسب10 – استفاده در مطالعات علمی11 – همزیستی با جلبك و تولید گلسنگ و دخالت در خاكسازی12 – و ;;; ساختار رویشی قارچ ها Thallusقارچ ها دارای سه نوع اندام رویشی می باشند:1 – برخی قارچها مثل مخمرها تك سلولی می باشند و بنابراین كل ساختمان رویشی قارچ فقط یك سلول است. تكثیر این سلولها از طریق تقسیم دوتائی و یا جوانه زدن صورت می گیرد.2 – پلاسمودیوم : در برخی از قارچها از جمله كپكهای مخاطیSlimy mold و اعضای راستهPlasmodiophorales اندام رویشی قارچ توده پروتوپلاسمی است كه دیواره سلولها از بین رفته و هسته های متعددی را شامل می شود. 3 – اكثر قارچ ها اندام های رویشی رشته ای به نام هیف Hyphae یا ریسه تولید میكنند. هیف ها رشته های ظریف با یا بدون دیواره عرضی (Septum) می باشند. هیف های واجد دیواره عرضی را Septate و هیف های بدون دیواره عرضی را هیف های سنوسیتیك Cenocytic می نامند. معمولاً در هر سلول قارچی چند و گاه یك هسته دیده می شود. هر تكه از هیف واجد قدرت رشد است و معمولاً از انتها رشد می كند. میسلیوم Mycelium مجموعه ای از هیفهایی است كه به صورت نامنظم در هم تنیده شده اند. هیفها عمل تغذیه جذبی را انجام میدهند. گاه آرایش منظمی از هیفها دیده میشود. بافت حاصل از منظم شدن هیفها را پلكتانشیم Plectenchymaنامیده میشود.دو نوع پلكتانشیم در قارچ ها دیده می شود :1 – پروزانشیم Prosynchyma در این بافت، ریسه ها از سلولهای دراز ساخته شده و بطور موازی با یكدیگر قرار می گیرند. حالت انفرادی ریسه ها در این بافت نسبتاً محفوظ است. مثل بافت استروما Stroma و ریزومورف Rhizomorph .استروما بالشك مانند و نرم است كه ممكن است فقط از بافت قارچی و یا مخلوطی از بافت قارچی و گیاه میزبان باشد. در سطح یا داخل استروما اندام زایشی جنسی و غیرجنسی بوجود می آید.ریزومورف توده ای از هیف های منظم می باشند كه بصورت رشته ای كنار هم قرار می گیرند. سلولهای بخش لایه بیرونی آن مثل اسكلروت، دارای دیواره ضخیم و تیره و لایه داخلی آن مثل استروما حالت پروزانشیمی دارد و هیف ها حالت انفردادی خود را حفظ میكنند. ریزوموف قادرست مثل ریشه از انتها رشد نماید و معمولاً در خاك تشكیل میشود ولی میتواند در چوب و درخت هم رشد نماید و نیز میتواند از گیاهی به گیاه سالم منتقل و آنرا آلوده نماید. 2 – سودوپارانشیم Pseudoparenchyma : در این بافت كه بافت پارانشیم كاذب نیز نامیده می شود، سلولهای همشكل بطور فشرده كنار هم هستند. ریسه ها حالت انفرادی خود را در بافت پارانشیم كاذب از دست می دهند و دیگر به شكل ریسه نیستند (مثل اسكلروتیوم Sclerotium).اسكلروتیوم یا اسكلروت اندامی است سفت، پایا و معمولاً تیره رنگ كه به اشكال و اندازه های مختلف و در شرایط نامساعد تشكیل می شود. اسكلروت دارای 3 تا 4 لایه سلول بیرونی (rind)با دیواره ضخیم و تیره رنگ می باشد. سلولهای بخش داخلی اسكلروت ( (Medollaضخامت عادی خود را حفظ كرده و رنگ روشنی دارند. اسكلروت در شرایط مساعد فعال شده و ممكن است به میسلیوم یا استروما و یا یك اندام زایشی تبدیل شود. هیف ها دارای ضمائمی هستند:1 – ریزوئیدها (Rhizoid) : رشته هایی هستند با ماهیت هیفی ولی فاقد هسته كه عمل جذب غذا را به عهده دارند و نیز باعث محكم شدن و استقرار بهتر قارچ در محیط می شوند. ریزوئیدها در قاعده اندام های زایشی تشكیل می شود. مثل قارچ Rhizopus.2 – كلامیدوسپورها Chlamydospors در هیف هایی كه واجد دیواره عرضی می باشند، ممكن است یك یا چند سلول در كنار و یا دور از هم در شرایط نامساعد و یا مساعد تغییراتی از لحاظ شكل و اندازه. مثل ضخیم شدن دیواره، غلیظ شدن سیتوپلاسم و نیز پیدایش برخی از رنگدانه ها و ; بروز كند. هر یك از این سلولهای تغییر یافته را كلامیدوسپور گویند كه یك واحد زایشی غیر جنسی نیز محسوب می شود. مثل قارچ Fusarium .3 – هیفوپودیوم ها (Hyphopodium) یا پاهای هیفی : ضمائم یك یا دو سلولی اند كه به اشكال مختلف كه باعث چسبیدن بهتر هیف به محل آلودگی می شوند و این اندام ها عمل جذب را هم انجام میدهند.4 – هاستوریوم Hausturium و اپروسوریوم Appressorium : این ها مهمترین ضمائم هیفی به شمار می روند. هاستوریوم (مكینه) به اشكال مختلف گرد و یا منشعب و پنجه ای می باشند كه عمل جذب را انجام داده و برای افزایش سطح جذب معمولاً در قارچهای انگل اجباری دیده می شوند. هاستوریوم دیواره سلولی را پاره كرده و وارد سلول شده ولی غشاء سیتوپلاسمی را فقط به داخل فشار میدهد و نیز در قارچهایی كه هیف هایشان بین سلولی است، عموماً هاستوریوم بوجود می آید. نكته : در برخی قارچ های انگل اجباری و یا دارای هیف بین سلولی، ممكن است هاستوریوم دیده نشود. مثل قارچ Taphrinaاپرسوریوم برای تسهیل نفوذ قارچ به داخل بافت گیاهی است. همه قارچ ها اپروسوریوم تولید نمی كنند. اپرسوریوم سطح تماس را بین دیواره سلول و انتهای هیف بیشتر می كند. فشاری كه توسط آن سطح می آید، بیشتر از حالت عادی است. قطر هیف زیر اپرسوریوم باریك تر شده و نفوذ زیادتر می شود. این زائده هیفی را Penetration Peg (چنگك) گویند. 4 – حلقه های هیفی در قارچهای شكارگر ساختارهای زایشی قارچ ها تولیدمثل قارچها بیشتر با تولید اسپور انجام می گیرد. اسپور Spore واحد زایشی قارچ ها به شمار می رود و به دو شكل جنسی و غیرجنسی و به اشكال بسیار متنوع و طی مكانیسم های مختلف بوجود می آید. در تعدادی از قارچ ها اسپورها در داخل كیسه‌ای تشكیل میشود كه اسپورانژیوم Sporangium نامیده میشوند. پایه اسپورانژیوم را اسپورانژیوفور Sporangiophore گویند. در برخی از قارچ ها اسپورها دارای تاژك بوده و زئوسپور Zeospore یا پلانوسپور Planospore نامیده می شوند. اسپور بدون تاژك را Aplanospore می نامند. در برخی از قارچها اسپور را كنیدی مینامند. كنیدی ها همواره غیر جنسی هستند. كنیدی ها در انتهای كنیدیوفورها تشكیل می شوند. روشهای تولید مثل غیرجنسی در قارچ ها 1 – قطعه قطعه شدن هیف و یا كنیدی Fragmentation هیف ها و یا كنیدی ها قطعه قطعه شده و هر قطعه كه فراگموسپور و یا آرتروسپور Artrospore نامیده می شود، به یك واحد زایشی تبدیل شده و قادر است پایه واحدی را ایجاد نماید.2 – جوانه زدن Budding : كه در قارچ های مخمر واقعی و مخمر مانند دیده می شود. مخمرهای واقعی بیماریزا نیستند. در قارچ های مخمر مانند، وقتی مرحله زندگی قارچ، تك سلولی یا غیر میسلیومی است، در سلول یك برآمدگی ایجاد شده و هسته به دو قسمت تقسیم شده و یكی از آنها به سلول جدید هدایت شده، و بلاستوسپور Blastospore را بوجود می آورد. 3 – تقسیم دوتایی Fission كه درتعدادی از قارچ های مخمر واقعی دیده می شود. باكتری ها نیز به این طریق تولید مثل می كنند.4 – اسپورزایی Sporolation كه قسمت اعظم تولیدمثل غیرجنسی در قارچ ها را بخود اختصاص میدهد.تذكر مهم : در تولید مثل غیر جنسی نتاج كاملاً مشابه والدین خواهند بود. اندام های تولیدمثل غیرجنسی 1 – اسپورانژیوم و اسپورانژیوفور : Sporangium , Sporangiophore . این اندام ها كه در قارچ های پست تر دیده می شوند اسپورانژیوم ها شامل كیسه هایی می باشند كه دارای اسپورهایی با یا بدون تاژك می باشند و در انتهای ساقه هایی به نام اسپورانژیوفور دیده می شوند. 2 – اندام های تولید كنیدی 1 – كنیدی آزاد : كنیدی ممكن است بصورت آزاد و بدون واقع شدن در اندام خاصی روی كنیدیوفورها تولید شوند.2 – پیكنیدیوم Pycnidium : اندام كروی و به رنگ های مختلف كه در معمولاً بطور كامل و یا تا حدی در بافت میزبان فرورفته است. این اندام كروی دارای دهانه ایOstiole است كه بطرف بیرون باز می شود. در كف این كُره، كنیدیوفرهایی قرار دارد كه در انتهای آنها كنیدی ها قرار دارند. 3 – آسروول Acervulus : اندامی است بشقاب مانند كه در سطح آن كنیدیوفورهای كوتاه و متراكم و مجتمع قرار گرفته اند و در روی آنها كنیدی ها قرار دارند. آسروول در بدو پیدایش در زیر اپیدرم قرار دارد كه پس از بلوغ اپیدرم را پاره كرده و كنیدی ها را آزاد می كند. آسروول در بستری از استروما بوجود می آید. آسروول ها بعضاً دارای رشته های عقیمی به نام Setae می باشند.4 – اسپرودوكیوم Sporodochuium : اندامی است نعلبكی شكل و بالشك مانند كه كنیدیوفور های بلند و تاحدی متراكم در سطح اندام (بدون پاره شدن اپیدرم) همراه با كنیدی ها قرار دارند.5 – كورمیوم یا سینما (Coremium = Synnema) كنیدیوفورهای بلند كنار همدیگر بطور مجتمع قرار می گیرند و تفكیك آنها از هم مشكل است. دسته كنیدیوفورها در انتها باز شده و كنیدی ه ا در انتها شكل می گیرند. اندام های تولید مثل جنسی تولید مثل جنسی در قارچ ها معمولاً در هر فصل زراعی یكبار صورت می گیرد و معمولاً برای تنوع ژنتیكی و بقای قارچ انجام می شود. نامگذاری و طبقه بندی قارچ ها براساس فرم جنسی قارچها صورت می گیرد. برای تشكیل اسپور جنسی بایستی پایه نر و ماده با هم آمیزش كرده و پلاسموگامی ، كاریوگامی و میوز صور ت گیرد.1 – اُاُسپور Oospore : اسپور جنسی و پایا در قارچ های رده اُاُمیست است كه شاید در خاك، سطح یا داخل گیاهان و در بقایای گیاهان تولید می شود.اندام های جنسی نر و ماده را در قارچ ها كلاً گامتانژیوم Gametangium گویند. در اُاُمیست ها گامتانژیوم نر را آنتریدیوم Anthridium و گامتانژیوم ماده را اُاُگونیوم Oogonium گویند. ایندو گامتانژ از لحاظ شكل و اندازه با هم متفاوتند و از اینرو به آنها هتروگامتانژیوم یا آنیزوگامتانژیومHeterogametangium = Anisogametangium گویند.تماس دو گامتانژ و انجام عمل لقاح تولید ااسپور را بدنبال دارد. هسته های گامتانژ نر وارد گامتانژ ماده می گردد. 2 – زیگوسپورها Zygospors : اسپور جنسی و پایا در قارچ های رده زیگومیست است كه داخل كیسه ای بنام زیگوسپورانژیوم بوجود می آید. گامتانژهای نر و ماده با هم مشابه می باشند ایزوگامتانژیوم Isogametangium, نام دارند. 3 – آسكوسپور : اسپور جنسی در قارچ های رده آسكومیست است كه معمولاً به تعداد 8 عدد در داخل كیسه ای به نام آسك قرار دارد. در اینجا آنتریدیوم و آسكوگونیوم به ترتیب گامتانژ نر و ماده اند كه متفاوت از هم بوده و عمل آمیزش را انجام میدهند. اندام های آسكزا :1 – آسك آزاد : آسك ها ممكن است به صورت آزاد و بدون قرار گرفتن در اندام خاصی تشكیل می شوند. آسك ها بصورت منظم و ردیفی در كنار هم و روی سطح میزبان قرار می گیرند كه این لایه منظم را لایه هیمنیوم Hymenium گویند. مثال : قارچ Taphrina2 – آسكوكارپ Ascocarp : اندامی است كه از هیف های هاپلوئید (n) تشكیل شده است و در داخل و یا سطح آن آسكها قرار می گیرند. دو نوع آسكوكارپ وجود دارد : 1 – آسكوكارپ حقیقی، كه پس از آغاز تولید مثل جنسی از پایه آسكوگونیوم منشاء گرفته و در اثر تندیده شدن هیف های هاپلوئید حاصل، تشكیل می شود. آسكوكارپ های حقیقی دارای دیواره مخصوص و مشخصی می باشند كه پریدیوم Peridium نامیده می شوند.2 – آسكوكارپ كاذب، كه از هیف های رویشی معمولی كه یك استروما را تشكیل می دهند بوجود می آید. داخل این استروما كه به شكل یك حفره می باشد، آسكوگونیوم و آنتریدیوم تشكیل شده و لقاح صورت می گیرد و آسك بوجود می آید. پس آسكوكارپ كاذب پریدیوم ندارد و دربرگیرنده آسك ها، استروما یا بقایای آن می باشد.كلیستوتسیوم Cleistothecium : این نوع آسكوكارپ، اندامی است معمولاً بسته و گرد كه در داخل آن آسكها تشكیل می شوند. آسكها فاقد لایه هیمنیوم بوده و دیواره آنها ناپایدار و ژله ای است. در بین آسك ها رشته های عقیم (پارافیز) وجود ندارد. كلیستوتیس ها معمولاً در اطراف خود دارای زائده های هیفی به نام فولكر یا اپندیج Fulcre = Appendage می باشند. پریتسیوم Perithecium : این نوع آسكوكارپ، اندامی است كروی یا كوزه ای شكل كه در داخل آن آسكهایی با لایه هیمنیوم بوجود می آید.. آسك ها پایدار بوده و گاه ناپایدارند، دارای پارافیز و گاه فاقد آن و دهانه آسكوكارپ اكثراً باز است. ممكن است در دهانه پریتسیوم رشته های عقیم دیگری حضور داشته باشند كه به آنها پریفیز Periphyse میگویند.آپوتسیوم Apothecium : این نوع آسكوكارپ، اندامی است بشقابی شكل و یا بسته (كه بعداً باز شده و بشقابی می شود) دارای پایه یا بدون پایه، سطح زمین یا داخل خاك كه در سطح آن، مجموعه ای از آسكها با لایه هیمنیوم و با پارافیز در بین آسكها تشكیل می شود.آسكوما یا آسكوستروما یا پریتس كاذب Ascostroma :اندامی است كوزه ای و گرد كه به لحاظ شباهت ظاهری به آن پریتس كاذب نیز می گویند. آسكها در حفره استرومایی بوجود آمده و پریدیوم وجود ندارد (آسكوكارپ كاذب). 4 – بازیدیوسپور : اسپور جنسی در قارچ های بازیدیومیست را بازیدیوم گویند كه معمولاً به تعداد 4 عدد برروی اندامی معمولاً گرزی شكل بنام بازیدیوم تشكیل می شوند. بازیدیوم ها در داخل و یا سطح اندام باردهی بنام بازیدیوكارپ قرار می گیرند. لایه منظم بازیدیوم ها نیز هیمنیوم نامیده می شود. بازیدیوكارپ همان بخش كلاهك قارچهای چتری است. رده بندی قارچ ها سلسله قارچها (Fungi) سابقاً به سه شاخه زیر تقسیم بندی می شدند :1 – شاخه Gymnomycota2 – شاخه Mastigomycota 3 – شاخه Amastigomycotaدر حال حاضر براساس طبقه بندی ارائه شده توسط آلكسوپولوس و همكاران در سال 1995 تغییراتی در این طبقه بندی صورت گرفته است كه به مرور بدانها اشاره خواهد شد.1 – شاخه Gymnomycotaقارچهای متعلق به این شاخه را قارچ های آغازین و نیز كپك های مخاطی Silmy mold می نامند. سلولهای بخش رویشی در آنها فاقد دیواره سلولی بوده و از نوع پلاسمودیوم است. تغذیه این گروه از موجودات از طریق بلع (فاگوسیتوز) صورت می گیرد. این موجودات بر اساس رده بندی جدید از سلسله قارچها خارج و به سلسله جانوران (پروتوزوآ یا جانوران تك سلولی) منتقل شده اند. این موجودات از نظر بیماریزایی در گیاهان اهمیت اندكی داشته و فقط برخی از جنس ها مثل Fuligo ، Mucilago و Physarum سبب بوجود آمدن كپك های مخاطی روی گیاهان قد كوتاه مثل علف چمن، توت فرنگی، سبزیجات و گیاهان زینتی كوتاه قد می شوند.2 – شاخه Mastigomycotaقارچهای این شاخه دارای زئوسپور (اسپورهای تاژكدار) بوده و تغذیه آنها از طریق جذب انجام می شود.این شاخه به دو زیر شاخه تقسیم بندی می شود:الف – زیر شاخه Haplomastigomycotinaدر این موجودات بخش اعظمی از چرخه زندگی در حالت n كروموزومی است و تنها دوره كوتاهی از زندگی، قارچ در حالت دیپلوئید قرار دارد. این زیر شاخه به سه رده تقسیم بندی می شود : 1 – رده Plasmodiophoromycetesقارچ های این رده به كپك های درون زی مخاطی Endoparasitic slime mold معروف بوده و از لحاظ بیماریزایی در گیاهان بسیار با اهمیت می باشند. براساس رده بندی جدید جایگاه دقیقی برای قارچ های این رده مشخص نشده و آنها را بطور احتمالی به پروتوزوآ منسوب می كنند.از قارچ های مهم این رده می توان به موارد زیر اشاره نمود :1 – Plasmodiophora brassicae عامل ریشه گرزی چلیپائیان كه به بیماری فتق كلم نیز معروف است.2 – Spongospora subterranean : عامل اسكب پودری سیب زمینی سفید كه علاوه بر بیماریزایی مستقیم، باعث انتقال ویروس Potato Map Top virus می شود.3 – Polymyxa graminis : كه بر روی ریشه گندم و سایر غلات بیماریزا بوده و همچنین برخی ویروس های خطرناك نظیر Wheat Soil-born Musaic Virus ، Barley Yellow Musaic Virus و Wheat Spindle Streak Virus می گردد.4 – Polymyxa betea : كه انگل ریشه چغندر است و باعث انتقال ویروس مخرب Beet Necrotic Yellow Vein Virus عامل بیماری رایزومونیای چغندرقند می گردد.2 – رده Chytridiomycetes قارچ های این رده بر اساس رده بندی جدید، هنوز هم به سلسله قارچ ها متعلق بوده و تنها یك سطح رده بندی ارتقاء یافته و در سطح شاخه Chytridiomycota مورد بحث قرار می گیرند. در این رده زئوسپورها دارای یك تاژك شلاقی در قسمت عقب می باشند. از مهم ترین قارچ های بیماریزای گیاه در این رده می توان به موارد زیر اشاره نمود :1 – Synchytrium endobioticum عامل زگیل (Wart) سیب زمینی2 – Olpidium brassica عامل بیماری تورم رگبرگ كاهو و مرگ گیاهچه كلم و توتون3 – Urophlyctis alfalfa عامل زگیل قهوه ای طوقه یونجه4 – Urophlyctis betae عامل زگیل طوقه چغندر قند5 – ‍Physoderma maydis عامل لكه قهوه ای ذرت2 – رده Hyphochytridiomycetes این رده از قارچ ها دارای زئوسپورهایی می باشند كه در بخش جلویی خود دارای یك تاژك پرمانند می باشند. این قارچ ها معمولاً آبزی بوده و به صوت ساپروفیت و یا انگل جانداران آبزی به سر می برند. این رده از لحاظ بیماریزایی روی گیاهان از اهمیت چندانی برخوردار نمی باشد و در حال حاضر از سلسله قارچ ها خارج و به سلسله جدیدی به نام Steramenopila یا Chromista انتقال یافته است. ب – زیر شاخه Diplomastigomycotina در این موجودات بخش اعظمی از چرخه زندگی در حالت 2n كروموزومی است و تنها دوره كوتاهی از زندگی، قارچ در حالت هاپلوئید قرار دارد. این زیر شاخه تنها شامل یك رده می باشد : – رده Oomycetesاعضای این رده دارای دو نوع تاژك شلاق ی و پرمانند می باشند كه هر دو تاژك در یك زئوسپور در كنار هم حضوردارند. همچنین دیواره سلولی از سلولز و گلوكان تشكیل شده و كیتین در بسیاری از گونه ها در دیواره حضور ندارد. این رده به لحاظ زیست در محیط های مرطوب به كپك های آبی Water molds معروف می باشند.اعضای این رده از لحاظ بیماری زایی در گیاهان (عوامل گیاهچه میری ها، سفیدكهای داخلی و زنگ سفید و ;.. ) بسیار حائز اهمیت می باشند. سالها این موجودات تحت سلسله قارچ ها مورد بحث قرار می گرفتند. اخیراً این موجودات از سلسله قارچ ها خارج شده و در سلسله مجزایی به نام سلسله Steramenopila یا Chromista مورد بحث قرار می گیرند. گاه آنها را به نام شبه قارچ نیز می شناسند.این رده دارای چهار راسته مهم است كه دو راسته آن در ایجاد بیماری در گیاهان از اهمیت بیشتری برخوردار می باشند كه به آنها پرداخته می شود : 1 – راسته Saprolegniales جنس مهم بیماریزای این راسته Aphanomyces است كه دارای گونه‌های مختلفی است از جمله Aphanomyces cochlioides كه باعث پوسیدگی ریشه چغندر میشود. گونه های دیگری نیز وجود دارند كه به لوبیا، نخود، كلم و اسفناج و ;. خسارات فراوانی را وارد می كند. 2 – راسته Prenosporales این راسته شامل قارچ های مهم بیماریزای گیاهی می باشند كه غالباً انگل اجباری بوده و اپیدمی های گیاهی مخربی را بوجود می آورند. این راسته شامل 4 خانواده مهم قارچی است كه عبارتند از : 1 – خانواده Peronosporaceaeقارچ های متعلق به این خانواده عوامل بیماریهای مهمی به نام سفیدكهای داخلی Downey mildew هستند. اكثر این قارچ ها انگل اجباری بوده و در محیطهای كشت مصنوعی قادر به رشد نمی باشند. این قارچها معمولاً در سطح برگ ها لكه های نكروزه و كلروزه ایجاد می كنند و در پشت برگ ها پوشش كركی قارچ را شاهد خواهیم بود كه در واقع تجمعی از اسپورانژیوم ها و اسپورانژیوفورهای قارچ خواهند بود.این خانواده دارای جنس های مهم زیر می باشد:1 – Peronospora : این قارچ ها اسپورانژیومها و اسپورانژیوفورهایی را تولید می كنند كه اسپورانژیوفور دو شاخه بوده و اسپورانژیوم ها روی آنها قرار دارند. شاخه های اسپورانژیوفورها اندازه یكسانی ندارند.در این جنس گونه های مهمی وجود دارد كه به انواع گیاهان خسارت ایجاد می كنند كه نمونه هایی از آنها عبارتند از:1 – Peronospora trifoliorum f.sp. medicaginis-sativae عامل سفیدك داخلی شبدر 2 – Peronospora parasitica عامل سفیدك داخلی گیاهان خانواده چلیپائیان (كروسیفر) 3 – Peronospora hyoscyami f.sp. tabacina عامل سفیدك داخلی توتون 4 – Peronospora destructor عا مل سفیدك داخلی پیاز 5 – Peronospora farinosa عامل سفیدك داخلی گیاهان خانواده چغندریان 6- Peronospora farinosa f.sp. spinaciae عامل سفیدك داخلی اسفناج 7 – Peronospora trifoliorum عامل سفیدك داخلی یونجه به عنوان نمونه در اینجا به طور مختصر به توصیف بیماری سفیدك داخلی پیاز پرداخته می شود : نام بیماری : سفیدك داخلی یا كپك آبی پیاز Downey mildew (blue mold ) of Onion عامل بیماری Peronospora destracter این بیماری در كشور ما و بویژه در منطقه آذربایجان بفراوانی دیده می شود. قارچ عامل بیماری بجز پیاز به سیر، موسیر و تره فرنگی نیز حمله می كند.علایم بیماری :ابتدا لكه هایی رنگ پریده و خاكستری روی برگها ظاهر شده و در صورت فراهم بودن رطوبت پوشش كركی قارچ برنگ خاكستری مایل به بنفش روی لكه ها ظاهر می شود. لكه ها رفته رفته پیشروی كرده و بزرگ و بیضوی و به رنگ بنفش تیره در می آیند. در پیازهای بذری ساقه های گلدهنده نیز آلوده شده و بذرهای تشكیل شده ضعیف و یا عقیم می شود.قارچ عامل بیماری روی برگها اسپورانژیوم هایی تولید می كند كه برروی اسپورانژیوفورهای دو شاخه (نامساوی) قرار دارند. چرخه بیماری (زیست شناسی قارچ عامل بیماری) :بذرها در صورت حفظ قوه نامیه آلوده اند و در صورت استفاده از آنها ممكن است بذرها عامل ورود بیماری به مزرعه باشند. با اینحال پیازهای انباری بذری برداشت شده از مزرعه آلوده، منابع مهمتری برای شروع آلودگی در مزرعه می باشند. پس از شروع آلودگی و شروع بیماری، اسپورانژیوم ها با باد پراكنده شده و آلودگی های جدید را باعث می شود. پس از خاتمه دوره رویشی گیاه، مرحله جنسی قارچ فرا رسیده و اُاًگونیوم ها و آنتریدیوم های قارچ با هم در آمیخته و اُاُسپورهای پایا بوجود می آورد. اُاُسپورها سبب زمستانگذرانی قارچ در بقایای گیاهی در خاك مزرعه به مدت 4 تا 5 سال می شوند.مبارزه 1 – تناوب زراعی نسبتاً طولانی 2 – جمع آوری و سوزاندن بقایای گیاهی3 – انتخاب بذور سالم و غده های سالم. در صورت مشكوك بودن بذرها آنها را 25 دقیقه در آب گرم 50 درجه سانتیگراد خیسانده و خشك می كنیم.4 – سمپاشی گیاهان با سموم دی تیوكاربامات مثل زینب، مانب، مانكوزب و ;. هر 7 تا 10 روز یكبار تا حداقل 4 هفته قبل از برداشت. (سمپاشی حتماً بصورت مه پاشی و با سمپاشهای اتومایزر انجام شود و این به دلیل غشاء مومی و لغزنده برگهای پیاز است كه پخش سم را اجازه نمیدهند) 2 – Bremia : این جنس اسپورانژیو م هایی را در انتهای اسپورانژیوفور بشقابی شكل بوجود می آورد و فقط دارای یك گونه است : Bremia lacttucae كه عامل سفیدك داخلی در كاهو است و همه ساله خسارت فراوانی را به این محصول در مزرعه، حمل و نقل و بازار وارد می كند. بیماری سفیدك داخلی كاهو Lettuce downy mildewعامل بیماری Bremia lacttucaeاین بیماری از مهمترین بیماریهای ك اهو به شمار میرود كه در سراسر ایران و بویژه منطقه آذربایجان به وفور شایع بوده و در مزرعه و بازار دیده می شود. این قارچ علاوه بر كاهو به 230 گونه گیاه دیگر حمله می كند.علایم بیماریروی برگ ها ابتدا لكه های رنگ پریده ای دیده می شود كه كم كم قهوه ای و بافت مرده می شوند. در زیر برگ پوشش كركی قارچ (اسپورانژیوم و اسپورانژیوفور) با كمی دقت قابل مشاهده است. لكه های از برگ های بیرونی شروع و به طرف داخل پیشروی می كند. چرخه زندگیقارچ عامل بیماری به صورت اُاُسپور و میسلیوم در برگهای باقی مانده، زمستان گذرانی می كند. بعد از ایجاد آلودگی در گیاهان آلوده اسپورانژها جوانه زده و هیف تولید می كنند و یا زئوسپورهایی از داخل اسپورانژیوم آزاد و به گیاهان مجاور منتشر می شود. این چرخه 6-5 روز بیشتر طول نمی كشد. این قارچ به ندرت با بذر كاهو قابل انتقال می باشد.كنترل1 – به لحاظ رطوبت دوست بودن قارچ عامل بیماری، كاشت در خاكهای كاملاً زهكشی شده انجام شود.2 – تناوب 2 تا 3 ساله3 – انهدام بقایای گیاهی و نیز كاهو های وحشی در كنترل بیماری بسیار مؤثر است.4 – سمپاشی در مزرعه با سموم مانب، مانكوزب و زینب و اخیراً متالاكسیل + مانكوزب به محض مشاهده علایم در چندین نوبت (حداقل یك ماه قبل از برداشت بایستی سمپاشی ها قطع شود)5 – برای كاهش بیماری در حمل و نقل بایستی برگهای بیرونی را كنده و دور ریخت. پس از بسته بندی كاهوها بایستی كاملاً خشك و در سردخانه (با دمای صفر درجه) نگهداری شود. 3 – ‍Plasmopara : در این جنس اسپورانژیوم ها بر روی اسپورانژیوفورهای صلیبی شكل و دارای انشعابات قائمه قرار دارند. این جنس شامل چندین گونه است كه مهمترین آنها عبارتند از : 1 – Plasmopara viticola عامل سفیدك داخلی مو 2 – Plasmopara crustosa عامل سفیدك داخلی گیاهان خانواده چتریان (مثل هویج) 3 – Plasmopara halstedii عامل سفیدك داخلی آفتابگردان برای نمونه به سفیدك داخلی مو اشاره می شود:سفیدك داخلی موعامل بیماری Plasmopara viticola این بیماری یكی از بیماریهای همه گیر مو در ایران به شمار میرود كه در مناطق مختلف از جمله آذربایجان شایع است. علایم بیماری :علایم مشخص سفیدك داخلی در برگهای مو دیده می شود (سطح برگ لكه های كلروزه و نكروزه و پشت برگها پوشش كركی قارچ كه شامل اسپورانژیوم ها و اسپورانژیوفورها می باشند). لكه ها بهم پیوسته و برگهاییكه به این ترتیب آلودگی وسیعی زیادی یافته اند، ریزش می كنند. حبه های جوان به بیماری بسیار حساس می باشند و در صورت آلودگی در مراحل ابتدایی پوشش كركی قارچ روی آنها وجود دارد. پس از نفوذ قارچ به درون حبه ها در مرحله بعدی، رنگ آنها قرمز قهوه ای شده و چروكیده می شود. چرخه زندگیبرگهای ریخته شده و شاخه های خشك شده محل زمستانگذرانی قارچ به صورت اُاُسپور و یا بصورت میسلیوم میباشند. جوانه زنی اُاُسپورها در ابتدای فصل و ایجاد آلودگی روی برگ اسپورانژیوم ها تشكیل و زئوسپورها را بوجود می آورند كه منتشر شده و آلودگی های مجدد را ایجاد می كند.كنترل بیماری 1 – زهكشی تاكستان به منظور كاهش رطوبت2 – هرس سرشاخه های آلوده و جمع آوری و سوزاندن كلیه بقایای گیاهی در انتهای فصل3 – سمپاشی با قارچكش هایی مثل فوزتیل آلومینیوم، متالاكسیل، كاپتان، مانب، زینب قبل از گلدهی گیاه و تكرار آن هر 7 تا 10 روز یكبار 4 – Sclerospora : این جنس اخیراً در راسته مجزا Sclerosporales قرار گرفته و مهم ترین گونه آن Sclerospora graminicola است كه عامل سفیدك داخلی در ارزن است. 5 – Pseudoperonosporaاین جنس از لحاظ شكل بسیار شبیه جنس Peronospora است و تنها در نحوه جوانه زنی اسپورانژها تفاوت وجود دارد. مهم ترین گونه این جنس Pseudoperonospora cubensis است كه عامل سفیدك داخلی در كدوئیان مثل خیار میباشد. 2 – خانواده Pythiaceae قارچ های این خانواده انگل اختیاری بوده و به سادگی در محیط های مصنوعی قادر به رشد می باشند.چند جنس بسیار مهم در این خانواده وجود دارد كه عبارتند از : Pythium ، Phytophthora و Sclerophthora . 1 – جنس Pythiumاین جنس یكی از مهمترین جنسهای قارچی بیماریزا در گیاهان می باشند و موجب ایجاد پوسیدگی در بذر و مرگ گیاهچه پیش و پس از خروج، پوسیدگی ریشه، ساقه می شوند. این جنس دارای گونه های بسیار متعددی است كه نمونه هایی از آن عبارتند از :Pythium ultimumPytium debarianumPythium aphanidermatum2 – ‍Phytophthora این جنس بیماریهای مهم و خطرناكی را در گیاهان ایجاد می كند كه برخی از بااهمیت ترین آنها عبارتند از :Phytophthora nicotinaPhytophthora drechsleraPhytophthora parasiticaPhytophtora infestance 1 – بیماری بلایت دیررس سیب زمینی و گوجه فرنگی (یا سفیدك داخلی) Late blight عامل بیماری Phytophthora infestansاین بیماری از مشهورترین بیماری های گیاهی است كه موجب قحطی در ایرلند نیز گردید. این بیماری در ایران روی سیب زمینی، گوجه فرنگی و بادمجان شایع می باشد.علایم بیماریروی برگهای لكه های كوچك قهوه ای ظاهر شده و بعد از چند روز به كل برگ از حاشیه ها پیشروی كرده و برگها چروكیده می شوند. پشت برگها در صورت رطوبی بودن هوا پوشش قارچی به رنگ خاكستری دیده می شود. در كل شاخ و برگ حالت سوختگی پیدا می كند و كل بوته به حالت بلایت (مرگ عمومی) به نظر می رسد. روی غده های سیب زمینی لكه های قهوه ای دیده می شود. در صورتیكه غده ها بریده شوند بخش آلوده قهوه ای و تیره در گوشت سیب زمینی به صورت نامنظم دیده می شود.روی میوه های گوجه فرنگی كه در مراحل مختلف رشد آلوده می شوند، لكه های قهوه ای با حاشیه نامنظم ظاهر می شود كه سطحی هستند و در انبار پیشروی خواهند كرد.چرخه بیماریزمستانگذرانی در غده های آلوده به صورت میسلیوم می باشد. گیاه حاصل از این غده ها آلوده بوده و علایم بیماری را نشان میدهند. انتشار بیماری با اسپورانژیوم هایی است كه روی برگها قرار دارد. باران موجب شسته شدن این اسپورانژیوم ها از شاخ و برگ و انتقال آن به غده ها در زیر زمین می شود.كنترل1 – جمع آوری همه غده های باقی مانده از محصول سال قبل2 – استفاده از ارقام مقاوم به بیماری3 – از بین بردن بخش هوایی سیب زمینی2 تا 3 هفته قبل از برداشت با علف كش ها و روش مكانیكی4 –سمپاشی شاخ و برگ با متالاكسیل (ریدومیل)، مانب، نابام و مانكوزب براساس برنامه های پیش آگاهی 5 – مصرف كودهای فسفره و اجتناب از مصرف زیاد كودهای ازته 3 – Sclerophthoraگونه مهم این جنس Sclerophthora macrospora است كه دارای طیف وسیع میزبانی در گرامینه هاست و بویژه عامل سفیدك داخلی در ذرت و برنج و یولاف و ;. است. 3 – خانواده Perenoph ythoraceae این خانواده جدیداً برداشته شده و تنها جنس این خانواده به خانواده Pythiaceae منتقل شده است. این خانواده دارای یك گونه به نام Peronophythora litchii است كه باعث پوسیدگی میوه در درختانی به نامNephelium litchi(lychee) می شود. 4 – خانواده Alboginaceaeقارچ های این خانواده عوامل بیماری های موسوم به زنگ سفید یا White rust می باشند. مهم ترین گونه این جنس Albugo candida است كه عامل زنگ سفید در گیاهان خانواده چلیپائیان (خاجیان) از جمله شاهی (تره تیزك) می باشد. 3 – شاخه Amastigomycota در این شاخه قارچ هایی وجود دارند كه اسپورهای آن فاقد تاژك می باشند و تغذیه آنها بطریقه جذب انجام می شود.این شاخه شامل چهار زیر شاخه مهم قارچی است كه عبارتند از :1 – زیر شاخه Zygomycotina2 – زیر شاخه Ascomycotina3 – زیر شاخه Basidiomycota4 – زیر شاخه Deuteromycota 1 – زیر شاخه Zygomycotina كه شامل دو رده Zygomycetes و Trichmycetes می باشد. رده تریكومیست از نظر بیماریزایی در گیاهان اهمیتی ندارند. لذا تنها به رده زیگومیست ها پرداخته می شود.– رده Zygomycetesدر این زیر رده تولید مثل جنسی با تولید اسپور جنسی و پایایی به نام زیگوسپور انجام می شود. در این رده چند جنس مهم از لحاظ بیماریهای گیاهی وجود دارد كه عبارتند از: 1 – جنس Mucor گونه های این جنس باعث پوسیدگی و ایجاد كپك در محصولات پس از برداشت مثل انگور و توتون می گردند. 2 – جنس Rhizopusگونه مهم این جنس Rhizopus stolonifer است كه باعث كپك معمولی در نان و پوسیدگی نرم در میوه های انبارشده و در حین حمل و نقل مثل توت فرنگی و نیز سیب زمینی های شیرین میشود. 3 – جنس Choanephora گونه مهم این جنس Choanephora cucurbitarum كه دارای طیف وسیع میزبانی است و باعث پوسیدگی میوه و مرگ شكوفه های گ یاهان خانواده كدوئیان، فلفل، پنبه و بلایت سیب زمینی، لوبیا و لوبیا چشم بلبلی می شود. 2 – زیر شاخه Ascomycotina كه تنها دارای یك رده قارچی به نام Ascomycetes است.– رده Ascomycetesاین رده كمتر از نصف گونه های قارچی را در بر میگیرد و مهمترین ویژگی آن داشتن كیسه ای است به نام آسك كه محتوی اسپورهایی با نام آسكوسپور است. آسكها یا بطور آزاد می باشند و یا در درون كیسه ای به نام آسكوكارپ قرار دارند.این رده به سه زیر رده زیر تقسیم می شو د:1 – زیر رده Hemiascomycetidae یا آسكومیست های ابتدیی2 – زیر رده Euascomycetidae یا آسكومیست های عالی3 – زیر رده Laboulbenioascomycetidae كه این زیر رده از لحاظ بیماریزایی در گیاهان اهمیت زیادی ندارند و از اینرو مورد بحث قرار داده نشده است. 1 – زیر رده Hemiascomycetidae در این زیر رده آسكها در اندام خاصی حضور نداشته و مستقیماً بر روی سطح میزبان آسكها بطور آزاد بوجود می آیند. در این زیر رده گونه های مهم بیماریزا موجود است كه مهمترین آنها به این ترتیب می باشند.1 – Nemathospora coryli عامل بیماری ماسوی پسته2 – Taphrina deformanse عامل بیماری لب پتری یا پیچیدگی برگ هلو3 – Taphrina proni عامل خیارك آلو4 – Taphrina cerasi عامل بیماری جارویی گیلاسدر اینجا به شرح بیماری لب شتری هلو و خیارك آلو پرداخته می شود.1 – بیماری لب شتری هلو Leaf curl of peachعامل بیماری Taphrina deformanseقارچ عامل این بیماری خنك دوست است و از اینرو در اوایل بهار روی برگهای درختان هلو و نیز بادام دیده می شود. این بیماری از در اغلب نقاط كشور و ازجمله آذربایجان یكی از شایع ترین بیماری های هلو به شمار می رود. علایم بیماریاین بیماری به لحاظ علایم مشخصی كه دارد به راحتی قابل شناسایی است. معمولاً برگ های آلوده به رنگ قرمز ارغوانی در آمده و به شدت پیچ خورده می شوند. این پیچ خوردگی در اثر هیپرتروفی و هیپرپلازی در برخی سلولهای پارانشیم برگ می باشد. ممكن است در شرایط مساعد گرد سفید رنگ قارچ روی برگ ها دیده شود كه در واقع آسكهای آزاد می باشند. چرخه بیماریقارچ عامل بیماری به صورت كنیدیهای مخمرمانند روی برگ های فروافتاده و یا میسلیوم در فلس های جوانه و بافت های آلوده شاخه ها برروی درخت زمستانگذرانی می كند. در زمان مساعد قارچ دوباره فعال شده و در نهایت آسك های آزاد را بوجود می آورند.مبارزه1 – رقم های مقاوم هلو به این بیما ری مثل رقم گل مه موجود است.2 – هرس و جمع آوری و سوزاندن شاخه های آلوده3 – مبارزه شیمیایی در هنگام آغاز رشد جوانه ها با تركیبات مسی و قارچكش هایی مثل كاپتان، كاپتافول، تیرام و زیرام . اولین سمپاشی بایستی حداقل 10 روز بعد از هرس (در اواخر پاییز) و سمپاشی های بعدی در هنگام آغاز رشد جوانه ها انجام می شود.بیماری خیارك یا انبونك آلو Bladder plum عامل بیماری Taphrina proniاین بیماری در منطقه آذربایجان و قزوین گسترش زیادی داشته و سالانه به باغات آلو خسارات زیادی وارد می كند.علایم بیماری قارچ عامل بیماری گلها را آلوده نموده و میوه های جوان حاصله از آنها تغییر شكل می بابد. این میوه ها دراز (شبیه میوه باقلا) و پوچ اغلب به صورت خمیده بر روی درخت خشك می شوند. در قسمت خارجی میوه های آلوده پوشش سفید رنگی كه از اندام های باروری (آسك آزاد) تشكیل شده، دیده می شود. شاخه و برگ ها نیز اغلب آلوده می شوند. سرشاخه ها خیلی طویل و برگ ها برخی مواقع پیچیده شده ولی این پیچیدگی چندان آشكار نیست. این بیماری نیز هوای سرد و مرطوب را دوست دارد.چرخه بیماریقارچ بر روی میوه های افتاده بر زمین و در شاخه ها و ساقه های باقی می ماند. آلودگی های اولیه در بهار بوسیله كنیدی و میسلیوم قارچ انجام می گیرد كه میسلیوم قارچ وارد شكوفه ها شده و در ناحیه تخمدان شكوفه ها ش روع به رشد میكند كه بدین ترتیب میوه ها بدشكل می شوند.كنترل1 – جمع آوری میوه های آلوده و هرس شاخه های آلوده و سوزاندن آنها2 – مبارزه شیمیایی با سموم مسی در ابتدای رشد گیاه و هنگام تورم جوانه ها. 2 – زیر رده Euascomycetidaeدر این زیر رده آسكها در درون كیسه های ویژه ای به نام آسكوكارپ قرار می گیرند. بر اساس نوع آسكوكارپ، این زیر رده به 4 سری قارچی تقسیم می شود:1 – سری Plectomycetes كه آسكوكارپ ها در آن اغلب از نوع كلیستوتیسیوم می باشد.2 – سری Pyrenomycetes ك ه آسكوكارپ ها در آن اغلب از نوع پریتسیوم می باشد.3 – سری Discomycetes كه آسكوكارپ ها در آن از نوع آپوتیسیوم می باشد.4 – سری Loucoloascomycetes كه آسكوكارپ ها در آن از نوع پریتسیوم كاذب می باشد. 1 – سری Plectomycetesقارچ های این سری دارای آسكهایی می باشند كه دیواره آنها در هنگام بلوغ متلاشی شده و آسكوسپورها مستقیماً از آسكوكارپ خارج و منتشر می شوند. غالباً نوع آسكوكارپ در این سری بسته و از نوع كلیستوتسیوم است. در این سری آسكها بدون نظم خاص در درون آسكوكارپ پراكنده اند و اصطلاحاً لایه هیمنیوم در آنها وجود ندارد. از مهم ترین قارچ های این سری می توان به موارد زیر اشاره نمود:– مرحله جنسی قارچ های مهمی نظیر Aspergillus، ‍Penicillium در این سری قرار دارد Aspergillus : Aspergillus flavus كه موجب پوسیدگی و ایجاد كپك در محصولاتی نظیر ذرت، پنبه و ;. شده و توكسینی به نام آفلاتوكسین در محصولاتی نظیر پسته تولید كرده و در صورت مصرف موجب مسمومیت انسان می شود. Aspergillus niger كه موجب كپك سیاه در پیاز و سبزیجات مختلف می شود.فرم جنسی Aspergillus كه در این سری قرار دارد Eruthium و Emericella است. Penicillium :Penicillium digitatum موجب كپك سبز مركباتPenicillium italicum موجب كپك آبی مركباتPenicillium expansum موجب پوسیدگی میوه سیبفرم جنسی این قارچ كه در این سری قرار دارد، Talaromyces و Eupenicillium است. – Ophiostoma Ophiostoma ulmi عامل پژمردگی آوندی نارون یا مرگ هلندی ناروناین جنس اخیراً به سری Hymenomycetes و راسته Xylariales منتقل شده است.در اینجا به لحاظ اهمیت این بیماری در كشور به شرح این بیماری پرداخته می شود:بیماری مرگ هلندی نارون Dutch elm diseaseعامل بیماری Oب پارك ها و درختكاری های منطقه شمال كشور و بویژه آذربایجان شایع است و موجب پژمردگی و از پای در آمدن درخت درطی چند سال می شود. علایم بیماریزردی و خشك شدن برگها در یك یا چند شاخه در اواخر پاییز و اوایل بهار آغاز می شود. در صورتیكه شاخه های آلوده را قطع كنیم در مقطع آن آوندهای چوبی به رنگ قهوه ای دیده می شوند. در ضمن در درختان مرده و یا در حال مرگ دالانهایی كه سوسكهای پوستخوار ایجاد كرده اند دیده می شود.چرخه بیماریاین بیماری با سوسكهای پوستخوار و نیز پیوند ریشه ای درختانیكه در مجاورت همدیگر قرار دارند، منتقل می شود. سوسكها به هنگام تغذیه از درخت، قارچ عامل بیماری را منتقل می كنند. قارچ به درون آوند راه یافته و موجب انسداد آن می شود و بدین ترتیب پژمردگی بروز می كند. كنترل بیماری1 – رعایت بهداشت باغی : با از بین بردن درختهای مرده و یا در حال مرگ و هرس همه شاخه های آلوده تا 3 متر زیر هر گونه تغییر رنگ آوندی و حفر كانال بین درختان آلوده و سالم برای جلوگیری از پیوند ریشه ها و استفاده از مواد تدخین كننده مثل متیل بروماید در كانال حفر شده.2 – كنترل ناقل : سمپاشی با حشره كش ها در اوایل بهار و استفاده از فرمون هایی برای جلب حشرات3 – تزریق مواد بازدارنده پاتوژن مثل انواع آنتی بیوتیك ها به تنه درخت كه در مراحل مطالعه است. 2 – سری Pyrenomycetesدر این سری قارچ هایی قرار دارند كه آسكوكارپ در آنها غالباً دارای دهانه باز و از نوع پریتسیوم است. آسكها در لایه منظم هیمنیوم واقعند و دیواره آسكها پایدار می باشد.راسته های مهم این سری عبارتند از :1 – Erysiphalesاین راسته قارچ هایی را شامل می شود كه عوامل سفیدكهای سطحی یا پودریPowdery mildew در گیاهان می باشند. در این گروه بیماری ها پوشش سفید رنگی از قارچ كه متشكل از هیف، كنیدی و كنیدیوفور (كه در اینجا اُئیدیوم Oidiumو اُئیدیوفور نامیده می شوند) روی سطح فوقانی و گاه تحتانی برگ ها ظاهر می شود. در انتهای فصل آسكوكارپ هایی از نوع كلیستوتیس به شكل نقطه های سیاهرنگی روی اندام های گیاهی ظاهر می شود كه وسیله پایداری قارچ به شمار می رود. كلیستوتیس ها دارای زائده هایی به نام فولكر یا Appendage می باشند كه انواع مختلفی داشته و در جنس های مختلف به شكل های متفاوتی دیده می شود. همچنین جنس ها مختلف این راسته از روی تعداد آسك موجود در آسكوكارپ و نیز مورفولوژی فرم غیر جنسی شان از هم تشخیص داده می شوند. جنس های مهم عبارتند از : 1 – Erysiphe (فولكر رشته ای و آسكوكارپ دارای چندین آسك در داخل خود)Erysiphe betea عامل سفیدك پودری چغندر قندErysiphe cichoracearum عامل سفیدك پودری كدوئیانErysiphe cruciferarum عامل سفیدك پودری چلیپائیانErysiphe graminis f.sp. tritici عامل سفیدك پودری گندم كه اخیراً اسم جنس آن به Blumeria تغییر نام یافته است. 2 – Sphearotheca (فولكر رشته ای و آسكوكارپ فقط واجد یك آسك)Sphaerotheca pannosa سفیدك سطحی رز و هلو3 – Leveillula (فولكر رشته ای و آسكوكارپ دارای چندین آسك در داخل خود با فرم غیر جنسی متفاوت)Leveillula taurica عامل سفیدك سطحی در پنبه، بادمجان، فلفل و گوجه فرنگی4 – Uncinula (فولكر عصایی و آسكوكارپ دارای چندین آسك)Uncinula necator عامل سفیدك سطحی موUncinula bicornis عامل سفیدك سطحی بلوط5 – Phyllactinia (فولكر در انتهای متصل به آسكوكارپ متورم و حباب مانند و در انتهای دیگر نوك تیز، تعداد آسكها زیاد)Phyllactinia guttata عامل سفیدك پودری در درختانی نظیر توت و پسته و فندق6 – Microsphaera (فولكر منشعب و صلبیبی شكل و دارای چندین آسك در آسكوكارپ)Microsphaera diffusa عامل سفیدك سطحی سویاMicrosphaera alphitoides عامل سفیدك سطحی در بلوط در اینجا برای نمونه به دو بیماری مهم سفیدك پودری مو و سیب اشاره می شود.سفیدك پودری مو Grape powdery mildewعامل بیماری Uncinula necaterاین بیماری جزو بیماری های مهم در درخت مو بوده و باعث ایجاد خسارت شدید در موستان های سرتاسر دنیا می شود. در ایران این بیماری در نواحی نیمه مرطوب و خشك مثل آذربایجان خسارت شدید می زند.علایم بیماریتمامی اندام های سبز ممكن است با پوشش سفید رنگ قارچ پوشیده شوند. سلولهای گیاهی زیر پوشش قارچی نكروزه شده و اواخر تابستان به رنگ خاكستری مایل به بنفش در می آیند. روی شاخه های غیر چوبی لكه های نكروزه ظاهر شده و حبه ها نیز با پوشش سفید رنگ پوشیده شده و در صورت شدت آلودگی اپیدرم حبه ها نكروزه شده و قهوه ای می شود. حبه ها بعداً تركیده و دانه های آنها آشكار می شود. چرخه زندگیقارچ عامل بیماری زمستان را كلیستوتیس ها در بقایا سپری می كند و یا میسلیوم در بین جوانه ها سپری می كند. پس از حصول آلودگی در آغاز فصل اوئیدیوم (كنیدی) و ائیدیوفور قارچ تولید و منتشر شده و آلودگی های بعدی را باعث می شود. در انتهای فصل نیز قارچ تولید مثل جنسی خود را آغاز كرده و كلیستوتیس های سیاه رنگی را بر روی برگ ها بوجود می آورد.كنترل بیماری1 – هرس اندام های سبز جهت تهویه و استفاده بیشتر از نورآفتاب با توجه به خنك دوست بودن پاتوژن 2 – برنامه سمپاشی :الف- اولین سمپاشی به محض باز شدن جوانه هاب – تكرار سمپاشی موقع تشكیل حبه ها به اندازه نخود فرنگیج – كمی قبل از رسیدن كامل میوه با سمومی مثل: گرد گوگرد، كاراتان، بنومیل، توپسین ام و ; نكته مهم: كاربرد گوگرد در حرارت بالاتر از 18 درجه انجام شود. سمپاشی با گوگرد در ساعات گرم و اواسط روز موجب گیاهسوزی می شود.سفیدك پودری سیب Apple powdery mildewعامل بیماری Podo sphaera leucotrichaاین بیماری چند سالی است كه در درختان سیب كشور رو به گسترش بوده و از بیماری های خطرناك سیب به شمار می رود.علایم بیماری:علایم بیماری را می توان در همه اندام های درخت مشاهده نمود:روی شاخه ها : پوشش سفید قارچی روی شاخه ها جوان یكساله، توقف رشد و كاهش فاصله میانگره.روی برگها : پوشش سفید روی هر دو سطح برگ، پیچیده شدن و توقف رشد برگهای مبتلا و خزان قبل از موعدروی گلها : پژمرده شدن گلها و وجود پوشش سفید روی آنها كه در نهایت منجر به تولید میوه نمی شوندروی میوه ها : میوه های جوان آلوده رنگشان سفید شده و فرومی ریزند. تشكیل لایه نمدی و جوب پنبه ای زیر اپیدرم میوهچرخه بیماری:قارچ به صورت میسلیوم لابلای فلس جوانه ها زمستان گذرانی می كند. بقیه مراحل مثل سفیدك سطحی در مو است.كنترل بیماری 1 – استفاده از ارقام مقاوم در هنگام احداث باغ2 – هرس شاخه هایی واجد جوانه های مبتلا و سوزاندن آنها3 – مبارزه شیمیایی با سمومی مثل كاراتان (دینوكاپ)، گوگرد و ; اولین سمپاشی بایستی قبل از گلدهی شروع و هر 8 تا 10 روز تكرار شود. 2 – راسته Sphaerialesدر این راسته قارچ عامل پوسیدگی سفید در درختان Rosellinia necarics قرار دارد. 3 – را سته Polystigmatalesاین راسته دو قارچ مهم بیماری زا را در خود دارد.1 – Polystigma ochraceum عامل بیماری لكه آجری بادام2 – Polystigma rubrum عامل بیماری لكه قرمز آلو 4 – راسته Claviceptalesدر این راسته قارچ مهم عامل ارگوت Ergot‌ چاودار و غلات (پاسیخكی) Claviceps purpurea وجود دارد. 5 – راسته Diaportales در این راسته قارچ های بیماری زای زیر قرار دارند:Diaporth citri عامل بیماری ملانوز مركباتEndotia parasitica عامل بیماری مرگ درختان شاه بلوطValsa rubescens عامل بیماری دارخور یا سیتوسپوریوز سیبGnomonia juglandis عامل بیماری آنتراكنوز گردو (برای توضیح بیشتر به قارچ های ناقص مراجعه كنید)Gaeumanomyces graminis f.sp. tritici عامل بیماری پاخوره گندم (Take-all) 6 – راسته Nectriales قارچ های مهم این راسته عبارتند از :Nectria galligena عامل شانكر نكتریایی درختانGibberella fujikori عامل بیماری باكانا یا پوسیدگی طوقه برنج (به قارچ های ناقص مراجعه شود)بیماری شانكر نكتریایی درختان Necterial chankerعامل بیماری Necteria galligenaفرم غیر جنسی قارچ Fusarium & Tubercularia galligenaاین بیماری از بیماریهای مهم درختان مثمر (سیب، گردو، گلابی) و غیر مثمر سخت چوب مثل بلوط و افرا به شمار می رود.علایم بیماری :اولین علامت فرورفتگی مختصر روی پوست اطراف زخم های كوچك است. در شانكر های جوان چندساله با تشكیل بافت كالوز كه در اثر واكنش دفاعی گیاه و تشكیل لایه چوب پنبه صورت می گیرد، پوست در حاشیه شانكر ها شكاف می خورد. در شانكر های مسن، حلقه های یكنواخت متحدالمركز شبیه صفحه هدف (سیبل) دیده می شود. پریتس های قارچ به صورت انفرادی و یا گروهی در روی بافت مرده كالوز بوجود می آید. ادامه خواندن مقاله در مورد قارچ شناسي و بيماري هاي قارچي

نوشته مقاله در مورد قارچ شناسي و بيماري هاي قارچي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.