Quantcast
Channel: دانلود فایل رایگان
Viewing all articles
Browse latest Browse all 46175

مقاله اثرات اقتصاد سرمايه اجتماعي

$
0
0
 nx دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : اثرات اقتصاد سرمایه اجتماعی اثرات اقتصاد سرمایه اجتماعیمقدمهاز زمان انتشار شاهكار پوتنان (Putnan-1993)، سرمایه اجتماعی (Social Capital) نه تنها در زمینه توسعه اقتصادی كشورهای در حال توسعه بلكه در كشورهای توسعه یافته نیز به عنوان یك موضوع مهم مورد توجه قرار گرفته شد. البته اهمیت عوامل اجتماعی از زمان‎ های بسیار دور مورد بحث بوده است. به نحوی كه در قدیم‎الایام سرمایه‎های اجتماعی مانند نظم، اعتماد و… از اصول ارزشمند جامعه به حساب می‎آمده‎اند برای مثال در قرن هفتم میلادی، زمانی كه نخستین قیمتهای ایجاد شده، سنگ بنای اولین نهادهای اقتصادی را می‎ نهاد، یكی از اصول 17 گانه موجود در نظام اجتماعی ـ اقتصادی ژاپن این چنین بود كه: هماهنگی بالاترین درستكاری است. هدف این مقاله معرفی و توضیح كانال‌هایی است كه از طریق آنها سرمایه‎ های اجتماعی بر نحوه عملكرد عوامل اقتصادی اثر می‎گذارد. سپس به بررسی این نكته كه كانال‎ های بیان شده تا چه حد در معرض تحلیل‎ های اقتصادی قرار گرفته‎ اند پرداخته می‎ شود. در نهایت نیز از بین آنها، مهم‎ ترین كانال‎ های تأثیرگذاری و آنهایی كه به عنوان چالش‎ های جدیدی برای اقتصاد مطرح شده‎ اند، معرفی می‎شود. در این مقاله به دو دلیل در مورد تعریف سرمایه اجتماعی صحبت نمی كنیم، نخست اینكه در این مورد فراوان صحبت شده و دوم به خاطر هدف اصلی مقاله، كه می خواهد تمام جنبه هایی كه از نقطه نظر اقتصادی با مبحث سرمایه اجتماعی مرتبط است را بررسی كند. با این وجود بازگو شدن تعریف OECD در مورد سرمایه اجتماعی مثمرثمر خواهد بود: سرمایه اجتماعی شبكه ای در هم تنیده از هنجارها، ارزش ها و ادراك های مشترك افراد جامعه است كه همكاری و تعامل بین آنها را تسهیل می كند.در بحث حول سرمایه اجتماعی، ضروری است كه بین دو مفهوم تفكیك صورت بگیرد یكی مواردی كه سرمایه اجتماعی را به صورت متغیرهایی مانند اعتماد و اطمینان (Trust) و عضویت (membership) در نظر می‎ گیرند و دیگری مواردی كه غیرقابل مشاهده ولی در عین حال بسیار مهم هستند كه پس از تعامل با یافتهای اجتماعی موجود در جامعه، تبلور یافته و بر سرمایه های اجتماعی گروه اول تاثیر می گذارند. ما برای تفاوت گذاشتن بین این دو، گروه اول را سرمایه های اجتماعی v و گروه دوم را سرمایه های اجتماعی u می نامیم. طبق تعریف، مطالعات كاربردی در مورد مفهوم اقتصادی سرمایه های اجتماعی، به تحلیل رابطه بین سرمایه های اجتماعی V و متغیرهای اقتصادی مرتبط كه ما آنها را E می نامیم، می پردازد. در بحث حول سرمایه های اجتماعی مهم است كه بدانیم هدف ما بررسی رابطه Uو E یا رابطه Vو E است كه در این مقاله ما درصدد بررسی نحوه اثرگذاری گروه U بر E هستیم. به منظور تفاوت گذاشتن بین عوامل محض (Formal factor) و عوامل غیرمحض، من اهمیت بیشتر را به عوامل غیر محض دادم زیرا عوامل محض مانند سیستم قانونی به وضوح دارای دلالت و مفهوم اقتصادی هستند و بر این اساس همواره در تیرس تحلیل های اقتصادی قرار دارند. البته این مطلب به آن معنا نیست كه در بررسی اقتصادی عوامل اجتماعی غیرمحض، بتوانیم نقش عوامل محض را نادیده بگیریم. در واقع می توان گفت عوامل غیرمحض، عوامل محضی هستند كه هنوز به صورت رسمی و قانونی تدوین نشده و در نتیجه به شدت تحت تأثیر عوامل محض قرار دارند.   2- كانال های امكان پذیر برای اقتصاد (تحلیل كلی)از آن جایی كه در مورد نحوه و میزان اثرگذاری سرمایه های اجتماعی بر عملكرد اقتصادی، تحلیل های فراوانی صورت گرفته است، آنها را تكرار نكرده و تنها به برخی نكات مهم آن اشاره می كنیم. به طور كلی باید گفت كه تحلیل رگرسیونی نمی تواند بدرستی رابطه علت و معلولی مطلوب ما را نشان دهد. برای رویارویی با این ناتوانی 2 روش پیشنهاد شده است. نخست روش تجربه محور (experimantal) و دوم تست علیت گرانجر (Granger). متأسفانه استفاده از هر دو این روشها برای سرمایه های اجتماعی مشكل است. در واقع تعاملات و ارتباطات چند جانبه افراد در یك جامعه واقعی به حدی گسترده و متنوع است كه نمی توان آنها را در سایه روش تجربه محور جمع بندی و بررسی كرد و همچنین اندازه گیری سرمایه های اجتماعی چه در مورد میزان صحت و دقت عملكرد آنها و چه در مورد زمان تكرار و فراوانی آنها، غیرشفاف بوده و از دقت لازم برخوردار نیست. در نتیجه اكثر تلاشهای تجربی صورت گرفته در حد یك تحلیل رگرسیونی متداول بوده كه آنها هم به علت ناتوانی بیان شده، میدان را برای مطرح شدن بحث های متقابل و متناقض باز گذاشته اند. سرمایه های اجتماعی به علت ماهیت خاص خود غالباً به صورت گروهی و نه به صورت فردی معرفی می شوند. بر این اساس برای تخمین نحوه و میزان اثرگذاری آنها نیاز است كه عوامل كنترلی مناسب كه دارای ماهیت فردی بوده ولی در عین حال می توانند اثرگذاری گروهی را نیز نشان دهند، انتخاب شوند. این خود یكی از اولین موانع برای تحلیل تجربی سرمایه های اجتماعی است. همچنین در این راستا به غیر از مشكل انتخاب می توان به مبهم و غیرشفاف بودن مفهوم سرمایه های اجتماعی، ماهیت غیرمحض و نیز ماهیت درونزا بودن سرمایه های اجتماعی و در نهایت امكان نادیده گرفته شدن برخی متغیرهای مهم تأثیرگذار، به عنوان دیگر موانع موجود در مسیر یك تحلیل رگرسیونی صحیح برای سرمایه های اجتماعی اشاره كرد. با این وجود متغیرهای مربوط به سرمایه های اجتماعی می توانند بسیاری از تغییراتی كه حسابداری رشد نئوكلاسیك ها از توضیح آن ناتوان بوده است را به خوبی توضیح دهند. البته رابطه توضیحی بیان شده توسط سرمایه های اجتماعی می تواند یك رابطه كاذب باشد ولی این مطلب نمی تواند نقش فرضیه های مربوط به سرمایه های اجتماعی، به عنوان یك نقطه شروع مناسب برای رسیدن به دلایل توضیح دهنده اصلی را مخدوش كند. بررسی مثال دیگر “تغییرات بزرگ توضیح داده نشده” (remaining large Variable) را می توان در بررسی تغییرات قیمت املاك واقعی پس از اینكه به وسیله متغیرهای اقتصادی كنترل شده است، جستجو كرد. اوموری (2001-Omori) نشان داد كه قیمت های معاملاتی مربوط به آپارتمان های دست دوم در توكیو پس از كنترل اندازه و عمر ساختمان، زمان مسافرت تا محل كار و غیره، بسیار تغییر كرده است. این نتیجه با این مقدمات كه حجم نمونه انتخابی به حد لازم بزرگ بوده است، ضریب تخمینی معادله هدونیك (Hedonic) از لحاظ آماری معنادار بوده است و نهایتاً اینكه تركیب نژادی مناطق زیاد تغییر نكرده است بدست آمده است.با لحاظ این حقیقت كه برخی عوامل مهم در تغییر قیمت آپارتمان مانند كیفیت، كمیت تسهیلات عمومی تغییر چندانی نداشته است، نشان می دهد كه عوامل مهم دیگری برای توضیح تغییرات عمده در قیمت‎ ها، نیاز است. بدون شك می تواند سرمایه های اجتماعی محلی و تغییر در آسیب پذیری ساختمانها در برابر بلایای طبیعی مانند زمین لرزه های مهیب از مله عوامل مهم در این زمینه است. حال كه نگرش كلی در مورد سرمایه های اجتماعی مطرح شد، به نگرش اقتصاد خردی اولیه كه به بررسی كانالهای اثرگذاری سرمایه های اجتماعی بر رفتار بنگاهها، خانوارها و دولت، می پردازد برمی گردیم. كانالهای اقتصاد خرد – تجارتسرمایه های اجتماعی و به ویژه مواردی مانند اعتماد می تواند هزینه های معاملاتی، هزینه های كسب اطلاعات و هزینه های مربوط به فعالیت های قانونی را كاهش می دهد. سرمایه های اجتماعی به شخص كمك می كند تا بتواند هزینه تشخیص احتمالات مختلف و بررسی شرایط آنها را مقرون به صرفه كند. جامعه ای كه از سرمایه اجتماعی اعتماد و اطمینان بهره می برد، می تواند از طریق تضمین عملكرد و اجرای قراردادها، هزینه های مربوط به سیستم قانونی را نیز كاهش دهد. البته این سكه روی دیگری نیز دارند و آن اینكه بنگاههای اقتصادی بیشتر مایل هستند با شركای مطمئن همكاری كنند. این تمایل سبب كاهش رقابت شده و حتی گاهی به فنا شدن امتیازات حاصل از معامله با شریك تجاری جدید می شود. سرمایه های اجتماعی مانند اعتماد دو طرفه، ارزش ها و ادراكات مشترك باعث سودمندتر شدن مذاكرات بین طرفین معامله می شود. اگر تعداد خریداران و فروشندگان حاضر در قرارداد، كم باشد، معاملات بیشتر به صورت مذاكره و گفتگو انجام می شود. در این حالت هیچ تضمینی برای اجرای اصل بهینه پاراتو وجود ندارد، ولی وجود اعتماد بین طرفین قرارداد به عنوان یك سرمایه اجتماعی می تواند به آنها برای رسیدن به بهینه پاراتو كمك كند. سرمایه های اجتماعی، همچنین تبادل اطلاعات بین طرفین را تسهیل كند كه این خود به كارا شدن هر چه بیشتر تخصیص پویایی منابع كمك می كند. غالباً گفته می شود كه طرح های اقتصادی موجود در اقتصاد مبتنی بر بازار، تنها طرح های خبری و علامت دهنده هستند. زیرا كه این طرحها علیرغمی كه فعالیت های مطلوب و امكان پذیر را نشان می دهد ولی در عمل هیچ گونه قدرت قهری برای انجام این فعالیتها به بخش خصوصی نمی دهد، ایجاد نمی‎كند. حال اگر در همین بازار فرض كنیم سرمایه ای اجتماعی مانند اعتماد وجود دارد. در این حالت اگر، تبادل اطلاعات با هدف فراهم شدن رضایت عمومی همه عوامل بازار، صورت بگیرد، كارایی كلی فعالیت ها تقویت خواهد شد. برخلاف نظریه غالب موجود در كتب اقتصادی كه مكانیزم بازار را كارآمد می داند، یك پیش شرط در این مسیر وجود دارند و آن اینكه ابتدا باید بازاری وجود داشته باشد تا بعد در مورد كارایی آن صحبت شود در حالی كه با توجه به اینكه جهان واقعی پر از نااطمینانی است، تحقق این پیش فرض با تردید روبرو است. اگر افراد بازار با یك مجموعه اطلاعات مناسب از شریك تجاری خود تجهیز شوند مثل اینكه نحوه عكس العمل وی به تغییر در محیط زیست را بدانند، می تواند روابط تجاری خود را به نحو مناسب تر شكل دهند تا اینكه صرفاً تمام اطلاعات خود را از طریق تغییر در قیمت قراردادها كسب كنند. سرمایه های اجتماعی باعث می شود كه اقتصاد بتواند از امتیازات ناشی از اثرات بیرونی شبكه ای (network externalty) سود ببرد. این در حالی است كه هر شبكه با ریسك های خاص خود مانند شوكها و فشارهای بیرون از شبكه و اختلافات درون شبكه ای و غیره روبرو بوده است. این ریسكها با بزرگ شدن اندازه شبكه، رشد می كنند و حتی گاهی به عامل فشاری برای اندازه بهینه شبكه تبدیل می شوند. سرمایه اجتماعی به علت ماهیت خاص خود می توانند در این مورد نیز ریسك های مخرب را كاهش دهند. سرمایه های اجتماعی همچنین نقش مهمی در اداره بنگاهها بازی می كنند. داشتن حسن شهرت و اعتبار در درون بنگاه و همچنین بین افراد خارج از بنگاه، یكی از عوامل مهم در نظم دادن و اداره امور بنگاهها است. سرمایه های اجتماعی شناخته شده را می توان در هر تشكیلاتی یافت و در واقع وجود همین سرمایه ها است كه باعث شده است تشكیلات مالی مختلف به جای اینكه خود را به سادگی براساس تركیبی از عوامل فیزیكی تولیدی كه به صورت جداگانه از بازارهای مرتبط خود خریداری شده اند شكل دهند، برنامه ریزی خود را براساس خود تولید قرار می دهند زیرا كه تولید به همان اندازه كه به عوامل فیزیكی وابسته است، تحت تأثیر عوامل اجتماعی نیز است. تجربه ناخوشایند كمپانی های نفتی آمریكا و شركتهای مواد غذایی ژاپن نشان می دهد كه در صورت لحاظ نكردن نقش سرمایه‎های اجتماعی، وضع قوانین مدرن برای همكاری هر چه بیشتر در مؤسسات اقتصادی نمی توانند تضمین لازم برای اداره شدن مناسب بنگاهها را فراهم آورند. سرمایه های اجتماعی می تواند حتی از طریق تسهیل تبادل اطلاعات نیمه محرمانه و توافقات دوطرفه، فرصتهای تجاری مناسبی به وجود آورده اساساً وجود سرمایه های اجتماعی مانند اعتماد دوطرفه از ضروریات یك تجارت جدید محسوب می شود. برای مثال یك ایده و یا یك طرح جدید خوب به راحتی می تواند مورد معامله قرار گیرد، ولی متأسفانه سیستم قانونی محافظت از دارایی هایی فكری به حد لازم قوی نیست لذا در مراحل اولیه چنین معامله ای اگر اعتماد لازم وجود نداشته باشد، احتمال سرقت طرح وجود دارد. در مراحل بالاتر و همكاری های وسیعتر نیز این چنین است. اگر دو بنگاه بزرگ برای همكاری در زمینه یك محصول جدید بخواهند اطلاعات همدیگر را دریافت كنند، لازم است كه در تبادل اطلاعات صراحت و راستگویی كامل كه از جمله سرمایه های اجتماعی شناخته محسوب می‎شود، وجود داشته باشد. امروزه در ژاپن مجموعه بنگاههایی به نام كی یرتسو (Keiret su) وجود دارد كه اعضا آن از طریق همكاری بلندمدت و سیستم سهام متقابل از تبادل كامل اطلاعات بین همدیگر سود می‎برند. البته نقطه ضعف این مجموعه كه از همكاری بلندمدت آنها ناشی شده است، نداشتن نگرش باز و بسنده كردن به شركای قدیمی و عدم تمایل به همكاران جدید از جمله شركتهای خارجی است. به همین دلیل است كه شركت كیرتسو در حال نزول است و اعضاء اولیه آن درصدد یافتن راههای جدید همكاری هستند، چیزی كه سرمایه های اجتماعی می توان نقش مهمی در آن داشته باشد.سرمایه های اجتماعی می تواند به جوامع محلی كمك كند تا خود را از دیگران متمایز كنند كه این روند در نهایت می تواند به ایجاد فرصتهای جدید تجاری و پیدایش فرهنگ های جدید محلی منجر شود. اگر منطقه ای یك محصول یا ویژگی خاصی دارد می تواند با جذب افراد متمایل به آن، زمینه تعامل بیشتر افراد و امكان فعالیت های جدید تجاری را در كنار فرهنگ جدید نیز فراهم كند. البته شروع چنین فرایندی برای انجمن های محلی مشكل است زیرا كه وجود تمایلات متفاوت به صنایع و فعالیت های مختلف مانع اجماع نظر نهایی می شود. تنها زمانی كه همه افراد و ساكنان نظر یكسانی داشته باشند، مسئولین می توانند قوانین فرعی مناسب برای آن منطقه وضع كنند مانند اینكه همه ساختمانهای منطقه به سبك و بلندی یكسان ساخته شود. وجود سرمایه های اجتماعی می تواند نقش مهمی در تحقق این اجماع نظر، بازی كند. سرمایه های اجتماعی همچنین دلیل مناسبی برای وجود تفاوت بین ارزش جاری شركت (going concern value) و ارزش آن هنگام انحلال (liguidation value) است. اگر بنگاه بتواند بر سرمایه های اجتماعی مانند اعتماد و اعتبار، ماهیت شبكه ای خود و … تكیه كند می تواند ارزش جاری خود را در مقایسه با ارزش انحلال خود بالا ببرد. سایر اطلاعات مسئولین بنگاه مانند آگاهی از توانایی ها و ویژگی های فردی كاركنان و آگاهی از اینكه چگونه یك شبكه متشكل از نیروها را می توان در راستای كارایی بالاتر، تقویت كرد از دیگر عوامل ارتقاء ارزش جاری شركت است. البته هنوز در این مورد كه آیا آگاهی از روشهای تقویت شبكه جزء سرمایه های اجتماعی محسوب می شود یا نه بحث و گفتگو وجود دارد. بنگاهی كه بین ارزش جاری آن و ارزش انحلال آن تفاوت وجود دارد می تواند به دو دلیل سرمنشا مشكلات مربوط به وام باشد. نخست اینكه وامی كه بانك به بنگاه می پردازد براساس ارزش جاری شركت است. حال ارزش جاری شركت و سرمایه های اجتماعی متناظر با آن می تواند به علت دلایلی كه ذكر خواهد شد به سرعت تغییر كرده و كاهش یابد. در این حالت نقدینگی شركت آن قدر نخواهد بود كه بتواند وام را پرداخت كند. دوم اینكه در برخی جاها و بخصوص كشور ژاپن بخش عمده ای از قراردادهای اجتماعی براساس تمایلات كمپانی استخدام كنند تنظیم می شود. در نتیجه انحلال شركت نه تنها كارگران را از انتفاء از مهارتهای خاص بنگاهی بلكه از سرمایه های اجتماعی ناشی از ویژگی های خاص از بنگاه محروم می كند. در این حالت هزینه های اجتماعی انحلال شركت بسیار بیشتر از ضرری است كه بر سهامداران شركت تحمیل می شود.سرمایه های اجتماعی، به ویژه سطح امنیتی جامعه، بعضی فعالیت های تجاری را سودآور و برخی را غیرسودآور می كند، به نحوی كه برخی فعالیت ها را می توان براساس وزن سرمایه های اجتماعی داخل آن از بقیه جدا كرده و آنها را سرمایه اجتماعی محور نامید (Social capital intensive). مثال بارز ما در اینجا هتل كپسولی ژاپن (كه در آن مسافران در مكانهای ویژه ای كه هیچ گونه قفل ایمنی ندارد اقامت می كنند) و یا فروشگاههای تسهیلات دهند، شبانه است. مثالهای مذكور تنها در این حالت خاصی كه هستند سودآور هستند و هزینه بیشتر برای امنیت آنها، كل مجموعه را به فعالیت ضرردهنده تبدیل خواهد كرد. سرمایه های اجتماعی برای صنعت توریسم نیز بسیار حایز اهمیت است. میهمان نوازی ساكنان یك منطقه اثر مستقیمی بر جذابیت آن منطقه برای جهانگردان دارد. رسوم و فرهنگ محلی و منحصر به فرد بودن ویژگی های منطقه نیز از عوامل دیگر جذابیت محل است. همان طور كه بعداً تشریح خواهد شد این عوامل ارتباط عمیقی با سرمایه های اجتماعی دارد. در مقابل برخی فعالیت ها تنها در صورت ضعیف بودن سرمایه های اجتماعی در جامعه سودآور می شوند. برای مثال خدمات محافظت شخصی در صورتی كه سیستم امنیت عمومی ضعیف باشد، سود سرشاری خواهد داشت البته باید گفت علرغم اینكه در سیستم متداول حسابهای ملی، اینگونه خدمات جزء درآمدهای ملی محسوب می شوند ولی در كل جامعه ای كه كمتر به این نوع خدمات نیاز داشته باشد بهتر از حالت قبلی بوده و درآمد بالاتری كسب خواهد كرد.از دیگر ویژگی سرمایه های اجتماعی این است كه باعث رشد خود نیز می شود. برای مسئولین برگزاركننده یك گردهمایی آزاد این ریسك وجود دارد كه یك نفر بخواهد انتقادهای شدید و غیرمتناسب با جلسه را به میان بكشد و یا اینكه كسی بخواهد از این فرصت در جهت تبلیغ برای خود یا گروه خاصی استفاده كند. در نتیجه در یك جامعه كه سطح اطمینان و اعتماد به افراد تا حدی نیست كه بتوان یك سمینار آزاد در آن برگزار كرد، تشكیل چنین سمینارهایی بسیار مشكل و گاهی غیرممكن است. در نتیجه افراد آن جامعه از فرصت مناسب ایجاد شده برای شناخت بیشتر همدیگر و تبادل صریح نظرات محروم می شوند. این وضعیت مشخص می كند كه باید در جامعه یك تعادل چندگانه برقرار شود. از یك طرف از جهت فعالیت های مدنی پویا كه به نفع جامعه است به نقطه مناسبی برسیم و همزمان از طرف دیگر مساله حضور افراد مشكل زا كه اقدام آنها در نهایت به ضرر جامعه خواهد بود به نحو مطلوبی حل شود. امروزه تكنولوژی جدید ICI توانسته است راهی برای برگزاتری سمینارهای فوق بدون ریسك‎ های مذكور بگشاید ولی در اینكه آیا این گونه روش ها می تواند كاملاً جانشین سمینارهای رایج شود و اینكه آیا می تواند در برون رفت جامعه از این تعادل نامناسب نقشی ایفا كند یا نه تردید است. كانالهای اقتصاد خرد ـ خانوارهاسرمایه های اجتماعی از طریق توزیع ریسك، می توانند بر نرخ پس‎ انداز جامعه اثر گذاشته و سبب افزایش میزان پس انداز شوند. برای این ادعا چند دلیل وجود دارد. اول اینكه هر چه اعتبار كارهای آینده اقتصاد بالاتر باشد، نرخ تنزیل زمانی در نزد مردم پایین تر می آید. دوم اینكه در جامعه ای كه سرمایه های اجتماعی با ذهنیت افراد آن تركیب شده است، مردم به همان اندازه كه به همسایه های خود كه دائماً در تماس بالفعل با آنها هستند اهمیت می دهند، نسبت به منفعت و سود بالقوه فرزندان و نوادگان آینده خود نیز حساس هستند و لذا تمایل دارند با پس انداز بیشتر، اموال بیشتری برای آنها فراهم كنند و سوم اینكه تربیت فرهنگی و مذهبی افراد نیز می تواند آنها را به اعتماد متقابل بیشتر و همچنین پس انداز بیشتر تشویق می كند. از طرف دیگر برخی معتقد هستند كه سرمایه های اجتماعی به ویژه فعالیت های مربوط به شبكه های خصوصی به عنوان محلی برای توزیع ریسك های فردی عمل نموده و از این طریق سبب كاهش نرخ پس انداز می شوند. سرمایه های اجتماعی مصرف جمعی جامعه را نیز افزایش می دهند. و این بخاطر این است كه در واقع برخی مصارف ماهیت گروهی دارند. برای مثال در اكثر مسابقات ورزشی افراد یك تیم همگی از لباس های یكسان استفاده می كنند و اگر مثلاً تغییری در رنگ و مدل لباس ها ایجاد شود، حداقل به تعداد افراد تیم لباس جدید خریداری خواهد شد.به علاوه برخی سرمایه های اجتماعی مانند نوع دوستی می تواند هزینه های رزرو كالا و خدمات را كاهش دهد. این حالت زمانی است كه یك شخص امكان اینكه دوستان او از كالایی خاص آن هم نه الزاماً به صورت مشترك با وی، استفاده كنند را جزء اصول مورد قبول خود قرار دهد. سرمایه های اجتماعی می تواند سرمایه گذاری در سرمایه های انسانی (human capital) را تشویق و سبب ارتقاء چالشهای موجود در این زمینه شود. برای مثال اگر افراد درون یك صنعت از نقطه نظر مصرف كنندگان افراد قابل اعتماد باشند، آن صنعت از طریق كاهش نرخ معیوب بودن در نظر مصرف كنندگان به یك صنعت قابل پیش بینی و مطمئن تبدیل می شود. همچنین وقت شناسی و منظم بودن خدمات راه آهن و پست و اعتبار شبكه خدمات برق و تلفن و حتی بررسی و دقت صادقانه انتقاد مصرف كنندگان همگی مثالهای از سرمایه های اجتماعی هستند كه می توانند سبب رشد سرمایه های انسانی می شوند. این در واقع تصویر اقتصادی است كه كشور ژاپن توانسته برای خود بسازد. شرایط اجتماعی مطلوب، زمینه ساز ایجاد اعتماد و اطمینانی در جامعه می شود كه آن هم به نوبه خود به تشكیل ساختار مناسب برای سرمایه های انسانی كمك می كند. در این شرایط افراد جامعه نگرانی كمتری از بابت اینكه تلاشهای آنها بخاطر ضعف و قصور دیگران بی پاداش بماند، دارند. سرمایه های انسانی تنها توانایی هایی كه یك شخص از طریق آموزش به دست می آورد نیست بلكه گردآوری تجربه ها و استفاده از نتیجه تلاشهای دیگران نیز جزو سرمایه های انسانی محسوب می شود. از آن جایی كه سرمایه های انسانی باعث افزایش وثوق و اعتبار تجارت می شوند، قاعدتاً باید حد آستانه خاصی برای آن وجود داشته باشد. اگر سرمایه های اجتماعی از حد آستانه ای خاصی پایین تر باشند، نبوغ و توانایی افراد به علت فقر موجود در سرمایه های اجتماعی، به ثمر نمی نشیند. در حالی كه به طور طبیعی افراد مایل هستند تجارت و یا فعالیت های خود را در كشوری انجام دهند كه به تلاش آنها پاداشی در خور آن تعلق بگیرد، و یا اینكه اگر در كشور خود می مانند، مایل هستند كه در فعالیتی تلاش كنند كه بتواند نبوغ و استعداد آنها را بروز داده و به ثمر رساند. سرمایه های اجتماعی و بخش دولتیسرمایه های اجتماعی در مدیریت و خدمات عمومی نقش مهمی ایفا می كند. اداره این امور یا به صورت كنترل سنتی جامعه و یا به وسیله تشكیلاتهای مدرن غیردولتی صورت می گیرد. حالت اخیر در مقایسه با مدیریت صددرصد عمومی و یا سیستم خدمات كاملاً خصوصی، بسته به ماهیت خدمات مورد توجه، دارای كارایی هزینه بالاتری بوده و در رویارویی با چالشهای یكسان، انعطاف پذیری بیشتری نسبت به دو سیستم مذكور دارد. سرمایه های اجتماعی خوب، كارایی دولت را افزایش می دهند. اگر مردم مایل باشند كارهای خود را به صورت همكاری مردمی و بدون دخالت دولت انجام دهند، فعالیتهای دولت روان تر و از بار مالی تحمیل شده بر دولت كاسته می شود. اخیراً دولت ژاپن یك سیستم جمع آوری اطلاعات ایجاد كرده است كه در آن از افرادی كه در موقعیت مالی مناسب و موفق قرار دارند خواسته می شود كه براساس مشاهداتشان از وضعیت های مختلف اقتصادی، تحلیل خود را از آن ارائه دهند. پاسخهای بدست آمده از این سیستم بسیار قابل اعتماد و حاوی اطلاعات مفید و آموزنده است. از جمله فایده‎ های غیراقتصادی سرمایه های اجتماعی كاربرد آن در توازن مالی است همه می دانند كه ارتباط مثبتی بین سطح فعالیتهای اجتماعی و وضعیت سلامت، طول عمر و شادابی و نشاط افراد جامعه، برقرار است. برای مثال وقتی از افراد مسن سرزنده و سرحال دعوت می شود كه در یك گردهمایی محلی شركت كنند، اثر حضور آنها می توانند سبب كاهش مصرف خدمات پزشكی بلندمدت كه غالب افراد درگیر آن هستند، بشود. كه این خود به توازن مالی دولت كمك می كند. سرمایه های اجتماعی ارزش زمین را نیز افزایش می دهد. در مباحث بعدی بحث دقیقی در مورد اجاره بها خواهیم داشت ولی آنچه باید در اینجا اشاره كرد این است كه سرمایه های اجتماعی موجود در یك منطقه بر ارزش آن منطقه تاثیر می گذارد. زیرا كه وقتی اهالی یك منطقه یك سرمایه اجتماعی مانند تمایل به مراقبت و حمایت از یكدیگر را سرلوحه كار خود قرار دهند، هر تازه واردی برای آن كه بتواند در این محل اقامت كند مجبور است این منش اجتماعی را بذیرد. در نتیحه در حالت كلی ورود به این منطقه یعنی برخوردار شدن از یك سپر حمایتی مردمی كه این خود سبب افزایش قیمت زمینهای آن منطقه می شود. افزایش میزان ساكنان مالك خانه نیز با سرمایه های اجتماعی مربوط به زمین در ارتباط است، بررسی ها نشان می دهد كه ساكنانی كه مالك خانه هستند بیشتر از ساكنان اجاره نشین تمایل به مشاركت در بهبود وضعیت محیط زندگی خود، نشان می دهند. دلیل بی تمایلی اجاره نشین ها، انتظار جابجا شدن آنها به محل دیگر است. افزایش و رشد سرمایه های اجتماعی مربوط به زمین باعث می شود كه این انتظار رفته رفته جای خود را به تمایل به سكونت دائمی بدهد و لذا بر تعداد مالكان خانه افزوده شود. سرمایه های اجتماعی همچنین از طریق درآمد بالاتر، برای منطقه خودكفایی اقتصادی نیز به ارمغان آورد. برای مثال از جمله وظایف پول داخلی، قوی تر كردن نیروهای اقتصادی مركز محور برای مسئولین داخلی و نیز ارضاء احساس تعلق به یك وطن برای مردم عادی جامعه است. در عین حال وجود پول مشترك داخلی سبب روان شدن و آسان تر شدن همكاری های دو جانبه بین افراد جامعه می شود. لذا در حالت كلی معرفی یك پول داخلی واحد برای همه افراد درون یك كشور سبب می شود هم سیاست های اقتصادی مسئولین و هم تبادلات بین مردمی راحت تر و بهتر صورت بگیرد كه حاصل آن در نهایت رشد وضعیت معیشتی و نهایتاً خودكفایی است. آیا سرمایه های اجتماعی واقعاً سرمایه هستند؟سرمایه های اجتماعی در واقع تعمیم معنایی سرمایه های انسانی است. هر چند كه آنها ممكن است برخی خصوصیاتی كه سایر سرمایه ها دارند را نداشته باشند. برای حصول به نتیجه بهتر، برخی از خصوصیات كالای سرمایه ای را برای سه گروه سرمایه های فیزیكی، انسانی و اجتماعی بررسی می كنیم.انعطاف پذیری: آیا سرمایه های اجتماعی می تواند به صورت انعطاف پذیر با سایر عوامل دخیل در تولید مانند نیروی كار، سرمایه های فیزیكی پیش بینی شد، تركیب شوند. میزان منفعت حاصل از كاربرد سرمایه های اجتماعی چقدر است، پاسخ این سؤالها بستگی به نوع فعالیت دارد. فعالیت های اقتصادی زیادی وجود دارد كه بروز سرمایه های اجتماعی در آن نمایان نیست در حالی كه سرمایه های فیزیكی و انسانی جزء عوامل اساسی در این فعالیت ها هستند. به هر حال از لحاظ تطبیق پذیری واقعی، سرمایه های اجتماعی می توانند بسیار منعطف باشند زیرا كه شالوده تشكیل آنها به نحوی است كه می توانند برای اهدافی متفاوت از اهداف اولیه نیز كاربرد داشته باشند. نرخ استهلاك: استهلاك سرمایه های اجتماعی برخلاف سرمایه های فیزیكی، ارتباطی با میزان تولید ندارد. در حقیقت سرمایه های اجتماعی با افزایش مصرف افزایش پیدا می كند و از این جهت شاهد نرخ استهلاك منفی هستیم. برای مثال زیاد بودن تعداد قرارداد بین دو شریك باعث افزایش اعتماد دوطرفه می شود ویا تداوم بسج نیروهای یك مجموعه به شدت بر عملكرد مثبت آنها تأثیر می گذارد. در عین حال مسأله منسوخ شدن سریع این سرمایه ها نیز بحث و جایگاه خاص خود را دارا است. برای مثال در بحران مالی 1997 ژاپن، مردم به سرعت اعتماد خود را از دست دادند. طبیعی است كه با تغییر در تكنولوژی و تقاضا فرایند منسوخ شدن برای سرمایه های انسانی و فیزیكی نیز رخ می دهد ولی در عین حال زمان آن بسیار كندتر از سرمایه های اجتماعی است. عدم هماهنگی، سرمایه های اجتماعی می تواند به عنوان مانعی برای كارا بودن فعالیت های اقتصادی عمل كند. ما در اطراف خود شاهد هستیم كه چگونه هماهنگ نشدن تكنولوژی های مدرن با سرمایه های اجتماعی، باعث بروز نتایج نامطلوب در اهداف توسعه ای شده است. سرمایه های اجتماعی حتی می تواند مانعی برای توسعه فعالیت اقتصادی شود، برای مثال می تواندبه بحث استیگلینر (Stiglitz 1998) در مورد صنعت بیمه اشاره كرد. این مشكل در مورد سرمایه های انسانی و فیزیكی وجود ندارد زیرا كه به راحتی می توانیم سرمایه های مشكل ساز و ناهماهنگ را از پروسه تولید كنار گذاشت، كاری كه به هیچ وجه نمی توانیم برای سرمایه های اجتماعی انجام دهیم. چهارم اینكه سرمایه های اجتماعی برخلف سایر سرمایه ها دارای مفهوم وسیعی است و نمی توان آن را با یك توضیح ساده مشخص كرد. صنایع و فعالیت های متفاوت، هر یك جنبه ای خاص از تعریف سرمایه های اجتماعی را استفاده می كنند. درست است كه مثلاً اعتماد دارای یك معنی بسیط است ولی هنگامی كه در فعالیتهای مختلف قرار می گیرد تعریف و ارزش متفاوتی پیدا می كند. بر این اساس معقولانه نیست كه بخواهیم یك ارزش واحد برای سرمایه های اجتماعی بیان كنیم. با توجه به مطالب بیان شده در مورد ویژگی های سرمایه (خلاصه شده در جدول 1) می توان گفت كه سرمایه های اجتماعی در مكتب نئوكلاسیك ها، سرمایه محسوب نمی شوند و لذا تعمیم مفهوم سرمایه ای كه در تئوری های توسعه یافته آنها وجود دارد به نحوی كه سرمایه های اجتماعی را نیز شامل شود، ما را به بیراهه خواهد كشاند. فیزیكی انسانی اجتماعیآیا می تواند به نحو انعطاف پذیری با سایر عوامل تولید تركیب شوند بله غالبا گاهیآیا می تواند در اهدافی دیگر غیر از اهداف طرح استفاده شوندآیا نرخ استهلاك در آن ثابت استدر حالت ex-postبلهگاهیبلهغالبانه آیا با افزایش زمان مصرف افزایش می یابدآیا به طور ناگهانی منسوخ می شوندهرگزبه ندرتگاهیبه ندرتغالبابله آیا می تواند مانع بهره وری شود نه نه نهمقدار تجمعی آن چقدر معنادار است(آیا این معنا تك بعدی است) زیاد در برخی جاها نه خیلی زیادجدول 1- مقایسه سرمایه های فیزیكی، انسانی و اجتماعی پیچیدگی و اثرات گروهییكی از ویژگیهای سرمایه های اجتماعی این است كه بجز برخی سرمایه هایی كه قابلیت تملك فردی دارند. (گلاسرات آل 2002) بقیه دارای اثرات گروهی هستند. در تحلیل های اقتصادی این مطلب چیز جدیدی نیست. بین سرمایه های اجتماعی و اثرات خارجی شبكه (network externality) كه براساس آن ارزش شبكه با افزایش تعداد اعضا افزایش پیدا می كند، ارتباط روشنی وجود دارد. در ادبیات رقابت انحصاری، فرض بر این است كه همه بنگاهها گیرنده متغیرها هستند در حالی كه خود این متغیرها به وسیله كنش و واكنش گروهی بنگاهها تعیین می شوند. بنابراین تصویری كه از سرمایه های انسانی مخصوص بنگاه (Firm-specific human capital) وجود دارد به خوبی برای سرمایه های انسانی مخصوص جامعه (Society Speific human capital) قابل استفاده است. در بافت سرمایه های اجتماعی نیز این روال برقرار است. لذا در بحث حول سرمایه های اجتماعی می توان از این تشابه به خوبی استفاده كرد. اجاره دادن سرمایه های اجتماعیاگر سرمایه های اجتماعی اثرات منفعت زا دارند، شخص ذینفع چه كسی است؟ جواب این سئوال به 3 عامل بستگی دارد. جهت حركت اثرات، منشا اثرات و تحرك عوامل. برای بررسی عامل اول از مبحث مشابه در پیشرفتهای فنی استفاده می كنیم. منافع منتج از سرمایه های اجتماعی تولید را به مرزهای فراتر سوق می دهد. البته راههای این توفیق منحصر به فرد نیست در بحث پیشرفتهای فنی انتقادهایی از طرف سولو، هیكس و هارود (Solo, Hicks, Harroad) بر این ملاك ها وارد شده است. مطالعات اقتصاد كلان این توانایی را می دهد كه بتوانیم جهت تأثیرگذاری را در هر حالت بشناسیم. هر چند كه در بحث حول سرمایه های اجتماعی نمی توان با این قطعیت صحبت كرد. برای مثال این حقیقت كه سرمایه های اجتماعی برخلاف سرمایه های فیزیكی یك مساله انسانی است، ضرورتاً ما را به این نتیجه كه سرمایه های اجتماعی قوی باعث افزایش كارایی نیروی كار در مدل هارود می شود، نمی رساند. برای توضیح بیشتر 2 شركت تاكسیرانی خصوصی را درنظر بگیرد. هر دو شركت راننده و ماشین یكسانی در اختیار دارند. تنها تفاوت در این است كه افراد شركت اول در نگهداری و مراقبت از اتومبیل ها اهتمام بیشتری به خرج می دهند. در نتیجه اتومبیل های شركت اول به علت كمتر بودن ضریب خرابی، مدت زمان بیشتری در حالت كارا باقی می مانند. در واقع یك سرمایه اجتماعی در نهایت به كارا بودن یك سرمایه فیزیكی منتهی شده است. عامل دوم بررسی منشاء اثر است. اگر سرمایه مورد توجه سرمایه اجتماعی مخصوص گروه باشد (group-spesific human capital) اجاره دادن آن در برابر پول حتی با فرض تحرك نیروی كار امكان دارد. حال اگر این سرمایه ها از خود گروه نشأت گرفته شده باشد، و افراد دیگری نیز اجازه داشته باشند از آنها استفاده كند، تفاوت دستمزد ارائه شده برای آنها در طول زمان به علت تحرك نیروی كار و پویایی نرخ دستمزد، از بین رفته و تفاوتها تنها براساس عواملی كه دو گروه را از هم متمایز می كند، خواهد بود. البته این به شرطی است كه اثر جمعی سرمایه اجتماعی مورد نظر از خاصیت ویژه منطقه یا گروه سرچشمه گرفته باشد، مثلاً اجاره بها براساس ارزش زمین تعیین شود كه طبیعتاً در این صورت زمین گرانتر، اجاره بهای بالاتر نیز دارد.در پایان این مبحث باید ذكر كرد كه با وجودی كه بحث بالا، آزمایشی و حالت تجربی دارد ولی در عین حال اینگونه مطالعات در مورد اجاره سرمایه های اجتماعی، ما را قادر می سازد كه بهتر بتوانیم سرمایه های اجتماعی را طبقه بندی و شناسایی كنیم. ادامه خواندن مقاله اثرات اقتصاد سرمايه اجتماعي

نوشته مقاله اثرات اقتصاد سرمايه اجتماعي اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 46175

Trending Articles