تحقيق در مورد اکولوژي برنج

 nx دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است فایل ورد nx  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد. این پروژه توسط مرکز nx2 آماده و تنظیم شده است توجه : در صورت  مشاهده  بهم ريختگي احتمالي در متون زير ،دليل ان کپي کردن اين مطالب از داخل فایل ورد مي باشد و در فايل اصلي nx،به هيچ وجه بهم ريختگي وجود ندارد بخشی از متن nx : -1- مقدمه1-1-1- مبداء اولیه برنج:نام برنج از زبان هندی گرفته شده است كه به آن اریسی (Arisi) می‌گویند. در زبان انگلیسی به برنج Rice‌ گفته می‌شود كه همان نام عمومی برنج است. در زبان فرانسه Riz و در استان گیلان به برنج (بج) (Bej) و به خوشه آن (ورزه) (Vorze) و به شلتوك آن جو می‌گویند. كشت برنج كه امروزه در تغذیه صدها میلیون انسان در سرتاسر جهان نقش مهمی را عهده‌دار است. در چین و هندوستان سابقه هفت هزار ساله دارد(7)، اما كشت برنج در ایران از 2000 سال پیش متداول بوده است. در زمان هخامنشیان، اشكانیان و ساسانیان نیز در ایران برنج كشت می‌شده است. هم‌اكنون در استان‌های گیلان و مازندران از مناطق تولید برنج در كشور هستند(1). اعتقاد بر این است كه منشاءoryza sativa متداولترین گونه برنج، قاره آسیا است. 90درصد كل تولید برنج از آسیاست، از جمله كشورهایی مثل چین، هندوستان، ژاپن، كره، جنوب شرقی آسیا و جزایر مجاور اقیانوس آرام كشت می‌شود. در خارج از آسیا، كشورهایی مثل برزیل و ایالات متحده با تولید 5/0درصد از برنج مصرفی جهان، بیشترین مقدار تولید را دارند. بیش از 70% برنج دنیا در مناطق گرمسیری مرطوب آسیا كشت می‌شود و تنها نقاط نسبتاً كوچكی از مناطق خشك به كشت آن اختصاص دارد. با این حال تولید برنج در بعضی نقاط نیمه‌خشك، به ویژه در كشورهایی كه آب و هوای مدیترانه‌ای دارند، مانند ایالات متحده آمریكا (كالیفرنیا)، مصر، اسپانیا و ایتالیا بالنسبه حائز اهمیت می‌باشد، زیرا در این مناطق برنج گذشته از اهمیت اقتصادی كه دارا می‌باشد، به لحاظ آنكه می‌توان در خاك‌های شور و نمكزده كشت شود، در روند اصلاحی این خاك نقش مهمی را ایفا می‌كند(7). در مورد قدمت اهلی كردن برنج در مقایسه با گندم، نمی‌توان قاطعانه اظهارنظر كرد، لیكن شواهدی در دست است كه برنج در 5000 سال پیش در چین به صورت دیم كاشته می‌شد و آنگاه بعد از گسترش و توسعه زراعت در دره‌ها و دلتاها، گونه‌هایی بوجود آمده كه قادر به روئیدن در آبهای راكد شده‌اند(7).گسترش و انتشار برنج به مناطق خشك و نیمه‌خشك، یعنی آسیای غربی و منطقه مدیترانه‌ در تاریخ‌های بعدی صورت گرفته و احتمالاً در زمان امپراتوری ایران بوده است كه گیاه مزبور در بین‌النهرین كشت می‌شده و از آن پس وارد سوریه و تركستان (تركیه) شده است. بعد از حمله اسكندر به هندوستان، برنج وارد یونان شد و از آنجا توسط اعراب به كشورهای مصر، مراكش، اسپانیا و غرب آفریقا منتقل گردید(7). جدول 1-1، سطح زیر كشت، عملكرد و تولید كشورهایی كه بیش از 5 میلیون تن برنج در سال تولید می‌كنند را نشان می‌دهد. كلیه كشورها بجز چهار كشور چین، ژاپن، كره و ایالات متحده، بطور كامل و یا عمدتاً كشورهای گرمسیری هستند. چین و هند، هر دو برنج را در مناطق گرمسیری تولید می‌كنند. اگرچه بیشترین سطح زیر كشت برنج در هر دو كشور در رابطه با سیستم‌های رودخانه‌ای آنها در مناطق گرمسیری می‌باشد، متوسط عملكرد كشورهای گرمسیری اساساً كمتر از كشورهای معتدله است: بین 3/4-2 تن در هكتار است، اما قابلیت تولید برنج در در جنوب چین به طور متوسط 7/5 تن در هكتار در مقایسه با 6/5 تا 7/6 تن در هكتار در كشورهای معتدله است. متوسط قابلیت تولید برنج در كشورهای گرمسیری تولید كننده بالا در حال حاضر، 8/2 تن در هكتار است و در طی دهه گذشته، 36/0 درصد افزایش یافته است. جدول 1-1: كشورهای عمده تولیدكننده برنج، سطح زیر كشت، عملكرد و تولید در سال 1991 در كشورهایی كه بیش از 5 میلیون تن در سال تولید دارند.كشور سطح زیر كشت (میلیون در هكتار) عملكرد (تن در هكتار) تولید (میلیون تن)چین 1/33 66/5 45/187هند 2/42 63/2 94/110اندونزی 19/10 35/4 32/44بنگلادش 94/10 61/2 57/28تایلند 10 2 04/20ویتنام 29/6 09/3 43/19میانمار 83/4 73/2 2/13كره 88/1 69/6 58/12ژاپن 05/2 86/5 12فیلیپین 42/3 83/2 67/9برزیل 14/4 29/2 5/9آمریكا 11/1 3/6 7 2-1-1- اهمیت برنج: اصطلاح «برنج خوردن» در بسیاری از زبان‌ها به منظور القاء فكر «غذا خوردن» یا بطوركلی «خوردن» بكار می‌رود. برنج محصول عمده گیاهان زراعی مهم كشورهای در حال پیشرفت است و قوت غالب بیش از یك سوم جمعیت دنیا را تشكیل می‌دهد. این ماده غذایی به منزله نیمی از خوراك یك میلیارد و هشتصد میلیون نفر و نیز از ربع تا نیمی از چهارصد میلیون نفر دیگر است (7).برنج از آن جهت در تغذیه انسان قرار می‌گیرد كه دارای حدود 7/7% پروتئین، 2/75% مواد غیرازته، 4/0% چربی، 2/2% سلولز و 5/0% خاكستر می‌باشد. همچنین قابلیت هضم برنج به مراتب بیش از سیب‌زمینی، نان چاودار و گندم، شیر و سایر محصولات غذایی است. از نظر ارزش غذایی و میزان كالری تولیدی، برنج بر اكثر مواد غذایی مورد مصرف انسان، برتری دارد (7).تغذیه مدام با دانه‌های برنج كه دارای مقدار كمی ویتامین B1 است، در انسان ایجاد مرض بری‌بری می‌نماید. ضریب هضم مواد آلی بدون پوسته در حدود 92% و ضریب هضم پروتیئن آن در حدود 86% می‌باشد. فصل دوم طبقه‌بندی و گیاه‌شناسی برنج1-2- طبقه‌بندی برنجبرنج از جنس Oryza و خانواده Poaceae‌ (Gramineae) و قبیله Oryzae تعلق دارد و دارای دو گونه زراعی می‌باشد كه عبارتند از:1 Oryza Sativa: كه گونه زراعی مهم برنج می‌باشد و دارای 24=n2 كروموزم دارد كه منشا آن آسیاست. 2 Oryza glaberrima: كه گونه زراعی دیگری از برنج است، اما نسبت به گونه O.sativa قدمت و تنوع ژنتیكی كمتری دارد و گونه‌ای است كه در آفریقا كشت می‌شود(7). نكته مهمی كه در مورد این دو گونه وجود دارد، این است كه گونه O.sativa نسبت به گونه آفریقایی آن، یعنی O.glaberrima از اهمیت بیشتری برخوردار است، زیرا گونه آفریقایی دارای دانه‌هایی با رنگ تیره و كیفیت پایینی است(7). كمپلكس Sativa‌ كه همگی دیپلوئید (24=n2) هستند، یعنی دارای 24 جفت كروموزوم هستند، شامل: 1) O.sativa‌ و خویشاوندان وحشی آن، O.nivara, O.nufipogon و 2) O.glaberrina و خویشاوندان وحشی آن، O.barthii, Olongistaminata‌ هستند.عقیده بر این است كه O.Sativa, O.glaberrina نقاط پایانی اهلی شدن مستقل و موازی باشند. به نظر می‌رسد كه هر دو گونه از اجداد یكساله توسعه یافته باشند. O.Sativa‌ گونه‌ای است كه شبیه به O.nivara‌ می‌باشد و O.gluberrina شبیه به O.barthii است(2). O.rufipogon، برنج وحشی دائمی است و O.nivara برنج وحشی یكساله است(1) كه این دو، جزء خویشاوندان وحشی O.sativa است كه دارای ریشك‌های بلندی بوده و تكرار دگر گرده‌افشانی بالایی دارند، دارای سنبلچه‌های شكننده و خواب زیاد بذر می‌باشند و شدیداً به دوره نوری واكنش نشان می‌دهند. اهلی شدن و ایجاد O.sativa باعث كاهش ریشك‌ها، تكرار دگر گرده‌افشانی، شكنندگی و خواب بذر و واكنش به دوره نوری می‌شود و همراه با پیشرفت‌های زراعی مانند اندازه بزرگتر پانیكول و تعداد بیشتر برگ‌ها، عادت رشد بوته‌ای و طویل شدن دوره پر شدن دانه می‌باشد(2).O.Sativa دارای سه نژاد یا سه زیرگونه زراعی مختلف است كه در قاره آسیا، اروپا و آمریكا كاشته می‌شود و همچنین تمام برنج‌های زراعی ایران در این گونه‌ها قرار دارند. 1 تپپ ایندیكا (Indica)از تیپ‌های گرمسیری برنج می‌باشد كه در مقابل خشكی و بیماری‌ها و آفت مقاوم بوده و دارای ارقام مختلفی از نظر زمان رسیدن است. این تیپ شامل برنج‌های با دانه دراز و ساقه بلندی می‌باشد كه در برابر ریزش دانه حساس هستند، در كشورهای هندوستان، سریلانكا، تایلند و مالزی كشت می‌شود.2 تیپ ژاپونیكا (Japonica)تیپ معتدل برنج است. در مقابل سرما مقاوم می‌باشد. این تیپ شامل برنج‌های با ساقه نسبتاً كوتاه و دانه گرد بوده، در كشورهای چین، كره، ژاپن، اروپا و كالیفرنیا كشت می‌گردد.3 تیپ جاوانیكا (Javanica) از تیپ‌های حد واسط برنج است. این تیپ برنج در كشورهای اندونزی، فیلیپین، تایوان و ژاپن كشت می‌شود. در شكل 1-2 و جدول 1-2، به ترتیب می‌توان شكل اشكال پانیكول و خصوصیات مورفولوژیك دیگر این سه تیپ، گونه O.Sativa را مشاهده و بررسی كرد(1). شكل 1-2، اشكال پانیكول سه زیرگونه برنج‌های جاوانیكا، ژاپونیكا و ایندیكا جدول 1-2: مقایسه خصوصیات سه زیرگونه برنج‌های جاوانیكا، ژاپونیكا و ایندیكااندام برنج جاوانیكا برنچ ژاپونیكا برنج ایندیكابرگ پهن، افراشته و سبز روشن باریك و سبز تیره پهن و سبز روشندانه پهن و كلفت كوتاه و گرد طویل و ندرتاً تختپنجه‌زدن ضعیف متوسط قویساقه پابلند متوسط پابلندكرك‌های پوشینه بلند بلند و ضخیم كوتاه و نازكریزش كم كم زیادبافت گیاه سخت سخت نرم 2-2- گیاه‌شناسی برنجبرنج گیاهی است كه دارای ارقام زودرس كه طول دوره رشد 130 تا 145 روز و ارقام متوسط‌رس كه طول دوره رشد 150 تا 160 روز و اقام دیررس با طول دوره رشد 170 تا 180 روز می‌باشد.برای شناخت بهتر گیاه برنج به ذكر قسمت‌های مختلف آن از قبیل ریشه، ساقه، برگ و غیره آن می‌پردازد(1).1-2-2- ریشه:مشخصات سیستم ریشه‌ای برنج، بستگی به واریته، بافت خاك، حاصلخیزی خاك،‌ تهویه خاك و وضع رطوبتی آن دارد(7). عموماً ریشه برنج، سطحی و افشان بوده و حداكثر در عمق 20 تا 25 سانتیمتری خاك نفوذ می‌كند. در این گیاه به غیر از ریشه‌های جنینی از محل گره‌ها نیز ریشه بوجود می‌آید. هر چقدر رشد برگ‌ها بیشتر باشد، بر رشد ریشه‌ها هم افزوده شده و در نتیجه می‌توان گفت كه با افزایش تعداد پنجه‌ها، تعداد برگ‌ها بیشتر شده و در نتیجه رشد ریشه‌ها نیز زیادتر می‌گردد(1).ریشه‌ها در زمان ظهور خوشه به حداكثر رشد خود می‌رسند و بعد از آن میزان تلفات ریشه‌ها به مراتب بیش از تولید ریشه‌های جدید می‌باشد(7).2-2-2- ساقه:ساقه برنج، بندبند و توخالی بوده، در فواصل مختلف ساقه، جداره‌های سختی قرار دارد كه در آن قسمت‌ها، ساقه توپر می‌باشد و گره نام دارد. فاصله بین دو گره را میان گره می‌نامند كه تعداد میانگره‌های آن بین 10 تا 20 عدد متغیر است(7). واریته‌های زودرس معمولاً میانگره‌های كمتری نسبت به واریته‌های دیررس دارند و سرعت رشد ساقه‌هاشان سریعتر می‌باشد(1).در مقادیر مساوی، شاخص سطح برگ (LAI) بوته‌های دارای ساقه بلند از نور بهتر می‌توانند استفاده نمایند، ولی به آسانی ورس می‌نمایند. ارتفاع بوته‌های برنج در ارقام مختلف، از 60 تا 200 سانتیمتر متغیر بود و هر گیاه بطور متوسط چهار تا پنج پنجه تولید می‌كند(7). شكل 2-2، نمایش ساقه و برگ برنج3-2-2- برگ:برگ برنج از پهنك و غلاف تشكیل شده است و طول پهنك از پایین بوته به طرف بالا افزایش می‌یابد و معمولاً اندازه آن بین 60-50 سانتیمتر و عرض آن در حدود 2-5/1 سانتیمتری می‌باشد. پهنك برگ دراز و باریك بوده و معمولاً در برنج معمولی (O.Sativa) كركدار و در برنج آفریقایی (O.galaberrima) بدون كرك است(7).برگ‌های این گیاه، متناوب بوده و در دو جانب متقابل ساقه قرار دارند. تعداد برگ‌ها در ارقام مختلف برنج متفاوت بوده: در ارقام زودرس، 14 تا 15 برگ، در ارقام متوسط‌رس، 16 تا 17 برگ و در ارقام دیررس، تعداد برگ‌ها 18 تا 19 برگ بر روی هر ساقه می‌باشد. افزایش دمای هوای پیرامون، در زیاد شدن سطح برگ، اثر تعیین كننده‌ای داشته و موجب بیشتر شدن تعداد برگ‌ها می‌گردد(1).4-2-2- پنجه‌زنی:پنجه‌ها به جوانه‌های اولیه گیاه گفته می‌شوند كه در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی، تبدیل به ساقه می‌شوند. از مرحله 4 تا 5 برگی شدن گیاه پنجه‌زنی آغاز می‌گردد. پنجه‌ها در مراحل اولیه رشد برای تامین مواد غذایی خود از ساقه اصلی استفاده می‌كنند و این عمل تا ظهور حداقل 3 برگ و 4 ریشه ادامه می‌یابد شرایط اقلیمی، به ویژه آب و هوا، در رشد پنجه‌ها بسیار مهم و موثر می‌باشد.قدرت تولید پنجه در برنج، خیلی زیاد بوده، بطوری كه هر بوته برنج معمولاً بین 4 تا 5 پنجه تولید می‌نماید(1).5-2-2- ساختمان گل‌آذین:گل‌آذین برنج دارای مشخصاتی به شرح زیر است:1 گل‌آذین برنج به صورت پانیكول (خوشه) بوده (7) و فرق آن با گل‌آذین سنبله، در این است كه در پانیكول هر سنبلك دارای دم باریك و بلندی می‌باشد و به همین دلیل به آن خوشه سنبل هم گفته می‌شود(1).2 پانیكول در ارقام مختلف برنج به شكل‌های فشرده، باز یا نیمه باز است. البته از نقطه نظر اصلاحگران، نباتات در تولید واریته‌هایی كه گل آن بیشتر باز باشد، بهترند، زیرا مقدار دگرگشنی و در نتیجه تولید بذر آن بیشتر است(1).3 طول پانیكول، 20 تا 30 سانتیمتر و از تعدادی انشعاب تشكیل شده است.4 هر شاخه ‌آن، حاوی تعداد سنبلچه‌های فرعی تك‌گلی با دو لگوم كوچك است.5 گل برنج، دارای 2 عدد پالئا توسعه یافته به رنگ زرد، صورتی یا سیاه بسته به رقم می‌باشد.6 بسیاری از گونه‌های برنج، بدون ریشكند. لیكن گونه‌های دیگری نیز وجود دارند كه دارای ریشك‌هایی به طول 1 تا 10 میلیمتر می‌باشند(7). شكل 2-3، ساختمان گل در برنج6-2-2- گرده‌افشانی و لقاح:برنج گیاهی است خودگشن، بین 0 تا 3 درصد دگرگشنی دارد. گرده‌افشانی تقریباً همزمان با باز شدن گل‌ها در شرایط طبیعی روی می‌دهد و به علت آنكه دگرگشنی در این گیاه كم است. تولید هیبرید در این گیاه غالباً با مشكل كاهش تولید بذر روبروست. فصل سوم اكولوژی برنج1-3- تعریف اكولوژی:واژه اكولوژی از ریشه یونانی اُیكوس (Oikos) به معنی خانه مشتق شده كه اكولوژی به معنی مطالعه و بررسی خانه است و منظور از خانه، كره زمین است.دانشمند آلمانی هكل (1919-1838) در سال 1869‌‍‍ كلمه اُاِكولوژی Oekology‌ را كه اكنون بصورت (اكولوژی) بكار می‌رود، پیشنهاد كرد. اكولوژی طبق تعریف او، قواعدی است كه از واكنش‌های متقابل حیوانات و گیاهان و محیط غیرحیاتی پیرامون آن بحث می كند (6).اكولوژی علمی است مربوط به سیستمی كه انسان را در حمایت خود دارد. علم اكولوژی تاكید بر مطالعه جنبه‌های رفتاری همراه با روابط متقابل اجزای حیاتی و غیرحیاتی محیط دارد. اجزای حیاتی محیط در یك زیستگاه از نظر نقش و وظیفه در سه طبقه جای می‌گیرند.الف) تولیدكنندگان اولیه: همه گیاهان سبزب‌) مصرف‌كنندگان: همه حیوانات و گیاهان غیرسبزت‌) تجزیه‌كنندگان: قارچ‌ها و باكتری‌هااجزای غیرحیاتی محیط در سه حالت فیزیكی قرار دارند.الف) مایعات: به ویژه آب به شكل بخار، مایع، برف یا یخ حاصل از هیدروسفر (آب سپهر)ب) جامدات: نمك‌های حاصل از خاك پدوسفر (خاك سپهر)ت) گازها(6).2-3- تعریف اكولوژی گیاهی:مجموع روابط گیاه با آب، خاك، نور، حرارت و كلیه شرایط اقلیمی كه بر روی رشد آن تاثیر می‌گذارد(4).3-3- خصوصیات اكولوژی برنج:برنج محصول عمده مناطق گرمسیری و مرطوب می‌باشد و در منطقه‌ای كشت می‌شود كه مقدار بارندگی سالانه حداقل 1000میلیمتر باشد. در عرض‌های جغرافیایی حدود 45 درجه نیز محصول خوبی تولید می‌كند.نكته قابل توجه این است كه طبق گزارش‌های پژوهشی، برنج می‌تواند بیشترین عملكرد را در یك آب و هوای مدیترانه‌ای و نه در محیطی گرمسیری كه به طور وسیعی كشت می‌شود، تولید نماید. از طرفی با وجودی كه سطح زیر كشت برنج در مناطق گرمسیری، دو برابر مناطق معتدله می‌باشد، مقدار كل تولید محصول در مناطق گرمسیری فقط 20درصد بیشتر از مناطق معتدله است(7).1-3-3- الگوی نمو گیاه برنجبرنج تغییرات زیادی را در الگوی نمو از طریق سازگاری به عوامل اقلیمی درجه حرارت، عمق غرقاب كردن و طول روز نشان می‌دهد. سازگاری به درجه حرارت به وسیله اهمیت گیاه زراعی در مناطق گرمسیری مرطوب، مرطوب و خشك و سرد مشاهده می‌شود. سازگاری به عمق غرقاب كردن و درجه كنترل آب باعث ایجاد سه گروه زراعی برنج شده است(2).1) برنج آپلند 2) برنج مرطوب كه در آب كمتر از یك متر عمق كشت می‌شود. 3) برنج آب عمیق كه در آب بیش از یك متر عمق كشت می‌شود. با توجه به طول روز، ارقام سنتی برنج مرطوب كه در فصل مرطوب كشت می‌شوند، معمولاً به روزهای كوتاه واكنش نشان می‌دهند . ارقام جدید با عملكرد بالا و بسیاری از ژنوتیپ‌های زودرس فصل خشك یا آپلند حساسیت ضعیفی به طول روز دارند. برنج‌های آب عمیق ممكن است شدیداً به طول روز حساس باشند. این سازگاری‌ها منجر به دامنه تقریباً نامحدود الگوهای نمو، به ویژه به صورت اثرات متقابل درجه حرارت، طول روز شده كه در هر گروه زراعی وجود دارد.استانسل (1975)، نمو برنج مرطوب را به سه دوره تقسیم كرده است: دوره رویشی كه با آغاز گلدهی پایان می‌پذیرد. دوره زایشی كه در بازشدن گل‌ها ختم می‌شود و دوره پر شدن دانه‌ها كه در بلوغ و رسیدن پایان می‌پذیرد و از آنجا كه برنج مرطوب دارای دو تیپ با دوام و كم دوام است. در تیپ‌های بادوام در مرحله رشد رویشی، یك تاخیری وجود دارد كه باعث می‌شود در طی آن حداكثر پنجه‌زنی، طویل شدن ساقه‌ها و شروع پانیكول بطور متوالی رخ می‌دهد(2).همانطور كه در شكل‌های 1-3 و 2-3 مشاهده می‌شود، در ارقام بادوام و كم‌دوام در مرحله رشد رویشی، تفاوت‌هایی وجود دارد. شكل 1-3و 2-3، نمودار الف، ارقام كم‌داوم (105 تا 120 روز) و بدون حساسیت به طول روز و (ب) ارقام بادوام (150روز). توجه: در ارقام با دوام یك دوره مشخص تاخیر در رشد رویشی وجود دارد كه در طی آن حداكثر پنجه‌زنی، طویل شدن ساقه‌ها و شروع پانیكول بطور متوالی رخ می‌دهد.2-3-3- احتیاجات حرارتی:احتیاجات حرارتی برنج بیشتر از غلات سردسیری است و بدین سبب فقط در مناطقی كه میانگین درجه حرارت در سرتاسر دوره رشد محصول بیش از 20 درجه سانتیگراد باشد، می‌توان بطور موفقیت‌آمیزی اقدام به كشت آن كرد. برنج برای جوانه‌زدن، حداقل به oc19-16، برای پنجه‌زنی به oc16-9، برای سنبله سارفتن و باروری به oc22-20 و برای رسیدن دانه به حداقل oc18-12 نیازمند است.جدول 1-3، احتیاجات برنج نسبت به گرمامرحله رشد درجه حرارت بحرانی كم زیاد مطلوبجوانه‌زنی 19-16 45 40-18ظهور گیاه‌چه و استقرار 13/12 35 30-25ریشه‌دهی 16 35 28-25طویل شدن برگ 12/7 35 31پنجه‌زنی 16/9 33 31-25ابتدای آغازه پانیكول 15 — —تمایز پانیكول 20-15 30 —باز شدن گل‌ها 22 36-35 33-30رسیدگی 18-12 30> 29-20 درجه حرارت كمتر از oc17، چند روز قبل از ظهور خوشه، موجب عقیم ماندن بیش از 30% سنبلچه‌ها می‌گردد عقیم‌ شدن سنبلچه‌ها به این دلیل است كه نزدیك باز شدن گل‌ها درجه حرارت كمتر از 20 درجه می‌باشد و یا به دلیل دمای زیاد هوا و یا كمبود بخار می‌باشد و یا به دلیل رطوبت كم خاك است. درجات حرارت پایین‌تر از oc15 از 12-10 روز قبل از مرحله گل دادن، موجب عقیمی گرده‌ها می‌گردد. اگر درجه حرارت در مرحله گل دادن به كمتر از oc13-12 تنزل یابد، لقاح بطور كامل انجام نمی‌گیرد. كاهش درجات حرارت به پایین‌تر از oc16 در مرحله گلدهی، باعث كاهش شدید عملكرد برنح می‌گردد(7).سرعت تولید برگ در برنج به درجه حرارت حساس است. هر برگ حدود 100 درجه روز نیاز دارد تا قبل از گل‌آغازی توسعه یابد و حدود 170 درجه روز در طی رشد رویشی نیاز دارد. به این ترتیب سرعت تولید برگ ممكن است حداقل 07/0 تا 1/0 در روز در بالاتر از 150 متر ارتفاع باشد. سرعت طویل شدن برگ در حدود oc30 مطلوب است. این امر همچنین شاخص حساسی از وضعیت آب گیاه را ایجاد می‌كند كه طویل شدن در قبل از طلوع در پتانسیل آب 5/0 تا 2/1- مگاپاسكال متوقف می‌شود. دمای آب كرت‌ها بعد از نشاء كردن باید در روز دو برابر شب، یعنی حدود oc31 باشد. در این حالت باید آب داخل كرت‌ها را در شب خارج نمود تا دمای خاك در شب كاهش یابد و مجدداً با وارد كردن آب خنك، دما را كاهش داد. این عمل مزیت مهمی دارد و آن، این است كه در نتیجه این عمل، تنفس در شب كاهش یافته و از تجزیه مواد آلی تولید شده در روز جلوگیری به عمل می‌آید(1).3-3-3- نیازهای نوری:شدت نور نیز در رشد گیاه برنج نقش مهمی دارد، به طوری كه نور كافی،‌ یكی از عوامل موثر در باردهی و تلقیح برنج می‌باشد و احتمالاً دلیل اصلی تولید عملكردهای بالاتر از آن در آب و هوای مدیترانه‌ای در مقایسه با مناطق گرمسیری مرطوب به خاطر روزهای كوتاهتر و كمی شدت تشعشعات خورشیدی است. نور ضعیف در مناطق مزبور، سبب تولید بوته‌هایی دراز و رنگ یاخته (برگ‌هایی به رنگ سبز روشن)، كاهش میزان جذب ازت و عملكرد می‌شود(5).برنج اصولاً یك گیاه روز كوتاه است. بنابراین نسبت به طول روز در مناطق مختلف، واكنش‌های متفاوتی نشان می‌دهد. مرحله بحرانی برنج نسبت به كمبود نور، سه هفته قبل و سه هفته بعد از ظهور خوشه است. اگر كاهش شدت نور به میزان 40% باشد، در این صورت كاهش عملكرد به میزان بیش از یك تن در هكتار است(7).اهمیت تشعشع نور در سرتاسر زندگی گیاه برنج مشخص شد كه تشعشع در 20 روز بعد از تشكیل پانیكول، بیشترین همبستگی را با تعداد پانیكول در هكتار نشان می‌دهد و تشعشع در طی پر شدن دانه، بیشترین همبستگی را با تعداد نهایی دانه داشته است و تشعشع كم همراه با درجه حرارت ممكن است سرعت پر شدن دانه كاهش دهد، اما طول دوره موثر پر شدن دانه (EGFP) را افزایش می‌دهد.4-3-3- نیاز به رطوبت هوا و خاك:مساعدترین رطوبت هوا برای گلدهی برنج، حدود 80-70% می‌باشد و رطوبت‌های كمتر از 40% یا بیش از 95% گلدهی را با مشكلاتی مواجه می‌سازند. در عین حال این محصول در مناطقی كه رطوبت بسیار كمی دارند، چون مصر و كالیفرنیا، نیز به طور موفقیت‌آمیزی كشت می‌شود، لیكن باید توجه داشت كه یك آب و هوای خشك، آب و هوای فرعی با میكروكلیمای شالیزار به مراتب مرطوب‌تر از محیط كلی آن منطقه است(7). برنج برای كشت در یك منطقه به 1000میلیمتر بارندگی نیاز دارد، زیرا برنج به تنش آب و همچنین به شرایط بی‌هوازی مربوط به زیر آب رفتن حساس است. كمبود آب باعث می‌شود پتنانسیل آب برگ و سرعت طویل شدن در برنج با سرعت بیشتری از ذرت یا سورگوم كاهش یابد، به طوری كه تجمع ماده خشك و جذب عناصر غذایی كاهش یافته یا متوقف می‌شود. كمبود آب در طی مرحله رویشی، ممكن است اثر نسبتاً كلی بر عملكرد دانه داشته باشد كه شاید به دلیل رشد جبرانی یا تغییر تسهیم ماده خشك، بعد از بهبود تنش باشد. البته عملكرد دانه به تنش در مرحله باز شدن گل‌ها و در طی پرشدن دانه‌ها كاملاً حساس است. چنین تنش‌هایی به ویژه در برنج آپلند رخ می‌دهد. ادامه خواندن تحقيق در مورد اکولوژي برنج

نوشته تحقيق در مورد اکولوژي برنج اولین بار در دانلود رایگان پدیدار شد.