nx دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد nx کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد
بخشی از متن nx :
کاربرد کامپیوتر در کتابداری
چکیده در حال حاضر رشته کتابداری و اطلاع رسانی در دو گرایش پزشکی و غیر پزشکی در دانشگاههای ایران تدریس می شود . رشته کتابداری پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی و رشته کتابداری غیر پزشکی در دانشگاههای سراسری ، دانشگاههای آزاد اسلامی و دانشگاههای پیام نور به صورت آکادمیک تدریس می شود. در مقطع کارشناسی ارشد 2 واحد نظری به درس تکنولوژی
نحوه استفاده از تکنولوژی در ارائه خدمات کتابخانه و مراکز اسناد و مدارک و چگونگی طراحی و تحلیل نظامهای اطلاعاتی طبق مصوبه وزارت علوم در دانشگاهها ارائه و تدریس می گردد . مقاله حاضر با رویکردی تحلیلی به بررسی نحوه تدریس واحد تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی در رشته کتابداری مقطع کارشناسی ارشد دانشگاههای شهر تهران و تحلیل عوامل مؤثر داخلی و خارجی ( با توجه به مدل برایسون ) بر نحوه تدریس این واحد درسی می پردازد . در پایان پیشنهاداتی جهت ارتقاء و بهبود نحوه تدریس به منظور بالابردن سطح کیفی و کاربردی کردن این واحد در رشته کتابداری ارائه می شود ؛ چرا که کتابداری و اطلاع رسانی همانند بسیاری از حوزه های دانش بشری، در تعامل با جامعه و شرائط جدیدی که به وجود آمده است از تحولات گوناگو
ن عصر خود تاثیر گرفته و بر آنها نیز تاثیر می گذارد. طی دو دهه اخیر که فناوریهای جدید کاربرد گسترده ای در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی یافته و محیط اطلاعاتی بسیار متحول شده است، تلاشهایی به منظور بازنگری در نقش و کارکردهای کتابداران صورت گرفته و می گیرد که بیانگر واکنش منطقی حرفه نسبت به تحولات و شرایط است. مقدمه تعریف فناوری اطلاعات ( Information technology ) در دانشنامه کتابداری و اطلاع رسانی
عبارت است از : 1- توسعه و تدوین منابع اطلاعاتی به وسیله کامپیوتر و ایجاد ارتباط از راه دور کانالهای الکترونیکی به نحوی که دسترسی به پایگاههای اطلاعاتی به وسیله تلفن و ارتباط تلویزیونی میسر گردد و برون دادهای کامپیوتری در قالبهای الکترونیکی قابل انتقال به گیرنده های دوردست شوند.2- مجموعه ابزارهای ارتباطی ، اعم از وسایل ارتباط از راه دور ، ابزارهای دیداری و شنیداری و ماشینهای مربوطه توام با دانش و شیوه و مهارت استفاده از آنها در تولید، پردازش و دبیزش اطلاعات به منظور انتقال اطلاعات به جامعه استفاده کننده.3- فراهم آوری، پردازش، ذخیره، بازیابی و اشاعه اطلاعات شفاهی، تصویری، نوشتاری و رقمی به وسیله وسایل الکترونیکی، کامپیوتر و ارتباط از راه دور .حرفه كتابداری و اطلاع رسانی، همانند بسیاری از حوزه های دانش بشری، در تعامل مستقیم و غیر مستقیم با جامعه است. به همین دلیل، از تحولات گوناگون عصر خود تاثیر گرفته و بر آنها تاثیر می گذارد. در دو دهه اخیر كه دامنه و سرعت تحولات، بویژه تحولات ناشی از فناوریهای نوین افزایش قابل ملاحظه ای یافته است، كتابداران نیز در پاسخ به این تحولات به بازنگری در مسئولیتها و كاركردهای خود پرداخته است. این امر رویكردی منطقی و طبیعی برای تداوم تعامل با جامعه، و راهكاری برای پویائی و بقا به شمار می آید (فتاحی، 1377الف و ب؛ Keremer, 1993; Penniman, 1993; Coyle, 2000; Gorman, 2001; Bridley, 2002; Thomsen, 1999; ). چنین واكنشی در راستای این هدف است كه كتابداران همواره در تلاش بوده اند تا نقش تاریخی خود را در توسعه جامعه و پشتیبانی برنامه های عمرانی و اجتماعی به خوبی ایفا كنند. در واقع، كتابخانه به منزله یك نهاد اجتماعی و برخاسته از نیازهای اجتماعی، به طور مداوم وظایف و خدمات خود را با نیازها و ضرورتهای جامعه همخوان می سازد. در سالهای اخیر بسیاری از صاحب نظران حوزه كتابداری و اطلاع رسانی شرط پویایی و بقای این حرفه را در همخوان سازی كاركردهای حرفه و به دست دادن تعریف جدیدی از نقش كتابدار دانسته اند (Thomsen, 1999; Coyle, 2000). مروری بر متون كتابداری و اطلاع رسانی در سالهای اخیر بیانگر آنست كه اصطلاح هایی چون “تهدید” و “فرصت” چارچوب ذهنی بسیاری از اندیشمندان این حرفه را به خود اختصاص داده است. از دیدگاه برخی از این اندیشمندان، آینده این حرفه در هاله ای از ابهام قرار دارد زیرا بسیاری از كاركردهای كنونی كتابخانه ها كه تا بحال در حوزه مسئولیت كاری كتابداران بوده است، اكنون با بهره گیری از فناوریهای نوین توسط كارشناسانی از حوزه های دیگر انجام می گیرد و این روند همچنان ادامه دارد.در اینجا لزوم فراگیری تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی به صورت اصولی و برای کتابداران به منظور پیشبرد اهداف فوق لازم و اجتناب ناپذیر است ، پس چه بهتر که این فراگیر
ی در محیط دانشگاه و در حالی که این فرصت در اختیار دانشجویان قرار داده شده است صورت گیرد تا در آینده با مشکلات ناشی از عدم آشنایی کتابداران با فناوری های اطلاعاتی مواجه نشویم.معرفی رشته كتابداری و اطلاع‌رسانی:
حجم اطلاعاتی كه همه روزه منتشر میشود آنقدر زیاد است كه برای گزینش بهترین و مناسبترین نوشته‌ها (اطلاعات) و برای سازماندهی به آنها باید اقدامات علمی و برنامه‌ریزی شده‌ای انجام گیرد.گان بپردازد كه اطلاعات مناسب را در زمان مناسب شناسائی و برای اتخاذ تصمیم مناسب در اختیار افراد و سازمانها قرار دهند.
محتوای علمی كتابداری مشتمل بر: قواعد روشهای آگاه شدن از آنچه
منتشر میشود، قواعد و روشهای گزینش مناسبترین مواد برای جامعه كتابخانه، قواعد و روش تهیه مواد انتخاب شده، قواعد و روش صورت‌برداری و نظم‌دهی به كتابها و نوشته‌ها، قواعد و روش برقراری ارتباط بین نیازهای مراجعان به كتابخانه و محتوای نوشته‌ها.
كتابدار همواره با مطالب تازه و كتابهای تازه، مجلات تازه و عكسی تازه سرو كار دارند. كتابدار در حالیكه كار خود را انجام می‌دهد چیز یاد میگیرد. كتابدار همیشه با افرادی سرو كار دارد كه خواهان علمی و دانش‌اند.
كتابدار رابطی است بین نیازمندان به دانش و دانش موجود در نوشته‌ها. بنابراین لذت شغلی در این حرفه برای كسانی قابل حصول است كه (1) علاقمند به بالا بردن دانش مردم‌اند و در این راه جداً می‌كوشند، (2) تشنه فراگیری علم و دانش‌اند و لذا همواره مطالعه می‌كنند، (3) با زبان فارسی و یك زبان خارجی و بویژه انگلیسی خوب آشنا هستند.
عمدتاً محل خدمت كتابداران: كتابخانه‌های مدارس، كتابخانه‌های كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان، كتابخانه‌های عمومی، كتابخانه‌های ادارات و سازمانها، كتابخانه‌های دانشگاهی، كتابخانه ملی، مراكز اسناد و مدارك.
علاوه بر مقطع كارشناسی رشته كتابداری و اطلاع‌رسانی این گروه، گرایش
كتابخانه‌های دانشگاهی در مقطع كارشناسی ارشد در این گروه دایر می‌باشد.
هدف از گرایش آموزشی كتابخانه‌های دانشگاهی، تربیت كتابداران متخصص برای اداره و انجام امور تخصصی كتابخانه‌های دانشكده‌ای،دانشگاهی و مؤسسات آموزش عالی و نیز پژوهش در زمینه مسائل كتابخانه‌های فوق است.
متوسط طول دوره كارشناسی ارشد علوم كتابداری و اطلاع‌رسانی شامل 4 نیمسال تحصیلی (2 سال) بوده و حداكثر آن طبق ضوابط پیش‌بینی شده در آیین‌نامه‌های مصوب وزارت فرهنگ و آموزش عالی خواهند بود.
طول هر ترم 17 هفته و معادل یك نیمسال تجصیلی است، زمان هر واحد درسی از نوع نظری 17 ساعت،از نوع عملی 34 ساعت و از نوع كارورزی و كارآموزی حداقل 68 ساعت در طول ترم می‌باشد. كارورزیها در كتابخانه‌ها و مراكز اسناد و متناسب با گرایش تخصصی دانشجو انجام میگیرد.
وظایفی كه قابلیت انجام آنها از فارغ‌التحصیلان این سطح از علوم كتابداری و اطلاع‌رسانی انتظار می‌رود عبارتند از:
1ـ برنامه‌ریزی و اداره انواع كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رسانی
2ـ انجام امور تخصصی، فنی و خدماتی كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رسانی
3ـ نظارت و كنترل فعالیتها، رفع اشكالات فنی و تخصص
4ـ اجرای امور پژوهشی در مسائل كتابداری و اطلاع‌رسانی
5ـ همكاری با برنامه‌های آموزشی و پژوهشی
ماهیت كتابخانه‌ها و كتابداری با استفاده از تكنولوژی الكترونیك به سرعت به سوی مدرنیزه شدن می‌رود. مسلماً در طرحهای معمول كتابخانه‌های آینده، خدمات و تكنولوژی جدید توسط افرادی كه كتابدار نامیده می‌شوند، اداره و كنترل می گردد. متاءسفانه در این میان، رقابت موجود بین كتابداران و سایر افرادی كه برای كنترل و مدیریت منابع اطلاعاتی و ارائه خدمات، خود را محق می دانند، نادیده انگاشته شده است. در برنامه‌های آموزش كتابداری، بایستی افرادی برای كتابخانه‌های جدید تربیت شوند. در این كتابخانه‌ها كتابداران، نیازمند انجام كار با سایر گروهها و افرادی هستند كه مایل اند خدمات اطلاعاتی را به تمام استفاده كنندگان ارائه دهند. بحث بر سر این است كه
علاوه بر رقابتی كه امروزه بین مسائل سنتی و مدرن كتابخانه‌ها وجود دارد، كتابداران به كسب مهارتها برای ایجاد ارتباط صحیح و حل مسائل و نیز درك كاملی از مسایل مدیریتی احتیاج دارند. این مسئله معمولا در برنامه های آموزشی كتابداران و اطلاع رسانی مورد تاءئید قرار نگرفته است.
دگرگونی طراحی برای كتابخانه‌های الكترونیكی:
در پیدایش كتابخانه‌های الكترونیكی، تفكر و اندیشه زیادی به كار رفته است.[1] همراه با تلاشهایی كه برای بررسی وضعیت آینده به عمل می آید، طرح ارائه شده، ساختار سازمانی و اداری موجود را تداوم می بخشد. طرحهای موجود، نشان می دهند كه موء سساتی كه در حال حاضر به نام كتابخانه شناخته می شوند، به صورت فزاینده‌ای تكنولوژی مدرن الكترونیكی مدرن الكترونیكی را در جهت ارائه خدمت به جامعه استفاده كنند ه به كار می‌گیرند. علاوه بر آن، مسلم است كه این خدمات و تكنولوژی های جدید، توسط افرادی كه دارای عنوان كتابدار هستند. و عدمتا خصوصیات حرفه‌ای كتابداری را با دیگران تقسیم می‌كنند، اداره و كنترل می‌شوند. مدلهای مختلفی برای آینده احتمالی ارائه شده است كه اساس آنها حاوی این نظریه است كه كتابخانه به محلی اطلاق می شود كه در آن اطلاعات یافت می شود، و در نتیجه وسیله‌ای كه باعث استفاده از این اطلاعات می شود، تحت نفوذ آن قرار خواهد داشت.برای مثال “دیوید لوییس” ارائه دهنده پیشرفته ترین شكل كتابخانه دانشگاهی، اظهار می دارد كه، “در آینده، خدمات كتابخانه‌های دانشگاهی از مرزهای آن فراتر رفته و در نتیجه، دانشجویان نیاز كمتری حتی برای مراجعه به آن خواهند داشت.” او مقاله خود را با این فرض به پایان می‌رساند كه: كتابخانه در محیطهای دانشگاهی به همه استفاده كنندگان تعلق دارد و انواع تسهیلات را از تماشای برنامه‌های تلویزیون شوروی یا گوش دادن به موسیقی موزارت گرفته، تا محاسبه با انواع ماشینهای محاسباتی را فراهم خواهد ساخت[2];”مدرسان كتابداری بایستی، جهت تربیت افرادی برای كتابخانه‌های آینده كوشش كننده: باید درصدد آموزش دانشجویانی بود، كه با تكنولوژی آشنا باشند، به نحوی كه بتوانند به طور مستقل قابلیتها و محدودیتهای تكنولوژی جدید را مورد ارزیابی قرار دهند؛ بای
د درصدد آموزش اصول برنامه‌ریزی و مدیریت به دانشجویان بود، به نحوی كه بتوانند تولیدات تكنولوژی‌های جدید را در كتابخانه‌ها جهت ارائه خدمت بهتر به كار گیرند؛ و باید درصدد نشان دادن پیشرفتهای اساسی در زمینه اطلاع رسانی به دانشجویان بود به نحوی كه بتوانند ارتباط پیشرفتهای جاری را با سازمانهای تحقیقاتی بیشتری برقرار س
اخته و ویژگی اجتماعی و فنی آنها را درك نمایند.متاءسفانه تاكنون طرح قابل قبولی به طور جدی مورد مطالعه قرار نگرفته است-طرحی كه در آن منابع اطلاعاتی تحت نفوذ كسانی قرار گیرد كه مسوءول نگهداری اساس و پایه‌های فنی آن می‌باشند. به عنوان یك حرفه، نتایج این احتمال مورد ارزیابی
دقیق قرار نگرفته، و ضمنا كتابداران و متخصصان اطلاع‌رسانی آینده، كه بتوانند تكنولوژی را مورد استفاده قرار دهند، به اندازه كافی تربیت نشده‌اند. علیرغم آن، شواهد نشان می دهد كه این طرح ممكن است به عنوان بهترین طرح تلقی گردد.ت‌كنندگان در یك كنفرانس وابسته به شورای منابع كتابخانه‌ها، بیان كرده است. “آینده‌ای كه نویسندگان برای كتابخانه‌ها ترسیم كرده‌اند، درست همانی است كه مورد توجه دیگر گروههای همان طور كه “دیوید بیشاب” در واكنش به مدل كتابخانه‌های تحقیقاتی، ارائه شده به وسیله شركدانشگاهی است.[3]”تكنولوژی جدید، نه تنها افراد را قادر به انجام كار
هایی می‌سازد كه قبلا از عهده آنها بر نمی‌آمدند؛ بلكه تاءثیر نسبی افراد را نیز بر روی كارهایی كه انجام می دهند، تغبیر می دهد. با توجه به تكنولوژی اطلاعات در آینده و آماده كردن مردم برای استفاده از آنها می توان كارهای بسیاری انجام دارد؛ اما فعالیتی اساسی برای نمایش چگونگی تغییرات این پیشرفتها در نظام مدیریت و ساختار سازمانی آن، در زمینه منابع اطلاعاتی و تربیت كتابدارانی كه بتوانند خود را با ساختار تغییر یافته تطبیق دهند، انجام نشده است.
كتابخانه ها و گسترش زیر بنای اطلاعاتی تغییرات اساسی: احتمال اینكه مدیریت منابع اطلاعاتی با سرعت زیادی دگرگون شود، بسیار كم است. تاریخچه تغییرات، نشان می دهد كه بجز چند مورد استثنائی، هیچ تغییر كلی جایگزین مورد قبلی نشده است. دگرگونیها، اغلب به عنوان پلی بین روش قدیم و جدید عمل می‌كنند. تغییرات الزاما قابلیتهای ویژه را مورد توجه قرار نداده؛ بلكه آنهایی را كه به بهترین روش با محیط دگرگون شده تطبیق یافته‌اند، مورد توجه قرار می دهند. طی 5 تا 7 سال گذشته، چند تغییر اساسی در شرایطی كه بر كتابخانه‌ها و خدمات اطلا
عاتی تاثیر می گذارند، روی داده است. این تغییرات عبارت است از: پیدایش شبكه‌های ارتباط از راه دور خصوصی در دانشگاهها[4]؛ استفاده روزافزون از كامپیوترهای بزرگ در سیستم كتابخانه‌های محلی[5]؛ دسترسی به پایگاههای اطلاعاتی اضافی از طریق دستیابی مستقیم به فهرست عمومی “CPAC”[6]؛ و توجه روزافزون جوامع فنی و آموزشی به شبكه ملی تحقیقاتی و آموزشی پیش
نهادی كه به اختصار NREN[7] نامیده می شود.
تباطی خصوصی را برای اتصال منابع محاسباتی و ترمینالها به كار گرفته اند. فهرست كامپیوتری كتابخانه‌های دانشگاهی، به عنوان منبع عمده این شبكه‌ها به حساب می آید. دسترسی به فهرست در دفاتر اساتید، خوابگاهها و حتی برای استفاده كنندگان خارج ازدانشگاه نیز امكان پذیر است. این مسئله باعث تشویق و ترغیب بیشتر استفاده‌كنندگان از كتابخانه و نیز افزایش تقاضای خدمات بیشتر از طرف جامعه استفاده كننده شده است.[8]این پیشرفتها، موجودیت كتابخانه‌ها را بیش از پیش مطرح كرده و آنها را از قابلیتهای فنی برجسته‌ای برخوردار نموده است-به طوری كه عدم دسترسی به این امكانات، ارائه چنین خدماتی را غیرممكن می سازد. این گونه پیشرفتها كه باعث تقویت نظام كتابخانه‌ها شده است، موجب پیچیده‌تر شدن روشها گردیده و نقش كتابخانه‌ها را در انتخاب وسایل برای ارائه خدمات كاهش داده است. در حال حاضر، این مسئله بر روی كتابخانه‌های موءسسات بزرگ آموزشی و دانشگاهی و كتابخانه‌های تخصصی سازمانهای پیشرفتهء فنی تاءثیر عمده داشته‌اند؛ اما انتظار می رود كه تواناییهای مشابهی نیز در كتابخانه‌های دانشگاهی كوچك تر، و نیز در یك مقیاس كوچك‌تر در كتابخانه های عمومی و آزمایشگاهی به وجود آید.تاكنون، كتابداران-شاید با كمك مشاوران-ابزارهای ارتباطی را كه براساس آن سیستمهای كامپیوتری كتابخانه راه اندازی شده است انتخاب می‌كرده‌اند. این انتخاب، براساس شرایط مالی موجود محدود شده؛ ولی مبنای آن بر نیاز كتابخانه و استفاده كنندگان آن متكی است. امروزه، وضعیت به سرعت در حال تغییر است. كتابداران به امكانات بیشتری دسترسی داشته؛ اما در انتخاب این گونه تسهیلات تاثیر كمتری دارند.پیش از این، انتظار آن بود كه ابزارهای ارتباطی پس از انتخاب، برای مدت زیادی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. اگر در اثر تلاشهای آگاهانه كتابد
اران برای ارائه خدمات بهتر، تغییراتی در این ساختار به وجود می آمد، نتایج حاصل از تغییرات مذكور فقط محدود به آن كتابخانه و فعالیتهای مربوط می شود. در دانشگاه‌هایی كه از تكنولوژی پیشرفته استفاده می‌كنند، تغییرات بسیار سریع خواهد بود؛ اما برای هر واحد سازمانی، اعمال تغییرات ویژه، نسبتا مشكل است. این وضعیت، هم مشكل و هم برای كتابداران فرصت مناسبی فراهم می آورد. كتابداران برای حصول اطمینان از اینكه نیازهای كتابخانه در نظر گرفته شده است، باید از تغییرات حاصله در شبكه های ارتباطی دانش
گاه مطلع باشند. آنها مترصد این فرصت اند تا با استفاده از ابزارهای جدید ارتباطی، برای مراجعان خود با سوابق تحصیلی و علایق مختلف به ارائه اطلاعات تازه بپردازند. آنها همچنین باید برای ارزیابی مزایای پیشنهادات به عمل آمده آمادگی داشته باشند.تواناییهای روزافزون سیستمهای كامپیوتری كتابخانه و افزایش تقاضا برای دستیابی به این امكانات، باعث توسعه اساسی تسهیلات كامپیوتری موجود شده است. در حال حاضر، سیستمهای جامع مبتنی بر مبتنی كامپیوترها برای بسیاری از كتابخانه ها از قابلیت لازم برخودار نیستند. امروزه، نیاز به ابزارهای پیشرفته‌تری، مانند كامپیوترهای بزرگ احساس می شود. علاوه بر این، سیستمهای كامپیوتری كتابخانه، بایستی به صورت یك شبكه ارتباطی وسیع در سطح موءسسه فعالیت كنند. بنابراین، كتابخانه در سطح گسترده‌تری نیاز به همكاری متخصصان فنی و اپراتورها دارد. این مسئله، مدلهای جامع سنتی را بی‌اعتبار می‌سازد. كتابخانه‌ها، به صورت گسترده ای بر تسهیلات مركزی كامپیوتری و پرسنل فنی آن متكی خواهند بود. كتابخانه‌های دانشگاهی به طور یقین با این مسئله مواجه‌اند. مثال بارز در این مورد، استفاده وسیع از نظام كامپیوتری NOTIS است. موفقیت اساسی این سیستم، بیشتر به این علت است كه می‌توان آن را با كامپیوترهای بزرگ “آی.بی.ام” كه در مراكز كامپیوتری بیشتر دانشگاهها مورد استفاده قرار می‌گیردند، به كار گرفت. انتظار می رود كه همین روند در سایر انواع كتابخانه ها نیز گسترش یابد. مثلا همزمان با افزایش كامپیوتر و ابزارهای ارتباطی در كتابخانه‌های عمومی، بسیاری از كتابخانه‌ها می توانند از نظام داده‌پردازی شهرداریها برای راه اندازی سیستمهای خود استفاده كنند كه این امر مقرون به صرفه است.استفاده از امكانات مركزی كامپیوتری، این مزیت را دارد كه سیستم كتابخانه را با سایر نظامهای اطلاعاتی موجود در سازمان مادر هماهنگ كرده و در نتیجه، استفاده‌كننده‌‌گان به تسهیلات بیشتری دسترسی پیدا می كنند. به هر حال، در آینده توان كتابخانه‌ها در تصمیم‌گیری و تبیین خدمات خود مشخص‌تر می شود.مطالب فوق، با مزایای وجود كامپیوتر بزرگ در س
ازمان مادر در تضاد نیست. در این صورت، كتابخانه با مسئله دائمی ازدیاد قابلیتهای فنی خود روبرو نمی باشد. با افزایش نیازهای محاسباتی سازمان مادر، انتظار می رود كه به امكانات كامپیوتری بیشتری دسترسی پیدا كرد. از آنجا كه سیستم كتابخانه بر كامپیوتر متكی است، ارائه خدمات گسترش می یابد؛ اما نظر به اینكه كتابخانه فقط یكی از استفاده كننده‌گان سیستم به حساب می آید، در تصمیماتی كه درباره راه‌اندازی نظام جدید اتخاذ می شود، تاءثیر كمتری خواهد داشت. به عنوان استفاده كننده ازمركز كامپیوتر، از
كتابخانه انتظار می رود كه در امر سرمایه‌گذاری و گسترش تكنولوژی كامپیوتر مشاركت داشته باشد، كه این امر بر توان مالی كتابخانه تاءثیر منفی خواهد گذاشت.در این زمینه، می توان به این نكته اشاره كرد كه در اغلب موارد نتایج مثبت حاصله، هزینه های انجام شده را جبران می نماید. مسئله قاب
ل ذكر این است كه شرایط، نسبت به دهه 70 و اوایل 80 تغییر یافته است. در آن هنگام، كتابداران علیرغم اینكه فعالیتهایشان توسط مراكز كامپیوتری سازمانهای مادر نادیده گرفته می شد، در استفاده از تكنولوژی‌های جدید برای رسیدن به هدفهای خود و تاءثیرگذاری بر تصمیمات فنی متخذه، بایستی مهارتهای زیادی را فراگیرند.دسترسی بیشتر و آسان‌تر به فهرست كتابخانه، باعث افزایش تقاضا به راس دستیابی الكترونیكی به اطلاعات شده است. تعدادی از كتابخانه ها به فهرس
ت OPAC خود، پایگاههای اطلاعاتی پیوستهء گوناگونی را افزوده‌اند. این پایگاهها، شامل بایگانیهای محلی، نمایه سازی و چكیده نویسی، متن كامل و حداقل یك
متن همراه با گرافیك است[9]. در نتیجه، OPAC به طور فزاینده‌ای نسبت به فهرستهای الكترونیكی در حال رشد و گسترش است. OPAC نه تنها مراجعان قادر به دستیابی به نظام اطلاعاتی موسسه مربوط می نماید؛ بلكه خدمات اطلاعاتی سایر موسسات را نیز در اختیار آنها قرار می دهد.تعداد و تنوع منابع اطلاعاتی كامپیوتری، كه می تواند از طریق نظام اطلاعاتی موسسه ذیربط بازیابی شود، به سرعت در حال رشد است. تحلیلی كه نویسنده از اطلاعات موجود در پایگاه ها در سال 1990 ارائه می دهد، نشان دهنده این است كه در سال 1980، 660 پایگاه اطلاعاتی وجود داشته است. این تعداد، در پایان سال 1989 به بیش از 5000 رسیده است. در فاصله سالهای 1985 تا 1989 رشد سالانه پایگاهها به طور متوسط 30 درصد بوده است. وجود 3700 پایگاه اطلاعاتی پیوسته تا پایان سال 1989 نیز، این روند رشد را نشان می دهد. گسترش پایگاههایی كه حاوی متون كامل بوده‌اند چشمگیرتر بوده است. در دهه 1980 این میزان به طور متوسط سالانه به 35 درصد بالغ گشته كه در پنج ساله دوم به 51 و در دو سال آخر به 80 درصد افزایش یافته است[10].استفاده‌كنندگان، می توانند حتی بدون مراجعه به كتابخانه به اطلاعات زیاد و متنوعی دسترسی داشته باشند. سهولت دستیابی به اطلاعات در این گونه نظامها، افزایش اجتناب ناپذیر تقاضا را در پایگاههای دیگر باعث شده است. كتابخانه ها، باید بخش قابل توجهی از بودجه خود را جهت دستیابی مراجعان به اطلاعات كامپیوتری و خدمات پیوسته، اختصاص دهند. كاركنان مراكز كامپیوتری، به علت بالا بودن هزینه اطلاعات كامپیوتری و مسائل فنی موجود، از قبیل ذخیره سازی، نمایه سازی، روزآمد كردن فایلها، فرمت كردن داده ها و تطبیق اطلاعات، به صورت فزاینده ای در تصمیمات كتابخانه ها مشاركت دارند. بعضی از موسسات، ممكن است هزینه اطلاعات كامپیوتری و بودجه سفارشات كتابخانه را به مراكز كامپیوتری تخصیص دهند. كاهش بودجه تكنولوژی كامپیوتر، باعث كندی ارائه خدمات كتابخانه می گردد كه این مسئله قابل بررسی است. نكته قابل توجه آن است كه علیرغم صرف بودجه زیاد برای افزودن پایگاههای اطلاعات تجاری به سیستم OPAC كتابخانه‌ها، این روند همچنان ادامه دارد. افزایش تعداد و تنوع دستیابی به اطلاعات كامپیوتری از طریق سیستمهای موجود، مسائلی را برای كاركنان خدمات عمومی به دنبال دارد. دستیابی به اكثریت اطلاعاتی كه از طریق سیستم موجود امكان‌پذیر است، در نظام سنتی غیرممكن بوده است. اطلاعات گردآوری شده توسط اشخاص، با پیدایش ابزارهای جدید ارتباطی تغییر شكل می یابد. “هیوكنر” اظهار می دارد كه این‌گونه اطلاعات، كه ممكن است به عنوان منابع اطلاعاتی جامعه تلقی گردد، در دانشگاهها با استفاده از تسهیلات ارتباط از راه دور تغییر ماهیت می دهد. [11]“پت مل هلت” حتی این سئوال را كه “مرز بین كتابخانه و آزمایشگاه كجاست [12]” مطرح می سازد. كاركنان كتابخانه، غالبا از وجود این گونه منابع اطلاعاتی، تا زمانی كه ضرورتی پیش نیاید بی‌اطلاع بوده و در نتیجه در ارائه خدمت به مراجعان با اشكال مواجه می شوند. استفاده‌كنندگان از نظام اطلاعاتی یكپارچه، تفاوت بین منابع اطلاعاتی كنترل شده، قابلیت بالای ذخیره‌سازی اطلاعات، و نظام سنتی را درك نمی كنند. مراجعه‌كنندگان از مسوولان خدمات عمومی كتابخانه ها، انتظار دارند تا با استفاده از تمامی ابزارهای اطلاعاتی
موجود به كمك آنها بشتابند. در صورتی كه كتابداران قادر به ارائه این گونه خدمات نباشند، مراجعان برای گرفتن كمك از آنها، رغبتی نشان نمی دهند.ن برای ایجاد شبكه ملی تحقیقاتی و آموزشی، علاقه زیادی نشان داده و از این كار حمایت می كنند. [13]این شبكه پس از ایجاد، ارتباط صدها دانشگاه، آزمایشگاههای تحقیقاتی و سازمانهای تجاری را برقرار می سازد. سرعت عملیات شبكه در هر ثانیه یك گگابایت است. [14]این مسئله ارسال اطلاعات از یك محل به محلی دیگر را به نحوی بی‌سابقه امكان‌پذیر می‌سازد. مثلا با شبكه‌ای
به ظرفیت یك بیلیون بایت در ثانیه، فرد می تواند. محتوا5 دقیقه ارسال دارد. این امكانات، آگاهی ما را در زمینه دسترسی و اشاعه اطلاعات، به نحو بارزی تغییر می دهد. درپی ایجاد شبكه‌های اطلاعاتی با ظرفیت بالا، تصور ما از چگونگی محل ذخیره سازی اطلاعات دستخوش تغییر می شود. در صدویكمین جلسه كنگره آمریكا، قانونی از تصویب گذشت كه در آن پیش‌بینی می شد، ظرف یك دهه، بیش از 1000 موء سسه عضویت شبكه ملی تحقیقاتی و آموزشی (N
REN) را بپذیرند. این قانون به اجرا در‌نیامد. با در نظر گرفتن وضعیت موجود اقتصادی و سایر طرحها در سطح ملی، احتمال نمی رود كه چنین شبكه توسعه‌یافته‌ای در آینده نزدیك به مرحله اجرا در آید. (با این وجود، بودجه مربوط به علوم و تكنولوژی كه توسط رئیس جمهور در سال 1992 به كنگره ارائه شد، شامل چند بیلیون دلار جهت ایجاد شبكه ها و مراكز محاسباتی پیشرفته در برنامه پنج ساله است[15]). بدون در نظر گرفتن تصمیمات كنگره آمریكا، این احتمال وجود دارد كه با پیشرفتهایی كه در تكنولوژی ارتباطات و استانداردهای مربوط به وجود می آید، در آینده بسیار نزدیك برخی از اهداف شبكه ملی تحقیقاتی و آموزشی محقق گردد. بنابراین، اطلاعات مورد نیاز افراد در محل كار، و یا در منزل به صورت الكترونیكی قابل بازیابی است. این پیشرفتها، اهمیت مراكز گردآوری اطلاعات، یعنی كتابخانه های سنّتی را تضعیف نموده و ما را با مدل “لنكستر” از كتابخانه‌های بدون دیوار و كتابدارانی كه به طور مستقل، بدون استفاده از كتابخانه معمولی انجام وظیفه می نمایند، نزدیك تر می‌سازد[16] بنابراین، طرحی كه در آن تكنولوژی بتواند ارتباط یك كتابخانه سنّتی را با مراكز كامپیوتری برقرار نماید، غیرمحتمل است. از سوی دیگر، كنترل یكنواخت منابع اطلاعاتی و روشهای دستیابی و شاعه اطلاعات، طرحی محتمل به نظر می رسد. تا اینجا، تغییراتی كه تكنولوژی در كتابخانه ها به وجود آورده است، مورد بحث قرار گرفت. اكنون بهتر است با نقش متقارن مراكز كامپیوتری و كتابخانه ها آشنا شویم. تعدادی از عوامل مشخص كاربردهای جاری تكنولوژی كامپیوتر عبارت‌اند از: 1) توزیع اطلاعات زیاد به مصرف كننده از طریق كامپیوتر، 2) ایجاد شبكه های محلی، 3) كوچك‌تر كردن نظامهای كامپیوتری، 4) تمركز مسوءولیت اداره منابع اطلاعاتی سازمانهای وابسته. تعدادی از سازمانها به جای قرار دادن منابع محاسباتی خود در مراكز محاسباتی، آنها را در اختیار استفاده كننده قرار می دهند. این كار، از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است. ضمناً آنها به ارزشهای منابع اطلاعاتی كامپیوتری و صحت و انسجام منابع خود حساسیت نشان می دهند. بنابراین، سازمانها به اداره متمركز این نظام، بهای بیشتری می دهند. نقش مراكز كامپیوتری به عنوان مدیران ابزارهای پردازش اطلاعات در حال نابودی است، در حالی كه نقش آنها به عنوان محافظان منابع اطلاعاتی در حال افزایش است.اطلاعایتی كه در موسسات مختلف، از جمله كتابخانه ها مبادله می شود، به سرعت به صورت الكترونیكی درمی آید. همان گونه كه فهرست برگه های كتابخانه ها به سرعت به شكل اشینی درآمدند، تبدیل منابع اطلاعاتی به صورت كامپیوتری نیز، باعث تعجب نخواهد بود. “ریموندنف”، معاون نظامهای اطلاعاتی دانشگاه “بركلی” كالیفرنیا اظهار می دارد كه، تقریبا تمامی منابعی كه از سال 1982 به بعد منتشر شده‌اند، اینك به صورت الكترونیكی درآمده و آینده نشان خواهد داد كه كلیه منابع به این شیوه منتشر خواهد شد. انتشارات سالهای قبل نیز، در چند سال آینده
به این صورت درخواهدآمد”. سرانجام، او اظهار می دارد كه كتابخانه ها احتمالا تجهیزات پ
ست تصویری را برای ارائه خدمات به استفاده كنندگان در اختیار گرفته و گردآوری نسخه های تصاو
یر دیجیتالی را برای استفاده در آینده آغاز خواهند كرد[17]. مطالب مذكور قابل پیش بینی است
. در حال حاضر سیستمهای وجود دارند كه از كارآیی قابل قبولی برخوردارند. برای ذخیره‌سازی تصاویر دیجیتالی مدارك نیز، در آینده امكاناتی در اختیار مراكز اطلاعاتی قرار خواهد گرفت.بنابراین، نقش كتابخانه ها و مراكز كامپیوتری، به سرعت در حال دگرگونی است كه این مسئله
ز كامپیوتری با هم به رقابت می پردازند، مسئله را باید با احتیاط و در صورتی كه تصور شود كه كتابداران و متخصصان كامپیوتر با هم همكاری و هماهنگی دارند، قضیه را باید با خوشبس اعتماد و احترام متقابل صورت گیرد و ارائه خدمات كتابخانه، صرفاً متكی به مراكز كامپیوتری نباشد. برای تحقق این مشاركت، كتابداران بایستی مشتاقانه قادر به بیان آشكار نیازمندیها و اهداف خود به زبانی باشند كه توسط متخصصان فنی مسوءول ارائه خدمات كامپیوتری، قابل درك باشد.
مهارتهای مورد نیاز كتابداران آیا تغییرات جدید، باعث نادیده انگاشتن كتابداران می گردد؟ این احتمال وجود دارد، ولی الزاما این طور نیست . به علت در اختیار داشتن ابزارهای جدید اطلاعاتی، كتابداران احتمالا نسبت به گذشته، خدمات زیادتری ارائه می دهند. هر چند كه شرایط كاری آنها در حال حاضر، نسبت به گذشته كاملا دگرگون شده است. شناختن كتابخانه به عنوان بخش مستقلی از سازمان بزرگتر با وظایف متفاوت و نیز شناخت كتابخانه های الكترونیكی به عنوان بخش از سازمان با اهداف متنوع، روز به روز مشكل‌تر میشود. اهمیت اطلاعات نسبت به گذشته، رو به فزونی نهاده است. تعداد افرادی كه به گردآوری، ذخیره سازی، اشاعه و كنترل اطلاعات می پردازند نیز، رو به افزایش است.
شرایط انجام كار غیركتابدارانچگونه می توان افراد را برای انجام كار در شرایط جدید آماده نمود؟ ارزش خدمات انجام شده و نقشی كه كتابداران تازه كار در افزایش كیفیت موءسسه ایفا می كنند، بایستی به آنها تفهیم شود. در این زمینه، باید برای كار آنها و توانایی منحصر به فردی كه برای انجام امور دارند، اهمیت زیادی قایل شد. آنها نیازمند درك این مطلب هستند كه برای انجام امور، به نحوی كه مورد قضاوت درست قرار گیرند، بایستی با یكدیگر رقابت نمایند (احتمالا روش و شیوه ارزیابی خدمات اطلاعاتی كتابخانه به آنها آموزش داده میشود.)گام بعدی، راهنمایی كتابداران تازه كار، در شناخت توان فعلی و بالقوه درون و برون سازمانی
موءسسه است. مورد فوق را می توان از طریق تحلیل این مسئله كه علاقه‌مندی چگونه می تواند در جهت و یا در تضاد با كتابداران و كتابخانه ها باشد، و نیز اینكه توسعه تكنولوژی و عوامل خارجی چگونه می تواند علایق آنان را تغییر دهد، انجام داد. دانستن نكات زیر برای كتابداران تازه كار ضروری است: 1)آنها به عنوان بخشی از یك جامعه یا سازمان، دارای علایق مشترك و الزاما مشا كامپیوتر، متخصصان ارتباط راه دور، اعضای هیئت علمی آژانسهای خدماتی، و موءسسات آموزش رسمی هستند، 3) آنها از طریق امكانات این گروهها و دسته‌های مشابه، قادر خواهند بود تا اهداف خدماتی مورد نظر را درك نمایند، 4)آنها برای نشان دادن ابتكار، كسب حمایت و حتی
حق ارائه خدمات، در پاره‌ای از موارد با آن گروهها به رقابت می پردازند.مسئله اساسی این است كه، ارزش كتابخانه ها و خدمات اطلاعاتی به طور ذاتی برای افر
اد، حتی مسوولان خدماتی روشن نیست. زمانی كتابداران، می توانند از متخصصان كامپیوتر انتظار درك اهمیت كارشان را داشته باشند كه خود نیز، نقشی در تلاشهای صورت گرفته ایفا نمایند. ارتباط كتابداران و متخصصان غیركتابدار درباره چگونگی انجام كار ضروری است. كتابداران، بایستی بتوانند به زبان غیرتخصصی چگونگی انجام كار، ارائه خدمات بهتر، و لزوم رقابت درانجام صحیح امور را بیان نمایند. اهمیت اساسی اطلاعات و تكنولوژی های مربوط به آن، كتابداران را به نحو بارزتری در روند فعالیتهای سازمانهای مربوط قرار می دهد. باید آماده بهره برداری از این موقعیت بود. آموزش كتابداری، بایستی به طور آشكاری بر ارتباطات گفتاری و نوشتاری تاكید كند. آموزش كتابداری، باید دارای شرایط فوق باشد بهانه هایی از قبیل “نمی توان این كار را انجام داد” و یا “این كار خوشایندی نیست” پذیرفتی نیست. بسیاری از افراد، می‌توانند بر خجالت و ترس از سخنرانی در جمع غلبه كنند. “لی آیوكوكا” در سرگذشت خود می‌نویسد كه یك از با ارزشترین تجربه هایی كه به عنوان یكی رئیس جوان به دست آورده، گذراندن دوره خودسازی بوده كه نتیجه آن ارائه مطالب به زبانی قاطع و مستدل بوده است[19].همان طور كه “باتلر” و “دومونت” بیان می كنند كتابداران با كسب تجارب حرفه ای زیاد، اهمیت مهارت در ارتباط را نیز، بیشتر درك می كنند.[20] آگاهی از مهارتهای ارتباطی در آغاز ورود به حرفه كتابداری، برای كتابداران و به طور كلی كسب اطلاعاتی در این زمینه، برای سایر افراد مفید خواهد بود.
كار با گروههای پردازش
تكنولوژی های كنترل اطلاعات، بر روند فعالیتها، افراد و واحدهای سازمانی تاءثیر زیادی می گذارند. راه‌اندازی موفقیت‌آمیز آنها، نیازمند همكاری و مساعدت دیگران است. در این مورد، از كتابداران خوسته می شود كه به صورت فعال در داخل و خارج كتابخانه با گروههای پردازش همكاری كنند. مشاركت دو جانبه كتابداران و گروههای مذكور، باعث موفقیت آنها شده و این همكاری، تاثیر كتابخانه ها را بر سازمانهای متبوع مشخص می كند. بخشهای آموزشی علوم كتابداری، وظیفه دارند كه دانشجویان را برای شركت در این جلسات و ادارهء آنها تربیت كنند. برای حصول ا
طمینان از اینكه دانشجویان كارآیی گروههای پردازش را درك می كنند، بایستی شرایطی را در آغاز كار و حتی در حین تحصیل برای كسب تجربیاتی به وجود آورد. باید به دانشجویان آموخت كه در صورت كسب تجربه از طریق كار گروهی، قادر خواهند بود تا تصمیمات سازمانها را تا حد رسیدن به یك تعادل، به نحو بهتری انجام دهند. مثلا تعادلی كه بین مسائل فنی و مالی از یك طرف، و امور مربوط به سیاست‌گذاری و مدیریتی از طرف دیگر وجود دارد. كتابدار باید بداند كه در قلمرو بوروكراسی اداری چگونه عمل كند. هنگام مواجه شدن با طرحهای بزرگ فنی، آگاهی از روند بوروكراسی اداری و اهمیت ارتباطات موجود در ساختار اداری لازم است. آگاهی از موانع بوروكراتیك موجود، كتابدار را برای تعدیل و حتی مقابله با این گونه ناكامیها آماده می سازد.بوروكراسی موجود در سازمان، به عنوان مانع عمده ای تلقی می گردد؛ اما اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرد، می تواند به عنوان ابزاری مفید برای رسیدن به اهداف به حساب آید. از آنجا كه غالبا كتابخانه ها به عنوان مراكز تصمیم‌گیری سازمانها به حساب نمی آیند، مسئله كسب قدرت و به كارگیری آن و چگونگی مشاركت كتابداران در تصمیمات دیگران حائز اهمیت است. آنها بایستی، شیوه تصمیم‌گیری را فراگرفته و از اینكه از تجربیات خود تحت نظارت سازمان به نحو احسن استفاده می كنند، مطمئن گردند. كتابداران، باید در صورت لزوم سازمان را تحت نفوذ خود در آورند. در این صورت، گرچه كتابداران قادر به ممانعت از اجرای تصمیمات بیهوده نیستند؛ ولی عواقب كار را سنجیده و غافلگیر نخواهد شد.آمادگیهایی از این نوع، به مراتب بهتر از بعضی از مهارتهای فنی كتابداری است كه به دانشجویان آموخته می شود.
نكات قوت و ضعف تكنولوژی های كنترل اطلاعات صرفنظر از نوع كار كتابداران، آنها احتیاج دارند تا از تكنولوژی های كنترل اطلاعات استفاده نماید. بنابراین، آموزش رسمی دانشجویان كتابداری، باید به نحوی باشد كه دانش تكنولوژیكی آنها را افزایش دهد. این كار دارای شكلهای متفاوتی است: تجربه عملی: در ابتدای امر، كتابداران تازه كار باید با سیستمهایی كه در آینده با آن مواجه می‌شوند، آشنا گردند. این نكته در همه برنامه های آموزش كتابداری، به استثنای تعداد كمی، رعایت می شود.آشنایی به بهترین مثالهای كاربرد تكنولوژی مدرن:در گذشته، آموزش كتابداری بر مطالعه دقیق جنبه های گوناگون خدمات فنی كه امروزه به صورت كامپیوتری درآمده‌اند،تاءكید زیادی داشت. به علت اینكه كتابداران در كار با روشهای دستی، از تجربه و آموزشهای لازم برخوردارند، انتظار می رود كه آنها در انتخاب و تعیین مختصات سیستمهای خدمات فنی و ارزیابی این سیستمها مهارت داشته باشند. اكنون تعداد كمی از مدارس كتابداری نسبت به ارائه دروس خدمات فنی تاكید كرده و اگر درسی نیز ارائه شود، كمتر دانشجویی در آن ثبت نام می كند.
ادامه خواندن مقاله در مورد کاربرد کامپيوتر در کتابداري
نوشته مقاله در مورد کاربرد کامپيوتر در کتابداري اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.