مقاله در مورد مهم‌ترين گياهان انگلي و نيم‌انگلي ايران و اكوفيزيولوژي آنها

 nx دارای 63 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : مقدمه:گیاهان انگلی گیاهانی هستند كه رابطه انگلی با گیاهان دیگر داشته و حیات آنها وابسته به سایر گیاهان می‌باشد. این گیاهان متجاوز از 300 گونه گیاهی بوده و درون 8 راسته، 17 تیره و 186 جنس قرار دارند. از میانه این تیره‌ها تنها 8 تیره به شرح زیر دارای انگلهای مهمی از نظر كشاورزی هستند.(B) 1- Scrophulariaceae (تیره گل میمون):جنسهای Striga (علف جادو) و Alectra و تعدادی دیگر نیز كه اهمیت كمتری داشته و نیمه پارازیت هستند از این خانواده بشمار میروند. این گیاهان انگل ریشه بوده و بسیاری از نباتات زراعی مثل غلات و بقولات را در مناطق حاره مورد حمله قرار میدهند.2- Orobanchaceae (تیره گل جالیز):جنسهای Orobanche (گل جالیز) كه انگل بقولات و جالیز و سبزیجات بخصوص در حوزه مدیترانه می‌باشند و همچنین جنسهای Aeginetia و Christisonia از این خانواده‌اند. همه این گیاهان انگل كامل بوده و بر روی ریشه گیاه میزبان فعالیت میكنند.3- Santalaceae (تیره صندل):شامل تعدادی از جنشهای نیمه انگلی سبزینه‌دار و درختی هستند كه روی درختان جنگلی بسر میبرند ولی جنسهای علفی مانند Thesium نیز از این خانواده بشمار میروند كه روی ریشه نباتات زراعی فعالیت دارند. 4- Balanophoraceae: گیاه Thonningia sanguinea یك گیاه دائمی انگل است كه در مناطق باران خیز روی ریشه درختان زندگی میكند.5- Convolvulaceae (تیره پیچك صحرایی):Cuscuta یا سس كه یك انگل كامل از این خانواده می‌باشد. بعضی از مؤلفین نیز آنرا در یك خانواده جداگانه با نام Cuscutaceae رده‌بندی می‌كنند.6- Lauraceae (تیره برگ‌بود):جنس Cassytha از این خانواده است كه به Cuscuta شباهت دارد.7- Viscaceae and Loranthaceae (تیره دارواش یا شیرینك):دو خانواده نیمه انگلی سبزینه‌دار سهتند كه به انگلیسی Mistletoes نامیده میشوند و به قسمت‌های هوایی درختان و درختچه‌ها حمله می‌كنند. یكی دو خانواده دیگر نیز از Mistletoes وجود دارد كه اهمیت اقتصادی خاصی ندارد.(B)در بعضی از تیره‌ها همه جنس‌ها انگل یا نیم‌انگل هستند. و در بعضی دیگر از تیره‌ها معدودی از جنس‌ها زندگی انگلی دارند.بدین معنی كه گیاه انگل به دلیل نداشتن كلروفیل، برگ و ریشه بطور كامل به میزبان خود (Holo parasitism) وابسته می‌باشند. و تمامی مواد موردنیاز خود را از گیاه میزبان درریافت می‌كنند. مثل گیالهان انگل سس و گل جالیز در برخی موارد این ارتباط انگلی كامل نیست، بلكه به صورت نیمه‌انگلی (Hemiparasitism) می‌باشد.(A)این گیاهان انگل داری ریشه، برگ و اندام سبز می‌باشند و قادرند برخی از مواد را خودشان از محیط دریافت كرده و یا سنتز كنند. با اینحال برخی از مواد آلی موردنیاز را كه خود قادر به ساختن آن نمی‌باشند، بایستی از گیاه میزبانت دریافت كنند. مثل گیاه انگل دارواش، استرگیا و ; (A)انگلهای گلدار یكی از مشكلات مهم كشاورزی در اغلب نقاط جهان بشمار میروند. این گیاهان قادرند تا تمام محصول یك مزرعه را نابود سازند. علاوه بر آن بدلیل تولید بذر فراوان موجب آلودگی شدید مزرعه شده و به لحاظ دوام اعجاب‌اگیزی كه این بذور در خاك دارند و گاه متجاوز از پنجاه سال است زمین را برای مدت مدیدی از حیز انتفاع خارج ساخته و زارع را مجبور به كشت نباتاتی میكنند كه احتمالاً از نظر اقتصادی و یا مسایل دیگر مطلوب او نیست. علفهای هرز انگلی بدلیل تنوعی كه دارند اغلب محصولات زراعی را در خطر آلودگی قرار میدهند. (B)غلات به استراگیا، صیفی‌جات و جالیز و یونجه و توتون و باقلا به گل جالیز، بسیاری از نباتات دولپه‌ای به سس و درختهای مختلف به انواع دارواش آلوده میشوند و صدها گونه گیاه انگلی روی نباتات خودرو فعالیت دارند كه خود خطری بالقوه برای محصولات زراعی محسوب میگردند. در كشور ما اگرچه این گیاهان از دیرباز مورد توجه بوده و تحقیقاتی در زمینه بیولوژی و مبارزه با آنها صورت گرفته است اما بدلیل كمبود متخصص پیشرفتها كافی نبوده و سبب شده است تا آلودگیهایی كه بوجود میآید زارعین را به مشكل لاینحلی مواجه سازد.(B) اصطلاحات و لغاتی كه در توصیف گیاهان انگلی بكار میرود:Parasite (انگل): گیاهانی كه بخشی یا تمامی نیاز غذای خود را از گیاهان دیگر بدست می‌آورد. (B)Hemi – parasite یا Semi – parasite (نیمه انگلی): گیاهی است كه بصورت نسبی پارازیت بوده و سبزینه‌دار است و توانایی كربن‌گیری را دارد و ممكن است انگل اختیاری و یا انگل اجباری باشد. (B)Holoparasite (انگل كامل): گیاهی كه زندگی كاملاً انگلی دارد. بدون كلروفیل است و بنابراین قادر به تولید مواد آلی نیست. (B)Obligate parasite (انگل اجباری): گیاهی كه قادر است بدون وجود میزبان تثبیت شده و رشد نماید. (B)Facultative parasite (انگل اختیاری): گیاهی كه قادر است بدون میزان نیز تثبیت شده و رشد نماید ولی بطور معمول بصورت پارازیت مواد غذایی موردنیاز خود را از گیاهان دیگر دریافت می‌كند. (B)Haustorium (مكینه): بافتی است كه انگل را با گیاه میزبان مرتبط می‌سازد. معمولاً بافتی متورم است كه تركیبی از بافت انگل و میزبان است. این بافت وظیفه انتقال مواد غذایی از میزبان به انگل را عهده‌دار است. (B)دامنه میزبانی: اصطلاح بكار برده شده برای كلیه گیاهانی است كه میتوانند میزبان یك انگل باشند، بطور دقیق‌تر، یك توده، نژاد و ساسویه بخصوص از گونه خاصی از یك انگل، اهمیت این اطلاعات در استفاده از تناوب برای كنترل انگل با حذف كلیه میزبانهای محصولی و علف هرز میباشد. (B)در مورد گونه‌های سس باید تفاوت بین میزبان‌های اولیه و ثانویه مشخص گردد. میزبانهای اولیه گیاهانی هستند كه سس میتواند از زمان جوانه‌زنی روی آنها مستقر شود. میزبانهای ثانویه گیاهانی هستند كه سس نمیتواند از هنگام جوانه‌زدن روی آنها مستقر شود ولی پس از استقرار روی میزبان اولیه، میتواند مكینه‌های خود را داخل میزبان ثانویه نماید و به رشد خود ادامه دهد. مشخصات كلی سس:دادِر نام انگلیسی سس است و معنی لغوی آن «لرزش ضعیف» است. ظاهراً ارتباطی بین معنی لغوی و سس وجود ندارد. لیكن این انگل واقعاً باعث ضعف میزبان خود می‌گردد. دلیل این امر انحراف مسیر قندها از میزبان به انگل می‌باشد. به طوریكه بسیاری از اوقات میزبان قادر به تشكیل میوه نمی‌گردد. (F)اسم جنس آن(Cuscuta) با خانواده Cuscutaceae تعلق داشته كه بعضی‌ها از آن به عنوان تنها عضو انگلی خانواده (Conrolvulacea) (پیچك) یاد می‌كنند. و تقریباً در تمام نقاط دنیا گسترش دارد. گاه آن را زلف شیطان، پیچش جهنم و ابریشم شبدر نیز می‌نامند، نام محلی (آذری) این گیاه انگل ابریشم می‌باشد. این گیاه فاقد ریشه، برگ و كلروفیل بوده و دارای ساقه‌هایی به رنگهای مختلف زرد، نارنجی تا سفید و گلهایی كوچك و میوه دوحجره‌ای می‌باشد. سس دارای 160 گونه شناخت ه شده است كه هر یك از آنها میزبان‌های مشخصی دارند و به گیاهان علفی و درختی حمله‌ور می‌شوند. در ایران گزارش شده كه سس قادر است به سیب، گلابی، گیلاس و مو حمله كرده و موجب خشك شدن آنها گردد. سس در ایران روی گیاهانی نظیر یونجه، همیشه بهار، اطلسی، گل میمون، كتان، خارشتر، شب‌بو، ریحان، پنیرك و ; اهمیت دارد. (E)بذر گیاه سس به مدت طولانی در خاك می‌ماند و گاه تا 12 سال در خاك دوام می‌آورد و قادر به جوانه‌زدن می‌باشد. (E) كلید شناسائی سس‌های مهم: A دارای یك خامه، دوكلاله نگهدارنده (بخش Monogyna):كلاله كوتاهتر از خامه كشیده شده، گلها 8-6 میلیمتر، سفیدرنگ با حاشیه صورتی. كاسبرگ خیلی كوتاه. كپسول مخروطی 8-5 میلیمتر، بذر 5/3-3 میلی‌متر. محل رویش بیشت ر در مركز و شرق آسیا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.. C.reflexa . (B)خامه و كلاله هم‌قد و بسیار كوتاه، گلها 4-3 میلمتر، كاسبرگ دارای قسمت های گوشتی و پهن، تقریباً هم‌اندازه لوله جام. كپسول كشیده و مخروطی به طول 6 میلیمتر. بذر 5/3-3 م یلیمتر . اكثر در خاورمیانه ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.. C.monogyna. (B)خامه تقریباً دو برابر كلاله، گلها 4-3 میلیمتر بصورت دسته‌های بلند، گاهی با نقطه‌های قرمز، كاسبرگ خیلی كوتاهتر از لوله جام و قسمت‌های آن باركیتر از گونه قبل. بذر 3-2 میلیمتر . محل رویش بیشتر در اروپا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; C.Lupuliformis. (B)خامه خیلی بلندتر از كلاله كوتاه، گلها 6-3 میلی‌متر بصورت دسته‌های بلند، بذر 3 میلی‌متر بیشتر در منطقه شرق آسیا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; ;; C. Japonica (B) B دارای دو خامه، كلاله خطّی بدون دكمه (بخش Cuscuta) پوشش گل اغلب چهار قسمتی:گلها 3-2 میلی‌متر با دمگل در كپه‌های 8-3 گل. كلاله تقریباً بدون پایه. كپسول گرد و احاطه‌شده توسط جام. بذر حدود 25/1 میلی‌متر. بیشتر در مناطق غرب و مركزی آسیا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. ;;;; C.Pedicellata (B)گلها 2-5/1 میلی‌متر، بدون دمگل و در كپه‌های متراكم 6-4 میلی‌متری؛ قسمت‌های جام دارای كلاهك‌های ایستاده. كپسولهای گرد . بذر حدود 1 میلی‌متر. بیشتر در منطقه شرق مدیترانه ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. C.palaestina (B) پوشش گل اغلب پنج‌قسمتی:قسمت‌های كاسبرگ گوشتی (لااقل در انتها)، گلها 5/2 – 5/1 میلمتر بصورت كپه‌های 6-5 میلی‌متر و بدون دمگل. كپسولهای گرد داخل جام . بذر حدود 1 میلیمتر. رویش در كیله مناطق ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; C.planiflora قسمت‌های كاسبرگ نازك:گلها 3 میلی‌متر در كپه‌های 15-10 میلی‌متری. خامه و كلاله كوتاهتر از تخمدان. كپسول تقریباً گرد. بذر حدود 2/1 میلی‌متر. بصورت گسترده فقط در مزارع كتان;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; C.epilinumساقه باریك و قرمز رنگ. گلها 4-3 میلیمتر در كپه‌های متراكم 10-7 میلی‌متری. خامه و كلاله كمی بلندتر از تخمدان. بذر حدود 1 میلی‌متر. بیشتر در اروپا یافت میشود ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. C.epithymum. (B) C دو خامه، سرسان، دكمه‌دار (بخش Grammica):گلها جودانه‌ای و پوشیده از برجستگیها، 5/2-2 میلی‌متر و دارای دمگل مشخص. بذر حدود 5/1 میلی‌متر. بیشتر در منطقه آمریكای مركزی و شمالی و كارائیبر گلها جو دانه‌ای نیستند: ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. C.indecora (B) كپسول داخل جام:گلها 4-2 میلی‌متر، دارای دم، بصورت كپه‌های غیرمتراكم، كمی جو دانه‌ای، قسمتهای جام خوابیده. جام بصورت كلاهك روی كپسول باقی میماند. بذر حدود 5/1 میلی‌متر. بیشتر در منطقه آمریكای شمالی ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;.. ;;;;;;;; C.gronoviiگلها 5/3-2 میلی‌متر در كپه‌های متراكم. قسمت‌های جام گوشتی در انتها كپسول 4-3 میلیمتر در داخل جام و مجری. بذر 2-1 میلی‌متر. بیشتر در منطقه شرق آسیا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. C.chinensis (B) كپسول آشكار:گل 2 میلی‌متر بصورت كپه‌های متراكم. قسمت‌های جام گرد در انتها. بذر حدود 5/1 میلی‌متر. كپسول‌ گاهی داری جو دانه‌های قرمز. فرورفتگی‌های مشخص بین خامه‌ها. دارای دو ردیف فلس در زیر پرچم‌ها. در اروپا و آسیا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;.. C.australisگلها 3-2 میلی‌متر بصورت كپه‌های 12-10 میلی‌متری. قسمت‌های جام پوشیده نشده است. فلسهای زیرپرچم آشكار و شرابه‌ای . بذر 5/1-1 میلی‌متر. تقریباً در كلیه نقاط دنیا ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; C.campestis (B) چرخه زندگی:بذرهای سس در مزرعه و یا مخلوط با بذور گیاهان دیگر زمستان گذرانی كرده و در فصل زراعی جوانه زده و ساقه‌های زرد رنگ خود را تولید می‌كند. این ساقه فاقد ریشه است و با رشد خود به دنبال میزبان می‌گردد، در صورت نیافتن میزبان چند هفته به حالت دورمانت در زمین باقی مانده و سپس از بین می‌رود. در صورت مؤفقیت در پیدا كردن میزبان، روی ساقه، چند دور می‌پیچد و هاستوریوم‌ها یا مكینه‌هایی را تولید می‌كند و از طریق آنها مواد غذایی موردنیاز خود را از میزبان دریافت می‌كند. هر بوته سس حدود 3000 بذر بوجود می‌آورد كه قادرند پس از آنكه روی زمین ریخته شوند جوانه زده و فرد جدیدی را بوجود آورند. بذور سس ممكن است توسط حیوانات، آب، ادوات كشاورزی، كودهای حیوانی (پس از خورده شدن و دفع توسط حیوان)، باد و بذور آلوده گیاه میزبان انتشار یابند. (D)طریقه گسترش:بذر سس هنگامی كه در شرایط مساعد قرار می‌گیرد جوانه می‌زند و یك ساقه زیر زمینی تولید می‌كند كه این ساقه زیرزمینی بطور بسیار جالبی در خاك حركت می‌كند تا به ریشه گیاه میزبان برسد. نحوه حركت سس به این صورت است كه پس از اینكه تمامی محتویات بذر صرف رشد ساق زیرزمینی شد جوانه انتهایی ساقه زیرزمینی انرژی خود را برای رشد از خود ساقه میگیرد به این صورت كه مواد غذایی موجود در انتهای ساقه زیرزمینی را میگیرد و صرف رشد خود ساقه زیرزمینی می‌كند به این تزتیب از انتهای ساقه زیرزمینی كاسته و به ابتدای آن اضافه می‌شود و ساقه زیرزمینی روبه جلو حركت می‌كند. جهت حركت هم‌اتفاقی است این حركت تا به آنجا ادامه می‌یابد كه یا ساقه زیرزمینی به ریشه گیاه میزبان می‌رسد و با ترشه آنزیمهایی دویاره سلولی را شكافته و اندام مكنده خود را وارد ریشه می‌كند و از مواد غذایی ساخ ته شده توسط گیاه میزبان برای رشد و تولید مثل خود استفاده می‌كند و یا در این مدت به هیچ گیاهای برخورد نمی‌كند و مواد غذایی خود را تماماً استفاده می‌كند و از بین میرود. ساقه سس زرد رنگ می‌باشد و روی طیف وسیعی از گیاهان رشد می كند و باعث از بین رفتن یا ضعیف شدن گیاه میزبان می‌شود. (E) كنترل سس:– استفاده از بذر سس‌گیری شده هنگام كاشت محصول.– در صورت استفاده از كود حیوانی باید حتماً از نوع پوسیده آن استفاده شود تا اگر به بذر سس آلوده باشد از میان برود.– علف‌های هرز واسطه مناسبی برای اتصال سس به محصول می‌باشند لذا كنترل علف‌های هرز و باغ یكی از بهرتین راه‌های مبارزه با سس می‌باشد.– از تعلیف دام در محل‌های آلوده به سس بذر نشته خودداری شود زیرا این بذرها می‌توانند توسط فضولات دام به مناطق دیگری انتقال یابند.– سس را قبل از به بذر نشستن به هر طرق ممكن نابود نمایید: مكانیكی، شیمیایی، سوزانیدن و غیره. زیرا همین بذرها خاك را برای سال آینده آلوده می‌سازد. – هر قطعه از رشته‌های سس در طول فصل بهار و تابستان به تنهایی می‌تواند رشد كرده و آلودگی ایجاد نماید. لذا به هنگام مبارزه مكانیكی كلیه سس‌های كنده شده باید در جایی به دور از محصول جمع‌آوری و روی آن نیز خاك ریخته شود. یا بهتر این كه سوزانیده شوند تا بذرهای موجود نیز از میان بروند.– ایجاد تناوب زراعی در زمین‌های آلوده به سس با كاشت محصولات مقاوم مانند: گندم، جو، ذرت و یا سویا. – شخم عمیق بذرهای جدید سس را به عمق خاك می‌برد و از جوانه زدن آنها جلوگیری به عمل می‌آورد. زمین‌های كه به این منظور شخم‌زده می‌شوند باید تا چندین سال بعد شخم عمیق زده نشوند تا از بالا آمدن بذور دفن شده جاوگیری به عمل آید. البته این عمل باعث می‌شود تعدادی از بذرهای دفن‌شده در عمق در بهار جوانه‌های سس را نابود می‌سازد.– كنترل سس‌های حواشی مزرعه با رشو‌های توصیه شده (مكانیكی، شیمیایی، سوزانیدن و غیره) برای پیشگیری از انتقال بذر آن از طرق كانل‌های آبیاری، حیوانات و غیره.تأخیر در آبیاری محصول تا حد زیادی كه به آن آسیبی وارد نشود و در نتیجه خشك نگه داشتن خاك تا عمق 2 سانتیمتر مانع از جوانه زدن بذر سس می‌شود. (E) مشخصات كلی گل جالیز:نام انگلیسی گل جالیز از ارتباط این گیاه با گونه‌هایی از Broom گرفته شده است. اسم جنس آن Orobanche Spp با تیره Orobanchaceae تعلق داشته كه شامل 14 جنس بوده و همگی پارازیت اجباری بوده و فاقد كلروفیل می‌باشد. ساقه‌ای گوشتی و زردرنگ داشته كه حاوی گل به صورت سنبله یا خوشه بوده و به جای برگ دارای فلسهای كوچكی می‌باشد. (G)گل جالیز انگل مطلق ریشه گیاهان دولپه بوده و به دلیل فقدان برگ و كلروف یل با جذب آب و مواد غذایی از گیاه میزبان سبب كاشه رشد عملكرد پژمردگی و در نهایت مرگ آن میشود. كاهش عملكرد بسته به شدت حمله این انگل به میزبان بین 5 تا 100 درصد می‌باشد و در برخی موارد زارعین به دلیل شدت آلودگی زمین كشت شده را رها می‌كنند. می‌توان به آفتابگردان، گلرنگ، بادمجان، گوجه‌فرنگی، توتون، عدس، باقلا، نخود، كلزا و هویج به گیاه میزبان وارد نموده و علوه بر این ارتباط مستحكم مورفولوژیكی – فیزیولوژیكی نیز بین انگل و میزبان سبب شده كه روش‌های كنترل این انگل مشكل شود از این رو باید به دنبال راهكارهای ویژ‌ه ای بود. كلید تشخیص گونه‌های اصلی گل جالیز:الف- ساقه‌های هوایی معمولاً منشعب گلها دارای براكتئول:گیاه منشعب (بجز معدودی) معمولاً 15 تا 20 سانتیمتر ازتفاع، گاهی تا 30 سانتیمتر، گلها عموماً از سمت بیرونی بطور یكنواخت آبی روشن یا ارغوانی، لوبهای پائینی دارای دو برآمدگی سفیدرنگ، لوله گل در پائین باریك و بطرف دهانه گل فراخ میشود. طول آن كمتر از دو سانتیمتر، بساكها صاف یا بندرت در پائین مو دارند. بصورت پارازیت روی بسیاری از محصولات بخصوص گوجه‌فرنگی ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;; O.ramosaمانند بالایی ولی جام گل عموماً بزرگتر از 20 میلیمتر، بساكها بدون مو بندرت مودار، میزبان مشابه گونه فوق ;;;;;;;;;;;;.. O.ramosa ssp . mutelli or O.mutelliساقه‌ها منشعب، ارتفاع 20 تا 30 سانتیمتر بعضی اوقات بیشتر، جام گل مشابه فوق گاهی برزگتر در هر حال همیشه بزرگتر از 20 میلیمتر، بساكها دارای موهای متراكم، انگل بسیاری از محصولات مخصوصاً گوجه‌فرنگی و كدوئیان ;;;;;;;;;;;;; O.aegyptiaca (B) ب – ساقه معمولاً غیرمنشعب (تك‌شاخه‌ای)بوته‌ها در سطح زمین غیرمنشعب هر چند گاهی انشعاباتی در پائین دارند. 20 تا 30 سانتیمتر ارتفاع، جام گل تا 20 میلیمتر طول، لوله گل زرد یكنواخت، در پائین متورم با دهانه‌ای باریك و كوچك، لوبها 1 تا 2 میلیمتری با رنگ آبی یا صورتی مشخصف مادگی میایل به سفید، پرچمها متصل به بالای لوله گلف حداقل چهار میلیمتر از پایه، انگل گیاهان تیره سیب‌زمینی (بخصوص گوجه‌فرنگی، توتون، بادمجان) و گیاهان تیره كاسنی (بخصوص آفتابگردان) ;;;.. O.ce rnuaبوته‌ها غیرمنشعب تا 50 سانتیمتر ارتفاع (گاهی 100 سانتیمتر)، گل تا 25 میلیمتر طول، لوله گل اغلب مخلط با رنگ صورتی، حداقل در طول رگها، دهانه لوله گل با لوبهای بطول 2 تا 3 میلیمتر، معمولاً سفید، مادگی معمولاً صورتی، پرچمها متصل به پائین لوله جام كمتر از 3 میلیمتر تا نهنجف انگل بسیاری از گیاهان بخصوص بقولات . ;;;;;;;;;;;;;;;;; O.minorگیاه غیرمنشعب، ستبر، معمولاً بیش از 100 سانتیمتر طول لوله، گلها 20 تا 30 میلیمتر، معمولاً سفید متصل به لوبهای شدیداً برگشته و پنج میلیمتری كه طول گل را به 5/1 تا 2 سانتیمتر می‌رساند. در حالت تازگی معطرف مادگی سفید، زرد یا مایل به صورتی، پرچمها متصل به 2 تا 4 میلیمتری از پایه، انگل چندین گیاه بخصوص باقلا و عدس ;;;;;;;;;.. O.crenata (B) (جدول 2-1- میزبانهای اصلی گونه‌های گل جالیز) (B) گونه‌های زیادی از گیاهان خودرو بعنوان میزبان ذكر شده‌اند كه به خانواده‌های اسفناج Chenopodiaceae، بارهنگ (Plantaginaceae)، علف مار (Capparidaceae)، نعناع (Labiatae). كتات (Linaceae)، پنیرك (Malvaceae)، هفت‌بند (Polygonaceae) تعلق دارند. در میان گیاهان تك لپه‌ای گزارشاتی در مورد آلودگی پیاز و ذرت به ایت پارازیت وجود دارد ولی بطور كلی گیاهان تیره غلات مصون محسوب می‌شوند. جوانه‌زنی:گل جالیز انگلی اجباری است با ذخیره غذایی مختصر در بذر و برای جوانه‌زنی نیاز به تحریك از طریق ترشحات ریشه میزبان دارد بدین ترتیب اطمینان وجود دارد كه در چند میلیمتری بذری كه جوانه میزند ریشه میزبان برای چسبیدن به آن یافت میشود. علاوه بر آن بذرها، یك دوره یك تا دو هفته‌ای را برای آماده شدن برای جوانه‌زنی لازم دارند. (A)در زمینه تحریك‌كننده‌های طبیعی جوانه‌زنی در گل جالیز مؤفقیت كمی حاصل شده است. این موضوع به دو مسئله مربوط است یكی كم‌بودن مقدار ماده مترشحه و دیگری ان آن باشد. عصاره ریشه‌های جوان كتان و ذرت توانسته‌اند تحریك‌كننده جوانه‌زنی بذر گل جالیز باشند اما نشان داده شده است كه عصاره ریشه بوته‌های جوان باقلا در جوانه‌زنی گل جالیز O.crenata كم‌تأثیر بوده است و جوانه‌زنی خوب تا قبل از اینكه بوته‌ها 45 روزه شوند حاصل نشده است. (B)نظریه‌ای دیگر كه هنوز به ثبات نرسیده، این است كه ترشح ماده تحریك‌كننده بستگی به رشد بوته باقلا دارد بعبارت دیگر اگر باكتری ریزوبیوم به ریشه باقلا حمله كرده باشد بذر انگل بهتر جوانه میزند كه این هم تازه چند هفته پس از رویش انجام میگیرد. ادعا میكند كه غده‌های ازتی روی ریشه تنها نقاط اتصال انگل O.crenata به باقلا محصوب میشود ولی این نظر توسط محققین دیگر تأیید نشده است. (B) چـرخـه زنـدگـی:بذور گل جالیز قادرند تا 13 سال در خاك مزرعه به حالت دورمانت باقی بمانند. نكته مهم این است كه جوانه‌زنی بذور در این انگل در اثر تحریك توسط ترشحات ریشه گیاه میزبان صورت می گیرد. پس از جوانه‌زنی، ریشه اولیه تولید می‌شود كه با ریشه گیاه میزبان مرتبط می‌شود و یك برآمدگی در این نقطه بوجود می‌آید، از این برآمدگی رشته‌هایی به داخل گیاه فرستاده می‌شود و انگل از مواد غذایی موجود در میزبان استفاده كرده و اتصالات خود را مداوماً توسعه میدهد. این ارتباط انگلی موجب پیدایش كلروز و نیز ضعف در میزبان می‌شود. كنترل گل جالیز:روشهای كنترل گل جالیز به منظور دستیابی به كمترین خسارت حاصل از گونه‌های گل جالیز به روش‌های زیر قابل ارائه می‌باشد:1- بهبود حاصلخیزی خاك به منظور تقویت غذایی گیاه میزبان. (F)2- كاربرد كود آلی (حیوانی) كاملاً پوسیده و عاری از بذر گل یا شیمیایی به خصوص ازت تأثیر مثبت در كاهش این انگل دارد. زیرا ازت مستقیماً به خصوص ازت تأثیر مثبت در كاشه این انگل دراد. زیرا ازت مستقیماً روی جوانه‌زدن بذر گل جالیز و نه از طریق تأثیر روی مهربان تأثیر می‌گذارد. (F)3- كاشت زودهنگام گیاه كژمیزبان به منظور استقرار سریع ومناسب آن. (F)4- با توجه به اینكه بذر جالیز بسیار ریز (حدود 3/0 میلیمتر) می‌باشد و انتقال آن توسط باد، آب پرندگان و سایر جانوارن به راحتی انجام می‌‌گیرد بایستی به هر نحو ممكن از انتقال و یا انتشار آن در مزرعه و یا سطح منطقه پیشگیری نمود. (F)5- بذر گل جالیز به وسیله پوشش نسبتاً سختی پوشیده شده و ایط بسیار سخت محیطی و اقلیمی نظیر گرما، سرما، خشكی و غیره را به خوبی تحمل می‌نماید بنابراین دوره پایانی آن در خاك حتی در صورت عدم حضور میزبان بسیار طولانی می‌باشد. در صورت امكان انجام تناوب یا گردش زراعی با گیاهان غیرمیزبان می‌بایست طولانی مدت و بیش از 4 سال باش د. معمولاً گیاهانی از تیره غلات می‌توانند برای انجام تناوب مناسب باشند. (F)6- بذر گل جالیز فقط در صورت ترشحات تحریك‌كننده ریشه میزبان جوانه می‌زند، پس لازم است دور آبیاری را كوتاه مدت یا مقدار آب ضروری و موردنیاز گیاه میزبان تنظیم و اعمال گردد. در صورت وجود آب روان با فواصل زمانی كمتر (دور آبیاری كوتاه) ترشحات ریشه میزبان به سادگی و با سرعت از محیط اطراف ریشه شسته می‌شوند و در نتیجه تحریك بذر گل جالیز برای جوانه زنی كمتر می‌گردد البته بایستی این نكته مهم را در نظر داشت كه در هر بار آبیاری هم نیاز آبی میزبان تأمین می‌گردد و هم اینكه بایستی مواظب بود كه آب آزاد فراوان و بیش از حد موجب آلودگی ریشه طوقه میزبان به سایر عوامل بیماریزای خاكزی مانند قارچ‌ها نگردد. (F)7- بذر گل جالیز فقط در صورتی می‌تواند جوانه بزند كه ریشه میزبان زنده در كنار آن باشد زیرا ریشه میزبان در حالت طبیعی ترشحات تحریك‌كننده‌ای دارد كه باعث می‌شود بذر گل جالیز جوانه بزند در چند سال گذشته این ترشحات ریشه میزبان به صورت مصنوعی در آزمایشگاه ساخته شده است. اگر این مواد مصنوعی در خاك زراعی محلول‌پاشی گردد، گل جالیز حتی بدون حضور گیاه میزبان جوانه می‌زند و چون میزبان وجود ندارد و گل جالیز از نظر تغذیه كاملاً وابسته به گیاه میزبان می‌باشد از گرسنگی خواهد مرد. (F)– ضد عفونی خاك ستبر در سطوحی مانند خزانه‌ها و گلخانه‌ها یا شاسی‌ها به وسیله سموم گازی قابل توصیه می‌باشد كه این عمل چند هفته پیش از كاشت گیاهان میزبان بایستی انجام و سپس تهویه خاك گردد. (F)8- یكی دیگر از روشهای كنترل گل جالیز با هدف پیشگیری از تولید و انتشار بذر آن قطع كردن یا بریدن پایه‌ها از محل زیر محور گل آذین می‌باشد باید دقت نمود كه در صورت كشیدن و بیرون آوردن پایه‌ای مسن گل جالیز، چندین پایه جوان و جوانه‌های تازه گل آن كه در زیر خاك قرار دارند به شد ت تحریك به رشد می‌شوند و همگی با جمعیت و تراكمی بیش از پیش به یكباره فعال می‌شوند و مشكل چند برابر خواهد شد. ضمن اینكه پایه‌ها و گل آذینهای گل جالیز حتماً بایستی پیش از اینكه تولید بذر نمایند در خارج از مرعه جمع‌آوری و پس از خشك شدن سوزانده شوند تا از پراكندگی جلوگیری شود. (D)9- مبارزه زراعی با این انگل به اینصورت است كه قبل از كشت گیاه اصلی گیاهان میزبان دیگری را به عنوان گیاه تله در زمین می‌كاریم كه عمدتاً از آفتاب‌گردان و خردل استفاده می‌شود و هنگامی كه گلهای جالیز نیز با این گیاهان رشد كردند زمین را شخم میزنیم به این ترتیب تعداد زیادی از گلهای جالیز از بین میروند و بعد اقدام به كشت اصلی می‌كنیم. عمل شخم را باید قبل از بذر دادن گلهای جالیز انجام بدهیم. (D)10- تعدادی از قارچهای خاكزی و هوازی اخیراً به عنوان عوامل كنترل‌كننده طبیعی گل جالیز در جهان وایران شناسائی شده‌اند در دو ساله‌ اخیر ماده‌ای بیولوژیك به نام اوروساید در ایران تولید شده كه ایزوله‌ای از قارچ فوزاریوم Fusarium oxysurmum می‌باشد و در حال حاضر با توجه به امتحانی كه این ماده بیولوژیك پس داده است بهترین، كارآمدترین، بی‌خطرترین و «مؤثرترین روش برای مبارزه با این گیاه انگل می‌باشد. (D)اساساً رعایت نكات ذكر شده مانند رعایت تناوب زراعی، بهداشت زراعی، عدم اجازه عبور و مرور بیش از حد در مزرعه، استفاده از كود آلی كاملاً پوسیده تغذیه و تقویت غذایی گیاهان و آبیاری مناسب همگی برای كنترل و مدیریت بسیاری از عوامل زیان‌آور مانند انواع آفات، بیماریها و علفهای هرز جزء توصیه‌های عمومی و اولیه می‌باشد. (D) مشخصات كلی دارواش:دارواش گیاه نیمه انگلی است با برگهای سبز و دارای كلروفیل و فتوسنتز كننده و فاقد ریشه و برای جذب آب و مواد معدنی به میزبان متصل می‌شود. نام جنس دارواش Loranthus و Viscam می‌باشد واژه دارواش در فارسی و گیلكی به معنی «علف درخت» است و یكی از مشخصات بارز دارواشها ترد بودن ساقه آنهاست. شاید به خاطر اینكه احتیاجی به قوی بودن ندارند. این گیاه انگل درختان است و در درختانی مثل سیب، گلابیف اقاقیا، تبریزی، افرا، مهرز، زالزالك و ; دیده می‌شود (D)این گروه از گیاهان شامل چند خانواده از جمله لورانتاسا و وسیكاسا می‌باشد. این دو خانواده گاهی تحت عنوان یك خانواده لورانتاسا یاد می‌شود. لیكن معمولاً تحت عنوان دو خانواده جداگانه قرار می‌گیرند. این دو خانواده از طریق رویان از یكدیگر تشخیص داده میشوند: رویان گیاهان خانواده ویسكاسه مانند آلیوم‌ها و رویان لورانتاسه‌ها مانند پُلیگونوم میباشد امام مشخصات ساده‌تر این دو خانواده از قرار زیر است. (B)• لورانتاسه: گلها دو جنسی (به ندرت دو پایه)، بساك پرچم بصورت چاك‌باز میشود.• ویسكاسه: گلها تك‌جنسی (تك یا دو پایه)، پوشش گل كاسبرگ مانند، بساك پرچم بذون میله و توسط روزنه‌هائی باز میشود. (B)مهمترین اثری كه تقریباً كلیه دارواشها روی میزبان خود دارند مصرف آب آنها و ایجاد استرس كم‌آبی در میزبان است. بدین ترتیب در شرایط فراوانی آب خسارت به حداقل كاهش می‌یابد. ولی اگر آلودگی به انگل توأم با كم‌آبی باشد میتواند باعث خشك شدن شاخه‌ها، و یا تمام میزبان شود. (G) كلید شناسائی جنس‌ها 1- برگها فلس مانند ;;;;;;;;;;;;. Arceutobium M.Bieb2- برگها پایدار، قطعات جام 4 عدد با تعداد پرچم 4;;;;; Viscum l.3- برگها در زمستان خزان می‌كنند قطعات جام 6 عدد، تعداد پرچم 6 ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;. loranthus l.(G) طریقه گسترش: بذرآن توسط پرندگانی از قبیل داركوب در تنه درختان قرار می‌گیرد و جوانه می‌زند و رشد می‌كند. این گیاه دارای گل‌های زیبایی می‌باشد كه حتی بعضی مواقع بخاطر گل‌های زیبای آنرا از بین نمی‌برند و اجازه رشد آن را روی درخت می‌دهند. بعضی از پستانداران مانند گوریل و فیل علاقمند به تغذیه از دارواش می‌باشند.(F) چرخه زندگی:فشردگی ایجاد شده توسط انگل همان پایه نگاهدارنده است كه به شكل یك دیسك روی شاخه ایجاد میشود و خیلی محكم به اطراف بافت محیطی می‌چسبد. از زیر و مركز پایه برآمدگیهائی ایجاد میشوند كه به داخل پوسته درخت نفوذ میكنند. مكانیسم‌ این عمل تركیبی است از فشار مكانیكی و تولید آنزیم. مكینه‌هائی كه در اینجا تشكیل میشوند خود را مستقیماً به آوندهای چوبی میرسانند و بدین ترتیب ارتباط بین میزبان و انگل برقرار میشود. بعد از برقراری این ارتباط شاخه‌های انگل شروع به رشد می‌نمایند: گاهی از محل بافت انتهائی واقع در پایه و گاهی نیز از توده مكینه‌ها. بعضی اوقات هر دو نوع شاخه با هم تشكیل میشوند. یك منطقه مریستم در مجاورت لایه زاینده میزبان تشكیل میگردد تا همزمان با ضخیم شدن شاخه‌های میزبان مكینه‌ها نیز بتوانند رشد نمایند. (D)مكینه‌های ثانوی از مكینه‌های اولیه به سوی زیر و یا روی پوست درخت میزبان منشعب میشوند و به ترتیب با نامهای رسته‌های پوستی و ریشه‌های روی پوستی شناخته میشوند. این انشعابات مكینه‌های سه‌گوشی با فاصله ایجاد مینمایند كه مانند مكینه‌های اصلی به داخل آوندهای چوبی نفوذ می‌نمایند. (B)گرچه بذر گونه‌های Aceuthobium مانند سایر دارواش‌ها از یك ماده چسبناك پوشیده شده است، ولی مكانیسم توزیع آنها كاملاً متفاوت میباشد. یك فشار قوی داخل میوه باعث میشود كه میوه از شاخه و بذر از میوه جدا شود . در این وضعیت بذر با سرعتی معادل یكصد كیلومتر در ساعت بفاصله 6-5 متری و گاهی 30 متری پرتاب شود. (G)كنتـــرلهـــــرس هرس تنها طریق كنترل مستقیم اكثر دارواشها است، وبنابراین فقط برای درختان پرارزش مانند درختان میوه و تزئینی مناسب میباشد. بریدن انگل به تنهائی برای هرس كافی نیست زیرا دوباره از محل اتصال به میزبان رشد مینماید – به كاریكاتور شكل 2-6 مراجعه شود. بهمین دلیل برای هرس، شاخه را باید 20-15 سانتیمتر زیر انگل قطع نمود. بعضی‌ها توصیه مینمایند كه پس از قطع نمودن شاخه، محل برش با پلاستیك كدر پوشانیده شود تا بدینوسیله از رشد دوباره انگل جلوگیری بعمل آید. لیكن اینكار همواره مؤفقیت‌آمیز نمیباشد. (F) ادامه خواندن مقاله در مورد مهم‌ترين گياهان انگلي و نيم‌انگلي ايران و اكوفيزيولوژي آنها

نوشته مقاله در مورد مهم‌ترين گياهان انگلي و نيم‌انگلي ايران و اكوفيزيولوژي آنها اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.