nx دارای 92 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
اختلالات نارسایی
فصل اول
مقدمهبیان مسئلهاهمیت و ضرورت تحقیقفرضیه هاتعاریف متغیرها
مقدمه كاملا عادیست كه كودكان جنب وجوش داشته باشند و از بازی كردن لذت می برند . گاهی مادران به درمانگاه یا روان شناس مراجعه كرده و اظهار می كنند كه فرزندشان بخصوص پسرشان بسیار بی قرار ، زیاد فعال ، حواس پرت ، بی ثبات و تكانشی است . معلمان معمولا چنین دانش آموزانی را خوب می شناسند . افرادی كه به نحوی با بیماران روانی ، عقب ماندگان ذهنی ، معتادین به مواد مخدر ، الكل سروكار دارند به این امر اعتقاد دارند . مشكلات روانی مختص به یك قشر یاگروه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می شود . كارگر ، كارمند ، معلم ، دانشجو ، دانش آموز و غیره . . . . . را نمی شناسد و به عبارت دیگر امكان ابتلا به ناراحتی های روانی برای همه افراد وجود دارد و در این میان دانش آموزان از ارزش بالاتری برخوردار می باشند زیراكه امیدهای آینده این جامعه می باشند و یكی از بیماری های روانی كه آنها را تهدید می كند اختلال كمبود توجه / بیش فعالی می باشد كه یكی از متداولترین اختلال های دوران كودكی می باشد كه میزان مراجعه به مراكز درمانی به علت آن بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد .
درمورد این اختلال هنوز دانش كافی بدست نیامده است و پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد كه پاسخی برای آنها یافت نشده است . برای همین پژوهش های زیادی در این مورد انجام گرفته است تا علل آن مشخص شود . مثلا همین تحقیق كه در مورد بررسی رابطه این اختلال با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد كه احتمالا بین آنها نیز رابطه معناداری وجود دارد كه در بین مدارس ابتدایی به عمل آمده است .
واما اشتغال مادران در خارج از خانه به خانواده كه یكی از اركان آن فرزندان می باشند تأثیر به سزایی دارد . اشتغال زنان كه بیش از هرچیز به سبب نیاز اقتصادی پدید آمده است، پس از بروز جنگ های دراز مدت در مغرب زمین و كمبود نیروی انسانی ، دامنه وسیعی پیدا كرد و با به كارگرفتن زنان در واحدهای تولیدی ، زمینه اجتماعی اشتغال آنان در عرصه های گوناگون ، فراهم آمد . از مطالعات به عمل آمده ، برمی آید كه اشتغال زنان به ویژه زنان دارای همسر و فرزند به وظایف و مناسبات درون خانواده تأثیر قابل ملاحظه ای می گذارد و این تأثیر به نوبه خود در روابط و كاركردهای زندگی اجتماعی ( بیرون از كانون خانوادگی ) آنان منعكس می گردد . هر چند اشتغال زنان به مرور زمان ، تا حدود زیادی ، در جامعه پذیرفته شده است ، ولی قول فرهنگی لازم جهت برقراری هماهنگی میان این اشتغال و تقسیم وظایف و مسؤولیت ها در موزه خانواده ، كاملا تعفق نیافته است .
بیان مسئله نتیجه ی پژوهش های انجام شده در مركزهای پژوهشی و دانشگاهی در سراسر جهان ، شناخت و آگاهی بسیار جدیدی از ویژگی ها و سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به دست داده اند . این آگاهی از واپسین سال های دهه ی 80 میلادی . و به ویژه یك دهه بعد ، یعنی زمانی كه بار كلی در سال 1997 مقاله ای در مورد این اختلال نوشت ، نمود پیدا كرد ، بر این اساس ، دانشمندان آنچه را كه درباره ی سبب شناسی این اختلال می دانستند بازنگری كردند و به نظر می رسد الگوی جدیدی در این زمینه در حال شكل گیری و گسترش است . در این الگوی جدید ، تأكید بر تكانشگری ناشی از نارسایی بازداری است كه به شكل ( نارسایی در كنترل حركتی ) ظاهر می شود .
در این پژوهش سعی شده كه رابطه كمبود توجه یا بیش فعالی كودكان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه مورد بررسی قرار بگیرد تا معلوم شود كه آیا بین اشتغال مادران در خارج از خانه با این اختلال رابطه ای وجود دارد یا خیر . افرادی كه دارای بیش فعالی می باشند در زندگی روزمره دچار مشكلاتی می باشند كه در بعضی موارد می تواند كار آنها را مختل كند .
بار دیگر اهمیت توجه به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را به پژوهشگران ، دانشجویان و مسئولان بهداشت و درمان جامعه یادآور می شویم . پرسش های زیادی در مورد این اختلال وجود دارد كه هنوز پاسخ مناسبی برای آنها یافت نشده است . در جامعه ایران ، این پرسش ها كه به شیوع ، ویژگی ها و ارزیابی این اختلال و نیز چگونگی تعامل كودكان مبتلا با والدین ، معلمان و دوستان و انواع كمبودها مربوطند ، همچنان بدون پاسخ مانده اند و با توجه به شیوع زیاد این اختلال ، ضروری است تا این اختلال و دانش آموزان دارای این اختلال را از یاد نبریم .
اهمیت و ضرورت تحقیق اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی یكی از متداولترین اختلال های دوران كودكی است كه میزان مراجعه افراد به مراكز درمانی به علت آن ، بیش از سایر اختلال های دیگر می باشد . امروزه ، این اختلال به دلیل های گوناگونی مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است . نخست آنكه این اختلال كه اولین یا دومین اختلال فراوان در دوران كودكی و نوجوانی است برای بسیاری از دانش آموزان مشكل های قابل توجهی ایجاد می كند . و برعملكرد شناختی ، اجتماعی ، هیجانی ، خانوادگی آنان و سپس در بزرگسالی ، بر عملكرد شغلی و زناشویی آنها تأثیر می گذارد . ( تذكر 1 )
تذكر دوم ، سبب شناسی و درمان این اختلال هنوز به طوركامل مشخص نشده است . تذكر سوم ، به نظر می رسد شناخت بهتر اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، به شناخت بهتر بسیاری دیگر از اختلال های كمبود هم چون اختلال سلوك ، اختلال نافرمانی ستیزشی و ناتوانی یادگیری كمك می كند .
لذا پژوهشگر قصد دارد پیرامون این موضوع ، تحقیقی را صورت دهد تا از این طریق مسائل و مشكلات دانش آموزان مدارس ابتدایی و همچنین آشنایی بهتر با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و تأثیر اشتغال زنان در این زمینه مشخص شده و دیدگاه بهتر و روشن تری را روی افراد گذاشته شود .
اهداف تحقیق هدف كلی از این پژوهش بررسی رابطه بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی كودكان مدارس ابتدایی با اشتغال مادران در خارج از خانه می باشد .
اهداف جزئی 1- مشخص نمودن افراد دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین دانش آموزان مدارس ابتدایی . 2- مشخص نمودن وضعیت اشتغال مادران آنها . 3- توصیف نمرات دانش آموزان مدارس ابتدایی شهرستان خمین و مقایسه نمرات افراد دارای مادران شاغل و غیرشاغل و همچنین ایجاد انگیزه بیشتر جهت پژوهش هایی از این نمونه . 4- زمینه ی را فراهم كنیم برای اجرای تحقیقات آینده و در نهایت به عنوان یك فاكتور بهداشتی در جهت پیش گیری یا به حداقل رساندن اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در جوامع و گروه های بخصوص در بین دانش آموزان .
فرضیه بین اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و اشتغال مادران در خارج از خانه رابطه معناداری وجود دارد . میزان اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین كودكان دارای مادران غیر شاغل بیشتر از كودكان دارای مادران شاغل است .
تعاریف مفهومی و عملیاتی الف ) تعریف مفهومی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ( ADHD ) : بیش فعالی عبارت است از اختلال رشدی در توجه ، كنترل تكانش ، بی قراری و هدایت رفتار كه به طور طبیعی ایجاد می شود و ناشی از اختلال های عصب شناختی بزرگ حسی ، حركتی یا هیجانی نیست .
زنان شاغل : به پرسنل شاغل زنان ، كه طبق قانون كار یا به صورت استخدام كشوری یا پیمانی روزانه بین 6 تا 8 ساعت یا بیشتر از این زمان را در ادارات دولتی یا غیر دولتی اعم از آموزش و پرورش ، بیمارستان یا درمانگاه و غیره . . . . . و یا به صورت شاغل آزاد در مغازه یا آرایشگاه و غیره . . . . . وقت خود را صرف به مردم بكار می گیرند .
ب ) تعریف عملیاتی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی : اختلالی است كه در این تحقیق به وسیله مقیاس درجه بندی كانرز برای والدین و معلمان تشخیص داده می شود . اگرچه آزمون های متعددی برای ارزیابی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ساخته شده است ولی شاید هیچ كدام به اندازه دو مقایسی كه توسط كیت كانرز برای والدین و معلمان ساخته شده مورد استفاده قرار نگرفته است .
فصل دوم
الف ) مبانی نظریب ) تحقیقات انجام شده ( پیشینه ی تحقیق )
تعاریف بیش فعالی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی به شكل های مختلف و با نام های متفاوتی تعریف شده و تقریبا هیچ گاه توافقی در این زمینه وجود نداشته است . برخی از مؤلفان ، تعریف های ویژه ی خود را ارائه
می كنند . و برخی دیگر از افراد یا برخی از انجمن ها ، معیارهای خاصی را برای تعریف این اختلال به صورت بالینی ، خود در نظرمی گیرند . والدین و مربیان كودكان اغلب اصطلاح بیش فعال را جهت توصیف كودكانی به كارمی برند كه سرزنده ، خستگی ناپذیر ، بسیار فعال و پرجنب وجوش هستند . این اختلال معمولا با ویژگی هایی چون بیش فعالی ، تكانشگری ، بی توجهی ، پرتحرك ، بی قرار ، پریشان و مانند اینها توصیف شده و اغلب این نگرش وجود داشته است كه آن را ناشی از عوامل زیستی ، آسیب مغزی یادداشت بدانند . در این میان ،
درمانگران به تعریفی عملیاتی احتیاج دارند تا در كارهایشان به آن مراجعه كنند . زیرا بدون در اختیار داشتن تعریف عملیاتی مجبور می شوند براساس مفاهیم نه چندان مشخصی هم چون آسیب مغزی ، مشكل های عاطفی ، محرومیت های محیطی و توصیف های مقوله ای گوناگون كاركنند . معمولا تعریف های متعددی كه ارایه شده هركدام برجنبه ای تأكید داشته اند . برای مثال ، وری ( 1968 ) . در تعریف خود ، بر فعالیت حركتی بیش از حد تأكید می كند : ( فعالیت حركتی روزانه ، كه به طور معناداری بیشتر ازحد عادی است ) . گاهی براساس نیاز فردی كه تعریفی از این اختلال عرضه می كند ، تعریف های متفاوتی از آن به عمل آمده است .
برای مثال ، كنت ( 1994 ) . در واژه نامه ی ورزشی خود این اختلال را : ( فعالیت حركتی بیش از حد ) تعریف می كند . باركلی ( 1982 ) می نویسد اگرچه برسد نشانه ها و ویژگی های بیش فعالی معمولا اتفاق نظر وجود دارد ، ولی هنوز برسر تعریف آن ، چنین توفقی حاصل نشده است . برای مثال ، بسیاری از دانشمندان معتقدند كه بیش فعالی فراگیر در تكانشگری بیش فعالی و بی توجهی است . باركلی ( 1982 ) تعریف زیر را پیشنهاد می كند :
( بیش فعالی عبارتست از اختلال رشدی در توجه ، كنترل تكانش ، بی قراری و هدایت رفتار كه بطور طبیعی ایجاد می شود و ناشی از اختلال های عصب شناختی بزرگ ، حسی ، حركتی یا هیجانی نیست ) .
تیلور به این تعاریف اشاره كرده است 1- پرجنب وجوش عبارت است از فعالیت بدنی زیاد . كودك پرجنب وجوش بیش از كودك معمولی تحرك دارد . حركاتش ناگهانی است و به دشواری می تواند مدتی سرجایش بنشیند . این كودكان با وجود آنكه پرتحركند . ولی به هنگامی كه توجهشان به چیزی جلب می شود می توانند حواسشان را متمركز كنند . به طوركلی این گونه كودكان پرتوان و پرانرژی اند ، اما گاهی این فعالیت زیاد از اضطراب و عصبانیت ناشی می شود . معمولا این گونه كودكان را نافرمان می دانند چون وقتی به آنان می گویند سرجایشان بنشینند گوش نمی كنند . این رفتار از لحاظ كودكان مشكلی به حساب نمی آید هرچند كه ممكن است والدین را خسته كند .
2- بی قراری یا اختلال در میزان دقت و توجه دركودكی دیده می شود كه به دلیل داشتن آستانه دقت كوتاه مدت بیش از حد تحرك دارد و نامنظم و آشفته است . 3- تحرك یا فعالیت بیش از حد نشانه روانی دركودكانی است كه بی قرارند و نمی توانند حواسشان را برچیزی متمركز كنند .
همان گونه كه اشاره كردیم تعریف مشخصی از بیش فعالی وجود ندارد كه مورد پذیرش همگانی صاحب نظران باشد . بسیاری از پژوهشگران و درمانگران ترجیح می دهند تعریف و معیار تشخیصی وآماری اختلال های روانی ( 1994 ) . را مورد استفاده قرار می دهند كه از پذیرش بسیاری برخوردار است .
نظریه ها و دیدگاهها در پیشینه پژوهشی مربوط به سبب شناسی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی دو الگو یا نظریه اصلی در این باره وجود دارد .
1- نظریه ی ساز وكار برانگیختگی در این نظریه ادعا می شود كه اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ناشی از نابهنجاری هایی در ساز وكارهای برانگیختگی مغز در افراد دارای این اختلال است . در این نظریه سعی می شود چگونگی پاسخ دهی مغز مطالعه می شود و مشخص شود كه چه مشكلی در دستگاه عصبی این كودكان وجود دارد كه در پاسخ دهی آنها به محرك های بیرونی و درونی ، مشكل ایجاد می كند . در رویكرد برانگیختگی ، ساز وكارهای برانگیختگی از دو جنبه مورد پژوهش قرار می گیرند .
جنبه اول ، بیش برانگیختگی و جنبه دوم كم برانگیختگی است ، و می توان رفتار كودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را از هركدام از این دو جنبه بررسی كرد . رویكرد بیش برانگیختگی بیانگر آن است كه این اختلال دركودكان ناشی از این وضعیت است كه فزون شلوغی داده ها ، امكان تصفیه و انتخاب محرك ها را نمی دهد . در مقابل دیدگاه كم برانگیختگی معتقد است كه میزان برانگیختگی پایین و ناكافی بودن میزان فعالیت ساز وكارهای كنترل بازداری باعث به وجود آمدن حواس پرتی و در نتیجه اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی می شود .
مطالعه دقیق در سال های اخیر این یافته های شگفت آور را نشان می دهد كه زمانی كه كودكان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، در معرض تحریك پذیری بالایی ، مثل موسیقی ، قرارمی گیرند ، عملكرد بهتری در ریاضیات از خود نشان می دهند . این پژوهشگران معتقدند كه تأثیر تسهیل گر تحریك پذیری شنیداری ، باعث عملكرد بهتر آنها در ریاضیات می شود . این یافته نشان می دهد كه نظریه ی كم برانگیختگی می تواند به درك بهتری در سبب شناسی این اختلال كمك كند .
2- الگوی كاركردهای هماهنگ ساز الگوی كاركردهای هماهنگ ساز تلاشی است برای تدوین نظریه ای سبب شناسی تا بتوان از این رهگذر ، پژوهش های مربوط به اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را یك موضوع اساسی متمركز ساخت . این الگو براین باور استوار شده است كه نارسایی توجه در این اختلال ، نارسایی ثانویه ای است كه از ضعف در بازداری رفتاری یا خود تنظیمی ناشی می شود . باركلی معتقد است كه نارسایی در بازداری پاسخ ، باعث آسیب رسیدن به چهار توانایی عصبی – روانی شناختی می شود . این آسیب ، از راه اطلاعات بازنمایی شده و عمل های خود جهت دهی ، به كاهش كنترل حركتی منجر می شود .
علت بیماری ( سبب شناسی ) دانشمندان نمی توانند به طور قطعی مشخص كنند كه علت اصلی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی چیست . برخی از علت های احتمالی را در این قسمت مرور خواهیم كرد . اما همچنان لازم است تا علت های این امر مورد بررسی و پژوهش قرار بگیرند . در این بررسی سعی می كنیم رویكرد زیستی – روانی – اجتماعی داشته باشیم . امروزه بیشتر پژوهشگران برنظرگاه زیستی تأكید می ورزند . ولی همواره باید توجه داشت كه عوامل روانی اجتماعی نیز از نظر دور نمانند .
1- عوامل ژنتیكی در بررسی های انجام شده در مورد تأثیر عوامل ژنتیكی در اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی معمولا از سه روش مورد استفاده قرار می گیرد : مطالعه ی هم شكمان و مطالعه فرزند خوانده ها . مطالعه خانواده به بررسی تأثیر عوامل خانوادگی مربوط می شود . در حالی كه مطالعه هم شكمان و فرزند خوانده ها برای این منظور به كار می رود تا روشن شود كه آیا اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی منشاء خانوادگی و محیطی دارد یا ژنتیكی .
مطالعه ی هم شكمان و فرزند خوانده ها در مورد این كودكان ، نشانگر رابطه ای قوی بین عوامل ژنتیكی و وجود این اختلال است . بیدرمن و همكاران ( 1990 ) . عوامل خانوادگی – ژنتیكی و عوامل روانی اجتماعی را در میان خویشاوندان درجه ی اول كودكان و نوجوانان دارای این اختلال مطالعه كردند و دریافتند كه در این خویشاوندان ، احتمال وجود اختلالی مشابه ، بسیار زیاد است . از این رو تأثیر عوامل خانوادگی – ژنتیكی مورد تأیید قرار می گیرد .
در بررسی دیگری كه از چهار جفت دوقلوی یك تخمكی به عمل آمده ، روشن شد كه هر دو كودك دوقلو به سندرم تحرك بیش ازحد دچار بودند . درحالی كه این نتیجه در تنها یك جفت از شش جفت دوقلوی دوتخمكی مورد مطالعه دیده شد .
باركلی ( 1996 ) اظهار می دارد كه هیچ گونه نابهنجاری كر و موزی شبیه آنچه كه در نشانگان داون یا ایكس شكننده وجود دارد ، در این اختلال مشاهده نشده است . در زمینه ی احتمال وجود رابطه با یك ژن تنها نیز نتیجه ی مطالعه فاراوان و همكاران ( 1992 ) از رابطه ی بین جهش كر و موز م 3 در ژن B ( HTRB ) گیرنده ی تیرویید با این اختلال حكایت می كند .
2- عوامل عصب شناختی و عصبی – شیمیایی از سال های نخست قرن بیستم اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را به عنوان اختلال عصب شناختی مورد توجه قرار دادند و طولی نكشید كه آن را نتیجه نوعی آسیب یا بد كاركردی مغزی فرض كردند . از آنجا كه تعداد زیادی ازكودكانی كه در رشد تأخیر دارند دچار بیش فعالی اند و از آنجا كه این گروه كودكان بیش از كودكان دیگر دچار آسیب مغزی اند از این رو شاید بتوان گفت این خصوصیات با آسیب مغزی ارتباط دارد . البته همه كودكانی كه دچار آسیب مغزی اند دچار بیش فعالی نیستند . گازانیكا و همكاران ( 1979 ) گزارش كردند كه دركودكان بیش فعال مقدار امواج آهسته ( معمولا تتا ) كه برای كودكان خردسال طبیعی است ، به میزان كمتری مشاهده می شود .
از سوی دیگر پژوهشگران بررسی هایی را روی كاركرد نیمكره های مغز انجام داده اند و دریافتند كه هوشیاری و توجه به طور عمده ای تابع نیمكره راست است و آسیب به این نیمكره ، نارسایی هایی را در هوشیاری و توجه ایجاد می كند و دركنار آن ، فعالیت حركتی عمدی فردكاهش می یابد و فرد به تكانشگری مبتلا می شود . ( حمید علیزاده ، اختلال نارسایی توجه / فزون جنبشی ، تهران ، انتشارات رشد ، صفحه 49 ) . دستگاه فعال ساز شبكه ای دیگر از منطقه هایی است
كه در زمینه عملكرد توجه اهمیت دارد . شواهدی وجود دارد كه نشان می دهد دركودكان دارائی اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی این دستگاه به درستی كارنمی كند . قطعه ی پیشانی یكی دیگر از نقاطی است كه مورد توجه قرارگرفته است بطوری كه باركلی ( 1982 ) توضیح می دهدكه هرگاه در منطقه ی پیش پیشانی ، آسیبی وجود داشته باشد ،
پیامدهای این آسیب در انسان و حیوان مشابه است . ( آسیب در این منطقه در میمون ها باعث بروز بیش فعالی شده است ) و تأكید می كند كه قطعه ی پیش پیشانی نقش بسیار مهمی دركنترل ( توجه پایدار ) باز می كند افرادی كه مغز آنها در این منطقه آسیب دیده باشد . به ویژه در بزرگسالان ، ویژگی های نوعی و مشخص این اختلال را نشان می دهند .
بررسی های سوخت و سازی نیز نشان داده است كه این كودكان در شیمی عصبی مغز دارای مشكل هایی هستند . كه چند فرضیه دراین باره مطرح شده است یكی از آنها فرضیه دوپامین است كه بنابه آن ، دركاركرد دوپامین در این كودكان مشكلی وجود دارد و از سوی دیگر فرضیه سروتوتین نیز مورد مطالعه قرارگرفته است كه دراین افراد هر دو آنها كم می باشد .
3- سم های محیطی دانشمندان عوامل محیطی بسیاری را در دوره های پیش یا پس از تولد كودك مورد مطالعه قرار دادنده اند تا شاید بتوانند رابطه ای بین سم های محیطی و اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی پیدا كنند . سرب یكی ازموادی است كه بدون آنكه هیچ گونه ارزش زیستی داشته باشد . می تواند از راه خوردن یا تنفس ، موجب آسیب مغزی شود . سرب ممكن است از دودكش كارخانه ها و اگزوز اتومبیل ها خارج شود كه در حال حاضر مهم ترین عامل آلودگی هوا است .
دیوید و همكارانش ( 1976 ) نشان دادند كودكان بیش فعالی كه با عامل كاهش دهنده سرب در خون ، تحت درمان قرارگرفتند قدری بهبود یافتند . باركلی ( 1982 ) می نویسد كه 30 % از كودكانی كه میزان سرب در خون آنها زیاد است ، نشانه های بیش فعالی را نشان می دهند . او معتقد است كه چون كودكان بیش فعال بسیار مستعد حادثه هستند در معرض خطر بیشتری هستند .
عامل دیگر گرچه با اهمیت كمتر ، روشنایی لامپ های مهتابی است كه به عنوان یكی از علل به وجود آورنده بیش فعالی به آن توجه شده است در پی انتشار این موضوع كه مجاورت با اشعه X موجب به وجود آمدن تحرك بیش از حد درموش ها شد ، یك زیست شناس نوری با نام آت ( OTT ) این فرضیه را ارائه داد كه روشنایی لامپ های مهتابی كه مقداری اشعه X در خود دارد ، می تواند بگونه ای مشابه عمل كند . ولی در حال حاضر هیچ دلیل قانع كننده ای برای وجود نقش این عامل در بیش فعالی در دست نیست .
4- عوامل مربوط به تغذیه انسان برای زندگی ، به غذای خوب احتیاج دارد . از سال های میانه دهه 1970 ، دانشمندان به نقش غذا در ایجاد بیش فعالی علاقه مند شدند . فین گولد ( 1976 ) معتقد بود كه بعضی از غذاها اثر سویی دارند . برای مثال ، رنگ های مصنوعی غذاها ، افزودنی ها وسالیسیلات های طبیعی كه در بعضی از خوراكی ها مثل گوجه فرنگی و پرتقال وجود دارند .
فین گولد نشان داد كه وقتی كودكان بی قرار را تحت رژیم غذایی بدون سالیسیلات قرار داد 30 % پیشرفت چشم گیری داشتند . این تحقیق واكنش گسترده ای به دنبال داشت و براساس آن تحقیقات بسیاری انجام گرفت . البته از بعضی از تحقیقات یافته هایی مشابه یافته های فین گولد به دست نیامد .
تحقیق در زمینه واكنش های آلرژیك به غذا نشان داده است كه رژیم غذایی در بیش فعالی كودك تأثیر بسیاری دارد . غذاهایی كه حاوی اسیدبنزوئیك و كارترازین ( جوش شیرین ) است معمولا باعث ایجاد اختلالات رفتاری می شود كه معمولا آنها با هم هستند وكودكان به تنهایی نسبت به یكی از آنها عكس العمل نشان نمی دادند .
5- عوامل روان شناختی : تعامل طبیعت – تربیت از لحظه های نخست پس از تولد كودكان نه تنها به مراقبت احتیاج دارند ، بلكه نیازمند رابطه ای سالم نیز هستند كه بتواند دلبستگی ایمن برای آنها به وجود بیاورد . چراكه جدایی كودكان از والدین و پرورش یافتن درموسسه ها حتی پس از جایگزینی آنها درخانواده های آرام می تواند به انواع مشكل های رفتاری از جمله بیش فعالی بینجامد .
برخی كودكان از همان روزهای پس از تولد دارای خلق متعال هستند ، و بررسی ها نشان داده است كه این كودكان ممكن است بیشتر دچار بیش فعالی بشوند . این نوع خلق می تواند در سازگاری كودك با محیط مشكل بوجود آورد . پروجز و اسمیت ( 1980 ) دو دیدگاه را در سبب شناختی بیش فعالی مطرح می كنند : عضوی و محیطی – اجتماعی . شواهدی در دست است كه نشان می دهدكودكان طبقه های پایین اجتماعی بسیار در معرض خطر بیش فعالی قرار دارند .
این موضوع احتمالا می تواند با احتمال خطر آسیب های زیستی درمیان طبقه كم درآمد ، یا از هم پاشیدگی و نبود سازمان خوب در خانه ، در ارتباط باشد . نظریه پردازان یادگیری هیچ گاه بطور اخص اظهار نداشته اند كه سندرم بیش فعالی الكتمبالی است اما روشن است كه رفتارهای مربوط به این سندرم در محیط شكل می گیرد و باقی می ماند .
اینكه دیده می شود محیط های بخصوص در بیش فعالی اثر دارد بی تردید بدان معنی نیست كه ویژگی این محیط سبب بروز آن شده است . بلكه ، آن بررسی ها نشانگر قدرت محیط برای برجسته كردن و نگه داری چنین رفتاری است ، شاید برخی مواقع بتوان بیش فعالی را از آمادگی خطری برای فعالیت زیاد ناشی دانست یا آن را پاسخی به شرایط محیط به حساب آورد كه این گرایش را شدت می بخشد .
6- رفتار والدین تعامل بین كودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی با والدینشان ، موضوع بسیار مهمی است كه نباید مورد غفلت پژوهشگران و درمانگران قرار بگیرد . گاهی در خانواده های این كودكان ، مشكل كودك نشانگر مشكلی است كه در روابط اعضا وجود دارد . این كودكان معمولا در خانواده های غیرعادی متولد می شوند و مشكل های روان شناختی و جسمانی بسیاری در این خانواده ها گزارش شده است .
مطالعه ی تعامل والدین – فرزند در بین خانواده های كودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در ایران ، نشان داده است كه این والدین بیشتر از والدین عادی ، از شیوه های فرزند پروری خودكامه استفاده می كند ، دارای اعتماد به نفس كمتری هستند ، از شیوه های تنبیهی بیشتری استفاده می كنند و روابط گرم كمتری با فرزندشان دارند .
این تعامل می تواند بطور قابل توجهی زیر تأثیر عوامل فرهنگی و جامعه شناختی ای باشد كه كودك و والدین او در آن زندگی می كند . اما بطور كلی باید بگوئید كه والدین مسئوول به وجود آمدن این اختلال دركودكان نیستند . نوعی رابطه متقابل بین فرزند پروری والدین ، محیط خانواده و اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی وجود دارد
كه با آسیب پذیری زیستی كودك نیز رابطه دارد . میزان شیوع تقریبا ناممكن یا بسیار دشوار است كه بتوان عدد مشخصی را برای شیوع اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی تعیین كرد . عوامل متعددی همچون گوناگون بودن تعریف ها و ارزیابی توسط افراد متفاوت ، از قبیل والدین یا معلمان ، برپیچیدگی موضوع می افزاید . به نظرمی رسد كه برای فرد ارزیابی كننده تعیین كردن حد فاصلی بین خیلی فعال بودن و بی توجهی طبیعی و غیرطبیعی ، كار دشواری می باشد .
عوامل گوناگونی به شیوع این اختلال اثر می گذارند . برای مثال ، تحقیق ترایتز ( 1979 ) نشان دادكه پایگاه اجتماعی – اقتصادی ، با شیوع وشدت این اختلال همبستگی دارد . بین معناكه درطبقه های اجتماعی پایین تر ، میزان شیوع و شدت نشانه ها بیشتر است .
گزارش های متفاوتی در مورد شیوع اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ارایه شده است . شیوع بالای این اختلال درخانواده های مبتلایان نشان دهنده تأثیر عوامل ژنتیكی قوی اختلال می باشد . وجود اختلال های همراه در مبتلایان وشیوع بالای اختلال های خلقی و اضطرابی در خانواده بیماران مبتلا به این اختلال می تواند نشان دهنده یك زمینه ژنتیكی مشترك بین این اختلال ها در زیرگروه هایی از اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی باشد كه از نظر عوامل خطر ، سبب شناسی و پاسخ درمانی متفاوت است .
گزارش های متفاوتی در مورد آمار شیوع این اختلال در دست است از جمله گفته شده كه مورد 2 تا 4 % كودكان ، در حد متوسط تا شدید به این اختلال مبتلا هستند . البته میزان شیوع درجات خفیف تر آن ، بیشتر از این حد است ، و پسران 3 تا 9 برابر بیشتر از دختران ، به این اختلال مبتلا می شوند . شایویتز ( 1988 ) ، معتقد است كه حدود 10 تا 20 درصد ازكودكان مدرسه رو ، به این اختلال مبتلا هستند . گلداستین ( 1988 ) می نویسد كه حدود 3 تا 5 درصد كودكان ، با اختلال نارسایی
توجه / بیش فعالی هستند و 20 تا 30 درصد این تعداد فقط نارسایی توجه دارند ، بدون آنكه در تكانشگری یا بیش فعالی مشكلی داشته باشند . براساس مطالعات انجام شده ( AMERICAN PSYCHIATRIC ASSOCIATION) در حدود 20 درصد از جمعیت كودكان و بزرگسالان مبتلا به اختلال كمبود توجه هستند . این اختلال درگروه سنی 8 تا 10 سال شیوع بیشتری دارد . تشخیص اختلال كمبود توجه دركودكان خردسال در غالب موارد بیانگر جدی بودن این اختلال است .
علائم و نشانه ها(ویژگیهای كودكان مبتلا به اختلال كمبود توجه /بیش فعال )تاكنون در ارتباط با ویژگی ها یا مشخصه های قابل توجه كودكانی كه دچار اختلال در نارسایی توجه هستند ، مطالعات نسبتا قابل توجهی توسط محققان انجام شده است .
در این میان جامع ترین بررسی و مطالعه ، توسط انجمن آمریكایی روانپزشكی ، طراحی و اجرا گردیده است . از سال ( 1980 ) تاكنون از سوی انجمن مزبور و غالب مجامع علمی زیربط متخصصان و روان شناسان مختلف ، ملاك های زیر را جهت تشخیص اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی مورد استفاده قرار داده اند .
الف ) بی توجهی ( عدم توجه) حداقل در سه مورد از موارد زیر در رفتاركودك یا دانش آموز مبتلا قابل مشاهده است : 1- در اغلب مواقع در تمام كردن كارهایی كه خود شروع نموده است با شكست و ناكامی مواجه می گردد . 2- غالبا به نظر می رسد كه به موضوع مورد نظر گوش نمی دهد . 3- همواره به آسانی آشفته و دچار حواس پرتی می شود . 4- در تمركز حواس پرتی تكالیف مدرسه و یاكارهایی كه نیاز به توجه جدی دارد ، با مشكل مواجه است . 5- در انجام فعالیت های مربوط به بازی نیز با مشكل روبرو می شود . نارسایی توجه مشخص ترین مشكل كودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی و نخستین معیار تشخیص و آماری اختلال روانی ( 1994 ) است . سیفر و آلن ( 1976 ) معتقدند كه نارسایی توجه بزرگترین مشكل این كودكان است .
ب ) برانگیختگی سریع دركودكی كه دچار اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی است ، حداقل شش مورد زیر قابل ملاحظه است : 1- اغلب قبل از فكركردن كاری را شروع كنید ( همین كه چیزی به نظرش می رسد ، بلافاصله مشغول آن می شود ) .
2- به طور افراطی از یك فعالیت به فعالیت دیگر می پردازد نمی تواند برای مدت نسبتا قابل توجهی به یك كار خاص مشغول شود . 3- بدون آنكه از نظر شناختی اختلالی داشته باشد ، در نظم دادن به كار با مشكل مواجه است . 4- نیاز به نظارت و سرپرستی مداوم دارد . 5- كرارا در كلاس فریاد می زند .
6- تحمل رعایت نوبت را در بازی ها و فعالیت های گروهی ندارد . برانگیختگی سریع یكی از نشانه های اصلی است كه در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی مورد توجه و تأكید قرار گرفته است . صاحب نظران معمولا برانگیختگی سریع را رفتار بدون تفكر در نظرمی گیرند .
ج ) بیش فعالی همان گونه كه قبلا اشاره شد اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی می تواند همراه با بیش فعالی و یا بدون آن مورد تشخیص واقع گردد . در صورتی كه این اختلال با بیش فعالی ، تواما تشخیص داده شود ، ( غالبا به همین صورت است ) . كودك یا دانش آموز مبتلا لااقل پنج ویژگی های زیر را دارا خواهد بود : 1- مرتب این طرف و آن طرف دویده ، از روی چیزهای مختلف بالا می رود . 2- نمی تواند آرام و ساكت بنشیند ، مرتبا وول خورده ، بی قراری و ناآرامی از خود نشان می دهد . 3- قادر نیست برای مدتی در جای ثابتی بنشیند . 4- به هنگام خواب نیز مرتب به این طرف و آن طرف می چرخد . 5- همیشه در حال حركت و انجام كاری است و قرار ندارد ، گویا به وسیله موتوری حركت داده می شود . اگر بی توجهی را جدی ترین مشكل این كودكان به حساب بیاوریم ، بیش فعالی مشخص ترین آنها است ، در طبقه بندی بین المللی بیماری ها ، بیش فعالی یكی از مشكل های این كودكان برشمرده شده است .
و در آنجا توضیح داده شده كه باید در بیشتر از یك موقعیت ، مانند خانه ، مدرسه یا درمانگاه ، مشاهده شود . در این مرجع اضافه شده كه تشخیص اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی باید براساس رفتارهای كودك در محیط طبیعی و در مقایسه با كودكان همسن و سال ، و هم سطح هوشی وی انجام بگیرد .
د ) شروع قبل از هفت سالگی شروع اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در بین كودكان عمدتا قبل از سن هفت سالگی قابل مشاهده است .
ه ) طول مدت یا تداوم این اختلال حداقل شش ماه است . مشكل های دیگر دركودكان دارای نارسایی توجه / بیش فعالی
1- ناتوانی در یادگیری دركودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ، نارسایی توجه باعث بروز مشكل های یادگیری مختلفی می شود . نتایج پژوهش ها نشان داده است كه حدود یك سوم این كودكان به درجه های مختلف ، دارای ناتوانی های یادگیری هستند .
2- مشكل های اجتماعی نتایج پژوهش های بی شماری نشان داده است كه كودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی در رفتارهای اجتماعی مشكل دارند . ویس و هكتمن ( 1993 ) اظهار می كنند كه در 50 درصد كودكان دارای این اختلال ، مشكل های اجتماعی تا بزرگسالی ادامه پیدا می كند و ضروری است تا این مشكل آنها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد .
3- نارسایی شناختی پژوهش ها نشان می دهد كه بین هوش عملی وكلامی این كودكان تفاوت وجود دارد و یكی دیگركاركردهای شناختی زبان است . باركلی ( 1982 ) می نویسد كه حدود 54 درصد از این كودكان در حیطه زبان مشكل دارند . یافته ها نشان می دهد كه این كودكان دارای اختلال های ارتباطی قابل توجهی هستند . و در فهم زبان و یادگیری حرف زدن ، كند هستند واشكال هایی را در زمینه خواندن و نوشتن از خود نشان می دهند .
4- مشكل های هیجانی اوفی و پریش – پلاس ( 1995 ) چند عامل مهم شخصیت را در یك گروه ازكودكان دارای این اختلال مطالعه كردند و به این نتیجه رسیدندكه این كودكان بیشتر به منبع كنترل بیرونی وابسته هستند . دارای ثبات هیجانی كمتری هستند ومیزان نگرانی اجتماعی در آنها بیشتر است .
5- مشكل حركتی كودكان دارای نارسایی توجه / بیش فعالی از نظر رفتار حركتی ، دارای سازمان دهی حركتی ضعیف و لارسا هستند دیرتر راه می روند و در نوع مركب این اختلال ، دارای مشكل ادراك دیداری – حركتی هستند .
ارزیابی و تشخیص با توجه به تنوع نظرات و اختلاف نظرها در مورد وجود و سبب شناسی بی قراری كودكان خردسال تعداد بسیاری روش های درمانی پیشنهاد شده است . ویژگی اصلی درمان موفقیت آمیز ارزیابی دقیق مشكل است به نحوی كه مناسبترین شیوه حل مشكل را بتوان به كار برد .
1- افرادی كه در ارزیابی نقش دارند الف ) والدین معمولا والدین بیشترین وقت را با فرزندان خود صرف می كنند و به طور طبیعی تنها منبعی هستند كه شرح حال رشد ، وضعیت جسمی ، و توانایی ها یا ناتوانی های تحصیلی كودك را می دانند . بنابراین می توانند مفیدترین اطلاعات را در اختیار متخصصان بگذارند .
ب ) معلمان معلمان نیز وقت زیادی را باكودك می گذرانند . از این رو آنها هم می توانند منبع مهمیبرای ارزیابی كودك باشند ، از طرف دیگر ، براساس راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی انجمن روان پزشكی آمریكا ( 1994 ) ، عملكرد تحصیلی كودكان در مدرسه ،
نقش مهمی در تشخیص دارد كه این امر ، بر ضرورت مصاحبه با معلم می افزاید و همچنین معلمان به علت سوگیری كمتر از منابع مفیدی برای شناسایی كودكان دارای این اختلال هستند .
ج ) پزشكان اغلب دیده شده است كه كودكان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی را پیش از هر متخصص دیگری ، نزد پزشكان می فرستند .
این امر ممكن است به علت مشكل های كودك در رفتار حركتی ، یادگیری ، یا اختلال های رفتاری و عصب شناختی ( علایم خفیف ) باشد ، آشكار است كه پزشكان ، به خصوص متخصصان عصب شناسی می توانند به كودك كمك كنند .
2- ارزیابی روان سنجی آزمون های روانی ، ابزارهای عینی هستند كه كاركرد روانی را ارزیابی می كنند و باید از اعتبار ، روایی و هنجاریابی كافی برخوردار باشند . یكی از دلایلی كه اهمیت سنجش روانی را در این كودكان افزایش می دهد ، وجود كمبودهای متعدد است . به طور كلی لازم است آزمون هایی برای ارزیابی هوش ، توجه ، رفتارهای اجتماعی وهیجانی میزان تكانشگری یا بازداری كودك در مورد او اجرا شوند .
برای ارزیابی هوش كودك معمولا مقیاس های و كسلر یا استنفوردبینه مورد استفاده قرار می گیرد . برای ارزیابی توانایی های شناختی كودك در زمینه حافظه ، توانایی های كلامی ، استدلال ، سرعت ادراك ، خواندن ، حساب ، زبان نوشتاری، ومعلومات عمومی می توان از مجموعه آزمون روانی تربیتی وودكاك – جانسون استفاده كرد . به منظور ارزیابی عملكرد روانی حركتی ، آزمون برونیفكس – اوزرتسكی می تواند مفید باشد . از این آزمون می توان برای اندازه گیری مهارت های حركتی بزرگ یا ظریف ، جایابی آموزشی ، یا برنامه ریزی آموزشی حركتی استفاده كرد .
برای ارزیابی رفتار كودكان می توان از آزمون هایی همچون فهرست رفتاری كودك آفنباخ برای والدین و معلمان ، پرسش نامه ی موقعیت های مدرسه ، ارزیابی مهارت های اجتماعی برای معلمان و والدین ، ارزیابی شیوه های فرزندپروری ، وكاركردهای هماهنگ ساز استفاده كرد . همچنین مصاحبه با كودك ، والدین و معلمان نیز یكی از شیوه های ارزیابی می باشد . اكنون براساس بحث های بالا ، به نظر می رسد كه رعایت گام های زیر می تواند در انجام تشخیص دقیق به ما كمك كند . 1- شرح حال گیری . 2- مصاحبه با : الف ) كودك ب ) والدین ج ) معلم . 3- مشاهده : الف ) در خانه ب )درمدرسه ج ) در زمین بازی . 4- ارزیابی ویژه از راه بررسی : الف ) پیشرفت تحصیلی ب ) سلامت عصب شناختی ( معاینه توسط متخصص و اجرای آزمون های مرتبط ) ج ) روابط خانواده – كودك . 5- كودك باید براساس معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری انجمن روان پزشكی آمریكا ( 1994 ) یا طبقه بندی بین المللی بیماری ها دارای مشكل باشد . 6- آزمون های روانی ( هوش – حافظه – توجه – پیشرفت تحصیلی – سازگاری هیجانی – و مانند آنها ) .
درمان در بین شیوه های درمانی كه برای این اختلال به كارگرفته شده ، چند مورد مهم تر و مفیدتر از سایر شیوه ها بوده اند كه عبارتند از : 1- دارو درمانی 2- رفتار درمانی 3- تغییر شناختی رفتاری . در بسیاری از موارد می توانیم از این شیوه ها به صورت تركیبی استفاده كنیم .
1- دارو درمانی استفاده از داروهای محرك فراوان ترین نوع دارو درمانی است كه برای كودكان دارای این اختلال به كارگرفته می شود . برای اولین بار چارلز برادلی در سال ( 1937 ) از سولفات آمفتامین برای درمان مشكل های رفتاری و ناشكیبایی نوجوانان در بیمارستان اماپدلتون در پروویدنس استفاده كردكه نتیجه موفقیت آمیزی به دنبال داشت از آن سال به بعد استفاده از دارو افزایش چشمگیری داشت .
تخمین زده می شودكه حدود 88 درصد ازكودكان دارای اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی ریتالین ( نام تجاری برای متیل فنیدیت ) مصرف می كنند . در بسیاری از یافته های پژوهشی معلوم شده است كه دارو می تواند اثرهای بسیار مفیدی برای كودكان مبتلا در برداشت باشد ، و البته اثرهای جانبی اندكی نیز دارد .
الف ) اثر دارو بر عملكرد شناختی و پیشرفت تحصیلی مرور یافته های مربوط به اثر داروها بر عملكرد شناختی كودكان با اختلال نارسایی توجه / بیش فعالی نشان می دهد كه مصرف كاتكولامین به كودكان كمك می كند تا تمركز حواس بهتری داشته باشند و دیده شده كه استفاده از ریتالین توانسته است اثر مثبتی بر هشیاری شنیداری و توانایی های زبان دریافتی ، باقی بگذارد و باعث بهبود توانایی خود تنظیمی بشود . در خصوص عملكرد تحصیلی نیز معلوم شده است كه ریتالین می تواند به كودكان كمك كند .
ب ) اثر دارو بر عملكرد اجتماعی هنگامی كه كودكان با نارسایی توجه / بیش فعالی دارو مصرف می كنند ، رفتارهای اجتماعی شان بهتر می شود . ریتالین می تواند رفتارهای مسئوولیت پذیری و منفی گرایی با والدین را در این كودكان بهبود ببخشد و رفتارهای تكانشگری و آزارشی آنها را در كلاس و زمین بازی ، كاهش دهد .
ج ) اثر دارو بر روابط خانوادگی دارو درمانی می تواند تعامل كودك با بیش فعالی و خانواده را بهبود بخشد . كودكانی كه ریتالین مصرف كرده بودند ، تعامل بهتری با مادران خود دارند ، راحت تر كنترل می شوند و رفتارهای منفی كمتری نشان می دهند .
د ) دیگر اثرهای بهبود بخش دارو براساس یافته های پژوهشی می توان ادعا كرد كه اثر دارو بیش از مواردی است كه در بالا به آنها اشاره شد . در این زمینه به چند مورد اشاره می كنیم ، مصرف دارو می تواند عزت نفس این افراد را افزایش دهد و به آنان كمك كند تا بهتر با مشكل خودكنار بیایند .
دارو درمانی ، همچنین می تواند تعامل كلامی مادر و فرزند را بهبود بخشد و میزان استفاده از ارتباط كلامی را در آنها افزایش دهد . در حوزه ی رفتارهای حركتی نیز دارو می تواند بیش فعالی و بی قراری راكاهش بدهد . پژوهش راپو پورت و همكاران ( 1978 ) نشان داد كه در آن دسته ازكودكانی كه دكسترو آمفتامین ( 5 / 0 میلی گرم به ازای هركیلو گرم از وزن بدن ) مصرف كرده بودند ، فعالیت حركتی و زمان واكنش كاهش پیداكرد . این پژوهشگران معتقدند كه این كاهش می تواند به خاطر اثر ثانویه ی بهبود توجه باشد .
و ) زیان های دارو درمانی با وجود فوایدی شماری كه برای دارو درمانی برشمردیم ، به دنبال دارو درمانی ، ضررهای نیز برای كودك به وجود می آید كه نباید نادیده گرفته شود . متداولترین اثرهای جانبی دارو درمانی كه دركودكان مشاهده شده است عبارتند از : كاهش اشتها ، كاهش وزن ، اختلال خواب ، توهم زدایی ، افسردگی ، و حركت های غیرارادی
، افزایش فشار خون انبساطی ، افزایش ضربان قلب ، سردرد ، معده درد ، گوشه گیری و خلق گرفته و ناخشنود . در مواردی كه مقدر مصرف دارو بسیار زیاد باشد ، حتی می تواند به آسیب دیدگی بافت های عصبی مغز منجر شود . یكی دیگر از مشكلات كاربرد دارو به عنوان درمان اصلی ایجاد وابستگی روانی به این دارو در خانواده است .
والدین به رفتاركودك در حین مصرف دارو عادت می كنند و از اینكه كودك دست از خوردن دارو بردارد به شدت ناراحت می شوند چون می ترسند كه دوباره رفتارهای قبلی شروع شود .
جدول شماره 2 داروهایی كه در درمان بیش فعالی به كار می آید
نام نام اختصاصی عمل اثرات جانبی كوتاه مدت آمفتامین راسیمیك RACEMIC AMPHETAMINE بنزددین BENZEDRINE محرك دستگاه مركزی اعصاب بی اشتهایی ، بی خوابی ، سردرد، خشك شدن دهان
دكسترو آمفتامین DEXTROAMPHETAMIN دكسدرین DEXEDRINE محرك دستگاه مركزی اعصاب بی اشتهایی ، تهوع ، بی خوابی ، دردمعده ، سردرد دردپا ، خشك شدن دهان متیل فنیدات METHYLPHENIDATE ریتالین RITALIN محرك دستگاه مركزی اعصاب بی اشتهایی ، تهوع ، تنش ، افزایش ضربان قلب .
پمولین
PEMOLINE سایلرت
CYLERT محرك دستگاه
مركزی اعصاب بی اشتهایی ، بی خوابی، تهوع ، عوارض معدی و روده ای ، حساسیت ، افسردگی ، سردرد ، توهم حسی ،اشكال یادرجه هنگام حركت ، دانه های ریز روی پوست . ایمی پرامین IMIPRAMIN توفرانیل TOFRANIL ضد افسردگی تری سیكلیك حساسیت بیش از حد ، نگهداری ادرار ، تعریق خیلی زیاد ، بی خوابی ، تهوع،دانه ریز روی پوست
2- رفتار درمانی متداولترین روش درمان كودكان بی قراركمك به والدین دریافتن راههایی است كه بتوانند با چنین كودكانی كنار آیند . این روش در موردكودكان پرجنب وجوش و بی قرار یا كودكانی كه دچار اختلال رفتاری است كاربرد دارد . كاتلیب ( 1987 ) اظهار می كند كه رفتار درمانی ، دركنار
مشاوره ی خانواده و روان درمانی فردی ، مهم ترین روش های مداخله ی روان درمان بخش هستند كه می توان برای كمك به كودك از آنها استفاده كرد . به گفته او ، در عین حال كه دارو درمانی می تواند مشكل های كودك را كاهش دهد ، برای افزایش توانمندی های كودك می توان از رفتار درمانی نیز استفاده كرد .
براساس دیدگاه شرملی سازی كنشگر ، هررفتار زیر تأثیر كنترل كننده های محیطی است . از این رو ، درمانگر می تواند براساس روش های تغییر رفتار ، به خصوص شرملی سازی كنشگر ، به كودك كمك كنند . مهمترین شیوه هایی كه می توانند در این زمینه مورد استفاده قرار بگیرند عبارتند از : 1- تقویت كننده های مثبت و منفی 2- شكل دهی 3- الگو سازی 4- مجاورت 5 – محروم سازی .
3- تغییر شناختی – رفتاری این روش درمانی به كودك كمك می كند تا مهارت های حل مسأله وكنترل خود را افزایش بدهد . اساس آموزش های شناختی ، به كارهای دو دانشمند معروف روسی به نام های لوریا و ویگوتسكی بر می گردد كه معتقد بودند زبان درونی می تواند به كنترل خود كمك كند . در شیوه های شناختی – رفتاری ، درمانگر سعی می كند تا از راه آموزش ، الگو سازی مرور ذهنی یا رفتار آشكار ، فرصت دادن برای یادگیری اكتشافی ، مشكل دهی ، محو سازی و برنامه ریزی آموزشی به كودك كمك كند . كودكان دارای این اختلال ، به علت رفتارهای تكانشی ، معمولا پاسخ های غلط بیشتری می دهند و به میزان بیشتری به سازمان دهی و تمركز روی جزئیات احتیاج دارند .
4- روش های دیگر درمانی یكی از روش های درمانی دیگر كه خیلی مهم و مفید است آموزش والدین می باشد . آموزش والدین باید توانایی آنها را افزایش دهد . روش های دیگر عبارتند از : پس خوراند برق نگاری ماهیچه ، آرامش درمانی عضلانی ، ماساژ درمانی ، و درمان آموزشی با همكاری مدرسه . این روش ها وقتی با دیگر روش های درمانی تركیب شوند می توانند بسیار مفید واقع شوند .
تعریف كار و شغل و شاغل هر فعالیت فكری یا بدنی كه قانونا مجاز باشد و به منظور كسب درآمد ( نقدی یا غیرنقدی صورت گیرد كار محسوب می گردد . بنابراین فعالیت هایی مانند ورزش ( مگر به صورت حرفه ای ) ، خانه داری ، تحصیل و . . . . كار به حساب نمی آید . زیرا این فعالیت ها به منظوركسب درآمد انجام نمی گیرد .گدایی ، دزدی و . . . . را كه قانون منع كرده است نیز كارمحسوب نمی آید . شغل نیز ، نوع كاری است كه توسط شخص در طول زمان مرجع انجام می شود یا انجام آن را بر عهده دارد . و نیز افراد ذیل شاغل به حساب می آیند .
__كسانی كه در هفت روز پیش از مراجعه مأمور آمارگیری ، كار می كرده اند . __ كسانی كه دارای شغلی هستند ولی در هفت روز گذشته به عللی از جمله موارد زیر كار نكرده اند و پس از رفع علت ، به كار خود ادامه خواهند داد : 1- مرخصی سالانه ، مرخصی بدون حقوق ، مرخصی زایمان ، مأموریت های آموزشی و تحصیلی . 2- تعطیلی موقت محل كار به درخواست كارفرما مطابق با قانون یا به علت نقص مكانیكی ، كمبود مواد خام ، تعطیلی موقت بدون پرداختی .
3- مشكلات فردی مربوط به محل كار مانند حل اختلافات ، غیبت بدون مرخصی . 4- نامساعد بودن شرایط آب و هوا . 5- بیماری یا مصدومیت . 6- شركت در فعالیت های مذهبی ، اجتماعی ، سیاسی . __ كسانی كه شغل مستمر نداشته ولی در هفت روز گذشته حداقل دوروز راكاركرده اند __ كسانی كه تحت عنوان كارآموز در هفت روز گذشته مطابق تعریف كار به كار اشتغال داشته اند . __ كسانی كه دارای شغلی هستند ولی در هفت روز گذشته به اقتضای فصل و ماهیت فصلی كارخود ، كار نكرده اند ( بیكاران فصلی ) مشروط بر آنكه در جستجوی كاردیگری هم نبوده باشند . __ افرادی كه به انجام خدمت وظیفه عمومی مشغول هستند . __ كسانی كه در حال گذراندن دوره های عمومی آموزشی در دانشكده ها و آموزشگاه های مربوط به نیروی انتظامی هستند . __ كسانی كه برای یكی از اعضای خانوار خود كه با وی نیز نسبت خویشاوندی دارد كار می كنند و از این بابت مزد و حقوق دریافت نمی كنند .
__ كسانی كه كمك هزینه تحصیلی دولتی استفاده می كنند و در قبال آن تعهد خدمت دارند و مدت تحصیلی آنان جزو سابقه خدمتشان به حساب می آید . __ كسانی كه در نیروی مقاومت بسیج مشغول بوده اند و خدمت آنان در بسیج شغل آنان به حساب می آید و بابت آن حقوق مستمر دریافت می كنند .
وضعیت اشتغال زنان در ایران اشتغال زنان در فعالیت های اقتصادی خارج از چارچوب خانوار كه در طی چند دهه گذشته وبه ویژه در جامعه های شهری بسیاری ازكشورها متدرجا اهمیت یافته ، مسائلی را مطرح كرده است كه به دلیل اهمیت ، موضوع پژوهش های متعددی قرارگرفته است . در كشوری مانند ایران گرایش زنان به اشتغال همگام با دسترسی بیشتر آنان به سازمان های آموزشی ( مدارس و دانشگاه ها ) در طی مدتی بالنسبه كوتاه در اغلب شهرهای بزرگ شدت یافت . اما از آنجا كه این امر باشتاب زدگی در میان برخی ازگروه ها مطرح گردیده و در همین حال شرایط اجتماعی – فرهنگی جامعه در خیلی از موارد پویایی متناسب با آن را نداشته است ، اشتغال زنان از سویی با مسائل حاد – در برخی از موارد مواجه گردید و از سویی دیگر اختلاف عقیده را در میان توده های مختلف مردم موجب شد .
وضعیت اشتغال زنان در ایران طی سال 55 – 1345 به گونه ای بوده است كه تعداد شاغلین آنها از 6 / 943 هزار نفر به 1212 هزار نفر افزایش یافته و سهم شاغلین زن از 3/13 درصد به 8 /13 درصد ارتقاء یافته است . تغییر نگرش جامعه به نفع حضور زنان در بازار كار و پایین بودن نرخ بیكاری در این سالها منجر به افزایش اشتغال زنان شده است .
با شروع انقلاب اسلامی در سال 1357 و جنگ تحمیلی در سال 1359 و همچنین افزایش نرخ بیكاری دركشور ، تعداد شاغلین در سالهای 65 – 1355 به 3 / 975 هزار نفر تقلیل یافته و سهم زنان در اشتغال به 9 / 8 درصد كاهش یافته است . با پایان جنگ تحمیلی در سال 67 و تغییر نگرش حاكم بر جامعه به نفع حضور زنان در بازاركار و كاهش نرخ بیكاری ، تعداد شاغلین زن در سال های 70 – 1365 به 2 / 1231 هزار نفر و سهم زنان در اشتغال به 4 / 9 درصد ارتقاء یافته است . در سالهای 75 – 1370 تعداد شاغلین زن به 4 / 1765 هزار نفر و سهم زنان در اشتغال به1/12 درصد افزایش یافته است كه هنوز در مقایسه با رقم مشابه به سالهای 55 – 1345 پایین تر است .
سهم اشتغال زنان در سال 1380 به 1 / 15 درصد می رسدكه نسبت به دوره قبلی سه درصد افزایش را نشان می دهد اما در این دوره ( 80 – 1375 ) برخلاف دوره قبل به دلیل عدم تناسب بین ایجاد فرصت های شغلی و رشد جمعیت فعال نرخ بیكاری زنان به 12/20 درصد افزایش می یابد
انگیزه و عوامل در اشتغال زن ابعاد اشتغال زن یا مادر از عواملی منشأ می گیرد كه خود در هر جامعه و با توجه به ارزش ها حاكم برآن ، شبكه ای متمایز تشكیل می دهد . بررسی هایی كه در جوامع صنعتی در این مورد صورت گرفته است ، حكایت از تنوع عوامل مخصوصا پیدایی عوامل روانی و خواستی در برابر نیاز مادی می نماید . این عوامل دركشور فرانسه به طوركلی از این قرارند : بهبود وضع اقتصادی خانواده ( 95 % ) ، امكان ادامه تحصیل برای فرزندان ( 94 / 66 % ) ، علاقه ( 40 % ) . توزیع انگیزه ها در مواردی مظهر نوعی رمانتیسم اشتغال برای زن است كه گریز از خانه را تسریع می كند ، بدون آنكه هدف های زن یا مادر را در خارج از خانه ، روشن در نظرش مجسم سازد . پیدایی تكنولوژی آشپزخانه و مخصوصا اضمحلال سنت های آشپزی به بدیدن از خانه و گرایش به بیرون می انجامد ، بدون آنكه همواره نیازی دقیق این گرایش را توجیه كند . بلاد آن را چنین توصیف می كند .
یكی از انگیزه های زنان شوهردار برای قبول شغل كه از همه شایع تر است ، میل شخصی زنان به گریختن از محیط به اصطلاح خسته كننده وكسالت آمد خانه است . زن جوانی كه در طی روز از پسران و دختران خردسال نگه داری می كند ، وقتی خستگی به او روی می آورد ، به وضع به اصطلاح مطلوب شوهر یا خواهر شوهر نكرده خود رشك می برد و فكر می كند آنها چقدر خوشبختند كه حرفه ای در خارج از خانه دارند و در عین حال از فراغتی كه هر روز هنگام رفت و آمد به محل كار دارند ، لذت می برند .
برای مادری كه از كثرت كارخسته شده مشكل نیست وضع كسان دیگر ، مخصوصا آنها راكه به كار فكری اشتغال دارند به صورت رمانتیك و افسانه در نظر خود مجسم سازد . نزد خود می پندارد . كه تنها راه رهایی از این وضع قبول شغل در خارج از خانه است و فكر می كند چون درآمد ( تهیه وسایل مراقبت از كودكان را میسر می سازد ، از این حیث زیانی متوجه آنان نخواهد شد ) . بنابراین شاید بتوان گفت كه یكی از دلایل مهمی كه زنان را به سوی اشتغال در خارج از خانه رهنمون می سازد عامل اقتصادی و دیگری علل روانی می باشد .
بد نیست كه در اینجا اشاره كنیم كه یك مجموعه دیگر آماری نشان دهنده تفاوت چشمگیری است كه از شرایط اجتماعی – حرفه ای زن ، حرفه شوهر و سطح تحصیلی ناشی می شوند . بیشترین افزایش در سطح اشتغال را می توان در میان همسران مدیران عالی رتبه مشاهده كرد . در اواخر دهه ( 1970 ) ، احتمال استخدام آنان كمتر از همسران كارگران ماهر یا سركارگران بود ، حال آنكه امروزه احتمال شاغل بودن ایشان به مراتب بیشتر است در مورد زنانی كه كودكان خردسال دارند ، نگرش نسبت به كار در ارتباط با رده های مختلف اجتماعی – حرفه ای متفاوت ، اما روند عمومی تخصیص نقش ها درون سلول زناشویی در تمام آنها یكسان است . چه زن كارگر یدی باشد و چه مدیر ، همواره با همان درجه از رقابت بین نقش های خانگی و حرفه ای مواجه است . البته نمی توان تفاوت بین رده های مختلف اجتماعی و حرفه ای را نادیده انگاشت . اما تا آنجا كه به تخصیص وظایف پایگاه ها مربوط می شود به نظر می رسد كه این تفاوت بیشتر جنبه كمی دارد تا كیفی .
سازمان بین المللی كار و اشتغال زنان سازمان بین المللی كار ( ILO ) كه مدافع جدی حقوق كارگران و نیروی انسانی بوده است ، تأكیدی فراوان بر استخدام زنان دارد . این سازمان به سه دلیل زیر توصیه می نماید تا از نقش زنان در فعالیت های اقتصادی و مدیریت هرچه بیشتر استفاده گردد :
1- به دلیل حقوق بشر در حالی كه زنان حدود نیمی از جمعیت دنیا را تشكیل می دهند ، و بیش از یك وسوم نیروی كار ( 33 % ) مربوط به آنهاست ، بدین دلیل با آنها می بایست درچارچوب اشتغال به شكلی برابر رفتار شود .
2- به دلیل عدالت اجتماعی و حفظ آن تبعیض بین زنان و مردان در ارتباط با موقعیت های اجتماعی و استفاده از توانایی ها و خلاقیت های آنها باید از میان برداشته شود ، و بدین گونه تسلسل عدالت اجتماعی تحكیم گردد .
ادامه خواندن مقاله اختلالات نارسايي
نوشته مقاله اختلالات نارسايي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.