مقاله کرم شناسي پزشکي

 nx دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : کرم شناسی پزشکی مقدمه:روابط بین موجودات زنده دارای انواعی می باشد.این روابط در صورتی كه بین دو موجود همنوع باشد بنام oppulation و در صورتی كه بین دو موجود غیر همنوع باشدبنام symbiosisیاهمزیستی نامیده می‌شود.)واژه symbiont به معنای همزیست می‌باشد(.oppulationمانند انسانها یاحشراتی که باهم زندگی می کنند.Symbiosisممكن است متابولیكی یا غیر متابولیكی باشد.در نوع متابولیكی دو موجود رابطه سوخت و سازی دارند ولی در نوع غیرمتابولیكی دو جانور فاقد رابطه سوخت و سازی هستندمثل خزه هایی که برروی لاک لاک پشت زندگی می کنند. Symbiosis متابولیکی بردونوع است یك طرفه یا دو طرفه.اگر در همزیستی یك طرف سود ببرد و برای طرف دیگر تفاوتی وجود نداشته باشد، symbiosis یك طرفه یاcommensalism یا همسفرگی یا eat at the same tableنام دارد مانند رابطه همسفرگی بین انسان و E.coli .در symbiosis دوطرفه یا mutualism یاهمکاری ،دو حالت وجود دارد:1- هر دو موجود از رابطه به وجود آمده سودمی برند و بدون یكدیگر قادر به زندگی نمی باشند مانندهمکاری بین خرچنگ و شقایق دریایی.(یابعضی تک یاختگان دستگاه گوارش نشخوارکنندگان که ویتامین سازی برای میزبان کرده ومیزبان هم برای ادامه حیات انهانقش حیاتی دارد.2- یك موجود سودبرده و موجود دیگر زیان می كند كه به این حالت parasitism گویند. پس: parasitism یك رابطه متابولیكی دوطرفه است كه درآن یكی نفع و دیگری زیان می‌برد. Parasite انگل : به موجود زنده‌ای اطلاق می‌شود كه غذا و مسكن خود را از موجودزنده وتکامل یافته تر دیگری تامین كرده و از وجود این رابطه سود می‌برد.Parasitology انگل شناسی : علم پرداختن به موجود زنده‌ای است كه برای به دست آوردن غذا و مسكن خودش به طور دائم یا موقّت درون یا بیرون بدن موجود زنده دیگری به نام میزبان (host) زندگی می‌كند. این علم همچنین به بررسی روابط بین انگل و میزبان‌هایش می‌پردازد. Endoparasite انگل داخلی: انگلی است كه درون بدن میزبان زندگی می‌كند.مثل کرم اسکاریس(الودگی به این انگلهارا infection گویند).Ectoparasite انگل خارجی: انگلی است كه بیرون بدن میزبان زندگی می‌كند.مثل شپش ها(الودگی به این انگلها راinfestationگویند).Obligatory parasite انگل اجباری:این نوع انگل به طور دائم ساكن بدن میزبان بوده و كاملاً به‌آن وابسته است مانند آسكاریس.Facultative parasite انگل اختیاری:این نوع انگل هم قادر به زندگی انگلی و هم قادر به زندگی آزاد است مانند استرونژیلوئیدس.یاامیب های ازادمولدمننگوانسفالیت اولیه(P.A.M). Incidental parasiteانگل تصادفی یااتفاقی: انگلی است كه در میزبانی غیر از میزبان معمول خودش زندگی می‌كند.مثل لارواسکاریس سگ وگربه دربدن انسان.Temporary parasite انگل موقّت: انگلی است كه بخشی از زندگی خودش را به صورت آزاد زندگی می‌كند و برای تهیه غذا وارد بدن یك میزبان می‌شود.مانندبعضی از مگس های خونخوار. Permanent parasite انگل دائم : انگلی است كه تمام مراحل زندگی خود را از ابتدا تا انتها در خارج یا داخل بدن میزبان طی می‌كند.ادامه حیات این انگلهابدون میزبان ممکن نیست مانندکرمک یاعامل جرب انسان.Aberrent parasite انگل گمراه: انگلی است که اشتباهاً وارد یك عضو دیگر شده است.مثل وجود فاسیولا درریه.‍Pseudo parasite انگل كاذب: موجودی است كه اشتباهاً به عنوان انگل در نظر گرفته می‌شود.Coprozoic parasite انگل دفعی :انگلی است كه از دستگاه گوارش عبور می‌كند و بدون آسیب رساندن به عضوی دفع می‌شود. Opportunistic parasite انگل فرصت طلب:انگلی که در شرایط طبیعی قادر به ایجادبیماری در میزبان نبوده و به صورت ازادزندگی می کنداما زمانیکه سیستم ایمنی میزبان تضعیف شودبه شدت بیماریزاخواهد شد.Reinfection آلودگی مجدد: به حالتی گفته می‌شود كه فردی به یك انگل آلوده شود و پس از درمان مجدداً به آن انگل آلوده شود.Autoinfection خودآلودگی: اگر فردی به یك انگل آلوده شود و به وسیله انگل درون بدن خودش مجدداً به آن انگل آلوده شود مانند Entrobios vermicularis(كرمك).انواع میزبان:Definitive host میزبان نهایی : میزبانی است كه انگل مرحله بالغ خود را درآن طی می‌كند یا میزبانی است كه سیكل جنسی انگل در آن انجام می‌شود.Intermediate host میزبان واسطه: میزبانی است كه انگل مرحله لاروی خود را درآن طی می‌كند یا میزبانی است كه سیكل غیر جنسی انگل در آن انجام می‌شود.Paratenic host میزبان انتقالی: میزبانی است كه مرحله رشد توقف یافته انگل را حمل و نقل می‌كند.(به آن transport host نیز گفته می‌شود.)Reserviour host یامیزبان ذخیره یا مخزن: حیواناتی هستند که انگل رابه عنوان منبعی جهت انتقال در خودنگه میدارند.Carrier hostیا میزبان حامل:میزبانی است که حامل عامل اصلی بیماری ومنشأپراکندگی ان است. Vector ناقل:به بندپایانی که نقش نقل و انتقال انگل را بر عهده دارندگفته می شود و بر دو نوع مكانیكی و غیرمكانیكی(بیولوژیکی) است.ناقل غیرمكانیكی(بیولوژیکی) به 3 دسته زیر تقسیم می‌شود:1-تكثیری: ناقلی است كه انگل در بدنش تكثیر و تولید مثل می‌كند مانندکک xenopsylla cheopsis برای عامل بیماری طاعون (yersinia pestis) كه كك برای آن یك ناقل تكثیری است.2-تمایزی: اگر انگل در بدن ناقل تمایز و تغییر شكل یابد مانند onchocerca volvolus كه در بدن پشه LoaLoa تمایز می‌یابد.3-تكثیری-تمایزی: انگل در بدن میزبان هم تكثیر و هم تمایز می‌یابد.مانند plasmodium كه در بدن پشه آنوفل هم تكثیر و هم تمایز می‌یابد و یا Leishmania كه در بدن پشه خاكیphlebotomous تكثیر و تمایز می‌یابد.ناقل مكانیكی تنها در نقل و انتقال فیزیكی انگل نقش دارد و در سیر تغییرات فیزیولوژیكی آن بی‌تاثیر است مانند مگس خانگیmusca demostica یاسوسک اشپزخانه.سیكل مستقیم و غیر مستقیم:اگر یك انگل جهت انتقال از بدن یك میزبان به میزبانی دیگر نیاز به موجودی واسطه نداشته باشد سیكل مستقیم است مانند آسكاریس.و چنانچه نیاز به موجودی واسطه داشته باشد سیكل غیرمستقیم است مانند پلاسمودیوم. میزبان بن بست Dead end host : اگر یك انگل فقط در حیوانات منتقل شود و به طور تصادفی وارد بدن انسان گردد ، دیگر قادر به خروج از بدن انسان وانتقال نیست وانسان برای ان انگل میزبان بن بست خواهد بود. مانند كیست هیداتیك كه در بدن سگ و گوسفند می‌باشد و به طور تصادفی ممكن است وارد بدن انسان شود.انتشار جغرافیایی انگل به شرایط زیر بستگی دارد:1-وجود میزبان مناسب2-شرایط آب و هوایی مناسب شامل : رطوبت مناسب (در مناطق بارانی درصد شیوع بالا تر است)، نور مناسب(تعدادی از انگلهاجهت تکامل احتیاج به نور دارندمثل تخم اسکاریس) و حرارت لازم(حرارت اپتیموم برای اغلب انگلها 23 تا 30 درجه است)3-شرایط اقتصادی و اجتماعی:(استفاده از کودهای انسانی در کشاورزی،طرح های ابیاری و;)4-آیین و رسوم مذهبی:(شستن بدن در ابهای راکد،عدم استفاده از گوشت خوک در مسلمانان و;)5-مهاجرتها 6-پیچیدگی چرخه زندگی :به طور كلی هرچه چرخه زندگی پیچیده‌ترباشد ، شیوع پایین‌تراست.Infection عفونت: به تهاجم انگلهای داخلی گفته می‌شود.Infestation آلودگی: به تهاجم انگلهای خارجی کفته می شود مانند آلودگی به شپش و انگل های خارجی چون مایت، كنه و …عفونت انگلی :در این حالت میزبان متحمل اسیب های کمی شده و لزوماً منجر به بروز علائم در فرد نمی‌شود.بیماری : منجر به بروز علائم در فرد می‌شود.وفرد مبتلا دچارتغییرات اسیب شناختی می شود.prevalence شیوع:تعداد موارد بیماری که در یک جمعیت خاص ودر مقطعی اززمان وجود داردرا گویند.incidenceبروز: تعداد موارد جدیداز یک بیماری که در یک جمعیت خاص ودر مقطعی اززمان به وجودمی اید راگویند.اندمیکendemic :وجود یک بیماری دریک جامعه به طورمستمروباشدت ملایم تا متوسط راگویند(بومی)وهرگاه میزان شیوع بالا رودبه ان هیپراندمیک گفته می شود. اپیدمیک:وجودیک بیماری دریک جامعه به طورغیرمنتظره وباشدت وسرعت شیوع زیادرااپیدمیک گویند چنانچه شیوع بیماری اپیدمی توسعه یافته وجهانی شودبه ان پاندمیک گوییم.اپیزوئوتیکepizootic :شیوع ناگهانی بیماری دربین حیوانات راگویند.انزوئوتیکenzootic :اگر شیوع بیماری دربین حیوانات ضعیف یا ملایم باشد به ان انزوئوتیک گویند طبقه بندی انگل ها: Apicomplexa Sarcomastigophora Protozoa ciliophora Microspora ‍ Trematoda platyhelminthes Cestoda Nemathelminthes Parasite Helminthes Nematomorpha Achanthocephala Annelida Arthropoda كرم شناسی پزشکیMedical helminthology ترماتودها trematoda (flukes):مرفولوژی:كرمهائی پهن،برگی شكل و مسطح هستند. اندازه آنها از نیم میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغییر است. برخی در سطح بدن دارای خارهایی هستند. سطح خارجی بدن بنام Tegument تگومنت است كه كار آن محافطت از بدن ،دخالت در جذب موادغذایی و دفع وترشح برخی مواد است. بر روی تگومنت هیچ نوع موی ریز یا منفذ پوششی كه در سستودها دیده می شود در ترماتودها وجود ندارد – حفره بدنی وجود ندارد ( بر خلاف نماتودها )و فضای داخلی بین ارگانهای مختلف توسط مایع و شبكه ای از سلولها و رشته های بافت همبند پوشیده شده است دستگاه گوارش : ترماتودها دارای دستگاه گوارش بوده كه شامل دهان ،حلق ،مری و سكوم یا روده می باشد، كه سكوم در قسمتی از بدن دوشاخه شده به دو طرف بدن حیوان می رود و انتهای آن ها مسدود است. در بعضی گونه ها مثل شیستوزوماها دو لوله در انتهای بدن با هم یكی شده و لوله منفردی را می سازد .پس دستگاه گوارش به علت عدم وجود مخرج) (anus ناقص است و دهان محل ورود وخروج مواد غذایی است. در برخی گونه‌ها مثل فاسیولا هپاتیكا، سكوم منشعب است.ترماتودها در سطح بدن دارای دو بادكش دهانی oral sucker و شكمی Acetabulum هستند كه این بادكش‌ها عضلانی بوده و توانایی انقباض و انبساط دارند. و با خاصیت ایجاد خلاء به بدن میزبان می چسبند. بادكش دهانی به منزله لب است.ترماتودها فاقد دستگاه گردش خون و تنفس هستند. دستگاه دفعی : بخش قابل هضم مواد غذایی پس از ورود به روده ها جذب بدن شده و مواد زاید دوباره از طریق دهان به خارج دفع می شوند .دستگاه ترشحی : شامل سلول‌های شعله‌ایflame cells است كه در سرتاسر بدن پراكنده‌اند و مواد دفعی را جمع‌آوری كرده و توسط لوله‌هایی به كیسه دفعی یا Excratory sac منتقل می‌كنند.این سلولهای شعله ای وجه مشخصه ترماتودها هستند . دستگاه عصبی:در ترماتودها متشكل از یك حلقه عصبی است كه از این حلقه، 3 جفت عصب پشتی ،شكمی و جانبی منشعب شده و در سراسر بدن پخش می‌شوند.مهمترین دستگاه در انگل‌ها دستگاه تناسلی است.ترماتودها اغلب هرمافرودیت هستند.(به جز خانواده شیستوزوماتیده و بیلارزیاها )دستگاه تناسلی:دستگاه تناسلی نر: از یك یا چند بیضه تشكیل شده كه توسط مجاری‌آوران به یك مجرای منفرد به نام مجرای ‌وابران تبدیل می شوند. این مجرا ادامه‌ می‌یابد و منتهی به اندام جنسی نر یا cirrus می‌شود كه در كیسه‌ای به نام كیسه سیر قرار داردامادر این میان ، این مجرا وسیع شده و غددی برای ترشح منی semen به نام وزیكول سمینال seminal vesicle و پروستات را ایجاد می كند. دستگاه تناسلی ماده: شامل یك تخمدان است كه از آن مجرایی به نام اوویداكت oviduct خارج می‌شود كه اوویداكت در قسمتی متورم شده و ناحیه‌ای به نام اووتیپ را می‌سازد.به اووتیپ مجرای دیگری بنام وتیلوداكت كه از غدد وتیلوژن منشاء میگیرند متصل است و عمل آنها تولید ماده پوسته تخمك است . در اطراف اووتیپ غددی به نام غدد مهلیس (Mehlis glands) وجود دارد كه كار آنها تشكیل پوشش اطراف تخم است.قبل از اووتیپ مجرایی به نامseminal receptacle به معنای مخزن ذخیره اسپرم و لوله دیگری به نام كانال لوررcanal- laurer وجود دارند.ازاووتیپ لوله ای جدا می شود كه به رحم ختم می شود . رحم پر از سلول تخم است و منتهی به منفذ تناسلی ماده می‌شود. مخزن ذخیره اسپرم كیسه ای نازك از اویداكت متسع شده است . همچنین اووتیپ نیز از اتساع عضلانی اویداكت ناشی می شود.مجاری تناسلی نر و ماده در محفظه‌ای به نام genital atrium با هم تلاقی دارند.كه اسپرماتوزوئید آزاد شده در آن قرار گرفته و سپس وارد دستگاه تناسلی ماده می‌شود و خود را به اووتیپ می‌رساند. در صورت وجود تخمك در اووتیپ ، با آن لقاح یافته و سلول تخم را به وجود می‌آورد و در صورتی كه تخمكی وجود نداشته باشد واردreceptacle seminal شده و در آنجا ذخیره می شود .پس از تشكیل تخم غدد مهلیس پوسته تخم را ترشح می‌كنندسپس تخم به سمت رحم رفته و مابقی مراحل در رحم تشكیل می‌شود وتخم كامل از بدن خارج می‌گردد. سلول تخم حاصله دارای شكل بیضی بوده و معمولاً دریچه‌ای در بالا دارد.(به استثنای تخم شیستوزوماها)ترشحات كانال لورر برای تسهیل حركت تخم است و به عنوان واژن ناقص نیز است . تخم های كرمهای پهن را نمی توان با روش سولفات روی تغلیظ كرد چون پاره شده و شناور نمی شوند اما تغلیظ با فرمالین اتر كاملا رضایت بخش است. چرخه زندگی:نوزاد درون تخم میراسیدیوم Miracidium نامیده می‌شود كه بر روی بدن دارای مژه‌های فراوان است و در قدام بدن دارای غددی به نام غدد لایتیك Lytic glands است. سیر تكامل میراسیدیوم برای بلوغ به صورت زیر است: میراسیدیوم اسپوروسیست ردی سركر متاسركرتخم آزاد شده در محیط حاوی میراسیدیوم است كه این میراسیدیوم موجود در تخم پس از مدتی دریچه تخم را باز می‌كند و از تخم خارج می‌شود. در محیط مساعد شنا كرده و خود را به حلزون میزبان واسط می‌رساند. سپس توسط غدد لایتیك بدن میزبان واسط را سوراخ كرده و وارد بدن میزبان می‌شود و در بدن میزبان واسط تبدیل به اسپوروسیست می‌شود.اسپروسیست كیسه ای است با دیواره نازك كه درون خود تولید تعداد زیادی ردی كرده (در اثر تكثیر غیر جنسی) و ردی نیز تكثیر غیر جنسی كرده درون خود تولید سركر می‌كند.سركر دارای دم،غددلایتیك،بادكش دهانی و شكمی و دستگاه گوارشی و عصبی و دفعی و تناسلی اولیه است.سركرهای درون بدن حلزون توسط غدد لایتیك، بدن حلزون را سوراخ كرده و به محیط خارج راه‌ می‌یابد. در محیط خارج ( آب ) یا وارد بدن ماهی شده و یا روی گیاه قرار می‌گیرد و تبدیل به متاسركر می‌شود. در متا سركر دم، غدد لیز كننده و غدد سیتوژن از بین می‌رود و به دور انگل كیست تشكیل می‌شود.در صورت ورود متاسركر به بدن میزبان نهایی، دیواره كیست از بین می‌رود و فرم بالغ انگل آزاد می شود. سركرها دارای اشكال متفاوتی هستند : سركر با دم دو شاخه را فوركوسركوس furcocercus و سركر با دم بسیار كوتاه را میكروسركوس microcercus و سركر با دم پهن و بلند را لوفوسركوس Lophocercus می نامند. بزرگترین انگل انسانی در رده ترماتودها ، فاسیولوپسیس بوسكی (با طول 75 میلیمتر و عرض 20 میلیمتر )و كوچكترین آنها هتروفیس هتروفیس (با طول كمتر از 2 میلیمتر و عرض 5/0 میلیمتر ) است .در اغلب ترماتودها ، بزرگترین اندام تنه ،رحم است كه مملو از تخم است . فاسیولا هپاتیكاFasciola hepatica این ترماتوددر ایران به نام كپلك ( زالوی كبدی ) معروف است. مرفولوژی: شكل معمول بدن این كرم به حالت كوزه‌ای و پهن است. اندازه آن بین 12 تا 30 میلی‌متر می‌باشد و دارای بادكش دهانی و شكمی هم اندازه در قدام بدن است. دارای شانه‌های مشخصی به واسطه ناحیه قدامی و سر است كه از مشخصه های آن است (مخروط راسی در انتهای قدامی ).دستگاه گوارش شامل دهان ، حلق ، مری و سكوم (روده كور)شدیداً منشعب است.تخمدان منشعب (شاخ گوزنی) دارد.دارای بیضه‌های منشعب و پراكنده در سطح بدن است.انتهای بدن مدور بوده و در روی سطح بدن (تگومنت ) خارهایی دارد.محل زندگی كرم در مجاری صفراوی وكیسه صفراو گاهی كبد است.انگل متابولیسم غیر هوازی داشته از ترشحات صفراوی تغذیه می كند. طول عمر كرم 10 تا 15 سال است. در فاسیولا غدد وتیلوژن به صورت پراكنده در سطح بدن و خصوصاً طرفین بدن هستند.این كرم از صفراواملاح صفراوی تغذیه می‌كند.چرخه زندگی: تخم فاسیولا تخمی بزرگ و تخم‌مرغی شكل با یك دریچه است كه حاوی میراسیدیوم ناقص و تكامل نیافته است.میراسیدیوم پس از مدتی (حدود 2 هفته در مجاورت گرما و نور مناسب) در محیط بیرون تكامل می‌یابد و با شكستن دریچه،از تخم بیرون می‌آید. حلزون میزبان واسط این كرم، حلزونی به نام لیمنه‌آ ترانكاتولا Lymnea truncatula است كه یك حلزون نیمه مخروطی است.تخم پس از قرار گرفتن در آب در دمای 25 درجه و نور كافی به مدت دو هفته حاوی میراسیدیوم تكامل یافته می‌شود كه این میراسیدیوم دریچه تخم را می‌شكافد و حدود 24 ساعت زمان دارد تا خود را به حلزون برساند.سپس وارد بدن حلزون شده و تبدیل به اسپوروسیست می‌شود و سپس مراحل ردی و سركر را طی می‌كند. سركر از بدن حلزون خارج شده و در محیط آب حركت كرده و خود را به گیاهان آبی چون تره‌آبی یا فندق‌آبی می‌رساند. در روی گیاه دم خود را از دست داده و به دور خود كیستی ترشح می‌كند و تبدیل به متاسركر می‌شود كه این كیست به مدت 2 تا 3 ماه می‌تواند از انگل محافظت كند. اگر این متاسركر همراه با علوفه و سبزیجات توسط میزبان نهایی (انسان،گاو ، گوسفندو …) خورده شود، در دستگاه گوارش توسط آنزیم‌های گوارشی دیواره خود را از دست داده و سركر آزاد می‌شود.سركر دیواره دوازدهه را سوراخ می‌كند و فعالانه وارد صفاق شده و از طریق كپسول گلیسون خود را به پارانشیم كبد می‌رساند و وارد مجاری صفراوی شده و به كرم بالغ تبدیل می‌شود .كرم در كبد شروع به مهاجرت كرده و تخم‌گذاری می‌كند كه تخم‌ها از طریق مجاری صفراوی وارد روده شده و به وسیله مدفوع دفع می‌شوند. اپیدمیولوژی: در مناطق مرطوب شیوع بیشتری دارد اما انتشار جهانی دارد. میزبانان نهایی این انگل علفخوارانی چون گاو،گوسفند،آهو و تك‌سمیان هستند و گاهی هم در انسان دیده می‌شودانسان از طریق خوردن سبزیجات و سالاد آلوده مبتلا می شود.در مناطق دارای رطوبت نسبی بالا و دارای بارندگی زیاد شیوع بیشتری دارد.در ایران در گیلان و بندر انزلی و لاهیجان در سال 67 به صورت اپیدمی گزارش شده است. دردام بسیار خطرناك است و باعث مرگ دام می‌شود. بیماری زایی: ازآنجائیكه این كرم در كبد و مجاری صفراوی زندگی می‌كند، باعث ایجاد علائم كبدی از قبیل انسداد مجاری صفراوی می‌شود. كه در صورت ادامه یافتن منجر به انسداد مجاری صفراوی و نهایتاً سیروز كبدی می‌شود. درد در ناحیه شكم كه به سمت شانه راست كشیده می‌شود احساس سرما و تب و درد ناحیه زیر جناق از علائم بیماری است . در موارد حاد،ائوزینوفیلی بالا تا 80% مشاهده می شود . كرم سمومی ترشح می‌كند این سموم باعث ایجاد حساسیت و كهیر در شخص می‌شود. مكانیسم آسیب فاسیولا به بدن با 3 روش انجام می‌شود: 1-از طریق خارهای روی بدن: كرم بالغ با حركت در كبد و مجاری صفراوی با خارهای روی بدن خود به بافت آسیب می‌رساند. 2-از طریق خونخواری: كه باعث ایجاد كم‌خونیAnemia می‌شود. 3-از طریق ترشح سموم: كه باعث ایجاد كهیر،حساسیت و ائوزینوفیلی می‌شود. تشخیص :توسط آزمایش مدفوع و مشاهده تخم كرم در مدفوع یاآسپیراسیون صفرا می باشد. تخم انگل بیضی شكل و اوپركول دار است.در تشخیص ممكن است آلودگی كاذب وجود داشته باشد بدین گونه‌ كه اگر فردی كبد گوسفند آلوده را بخورد ،تخم فاسیولا در مدفوع وی دیده می‌شود كه این تخم ممكن است فرد آزمایش‌كننده را دچار اشتباه كند.جهت جلوگیری از این مسئله ، بیمار نباید قبل از آزمایش مدفوع از جگر گوسفند استفاده كند.از روشهای سرولوژیك،ELISA و IFA نیز جهت تشخیص استفاده می‌شود. پیشگیری :از فاسیولا، توسط رعایت بهداشت سبزیجات و ضدعفونی كردن آنها و ریشه كنی آن در حیوانات علف خواراست.جهت كنترل بیماری موثر ترین روش را می‌توان از بین بردن حلزون میزبان واسط و درمان دامهای آلوده ذكر كرد.در درمان بر خلاف بقیه ترماتودها كه از پرازیكوانتل استفاده می شود ؛در ایران داروی تریكلابندازول تاثیر بهتری بر روی فاسیولا دارد . فاسیولا ژیگانتیكاFasciola gigantica كرم بالغ انگل گاو ، گاو میش ، شتر و دیگر علف خواران است. انگلی پهن و برگی شكل است.خصوصیات مرفولوژیكی و سیر تكاملی آن بسیار شبیه به هپاتیكا است، با این تفاوت كه نسبت طول به عرض بدن كمی بزرگتر از هپاتیكااست.انشعابات سكوم نیز بیشتر از هپاتیكا است و مخروط راسی چندان واضح نیست و بادكش بطنی بزرگترو اندازه تخم نیز كمی بزرگتر می باشد . ضخامتش نسبت به هپاتیكا كمتر است. سیرتكاملی آن دقیقاً مانند هپاتیكا است اما میزبان واسط آن حلزون لیمنه‌آ جدروزیانا L.gedrosiana است كه حلزونی نیمه مخروطی و راست‌گرد است.اندازه بدن در این انگل به 7 سانتی‌متر هم می‌رسد. در ایران آلودگی دامهای جنوب كشور (خوزستان) به این انگل گزارش شده است . دیكروسلیوم دندریتیكومDicrocoelium dendriticum ) ):فاسیولا لاتسئولاتوم (fasciolaluncelatum ): مرفولوژی: ترماتودی سرنیزه‌ای شكل است كه در كبد و مجاری صفراوی زندگی می‌كند. باریك و بلند بوده و حدود 1 تا 5/1 سانتی‌متر طول دارد.دارای دهان ،مری و سكوم غیرمنشعب است.تفاوت آن با دیگر ترماتودها در این است كه بیضه‌ها در بالای تخمدانها واقع شده‌اند. دارای بادكش دهانی و شكمی است كه بادكش دهانی بزرگتر از بادكش شكمی است. در سطح بدن فاقد خار است. چرخه زندگی: تخم دفع شده از میزبان نهایی (علفخواران،گاو،گوسفند و گاهی انسان) كه به شكل D می‌باشد، حاوی میراسیدیوم كامل و رسیده است.این تخم توسط میزبان واسط كه حلزون‌های خاكزی هلیسلا Helicella می‌باشند بلعیده شده و در بدن حلزون، میراسیدیوم از تخم خارج می‌شود و تبدیل به اسپوروسیست I (اسپوروسیست مادر) و سپس اسپوروسیست II (اسپوروسیست دختر) می‌شود. این كرم مرحله ردی ندارد.اسپوروسیست II خود تبدیل به سركر می‌شود كه سركر توانایی خارج شدن از بدن حلزون را ندارد.بنابراین به ریه حلزون رفته و توسط ترشحات ژلاتینی((slime ball از ریه حلزون دفع می‌شود وبه محیط خارج راه‌می‌یابد. این ترشحات ژلاتینی شیرین بوده و توسط مورچه‌های Formica fusca بلعیده می‌شوند و در بدن مورچه خصوصاً در مغز مورچه تبدیل به متاسركر می‌شوند.این مورچه‌ها هنگامی كه بر روی گیاهان قرار می‌گیرند به علت نقص در سیستم عصبی بی‌حركت می‌مانند و به همراه علوفه توسط علفخواران یا گاهی انسان (میزبانان نهایی) خورده می‌شوند.متاسركر در بدن میزبان نهایی دیواره خود را از دست می‌دهد و پس از مهاجرت به كبد، در مجاری صفراوی بالغ می‌شود.و اولین تخم را یكماه پس از آلودگی می توان در مدفوع یافت . سیر تكاملی انگل توسط كرول ( روی –كرول) بررسی شده است . اپیدمیولوژی: این كرم در ایران گزارش شده است و در مناطقی كه حلزون میزبان واسط وجود دارد می‌توان آن را دید.در این كرم نیز آلودگی كاذب ممكن است رخ دهد. بیماری زایی: این كرم مهاجرت كبدی ندارد و از طرفی خارهای سطح بدن نیز وجود ندارند، بنابراین آسیب زایی كرم نسبت به فاسیولا كمتر است.بیماری آسیب جدی ایجاد نمی‌كند ولی چنانچه آلودگی شدید باشد مجاری صفراوی را مسدودمیکند و ایجاد یرقان، كمخونی و ائوزینوفیلی می‌كند.تشخیص: تشخیص این كرم با آزمایش مدفوع و دیدن تخم در مدفوع یا در تو باژ اثنی عشر در دور روز متوالی بوده وجهت اجتناب از آلودگی كاذب در مدت آزمایش ، بیمار باید از خوردن جگر پرهیز كند وپیشگیری آن همانند هپاتیكا است . و در زمان توسط پرازیكوانتل انجام می شود علائم بالینی : شامل افخ و استفراغ و در دهای كولیك صفراوی و پیوست مزمن یا اسهال و گاهی بزرگی كبد است . این كرم را كرم كبد چینی گویند . كلونوركیس سیننسیسClonorchis sinensis :مرفولوژی: انگلی پهن و برگی شكل است كه در كبد و مجاری صفراوی زندگی می‌كند(مثل دیكروسلیوم ) بیشترین پهنای آن در قسمت میانی است كه به سمت دوانتها باریك میشود كه درشاخه های كوچك مجاری صفراوی ، لوزالمعده و گاهی كیسه صفرا زندگی می كند . این كرم در دوازدهه دیده نمی شود چون دراثر شیره ی آنجا از بین می رود .حدود 5 میلی‌متر طول دارد و تخم این انگل لامپی شكل است. خود كرم باریك و بلند است.. حدود 10 تا 25 میلیمتر طول دارد كه درقسمت قدام یك باركش دهانی كروی بزرگ و كمی پایین تر بادكش شكلی كوچكتری دارد ( بادكش دهانی بزرگتراز بادكش شكمی) بیضه ها منشعب درقسمت خلف قراردارند و تخمدان جلوی آنها و در وسط بدن است ـ فاقد سیر و كیسه سیر و غدد پروستات است و تخم این انگل لامپی شكل یا بیضوی با پوسته ای قهوه ای متمایل به زرد و یك دریچه كه شبیه تخم هتروفیس و متاگوینموس است . خود كرم باریك و بلنداست . چرخه زندگی: تخم كرم همراه با مدفوع دفع می‌شود كه تخم حاوی جنین رسیده و تكامل یافته است.و تخم با وجود یكه حاوی میراسیدیوم رسیده است اما نوزاد از رسیدن به آب خارج میگردد اما تا هنگام بلع توسط حلزون از پوسته جدا نمی شود .این تخم توسط حلزونهای سرپوش دار (مثل آلوسینما ، تیارا ، هوآ و سمی‌سلكوسپیرا)خورده می‌شود.در بدن حلزون مراحل اسپوروسیست،ردی و سركر را می‌گذراند و با سوراخ كردن بدن حلزون به محیط خارج راه می‌یابد.سپس در مدت 24 تا 48 ساعت وارد بدن میزبان دون كه ماهی های آب شیرین هستند می شود و در بدن ماهی در زیر فلس ها و برونش ها تبدیل به متاسركر می شود. میزبان نهایی این انگل حیوانات ماهی خوار چون سگ ، گربه ، خرس ، پرستو ، اردك ، گوركن ، و انسان هستند كه با خوردن ماهی به صورت خام یا نیم پز حزم متاسركر را وارد بدن می كنند .متاسركر در دوازدهه انسان دیواره خارجی خود را در اثر ترپسین و لایه داخلی را توسط فعالیت متاسركر از دست می دهد و سركر جدا شده به وسیله خون و لنف خارج شده و خود را به مجاری صفراوی می‌رساند و در آنجا شروع به تخم‌گذاری می‌كند.دورهی نهفتگی ( از زمان ورود متاسركر به بدن تا ظهور علائم و دفع تخماز مدفوع ) یكماه طول می كشد تخم كرم از طریق محاری صفراوی وارد شده روده از ندفوع دفع می شود . عمر كرم 2 تا 25 سال است . اپیدمیولوژی:این كرم در ایران گزارش نشده است.انسان با خوردن گوشت خام یا نیم پز ماهی و گاهی نوشیدن آب حاوی متاسركر به بیماری مبتلا می شود . مكان عمده ی آنها ژاپن ، چین و كره جنوبی وویتنام است . سگ و گربه مهمترین میزبانان مخزن هستند . علائم بیماری علائم كبدی ، قولنج صفراوی ، درد شكم و تب و یرقان و سرگیجه است . در عفونت حاد ائولوزینوفیل تا 40% گزارش شده است . تشخیص از طریق آزمایش مدفوع ، مشاهده تخم لامپی شكل درمدفوع یا مواد آسپیدی شده از دوازده است . از كپسول روده ای یا آزمون Entro هم می توان سود جست درمان با پرازیكوانتن انجام می شود .بیماری زایی: باعث ضخیم شدن و گشاد شدن مجرای صفراوی شده و در افراد مبتلا ایجاد آدفوكار سینوم م یكند با پختن كامل ماهی و آموزش بهداشت میسر است . تشخیص: از طریق آزمایش مدفوع و مشاهده تخم لامپی شكل در مدفوع است.اپیستوركیس فلینئوس :(Opisthorchis felineus ) این كرم را كرم كبدی گربه مینامند ، گرچه عموما در گربه هاست . اما در سگ و روباه و خوك وانسان هم گزارش شده .موفولوژی آن شبیه كلونوركیس است . منتها بیضه ها كوچكترند و انشعابات كمتری دارند . تخم این عرض كمتری نسبت به تخم كلونوركیس دارد ( باریكتر) سیكل آن نیز مشابه كلوئوركیس است . ( میزبان واسط آن نوعی ازانواع حلزون بولینوس به نام بیتینیا است ، میزبان واسط دوم آن ماهی است. این دو كرم نیز دركبد و مجاری صفراوی زندگی می‌كنند.از لحاظ مرفولوژیكی بسیار به هم شبیه هستند به گونه‌ای كه تشخیص آنها از یكدیگر مشكل است.تفاوت آنها این است كه ویورینی بیضه منشعب و فلینئوس بیضه لوبوله دارد. بیماریزایی و چرخه زندگی و درمان انها همانند كلوئوریكس است تخم انها همانند یكدیگر بوده و حالت لامپی خفیف دارد . پیشگیری از آن با خوب پخته شدن ماهی و عدم مصرف ماهی خام است . گربه ها مهمترین مخزن ذخیره انگل هستند . به نظر می رسد كه این عفونت انگلی می تواند زمینه ساز كار مفید ما باشد . تشخیص با مشاهده تخم كرم در مدفوع یا مایه حاصله از ترباژاثنی عشر است .اپیستوركیس ویورینی : این انگل كاملا شبیه اپیستوركیس فلینئوس است . در شمال تایلند و لائوس موجود است . همانند یك رابطه قوی میان عفونت شدید دراز مدت و ایجاد كلانپیوكار سینوم وجود دارد فاسیولوپسیس بوسكی Fasciolopsis buscki بزرگترین ترماتور انگل است . كه دردوازده و ژوژنوم زندگی میكند . مهمترین كانون اندمیك آن در مركز جنوب چین است . كرم به شكل بیضی كشیده با طول 20 تا 75 و عرض 8 تا 20 میلی متر است . بر روی سطح بدن خار دارد كه در اطراف باد كش شكلی بیشترند . سكوم منشعب ندارد و باركش شكمی آن 4 برابر دادكش دهانی است . چرخه زندگی : حلزون میزبان واسط آن جنس های gyraulns و hippeulns و سگمینتا segminta ازخانواده پلانور بیده نام دارند و از خصوصیات مهم آن بیضه های منشعب فراوان د رخلف ناقص است . این تخم پس از دفع از میزبان باید 3 تا 8 هفته در آب دمای 25 تا 30 درجه قرار گیرد تا جنین داخل ان تكامل یابد . كه این میراسیدیوم پس از خروج از تخم در آب حركت میكند و خود را وارد بدن حلزون میكند . در بدن حلزون مراحل اسپوروسیست ، روی و مركز را می گذراند . سركر از بدن حلزون خارج شده و خود را به گیاهان آبزی رسانده و روی گیاه تبدیل به متا سركرمی شود و انسان و حیوان با صرف این گیاهان آلوده به عفونت انگلی مبتلا می شوند بیماری زایی این انگل یك كرم روده ای است كه در عفونتهای شدید در سراسر روده دیده میشود . و به دیواره می چسبدو باعث تورم ، پرخونی و اولسراسیون در روده میوشد تعدا زیاد این كرم باعث انسداد روده شده بر اثر جذب ترشحات سعی ایجاد ادم در صورت می كند . ابتدا بهتر است این ارم را به دلیل هیپوآلبومینی ناشی از سوء جذب یا آنتروپاتی به دلیل از دست دادن پروتئین نسبت دهیم . همچنین با اثرات مكانیكی (خارهای سطح بدن ) به بافت روده آسیب می رساند و نشانه هایی مثل كم خونی و ائوزینوفیلی تا 3% گزارش شده ، این كرم ها ایجاد یك روند سوء جزئی مانند ژیاردیا می كند . گاهی اختلال د رجذب vitb12 نیز مشاهده شده است . از لحاظ مرفولوژیك همانند فاسیولا هپاتیكا است ، اما سكوم منشعب ندارد و بادكش شكمی آن 4 برابر بادكش دهانی است. حلزون میزبان واسط آن سگمینتا segmentina است.تخمی كه از بدن دفع می‌شود حاوی میراسیدیوم ناقص است كه این میراسیدیوم پس از خروج از تخم ،خود را وارد بدن حلزون می‌كند.در بدن حلزون مراحل اسپوروسیست ، ردی وسركر را می‌گذراند.سركر از بدن حلزون خارج شده و خود را به گیاهان آبزی‌ رسانده و روی گیاه تبدیل به متاسركر می‌شود.این انگل یك كرم روده‌ای است كه به دیواره روده می‌چسبد و باعث خونریزی در روده می‌شود.این كرم بر اثر ترشحات سمی و اثرات مكانیكی (خارهای سطح بدن) به بافت روده آسیب می‌رساند و ایجاد خونریزی در روده می‌كند.همینطور ایجاد كهیر،آسم و ادم می‌كند به گونه‌ای كه ادم در ناحیه صورت مشخص است. اپیدمیولوژی:میزبان اصلی انگلی انسان و خوك و ماهی و گاهی سگ و میش و خرگوش هستند . مهمترین منبع عفونت انسانی میوه گیاه آبزی فندق آبی waterling است . آلودگی اطفال به این انگل بیشتر است ( چون فندق را با دهان می شكنند ) در تایوان ، تایلند گیاهان آبزی جمع آوری و به مصرف خوراك وبدین نحو مخزن عفونت باقی می ماند . چون خشكی متاسركر را از بین می برد. مصرف گیاهان خشك شده خواری ایجاد نمی كند . تشخیص به .وسیله ی علائم بالینی و آزمایش مدفوع و دیدن تخم در آن است . این گرم تا كنون در ایران گزارش نشده است . پیشگیری: با ازی بین بردن حلزونهای واسط همچنین افزودن برخی مواد شیمیایی مثل سو.لفات مس (20ppm ) و آهك به كودهای انسانی ، آب بركه ها جهت از بین بردن تخم انگل وسركر همچنین عدم مصرف گیاهان آبزی آلوده به صورت خام وجوشانیدن سبزیجات می توان پیشگیری كرد . مخازن حیوانی ( خوكها ) در پراكندگی بیماری موثرند . درمان با پرازیكوانتل امكان پذیر است . متاگونیموس پوكوگاوائی : بیماری حاصله را متاگونیمیاز یس گویند فراوانترین انگل دسته هیتروفید است كرم بالغ دردودنوم و ژرژنوم و اتیلئوم و سلكوم زندگی می كند ولی عمدتا در ژرژنوم زندگی می كند . مرفولوژی : كرم بالغ بسیار كوچك (4/1 × 6/0 میلی متر است مشخصه آن انحراف بادكش شكمی از خط وسط به سمت راست بدن و عدم وجود بادكش مستقل حفره تنه است . تخم كرم بسیار شبیه تخم هتروفیس است كرم بالغ پوشش خارجی با خارهای فلس مانند دارد . سیكل زندگی : تخمهای حاوی میراسیدیوم رسیده و تكامل یافته است درصورتیكه توسط حلزونی میزبان واسط( حلزون دریچه دار تیارا و هوا و semiusulcuspira ) بلعیده شود میراسیدیوم پس از طی مراحل اسپروسیت وروی تبدیل به سر كر می شود . سركر دارای لكه هایی به شكل چشم در دو طرف سر است . سر كر از بدن حلزون خارج شده خود رابه میزبان واسط دوم ( ماهی سالمونوئید ) می رساند و در زیر پوست آن تبدیل به متاسركر می شود انسان با خوردن ماهی انگل را به بدن خود روارد می كند كه دراثر شیره های گوارشی دیواره متاسركر هضم ولارو فعال آزاد در مدت 7 تا 10 روز به كرم بالغ تبدیل می شود . اپیدمیولوژی: شایعترین هتروفیه خاور دور است كه در ژاپن و فیلیپین و كره و سیبری و یونان و اسپانیا گزارش شده و تا به حال از ایران گزارش نشده اسنان و سگ و گربه و خوك ومرغ ماهیخوار ( مثل پلیكان ) میزبانان نهایی كرم هستند . درمان ، تشخیص و پیگیری و بیماریزایی مشابه هتروفیس است كرم متاگونیموس اندكی بزرگتر از هتروفیس است . هتروفیس هتروفیسHeterophyes heterophyes بیماری حاصله از هتروفیس را هترونیازیس گویند . كرم بالغ در روده باریك (ژورژنوم ) زندگی می كند كلا به شكل با طول ا تا 7/1 میلیمتر و عرض 3/0 تا 4/0 میلی متر است . بادكش دهانی كوچك و باد كش شكمی بزرگ و یك بادكش تناسلی د رشمار بادكش شكمی یا در سمت چپ و پشت بادكش شكمی ا زخصوصیات مورفولوژیك این كرم است . فاقد آلت تناسلی و وزیكول سمینال درداخل بادكش تناسلی باز می شود . تخمدان در جلو بیضه ها ، غدد وتیلن بانوكیلول های چند ضاعی بزرگ (14 فولكیول یعنی 7 تا در هر سمت ) در قسمت جانبی و خلفی بدن قرار دارند. تخم های هتروفیس با انتهای پهن خود و برآمدگی های متمایز دور دریچه از تخم های كلونوریكس قابل تمایزند ولی از تخم های متاگونبموس به زحمت تفكیك داده می شوند . هتروفیس دارای یك بادكش جنسی است كه كار آن عمل اتصال نیست بلكه منفذ جنسی در ان باز می شود . چرخه زندگی : تخم انگل در هنگام خروج از بدن میزبان نهایی و انسان و پستانداران وحشی ماهیخوار حاوی میراسیدیوم رسیده است كه میزاسیدیم پس از ورود تخم در آب از تخم خارج میشود و وارد بدن میزبان واسط یعنی حلزونهای ابی سریتیدا crithida در ژاپن و پیرهنلا در مصر جای میگیرد كه در بدن انها مراحل اسپوروسیست ، روی و سركر طی می شود . دارای میزبان واسط دوم یعنی ماهی هستند كه متاسر كر را در خود جای می دهند متاسركر كه در زیر پوست ، فلس و گاهی هم در عضلات ماهی تشكیل كیست می دهد و میزبان نهایی كه انسان و حیوانات ماهی خوار هستند با خوردن ماهی خام یا نیمه پخته متاسر كر را وارد بدن خود می كنند متاسر كر دربدن میزبان نهایی از كیست خارج شده و به كرم بالغ تبدیل می شود كرم بالغ در مدفوع دیده نمی شود مگر پس از درمان ضد كرم . اپیدمیولوژی : پراكندگی عموما در مصر ،‌ژاپن ، كره ، یونان و تونس است . هتروفیس یك مورد درایران گزارش شده است تنها مرحله آزاد انگل مرحله لاروی آن است . بیماری زایی : چون كرم روی بدن خارهای ریزی دارد ممكن استایجادخونریزی بسیار كم بكند ولی كم خونی به ندرت دیده میشود ممكن است كرمها دردیواره روده نفوذ كنند و تخم ها از طریق لنف خود را به قسمتهای دیگر بدن برسانند كه ممكن است در قلب یا مغز ایجاد ضایعات گرانوارماتوز بكند عموما بیماریزایی خاصی ندارد چون كرم بسیار كوچك است و خونخواری نمی كند. تشخیص : تشخیص به وسیله آزمایش مدفوع است زیرا كرم بالغ ساكن روده باریك است وتخم ها به وسیله مدفوع دفع می شوند .پیشگیری : با عدم مصرف ماهی خام و نیمه پز و نمك سود امكان پذیر است . میانگیم اندازه تخم های هتروفیس اندكی بیش از تخم های متاگونیموس است اما این تفاوت ناچیز و بی ارزش است . درمان هر دو كرم متاگونیموس و هتروفیس با پرازیكو انتل امكان پذیر است . متاگونیموس یوكوگاوائی Metagonimus yokogawai این دو كرم جزو ترماتودهای روده‌ای هستند.مرفولوژی:پهن و برگی شكل هستند و اندازه آنها نسبت به دیگر ترماتودها كوچكتر است. هتروفیس دارای یك بادكش جنسی است كه كار آن عمل اتصال نیست ، بلكه منفذ جنسی در آن باز می‌شود.تخم این دو كرم بسیار شبیه به یكدیگر است. چرخه زندگی:میزبان واسط هتروفیس حلزونهای آبی سریتیدا crithida هستند كه در بدن آنها مراحل اسپوروسیست ، ردی و سركر طی می‌شود. دارای میزبان واسط دوم هستند كه متاسركر را در خود جای می‌دهند.متاسركر در زیر پوست،فلس و گاهی هم در عضلات تشكیل كیست می‌دهد و میزبان نهایی كه انسان و حیوانات ماهی‌خوار هستند با خوردن ماهی‌خام یا نیمه پخته متاسركر را وارد بدن خود می‌كنند.متاسركر در بدن میزبان نهایی از كیست خارج شده و به كرم بالغ تبدیل می‌شود. اپیدمیولوژی:پراكندگی عموماً در مصر،ژاپن،كره و تایوان است.متاگونیموس تاكنون در ایران گزارش نشده اما هتروفیس یك مورد در ایران گزارش شده است.بیماری زایی:چون كرم روی بدن خارهای ریزی داردممكن است ایجاد خونریزی بسیار كم بكند ولی كم‌خونی به ندرت دیده می‌شود. ممكن است در بدن ایجاد گرانولوما بكند. عموماً بیماری زایی خاصی ندارد چون كرم بسیار كوچك است و خونخواری نمی‌كند.تشخیص:تشخیص به وسیله آزمایش مدفوع است زیرا كرم بالغ ساكن روده باریك است و تخم‌ها به وسیله مدفوع دفع می‌شوند.تخم این دو كرم بسیار شبیه به هم است پاراگونیموس وسترمانی Paragonimus westermani یك انگل ریوی است كه آنرا كرم ریه و بیمار یحاصل ازآن را دیستومیازیس ریوی گویند . شناخته شده ترین فلوك ریوی انسان است كه وسیع ترین طیف جغرافیایی را به خود اختصاص داده است . مرفولوژی: كرم تخم مرغی شكل و به طول حداكثر 16 میلی لیتر كه شبیه دانه قهوه است . بادكش هایدهانی و شكی مساوی همدیگرند و بادكش شكمی در میانه بدن است به رنگ قهوها ای مایل به قرمز است . كرم دارای تنه ای ضخیم است و سطح بدن خاردار است بیضه ها قطععه قطعه در پاینن و تخمدان منقطع در جلو بیضه ها قرار دارد . غدد وتیلوژن بسیار گسترده‌ای دارد كه تمام بدن را فرا گرفته‌اند.روده‌ها در كنار بدن قرار گرفته‌اند و منشعب نیستند.تخم بیضی شكل قهوه ای رنگ و دریك انتها اوركولوم مسطح دارد . چرخه زندگی:كرم بالغ تخم خود را از طریق خلط و گاهی مدفوع به محیط بیرون دفع می‌كند.این تخم فاقد جنین تكامل یافته و رسیده است. جنین درون تخم پس از 2 تا 3 هفته دردمای 37 درجه و از تخم خارج میشود و خود را در مدت حداكثر 24 ساعت به حلزون‌های میزبان واسط كه حلزونهای دریچه دار سولكوسپیرا ، تیارا و اونكویلانیا هوا Hua هستند می‌رساند.وارد بدن حلزون شده و مراحل اسپوروسیست، ردی I ، ردی II را طی كرده و روی I به سركر در حدود هفته سیزدهم هم از بدن حلزون خارج شده و خود را به خرچنگ می‌رساند و یا حلزون توسط خرچنگ خورده ‌می‌شود.سركر در بدن خرچنگ تبدیل به متاسركر می‌شود.میزبان نهایی(انسان) چنانچه خرچنگ را بخورد به فرم بالغ انگل مبتلا می‌شود. متاسركر پس از ورود به دستگاه گوارش انسان دیواره روده را سوراخ كرده و از طریقدیافراگم خود را به حفره جانبی و از آنجا به ریه می‌رساند. در ریه دو كرم در كنار هم قرار گرفته و به دور خود كپسولی می‌سازند و شروع به تخم گذاری می‌كنند.هرچند كه پاراگونیموس هرمافرودیت است اغلب برای لقاح تخم و كرم لازم است . تخم‌ها از طریق سوراخ كپسول وارد ریه شده و به خلط وارد می‌شوند.چنانچه خلط‌ها بلعیده شوند،تخم كرم در مدفوع نیز دیده می‌شود. قطر كیست ریوی حدود 5/1 سانتی‌متر است. اپیدمیولوژی: در كشورهایی چون ژاپن ، تایوان ، كره‌جنوبی و فیلیپین دیده می‌شود. در ایران تاكنون گزارش نشده است.علائم بالینی : سرفه ، خس خس ، تنگی نفس ، ائوزینوفیلی ، حسایست ، تب نامنظم و ترشحات بدبوی خلط ایجاد می كند . ممكن است كرم در مسیر مهاجرت به ریه به مغز رفته و با تشكیل كیست در مغز ایجاد تشنج،سردرد و اختلالات بینایی كند.(پاراگوتینیازیس جلدی دراثر گونه پاراگونیومی ، اسكر یا بینی P.SKRIABINI ایجاد می شود . تخم های انگل مستقیما یا از طریق برونشیول ها وارد پارانشیم ریه شده ایجاد گرانولوم می كنند . كرم های ساكن در نسوج زیر پوستی ایجاد تومور خزنده (creeping tumor )می كنند . تشخیص: نشانه های ریوی خط خون آلوده و ائوزینوفیلی از نشانه های تشخیص مناطق اندمیك هستند باید از سل تفریق داده شود (بدلیل شباهت علایم ) آزمایش خلط و مدفوع و مشاهده تخم كرم در آنها یا یافتن تخم در مایعات حفرات كوچك خوشه انگوری در ریه دیده می شود . پیشگیری : اجتناب از خوردن خرچنگ های آب شیرین بصورت خام یا نیمه پز و مصرف آبآشامیدنی سالم درپیشگیری موثرند . شیستوزوماSchistosoma شیستوزوماها ترماتودهای تك جنسی هستند و جزو انگل‌های خونی می‌باشند. سه نوع مهم آن عبارتند از: sch.haematobium , sch.mansoni , sch.japonicum كه نوع هماتوبیوم در سیاهرگ‌های مثانه و دونوع دیگر در سیاهرگهای مزانتر زندگی می‌كنند. مرفولوژی: بدنی درازو باریك دارندجنس نر این كرمها استو.انه ای به قطر در می آیند و این به این دلیل است كه با روش ویژه ای در قسمت شكمی خود به طرف داخل خمیدگی می یابند و یك مجرای تناسلی به نام GYNECOPHORAL CANAL را می سازند كه كرم ماده درون این محرا قرار میگیرد . بدن كرم ماده به منظور زندگی درون رگی بلند و باریك شده و جهت اینكار سازش یافته است . كرمهای ماده درون عروق كوچك تخم گذاری كرده و پس از تخمگذاری عروق را ترك میكند . تخم ها با داشتن یك خار تیز جایگزین شدنشان رادر عروق تسهیل می كنند و و جنس‌های نر وماده از هم جدا هستند.كرم نربزرگتربوده و دارای مجرایی ناودانی شكل به نام كانال تناسلی می‌باشد كه كرم ماده درون آن قرار می‌گیرد. پوشش خارجی انگل در جنس نر دارای برآمدگی‌هایی به نام Boss است كه یكی از وجوه تمایز انواع این انگل است.این كرم دارای بادكش‌های دهانی و شكمی است كه این بادكش‌ها در جنس نر بزرگتر و قویتر هستند. دستگاه گوارش از دهان شروع شده ،سپس سكوم دوشاخه دارند كه دوشاخه سكوم مجدداً به هم وصل می‌شوند و محل پیوست مجدد دوشاخه سكوم در این 3 گونه متفاوت است: دو شاخه سكوم در هماتوبیوم در وسط بدن ،در مانسونی در یك سوم قدامی بدن و در ژاپونیكوم در یك‌سوم خلفی بدن به هم وصل شده‌اند. محل قرارگیری بیضه‌ها در قدام بدن و زیر بادكش شكمی است. تعداد بیضه‌ها در هماتوبیوم 4 تا 5 عدد و در مانسونی و ژاپونیكوم 7 تا 13 عدد است. برآمدگی‌های روی سطح بدن ( Boss) در مانسونی بزرگ و درشت و در هماتوبیوم كوچك و ظریف است.در ژاپونیكوم B oss وجود ندارد.كرم ماده درون كانال تناسلی كرم نر قرار می‌گیرد و خودش مستقیماً به عروق متصل نمی‌شود در نتیجه بادكش دهانی و شكمی رشدیافته‌ای ندارد.قسمت پایین بدن كرم ماده از غدد وتیلوژن پر شده است كه این غدد به اووتیپ می‌رسند. در زیر اووتیپ تخمدان قرار دارد و از اووتیپ رحم خارج می‌شود.تخمدان در هماتوبیوم در یك سوم خلف بدن ، در مانسونی یك سوم قدامی و در ژاپونیكوم در میانه بدن قرار دارد.پوشش خارجی یا Boss در كرم ماده وجود ندارد.تخم در هماتوبیوم دارای یك خار انتهایی است،در مانسونی خار جانبی است و ژاپونیكوم یك خار تحلیل رفته جانبی دارد. میزبان واسط در هماتوبیوم حلزون نیمه مخروطی و چپ‌گردبولینوسbulinus ، در مانسونی حلزون دیسكی شكل بیومفالاریاBiomphalaria و در ژاپونیكوم حلزون مخروطی شكل اونكوملانیا oncomelania است. در بین كرم‌های بالغ اندازه ژاپونیكوم از دو گونه دیگر بزرگتر است.كرم ماده منظور تخم گذاری كرم نر را ترك كرده تخم های خود را درورید ها ی كوچك نزدیك به محوطه روده یا شانه می ریزد . میراسپدیوم دورن تخم آنزیمی می سازد كه از میان پوسته تخم به خازج نشیت می كند و موجب تسهیل هضم نسوج اطراف می شود كه حاصل این عمل آزادشدن تخم ها از نسج به داخل حفره روده یا شانه است كه از این طریق به خارج راه می یابد . در ارتباط با تعداد تخم ها این تعداد در مانسونی 300 و در ژاپونیكوم تا 3500 تخم در روزمی باشد . چرخه زندگی: تخم هر سه گونه دارای میراسیدیوم رسیده و تكامل یافته است.پس از دفع تخم، میراسیدیوم از تخم خارج شده و خود را به حلزون میزبان واسط می‌رساند.بدن حلزون را سوراخ كرده و در بدن حلزون مراحل اسپوروسیت I و II و سركر را طی می‌كند.(فاقد مرحله ردی است) . سركر این كرم دارای دم دوشاخه بوده و در ناحیه سر غدد ترشح كننده آنزیم دارد.سركر شنا كرده و خود را به پوست میزبان نهایی می‌رساند و وارد پوست می‌شود. انگل به محض ورود به پوست تا 10 ساعت اول بیشترین فعالیت را دارد. به محض ورود دم خود را از دست داده و ایجاد شیستوزومولا می‌كند.(به برآمدگی حاصل از ورود سركر شیستوزومولا گویند). انگل پس از 2 تا 3 روز وارد خون شده و از طریق خون به ریه رفته و سپس دوباره از طریق خون به كبد می‌رود و از كبد خود را به عروق مورد نظر( در هماتوبیوم عروق مثانه و در مانسونی و ژاپونیكوم عروق مزانتر) می‌رساند.این دوره درمانسوی7 تا 8 هفته در هماتوبیوم 1 تا 2 هفته ودر ژاپونكیوم 5 تا 6 هفته بطول می انجامد این انگل 8 تا 30 سال در عروق زنده می‌ماند.بیماری زایی: در مرحله ورود به پوست ایجاد قرمزی و خارش می‌كند. هرچه گونه شیستوزوما حیوانی‌تر باشد، خارش و قرمزی ایجادشده بیشتر است.در ژاپونیكوم كه یك انگل زئونوز است این حالت بیشتر به چشم می‌خورد.در حین مهاجرت در بدن نیز ایجاد تب‌های نامنظم ،خستگی و حالت مسمومیت می‌كند كه زودگذر است. مرحله سوم،مرحله استقرار انگل در عروق خونی است كه این مرحله،مرحله مزمن بیماری است.دراین مرحله آسیبهای وارده به بدن به دو علت 1-حضور كرم بالغ و 2- تخم انگل است. كرم بالغ با خونخواری، ایجاد كم‌خونی می‌كند و در اثر تجزیه گلبولهای قرمز كبد و طحال بزرگ شده و گاهی در اثر تجمع بیش از حد انگل در عروق انسداد رخ می‌دهد. عارضه مربوط به تخم انگل شدیدتر است .تخم به دلیل وجود خار در دیواره عروق ایجاد زخم می‌كند. تعدادی از تخم‌ها از طریق سوراخ ایجاد شده در رگ وارد مثانه یا مزانتر می‌شوند و ایجاد گرانولوما می‌كنند. در هماتوبیوم به علت ضخیم شدن دیواره مثانه ،حجم ادرار كم شده و تكرر ادرار پیش می‌آید.در دو گونه دیگر به علت ضخیم شدن دیواره مزانتر ایجاد اسهال و یبوست متناوب می‌شود.كلفت شدگی جدار عروق را Claypipe stem symmus یا عروق دسته چپقی گویند.علائم بالینی شامل كم‌خونی، دردهای شكمی ، بزرگی طحال و كبد وآسیت می‌باشد. تشخیص: در هماتوبیوم با آزمایش ادرار و در مانسونی و ژاپونیكوم با آزمایش مدفوع می‌باشد(. در ادرار و مدفوع خون نیز دیده می‌شود.( تخم های شیستوزها ، ژاپونیكوم و ابیتز كالاتوم و مك كونگ یدر مدفوع و تخم های شیستوزوها هماتوبیوم گاه در مدفوع اما معمولا در ادرار دیده می شوند ) دراثر ورود لارو سنسیتو زوها پرندگان و پستانداران به بدن انسان خارش شناگران ایجاد می شود . سستودهاcestoda سستودها : رده ای از شاخه platyhelminthes را تشكیل میدهند . مرفولوژی:كرم‌هایی بندبند ، نواری ومسطح می‌باشند كه اندازه آنها بین 1 میلی‌متر تا 25 متر متغییر است. رنگ آنها سفید تا خاكستری بوده و بدن دارای سه قسمت scolex یا سر،neck یا گردن و strobila یا بدن بندبند است تعداد بندها 3 تا 4000 بند متغیر است..scolex دارای4 بادكش یا شكافbotheria و botherida استو حاوی دستگاه عصبی كرم است . همینطور ممكن است دارای خرطوم باشد كه برروی آن قلابهایی وجود دارد.بادكش ،شكاف و خرطومrostellum وسیله اتصال انگل به مخاط دستگاه گوارش است.ناحیه گردن محل رشد گردن و ناحیه تولید بند می‌باشد.این قسمت از بند تشكیل نشده است.در قسمت استروبیلا سه نوع بند وجود دارد. بندهای نابالغ‌یا immature ،بندهای بالغ یا mature و بندهای بارور یا gravid كه در فرم اول دستگاه تناسلی تكامل نیافته است،در فرم دوم دستگاه تناسلی تكامل یافته وجود دارد و در فرم gravid اندام شبه رحمی یا تخم‌های بارور وجود دارد.شكل رحم در بند بارور یك عامل تشخیصی مهم است سستودها چندین دسته دارند كه دودسته مهم آنها عبارتند از : 1-آنهایی كه بند دفع می‌كنند (سیكلوفیلیده) 2-آنهایی كه تخم دفع می‌كنند (سودوفیلیده) در سیكلوفیلیده چون رحم منفذ ندارد بنابراین تخم‌ها درون بند متراكم و مجتمع می‌شوند و كل بند از بدن دفع می‌شوند.اما در سودوفیلیده رحم دارای منفذ است و تخم از بدن دفع می‌گردد.پوشش بدن از تگومنت تشكیل شده و دارای پرزهای ریزی می‌باشد كه آنها را میكروتریكس می نامند و اختصاصات سستودها هستند و د رجذب مواد غذایی موثر است در زیر تگومنت عضلات حلقوی و طولی قرار دارند و فضای موجود بین ارگانها از بافت پارانیشم پرشده كه حاوی دانه های كلسیمی است بدن سستودها فاقد حفره عمومی است . موادغذایی.سستودها فاقد دستگاه گوارش هستند بنابراین حتماً باید زندگی انگلی داشته باشند.اكثر سستودها درون روده باریك و متصل به مخاط ساكن هستند . سیستم دفعی سستودها از سلول‌های شعله‌ای تشكیل می‌شود كه به كانالهایی متصل می‌شوند.مهمترین این كانالها عبارتند از یك كانال پشتی كه مواد دفعی را از سلولهای شعله‌ای گرفته و به سمت اسكولكس می‌برد و در آنجا مواد دفعی را به یك كانال شكمی تحویل داده كه كانال شكمی مواد دفعی را از انتهای بدن دفع می‌كند.سیستم تناسلی:سستودها هرمافرودیت هستند به استثنای جنس piaecocestus و به تعداد بندهای بدن دستگاه تناسلی نر و ماده دارند.در برخی گونه‌ها در هر بند دو ست دستگاه تناسلی وجود دارد.ابتدا دستگاه تناسلی تشكیل میشود بطوریكه در بند های نزدیك سه قطعه دستگاه تناسلی نر وجود دارد . دستگاه تناسلی نر از تعدادی بیضه تشكیل شده كه این بیضه‌ها به مجرایی متصل می‌شوند و نهایتاً به سیر یا اندام تناسلی نر ختم می‌شوند.دستگاه تناسلی ماده از یك یا دو تخمدان تشكیل شده كه تخمدانها به اووتیپ متصل هستند.غدد وتیلوژن عموماً در زیر تخمدانها هستند و به اووتیپ متصل هستند.پس از اووتیپ رحم وجود دارد كه به منفذ جنسی ماده ختم می‌شود.دستگاه تناسلی ماده كه قسمت پشتی و شكمی هر بند را اشغال میكند از یك تخمدان دولوبه تشكیل شده كه تخمدان توسط اوبراكت متصل هستند . غدد و تیلوژن عموما در زیر تخمدانها هستند و به اروتیپ متصل هستند . پس از اورتیپ هم وجود دارد كه به منفذ جنسی ماده ختم می شود . سیستم عصبی: تشكیل شده از چند گره عصبی در ناحیه اسكولكس كه به منزله سیستم عصبی كرم عمل می كنند . و تعدادی تار عصبی را به كل بندها ارسال می‌كند و این تارها بدن را عصب‌دهی می‌كنند.تعریف چند اصطلاح:پروسركوئید : در دسته سودوفیلیده ها وجوددارد . لارو دراین نوع كیسه ندارد و ازنوع لاروهای جامد solar است . پلروسركویئد موجودی كرمی شكل و بند بند است كه درخانواده سودوفیلیده وجود دارد و در این نوع نیز كیسه دارد . سیستی‌سركوس:تشكیل شده از یك كیسه كه حاوی یك Protoscolex می‌باشد.سنوروس:چنانچه كیسه‌ای وجود داشته باشد كه دارای تعداد زیادی پروتواسكولكس باشد به آن سنور گفته می‌شود. كیست هیداتیك: تشكیل شده از یك كیسه با دیواره سه لایه كه داخلی ترین لایه را لایه ژرمینال یا زاینده می‌گویند كه لایه‌ای زایا،فعال و دارای سلول است.لایه میانی كه laminated layer یا لایه مطبّق گفته می‌شود و جنس آن از هیالن است و فاقد سلول می‌باشد.لایه خارجی لایه فیبروزس است كه عموماً توسط بافت میزبان تشكیل می‌شود. درون این كیسه كیستهای دختر ، brood capsule و hydatid sand یا شن هیداتید وجود دارد.درون كیست دختر پروتواسكولكس ها وجود دارند. كیست دختر نمونه مینیاتوری كیست مادر است. Brood capsule به دیواره كیست مادر چسبیده است اما كیست دختر آزاد است.در حالیكه شناسایی دقیق كرمهای نواری انسان معمولا بر اساس تخم ها یا پروگلوتیدها صورت می گیرد . اسكولكس هرگونه كاملا مشخص كننده بود برای تشخیص اختصاصی كفایت می كند . نكته : عفونت خارج روده ای بااشكال لاروی ستورها بسیار خطرناكتر از عفونت با كرم بالغ است . چند تصادف بین سیكلوفیلیده و سودوفیلیده : سیود فیلیده سیلكو فیلیده عضو متصل كننده 2 شیا رمكنده (بوتریا) 4 بادكش یا بردن قلاب تعداد میزبان واسط 2 میزبان یك میزبان یا بدون میزبان شكل رحم درهم پیچیده شاخه شاخه سوراخ رهم وجود دارد وجود ندارد سوراخ تناسلی وسط سطح شكم كناره های جانبی تخم درمدفوع دریچه دار بودن جنین كامل دولایه ای و دارای جنین كامل نام جنین درون تخم كوراسیدیوم اونكوسفر ( هگزا كانت امبریو ) كه روی جنین مژك وجود ندارد . سیكلوفیلیده‌هاتنیا :Taenia تنیاها مهمترین جنس در خانواده تنیده هستند كه دارای دوگونه ساژیناتا saginata وسولیوم solium است.تنیا ساژیناتا Taenia saginata :نمونه دیگر ان كرم كدو یا كرم نواری گاو beef ta peworm است . به طول 4 تا 10 سانتی متر است و تعدا بندها تا 2000 عدد می رسد . مورفولوژی:از لحاظ مرفولوژیكی اسكولكس در ساژیناتا فاقد قلاب است و به همین دلیل به آن كرم غیرمسلح گفته می‌شود.انشعابات جانبی رحم در این گونه 15 تا 20 جفت است.میزبان نهایی این كرم انسان و میزبان واسط گاو و گاومیش است.تخم دوجداره بوده و در بین دوجداره خطوط شعاعی وجود دارد كه مقاومت تخم را زیاد می‌كند.فرم نوزادی این كرم سیستی سركوس بوویس بوده و در عضلات مخطط میزبان واسط قرار دارد.میزبان نهایی با خوردن گوشت میزبان واسط فرم نوزادی را وارد بدن می‌كند. این فرم در اثر ترشحات گوارشی دیواره‌اش هضم شده و پروتواسكولكس از آن آزاد می‌شود و به كرم بالغ تبدیل می‌گردد.كرم بالغ بند دفع می‌كند كه این بند از طریق مدفوع به خارج راه می‌یابد. میزبان واسط با خوردن بند حاوی تخم یا تخم به بیماری مبتلا می‌شود. فرم نوزادی در دستگاه گوارش از درون تخم آزاد شده و توسط خون خود را به عضلات مخطط می‌رساند و در آنجا تشكیل كیست می‌دهد. این كیست همان سیستی‌سركوس‌بوویس است. تنیا سولیوم Taenia solium :با كرم كدوی خوك نام دارد كه در بخش فوقانی ژرژنوم زندگی می كند عمرش حدود 25 سال است . تنیا سولیوم از لحاظ طول كمی كوچكتر از ساژیناتا است حدود 3 تا 4 متراست و تعداد انشعابات جانبی رحم در آن 13 جفت است.تعداد بندها 800 تا 1000 است . اگر از بالا به سر كرم نگاه شود خرطوم آن دارای قلابهایی به شكل خورشید است . به همین دلیل به آن سولیوم گفته میشود . اسكولكس كروی 4 بادكش فنجانی و یك خرطوم بالش مانند كوتاه با حدود 25 تا 30 قلاب در دو ردیف دیده میشود . میزبان واسط آن خوك و گراز و میزبان نهایی انسان است. در این نوع انسان هم به عنوان میزبان واسط و هم به عنوان میزبان نهایی می‌تواند وجود داشته باشد.به این صورت كه چنانچه انسان علوفه آلوده به تخم انگل را بخورد ،جنین در دستگاه گوارش آزاد شده و توسط خون به مغز ونخاع رفته و در آنجا ایجاد سیستی سركوس سلولزه می‌كند و علائم عصبی چون سرگیجه و توهم ایجاد می‌شود.دارای خرطوم مسلح است . سیر تكاملی آن همانند ساژیناتا است.مرحله نوزادی در این نوع سیستی سركوس سلولزه نام دارد. بیماری زایی: این كرم ایجاد علائم گوارشی وسوءتغذیه می‌كند.كاهش اسیدینه شیره معده را افزایش فعالیت نریپسین در ابتلا به این بیماری دیده می شود . گاهی وارد آپاندیس شده و ایجاد آپاندیسیت می‌كند.شخص دچار بی‌اشتهایی و كم خوابی شده و دفع بند گاهی ایجاد وحشت می‌كند.به لحاظ اقتصادی دارای اهمیت است، زیرا گوشتهای آلوده باید ضبط شوند و به مدت 10 روز در دمای 20- و یا 20 روز در دمای 10- نگهداری شده و سپس جهت مصارف سوسیس و كالباس سازی به عنوان گوشت درجه 2 استفاده شوند.در مورد سولیوم دسیتمی سركوس سلولزه كیت ها درعضلات مخاط و مغز انسان جایگزین شده علائم خاص این مناطق را بوجودمی اورد گاهیهم در دیگر اندامها جایگزین می شود . تشخیص آن با آزمایش موضوع و دیدن بند یا تخم عفونت را مطرح میكند . می توان تخمها را با استفاده از چسب سلوفان از ناحیه مقصد بدست آورد . روشهای سرلوژیك در عمل ، ارزش درتشخیص تنیازیس ندارند . پیشگیری: با درمان افراد آلوده و آموزش بهداشت در مورد مصرف گوشت ، همچنین عدم استفاده از كودهای انسانی امكان پذیر است.جهت جلوگیری از آلودگی گاو باید از سلامت علوفه مطمئن شد.بازرسی دقیق گوشت و همچنین جلوگیری از كشتار قاچاق و ایجاد كشتارگاههای صنعتی در پیشگیری موثرند.درتنیا سولیوم ، اانسان به طور تصادفی و از سه طریق ممكن است به مرحله كیستی آلوده شود . 1- تخم دفع شده از شخص مبتلا به كرم بالغ به طور مستقیم به شخص سالم دیگری منتقل می شود 2- تخم دفع شده از شخص مبتلا به كرم بالغ توسط دست و ناخن آلوده ، دوباره به دهان ودستگاه گوارش همان فرد وارد شود و ایجاد سیستمی سركوس نماید كه به این حالت external autoinfection گویند . 3- ممكن است به دلیل استفراغ یا حركات معكوس دودی ، محتویات روده به همراه تخم ها به بخش های بالاتر دوازده حل شود ودر آن پس از باز شدن تخم ها ، اونكوسفزها مستقیما به درون جدار روده نفوذ كنند كه به این حالت endo-auto invasion گوییم  آلودگی انسان به سولیوم تا به حال از ایران گزارش نشده ولی در خوك ها و گرازها مرحله لاروی دیده شده ، در اطراف لاروهای تنیا سولیوم در بافتهای مختلف ( به جز مغز) نشانی قرار می گیرد اما در مغز و چشم رشد لاروهای جایگزیم شده با این واكنش همراه نیست و انشعاباتی از لاروجدا میشود به همین دلیل به آن كپسول پرجوانه یا racemosus گویند . در تشخیص علاوه بر دیدن تخم و بند در مدفوع چنانچه سیستمی سركوس در بطن چهارم باشد با آزمایشات سرلوژی می توان به تشخیص قطعی رسید . اكینوكوكوس:Echinococcus مرفولوژی:این كرم یكی از كوچكترین سستودها است.تعداد بندهایش 3 تا 5 عدد است و اندازه آن 3 تا 8 میلی‌متر می‌باشد. در ناحیه اسكولكس دارای خرطوم و قلاب است. دارای یك بند نابالغ ، یك یا دو بند بالغ و یك بند بارور است كه رحم در بند بارور منشعب می‌باشد.دو گونه مهم آن عبارتند از E. granolosus و E.multilocularis . در گونه مولتی‌لوكولاریس رحم حالت كیسه‌ای دارد.تعداد بیضه‌ها در گونه گرانولوزوس 45 تا 65 عدد و در گونه مولتی‌لوكولاریس 15 تا 30 عدد است.انتشار گونه گرانولوزوس در كل دنیا است اما گونه مولتی‌لوكولاریس خاص مناطق سردسیر چون شمال آمریكا و اروپا می‌باشد.میزبان نهایی در گرانولوزوس سگ و سگ‌سانانی چون شغال،روباه و… هستند و میزبان واسط حیوانات علفخوار مانند گوسفند وشتر است.در مولتی‌لوكولاریس میزبان نهایی روباه قرمز و روباه قطبی است و میزبان واسط جوندگان هستند. چرخه زندگی: سیر تكاملی به این صورت است كه میزبان نهایی با خوردن امعاء و احشاء میزبان واسط شكل كیست هیداتیك را وارد دستگاه گوارش خود می‌كنند.دیواره این شكل به وسیله شیره گوارشی هضم شده و كرم بالغ به‌وجود می‌آید.كرم بالغ شروع به دفع بند كرده و بند به وسیله مدفوع به محیط خارج راه می‌یابد.هنگامی كه تخم توسط میزبان واسط خورده می‌شود ، جنین 6 قلابه از تخم آزاد شده و از طریق خون خود را به امعاء و احشاء می‌رساند و در اعضایی چون كبد، كلیه ، ریه و … تشكیل كیست می‌دهد.این كیست را كیست هیداتیك گویند كه به شكل یك كیسه آب روی اندامها قرار می‌گیرد.شكل تخم اكینوكوكوس مانند بقیه تنیاها و غیرقابل تفریق از آنها است .انسان در این انگل میزبان بن‌بست می‌باشد.گونه مولتی‌لوكولاریس به لحاظ طول كمی كوچك‌تر از گونه گرانولوزوس است و كیست وزیكولار ایجاد می‌كند كه توانایی متاستاز به سایر اندامها را دارد وبه همین علت به آن سرطان سفید یا white cancer می‌گویند.این گونه خاص مناطق شمال كشور خصوصاً دشت مغان و اردبیل است و در دیگر مناطق گزارش نشده است. بیماری زایی:برحسب محل قرارگیری كیست علائم متفاوتی مشاهده می‌شود.اگر كیست در كبد تشكیل شود دارای رشد سریع است و فضای زیادی را اشغال می‌كند. ایجاد ناراحتی كبدی و درد سمت راست شكم كه به سمت كتف كشیده می‌شود از علائم بیماری است.این انگل در متابولیسم موادغذایی اختلال ایجاد می‌كند و اگر در مجاری صفراوی قرار گیرد ایجاد یرقان انسدادی می‌نماید.اگر در ریه قرار گیرد علائم ریوی چون سل،خلط خونی و سرفه ایجاد می‌كند. چنانچه در مغز تشكیل شود ایجاد سرگیجه،سردرد،استفراغ،تشنج،كما و مرگ می‌كند.تشخیص:اولین مرحله تشخیص به وسیله علائم كلینیكی و ملامسه است. طریقه دوم تشخیص سرولوژی است كه تست كازونی كه یك تست پوستی است در این مورد معروف می‌باشد.از روشهای IHA , IFA و ELISA نیز می‌توان جهت تشخیص كمك گرفت. تنها راه درمان جراحی می‌باشد.مولتی‌سپس مولتی‌سپس Multicepes multicepes فرم بالغ انگل در روده سگ و سایر گوشتخواران است. دارای اسكولكس با دو ردیف قلاب است و تعداد انشعابات رحمی آن 7 تا 26 جفت است.میزبان واسط انگل علفخواران هستند. فرم نوزادی این انگل سنوروس سربرالیس نام دارد و محل تشكیل آن در مغز ونخاع است. در گوسفند كه میزبان واسط می‌باشد به علت تشكیل كیست در مغز ایجاد بیماری چرخشی یا gid worm می‌كند. در انسان هم ایجاد اختلالات عصبی می‌كند.قطر كیست آن حدود 5 سانتیمتر است.هایمنولیپس:Hymenolepis دارای دوگونه nana و diminota می‌باشد.مرفولوژی:گونه H.nana دارای اسكولكس و خرطوم قابل انعطاف است كه روی خرطوم قلابهایی دارد.طول بندهای بالغ كمتر از عرض آنها است.در این جنس سه بیضه وجود دارد.رحم به صورت كیسه تخمی است و جنین درون تخم دارای 6 قلاب است وجنین 6 قلابه یا انكوسفر نامیده می‌شود. در هر قطب تخم 4 تا 8 فلاژل وجود دارد و یك غلاف ژلاتینی آنرا فرا گرفته است. درگونه H.nanaمیزبان واسط وجود ندارد اما در گونه H.diminota كك و شپش به عنوان میزبان واسط وجود دارند. چرخه زندگی:انسان آلوده به همراه مدفوع بند حاوی تخم دفع می‌كند كه ممكن است بندها در روده پاره شوند و در مدفوع تخم را ببینیم.این تخم‌ها بلافاصله پس از دفع عفونی هستند.وقتی تخم توسط میزبان جدید خورده شود ،انكوسفر یا جنین 6قلابه از تخم آزاد شده و به درون مخاط نفوذ می‌كند و تبدیل به لارو سیستی سركوئید می‌شود. پس از مدتی سیستی سركوئید دوباره به سطح مخاط بازگشته و به كرم بالغ تبدیل می‌شود.30 روز پس از عفونت تخم‌ها در مدفوع ظاهر می‌شوند. ادامه خواندن مقاله کرم شناسي پزشکي

نوشته مقاله کرم شناسي پزشکي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.